c Blik in de weekbladen HP Egypte vreest uitbreiding conflict Tsjaad Kamer debatteert nog dit jaar over affaire-Valk ^:l0sc*-e o*v 5^ i»-?' Saoedi-Arabië met olie op vrije markt Staten werken mee aan plaatsing kernwapens Coalitie in Senaat versterkt EISEVIERS DE TIJD oV. DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1983 Varia DEN HAAG - De Egyptische mi nister van buitenlandse zaken, Kamal Hassan Ali, vreest evenals zijn Nederlandse collega Van den Broek, een internationalise ring van het conflict in Tsjaad. Tijdens een persconferentie ter afsluiting van zijn driedaags be zoek aan Nederland zei Ali giste ren onder meer dat er op dit mo ment een speciale afgezant van de Tsjadische president Habré in Cairo is om over Egyptische bij stand te praten tegen de Libische invasie in het land. Egypte steunt Habré met wapens en mu nitie. Hoewel daar op dit mo ment geen sprake van is, waar schuwde de Egyptenaar dat zijn land de verdragsverplichtingen Minister Ali sluit bezoek aan Nederland af met buurland Soedan na zal ko men als de Soedanese grenzen worden bedreigd. Zowel Van den Broek als Kamal Hassan Ali (die tevens vice-pre mier is) benadrukten gisteren tij dens een gezamenlijke perscon ferentie de uitstekende betrek kingen tussen de beide landen. Over de meeste onderwerpen van gesprek waren nauwelijks verschillen van inzicht. Ali zou echter graag meer Europese druk willen zien op Syrië en Is raël om te komen tot een vre desregeling. De Israëlische ne derzettingenpolitiek en het Syri sche veto zich terug te trekken uit Libanon noemde de Egypti sche minister als belangrijkste obstakels. Het enige onderwerp van Egypti- door Marien van den Bos sche kritiek op Nederland be treft de Nederlandse aankondi ging de bijdrage van 800 man aan de VN-vredesmacht in Libanon, Unifil, terug te trekken. Volgens Ali is elke terugtrekking van troepen uit Libanon een teken dat de Verenigde Naties niet geïnteresseerd zijn in het Liba nese probleem. Bovendien vreest Ali een sneeuwbaleffect wanneer een land begint met te rugtrekking. Van den Broek er kende een nuanceverschil, waar bij het Nederlandse standpunt naar de negatieve kant overhelt. Over het aangekondigde aftreden van de Israëlische premier Begin hield Ali zich op de vlakte. Aan de ene kant heeft Begin loyaal meegewerkt aan de eerste fase van het Camp Davicf-akkoord, de terugtrekking van het Israëli sche leger uit de Sinai-woestijn. Over het tweede deel van het ak koord tussen Israël, Egypte en de Verenigde Staten, autonomie voor de Palestijnse bevolking van de bezette gebieden, bestaat een duidelijk verschil van me ning. Ali weet zich echter ge steund door uitspraken van oud president Carter en de latere naar Reagan genoemde Ameri kaanse voorstellen voor vrede in het Midden-Oosten. Verschil van benadering tenslotte over de houding in de oorlog tus sen Iran en Irak. Waar Nederland vasthoudt aan een neutrale posi tie, ziet Kamal Hassan Ali voorlo pig alleen een mogelijkheid de strijd te beëindigen door Irak te versterken. Irak heeft duidelijk te kennen gegeven een eind aan de oorlog te willen maken en ze kere herstelbetalingen te doen, aldus Ali, en dat zou onder steund moeten worden. Egypte levert Irak onder meer hulp op het gebied van wapens van Rus sische makelij. DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer zal nog vóór het einde van het jaar debatteren over de resultaten van het onderzoek, dat een onafhankelijke commissie in opdracht van de regering gaat instellen naar de mogelijke betrokkenheid van de toenmalige Nederlandse Militaire Missie in Paramaribo bij de Surinaamse staatsgreep van 25 fe bruari 1980. den dat