J
Holec moet diep snijden
Sterfhuizen; geen
recht, wel werk?
C
Sterk resultaat Wereldhave
Kort zakelijk
Marktberichten
D
'Loodvrij' rijden ligt
VW zwaar op de maag
Brons werk toch dicht,
ontslag voor 240 man
Banken geven concern tot '85 de tijd
Concurrent snoept
van chocolade AH
Beurs Amsterdam
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1983
Economie
Handelsbalans
Uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de statistiek blijkt, dat in de
afgelopen zes maanden voor acht
miljard gulden meer is uitge
voerd dan ingevoerd. Het over
schot op dc handelsbalans is
daarmee 400 miljoen gulden ge
daald ten opzichte van de eerste
helft van 1982. De totale invoer
aan goederen bedroeg 84,9 mil
jard; de totale uitvoer 92,2 mil
jard gulden. Dat is respectieve
lijk drie en twee procent meer
dan vorig jaar. Bij de stijging van
de export gaat het vooral om mi
nerale brandstoffen, chemische
produkten en machines, gele
verd aan Amerikaanse bedrijven.
Ook de export naar China steeg
fors, van 81 naar 178 miljoen gul
den.
Duitse spaarbrieven
Het ministerie van financiën
neemt voorlopig geen maatrege
len tegen de bankpraktijken met
spaarbrieven in het Nederlands-
Duitse grensgebied. Volgens een
woordvoerder van het ministerie
is het kopen van spaarbrieven in
Duitsland op zich niet onwettig.
„Het is de verantwoordelijkheid
van de belastingplichtige om er
melding van te maken. Er zijn
natuurlijk altijd mazen in de wet
te vinden. Als je het ene gat
dicht, springt het andere weer
'open".Het ministerie houdt de
zaak echter wel in de gaten. „Er
valt nu nog weinig over de han
del te zeggen. Mochten er aanwij
zingen zijn dat er met de spaar
brieven flink wordt gefraudeerd,
dan zullen we daar natuurlijk op
inspringen", aldus de woord
voerder.
Robeco
De koers van de aandelen van het
beleggingsfonds Robeco is in de
eerste helft van dit jaar gestegen
met 23 pet. Met inbegrip van het
in april uitgekeerde dividend
van f 13 per aandeel komt dit
neer op een stijging in zes maan-
den van 28 pet, aldus het fonds.
Robeco ziet de koersstijgingen
j van de afgelopen maanden als
een blijk van vertrouwen in eco
nomisch herstel en betere be-
drijfsresultaten. In de VS nam
Robeco winst in een aantal secto
ren, die een sterke stijging had
den laten zien (staal, chemie,
technologie, openbare nutsbe
drijven. consumentenaandelen).
Verder werden de belangen in de
oliesector teruggebracht. De af
dekking van het valutarisico
werd uitgebreid van 50 tot 100
pet van de Amerikaanse porte
feuille. Op vrijwel alle Europese
beurzen werd bijgekocht of wer
den nieuwe belangen toege
voegd. Alleen de belangen in en
kele Nederlandse internationals
(Kon. Olie, Philips en Unilever)
werden verminderd tegen aan-
trekkelijke koersen.
Asea
Voor het Zweedse elektroconcern
ASEA is het eerste halfjaar van
1983 zeer gunstig verlopen. In
vergelijking met de overeenkom
stige periode van vorig jaar steeg
de omzet met bijna twintig pro
cent, van 10,89 tot 13,01 miljard
kroon. De concernwinst ging van
386 miljoen naar 824 miljoen
kroon. ASEA legt zich toe
op het versterken van haar posi
tie in Noord-Amerika, West-Eu
ropa en Japan. Zij is de grootste
Europese producente van indus
triële robots en bouwt een robot-
fabriek in Japan. Via haar Franse
dochtermaatschappij nam ASEA
de Franse onderneming Carrier-
Kheops, fabrikante van speciale
stekkers en contrastekkers, over.
Verder heeft het dochterbedrijf
Flakt de Franse fabrikante van
ventilatoren Solyvent-Ventec
Groenteveiling Katwijk aan den Rijn.
van 17 augustus.
Snijbonen 1.10; sperziebonen 1,59-1,70;
spitskool 0.54; bospecn II 1,24-1,45;
waspeen AI per kist 11,50-14,50; BI
15, -21.-; CJ 10.10; aanvoer: 82 ton.
