3-
Toerist gebruikt
als 'melkkoetje
Lange gijzeling naar Hoge Raad
Reportage
-c
Jezuïeten kiezen een nieuwe zwarte paus
"Weg in eigen land" gedwarsboomd
Verdachte directeur Finance Service al 14 maanden in cel
583 DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1983
Varia
ENSCHEDE/KUST- EN BOLLENSTREEK - Al geruime tijd roepen het Nationaal
Bureau voor Toerisme (NBT) en de VVV's om het hardst „Lekker weg in eigen
land". Maar in hun streven het binnenlands toerisme op te vijzelen, worden ze
soms knap gedwarsboomd door de lagere overheid. Terwijl de rijksoverheid tien
tallen miljoenen uitgeeft om toeristen te lokken, verhogen de gemeenten op vaak
drastische wijze de toeristenbelasting, zonder dat die overigens vaak ten goede
komt aan het toerisme ter plaatse.
In Haaksbergen liepen dezer da
gen nog campinggasten in de
raadszaal te hoop tegen de
voorgenomen invoering van
een toeristenbelasting en een
woonforensenbelasting. De te
neur daar was - zoals overal el
ders waar de kosten stijgen -
„als het zo moet dan gaan we
liever met tent of caravan naar
de Spaanse zon". De raad stel
de het plan voorlopig uit.
De Consumentenbond zocht on
langs uit dat de meeste van de
250 doorgelichte gemeenten de
toeristenbelasting met meer
dan de geaccepteerde 4 pro
cent hadden verhoogd. Deze
belasting lijkt een nieuw melk
koetje te zijn geworden. Daar
om een reactie van Recron (te-
creatieondernemers) in Arn
hem, ANVV (vereniging van
VW's) in Hilversum en het
NBT in Den Haag.
Regio
Overigens is in de twee belang
rijkste toeristische plaatsen in
deze regio, Katwijk en Noord-
wijk, nog steeds geen toeris
tenbelasting ingevoerd. In Kat
wijk komt het al dan niet in
voeren van deze belasting in
oktober ter sprake als de ge
meenteraad een toeristisch be
leid moet uitstippelen. In het
verleden zijn pogingen om toe
ristenbelasting in te
stuit op het bezwaar dat de be
lasting moeilijk valt te innen
bij particuliere kamerverhuur
ders.
In Noordwijk ziet het er voorlo
pig niet naar uit dat er een toe
ristenbelasting komt. Eén van
de bezwaren tegen de belas
ting is dat toeristen er mogelijk
het dorp mee worden uitge
jaagd waardoor de kip met de
gouden eieren wordt geslacht.
Bovendien wordt door de te
genstanders aangevoerd dat
het zeer moeilijk is een derge
lijke belasting te innen van de
dagjesmensen terwijl die wel
een groot deel van de kosten
voor de gemeente veroorza
ken.
Alleen in Lisse en Rijnsburg is
een toeristenbelasting inge
voerd. Lisse heft overigens al
leen belasting van dagrecrean
ten. Van elk kaartje dat wordt
verkocht aan de kassa's van de
Keukenhof int de gemeente 55
cent. Rijnsburg - een plaats
van beperkte toeristische bete
kenis heft sinds sinds het be
gin van dit jaar 40 cent per toe
ristische overnachting. Het
merendeel van die overnach
tingen wordt overigens door
gebracht op de enige camping
die het bloemendorp telt. De
toeristenbelasting in Rijns
burg is - in elk geval nog dit
jaar - bedoeld om het begro
tingstekort van de gemeente te
Geen cent
„De bruto-prijs van standplaat
sen voor caravans en tenten
wordt steeds hoger, doordat
daarin de stijgende toeristen
belasting wordt doorberekend.
De consument is daarvan de
dupe en de ondernemer ver
dient er geen cent méér door.
De netto-prijs - wat de onder
nemer in het handje krijgt -
blijft bij de stijgende kosten
gelijk of daalt zelfs".
Dat zegt de heer B. Taanman van
de Recron in Arnhem, de bond
van recreatie-ondernemers. Hij
is het helemaal eens met de
ANWB, die in haar vaktijd
schrift Recreatie en Toerisme
betoogt dat de gemeenten
vakantie in ons land duur ma
ken door de lokale en regionale
belastingen en heffingen
voortdurend sterk te laten stij
gen en ons land behoort nu al -
samen met Zwitserland en Ita
lië, die de toerist zeker niet
minder dan Nederland te bie
den hebben - tot de duurste
Europese vakantielanden.
