Omzetten winkels
Stationsweg e.o.
drastisch gedaald
c
y
Voor snelle beslissers
Tentoonstelling 300
jaar uitgevers en
drukkers in Leiden
Na verkeersmaatregelen
Politie pakt
drie Haagse
winkeldieven
T waalfhonderd
dieren dit
jaar op Vebo
1^1 kamsteeg
HORECAF EN KOREN, de Leidse horeca doorgelicht JAAP VISSER
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1983
LEIDEN - Winkeliers van de Stationsweg, Steenstraat en omgeving hebben hun om
zetten drastisch zien teruglopen sinds de verkeersmaatregel van kracht is dat au
toverkeer van het Stationsplein niet linksaf de Stationsweg op mag rijden.
Leiden
Het Koninklijk Nederlands Onder-
nemersverbond (KNOV) heeft
op verzoek van de Ondernemers
vereniging Actiecomité Stations
weg-Steenstraat een onderzoek
gedaan naar de ontwikkeling van
de omzetten. Uit het rapport
hierover blijkt dat de omzetten
van zeven onderzochte winkels
in de periode februari-juli 1983
met elf procent is teruggelopen
in vergelijking met dezelfde
maanden een jaar eerder. Ten op
zichte van 1981 daalde de omzet
in de periode februari-juli 1982
met één procent. De nieuwe ver-
LEIDEN In het gemeentearchief
aan de Boisotkade is de hele
maand september de tentoon
stelling "Luchtmans Brill drie
honderd jaar uitgevers en druk
kers in Leiden" te zien.
R. Smitskamp, werkzaam bij het
antiquariaat van Brill en één van
de samenstellers van de tentoon
stelling: "We zijn in Leiden niet
zo bekend, maar ik kan u verze
keren dat deze tentoonstelling
wel degelijk interessant is voor
de Leidenaars. Driehonderd jaar
Brill, dat is ook een specifiek
Leidse aangelegenheid, want
vergeet niet dat er in deze stad
een drukkers-traditie heeft be
staan".
Op 16 september wordt het jubi
leum officieel gevierd. Er zal dan
ook een in het Engels geschre
ven bundel over Bnll verschij
nen. Een in het Nederlands ge
steld herdenkingsboek was in de
maak. Smitskamp: "Meneer Van
Proosdij, die vroeger bij ons
heeft gewerkt zou de geschiede
nis op papier zetten, maar hij
heeft dat helaas niet kunnen rea
liseren in verband met persoon
lijke omstandigheden".
Daardoor kwam het zwaartepunt
van de herdenking alsnog op de
tentoonstelling te liggen. Beslo
ten werd onder meer om niet zo
maar een catalogus uit te bren
gen. Smitskamp: "We hebben
een zo mooi mogelijke catalogus
samengesteld. Een boekwerkje
waarin je bijvoorbeeld alle be
langrijke feiten over het bedrijf
vindt. Zie het zo: die catalogus
moet een klein beetje het boek
van de heer Van Proosdij vervan
gen".
Aan het opzetten van de tentoon
stelling is acht maanden ge
werkt. Naar de voorgrond ge
haald worden: de geschiedkun
dige achtergronden en de band
die het bedrijf met de gemeente
Leiden heeft.
Luchtmans
Smitskamp: "De nadruk ligt op de
familie Luchtmans; dat zijn dus
de mensen die het bedrijf heb
ben opgericht. Op de tentoon
stelling zijn veel documenten te
zien die betrekking hebben op
die familie. En portretten niet te
vergeten. Er wordt bijvoorbeeld
keersmaatregelen werden op 15
februari van dit jaar van kracht.
De Ondernemersvereniging heeft
zich in een brief tot de gemeente
raad gewend met een dringend
verzoek om de oude situatie
weer in te voeren, dat wil zeggen:
om het mogelijk te maken met
de auto van het Stationsplein
linksaf de Stationsweg op te rij
den en vervolgens 2e Binnen
vestgracht. Het verkeer wordt nu
zoveel mogelijk over de ver
nieuwde Valkbrug geleid.
"De bereikbaarheid van onze be
drijven zal hersteld moeten wor
den", schrijft het actiecomité.