het onderzoek naar de rol van de militaire missie door een commissie uit het parlement zou moeten worden gedaan. Een meerderheid van de Tweede Ka mer kon zich echter vinden in het besluit van de ministers De Ruiter en Van den Broek (bui tenlandse zaken) het onderzoek in opdracht van de regering door een onafhankelijke commissie te laten uitvoeren. De taak van de commissie beperkt Minister De Ruiter (defensie) zeg de CDA-leider Bert de Vries gis termiddag toe, dat de uitslag van het onderzoek nog voor het Kerstreces aan de Kamer zal worden voorgelegd. Op verzoek van PvdA-fractieleider Den Uyl debatteerde de Kamer gistermiddag over het besluit van de regering een onafhanke lijke commissie in te stellen. Den Uyl - en met hem de overige linkse partijen in de Kamer - vin- BAHREIN (RTR-DPA-ANP) - Saoedi-Arabië verkoopt tijdelijk ruwe olie op de vrije markt om meer gas te kunnen produceren, zo heeft het Saoedische persbureau meegedeeld. Het gaat om gas dat tegelijk met lichte olie wordt gewonnen en dat wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. In de zomermaan den vragen de airconditioning-installaties veel meer stroom dan gedurende de rest van het jaar. Om aan meer gas te komen moet er meer olie worden geproduceerd. Het persbureau zegt van de Saoedische nationale oliemaatschap pij, Petromin, te hebben vernomen dat zij genoodzaakt is meer gas te winnen om te voorkomen dat de elektriciteitsvoorziening in het oosten van Saoedi-Arabië uitvalt, wat twee maanden gele den al eens is gebeurd. De extra olie wordt door Aramco (Ara bian American Oil Company) op de vrije markt aangeboden te gen de officiële basisprijs van Saoedische lichte olie van 29 dol lar per vat, aldus het persbureau. Zodra de gasproduktie kan worden verminderd zal het niet meer nodig zijn extra olie op de vrije markt aan te bieden, zegt het bureau. Het merkt op dat de hoeveelheden die op de vrije markt worden aangeboden niet groot zijn en dat er geen sprake is van overschrijding van het Saoedische aandeel in de maximumpro- duktie van de OPEC (Organisatie van Olie Exporterende Lan den) van 17,5 miljoen vaten per dag. De laatste tijd zijn er in de internationale pers berichten versche nen dat Saoedi-Arabië zijn olieproduktie zou hebben vergroot van vijf tot 5,5 miljoen vaten per dag. Ook is gemeld dat Saoedi- Arabië olie zou hebben verkocht via de Zwitserse onderneming Norbed, dus buiten Aramco om. ADVERTENTIE zich niet alleen tot de rol van de militaire missie bij de staats greep. Ook moet worden onder zocht waarom de opeenvolgende bewindslieden niet op de hoogte zijn geweest van een uit 1981 da terend rapport van de inlichtin gendienst van de landmacht, waarin de betrokkenheid van de missie bij de coup wordt gesug gereerd. Omdat de ministers geen kennis van dat rapport had den, zijn kamervragen van de fracties van 'de PPR en PvdA over de handel en wandel van de missie indertijd onjuist beant woord. Den Uyl wees erop, dat de minis ters verantwoordelijk zijn als een ambtelijke dienst of medewer kers falen. „Dat is in ons staats recht ministerieel falen", aldus Den Uyl. „Elke ambtenaar die in twijfelgevallen zijn minister in formatie onthoudt, behoort te weten en door de Kamer te wor den ingeprent dat dat de val van zijn minister kan betekenen". Om die reden meende Den Uyl, dat een onderzoek door het par lement en niet door de regering moet worden ingesteld. Immers, de regering is partij in het onder zoek. Een motie van die strek king legde hij voor aan de Ka- Minister De Ruiter stelde daar te genover dat hij niet zozeer be zwaren heeft tegen een parle mentair onderzoek, maar dat een eigen onderzoek de