De ANWB wil dat de heffingen
en belastingproblematiek aan
een grondige studie wordt on
derworpen. Recron-functiona-
ris Taanman: „De toeristenbe
lasting, die wordt verdiscon-
Toeristische voorzieningen (zoals hier op de foto de Rijnsburgse camping de 'Koningshof) lijken steeds
vaker een nieuw melkkoetje te zijn geworden voor gemeenten.
(Foto Holvast)
teerd in de prijs voor de consu
ment, verschilt plaatselijk. Het
spijt ons dat wij pas de laatste
driejaar de consument aan on
ze zijde vinden. De druk wordt
erg groot. Maar het is een ge
groeide situatie, waaraan je
slechts mondjesmaat iets kunt
veranderen. De prijzen mogen
slechts vier procent omhoog,
maar een aantal diensten is
daarvan uitgezonderd en mag
bijna ongelimiteerd stijgen.
Daar valt de toeristenbelasting
onder".
Doorberekenen
„Er spelen nog meer zaken waar
we niet blij mee zijn. In de eer
ste nota toeristisch beleid is
voor de toeristische sector 25
miljoen extra beschikbaar ge
steld. De helft van dat bedrag
was bestemd voor infrastruc
turele voorzieningen en 80 pro
cent van die helft wordt ge
bruikt om campings en andere
recreatieve bedrijven op de rio
lering aan te sluiten. Dat bete
kent voor de ondernemers zui-
veringslasten, onderhoud en
investeringen, die worden
doorberekend aan de consu
ment, die daardoor in sommige
gevallen voor een prijsverho
ging van 35 tot 40 procent kan
opdraaien".
„Dat is fout. Wij vinden dat het
bedrag voor de riolering niet
rechtstreeks ten goede komt
aan de stimulering van toeris
me. Geld voor de riolering
moet van een ander ministerie
komen. De consument merkt
niets van het ondergrondse rio-
lcnstelsel. Hij trekt gewoon
zijn behoefte door en het zal
hem een zorg wezen of dat nu
m een nieuwe riolering terecht
komt of niet. Maar hij betaalt
wél de prijsverhoging, en dat is
gauw honderd gulden".
Mevrouw A. Eijkemans, staf
functionaris van de ANW in
Hilversum (de Alg. Ned. Ver
eniging van VW's) zegt: „Wij
vinden de toeristenbelasting
verwerpelijk, vooral ook om
dat het geen bestemmingsbe
lasting is. Met andere woor
den: de door toeristenbelasting
binnengehaalde gelden behoe
ven niet voor het toerisme te
worden gebruikt. De gemeen
ten mogen er rustig straatlan
taarns voor plaatsen of riole
ring aanleggen".
Ander niveau
„Kijk", zegt zij, „de "landelijke
overheid maakt een beleid en
vraagt de gemeenten daarop in
te haken. Maar de belangen lig
gen lokaal vaak op een heel an
der niveau. Gemeenten die bij
voorbeeld helemaal niet zoveel
toeristen willen (uit mi
lieuoverwegingen)
het toerisme af met een hoge
toeristenbelasting. Gemeenten
die op toerisme drijven, moe
ten daarvoor voorzieningen
treffen. Dan is er ineens veel
geld nodig, dus ook dan wordt
de toeristenbelasting ver
hoogd.
„En als de toeristenbelasting in
een gemeente eenmaal is gein-
troduceerd, kom je er niet
meer vanaf. En zo worden de
tarieven steeds hoger. De be
lasting zou te billijken zijn in
dien het geld ook inderdaad
aan toeristische voorzieningen
ten goede zou komen. Maar nu
ontstaat er eigenlijk een oneer
lijke concurrentie, die prijsop
drijving in de hand werkt. Er
zijn namelijk gemeenten met
en zonder dit soort belasting.
„Als een gezin van vier personen
in een gemeente met toeristen
belasting een vakantiehuisje
huurt, moet dat gezin bij een
tarief van één gulden per per
soon per dag, voor zo'n bunga-
lowtje al gauw 25 gulden per
week meer betalen dan in een
naburige gemeente zonder toe
ristenbelasting. Dat is de on
eerlijke concurrentie.
„Bovendien treedt een recreatie-
ondernemer die toeristenbe
lasting in zijn tarieven rnoet
doorberekenen (om het later
weer af te dragen) in feite op
als onbezoldigd gemeenteont
vanger".
Onduidelijk
Directeur Cornelissen van het
Nationaal Bureau voor Toeris
me (NBT) vindt een vergelij
king met het buitenland moei
lijk, „omdat de kwaliteit van
de Nederlandse kampeerter
reinen in het algemeen hoger is
dan over de grens". Tegelijker
tijd constateert ook hij grote
onduidelijkheid in het beleid
van de rijksoverheid en de la
gere overheden, zoals provin
cies (léges en heffingen) en ge
meenten (toeristenbelasting).
