Bloemen houden
van Amerikanen
Export naar VS groeit onstuimig
Vanuit de veiling Aalsmeer kan rechtstreeks i
ruimte worden gereserveerd.
De Nederlandse bloemisterij heeft een goudmijn aangeboord.
Dat gevoel bekruipt menigeen die de steeds vaker opduikende,
in juichende termen gestelde berichten leest over de snel
groeiende export van bloemen en potplanten naar het
Amerikaanse continent.
Want daar, hoe kan het ook anders, bevindt zich de imaginaire
goudmijn die er toe leidt dat velen zowel in als buiten de
bloemisterijsector zich met verve in de race om het goud
storten. Erop belust een graantje mee te pikken. Zoals
gebruikelijk bij goudmijnen ontstaat er een 'goldrush': waar
gemakkelijk geld te verdienen lijkt duiken avonturiers bij
tientallen op.
Voor die avontiers wordt door verschillende
vertegenwoordigers uit de bloemensector herhaaldelijk
gewaarschuwd. Uit angst dat zij de zorgvuldig gekweekte
goodwill teniet doen.
Er gaan al tientallen jaren bloemen naar de Verenigde Staten
en Canada. Maar pas de laatste jaren wordt het Amerikaanse
continent beschouwd als een serieuze markt die daarom ook
serieus dient te worden bewerkt. Want het is een feit: er zit
muziek in de export van in Nederland gekweekte snijbloemen
en potplanten naar de Verenigde Staten en Canada. In drie jaar
tijd groeide de uitvoer naar de VS en Canada van 8 miljoen
gulden in 1979, via 14 miljoen in 1980,34 miljoen in 1981 tot 67
miljoen in 1982. Dit jaar wordt een exportomzet van rond de
120 miljoen gulden verwacht.
New York, Houston, Los Angeles, Chicago en Atlanta in de
Verenigde Staten, Toronto en Montreal in Canada. Dat zijn de
voornaamste aanvoerhavens waar Nederlandse snijbloemen
hun zegetocht over het Amerikaanse continent beginnen.
Via bloemenwinkels en vooral in New York en Washington
sinds enige tijd ook via de straathandel wordt getracht de
inwoners van de 'Nieuwe Wereld' te winnen voor Nederlandse
bloemen. Het kost tijd, het kost geld en exporteurs dienen te
beschikken over sterke zenuwen.
Redacteur Hans Veldhuizen ging op onderzoek uit in de
veelkleurige wereld van bloemen en hen die daar hun dagelijks
brood mee verdienen.
door Hans Veldhuizen
(Tekening: Ed Petit)
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1983
Vraag een willekeurige Neder
lander welk land ter wereld
de meeste bloemen produ
ceert, tien tegen een dat hij
zal antwoorden:- Nederland.
Dat antwoord is dus niet
juist. De grootste bloemen-
producent ter wereld is Ame
rika, beter gezegd de Ver
enigde Staten. Niettemin,
uitgerekend de Verenigdé
Staten worden door Neder
landse snijbloemen- en pot
plantenexporteurs be
schouwd als de belangrijkste
van de 'nieuwe markten'.
Zij die thuis zijn in de bloemisterij
zijn ervan overtuigd dat de ex
port van snijbloemen naar de
Verenigde Staten prima perspec
tieven biedt. Een overtuiging die
wordt gestaafd door duidelijke
cijfers. Al dient dat cijferwerk
natuurlijk wel in de juiste ver
houdingen te worden bezien.
Tenslotte is het bedrag dat de ex
port van Nederlandse bloemen
en potplanten naar het Ameri
kaanse continent opbrengt op
het totaal van de Nederlandse
snijbloemen- en potplantenex
port slechts een schijntje.
Ter vergelijking: in 1982 impor
teerden onze oosterburen
maar dat zijn dan ook van ouds
her de grootste liefhebbers van
Nederlandse sierteeltprodukten
- voor bijna 1,2 miljard gulden
aan bloemen en potplanten ter
wijl de export naar de Verenigde
Staten en Canada dat jaar nau
welijks 77 miljoen gulden op
bracht.
