LEIDSCH
DAGBLAD
Beiroet één slagveld
Leids duo spoorloos in Portugal
Bejaarden blijft
hogere ziekte-
premie bespaard
Afperser eist
zestig miljoen
van Heineken
Begrafenis werd
massaal protest
Legeroffensief tegen opstandige milities
Walesa door
knieën voor
autoriteiten
Echtpaar raakt
kinderen kwijt
Kapers geven
zich over
VARA stopt
met Achter
het Nieuws
MEDIANOTA
1
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37178
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
MANILLA (DPA/UPI/Reuter) -
Ruim één miljoen Filippij
nen zijn, ondanks de zware
regenval, vanochtend In de
hoofdstad Manilla op de
been gekomen voor de be
grafenis van de vermoorde
oppositieleider fienigno
Aquino. De route waarlangs
de haar werd gevoerd, was
25 kilometer lang. Het werd
een emotioneel afscheid, dat
uitliep op een massale mani
festatie tegen het bewind
van president Marcos.
Duizenden riepen bij de kerk
de koosnaam van Aquino,
Ninoy, en voerden borden
mee met daarop de woorden
"Marcos, moordenaar, dicta
tor, hond". Van gebouwen
hing de nationale vlag om
gekeerd, uit protest tegen
het bewind. Meer dan SOÖö
politiemannen warén op de
been, mede om het paleis
van Marcos te bewaken.
Het hoofd van de politie in
Manilla maakte gisteren de
naam bekend van de man
die Aquino vermoordde. Het
is Rolando Gaiman y Da-
wang, die in het politierap
port wordt omschreven als
een "beruchte huurmoorde
naar'. President Marcos her
baalde gisteren voor de tele
visie zijn beschuldiging dat
de communisten het brein
achter de moord op Aquino
Telefoontje naar commandant laatste levensteken
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN - Twee 19-jarige dienst
plichtige militairen uit Leiden,
Johan Rodenburg en Richard
Neuteboom zijn maandag 15 au
gustus niet van vakantie in Por
tugal bij hun legeronderdelen te-,
ruggekeerd en sindsdien spoor
loos. Het laatste levensteken is
een telefoontje op 19 augustus
van Richard aan zijn comman
dant in Den Haag dat er kostbare
spullen waren 'zoekgeraakt' en
de thuisreis enkele dagen moest
worden uitgesteld.
Inmiddels heeft de koninklijke
marechaussee via Interpol om
opsporing en aanhouding van
het tweetal verzocht. Ook de Ne
derlandse ambassade in Lissa
bon is bij het onderzoek betrok
ken.
De twee militairen vertrokken 23
juli per bus vanuit Amsterdam
voor een drieweekse vakantie
naar Lissabon. De ouders van Jo
han ontvingen tot nu toe alleen
een op 4 augustus gedateerde
kaart vanuit Porto Covo van hun
zoon. Hij meldde dat hoewel al
les goed was de thuisreis een dag
zou worden uitgesteld tot 13 au
gustus. Volgens de reisorganisa
tie hebben de twee later de reis
naar Nederland opnieuw uitge
steld. Nu tot 19 augustus. Het
tweetal heeft zich echter bij het
vertrek van de bus op die dag
niet gemeld.
Volgens opperwachtmeester Aan-
dewiel van de marechaussee, die
het onderzoek naar de militairen
leidt, kan eerst na terugkeer van
de twee Leidenaars worden be
paald of er sprake is van desertie.
Vandaag zou het laatste telefoni
sche onderhoud van Richard
met zijn commandant in Den
Haag nauwkeurig worden geana-
liseerd.
Hulp particuliere verzekeraars
UTRECHT/ZEIST (ANP) - Zie
kenfondsen en particuliere ver
zekeraars hebben het gevaar van
forse premieverhogingen voor
de vrijwillige ziektekostenverze
kering afgewend. Veel ouderen
en kleine zelfstandigen in 'dure'
gebieden dreigden per 1 januari
te worden geconfronteerd met
een premieverhoging van zo'n 33
gulden per persoon per maand.