voorkeur ge niet. Hij vond dat de regering er recht op heeft orde op zaken in eigen huis te stellen, omdat het functioneren van het eigen amb telijk en militair apparaat in het geding is. Bovendien moet de commissie snel kunnen rappor teren. Aan een kamercommissie kleeft het nadeel, dat deze door andere drukke werkzaamheden wellicht niet zo snel een onder zoek zou kunnen afronden. MANILLA Oproeppolitie gebruikt waterkanonnen en beschermt zichzelf tegen stenengooiende demonstran ten in Manilla na afloop van de begrafenis van de vermoorde oppositieleider Aquino. Na de massale begrafenis plechtigheid braken gisteravond bij het presidentiële paleis fikse rellen uit, waarbij de politie een jonqen doodschoot. Er vielen ook 18 gewonden. F AP DEN BOSCH (ANP) - Een meerderheid van de Brabantse Staten heefl gisteren besloten mee te werken aan een eventueel besluit van de rege ring om in Woensdrecht kernwapens te plaatsen. Tegen stemden de fracties van PvdA. D'66, PSP, PPR en CPN. P. Wagtmans, fractievoorzitter van het CDA, weer erop, dat instemmen met het betreffende voorstel van Gedeputeerde Staten niet betekent, dat zijn fractie het eens is met plaatsing. Mevrouw Sengers, fractievoorzitster van de WD, kwam tot de slotsom, dat de aanwijzing van Woensdrecht er in ieder geval toe heeft geleid dat de rust is weergekeerd. "We hopen echter dat het plaatsingsbesluit nooit wordt genomen". Beide fracties stelden zich nadrukkelijk op het standpunt dat de verantwoordelijkheid voor het plaatsen van kernra ketten bij de regering en het parlement ligt. Ook commissaris van de koningin Van Agt was deze mening toegedaan. "Er is geen onderwerp denkbaar, wat zo duidelijk tot de bevoegdheden van de regering en het parlement behoort, als het onderhavige". PvdA-fractievoorzitter Rigter wees erop dat de staten zich wel degelijk kunnen verzetten tegen plaatsing van kruisraketten. "Dat staat de wet toe. Laat de regering ons besluit dan maar naast zich neerleggen. Het is dan meteen duidelijk waar de verantwoordelijkheid ligt. Nu dreigen we onze handen vuil te maken". Milj oenenorder IBB-Kondor LEIDEN (ANP) IBB-Kondor. heeft van de Stichting Bouw activiteiten in de Bejaarden sector Soest opdracht gekre gen voor de nieuwbouw van het complex de Vijverhof in Soest. Met de order is onge veer 15 min gemoeid. De nieuwbouw omvat 155 appar tementen, een parkeerkelder, een dienstencentrum en een medisch centrum. De bouw gaat ongeveer een jaar duren. De Bouwkombinatie Leiden, waarvan IBB-Kondor BV deel uitmaakt, heeft opdracht gekregen voor de bouw van 87 eengezinswoningen met bergingen in Leiden. Met de bouw is inmiddels begonnen. De opdracht is ongeveer 6,8 min waard. Opdrachtgever is het Bouwfonds voor Neder landse Gemeenten. VS schaven aan voorstellen WASHINGTON (Reuter) - De Amerikaanse regering is haar voorstellen aan het herzien voor de kernraketten voor de middel lange afstand in Europa. Dit heb ben Amerikaanse functionaris sen gisteren gezegd. Het doel is Moskou te bewegen tot wederzijdse vermindering van kernraketten vóór de NAVO in West-Europa begint met het plaatsen van een nieuwe genera tie Amerikaanse Pershing-2 en kruisraketten. De plaatsing staat voor december op het program ma als tegen die tijd geen ak koord is bereikt. Paul Nitze, hoofd van de Ameri kaanse onderhandelingsdelega tie "zal verdere instructies ont vangen om alles voor te bereiden voor een overeenkomst als het mogelijk blijkt die te bereiken". De Gcneefse besprekingen over in Europa gestationeerde kernra ketten voor de middellange af stand (INF) worden volgende week dinsdag hervat na een pau ze van twee maanden. NAVO-diplomaten in