"Zelf zouden wij dat in een half
uurtje rond kunnen hebben: een
paar vuilniszakken over ver
keersborden, met een paar man
de losse trottoirbanden van het
Stationsplein halen (zodat het
autoverkeer vanuit de richting
Oegstgeest desgewenst weer
rechtstreeks de Stationsweg op
kan rijden) en de oude situatie is
hersteld. Wij realiseren ons ter
dege dat dat zo niet gaat en dat
daar via bestuurlijke besluitvor-,
ming wel wat meer voor komt
kijken. De tijd die daarmee ge
moeid kan zijn, werkt echter wel
zeer in osn nadeel".
De Stationsweg, gezien van het Stationsplein. Volgens de winkeliers moet h
auto linksaf te slaan.
Klappen
Voorzitter W.J.L. Barning van de
winkeliersvereniging zegt "klap
pen" te verwachten als de huidi
ge verkeerssituatie ongewijzigd
blijft. Hij wijst erop dat er de af
gelopen periode al vijf ontslagen
zijn gevallen. Volgens onderzoe
ker H.Th. ten Have van het
KNOV staat het "als een paal bo
ven water" dat er in het gebied
winkelbedrijven zullen verdwij
nen als er niet iets gebeurt. "De
omzetdaling is zodanig groot dat
die echt niet verklaard kan wor
den door de teruggelopen beste
ding", zegt hij.
Naast de omzetten van zeven win
kels zijn ook vier andere bedrij
ven onder de loep genomeh,
waaronder drie horecavestigin-
gen. Volgens het rapport hebben
ook zij het zwaar te verduren ge
had. De omzetdaling in 1983 va
rieert van acht tot 37 procent en
bedraagt gemiddeld 23 procent.
Nu zij haar bezwaren met cijfers
kan onderbouwen, overweegt de
winkeliersvereniging andermaal
naar de Raad van State te stap
pen om door middel van een
schorsing of andere versnelde
procedure te trachten de ver
keersmaatregelen ongedaan te
maken. Eerder dit jaar wees de
Raad van State een schorsings-
verzoek af. "Maar we schikken
de zaak liever in der minne", zegt
voorzitter Barning.
Immuun
Veel hoop lijkt de winkeliersver
eniging daarop niet te hebben. In
de brief aan het college van B en
W en de gemeenteraad schrijft
zij: "Ongetwijfeld staat u er niet
vreemd van te kijken dat de on
dernemers steen en been klagen
over de omzetontwikkeling na
de wijzing van de verkeerscircu-
latie. Naar wij veronderstellen
bent u daarvoor in de afgelopen
jaren immuun geworden". Het
zou een vergissing van het ge
meentebestuur zijn, aldus de ver
eniging, om te veronderstellen
dat na enige gewenning aan de
verkeersmaatregelen de omzet
ten weer zullen verbeteren. "De
ondernemers klagen niet, maar
zijn woedend van onmacht. Het
zit helemaal fout: de omzetten
van het merendeel van de bedrij
ven zijn ver teruggelopen en her
stellen zich niet. Het meest dui
delijke symptoom is dat meerde
re bedrijven in de afgelopen
maand/twee maanden personeel
hebben moeten ontslaan".
LEIDEN - De Leidse politie heeft
gistermiddag op aanwijzing van
de bedrijfsrecherche van V D
drie Hagenaars aangehouden die
verscheidene winkeldiefstallen
in de binnenstad hadden ge
pleegd.
De drie, 19, 22 en 26 jaar oud, had
den V D twee keer bezocht,
wat twee tassen gevuld met pak
ken koffie opleverde. In hun au
to die op de Oude Rijn stond ge
parkeerd, werden nog eens 24
pakken koffie en een casette-
deck aangetroffen. Deze bleken
te zijn gestolen uit winkels in de
Haarlemmerstraat.
mogelijk worden hier met de
(Foto Holvast»
De winkeliersvereniging verzoekt
het college om, mocht het nog
niet overtuigd zijn van de ernst
van de situatie, zelf een spoed-
onderzoek te laten instellen naar
de gevolgen van de gewijzigde
verkeerssituatie. Hangende een
dergelijk onderzoek zou de oude
verkeerssituatie hersteld moeten
worden. "Dat geeft onze leden
tenminste weer wat adem ruim
te", aldus de winkeliersvereni
ging.
