&EIDSCH
DAGBLAD
VS heffen
boycot op
Onrust in Manilla na
moord oppositieleider
Geruchten over Claus ontkend
Ikea verplaatst
hoofdkwartier
naar buitenland
PREI
EN SPEKLAPJES
CPN
124 r
Vijs koffie
14 ct. omhoog
DRUKKERIJ
DELTABACH
798
Verkoop 'pijpenleggers'
aan Moskou toegestaan
Jongeman van
18 bekent
brandstichting
in Groningen
Laatste Nieuws
ANDAG 22 AUGUSTUS 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37170
Jeur: G. Koopman
jredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Boldredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Voor tet.nrs. zie colofon
100,-KKi
Der Spiegel trekt publicatie over huwelijksproblemen koningspaar in
DEN HAAG (GPD) - Hoofddirec
teur Van der Voet van de Rijks
voorlichtingsdienst (RVD) ont
kent ten stelligste dat er van re
geringszijde druk zou zijn uit
geoefend op de hoofdredactie
van het Westduitse weekblad
Der Spiegel om een voorgeno
men publicatie over het konink
lijk huis achterwege te laten.
Ook is hem niets bekend over
contacten van het koninklijk
huis met de redactie van het opi
nieweekblad.
Der Spiegel besloot het afgelopen
weekeinde een verhaal over ver
meende huwelijksproblemen
van koningin Beatrix en prins
Claus, op juridisch advies, niet te
publiceren, omdat de daarin
voorkomende geruchten niet
"hard" te maken waren. De ge
ruchten, onder meer aangedra
gen door twee Nederlandse jour
nalisten, werden in verband ge
bracht met de ziekte van prins
Claus, die nu al geruime tijd on
der behandeling staat van de Nij
meegse psychiater prof. Nijdam.
Niet bekend is overigens of het
Spiegel-verhaal definitief in de
prullenmand is verdwenen.
De ziekte van Claus is de laatste
maanden een vast onderwerp
voor de Europese boulevardpers.
Sinds kort houden ook redacties
van meer serieuze bladen, waar
onder Der Spiegel en enkele
Britse weekbladen, zich ermee
'EN HAAG/AMSTERDAM (ANP)
Woensdag wordt 'een pak kof-
i van 250 gram als gevolg van
het doorwerken van de dollar
koers in de kostprijs veertien
cent duurder. Op 13 juli steeg de
koffieprijs om dezelfde reden
met zes cent per pak. Op de we
reldmarkt worden de grondstof
fen voor koffie in Amerikaanse
dollars ingekocht.
Een woordvoerder van de Vereni
ging van Nederlandse Koffie-
branders en Theepakkers deelde
mee, dat binnen de vereniging
vanmorgen overeenstemming is
bereikt over deze prijsverhoging.
Eerder gaf het ministerie van
economische zaken al toestem
ming.
De directie Hermans Groep (Jac,
Hermans, Profimarkt) heeft la
ten weten dat zij in antwoord op
de prijsverhogingen haar koffie-
soorten onder eigen naam met
zes cent per pak zal verlagen. Dit
is mogelijk door een "groeiend
marktaandeel van de eigen mer
ken", zo verklaarde een directie
woordvoerder.
MANILLA (Reuter/DPA/AP) - In
de Filippijnse hoofdstad Manilla
zijn strenge veiligheidsmaatrege
len van kracht om eventuele rel
len na de moord van gisteren op
oppositieleider Aquino de kop in
te drukken.
Vanmorgen ontstond paniek toen
een deel van de hoofdstad door
een storing verstoken was van
stroom. Onduidelijk is nog of er
sabotage in het spel is geweest.
Zowel in binnen- als buitenland
heeft de moordaanslag op het
zwaar bewaakte vliegveld van
Manilla een stroom van protest
uitgelokt. Het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken
sprak van "een laffe en verfoeilij
ke daad" en heeft inmiddels bij
Marcos aangedrongen op een
diepgaand onderzoek naar de
toedracht.
President Marcos wees de aanslag
eveneens af, maar herinnerde
wel aan zijn waarschuwingen
aan Aquino, die tegen de zin van
de president gisteren na driejaar
verblijf in de VS naar zijn land
terugkeerde, maar al op de trap
van het vliegtuig werd neerge
schoten.
Wie voor de aanslag verantwoorde
lijk is, blijft onduidelijk. De da
der werd terstond door veilig
heidsagenten doodgeschoten.
Zijn identiteit is nog niet be
kend.