Europa zei den dat de Amerikaanse ideeën betrekking hebben op onderge schikte punten en dat er geen wijziging komt in de basisopstel ling van de Amerikanen in de 21 maanden durende onderhande lingen. Ontslagen bij Akzo HENGELO (ANP) - Akzo zout chemie (AZC) heeft van het mi nisterie van sociale zaken toe stemming gekregen om 150 werknemers van 57,5 jaar en ou der te ontslaan. Dit heeft een woordvoerder van het bedrijf gisteren bekend gemaakt. De ontslagen passen in een afslan kingsplan, dat met de vakbon den was overeengekomen. Aanvankelijk had het ministerie zijn goedkeuring onthouden, omdat gemeend werd dat het uit voeren van het afslankingsplan vrijwel uitsluiend betrekking zou hebben op het vertrek van ouderen uit de onderneming. ADVERTENTIE 0V\*<rSV<7eêe° ^eeef DEN HAAG (GPD) - De meerder heid die de regeringscoalitie van CDA en WD in de Eerste Kamer reeds bezat, is gisteren verder vergroot. Bij de verkiezingen voor de Senaat steeg het aantal zetels voor de coalitie van 40 naar 43. Deze winst kwam vooral op rekening van de WD, die vijf ze tels winst boekte. Het CDA ver loor twee zetels. De uitslag van de verkiezingen voor alle 75 zetels in de Eerste Kamer leverde slechts één ver rassing op. Van tevoren was be rekend dat het CDA 27 zetels kon behalen. Doordat een van de Brabantse Statenleden echter op een verkeerde CDA-lijst stemde, ging een restzetel voor de chris ten-democraten verloren. Deze zetel werd nu toegewezen aan de SGP. Tegenover de winst voor de coali tie staat een forse achteruitgang met elf zetels voor de PvdA. Dit verlies is slechts voor een deel goedgemaakt door winst van klein links. Het linkse blok zal in de nieuwe Senaat 28 zetels tellen. In de 'oude' Eerste Kamer be schikte de PvdA alleen al over dit aantal zetels. De verkiezingen voor de Eerste Kamer zijn zogenaamde getrapte verkiezingen. De samenstelling van de Kamer wordt niet be paald door de stemmen van alle kiesgerechtigde Nederlanders, maar door de 705 leden van Pro vinciale Staten. Omdat de Staten echter zijn samengesteld volgens politieke partijen, kan van te vo ren zowel de uitslag als de zetel verdeling precies worden bere kend. Door het aftreden van de voorzitter van der Eerste Kamer dr Th.L.M Thurlings zullen de senatoren een nieuwe voorzitter moeten kiezen. Dat zal naar alle waar schijnlijkheid prof Piet Steen kamp (oud-CDA voorzitter) wor den, die door zijn partij al kandi daat is gesteld. In de nieuwe Senaat hebben zes oud-bewindslieden een plaats gekregen. Dat zijn: de CDA'er dr R.J.H. Kruisinga (ex-defensie), de WD'ers dr. L. Ginjaar (volks gezondheid en milieu), mevrouw E. Veder-Smit (staatssecretaris volksgezondheid) en mr W.J. Geertsema (binnenlandse zaken) en de D'66-ers mr H.A.F.M.O. van Mierlo (defensie) en oud staatssecretaris Glastra van Loon (justitie). MAGAZINE Tien jaar Pinochet hebben Chili aan de rand van de afgrond ge bracht. Mooie gebaren als am nesty en opheffing van de noodtoestand kunnen de genera lissimo niet meer redden. De armste groepen zijn er de laatste jaren 50 procent in inkomen op achteruit gegaan, bijna 35 pro cent van de beroepsbevolking is werkloos. In dat perspectief maakt uiterlijk vertoon geen in druk meer, zo constateert René de Bok die voor Elseviers op re portage ging. Hij beschrijft voelt hoe de dood in Santiago aanwe zig is en kondigt een nieuwe golf van geweld aan. "Iedereen weet het, niemand zegt het. Van San tiago de Chile naar het inferno kan niet erg ver meer zijn". Een in het medisch onderwijs te leurgestelde professor Haex, maandag nam hij afscheid van de Rijksuniversiteit in Leiden, meldt Pierre Huyskens dat de geneeskunde ziek is. Er