Maar positieve verhalen zijn wel
kom in een tijd waarin de econo
mische situatie nu eenmaal niet
bepaald slechts rozegeur en ma
neschijn is. En bovendien: welke
bedrijfstak slaagt er heden ten
dage in zijn export in luttele ja
ren met honderden procenten te
verhogen? Er is dys, ondanks al
le relativerende geluiden, reden
voor optimisme. Want de kans is
groot dat het Amerikaanse conti
nent zich inderdaad ontwikkelt
tot de belangrijkste van de 'nieu
we markten'.
Nieuwe markten voor de afzet van
Nederlandse bloemen en pot
planten waren en zijn broodno
dig. Omdat de grenzen aan de af
zetmogelijkheden in West-Euro
pa, vooral in de min of meer tra
ditionele exportlanden, zo lang
zamerhand in zicht komen. Hoe
wel de consumptie van bloemen
in vrijwel alle Europese landen
met uitzondering van West-
Duitsland nog steeds stijgt, zijn
hier en daar de eerste tekenen
van verzadiging zichtbaar.
En verzadiging leidt tot stagnatie
van de afzet met als voornaamste
gevolg dat kwekers hun produk-
ten niet tegen behoorlijke prijzen
kwijt kunnen. Een onprettig
vooruitzicht voor de bloemen-
kweker die de afgelopen jaren
ook flink heeft moeten inleveren.
Volgens de vereniging van bloe
menveilingen in Nederland zijn
nieuwe markten vooral noodza
kelijk om verbetering te brengen
in de rentabiliteit van de bloe
misterijsector.
Maar ook voor het voorkomen van
overschotten is een toenemende
export van belang. Immers: in
het streven van kwekers naar
een behoorlijk inkomen èn door
dat voortdurend nieuwe en voor
al betere teelttechnieken be
schikbaar komen, worden steeds
grotere hoeveelheden bloemen
geproduceerd.
Er zijn verschillende nieuwe en
vooral verre - markten gevon
den. Zo gaan vandaag-de-dag
Nederlandse snijbloemen en pot
planten naar Japan, Hong Kong,
het Midden-Oosten en Australië.
Maar de meeste aandacht gaat
uit naar de Verenigde Staten en,
in iets mindere mate, naar Cana
da. Voor bloemenkweker^ en
-exporteurs lijkt Amerika nu pas
het land van de onbegrensde mo
gelijkheden.
Onbetrouwbaar
Nic. Hemmes, stafmedewerker van
de veiling Flora in Rijnsburg en
lid van het landelijk operende
marketingteam voor de bloemis
terij, is uiteraard blij met de on
stuimige groei van de bloemen
export naar het Amerikaanse
continent. Maar hij waarschuwt
tegelijkertijd voor al te groot op
timisme. "Want er is nu welis
waar sprake van een explosieve
groei", zegt hij, "maar het zit er
niet in dat die groei in dezelfde
mate zal aanhouden".
Volgens Hemmes is er nog lang
geen sprake van een doorbraak
bij het Amerikaanse publiek.
"Amerikanen zijn niet zoals wij
gewend van tijd tot tijd een bos
bloemen te kopen. Verse bloe
men zijn vaak moeilijk verkrijg
baar en, als ze al verkijgbaar zijn,
ontzettend duur".
Hemmes, die verschillende keren
de markt in de VS heeft verkend,
wijst erop dat het Amerikaanse
publiek meer zal moeten worden
bewerkt: "Er zou veel meer moe
ten worden gedaan aan publiek
sreclame. Maar daar zijn miljoe
nen aan investeringen voor no
dig. Miljoenen die er op dit mo
ment niet zijn".
