Mitterrand wil
federatie Tsjaad
c
Fluitconcert voor Rakowski
Weduwe Bhoetto roept verzet Pakistan op vol te houden
Franse militair gedood
bij ongeluk in Beiroet
"Chin A Sen
Horb en CIAj
beraamden
staatsgreep'
Buitenland
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1983
ISLAMABAD (AFP/Rcutcr) - De
Pakistaanse volkspartij (PPP)
van oud-premier Bhoetto, die in
1977 werd afgezet en opgehan
gen, heeft de bevolking van Pa
kistan opgeroepen door te gaan
met het verzet tegen het bewind
van generaal Zia Ul-Haq. Aange
nomen wordt dat de verklaring,
die werd verspreid in Karachi en
is uitgezonden door buitenland
se zenders, geschreven is door de
weduwe van de ex-premier, Nus-
rat Bhoetto.
De PPP riep de Pakistaanse bevol
king op door te gaan met de cam
pagne van burgerlijke ongehoor
zaamheid. die elf dagen geleden
begon op initiatief van de "bewe
ging voor herstel van de demo
cratie". waarin acht verboden
oppositiepartijen zijn verenigd.
De oproep van de PPP was met
name gericht op de bevolking
van de provincie Punjab. De
meeste demonstratieve acties
werden tot nu toe gehouden in
de provincie Sind.
"Ons volk heeft niet tegen de Brit
ten gevochten om te leven onder
dc gesel van de slaat van beleg.
Onze premier gaf zijn leven.
maar hij heeft zich niet overgege
ven aan hel onderdrukkingsbe
wind", zo stond in dc verklaring.
Mevrouw Bhoetto verblijft in
Europa sinds zij vorig jaar okto
ber toestemming kreeg het land
om medische redenen te verla
ten.
politiebureau aan, waarna dc po
litic het vuur opende op de de
monstranten. Daarbij zou een be
toger om het leven zijn gekomen.
Ook gisteren duurde hel geweld
in dc provincie Sind voort. Er
vielen drie doden bij een scho
tenwisseling tussen politic en de
monstranten. Daarmee kwam
hel onofficiële dodencijfer in an
derhalve week tijd van tegen de
regering gerichte agitatie op 37.
De jongste gevechten braken uit in
Mirokhan bij Larkana. 480 km.
ten noordoosten van Karachi. De
politic gebruikte traangas en
gummiknuppels legen betogers
die het spoorwegstation aanvie
len. Daarna opende zij het vuur
waarop werd teruggeschoten.
Twee demonstranten en een po
litieman kwamen om.
Nusrat Bhoetto.
PARIJS President Mitterrand heeft gisteren verklaard Franse troepen naar Tsjaad te
hebben gezonden om „snel antwoord" te kunnen geven op een nieuw offensief van de
zijde van de Libische kolonel Gaddafi.
Frankrijk zal tegelijkertijd stre
ven naar een situatie die onder
handelingen mogelijk maakt.
De Franse president sprak zich
fel uit tegen een tweedeling van
Tsjaad, omdat daarmee „geheel
Afrika in een algemene instabi
liteit zou worden gedompeld".
Als oplossing droeg Mitterrand
het idee van een federatieve
staatsvorm aan.
door
Rudolph Bakker
Mitterrand legde zijn verklaring af
door middel van een door hem
zelf nauwkeurig gecorrigeerd in
terview in het dagblad Le Mon
de. Hij koos deze vorm, aldus het
presidentieel paleis, „omdat het
onderwerp gecompliceerd en ne
telig is en het zich minder voor
de televisie leent".
De president verklaarde verder in
het lange interview in Le Monde
onder meer dat het Franse mili
taire optreden beslissend is ge
weest voor het tot stilstand ko
men van de gevechten. „Libië,
dat eropuit is een dwingend op
gelegde realiteit te scheppen,
moet nu zijn acties herzien en het
vuren werd gestaakt". Mitter
rand erkende tegelijkertijd dat
dit „eerste resultaat elk moment
weer op losse schroeven kan
worden gezet. In dat geval is
Frankrijk nu echter in staat mili
tair en snel te antwoorden, als
het nodig mocht zijn".