zijn veel te veel superspecialisten, die zich opsluiten in het laborato rium en die de mens-patient niet meer kennen of verwarren met bewusteloze honden of reageer buisjes met enzymen, die ze voor hun experimenten gebruiken. Joop Bromet bezocht van de Hoofdstad Operette en trof volle zalen aan met keurig gekleed pu bliek voor Tm Weissen Rössl'. Een acteur: "Als je zo'n week blad Privé ziet. Dat is toch net operette. En wordt gevreten. Het is net een modern sprookjes boek. De mensen houden ge woon van dit soort verhaaltjes". Dinke van Damme loopt in EM sa men met drs Frans Roefs te hoop tegen de basisschool, die volgens hen de kleuter zal doen verzui pen. Een deskundige schiet te hulp: "Het samenvoegen van kinderen uit twee totaal verschil lende ontwikkelingsgebieden zal zeker van invloed zijn op het li chamelijk en geestelijk welzijn van een kind. Het is niet goed zo vroeg al prestatiegericht te moe ten zijn". Een meneer in de journalistiek. Dat is Jaap van Meekren, althans volgens het omslag, artikelen in de HP van deze week. Michiel Berkel, die met hem een mon ster-interview van zo'n zes uur had, noemt hem de stem van de zwijgende meerderheid. Van Meekren, hartpatiënt, lijkt niets liever te willen doen dan werken. Over collega's zwijgt hij, of hij laat zich uit in lovende bewoor dingen. Ferry Hoogendijk vormt daarop een uitzondering: "Ach, het is zo'n giftig naar mannetje". Over het roemruchte incident met Wiegel (huilpartij): "Het was meer dan schandelijk hoe hij ons achteraf verdacht heeft ge maakt", aldus de eindredacteur van AVRO's Televizier. In HP-film deze maand: het moge lijke afscheid van het Monty Py thonteam; een interview met Pe ter Oosthoek, de maker van de jongste film van eigen bodem, An Bloem, en een beschouwing over de paradoxale situatie in de wereld van de Nederlandse film, te weten de stijgende produktie- kosten en een tanend bezoekers aantal enerzijds, en de te consta teren "bloei" van het Hollandse produkt anderzijds. De heren producenten klagen zonder uit zondering over het uitblijven van wezenlijke steun aan de speel film. Voorts in HP: Elsbeth Etty (voor malig adjunct-hoofdredactrice van De Waarheid) over de crisis binnen de CPN en Frank van Empel praat met werkgevers, werknemers en bonden over de werkelijke effecten van de ar beidstijdverkorting. w Als de cabaretier Fons Jansen het volgend voorjaar wat kalmer aan gaat doen, heeft hij precies twin tig jaar voor zijn brood op het to neel gestaan. In een gesprek met HN wijst Jansen erop dat hij ei genlijk nooit anders heeft ge daan dan ongerijmdheden aan wijzen. "Een voorbeeld. Je kunt alleen geloven als je daartoe de genade krijgt. Wat is genade dan? Ja, dat moetje geloven. Dat is zo'n kortsluitingsredenering". Als cabaretier ben je een kok, zegt hij, die het lekker klaar maakt. "Mengen, zoet en zuur. Als je het alleen bitter maakt, wordt het een politieke lezing, komt er geen hond". Het thema 'gerechtigheid' komt in zijn cabarets vaak voor. "Vanuit de verwondering, omdat het niet klopt wat er gebeurt". Jansen wordt kwaad van onechtheid, van oneerlijkheid. "De ontwik kelingshulp, ik heb een paar keer in de Derde Wereld mogen rond neuzen, die is er toch alleen maar om onszelf te helpen". Het noordoosten van Brazilië gaat een regelrechte ramp tegemoet. VHet heeft er de laatste vijf jaar niet meer geregend, terwijl de droogteperiode daar slechts drie maanden van het jaar behoort te duren. In HN een bericht over de uitzichtloze hongersnood en de machteloosheid van de regering. Het weekblad signaleert ook het fenomeen van de opkomende straatmuziek. Het draaiorgel heeft concurrentie gekregen, meldt