De Rijnsburger ziet meer in Italië
als nieuw exportland. "Dat is een
echte Europese groeimarkt, die
bovendien heel wat gemakkelij
ker bereikbaar is".
Niek Hofman, medewerker van het
Bloemenbureau Nederland, zegt
niettemin met grote stelligheid:
"Amerika is rijp voor Nederland
se snijbloemen". Het Bloemen
bureau comfortabel gehuis
vest in een statig pand aan de
Haagse Koninginnegracht ver
zorgt uit naam van vrijwel de ge
hele Nederlandse bloemisterij-
sector de promotie van Neder
landse snijbloemen en potplan
ten in het buitenland.
Holland Flower
Om de promotie van vaderlandse
bloemisterijprodukten in de Ver
enigde Staten en Canada te ver
beteren, is eind 1981 de Flower
Council of Holland in het leven
geroepen. De Flower Council is
een met het Nederlandse Bloe
menbureau vergelijkbare instel
ling, gehuisvest ten kantore van
een vooraanstaand New Yorks
reclamebureau.
De Flower Council begon vrijwel
direct na de oprichting een pe
perdure maar doeltreffende re
clamecampagne, voornamelijk
gericht op groothandelaren en
detaillisten. "In Amerika worden
tot nu toe uitsluitend handelsge
richte promotie-activiteiten ont
plooid", zegt Hofman. "De con
sument komt later misschien aan
bod. Dat dat nu niet gebeurt is
voornamelijk een financiële
zaak".
Er verschenen advertenties in de
Amerikaanse vakpers en er zag
een magazine het licht dat de
veelzeggende naam Holland Flo
wer kreeg. Vijf keer per jaar
wordt het blad toegestuurd aan
de Amerikaanse en Canadese
groothandelaren en detaillisten.
Het bevat in glanzende vierkleu
rendruk grote aantallen foto's en
beknopte informatie over de ver
krijgbare soorten bloemen, het
Nederlandse veilingsysteem, de
transportmogelijkheden en be
richten over nieuwe ontwikke
lingen. Daarnaast worden van
tijd tot tijd 'specials' uitgegeven,
meestal gewijd aan een bepaald
produkt. Zo zijn er afleveringen
geproduceerd over groei, bloei
en behandeling van de anjer, de
roos, de fresia en de gerbera, een
bloemensoort die zich in de VS
in een toenemende populariteit
mag verheugen. De binnenkant
van het blad is door de Ameri
kaanse handelaren te gebruiken
als affiche. Inmiddels is een
adressenbestand opgebouwd dat
bestaat uit om en nabij de 15.000
adressen van groothandelaren en
detaillisten.
Trip
Maar mooie folders alleen zijn niet
genoeg om de handelaren zo ver
te krijgen voortaan nog slechts
Nederlandse snijbloemen en pot
planten aan de Amerikaanse
man en vrouw te brengen. Daar
om organiseerden Bloemenbu
reau en Flower Council eind 1981
een 'Flower Trip to Holland'. On
geveer 300 Amerikanen maakten
een uit eigen zak betaalde reis
naar ons land, bezochten kwe
kers en veilingen en... studeer
den. "Want", zegt Hofman fijn
tjes glimlachend, "Amerikanen
weten alles van geld, maar bij
zonder weinig van bloemen".
In oktober vorig jaar werd daarom
in New York als vervolg op de
reis een 'workshop' gehouden
onder het motto 'Making Money
with Dutch Flowers'. Ruim 200
Amerikanen bestudeerden daar
het in Nederland beschikbare as
sortiment snijbloemen en be
spraken de toekomst van de
Amerikaanse èn de Nederlandse
bloemenhandel.
"Die Amerikanen keken hier hun
ogen uit", weet Hofman. "Vooral
door de manier waarop hier bloe
men worden verkocht: straat
handel is in de States een vrijwel
onbekend verschijnsel, verse
bloemen staan daar in de koelcel.