Ziekenfondsen in goedkopere
gebieden waren niet langer be
reid de dure gebieden te subsi
diëren. Dat zou betekenen dat de
verzekerde in een dure regio per
maand ongeveer 220 gulden per
maand (nu 187 gulden) aan pre
mie zou moeten gaan betalen te
gen 150 gulden in een goedkoop
gebied.
let zijn vooral ouderen met een
klein pensioen, kleine zelfstandi
gen en andere net niet verplicht
verzekerden (veel gescheiden
vrouwen) die op de vrijwillige
ziektekostenverzekering zijn
aangewezen. Een toenemend
aantal bejaarden heeft de verze
kering echter steeds duurder ge
maakt, waardoor het voor veel
jongeren aantrekkelijk werd
naar een particuliere verzekeraar
te stappen. Gevolg: nog grotere
geldproblemen voor de vrijwilli
ge verzekering van de zieken
fondsen, die ook alle bijstands
gerechtigden omvat.
let de particuliere verzekeraars is
<\f en toe regen
r 14 graden, middagtemperaluur
rond 19 graden. Matige tot krachtige
wind, draaiend van zuid naar west.
1 September 1983.
Lon op: 06.51 uur, zon onder: 20.29 uur.
daan op: uur, onder 16.41 uur.
Vaterstanden Katwijk: hoogwater
09.45 en 22.14 uur, laagwater 05.15 en
17.43 uur.
nu afgesproken, dat zij 180 mil
joen gulden zullen bijdragen aan
de oplossing van de acute geld
problemen van de vrijwillige ver
zekeringen. Voor de ziekenfond
sen in de goedkopere regio's is
die toezegging genoeg om de du
re gebieden te blijven subsidië
ren in de vorm van verevenings-
bijdragen. De premieverschillen
per regio zullen daardoor be
perkt blijven
Particuliere verzekeraars, verenigd
in het Kontaktorgaan Landelijke
Organisaties van Ziektekosten
verzekeraars (KLOZ) en Vereni
ging van Nederlandse Zieken
fondsen (VNZ) komen binnen
kort met nadere voorstellen tot
kostenbeheersing en stelselher
ziening.
GDANSK (DPA/AFP/ANP) - De
Poolse arbeidersleider Lech Wa
lesa heeft vanmiddag geen bloe
men gelegd bij het kruis dat in
Gdansk is opgericht voor de
slachtoffers van het geweld in
1970. Hiertoe besloot hij nadat de
autoriteiten hadden gedreigd
hem te zullen arresteren. Het ver
boden vakverbond Solidariteit
had zijn aanhangers opgeroepen
vandaag vreedzaam te demon
streren. Het is vandaag drie jaar
geleden dat de akkoorden van
Gdansk werden gesloten, die de
mogelijkheid openden de vrije
vakbond Solidariteit op te rich
ten. De ondergrondse leiding
van het vakverbond riep er toe
op, gedurende twee uur het
openbaar vervoer te mijden en
massaal te gaan lopen.
(Zie ook pag. 17).
AMERSFOORT (GPD) - Een
Turks echtpaar uit Amers
foort is tijdens de terugreis
van hun geboorteland naar
Nederland in Joegoslavië
twee kinderen kwijtgeraakt.
De kinderen, 7 en 10 jaar oud,
zijn nu een week weg. De
Amersfoortse politie heeft In
terpol ingeschakeld.
Tijdens een stop op een par
keerplaats in Joegoslavië
bleek er in de auto van de
Turkse Amersfoorters niet
genoeg slaapgelegenheid
voor iedereen. Een landge
noot, die vermoedelijk in
Duitsland woont, bood daar
op aan twee kinderen bij hem
in de auto te nemen. Er werd
tevens de afspraak gemaakt
dat deze kinderen een deel
van de reis in zijn auto zou
den meemaken.
Na de volgende ochtend te zijn
vertrokken, raakten beide au
to's elkaar echter kwijt in een
dichte mist. Sindsdien heeft
het Turkse echtpaar de kin
deren niet meer teruggezien.