„De consument betaalt meer,
zonder dat hij er iets voor te
rugziet. De toeristische sector
is als één van de weinige nog
een industrie waar groei in zit.
Men neigt ertoe het daar te ha
len waar het nog te halen is.
Het risico bestaat dan dat het
goedkooptebeeld dat men nog
van ons land heeft verdwijnt
en dat we door het duurder
worden zullen terugvallen naar
het niveau van 1974"
HAARLEM - Nederlands hoogste
rechtscollege, de Hoge Raad,
gaat zich buigen over de zaak
van de Haarlemse huizenhande
laar die nu al ruim veertien
maanden met instemming van
de Haarlemse rechtbank en het
Amsterdamse Hof wordt gegij
zeld. Hij zou belangrijke infor
matie over zijn failliete handel
„Finance Service verzwijgen.
De man wordt er onder meer
van verdacht klanten voor vele
tonnen te hebben opgelicht. Jus
titie vermoedt dat hij grote
geldbedragen verborgen houdt.
De gijzeling is de langste uit de
Nederlandse geschiedenis.
Na de jongste uitspraak van het
Amsterdamse Hof, dat de Haar
lemse rechters voor de derde
maal gelijk gaf, wil de tachtigjari
ge raadsman van de huizenhan
delaar, mr. Heskes uit Leiden,
een eindoordeel van de Hoge
Raad. De zaak zal worden voor
bereid door een kantoorgenoot
van mr. Heskes. De Hoge Raad
heeft nog nooit een principiële
uitspraak gedaan over gijzelings
zaken. De zaak van de huizen-
handelaar wordt daarmee van
groot juridisch belang.
Volgens de uitspraak van het Am
sterdamse Hof moet de huizen
handelaar, die vastzit in het Rot
terdamse huis van bewaring,
Volgens een oud gezegde bestaan
er in Rome een witte, een rode en
een zwarte paus. De witte paus is
vanzelfsprekend het hoofd van
de katholieke kerk, op het ogen
blik de Pool Wojtyla, die in 1978
de troon besteeg onder de naam
Johannes Paulus II. Rode paus
was de bijnaam van de kardinaal
die aan het hoofd stond van
„Propaganda Fide", nu congre
gatie voor de evangelisering van
de volken geheten.
door
Hein ten Kortenaer
Dit pauselijk „ministerie" genoot
een verregaande zelfstandigheid
in het bestuur van de kerken in
de missielanden en beschikte
daarvoor over een, van de rest
van de Vaticaanse fondsen ge
scheiden, aanzienlijk budget. Bij
de curiehervorming van Paulus
VI raakte het van deze zelfstan
digheid zoveel kwijt, dat men
moeilijk meer van „rode paus"
kan spreken.
De zwarte paus was de generaal
van de jezuïeten, de grootste reli
gieuze orde in de katholieke kerk
(op dit ogenblik 26.000 priesters
verspreid over 112 landen), door
hun oprichter, de Spaanse offi
cier Ignatius van Loyola, be
doeld als stoottroepen van de
kerk en van de paus, aan wie zij
eerst op een serie punten ope
ning van zaken geven over zijn
financiële handel en wandel. Zo
niet dan is het zinloos om nog
langer in beroep te komen tegen
uitspraken van de Haarlemse
rechtbank, meent het Hof. De
Haarlemse rechtbank ging tot nu
toe op verzoek van rechter-com-
missaris mr. Westenberg elke
maand akkoord met verlenging
van de gijzeling. Gijzeling kan
volgens de wet gebruikt worden
als pressiemiddel om failliete
personen, die niets kwijt willen
over hun zaken, aan het praten te
krijgen. De meeste gijzelingen
duren niet lang, hooguit enkele
weken. In de wettelijke bepalin
gen over gijzeling wordt geen
maximum gesteld aan de duur.
Misbruik
De raadsman van de huizenhande
laar meent dat de rechters deze
door een bijzondere gelofte van
gehoorzaamheid zijn gebonden.
Door de grote zelfstandigheid die
het kerkelijk recht aan alle reli
gieuze orden toekent en door het
bijzondere gezag dat de jezuïeten
zichzelf verworven hebben, is de
bijnaam van „zwarte paus" voor
hun generaal heel toepasselijk.
