Maand lang leven zonder tv
Marcel Thielemans: 'We spelen
nog steeds met de Ramblers'
1
c
9
TV-rubriek
J
TV-Toegelicht
Hoe het vijftig jaar geleden is begonnen
1983 ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1983
Radio - tv - kunst
Een maand lang heb ik tijdens
mijn vakantie geen televisie
gezien: maar dan ook geen lijn
van de 625 lijnen waaruit het
tv-beeld is opgebouwd. Dat
was, in de week van het we
reldkampioenschap atletiek,
wel een beetje frustrerend
moet ik zeggen, want de Fran
sen die in het Spaanse apparte
ment boven ons woonden had
den blijkbaar wel televisie,
want ik kon de Spaanse com
mentator tijdens het WK-atle-
tiek steeds duidelijk horen.
Het frustrerende zat 'm minder
in het feit dat ik niets zag, maar
dat ik niet kon verifiëren of
mijn vermoedens juist waren.
De ene keer dacht ik, uit de
snelheid van spreken, de toon
hoogte en de mate van hysterie
te kunnen opmaken dat nu de
200 meter voor heren werd ver
lopen, de andere keer leken
tempo en toonhoogte meer bij
de 10.000 meter te passen, en
weer een andere keer leek de
stem van de commentator bij
het hoogspringen te horen. Of
was het nu toch het versprin
gen, of het polsstokhoogsprin
gen?
En van wie, van de dames, of van
de heren? Ik weet wel bijna ze
ker dat ik het juist had als ik de
ene keer veronderstelde naar
de 400 meter vlak voor heren.
door
Nico Scheepmaker
en de ander keer naar de 400
meter horden voor heren te
luisteren, maar verstaan of be
grijpen deed ik niets. En zien al
helemaal niets, dus u moet me
maar op mijn woord geloven.
Ik heb intussen wel beter begre
pen, waarom mijn vrouw, die
niet in sport geinteresseerd is
en dus hooguit per ongeluk
iets er van op het scherm ziet,
zo'n gloeiende hekel heeft aan
die schetterende, opgefokte
stemmen van de sportverslag
gevers.
Het gelijktijdige beeld dempt.
Bij wijze van spreken, de stem,
en houdt daar voor het gevoel
van de sportliefhebber gelijke
tred mee. Maar voor wie niet
kijkt, maar door de merkwaar
dige constellatie van het ge
hoor ondertussen wel genood
zaakt is te horen, moet dat
sportgeschetter inderdaad een
kwelling zijn!
Voor het overige kan ik niet zeg
gen dat ik de televisie echt ge
mist heb. En wat nog meer
meeviel: de kinderen ook niet.
Want die zijn toch tamelijk ver
slaafd aan Pippi Langkous,
The Dukes of Hazard, en soort
gelijke series.
Ik heb altijd wat schouderopha
lend gereageerd als ik las (of
hoorde) dat de televisie de fan
tasie van de kinderen fnuikt,
omdat ze maar stom voor dat
kassie zitten te zitten in plaats
van buiten in de regen op crea
tieve wijze rarara wie heeft die
bal te spelen. Want mijn kinde
ren doen niets liever dan een
half uur te vroeg naar school
gaan om nog op het school
plein „De verborgen vallei" of
Pippi Langkous te gaan spe
len.
Ik speelde, herinner ik mij nog
levendig, op die leeftijd „Fin
landje" op de speelplaats van
de school, nadat de Sowjet-
Unie Finland was binnenge
vallen, en elke twee in het wit
geklede Finnen op ski's blij
kens de berichten in staat wa
ren hele Russische divisies te
omsingelen en vernietigen.
Daarbij vergeleken staat „De
verborgen vallei" met op een
lager plan, vind ik. Maar ik
moet toegeven, dat ze tijdens
de vakantie als acht- en vijfjari
ge, bij gebrek aan televisie heel
creatief bezig waren.