Hier leerden ze dus dat bloemen
naar buiten moeten omdat dat
van groot belang is voor de zoge
naamde impulsverkoop".
De Amerikaanse handelaren ver
baasden zich tijdens hun bezoek
aan ons land ook over de omvang
van het assortiment in de door
snee bloemenwinkel. "Zo veel
verschillende soorten tegelijker
tijd aanbieden, dat kennen ze
niet. Dus leg je uit dat hoe breder
het assortiment is, hoe meer
keus de consument kan maken,
wat weer kan leiden tot een ho
gere omzet", aldus Hofman. In
middels wordt hard gewerkt aan
de voorbereiding van een tweede
Flower Trip to Holland.
Naar buiten
Hofman onderschrijft de mening
van Hemmes* dat een voort
gaande groei van de export naar
het Amerikaanse continent voor
al afhankelijk is van de houding
van het publiek. "Amerikanen
kopen tot nu toe slechts bloemen
bij heel speciale gelegenheden,
op Valentine's Day en bij huwe
lijken en verjaardagen", zegt hij.
"De promotie moet er daarom op
gericht zijn de verkoop van bloe
men ook buiten dergelijke hoog
tijdagen om te verbeteren".
Van groot belang daarbij is de prijs
van een bos bloemen zo laag mo
gelijk te houden, aldus Hofman.
En ook Hemmes wijst daarop.
"De Amerikaanse bloemist moet
worden opgevoed: zijn bloemen
moeten naar buiten en de prijs
moet omlaag. Drie dollar voor
een bos, dat is redelijk".
De KLM heeft bij het aanboren en
ontwikkelen van de Amerikaan
se markt een belangrijke rol ge
speeld. De luchtvaartmaatschap
pij heeft een naam op te houden
waar het om het transport van
zogenaamde perishables gaat:
kwetsbare en bederfelijke wa
ren. De KLM speelde soepel in
op de toenemende vraag van
bloemenexporteurs en —expedi
teurs naar vrachtruimte in de
vliegtuigen naar verre landen.
Bloemen zijn voor de KLM een
'mooie' vracht: ze nemen welis
waar relatief veel plaats in, maar
wegen niet veel.
De zogenaamde combi's - luch
treuzen ingericht voor het ver
voer van zowel vracht als passa
giers - zijn voor het bloe-
mentransport uitermate ge
schikt. De KLM beschikt op dit
moment over de grootste combi-
vloot ter wereld: acht toestellen
nu, negen (er is een nieuwe com
bi in bestelling) aan het eind van
het jaar.
"De KLM vervoert al decennia
bloemen door de lucht. Vroeger
voornamelijk naar landen in Eu
ropa, maar dat deel van het bloe-
mentransport zyn we kwijtge
raakt, dat gaat goedkoper per
koelwagen. Bloementransport
naar verre landen is nu onze spe
cialiteit", zegt Peter Wellhüner
van de afdeling Perszaken van
de KLM.
Efficiënt
Sinds april van dit jaar beschikt de
KLM op het gigantische veiling
complex van de Aalsmeerse
bloemenveiling over een eigen
kantoor voor de afhandeling van
de bloemenvracht. Daardoor is
het voor de expediteurs - de
schakel tussen exporteur en im
porteur - mogelijk de hoeveel
heid ruimte in de vliegtuigen
naar het Amerikaanse continent
zo efficiënt mogelijk te benutten.
Ook al omdat het kantoor be
schikt over een computerverbin
ding met de vrachtadministratie
op Schiphol waardoor binnen
enkele seconden zicht wordt ver
kregen op de beschikbare
vrachtcapaciteit van een bepaal
de vlucht. Die efficiëntie levert
ook besparingen op waardoor de
transportprijs op een redelijk ni
veau kon worden gehandhaafd.