LEIDEN - Voor de 47ste maal
wordt zaterdag de nationale
agrarische manifestatie van de
Vebo gehouden. Plaats van han
deling is de Groenoordhallen.
Ruim twaalfhonderd dieren zul
len de beide hallen 'bevolken',
afkomstig van meer dan driehon
derd inzenders.
De manifestatie is opgebouwd uit
zeven onderdelen. Er zijn ten
toonstellingen van respectieve
lijk vetvee, fok vee (met een apar
te keuring voor de titel "koe met
de beste uier") en zuivelproduk-
ten met Goudse, Leidse en gei
tenkaas. Ook is er de interprovin
ciale schapenfokdag voor Zuid-
Holland en Utrecht, een selectie
keuring van dwerggeiten, de
Fokvereniging Randstad Hol
land houdt haar jaarlijkse pre
miekeuring van Shetlandpony's
en er is een provinciale keuring
van geregistreerde melkgeiten.
Plattelandsjongeren houden ver
der allerlei wedstrijden, zoals be-
hendigheidsproeven, koekslaan,
bloemschikken enz. en stand
houders met agrarische artikelen
geven demonstraties.
De Vebo-manifestatie duurt van
zeven tot twee uur. De keuringen
beginnen om kwart over negen.
LEIDEN - De Oranje Nassau Ma
vo aan de Asserstraat viert van
daag en morgen het dertigjarig
bestaan. Voor de leerlingen zijn
er, in afwijking van het lesroos
ter, allerlei activiteiten.
ADVERTENTIE
KAMSTEEG BIEDT U MEER
Kamsteeg Zuid B.V. Oegstgeest, Leiderdorp, Katwijk. Voorschoten
Een schilderij van Samuel Luchtmans, te zien in het Gemeente-archief.
Het is in 1748 gemaakt door H. van der Mij. (Foto a. Dingjan»
een groot allegorisch schilderij
tentoongesteld waarop je het
echtpaar Luchtmans ziet, plus
kinderen, plus een aantal publi
caties".
Het publiek mag ook een aantal
boeken besnuffelen en doorbla
deren. "Dat is toch wel bijzon
der", meent Smitskamp. "Het
gaat om boeken die Luchtmans
heeft uitgegeven; ze komen uit
ons archief. De boeken die we
hebben geleend mogen natuur
lijk niet beroerd worden".
Aan de overgang van Luchtmans
naar Brill wordt op de tentoon
stelling veel aandacht besteed.
"Dat ging niet pats boem", weet
Smitskamp die vervolgt: "We
hebben een aantal documenten
tentoongesteld die betrekking
hebben op die overname".
De twintigste eeuw wordt niet zo
uitvoerig belicht. Dat heeft te
maken met het feit dat er een
bundel in het Engels verschijnt.
Smitskamp: "Op de tentoonstel
ling liggen overigens wel saillan
te publicaties van voor de Twee
de Wereldoorlog. Van na de oor
log ligt er ook wel het een en an
der, maar die publicaties moeten
het stellen zonder nadere be
schrijving. Het zijn natuurlijk
ook geen zeldzame boeken".
Oude pers
Geïnteresseerden kunnen overi-
.gens een overzicht krijgen van
alle publicaties en alle druklet
ters die Brill in huis heeft. En
dan staat er in de tentoonstel
lingsruimte nog een oude pers.
Volgens Smitskamp ligt het in
de bedoeling om op die pers her
inneringsbladen te gaan druk
ken.
Of de tentoonstelling een succes
wordt? Smitskamp kan op die
vraag vanzelfsprekend geen af
doend antwoord geven. Maar:
"Ik reken er toch wel op dat de
mensen, die als het ware een
abonnement hebben op het ge
meentearchief, zullen komen kij
ken. Aan de andere kant: deze
tentoonstelling is natuurlijk niet
alleen interessant voor boeken
mensen. Ook anderen kunnen
aan hun trekken komen, simpel
weg omdat de tentoonstelling
iets 'vertelt' over het drukkers
wezen".