een reportage. Doordat de gebitten in Nederland steeds beter zijn, ontstaat er een crisis in de tandheelkunde. Tandartsen gaan daarom over tot steeds duurdere verrichtingen. Maar wie wil er nu betalen voor een drie-dimensionale röntgen foto als hij geen gaatjes heeft? vraagt HN zich af. L/n VRU NEDERLAND De familie Lubbers - die van de huidige premier - heeft volgens VN een deel van het indertijd ter ziele gegane Zwolsman-impe- rium voortgezet. Via de oud- staatssecretaris dr. W.H. van den Berge (financiën), een huis vriend, werden de Lubbersen in de gelegenheid gesteld o.m. het Schevcningse Hotel Rauch van de EMS over te nemen. Het hotel werd ingelijfd bij de boedel van de R3-constructie (Ruud, Rob en Richard Lubbers), met behulp waarvan de toenmalige minister van economische zaken een enorme belastingaftrek voor zichzelf bewerkstelligde. Later werden de bezittingen van de Lubbersen ondergebracht in een stichting, waarin o.a. de eerder genoemde Van den Berge als tij delijk bestuurder optrad. Van den Berge, die officieel als be trekkelijke buitenstaander voor deze functie werd aangetrokken en eerder banden had met het Zwolsmanimperium, zit er nog steeds. Daaruit blijkt, volgens VN, dat Lubbers niet in staat is schoon schip te maken met zijn ondernemers verleden. Het weekblad zet vraagtekens bij de toelaatbaarheid hiervan. Het omslagartikel handelt over een rehabilitatieslag tussen de hoofdfiguren uit de Ogem-affai- re, Udink en Fibbe. De eerste, begiftigd met een buitengewoon gouden handdruk, poogt tegen over een onderzoekscommissie alles op tafel te leggen dat maar enigszins in het nadeel kan werken van de tweede, die even- eens met een welgevulde porte monnee het stervende concern verliet. Kees Schaepman bericht over de toestand in Chili Ab van Iepe ren had een vraaggesprek met de mooi ogende film actrice Susan Sarandon ("The Tempest"). Het kleurkatern handelt over de "handel in honger", In De Tijd doet journalist Willem Oltmans verwoede pogingen zijn handen in onschuld te wassen in zake de affaire-Claus. Nee, hij is beslist niet anti-Beatrix en hij is ook niet de aanstichter van alle geruchten rond het koninklijk paar. "Daar wil ik absoluut van- aaaaf'. Oltmans, roemrucht verslaggever met een loopbaan vol successen en rellen. Interviewde Soekarno als eerste, onthulde de rol van Luns in Nieuw-Guinea en kreeg als enige een serie gesprekken met Dcsi Bouterse. Maar er zijn ook de affaires: zoals zijn be weerde banden met de Russi sche KGB. Oltmans, een opmer kelijk mens, bevriend met de meest uiteenlopende personen, die hij als het hem uitkomt weet te gebruiken. "Ik ben een één- motorige mug en moet iedereen voor mijn karretje spannen". Tja, er was ook maar één Einstein, zegt hij zelf. In het onderwijs dreigt een toene mende vergrijzing van het lera renkorps. Door de bezuinigingen en het dalende aantal leerlingen worden steeds meer leerkrach ten naar huis gestuurd, volgens het principe "wie het laatst kwam, gaat het eerste". In negen van de tien gevallen betreft het jonge leerkrachten. Dat komt de kwaliteit van het onderwijs niet bepaald ten goede. De oudere garde staat immers wat behoudener tegenover onder- wijsverniewingen. Bovendien zijn alle bezuinigingen geen sti mulans voor de motivatie van onderwijzend personeel. Premier Begin van Israël treedt af. Hij heeft zijn plaats in de ge schiedenis verdiend, meent Arie Kuiper. Tenslotte was Begin de gene die vrede sloot met Egypte. Maar het is ook de man die Israël achterlaat in een economische puinhoop, verdeelder dan ooit en gewikkeld in het wespennest Li banon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 23