De expediteurs reserveren vooruit
ruimte in de vliegtuigen, maar
kunnen daar naar believen van
afwijken. Zij krijgen de beschik
king over een pallet waarop on
geveer fien kubieke meter of zo'n
1200 kilo bloemen kunnen wor
den geladen. Dat beladen doen
de expediteurs zelf. Is dat ge
beurd, dan verzorgt de KLM de
fleurige vracht verder: transport
naar de luchthaven, uitklaren
door de douane en het aan boord
brengen van de vracht.
De KLM is de enige luchtvaart
maatschappij ter wereld die het
bloementransport op deze wijze
heeft gestroomlijnd. Vrijwel alle
andere luchtvaartmaatschappij
en vervoeren bloemen, maar
doen dat veelal 'los'. Een woord
voerder van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij Panam
steekt zijn collega's van de Ne
derlandse luchtvaartmaatschap
pij een fikse pluim op de hoed:
"Wat de KLM ten behoeve van
het bloementransport heeft ge
daan is fantastisch knap". Een
uitspraak die niet geheel ont
bloot is van jaloezie.
Bloemen die 's morgens in Aals
meer of in Rijnsburg worden ge
veild, kunnen diezelfde middag
met de vlucht van kwart over een
op weg zijn naar New York. Door
het in dit geval voordelig
werkende tijdsverschil kunnen
de bloemen diezelfde avond nog
bij de detaillisten worden afgele
verd.
Consolideren
A. Nieuwenhuis, directeur van het
vijf jaar jonge Rijnsburgse ex
portbedrijf Duflex bv, exporteert
sinds de oprichting van zijn fir
ma bloemen naar de Verenigde
Staten en Canada, 's Zomers
twee keer en 's winters drie keer
per week stuurt hij een lading
snijbloemen over de oceaan. Be
halve naar de Verenigde Staten
exporteert Duflex ook naar
West-Duitsland, Engeland en
Zwitserland. Om en nabij de
twintig procent van de omzet
dankt het bedrijf aan de export
naar het Amerikaanse continent.
Nieuwenhuis verkeert in de geluk
kige omstandigheid dat hij in
New York over een eigen be
trouwbare agent beschikt. Een
goede organisatie in de VS is een
voorwaarde om op die markt te
kunnen slagen, weet hij uit erva
ring. Ook Nieuwenhuis noemt
avonturiers die zich, gelokt door
de positieve verhalen, de laatste
tijd op de export naar de VS wer
pen. Exporteren naar de Ver
enigde Staten en Canada is vol
gens Nieuwenhuis een rage aan
het worden. "Veel exporteurs
zijn bang de boot te missen. Dat
heeft hier en daar al tot forse ver-i
liezen geleid".
De Rijnsburgse exporteur kent
collega-exporteurs die voor be
dragen die variëren van enkele
tonnen tot acht ton het schip zijn
ingegaan. Volgens Nieuwenhuis
loop de exporteur het grootste ri
sico. Het gebeurt regelmatig dat
zendingen niet of slechts gedeel
telijk worden betaald. Omdat er
bij het transport een paar bossen
in de knel zijn gekomen, bijvoor
beeld. "Je kunt door de grote af
stand dan niet even gaan kijken
of de klacht wel terecht is", zegt
hij.
Oppassen
Nieuwenhuis moet gemiddeld zes
tot negen weken wachten op de
betaling van aan Amerikanen ge
leverde bloemen. "Amerikanen",
zegt hij, "hebben over het alge
meen een slechte betalingsmo-
raal".
Duflex bv doet momenteel geen
pogingen zijn marktaandeel te
vergroten. "Er is een scherpe
concurrentiestrijd gaande. Die
wachten we eerst maar eens af'.
Volgens Nieuwenhuis zullen er
nog wel een paar koppen rollen.
"Uiteindelijk zullen er enkele
grote exporteurs overblijven.
Dan zien we wel verder".
Dus eigenlijk is er niet zoveel re
den voor optimisme? "Toch
wel", zegt Nieuwenhuis, "maar
op lange termijn. We moeten nu
oppassen voor overdrijving".