Afdelingsbestuurders van Hore
ca Nederland zijn er van over
tuigd dat het conservatieve
plaatselijke horecabeleid de
klanten deze aantrekkelijke
stad uitjaagt. Is dat werkelijk
zo? Wat heeft Leiden, door het
CDA-raadslid Joop Walen
kamp ooit smalend "het Stap
horst van het westen" ge
noemd, dan zoal te bicden?
We besloten de Leidse horeca
eens door te lichten en de ge
schoten röntgenfoto's op deze
plek af te drukken.
Kijkjes in de verschillende keu
kens van de Leidse horeca;
een horeca-serie waarbij het
aan de lezer is om het kaf van
het koren te scheiden.
Vandaag deel acht over de repa
ratiewerkzaamheden aan Le
Bateau. Het 'bierschip' dat
twee jaar geleden zo overtui
gend van de helling gleed om
na anderhalf jaar schipbreuk
te lijden. Bedrijfsleider Jan
Verlinde wil van Le Bateau
weer "de wereldzaak maken
die het zes maanden is ge
weest". Hij heeft het voorma
lig muziekcafé aan de Steen
straat alvast omgedoopt tot
Le Bateau Nieuw Amsterdam.
"Want mijn opa is de Jan Ver
linde die als bouwbaas de
Nieuw Amsterdam heeft ge
bouwd. En wat mijn opa kon
dat kan ik ook. En dat ga ik nü
bewijzen".
Jan Verlinde (32) is op dit mo
ment letterlijk en figuurlijk
aan het puinruimen. Hij zal
eerst moeten afrekenen met
'het verleden' dat Le Bateau in
twee rumoerige jaren heeft op
gebouwd. Eerder kan hij zijn
ambitieuze plannen niet in
praktijk brengen. Gisteroch
tend voerde hij een oriënte
rend gesprek met een verte
genwoordiger van een grote
bierbrouwerij. Verlinde kreeg
te horen dat de brouwerij in
principe geïnteresseerd is in
zijn plannen.
De brouwerij-vertegenwoordiger
vat 'onderhandelingsfase één'
als volgt samen: "Tussen het
hebben en kunnen uitvoeren
van ideeën zitten in het geval
van de heer Verlinde twee hin
dernissen. Die zal hij eerst
moeten nemen voordat we za
ken kunnen doen. Hij moet
zorgen dat het huurcontract op
zijn naam komt te staan en hij
moet het een en ander aan het
pand opknappen. Daarna kan
hij wat ons betreft voorzichtig
starten, waarbij wij best bereid
zijn om een stukje risico te ne
men. Want ik moet eerlijk zeg
gen dat wat de heer Verlinde
wil heel aardig klinkt".
Geheim
Wat 'de heer Verlinde' precies
wil, houdt hij liever geheim,
"want er zijn nog de nodige ka
pers op de kust". In elk geval is
het de bedoeling dat Le Bateau
Nieuw Amsterdam weer een
muziekcafé wordt waar ook
een hapje kan worden gegeten
uit een Spaanse keuken".
In Spanje deed Verlinde trou
wens zijn eerste horeca-erva-
ringen op. De voormalige 'be
roepsverdediger' van het va
derland bediende een paar jaar
lang als vertegenwoordiger de
hele Spaanse kuststreek. De
ervaring die hij daar opdeed,
wilde hij gaan omzetten in Ne
derland. De Rotterdammer
van geboorte belandde in Lei
den.
"Voordat ik naar Spanje vertrok,
was ik als sergant kort-ver-
band vrij williger gestationeerd
bij de genie in de Rembrandt-
straat. Ik had het naar m'n zin
in Leiden. Vandaar dat ik hier
ben teruggekeerd".