Postkantoortje spelen met Kel-
log-dozen als brievenbus, en
zovoort enzovoort. Aan de an
dere kant bespiedde ik ze ook
een keer toen het spel hierin
bestond, dat de een de bal in
het struikgewas gooide, en de
ander de taak had die bal zo
gauw mogelijk te pakken en
weer terug te brengen.
Ik betrapte me toen op de ge
dachte dat ze hiermee in essen
tie weliswaar een mixture van
rugby en honkbal hadden ge
creëerd. Maar dat ik mij moei
lijk kon voorstellen dat zo'n
simpel spel de fatasie meer ac
tiveerde dan het kijken naar
een goede, spannende jeugdse-
Gelukkig is alles nu weer koek
en ei, we zijn weer thuis, en de
kinderen zitten weer vastge
klonken aan de buis. Terecht,
ten onrechte? Tijdens de jure
ring voor de Zilveren Nipkov-
schijf kwamen bij de televisie
critici toch ook de jeugdpro
gramma's van de NCRV bo
vendrijven. Dat is tenminste
iets.
En „De schat van de Gouden
Valk" werd, als opvolger van
De Verborgen Vallei, ook weer
gunstig beoordeeld, zoals trou
wens bijna alle kinder- en
jeugdprogramma's door de
kinderen geapprecieerd wor
den. want kinderen, dat weet
u, hebben geen smaak. Smaak
moet ontwikkeld worden.
Soms vraag je je af. of het voor de
gemoedsrust van de mens niet
beter is als zijn smaak NIET
ontwikkeld wordt, omdat hij in
dat geval het vermogen be
houdt om BIJNA ALLES leuk
te vinden, wat hem ook wordt
voorgeschoteld. Maar dat
blijkt ook toch weer niet waar
te zijn, anders hadden de NOS-
kunstprogramma's, die zo te
recht met de Zilveren Nipkov-
schijf werden bekroond dit
jaar, wel hogere kijkcijfers.
Want als je alle programma's die
de NOS in een jaar tijd op cul
tureel gebied heeft uitgezon
den op een rijtje zet, blijken er
zeker zo'n vijf, zes program
ma's tussen te zitten die elk
voor zich een Nipkovschyf
hadden kunnen krijgen. In ie
der geval reden genoeg om de
toekomst van dit nieuwe sei
zoen weer met vertrouwen te
gemoet te zien, ook al omdat
mijn lievelingsprogramma, het
nieuws voor doven en slech
thorenden, een ingrijpende
verbetering bleek te hebben
ondergaan.
Naast elk bericht is nu een verti-
kale balk aangebracht, die met
de seconde slinkt. Als de balk
op is, verdwijnt het bericht, om
door een nieuw bericht met
nieuwe balk te worden vervan
gen. Het wordt nu een wed
strijd tussen jou en de balk;
wie het eerste klaar is. Tot nog
toe heb ik steeds gewonnen,
maar ik mag als goedhorende
ook eigenlijk niet kijken. Laat
staan meesprinten.
HILVERSUM (GPD) - Eind
augustus is het een halve
eeuw geleden dat een
Brusselse jongeman, die
nog maar koud het militai
re uniform had uitgetrok
ken, met zijn trombone
onder de arm naar Neder
land reisde om zich te
melden bij een Neder
lands jazz-orkest dat let
terlijk om hem zat te
springen. Die jongeman
was beslist niet van plan
langer dan drie maanden
te blijven. Zo had hij het
tegen zijn moeder gezegd,
in december ben ik weer
terug.
Hij ging maar eens kijken hoe het
was, daar in 'Olland'. Maar van
daag zit hij er nog steeds en zijn
naam is al sinds onheuglijke tij
den een begrip in de Nederlandse
show-wereld: Marcel Thielemans.
Hij is groot geworden met de
Ramblers en de Ramblers zijn
groot geworden met hem.
Hoe is hij bij het orkest terechtge
komen? Thielemans, nu 71, wil
dat best vertellen. Hij heeft er
geen moeite mee de feiten uit
zijn geheugen op te roepen.