Ten aanzien van de huidige twee
deling van Tsjaad merkte de
Franse president op, dat om te
beginnen in het door Libië nu
bezette noorden maar 150.000
mensen wonen, terwijl het onder
het wettige gezag staande zuiden steund.
er vier en een half miljoen telt, en
ook de bijna gehele produktivi- Gistermiddag vertrok de Franse
kertijd voor dat de Franse troe
pen niet in Tsjaad waren als een
soort inheemse hulptroepen „in
een strategie bij de bepaling
waarvan zij geen stem heeft".
Enig militair initiatief van Habré
op eigen houtje zal dus door
Frankrijk nimmer worden ge-
het land zich daar af
speelt. Dat deze praktische twee
deling kon ontstaan doordat
Frankrijk de Libische opmars
niet eerder tot staan had ge
bracht, rechtvaardigde de presi
dent met de opmerking dat het
„in de ogen
zeker van de vroegere koloniën,
zonneklaar diende te zijn dat de
wil tot oorlog en tot overheersing
van de kant van Libië gekomen
is en niet van de kant van Frank
rijk".
De Fransen zijn niet gekomen om
scheidsrechter te zijn bij hun
binnenlandse problemen, aldus
de president, maar om het land
als zodanig te beschermen in zijn
onafhankelijkheid en zijn ge
rechtvaardigde belangen. Mitter
rand verklaarde „niets tegen
Goukouni te hebben", of het
moest zijn dat hij door Libische
interventie te vragen het conflict
had geinternationaliseerd. Ook
had de president vriendelijke
woorden voor Hissène Habré,
die hij „een moedig man en een
man vol overtuiging" vond. Hij
waarschuwde Habré er tegelij-
minister van defensie Hernu
naar Tsjaad om er „de troepen te
inspecteren". Naar algemeen
wordt aangenomen, zal hij presi
dent Habré nog eens duidelijk
maken dat Mitterrand er niets
ovoor voelt hem actief te steunen.
alle landen, en Mochten de Franse troepen in
Tsjaad echter worden aangeval
len door de Libiërs - dan zal er
een antwoord komen en zal dat
niet louter bestaan uit een defen
sieve houding".
Gevraagd naar de staatsrechtelijk
als onbevredigend ondervonden
toestand, dat de Franse presi
dent een hele legermacht naar
een vreemde mogendheid kan
zenden zonder daarover het. par
lement te raadplegen of zelfs de
regering, antwoordde Mitterrand
kort dat „die vraag zich inder
daad voordoet, maar dat de situa
tie zich niet leende voor het bij
eenroepen van het parlement
voor een extra vergadering" (het
parlement is op zomerreces). Wel
zal hij een dezer dagen de voor
zitters van de Assemblée en de
Senaat ontvangen, benevens de
voorzitters van de betrokken ka
mercommissies.
PARIJS (DPA) - Niet alleen de
Amerikaanse, maar ook de Fran
se geheime dienst heeft na de
Tweede Wereldoorlog ten minste
in één geval gebruik gemaakt
van een voormalige officier van
de Duitse geheime staatspolitie
(Gestapo). Dit blijkt uit gegevens
van de advocaat Serge Klarsfeld
en zijn vrouw Beate die vandaag
in 'Le Monde' zijn gepubliceerd.
Volgens het echtpaar dat zich be
zighoudt met het opsporen van
nazi-misdadigers, ging het in het
Franse geval om Ernst Missel-
witz, die als Gestapo-officier in
Vergeten
Een Belgisch echtpaar heeft
170 kilometer gereden voordt
het pas merkte dat het een
van zijn vijf kinderen had
achtergelaten.
Het gezin, dat van vakantie in
Denemarken op weg naar
huis was, had na verpozing in
een wegrestaurant de reis
voortgezet, maar had niet ge
zien dat het tienjarige zoontje
er niet bij was. Ook toen de
familie de Deens-Duitse
grens passeerde, miste zij de
jongen nog niet. Dat gebeur
de pas toen zij Hamburg na
derde.
De jongen was intussen ont
dekt door de motorpolitie en
kon enkele uren later met
zijn familie worden herenigd.