Een grote menigte rouwende Filip
pijnen heeft zich vanmorgen ver
zameld voor het huis waar Aqui
no is opgebaard. Leden van zijn
oppositiepartij hebben een
staatsbegrafenis geëist.
President Marcos heeft "opportu
nistische elementen" gewaar
schuwd "geen misbruik te ma
ken van de moord om onrust te
veroorzaken" en verklaarde
"voorzorgsmaatregelen" te heb
ben genomen.
(Zie ook pagina 6)
Organisatie, handels- en
reklamedrukwerk is bij ons
in goede handen
Snelle levertijden zijn mogelijk
doordat wij fotozetsel, litho's
loodzetsel en clichés zelf
Bovendien hebben wij een
eigen binderij-afdeling
Oranjelaan 37
2382 PK Zoeterwoude-Rijndijk
Telefoon 071 -89 92 41
Af en toe zon
Perioden met zon en vrijwel overal
droog. Minimumtemperatuur om
streeks 15 graden. In de nacht en
ochtend enkele mistbanken. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 23 gra
den. Weinig wind, windkracht 2.
voornamelijk bepaald door
van hoge luchtdruk die zich van de
Azoren naar Noorwegen uitbreidt.
Er zijn zonnige perioden maar in de
middag ook stapelwolken.
Onweer zal de komende dag vooral
voorkomen in Zuid-Duitsland. Oost-
Frankrijk en in het Alpengebied. In
grote delen van Europa blijft hel weer
23 augustus 1983
Zon op: 6.36 uur, zon onder: 20.49 uur.
Maan op: 21.19 uur, maan onder: 5.53
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Prei, "I
per kilo l.v
Speklapjes,
500 g ^48 4.48
kilo >j«'. 9r98"
albert heijn
bezig. Woordvoerders van de
RVD wezen de geruchten al eer
der als "ergeliike roddel en als
minderwaardige journalistieke
achterklap" van de hand.
Over het koninklijk paar doen aan
houdend geruchten de ronde
sinds prins Claus onder psychia
trische behandeling werd ge
steld. Zo vertelde de free-lance
journalist Willem Oltmans aan
het weekblad Haagse Post het
gerucht dat de koningin en de
prins door Amerikaanse kringen
zouden worden gechanteerd en
dat deze hun zwijgen betaald wil
den zien door de persoonlijke in
zet van de koningin om de nieu
we kruisraketten in Nederland
geplaatst te krijgen. Oltmans
voegde daar nadrukkelijk aan
toe dat dit verhaal volgens hem
onzin was. Op 2 juli publiceerde
HP de opmerkingen van Olt
mans. Aangenomen wordt dat
wat Oltmans heeft rondverteld
ook de kern is van het artikel dat
Der Spiegel nu niet zal afdruk
ken.
Koningin Beatrix en prins Claus
zijn overigens zaterdagmiddag
met hun drie zoons teruggekeerd
in Nederland na een vakantie
van een maand, zo heeft de RVD
meegedeeld. Het gezin heeft zijn
vakantie grotendeels doorge
bracht in de Italiaanse plaats Ta-
vernelle.
WASHINGTON (GPD) - President Reagan heeft dit week
einde het verbod opgeheven op de verkoop aan de Sow-
jet-Unie van zware machinerie voor het leggen van pijp
leidingen.
Bernhard nam parade
60-jarige NHS af
(foto ANP)
Prins te paard op
CHIO in Rotterdam
Regime in Turkije
verbiedt kranten
PAGINA e
Hoekzema: 'Actie
militairen kan niet'
De weduwe van de gisteren vermoorde Filippijnse oppositieleider Benigno Aquino bekijkt met haar dochter
nfoto van haar man.
(foto ANP)
Politieke waarnemers in de Ameri
kaanse hoofdstad beschouwen
dit als een fundamentele wijzi
ging van beleid, en een erken
ning dat het Amerikaans verzet
tegen de aanleg van een aardgas
pijplijn naar West-Europa een
grove vergissing was.
Volgens het ministerie van handel
hebben de pijpenleggers geen
militaire betekenis. Minister van
defensie Caspar Weinberger en
Veiligheidsadviseur William
Clark hebben zich niettemin te
gen verzachting van de Ameri
kaanse exportbepalingen tot het
uiterste verzet. In deze confron
tatie volgde Reagan echter het
advies van minister van buiten
landse zaken George Shultz en
diens collega van handel, Mal
colm Baldrige.
De VS blijven, zo zegt een officiële
verklaring, streven naar interna
tionale controle op de uitvoer
van technologisch hoogwaardige
goederen in de sector olie en gas.