„Ik ben een geboren Brusselaar uit
Schaerbeek, dezelfde voorstad
waar Jacques Brei vandaan
kwam. Nederlanders, die met
vakantie naar Blankenberge wa
ren gekomen, hadden mij horen
spelen in het orkest van Chas Re-
mue. Die hebben waarschijnlijk
aan Theo Uden Masman verteld
er zit een jonge schuiverd in Bel
gië".
„In de zomer van 1933 raakten de
Ramblers hun trombonist Ge
rard Spruit kwijt, die stapte over
naar het Concertgebouworkest.
Dus toen zaten ze omhoog. Ik
was in militaire dienst in België
en kreeg een telegram uit Neder
land. Dat was een paar weken
voor ik afzwaaide. Ik heb een te
legram teruggestuurd en daarop
kreeg ik een brief van André van
der Ouderaa, een landgenoot die
saxofonist was bij de Ramblers".
Brief
ADVERTENTIE
CONGRESGEBOUW
den haag - tel. 548.000
zaterdag 27. zondag -28 aug.
vrijdag 2. zaterdag 3 sept
20.15 uur
De laatste
voorstellingen!!
Marcel Thielemans haalt een ver
geeld bloknootvelletje te voor
schijn, dat op de vouwen bijna
geheel is doorgesleten. De brief
is gesteld in het Frans en geda
teerd 13 augustus 1933. Hij leest
hem voor en vertaalt de tekst
meteen in het Nederlands:
Beste vriend. Ik heb je telegram
gisteren in goede orde ontvan
gen en zoals je ziet wil ik je direct
antwoorden. Ik heb de kapel
meester de heer Masman gespro
ken en zie hier wat hij voorstelt.
De eerste vijftien dagen van sep
tember spelen we als attractie in
een bioscoop (de Rembrandt-
bioscoop in Utrecht). Die kan
niet veel betalen, maar het werk
is heel eenvoudig, één uur per
dag. Dat betaalt 70 gulden per
week. Vanaf 16 september spe
len we zoals gewoonlijk in een
dancing en dan kun je 80 gulden
per week verdienen (Carlton in
Amsterdam).
Vanaf 1 december zul je je als offi
cieel lid van het orkest kunnen
beschouwen, met de anderen
mee stemmen en blijven zolang
het je belieft...
Het orkest, dat hier zeer populair
is, bestaat al zeven jaar. Zoals je
weet, ben ik er al twee jaren lid
van. Als je deze aanbieding aan
neemt, zul je in Laren aanwezig
moeten zijn op 28 augustus (dat
is 29 augustus geworden, want
de 28ste kwam ik uit militaire
dienst), zodat wij kunnen repete-
Mijn beste Thielemans, ik hoop dat
je mij goed begrepen hebt en dat
je deze gelegenheid niet voorbij
zult laten gaan, vooral in deze tij
den (hij bedoelde deze slechte tij
den, het was toen crisis met veel
werklozen). Als je dit aanbod ac
cepteert, schrijf mij dan gauw
een woordje terug om je akkoord
te bevestigen. Deze brief is be
doeld als contract, want de ka
pelmeester tekent onder aan de
bladzijde. Wachtende op je om
gaande antwoord, ontvang mijn
beste groeten. Je collega André
van der Ouderaa.
PS. We verwachten je antwoord
per kerende post.
Gelezen en goedgekeurd, Theo
Uden Masman.
Liedjes
„Ik werd dus geëngageerd als
trombonist, maar al heel gauw
ben ik ook gaan zingen. Toen ik
bij de Ramblers kwam, hadden
door
Hans van Straten
ze pas hun eerste geluidsinstalla
tie. Dat was toen nog iets nieuws.
Ze hadden opnamen gemaakt in
Londen en ze hadden gezien dat
het orkest van Lew Stone over
een geluidsinstallatie beschikte.
Masman was nogal vooruitstre
vend, die had doorgezet dat het
orkest zich ook zoiets aanschaf
te".
„Ik herinner het mij nog precies.
Hotel Hamdorff in Laren zat
propvol, het was zaterdagavond.
Ik zei: Ik wil ook wel wat zingen!