"Zelfbediening"
Welgestelde reizigers op de
Orient Express tussen Lon
den en Venetië stelen als de
raven. Sinds dc dienst vijf
tien maanden geleden op
nieuw werd ingevoerd zijn
uit deze luxueuze trein voor
werpen verdwenen met een
totale waarde van 300.000
gulden. Daaronder zijn talrij
ke kristallen champagnegla
zen, zilveren koffiekannen en
handdoeken met monogram.
Men geneerde zich zelfs niet
schroevendraaiers op zak te-
hebben waarmee allerlei ver
sieringen van de wanden
werden verwijderd.
Een woordvoerder van de
Orient Express zei dat passa
giers elk souvenir dat zij wil
len in de trein kunnen kopen.
"Maar zij vinden hel kenne
lijk gemakkelijker zichzelf te
bedienen".
Parfum
Een textielfabriek in de Volks
republiek China heeft iets op
dc markt gebracht voor de
vouw "die alles al heeft": ge
parfumeerde kousen.
Het Volksdagblad, dat dit we
reldkundig maakte, zei dat dc
kousen "doorzichtig, zacht
en elastisch zijn en dat zij
minstens tien wasbeurten
lang hun geur behouden".
"Ook Frankrijk
beschermde
lid van Gestapo"
Parijs Franse verzetsstrijders
zou hebben gefolterd.
Een Amerikaanse commissie van
onderzoek heeft onlangs vastge
steld, dat de nu in Frankrijk ge
vangen zittende gewezen chef
van de Gestapo in Lyon, Klaus
Barbie, na de oorlog voor de
Amerikaanse geheime dienst
heeft gewerkt. Na deze bekend
making bood de Amerikaanse re
gering de Franse autoriteiten of
ficieel haar verontschuldigingen
Terwijl Barbie verantwoordelijk
wordt gesteld voor de dood van
onder meer de Franse verzetslei
der Jean Moulin, zou Misselwitz
een ander lid van het Franse ver
zet, Pierre Brossolctle, hebben
doodgemarteld. Een Franse
rechtbank veroordeelde de oud-
Gestapo-officier daarvoor op 4
maart 1952 bij verstek tot vijfjaar
gevangenisstraf. Volgens de
Klarfelds zou dit milde vonnis
een gevolg zijn van een ingrijpen
van de Franse geheime dienst
Deze dienst zou Misselwitz na
diens gevangenneming in Ber
lijn in oktober 1945 al in januari
1946 als agent hebben aangewor
ven, omdat hij wegens zijn ken
nis van het Franse verzet "zeer
nuttig" werd geacht, aldus de ge
gevens van het echtpaar Klars
feld.
Dode en 24
gewonden bij
aanslag in
West-Berlijn
WEST-BERLIJN (DPA/UPI) -
Bij een aanslag op het 'Mai-
son de France' in West-Bcr-
lijn (foto), waarin het Franse
consulaat en het culturele in
stituut zijn gevestigd, is giste
ren een Westduitse vredesac
tivist om het leven gekomen,
terwijl er 24 gewonden vie
len. De man wilde juist een
petitie aanbieden.
In een telefoongesprek met het
plaatselijke kantoor van het
Franse persbureau AFP
meldde een man dat de actie
het werk was van het 'Ar
meense geheime leger voor
de bevrijding van Armenië
(Asala).
Als gevolg van de krachtige ex
plosie werden de hoogste
twee verdiepingen van het
gebouw aan de drukke Kur-
fürslendamm verwoest,
waardoor het grootste deel
van de voorgevel en het dak
•instortten. Volgens de eige
nares van een tegenover gele
gen winkel deed dc ontplof
fing dc muren van alle gebou
wen in het gebied schokken.
Volgens de politie was de bom
op de hoogste etage van het
vier woonlagen tellende ge
bouw geplaatst.
Met het oog op onderhouds
werkzaamheden stonden
voor het gebouw steigers en
was de gevel met plastic afge
dekt. De steigers zakten door
de ontploffing meen.
(Foto AP).