Men weet niets van de land
genoot af, behalve dat hij ver
moedelijk in Zuid-Duitsland
woont.
BEIROET (Reuter/AP/AFP/UPI) - Het officiële Libanese
leger is vanmorgen een groot offensief begonnen tegen
opstandige milities in het islamitische westen van
hoofdstad Beiroet. Voor geheel Beiroet is de staat van
beleg afgekondigd. Waarnemers spreken van de groot
ste golf van geweld sinds het uitbreken van de burger
oorlog in 1975.
De Franse, Amerikaanse, Britse en
Italiaanse eenheden van de multi-
internationale vredesmacht heb-
zich geheel teruggetrokken uit
vrees dat actief ingrijpen slechts
tot meer geweld zou leiden.
Volgens woordvoerder Attrissi van
het Libanese leger nemen in to
taal ruim 10.000 soldaten deel
aan de acties in West-Beiroet. Co
lonnes tanks en pantserwagens
zijn via drie routes de groene lijn
in het hart van de stad gepas
seerd om temidden van hevige
beschietingen, granaat- en raket-
tenvuur te pogen de rust te her
stellen. Op enkele punten aan
het strand werden eenheden met
helikopters aangevoerd.
Vooral in de buurt van de Ameri
kaanse en Britse ambassade is
fel slag geleverd. In verschillen
de islamitische buurten kwam
het tot man tegen man gevechten
tussen militieleden en soldaten
van het Libanese leger. De leger
leiding liet bekend maken dat ie
dereen die een wapen draagt en
niet tot het leger behoort onmid
dellijk zal worden neergescho
ten. Alle inwoners werd gesom
meerd hun huizen niet te verla
ten. Volgens waarnemers is de
gehele stad één slagveld en is
niet te bepalen wie op wie schiet.
Het is vooral de Amal-beweging,
de meest dominerende kracht in
de Sjiitische moslim-gemeem-
schap, die de degens kruist met
het officiële leger, dat voorname
lijk uit christenen bestaat. Lei
ders van de Druzenmilities, die
Laatste Nieuws
TEHERAN (Reuter/AFP) - De ka
pers van een Franse Boeing op
het vliegveld van Teheran heb
ben zich vanmiddag overgege
ven, zo werd gemeld door het
Iraanse nationale persbureau Ir-
na, opgevangen in Bahrein.
Drie van de vier kapers - een was
aan boord gebleven - zeiden vol
gens andere bron op een pers
conferentie, zich te hebben over
gegeven nadat zij de belofte van
de Iraanse regering hadden ge
kregen dat zij politiek asiel in
Iran zullen krijgen".
in de heuvels ten oosten van Bei
roet al maandenlang strijd leve
ren met leden van de christelijke
falangisten, hebben hun leden
opgeroepen zich aan de zijde van
de Amalstrijders in Beiroet te
voegen.
Volgens de politie van Beiroet en
verklaringen van de internatio
nale vredesmacht zijn bij de ge
vechten sinds zondag tenminste
54 personen om het leven geko
men, onder wie twee Amerikaan
se mariniers en vier Franse sol
daten. De slachtoffers zouden
vooral zijn gevallen aan de kant
van het Libanese leger. De mos
lim-milities zouden slechts ge
ringe verliezen lijden.
(zie ook pagina 9)
24 PAGINA'S
Staatssecretaris
mr. H.E. Koning:
(foto ANP)
'Hogere aanslag bij
belastingfraude'
PAGINA 7
Moord gouverneur
Santiago (Chili)
Jamin komt onder
nieuwe leiding
Rijvers selecteert
twee Groningers
HILVERSUM (GPD) - Een dele
gatie van het VARA-bestuur
heeft vanochtend de redactie van
de actualiteitenrubriek 'Achter
het Nieuws' meegedeeld dat het
programma met onmiddellijke
ingang uit het zendschema ge
schrapt is. De voorbereidingen
voor de uitzending van vrijdag
zijn gestaakt en de redactie is op
non-actief gesteld.