Ik zong een paar bekende liedjes
uit die dagen, van Lucienne
Boyer: 'Parlez-moi d'amour' en
'Si petite'. Nou kwamen daar in
Hamdorff alleen maar snobben.
De hele Brink zag op zaterdag
avond zwart van de auto's. Ik
zong dus die Franse liedjes en
die snobs vonden dat prachtig.
Ik had een daverend succes. Zo
is het begonnen".
„Tegen mijn moeder had ik dus ge
zegd dat ik na drie maanden
weer terug zou komen. Ik was
nogal een moederskindje. En ik
wou ook terug, want toen ik pas
in Amsterdam was, vond ik dat
niet zo'n leuke stad. Maar Mas
man was een echte advocaat, die
wist mij altijd weer te besmoezen
en dan bleef ik maar weer".
„Anderhalf of twee jaar later kreeg
ik een aanbieding van het be
roemdste orkest in heel Europa,
het orkest van Ray Ventura.
Daar wou ik heen! Maar ik kon
niet, ik mocht niet van Masman.
Ik was ermee akkoord gegaan
dat we de volgende zomer weer
in Hamdorff zouden spelen en
daar kon ik niet van af'.
Sucessen
Het gebeurt tegenwoordig nog wel
dat ik een nummer op de radio
hoor dat me bekend voorkomt,
en dat ik dan de afkondiging
hoor: 'Gezongen door Marcel
Thielemans'. En dat weet ik dan
niet meer! Ik heb duizenden van
die nummers gezongen. Niet
lang geleden hebben ze nog een
album uitgebracht, '32 radiosuc
cessen van de Ramblers', die
heeft tot mijn verrassing een Edi
son gekregen".
„Ik zat een keer met mijn vrouw en
kinderen naar een quiz op de te
levisie te kijken, ze lieten een
zanger zien met een hoed voor
zijn gezicht. Het moest geraden
worden wie daar zong. Wij thuis
zeiden: 'Dat is Charles Trenet'
Mijn dochter zei: 'Ik geloof dat
het Maurice Chevalier is'. Ik wist
het niet, maar het eind van het
lied was: Marcel Thielemans".
„De meeste orkestleden uit die
vroege tijd zijn nu dood. André
van der Ouderaa is een jaar of
tien geleden in een operatie ge
bleven. Op de begrafenis van
Wim Poppink hoorde ik dat Mas
man was overleden. De zondag
daarvoor was ik nog bij hem ge
weest in het ziekenhuis.
„Van die oudere Ramblers leven
nu alleen nog de trompettist Fer
ry Barendse en de violist Sem
Nijveen. En de saxofonist Fred
van Lingen, maar die is nooit zo
bekend geworden".
„In de jaren zestig ging het duide
lijk minder goed met het orkest.
Het was de tijd dat de Beatles in
opkomst waren. Wij hadden tien
tallen jaren voor de VARA ge
speeld, maar daar raakten ze een
beetje op ons uitgekeken. Mas
man had zijn eerste hersenbloe
ding gehad. Hij was altijd zeer
adrem geweest, hij kon die grote
bazen aan, wat wij niet konden
Hij kon ze afblaffen".
„Na die hersenbloeding kon hij dat
niet meer. Toen zijn, zoals dat al
tijd gaat, zijn vijanden bovenop
hem gesprongen. Niet de vijan
den uit het orkest, hou me ten
goede, maar wat er allemaal om
heen zat".
„Er is ook een interne strijd ont
staan over de opvolging. Het
werd heel moeilijk. Je kent el
kaar te goed. Op het laatst weet
je precies hoeveel holle kiezen de
man naast je heeft. Dat gaat irri
teren. Maar Masman was iemand
die zijn ruzies na een dag weer
vergeten was. Ik niet! Dan draai
de hij net zolang om je heen tot
het weer goed was. Hij was niet
rancuneus. Ach, we waren alle
maal niet van de makkelijksten.
Maar ik moet achteraf zeggen:
het waren allemaal fijne colle
ga's".