Breekpeen BI per kist 4.70; Cl 10,90-
14.70; sla (natuur) I 0.08; uien per kg
0.63-0.69; peterselie (krul) 0,52-0,61;
selderij 0,17-0,29; bloemkool 6 per
bak I 2,17-2.36, 81 1,45-1,73; 101 1.27;
121 1,14; aanvoer: 1373 stuks
BONN (GPD) Vanaf 1 januari 1986 moeten loodvrije benzine en
speciale catalysatoren voor „schonere auto's" in de Bondsrepu
bliek Duitsland zorgen en daarmee helpen een milieucatastrofe
te voorkomen. De nieuwe regering besloot eind juli tot veler
verrassing, dat Duitse tankstations vanaf die datum loodvrije
benzine moeten verkopen. Tegelijkertijd besliste het kabinet,
dat nieuwe auto's dan alleen nog maar toegelaten worden als zij
beschikken over catalysatoren die de uitlaatgassen „reinigen".
De bedoeling is dat Bondsdag en Bondsraad al in de herfst van
dit jaar een beslissing nemen.
Vooral de laatste maanden is dramatisch duidelijk geworden, dat
grote gedeelten van de Duitse bossen dreigen te sterven als niet
snel iets aan de luchtverontreiniging wordt gedaan. Daaraan
dragen vooral uitlaatgassen van auto's in aanzienlijke mate bij.
Dat geldt speciaal voor het uit de uitlaat komende stikstofdioxi
de, dat door de inwerking van het zonlicht snel verandert in
stikstofmonoxide. Als auto's, zoals allang in Amerika en Japan,
met een zogenoemde driewegscatalysator worden uitgerust, kan
de uitgestoten hoeveelheid stikstofoxide tot 90 procent worden
verminderd. Voorwaarde is echter, dat met loodvrije benzine
wordt gereden.
Wegens het verzet van de autolobby kwam het daar tot nu toe niet
van. Aanvankelijk leek de autoindustrie dit keer nauwelijks be
zwaren te hebben tegen de invoering van loodvrije benzine
(BMW begin dit jaar: „Geen probleem meer"). Maar nu minister
Zimmermann de industrie aan haar eigen woorden heeft gehou
den en de invoering van loodvrije benzine per 1 januari 1986
heeft besloten, hebben vele autobazen plotseling toch bedenkin
gen gekregen. Want; autorijden met loodvrije benzine wordt
duurder, het kost meer brandstof, maakt de auto's langzamer en
het inbouwen van de catalysator zal de prijs van de auto zo'n
1400 gulden verhogen. Dat laatste drukt vooral op de goedkope
re merken, zoals Volkswagen.
UTRECHT (ANP) - De raad van
bestuur van VMF-Stork nv heeft
besloten de Utrechtse dochter
onderneming Bronswerk ketel-
en apparatenbouw definitief te
sluiten. Voor de 240 werknemers
is bij het gewestelijk arbeidsbu
reau ontslag aangevraagd. Dit
heeft Bronswerk-directeur W.
Magendans gisteren meege
deeld. Bronswerk zal wel in over
leg met personeel en vakbonden
proberen delen van het bedrijf
elders onder te brengen. In het
gunstigste geval kunnen enkele
tientallen mensen dan hun baan
behouden, aldus Magendans.
Zoals bekend liep de reddingspo
ging van Bronswerk door een
werkgroep van gemeente en pro
vincie Utrecht. VMF-Stork en de
vakbonden twee weken geleden
stuk op de financiering. Het
moederconcern VMF-Stork nam
daarop het voornemen om
Bronswerk te sluiten. De onder
nemingsraad van Bronswerk ad
viseerde negatief over dit voor
nemen en dreigde bij een defini
tieve sluiting naar de onderne
mingskamer te stappen.
Desondanks heeft dc raad van be
stuur van VMF-Stork besloten
Bronswerk te sluiten. Formeel
heeft de or nog een maand de tijd
Volgens directeur Magendans
zijn directie, personeel en vak
bonden bezig met het vinden van
deeloplossingen.
Districtsbestuurdcr W Brand van
dc Industriebond FNV zei dat
VMF-Stork zich aa zijn verant
woordelijkheid onttrekt door bij
de definitieve sluiting "volstrekt
geen flankerend beleid" te voe
ren. De verantwoordelijkheid
wordt, volgens Brand, gelegd bij
personeel en vakbonden. Wat be
treft eventuele voortzetting van
de verkoop-engineeringaktivitei-
ten vindt Brand dat "de belan
gen van alle werknemers moeten
prevaleren boven deelbelangen".
De Industriebond FNV zal zich
volgens Brand inzetten voor be
houd van zoveel mogelijk afde
lingen van Bronswerk. Daarbij
moeten volgens de districtsbe
stuurder alle binnen- en buiten
landse bedrijven waarmee in het
verleden is samengewerkt wor
den aangesproken.