Met de NAVO-bondgenoten en
Japan wordt daarover beraads
laagd, nadat Amerikaanse sanc
ties tegen Europese bedrijven
die leveranties zouden doen voor
de Russische pijplijn, de Atlanti
sche betrekkingen tot een diep
tepunt brachten.
Reagans jongste beslissing draagt
bij aan verbetering van de econo
mische betrekkingen met de
Sowjet-Unie, nadat hij eerder de
beperkingen op de verkoop van
Amerikaans graan had opgehe
ven en met Moskou een nieuw
meerjarig leveringscontract was
gesloten.
Behalve politieke, hebben ook
commerciële overwegingen in de
besluitvorming een rol gespeeld.
De Amerikaanse fabriek Cater
pillar kon aan de Russen 200 pij
penleggers leveren, ter waarde
van 90 miljoen dollar. De Sow-
jets echter wilden alleen maar
kopen, als het vergunningensys
teem werd opgeheven, aangezien
zij anders de VS niet als een be
trouwbare leverancier konden
beschouwen.
Caterpillar, een bedrijf, dat niet al
leen door de recessie, maar ook
vanwege het Amerikaanse ex
portbeleid tegenover de Sowjet-
Unie in ernstige moeilijkheden
was geraakt, heeft een Japanse
firma, Komatsu, als voornaamste
concurrent. Reagan heeft kenne
lijk willen voorkomen, dat Japan
met zijn nog steeds groeiende
macht op het gebied van
scheepsbouw, elektronica en de
auto-industrie, de VS uit de
markt zouden dringen in een si
tuatie waar het Amerikaanse em
bargo hoe dan ook nauwelijks
een merkbaar effect had op de
voltooiing van de om strategi
sche redenen aangevochten pij
plijn van Siberië naar West-
Duitsland.
Eerste gewin PSV,
Feyenoord en PEC
PAGINA 9
Van Zweden naar Nederland?
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
BENNINK
BOUWMATERIALEN BV
plavuizen 30x30 wit 37,50/
mtr 2, beige-bruin 20x20
vanaf 27,50/m2, open
haarden, steen-, hout- en
plaatmateriaal,
Hoofdstraat 130,
Leiderdorp.
AMSTERDAM (GPD)- Het Zweed
se concern Ikea is van plan haar
hoofdkantoor in Zweden te ver
plaatsen naar het buitenland.
Waarheen is nog niet bekend,
maar Nederland is een zeer se
rieuze kandidaat.
Naar verluidt trekt het Ikea-bedrijf
uit Zweden weg om elders van
voordeliger belaStingvoorwaar-
den te kunnen profiteren, en de
opvolging van de oprichter van
het concern, Kamprad, gemak
kelijker te kunnen regelen.
In Zweden is nogal wat opschud
ding ontstaan toen de voorne
mens van Kamprad naar buiten
lekten. Het concern geeft overi
gens de verzekering dat de maat
regelen geen gevolgen zullen
hebben voor de ruim vijfduizend
personeelsleden.
Ikea heeft al grote belangen in Ne
derland. Behalve over drie woon-
warenhuizen (in Sliedrecht, Dui
ven bij Arnhem en Amsterdam)
beschikt het internationale con
cern in ons land tevens over eni
ge holdings. Het zou in de bedoe-
ling liggen nu ook de hoofdzetel
GRONINGEN (GPD) - Een 18-ja-
rige jongen uit Groningen heeft
dit weekeinde bekend dat hij
verantwoordelijk is voor de
brandstichting in het gemeente
lijk zwembad De Parrel in Gro
ningen vorige week. Bovendien
heeft hij toegegeven begin au
gustus brand te hebben gesticht
in vier scholen.
De jongen blijkt in de afgelopen ja
ren al zeven keer met de politie
in aanraking te zijn geweest. Op
zijn strafblad staan ongeveer ze
ventig inbraken, vernielingen en
diefstallen. Bij die gevallen was
een brandstichting in 1980. Voor
die delicten heeft hij nog nooit
zijn straf uitgezeten. De politie
onderzoekt of hij mogelijk meer
onopgeloste branden op zijn ge
weten heeft
Een politieke discussie
brengt ons verder
wanneer de kritiek
over en weer zakelijk is en sportief.
Verdachtmakingen en persoonlijke
aantijgingen daarentegen vergifti
gen het klimaat voor een vruchtba
re gedachtenwisseling. Soms moet
een constructieve en fatsoenlijke
manier van discussiëren en met el
kaar omgaan in de politiek echter
nog worden aangeleerd, zoals blijkt
in de CPN.