De VARA-leiding is van mening
dat zij niet langer verantwoor
ding voor de rubriek kan nemen,
zo liet bestuurslid Jan de Troye
de verzamelde redactie vanoch
tend weten. Verder commentaar
van bestuurs- en directiekant
werd niet gegeven.
Een redacteur van Achter het
Nieuws verklaarde namens de
redactie „verbijsterd te zijn, dat
juist de VARA op deze manier
omspringt met werknemers die
alleen in het geweer komen te
gen een gebrek aan inspraak".
ZOETERWOUDE (GPD) - Bijna
vier weken lang heeft de 41-jari
ge Hagenaar D. het Heineken-
concern getracht te chanteren
voor een bedrag van 60 miljoen
gulden. Begin deze week is de
man gearresteerd. Hoewel de po
litie aanneemt dat D. het enige
brein achter de chantagepoging
was, staat nog niet vast of er nog
meer aanhoudingen volgen.
Er zijn sterke aanwijzingen dat de
afperser met het geld een rol in
of met betrekking tot Suriname
wilde spelen. De politie wil daar
over geen mededelingen doen en
laat ook de vraag of D. voor zich
zelf sprak of namens een groepe
ring voorlopig onbeantwoord.
D. nam begin augustus contact op
met Heineken en dreigde bier in
blik te zullen vergiftigen, als hem
geen 60 miljoen gulden zou wor
den betaald. Om zijn dreigement
kracht bij te zetten, stuurde hij
het concern een blikje bier dat
'vergiftigd' bleek te zijn met een
hartvertragend middel. De dosis
was zo groot dat het bier, afhan
kelijk van de hoeveelheid die
men ervan zou drinken, dodelijk
kon zijn. Later werd op aanwij
zing van de chanteur in een su
permarkt in Rotterdam een
tweede blikje 'besmet' bier ge
vonden. Niet bekend is hoe groot
de dosis was die daarin zat.
Qm de dader te kunnen ontmaske
ren, hield Heineken hem met
succes aan het lijntje. Het con
cern deelde mee bereid te zijn 45
miljoen gulden te willen betalen.
De man werd verteld dat het ech
ter een groot probleem was het
in contanten geëiste geld op kor
te termijn bijeen te krijgen in
Duitse marken, Engelse ponden
en Amerikaanse dollars, zoals de
afperser verlangde.
Bij Heineken wilde men vanmor
gen, 'in ieders belang', geen com
mentaar geven.
Ongeveer twintig politiemensen
hielden zich - opererend vanuit
Den Haag en Leiderdorp en bij
gestaan door de Centrale Recher
che Informatiedienst - met de af
persingszaak bezig.
Bij het ophelderen van de affaire
nam de politie geen halve maat
regelen. Zo zou onder meer een
aantal telefoonlijnen zijn afge
tapt. Daardoor zouden 'wat he-
roinelijntjes' zijn opgerold.
Omdat de afperser, voor zover be
kend, hoofdzakelijk vanuit teler
fooncellen contact had met Hei
neken en duidelijk was gewor
den dat hij in Den Haag moest
zitten, zou in deze stad een groot
aantal telefooncellen tijdelijk
buiten werking zijn gebracht om
zo de pakkans te vergroten.
Blijkbaar heeft die truc met suc
ces gewerkt, omdat de politie
daardoor een veel minder groot
aantal cellen in de gaten had te
houden. De afperser kon in een
telefooncel worden aangehou
den.
Ideologische bevlogen
heid en een gevoel
voor cultuurpolitieke
waarden treden niet bepaald op de
voorgrond in de maandag versche
nen Medianota. Het werkstuk van
minister Brinkman (WVC) vertoont
de fletsheid van een politiek com
promis waarbij de kool (CDA) en de
geit (VVD) zoveel mogelijk zijn ge
spaard.
Anders gezegd: aan de ene kant zijn
de verworvenheden van het be
staande omroepbestel zoveel mo
gelijk in stand gehouden, terwijl
aan de andere kant de hekken
rondom Hilversum zijn gesloopt om
ruimte te bieden aan de commer
cie.