„De grote man achter de schermen
was natuurlijk Jack Buiterman.
Die is begonnen - niet alleen voor
de Ramblers, maar voor de hele
muziekwereld in dit land - met
Nederlandstalige
maken.
'Oh mama'
„Hij is toen gekomen, dat herinner
ik mij nog als de dag van giste
ren, met een nummer van Rudy
Vallee, een hele bekende Ameri
kaanse zanger, ik geloof dat hij
nog leeft, maar dan moet hij wel
tachtig of negetig jaar zijn. Die
had in 1938 een nummer 'Oh Ma
ma' en dat heeft Buiterman ver
taald. 'O Mamaatje in ons straatje
staat een jongen voor het ven
ster...' Dat zijn we toen gaan spe
len en dat is een verschrikkelijk
succes geworden".
„Buiterman had door wat wij nog
niet zagen: het belang van de
BUMA. Het auteursrechtenbu
reau. Dat stond toen nog in zijn
kinderschoenen, maar hij zag dat
dit van eminent belang was voor
componisten en arrangeurs. Hij
is de eerste geweest, die bij ons is
gaan arrangeren. Muziek op het
lijf geschreven. Dat deed hij alle
maal voor niks - in het begin.
Maar hij begreep donders goed
dat dat anders zou worden".
„Hij heeft tientallen liedjes ge
schreven die successen zijn ge
*"1
ijkt.
Marcel Thielemans: halve
radiosuccesseri
worden en die nu nog gespeeld
worden. Waar zijn weduwe nu de
vruchten nog van plukt. Gouver-
ner c'est prévoir: hij heeft het al
lemaal voorzien".
„En nu? Wij spelen nog steeds met
de Ramblers, dat wil zeggen de
TROS heeft het weer opgepikt.
Er werd weer een nieuwe plaat
gemaakt, het liep als een trein.
We hebben ook een paar keer
Muzikaal Onthaal gedaan bij de
AVRO en 23 oktober doen we er
weer een".
„Pas nog hetjj ik voor het zestig a-
rig jubileum van de AVRO ge
zongen. In Utrecht, in het Con
gresgebouw. Daar zat ik met Ed
dy Christiani en Bob Scholte.
Leuke dingen opgehaald".
minder, je tanden worden min
der, je ademhaling gaat achter
uit. Kijk, trombone-spelen, of
welk instrument ook, dat moetje
dagelijks doen. Niet een keer in
de zoveel tijd. Ach, ik red me
wel, als we met de Ramblers spe
len doe ik mee. Maar als we een
schnabbel hebben, een uitzen
ding op televisie of wat ook, dan
Fanclub
„En dan is er de Ramblers Fan
Club. Dat zijn me een stelletje
gekken hoor! Dat zijn zulke leu
ke mensen!
„Er zit een dokter bij en een inge
nieur en een majoor en het hoofd
van een school Ze hebben 140 le
den. Eén keer in de maand ko
men ze bij elkaar voor allerlei ac
tiviteiten. Ze hebben zelfs een ei
gen orkestje, waarmee ze Ram-
blersmuziek spelen. En dan heb
je Harry Coster, die al die ouwe
Decca-opnamen weer op de plaat
zet en uitbrengt. Granny Re
cords. Vakwerk".
„Ik moet wel eens bij een dokter
komen of een specialist, niet zo
vaak gelukkig (hij klopt af op een
ongeverfde stoelrand) en dan rol
len ze zowat om van verbazing.
De Ramblers, daar hebben ze als
studentjes naar geluisterd, daar
hebben ze voor in de rij gestaan.
En opeens loopt er dan zo'n vent
uit dat legendarische orkest bij
ze binnen".
HP\ T rn 1' 1
Jill Clayburgh als Sarah Phoenix en Peter Falk als Geoffrey Griffin in de speelfilm 'Griffin and Phoe-
Er komt nog even een kink in de
kabel als Phoenix veronder
stelt dat Griffin achter de waar
heid is gekomen en uit mede
lijden handelt. Maar wanneer
zij dan eikaars lot kennen.
wordt eendrachtig een lange
neus naar Magere Hein ge
maakt en van alles uitgehaald
dat extra leuk is omdat het ei
genlijk niet kan of mag. Het
onherroepelijk einde is grotesk
en triest tegelijk. De film is
overigens niet te vergelijken
met dé Love Story waarin Ali
McGraw zo decoratief stierf.