BEIROET (AFP/Rcuter) - Bij het
ontploffen van een munitiekist
bij een commandopost van het
Franse contingent in West-Bei-
roet, is gisteren één Franse mili
tair omgekomen en zijn acht an
deren gewond.
De explosie deed zich per ongeluk
voor toen een legervrachtwagen
met explosieven werd uitgelaten
voor de vier verdiepingen tellen
de behuizing van het Franse con
tingent van de multinationale
troepenmacht in Beiroet. Een
brandje door nog onbekende
oorzaak leidde tot de ontploffing.
Op 6 juli kwamen zes Franse sol
daten in Beiroet om het leven
toen een gebouw waaraan sloop
werkzaamheden werden ver
richt, voortijdige instortte.
Aanslag
Bij een aanslag op een kantoor van
Air France in oostelijk Beiroet
zijn gistermiddag drie mensen
gewond.
Ten minste twee van de gewonden
zijn Libanezen. Een kistje met
explosieven was geplaatst voor
de deur van het kantoor van de
Franse nationale luchtvaart
maatschappij. Het gehele, op de
derde verdieping van een flatge
bouw gelegen. Air France-kan-
toor werd verwoest. Ook in de
rest van het gebouw is de schade
aanzienlijk.. Een beginnende
brand kon worden geblust. Op 11
augustus jl. liep het kantoor van
Air France in West-Bciroet grote
schade op bij een aanslag.
i telefoontje eiste ie
mand gistermiddag in Londen
de verantwoordelijkheid "voor
de aanslag in West-Berlijn (op
het larison de France) en andere
aanslagen op Franse doelen in
Beiroet" op voor de "Armeense
revolutionaire organisatie Orly".
"We zullen onze strijd voortzet
ten tot de vrijlating van onschul
dige Armeniërs uit Franse ge
vangenissen", aldus de opbeller.
"Iran achter
aanslag op
ambassade
VS Beiroet"
Poolse vice-premier op scheepswerf in Gdansk
WENEN - Onverwacht is het gis
teren toch nog tot een confronta
tie gekomen, tussen de Poolse vi
ce-premier Miecyslav Rakowski
en de voorzitter van de verboden
vakorganisatie Solidariteit, Lech
Walesa. Met fluiten, boe-geroep
en spreekkoren van aanhangers
van Solidariteit werd Rakowski
op de Lenin-scheepswerf in
Gdansk ontvangen. Tijdens een
drie uur durende toespraak en
een discussie werd hij herhaalde-
door
Anton Koene
lijk onderbroken. Na deze vuur
proef te hebben ondergaan, ver
liet hij onder dezelfde omstan
digheden de werf. Daarentegen
werd Walesa in een triomftocht
op de schouders van de arbei
ders naar het monument voor de
gevallen stakers van 1970, direct
buiten de scheepswerf, gedra
gen.
De Poolse regering heeft Rakows
ki in het hol van de leeuw ge
stuurd. De vice-premier had ver
wacht een toespraak te houden
voor ongeveer 300 geselecteerde
arbeiders in dezelfde hal, waar
drie jaar geleden de overeen
komst tussen de regering en het
stakingscomité MKS is onderte
kend door vice-premier Jagielski
en Lech Walesa.
Toen de 300 uitverkorenen netjes
op hun plaats zaten, drongen nog
ongeveer duizend andere arbei
ders, met in hun midden Lech
Walesa, in de vergaderzaal door.
Buiten de hal, die aan beide kan-
De Poolse vice-premier spreekt in het hol van de leeuw, de Lenin-scheeps
werf in Gdansk, de arbeiders toe. Hij werd veelvuldig onderbroken en
uitgejouwd.
(foto AP)
dat zowel van de kant van de re
gering als van Solidariteit con
cessies worden gedaan om het
land weer op de been te krijgen.
Zonder commentaar wees Ra
kowski het voorstel af.
Rakowski verliet de werf weer, ge
volgd door een fluitconcert, boe
geroep en pro-Solidariteitsleu-
zen. Slechts drie minuten van de
lange toespraak met zes inter
rupties vond de Poolse televisie
geschikt voor de kijkers. Verras
senderwijs liet zij ook Walesa in
beeld zien.