Bronswerk beweegt zich onder
meer op het terrein van de kleine
ketelbouw, samen met de Machi
nefabriek Breda en de in Leiden
gevestigde Hollandsehe Con
structie Groep (HCG). Bij de
HCG vindt momenteel een in
krimping plaats.
De Oosterscheldewerken von
sen. In de weekeinden nemen
hefschip Ostrea van dichtbij i
technisch hoogstandje, maar ook een attractie voor dagjesmen-
kijkje. Wie gisteren het slechte weer trotseerde, kon het
(Foto ANPI
Aandelenuitgifte verrast pensioenfondsen
DEN HAAG (ANP) Het direkte
beleggingsresultaat per aandeel
van het beleggingsfonds in on
roerend goed Wereldhave is in de
eerste helft van dit jaar toegeno
men met 20 pet. Volgens de di-
rektie is de verwachting gewet
tigd, dat dit resultaat over heel
1983 een overeenkomstige stij
ging zal laten zien.
Wereldhave verwacht op korte ter
mijn pakketten gewone aande
len, samen twee miljoen stuks, te
plaatsen tegen een koers boven
de 155 per stuk. De genoemde
155 is de hoogte van het niet
door Wereldhave gesteunde bod
van de pensioenfondsen PGGM
en PVM (DSM), voor wie de aan
delenuitgifte dan ook als een ver
rassing komt.
Op woensdag 14 september zal er
een informatieve vergadering
van aandeelhouders Wereldhave
worden gehouden in verband
met de pogingen van PGGM en
PVM om het fonds over te ne
men. Wereldhave heeft 1,5 min
preferente aandelen geplaatst
om zich te beschermen tegen de
bieders, en is volgens de SER-
Fusiecode gehouden een infor
matieve vergadering bijeen te
roepen. PGGM en PVM hebben
al aangekondigd, dat zij de rech
ter gaan vragen de uitgifte van de
preferente aandelen nietig te ver
klaren. Voor de vergadering van
14 september zal Wereldhave een
bericht publiceren.
Intussen heeft Wereldhave de
SER-Fusiecommissie verzocht
te onderzoeken, of de aankoop
buiten de beurs om door PGGM
en PVM van ongeveer 400.000
aandelen Wereldhave, samen
met een pakket aandelen van de
aan Wereldhave verbonden West
World Holding, (rond 10 augus
tus) in strijd is met de fusiecode.
De beide bieders brachten met
de aankoop hun belang in de
Haagse maatschappij op rond de
33 pet.
PGGM en PVM lieten later weten
dat zij er zich over beraden of zij
hun bod op dc aandelen en con
vertibles (1502,88 gulden) zullen
handhaven of intrekken. Beide
pensioenfondsen zullen hun
standpunt definitief bepalen
wanneer meer duidelijkheid is
verkregen over de door Wereld
have genoemde onderhandse
plaatsing van ruim twee miljoen
gewone aandelen.
UTRECHT (GPD) - Het
elektrotechnisch concern
Holec heeft in het eerste
halfjaar van 1983 een ver
lies geleden van 17,4 mil
joen gulden, tegen 20,6
miljoen in dezelfde perio
de van vorig jaar.
Tijdens een toelichting op de half
jaarcijfers maakte president-di
recteur drs. J. C. Smit duidelijk
dat Holec bezig is aan een overle
vingsplan, dat het bedrijf in afge
slankte vorm weer rendabel
moet maken. Alle activiteiten
waarin Holec geen toekomst
meer ziet, of op korte termijn
niet rendabel zijn te maken, wor
den of zijn afgestoten.
De reorganisaties die worden door
gevoerd, zullen ertoe leiden dat
het personeelsbestand van 5341
eind 1982, 4074 eind '83, verder
zal afnemen tot 3626 eind 1984.
In 1981 werkten er nog ruim 7000
mensen bij de verschillende Ho-
lec-bedrijven. Dit jaar moeten er
nog 470 banen verdwijnen, maar
Smit noemt dat een minimaal
aantal. Het plan van het Holec-
bestuur om het personeel 36 uur
te laten werken tegen inlevering
van 5 procent loon is door de
vakbonden afgewezen. Dat bete
kent dat er nog eens 200 banen
extra zouden moeten verdwij
nen.
De financiers van Holec, een syndi
caat van zes banken, hebben zich
bereid verklaard het concern tot
eind 1984 de tijd te geven om or
de op zaken te stellen.
De orderportfeuille bedroeg aan
het eind van het tweede kwartaal
441 miljoen gulden en lag daar
mee 25 procent beneden de prog
noses. Dat wordt volledig gewe
ten aan het wegvallen van be
langrijke overheidsopdrachten.