Hoewel de nota zeker enkele positie
ve kanten heeft (bijvoorbeeld het
voorgestelde commissariaat voor
de media), geeft zij in het algemeen
weinig aanleiding voor enthousias
me. De strikte scheiding die minis
ter Brinkman heeft aangebracht
tussen de individuele abonnee-tv
en het reguliere massa-bestel, be
tekent dat er straks twee afzonder
lijke omroepcircuits zullen ontstaan
die elkaar op leven en dood gaan
beconcurreren.
Het bedrijfsleven, dat de abonnee-tv
mag gaan exploiteren, heeft legio
mogelijkheden om de kabel van
een ambitieus programma-aanbod
te voorzien en zal dat ook zeker
niet nalaten. De omroepen zullen
zich hierdoor gedwongen voelen
een gelijkwaardig tegenwicht te
bieden.
Een dergelijke concurrentieslag kan
een fatale verschraling van het pro
gramma-aanbod tot gevolg heb
ben, omdat beide omroepcircuits
de hun toegestane zendtijd onge
twijfeld met "makkelijke" publieks
trekkers zullen optuigen, onder ver
waarlozing van de cultuur.
Minister Brinkman had er beter aan
gedaan de exploitatie van de abon
nee-tv in handen te geven van zo
wel de NOS, de centrale vertegen
woordiger van de omroepen, als de
commerciële bedrijven. Bij een der
gelijke structuur zouden beide van
eikaars ervaringen kunnen profite
ren, de aandacht voor culturele/
educatieve programma's zou niet
bezwijken onder eenzijdige com
merciële druk, en tegelijkertijd zou
er ruimte worden geschapen voor
de broodnodige vernieuwing van
het kabelnet.
Dat Brinkman zich hieraan niet heeft
durven wagen, is symptomatisch
voor het gemak waarmee hij "kno
pen heeft doorgehakt". Dat komt
ook tot uitdrukking in zijn voorstel
om het programma-aanbod van de
NOS voortaan te laten bepalen
door de omroepen.
De minister heeft hiermee ongetwij
feld de omroepen tegemoet willen
komen. Maar gevreesd moet wor
den dat dit de tot op heden redelijk
objectieve programmering van de
NOS niet ten goede zal komen. Ie
dere omroep zal straks iets van
haar gading in de NOS-program-
ma's willen terugvinden en het is
niet denkbeeldig dat dit tot een heil
loze richtingenstrijd zal leiden met
magere resultaten.
Ook uit dit voorstel blijkt dat de ver
antwoordelijke bewindsman heeft
gepoogd het iedereen naar de zin
te maken zonder duidelijke keuzen
te doen. Het resultaat is een Media
nota waarin de variant van het niet
bewegende reclamebeeld de
zwakte van de voorstellen duidelijk
symboliseert. We zuilen moeten
wachten op het debat over de nota
in de Tweede Kamer. Want daar
zal pas echt blijken welke toekomst
het omroepbestel tegemoet gaat.
PvdA verliest
11 senaatszetels
DEN HAAG (ANP) - Een verlies
van elf zetels voor de PvdA en
vijf zetels winst voor de VVD.
Dat zijn de belangrijkste ver
schuivingen na de vandaag ge
houden verkiezingen voor de
Eerste Kamer. In verband met
een Grondwetswijziging moch
ten de leden van provinciale
staten van 11 provincies van
daag een compleet nieuwe Se
naat kiezen.
De zetelverdeling is:
1981
1983
+/-
CDA
28
26
-2
PvdA
28
17
-11
WD
12
17
+5
D'66
4
6
+2
PPR
1
I
PSP
0
2
+2
CPN
1
2
+1
SGP
1
2
+1
RPF
0
1
+1
GPV
0
+1
Totaal
75
75
V
ALS U NU EEN
ABONNEMENT
NEEMT!
Ik neem een abonnement op
het Leidsch Dagblad en ont
vang 'm de eerste 14 dagen
Daarna betaal ik:
per maand 20.59
betaling
Stuur de bon near het Leidsch
Dagblad. Antwoordnummer
10050. 2300 VB Leiden Zonder
postzegel). In plaats van ons de
bon te sluren kunt i
bellen (071-144941).