Walesa verliet na afloop de
scheepswerf op de schouders
van zijn vrienden, werd naar het
ten vensters heeft, scandeerden
spreekkoren protestleuzen.
Rakowski week niet van zijn op
dracht af om duidelijk te maken
dat de regering niet met Solidari
teit wil onderhandelen, omdat zij
de verboden vakorganisatie ziet
als een politieke organisatie met
het doel het land en zijn politieke
stelsel te vernietigen. Rakowski
- werd daarvoor beloond met
hoongelach. Walesa protesteerde
daartegen, maar toen Rakowski
ook nog een persoonlijke aanval
op Walesa begon, werd hij uitge
jouwd.
Toen Rakowski uitgesproken was,
stond Walesa op en stelde voor
monument voor de gevallenen
van 1970 gedragen en bleef daar
terwijl de groep het Poolse natio
nale volkslied zong en pro-Soli-
dariteitsleuzen riep. De hele scè
ne riep spookachtige herinnerin
gen op aan de overwinning van
Walesa tijdens en na de onderte
kening van Gdansk op 31 augus
tus drie jaar geleden.
Voor de tweede keer deze week is
een slag tegen Solidariteit ver
keerd terecht gekomen. Bijna
niemand gelooft ook meer dat de
ondergrondse leider, Wladislaw
Hardek, zich vrijwillig aan de au
toriteiten heeft overgegeven óf
dat de verklaring die hij maan
dagavond voor de televisie heeft
voorgelezen zijn eigen mening
Het is de regering nu ook duidelijk,
dat Solidariteit helemaal niet zo
zwak is als zij had gehoopt. Op
de Lenin-scheepswerf niet en
ook elders niet, zoals uit het uit
breiden van het verbod tot verga
deren binnen het vojvodschap
(district) bij Gdansk is gebleken.
Belangrijker is nog dat het hele
land nu weet dat de weerstand in
Gdansk, de geboorteplaats van
Solidariteit, niet gebroken is.
NEW YORK (Reuter) Teheran is
verantwoordelijk voor de bom
aanslag op de ambassade van de
Verenigde Staten in Beiroet
waarbij in april van dit jaar 46
mensen om het leven kwamen.
Dit heeft het Amerikaanse televi
siestation gisteren gemeld.
In de weken na de aanslag in Bei
roet ontdekte dc Amerikaanse
inlichtingendienst dat de sporen
naar het ministerie van buiten
landse zaken van Iran leidden.
Dit had tevens hel plan beraamd
de diplomatieke vertegenwoor
diging in Koeweit op te blazen,
aldus CBS dat officiële bronnen
in de Verenigde Staten'aanhaal-
de.
De veiligheid rond de ambassade
in Koeweit werd verscherpt en
het complot is nooit ten uitvoer
gebracht. Niet uitgesloten wordt
dat de Verenigde Staten in het
geheim Rifaal Assad hebben be
naderd, de broer van de Syrische
president Hafez Assad. Óf deze
een rol heeft gespeeld bij het verv'
ijdelen van de aanslag en zo ja,
welke, is niet bekend.
Assad had zijn capaciteiten al eens
getoond in het onderhandelen
met Iraanse terroristen nadat de
ze David Dodge hadden ont
voerd, het hoofd van de Ameri
kaanse universiteit in Beiroet.
Dodge, die in Ira
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen hadden geen onmiddellijk
commentaar op het CBS-bericht.
PARAMARIBO (UPI/ANP) - De
voormalige garnizoenscomman
dant van Paramaribo Roy Horb,
beraamde met de Surinaamse
oud-president Chin A Sen en de
Amerikaanse inlichtingendienst
CIA een staatsgreep om het be
wind van legerleider Desi Bou-
tersc omver te werpen. Dit heeft
de Surinaamse oud-minister van i
cultuur, jeugd en sport, John
Hardjoprajitno, als getuige ver
klaard voor de krijgsraad in Pa
ramaribo.
Vier Surinaamse militairen staan
da^r terecht op beschuldiging
betrokken te zijn geweest bij
plannen voor een staatsgreep en
te hebben nagelaten hun supe
rieuren hiervan in kennis te stel
len. Hardjoprajitno wordt in ver
band met de couppoging al ruim
een half jaar in Fort Zeelandia I
gevangen gehouden. Majoor
Horb overleen begin februari jl. j
in een cel in het fort: volgens de
officiële lezing had hij zichzelf
opgehangen.