Regisseur Daryl Duke heeft er
geen sjieke smartlap van ge
maakt; de twee zieken houden
de moed er in en dat brengt
wel wat humor in deze droevi
ge geschiedenis. (Nederland 2,
20.30 uur).
EUROPA KWIS
De laatste aflevering van het
spelprogramma „Europa
Kwis", die de TROS vanavond
(Ned. 2, 19.55 uur) op het
scherm brengt, is gewijd aan
Nederland. Kwismaster Ivo
Niehe voelt kandidaten uit de
hoogste klassen van de mid
delbare school aan de tand
over nun Kennis van hun eigen
land. Ook nu weer is er een stu
diebeurs van vijfduizend gul
den te verdienen.
EDDY CHRISTIANI
De naam Eddy Christiani zal vele
liefhebbers van Nederlandse
amusementsmuziek niet
vreemd in de oren klinken.
Daarnaast wordt hij be
schouwd als een groot expert
op het gebied van de gitaarmu
ziek.
Christiani's loopbaan omspant
inmiddels een periode van
maar liefst 51 jaar. Voor de
TROS was dit een reden om
rond de zanger een jubileum
programma op te nemen. Van
af het vakantie-eiland Madeira
zal de zanger zijn bekendste
liedjes als „Spring maar
achterop", „April in Portugal"
en natuurlijk „Zonnig Madei
ra" ten gehore brengen (Ned. 2,
22.00 uur).
zondag 28 aug.
VAKANTIE
Veronica brengt zondagavond
met het programma „Vakantie
'83" anderhalf uur herinnerin
gen aan een zomervakantie in
beeld. Rita Lammers en Paul
Boots bezochten Nederlanders
op vakantie en verrasten ze op
stille standjes, in café „De Am
sterdammer" in Torremolinos,
op de camping bij Frejus aan
de Middellandse Zee en aan de
Griekse stranden (Ned. 2. 21.00
uur).
GRIEZELEN
De aflevering van zondagavond
(VOO Ned. 2, 22.25 uur) uit de
Britse griezelserie „Hammer
House of Horror" heeft als titel
„Growing Pains". De rollen
worden o.a. vertolkt door Bar
bara Kellerman, Matthew
Blakstad, Gary Bond en
Christopher Reilly. Terence en
Laurie Morton worden door
het verdriet, dat zij hebben
over het verlies van hun zoon
tje William, totaal in beslag ge
nomen. Zij zijn zo met zichzelf
bezig dat zij hun aangenomen
zoon verwaarlozen. Totdat een
gruwelijke wraak uit het graf
van hun zoontje hun treft.
Griffin and Phoenix
De TROS-omroepster kan zater
dagavond twee speelfilms aan
kondigen, eerst Griffin and
Phoenix: A Love Story? (voor
de Amerikaanse tv gemaakt,
maar daarbuiten in de biosco
pen beland) en tegen midder
nacht Rififi in Amsterdam een
21 jaar geleden opgenomen
eerste Nederlandse politiefilm
Peter Falk (de slonzige detective
Columbo nu in een totaal ande
re rol) en Jill Clayburgh zijn de
hoofdpersonen in 'Griffin and
Phoenix'. Verkoper Jeff Grif-
fin lijdt aan longkanker, die
hem nog een jaartje te leven
gunt. En Sarah Phoenix' dagen
zijn eveneens geteld: leuke
mie. Waarbij dan nog moet
worden opgeteld dat zij door
haar vriend werd verlaten en
hij is gescheiden. Ze ontmoe
ten elkaar op een cursus „psy
chologie van het sterven" en
worden zonder te vermoeden
dat de ander ook is afgeschre
ven, verliefd op elkaar.