De financiële positie van Holec
maakt het niet mogelijk om een
goed lopende activiteit als het
bouwen van windmolens opti
maal uit te bouwen.
Daarom wordt er volgens Smit nu
onderhandeld met een kapitaal
krachtig, internationaal opere
rend bedrijf, dat wellicht een
meerderheid in de windmolen
en de zonnecellenactiviteiten
van Holec zal krijgen, maar waar
bij het management bij Holec
blijft.
De zonnecellenactiviteiten, waar
van Smit zegt dat Holec er eigen
lijk drie jaar te vroeg aan begon
nen is, zijn tot nu toe zwaar ver
liesgevend, maar die verliezen
moeten volledig als aanloopver
liezen worden gezien.
"Enorme maatschappelijke ge
volgen" hebben de president
van de Haagse rechtbank
weerhouden van een oordeel
over de nieuwe regels, die ar
beidsbureaus dienen te hante
ren bij collectief ontslag. Het
gaat hier om een nieuwe, door
de FNV aangevochten uitleg
van minister De Koning (socia
le zaken) van de veelbeproken
artikelen 1639 aa en bb van het
Burgerlijk Wetboek. Die
vloeien voort uit een richtlijn
van de Europese gemeenschap
en zeggen dat bij gedeeltelijke
overname van een bedrijf alle
lasten en lusten meegaan. Vol
gens de nieuwe ministeriële
uitleg dient dit niet te gelden in
geval van (bijna) faillissement
De Koning vreest dat anders
onnodig veel werkgelegenheid
verloren gaat.
door
Wim Fortuyn
Die vrees is niet zonder grond
Zo werd de poging om de Rot
terdamse werf RDM uit het in
eengestorte RSV-concern te
tillen bijna om zeep geholpen
door de bedrijfsvereniging, die
nog flink wat premiegeld van
de 'oude' RDM (RSVj te goed
had. Uiteraard eiste de be
drijfsvereniging met recht haar
geld op, maar het maatschap
pelijk belang kwam daarbij
wel sterk in de verdrukking. Er
dreigden immers enkele hon
derden werklozen bij te ko
men. En dat, samen met de
vernietiging van kapitaalgoe
deren, weegt zwaarder dan het
verlies voor de bedrijfsvereni
ging, dat alleen kan leiden tot
iets hogere premies.
Vandaar dus de nieuwste uitleg
van de artikelen 1639 aa en bb
door minister De Koning,
waarbij uiteraard meetelt dat
in de huidige magere tijden
nogal wat bedrijven het loodje
leggen. Nu weer Bronswerk-
KAB in Utrecht en wellicht de
schrijfmachinefabriek SBI in
Den Bosch. Om in dergelijke
gevallen te kunnen redden,
wat er te redden valt, mag het
arbeidsbureau dan bij gedeel
telijke overname afwijken van
het verbod op collectief ont
slag van de achterblijvende
werknemers.
Maar tegelijk lijkt de minister
daarmee de deur weer te ope
nen voor misbruik van de
'sterfhuisregeling'. De bedoe
ling van de wet immers is dui
delijk. Voorkomen dient te
worden dat een onderneming
zich al te gemakkelijk kan ont
doen van financiële verplich
tingen of lastige dan wel over
tollige werknemers, zoals dat
in het verleden is gebeurd bij
Ogem en de Heidemij. Daarbij
werd het winstgevende gedeel
te overgeheveld naar een nieu
we bv, terwijl alle schulden
aan bedrijfsverenigingen en le
veranciers samen met een deel
van het personeel achterble
ven in de failliete boedel, het
'sterfhuis'.
Eenvoudig door een
nootschap op te richten, kan
een kwaadwillende onderne
mer zo gemakkelijk winst ma
ken op kosten van de samenle
ving. En kwaadwillenden zijn
er genoeg, zoals blijkt uit een
justitieel onderzoek naar de
achtergrond van faillissemen
ten: bij minstens één op de drie
failliete bv's zijn belasting,
schuldeisers en bedrijfsvereni
gingen (premies) bewust bena
deeld. Het gaat hier om vele
honderden miljoenen.
De Haagse rechtbank stelt daar
om, dat de grote belangen die
met de wetsuitleg zijn gemoeid
niet op een achternamiddag in
een kort geding kunnen wor
den gewogen. Het gegeven, dat
het parlement zich nog nauwe
lijks over de nieuwe uitleg
heeft uitgesproken - De Ko
ning schreef zijn circulaire
vlak voor het reces, rechtvaar
digt dat des te meer. Dat parle
ment heeft zelf wat vraagte
kens geplaatst bij de nieuwe
uitleg. Een gedachte is bijvoor
beeld een soort 'vliegende bri
gade' van deskundigen te for
meren, die bij gedeeltelijke
overname in geval van (bijna)
faillissement onderzoekt of er
al dan niet sprake is van de
kwade wil.