Hardjoprajitno verklaarde dat
Horb gewapende mannen beval
schietoefeningen te houden om
te zien wie het meest geschikt
was om legerleider Bouterse te
doden. De beklaagden en 12 ge
tuigen van de auditeur-militair
getuigen dat Horb andere mili
tairen had gevraagd hem te hel
pen bij het omverwerpen van het
regime van Bouterse. Hardjopra
jitno zei voor de krijgsraad dat
Horb uiteindelijk werd overge
haald een coup tegen Bouterse te
ondernemen na een bezoek aan
Chin A Sen in diens woning in
Pittsburgh, Pennsylvania, de af
gelopen winter. Chin A Sen nam
Horb mee naar Washington om
de poging tot staatsgreep te be
spreken met een functionaris
van de CIA, aldus Hardjoprajit-
na. Hij zei dat Horb nog geen be
sluit had genomen over een
coup, maar wel daartoe besloot
nadat hij bij terugkeer in Surina
me een anonieme brief vond
waarin hij werd beschuldigd van
plannen de militaire regerng om
ver te werpen. De oud-minister
verklaarde dat hij trachtte Horb
op andere gedachten te brengen
inzake de plannen de legerlei
ding te luquideren. Hardjoprajit
no verklaarde Horb te hebben
gezegd aan de couppoging te zul
len deelnemen, om zo de kans te
krijgen een regeling uit te
werken voor de problemen tus
sen Horb en Bouterse.
Majoor Horb behoorde tot de 16
Surinaamse militairen die op 25
februari 1980 de regering van
premier Henk Arron ten val
brachten. Hij brak na de dood
van zeker 15 tegenstanders vn
het militaire bewind, op 8 de
cember 1982, met de legerlei
ding. Volgens ingewijden was hij
voorstander van verkiezingen en
tegen de linkse koers die de mili
tairen wilden volgen.
Israel stelt
terugtrekken
leger uit
BEIROET/TEL AVIV (AFP/UPI)
De gedeeltelijke terugtrekking
van de Israëlische troepen in Li
banon, waarvan het begin aan
het einde van deze week werd
verwacht, is enige dagen uitge
steld.
Volgens de Israëlische radio blij
ven sommige Israëlische troepen
"ongeveer een weck" langer in
Jiet Shoufgebergte dan was voor
genomen.
Uit Libanese bron werd vernomen
dat de Amerikaanse bemiddelaar
in het Midden-Oosten, Robert
McFarlane, erin was geslaagd Is
raël over te halen de hergroepe
ring van zijn troepen in Zuid-Li-
banon enkele dagen uit te stel
len. De Israëlische radio maakte
ook melding van McFarlane's
pogingen uitstel te bereiken,
maar stelde dat de Israëlische re
gering al eerder had ingestemd
met een dergelijk verzoek van
Libanon.
Het uitstel moet het Libanese leger
meer tijd geven de controle over
het Shouf gebergte, waar Druzen
en christenen elkaar bestrijden,
over te nemen van het Israëli
sche leger.
Ontsnapte Palestij nen in Shouf gedood
TEL AVIV (AP) - Israëlische troepen hebben giste
ren vijf Arabieren gedood en drie anderen verwond
toen een groep mannen in twee auto's een Israëli
sche controlepost in hel Shouf-gebergte aanviel.
Het opperbevel verklaarde vanochtend dat bij de aan
val geen Israëlische soldaten waren verwond. Het
incident deed zich voor nabij het dorp Mukhtara, de
plaats waar de linkse Druzenleider Walid Jumblatl
woonde.
Twee van de gedode aanvallers en alle drie gewonden
bleken te zijn ontsnapt uit het interneringskamp te
Ansar in Zuid-Libanon, aldus het opperbevel.
De bekendmaking identificeerde de aanvallers als ter
roristen hetgeen .erop wijst dat zij volgens de Israë
liërs Palestijnen waren.