Verlinde liep Ben Jonkers tegen
het lijf. "Hij zei dat hij een zaak
kon overnemen. Dat was dus
de beruchte Sleutelstad in de
Steenstraat. Jonkers sloot een
contract voor vijfjaar af met de
toenmalige eigenaars. Ik zou
de zaak verder opzetten naar
mijn ideeën. Dat is dus ge
beurd en Le Bateau heeft zes
maanden fantastisch gedraaid
In plaats van de verwachte vijf
fusten bier zette ik er per week
25 fusten om. Maar op zeker
moment kon Ben de zakelijke
lasten niet meer dragen. Onze
inzichten liepen ook niet lan
ger meer parallel. Ben verloor
z'n interesse in de zaak. Daar
door kon het gebeuren dat be
paalde personeelsleden pu
bliek aantrokken dat wij be
slist niet binnen wilde hebben.
Vanaf dat moment is het goed
fout gegaan. Uiteindelijk heeft
Ben mij ontslagen maar dat
ontslag heb ik aangevochten.
Verhalen
Meer wil Verlinde niet kwijt over
de affaire met zijn voormalige
werkgever. "Hij heeft in de
Bruine Boon nog een goed lo
pende zaak en ik wil hem geen
slechte naam bezorgen. Ook is
het voor mijzelf niet verstandig
om Ben nog verder tegen mij
in het harnas te jagen. Aan de
andere kant vind ik het wel
eens goed dat de Leidenaars
eindelijk lezen hoe de vork on
geveer in de steel zit, want er
doen de gekste verhalen de
ronde over Le Bateau".
Verhalen over een welig tierende
handel in verdovende midde
len en heftige knokpartijen aan
boord van het losgeslagen
schip. "Maar dat viel allemaal
reuze mee", is de stellige over
tuiging van Verlinde. "Er is
hier hooguit eens een stukje
stuf over de toonbank gegaan.
Dat is alles. En wat die vecht
partijen betreft: er is inderdaad
één keer iemand met een mes
gestoken en één keer is er ie
mand met z'n dronken kop
door een ruit gevallen. Deze
twee incidenten zijn uiteinde
lijk de aanleiding geweest voor
het sluiten van de zaak".
Het pand aan de Steenstraat is
nu eigendom van het naar Oos
tenrijk uitgeweken horeca-
echtpaar Hendriksen. De Hen-
driksens, voormalige eigenaars
van onder meer Oudt Leyden,
verhuren het pand aan Jonkers
maar hebben inmiddels laten
blijken die relatie te willen ver
breken. Zij willen ook Jan Ver
linde, die de bovenste etage
van het kapitale pand be
woont, verdrijven.
Uniek
Maar Verlinde blijft zitten waar
hij zit. Hij vindt dat hij ten on
rechte is ontslagen en voelt
zich nog steeds bedrijfsleider
van Le Bateau. "Vanaf het al
lerteerste begin heb ik er echt
alles aan gedaan om van dit ca
fé wat te maken. Ik heb me
werkelijk de beroerte gewerkt,
maar tot nog toe zonder resul
taat. Ik heb zo'n beetje alles
verloren wat ik had. Maar ik
wil terugvechten. Dit is een
unieke horecawijk. Je hebt
hier van alles wat. Snackbars,
restaurants, een motel, ver
schillende soorten cafés en een
discotheek. Bovendien zitten
alle toeleveringsbedrijven die
ik nodig heb pal om me heen.
Alle ingrediënten zijn aanwe
zig om van Le Bateau een we
reldzaak te maken, wat het zes
maanden is geweest. Ik heb de
gemeente en de politie achter
me staan. Zelfs de wijk vereni
ging die ons in het begin zo
heeft tegengewerkt, is er voor
als Le Bateau weer opengaat.
Want zo'n donkere, gesloten
zaak met een vuilnisbelt in de
tuin is natuurlijk een smet op
de wijk. Wat ik nu nog moet
doen, is Hendriksen van mijn
goede plannen overtuigen".
Als dat lukt, kan de Nieuw Am
sterdam in plaats van het rui
me het geestrijke sop kiezen.
Jan Verlinde is er van overtuigd dat zijn plannen zullen slagen. Daarom heeft hij
alvast op de ruit Le Bateau omgedoopt in Le Bateau Nieuw Amsterdam.
- Verlinde poserend in Le Bateau "toen het hier nog een wereldzaak i