Het is dan ook merkwaardig, dat
de president van de rechtbank
de nieuwe uitleg van De Ko
ning niet tijdelijk ongeldig
heeft verklaard in afwachting
van een oordeel van het Euro
pees hof van justitie, waarbij
de kwestie ook is aangekaart.
In een rechtsstaat is het niet
wenselijk, dat de uitleg van
een wet in een handomdraai
door een minister wordt gewij
zigd. De FNV heeft wat dat be
treft terecht gezocht naar enige
rechtszekerheid. Wat die uitleg
zelf aangaat, twijfelt de vak
centrale overigens niet minder.
Het is waar dat bij opsplitsing
van een (bijna failliet) bedrijf
volgens de sterfhuisconstruc
tie werknemers en vakbonden
vrijwel buiten spel worden ge
zet. Maar de FNV moet ook er
kennen dat een verbod op ge
deeltelijke overname belang
rijk verlies van werkgelegen
heid kan betekenen. Het is
zaak dat er spoedig een oplos
sing komt, die zowel uit oog
punt van rechtsgevoel als uit
oogpunt van werkgelegenheid
bevredigend is.
HAARLEM (GPD) De directie van handelsonderneming Zwanenburg
in IJmuiden heeft de woede van concurrent Albert Heijn op haar hals
gehaald door Albert Heijn-chocolaatjes in de Vomar-supermarkten te
gaan verkopen.
Mevrouw L. J. Plooyer, woordvoerster bij Albert Heijn: „Niemand in het
gebouw weet er iets van. We hebben in elk geval de chocolaatjes niet
geleverd aan Zwanenburg die de Vomar-filialen exploiteert. We gaan
het intern onmiddellijk uitzoeken, want zoiets kan helemaal niet. Onze
produkten mogen niet bij concurrerende winkels verkocht worden".
Inkoper Schuit bij Volmar geeft een verklaring voor het raadsel: „Ahold
heeft behalve winkels, ook een eigen produktiebedrijf dat chocolaatjes
met dat merk fabriceert. En ons is door een groothandel, de naam bfijft
geheim, een partij aangeboden. Dat wij ze gekocht hebben, vinden ze
bij Albert Heijn natuurlijk niet zo leuk. En zeker niet dat wij de doosjes
drie kwartjes goedkoper in de winkel aanbieden".
AANDELEN binnenland doorlopend
Noteringen van
donderdag 18 augustus 1983
tot 12:39 uur
209.00 215.00
beleggingsinst.
leveraged 157 50 i
OBLIGATIES
staatsleningen
me 83-93
m 7*« 82-93
ri V/2 831-90
parallelmarkt
officieel toegelaten
mgh-drtm 80 00
Indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.index/eff.rend.(c.b.s.)
Bankleningen
Pandbrieven
goud en zilver
buitenlands geld
VERKLARING DER TEKENS
NG - ofloeie nol geschorst
- achtergestelde lerwig
Combinaties
C -X b.
Beursoverzicht
Philips enige wanklank
De tegenvallende resultaten van
Philips over het eerste halt|aar van
1983 waren vanmorgen op een op
timistisch gestemde Amsterdamse
Effectenbeurs eigenlek de enige
wanklanken Mede door een opval
lende opleving in Wall Street, waar
de DJ-mdex gisteravond met maar
liefst 16 punten steeg, zaten vri|Wel
alle noteringen in de lilt en werd het
gisteren gevestigde record van de
ANP/CBS-index al ti|dens de voor
beurs gebroken
Philips stelde de beurs duideigk te
leur De gedurende de afgelopen
15 beursdagen dalende koers (van
52 tot 49) voorspelde al met veel
goeds, maar de handelaren had
den duideli|k een sterke winststij
ging verwacht (3.6%. vong |aar
nog 22%) Vrijwel als enige zakte
de koers van Philips vanmorgen
De overige hoofdfondsen profiteer
den duidelijk van de opleving in
Wall Street, hoewel de dollar weer
aanstalten maakte om te stiigen
ABN vestigde een nieuw prere
cord. in afwachting van de ci|fers
die morgenmiddag worden gepu
bliceerd De koers van dit fonds is
in de afgelopen 15 beursdagen ge
stegen van 382 tot 406
uitenlandse vraag
t Gist Brocades Op
de obligatiemarkt werden goede