De hoofdredacteur van het commu
nistische volksdagblad De Waar
heid, Bart Schmidt, is vorige week
opgestapt, onder meer omdat zijn
integriteit in twijfel werd getrokken
in twee artikelen in de ledenkrant
van de CPN, een uitgave die ver
schijnt onder verantwoordelijkheid
van het CPN-bestuur. Schmidt be
dankte tegelijkertijd voor zijn plaats
in datzelfde bestuur. Bij dit gedon
der in de glazen probeert het CPN-
bestuur de politieke schade nu te
beperken en het heeft al een op
roep gedaan de eigen krant te steu
nen. Krachtens een congresbesluit
van november vorig jaar moet De
Waarheid een krant worden voor
heel links Nederland en Bart
Schmidt was daar op zijn manier
ijverig mee bezig. In bepaalde de
len van de partij wordt dat echter
niet erg op prijs gesteld, erger nog,
de politieke strijd tegen Schmidt en
consorten wordt gevoerd door met
modder te smijten.
Toen de discussie over de rol van De
Waarheid losbrandde, noemde
Marcus Bakker de krant de 'stentor
van de partij' en dat was precies
wat de 'oude. gestaalde kaders' er
ook van verwachten. Met dubbel
tjes en kwartjes opgebouwd, via
colportage en steunacties onder
steund, was De Waarheid een in
strument van de partij en het was
ondenkbaar dat er zoiets zou be
staan als een onafhankelijke redac
tie die het zou wagen positief kriti
sche stukken te schrijven over de
eigen partij, laat staan zich zou in
laten met sinds jaar en dag verket
terde clubs als PSP, PPR, of erger
nog de PvdA.
Wie niets anders kent dan een dis
cussie binnen eigen besloten kring,
waarbinnen het eigen gelijk bij
voorbaat vaststaat, wordt angstig
van kritiek, hoe opbouwend die ook
bedoeld kan zijn. Maar die angst en
onzekerheid kunnen ook omslaan
in regelrechte agressie tegen afwij
kende maar tevens vernieuwende
opvattingen. Dan is de tijd rijp, ook
voor de geamuseerde buitenwacht,
om alleen nog maar te letten op de
vorm en niet op de inhoud. De nieu
we impulsen in deze partij, afkom
stig van jongeren, studenten, en
niet te vergeten van de vrouwen,
worden dan gemakshalve ge
plaatst in de tegenstelling tussen
de oude 'gestaalde' en de nieuwe
'gebreide' kaders.
Intussen heeft Nederland enige se
rieuze bijdrage aan de politieke dis
cussie van de kant van haar 'eigen'
communisten sinds jaar en dag
moeten missen. Het politieke en in
tellectuele klimaat in deze kring
was eenvoudig verstikkend en de
eerste frisse lucht die de redactie
burelen van de partijkrant binnen
dringt, leidt binnen de kortste keren
tot grote spanningen en tot het ver
trek van de verantwoordelijke
hoofdredacteur. Het besef van de
politieke realiteit Jeek even door te
dringen en er werd een poging on
dernomen de impasse te doorbre
ken, een streven dat onmiddellijk
leidde tot onverkwikkelijkheden.
LEEUWARDEN (ANP) - Beroeps
militairen van de vliegbasis
Leeuwarden zullen vanaf mor
genochtend gedurende drie da
gen stiptheidsacties voeren uit
protest tegen de aantasting van
hun arbeidsvoorwaarden. Het
gaat om het plan van staatsse
cretaris Hoekzema (defensie),
die wil bezuinigen op de betrek
kelijk gunstige ziektekosten
verzekering van de militairen.
Volgens een woordvoerder van de
vijf samenwerkende belangen
organisaties van militairen zal Afgezien van de vraag of ons land zit
er op de basis in de actieperiode
geen gebruik worden gemaakt
van het eigen vervoer en zal er
ook streng de hand worden ge
houden aan de voorschriften.
Dit is vanochtend besloten op
een vergadering van de organi
saties met hun achterban.
(Zie verder pagina 7)
te springen om een krant voor heel
links Nederland die met een nieu
we lading onder de oude vlag van
De Waarheid zou worden uitgege
ven, blijft het voorlopig nog tobben
met onze vaderlandse variant van
een niet onbelangrijke politieke
stroming.
vooreen
obonnen*"1
Nieuw*
Stuur mij uw krant vier weken op proef voor f 9.50 Daarna beslis ik.
U Noleer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25).
Vóór het abonnement ingaat, ontvang ik de krant twee weken grabs.
LEIDSCH DAGBLAD