Toch heeft de witte paus van tijd
tot tijd zijn oppergezag zwaar la
ten voelen: wel het meest drama
tisch in 1773, toen Clemens XIV
de orde helemaal ophief. De je
zuïeten overleefden, vreemd ge
noeg, in Rusland, door een juri
dische truc, omdat de tsaar het
opheffingsbesluit niet erkende.
Ook de tegenwoordige paus is al
lerminst van plan, enige concur
rentie van zijn zwarte „collega"
te dulden. Hij is diep bezorgd
over de ontwikkelingen die de
orde sinds het Vaticaans concilie
heeft doorgemaakt en heeft zijn
greep op de jezuïeten laten voe
len door een ongehoorde maatre
gel: hij heeft de normale juridi
sche instellingen van de orde tij
delijk buiten werking gesteld en
liet de orde sinds 1981 besturen
door een persoonlijke afgezant,
de nu 82-jarige pater Paolo Dez-
za, bijgestaan door een eveneens
bepalingen misbruiken. „Ze
kunnen zo naar eigen goeddun
ken eindeloos doorgaan, dat kan
nooit de bedoeling zijn geweest
van de wetgever, aldus mr. Hes
kes. „Bovendien zijn we nog
steeds geen stap verder, het heeft
de schuldeisers niets opgeleverd,
er is nog geen cent. Bovendien
weet mijn cliënt niets meer, hij is
het allemaal echt vergeten. Dan
moet justitie er voor wat betreft
de gijzeling een punt achter zet
ten.
De zaak had volgens hem „al lang
aan de strafrechter moeten zijn
voorgelegd. De verdachte hui
zenhandelaar zal een gevange
nisstraf van een paar jaar niet
kunnen ontlopen, zo meent de
raadsman. Hij betitelt zijn cliënt
„zakelijk als een prul die heeft
geleefd uit de winkellade, niet
slim genoeg geweest om de zaak
te redden toen hij begon te
knoeien. Over justitie zegt mr.
Heskes: „De rechters die er tot
nu mee bezig zijn geweest begrij
door hemzelf benoemde assis
tent, Giuseppe Pittau.
Aan deze strenge maatregel was
een lange geschiedenis van pau
selijke ontevredenheid voorafge
gaan. Vanzelfsprekend had het
Vaticaans concilie, zoals in de
hele kerk, ook in de jezuïetenor
de een diepe schok teweeg ge
bracht, die allereerst tot uiting
kwam in een sterk verloop (in
1962 telde de orde nog 35.000
priesters). Maar ook onder dege
nen, die de orde trouw bleven,
kwam een diepgaande discussie
op gang.
Het ideaal van de (letterlijk aan Ig
natius' orderegel ontleende) „ka
davergehoorzaamheid" scheen
velen niet langer actueel of zelfs
nog maar christelijk. De aristo
cratische organisatie, waarin be
stuursfuncties waren voorbe
houden aan een elite van „pro-
fessi" (dat wil zeggen de uitver
korenen die de speciale gelofte
van gehoorzaamheid aan de paus
hadden afgelegd), terwijl de ove
rige leden tot het tweede plan
waren veroordeeld en de leke-
broeders niet meer dan veredel
de huisknechten waren, werd als
ondemocratisch verworpen. De
eeuwenoude traditie van jezuïe
tencolleges, waarin een elite van
pen er niets van en houden el
kaar de hand boven het hoofd.
De pers moet ze langzamerhand
maar eens nerveus maken.
Rechter-commissaris mr. Westen
berg en curator mr. Van Traa
daarentegen zeggen dat de gijze
ling nog steeds zin heeft. „Er ko
men voortdurend zaken boven
water, aldus mr. Van Traa. Over
de aard van die zaken wilde hij
gisteren geen mededelingen
doen. Hij juicht het overigens toe
dat de zaak nu wordt voorgelegd
aan de Hoge Raad. „Voor ons is
het duidelijk, we zijn op de goe
de weg met de gijzeling. We wil
len nu van de Hoge Raad bevesti
ging van ons standpunt.
Boter
De rechter-commissaris en de cu
rator zijn nog bezig met een on
derzoek naar de rol van banken,
waarmee de huizenhandelaar sa
menwerkte bij het regelen van
hypotheken en andere leningen
katholieke leken tot leidende
funkties werd opgeleid, werd
nauwelijks nog de moeite waard
geacht om in de moderne wereld
voortgezet te worden. Sociale be
wogenheid, het opkomen voor
de allerarmsten, voor de onder
drukten en de verworpenen
werd als de hedendaagse roeping
van de jezuïeten gezien en, met
name in Zuid- en Midden-Ameri-
ka, de aanleiding tot nauwe sa
menwerking tussen jezuïeten en
marxistische protestbewegin
gen.
Een harde kern van traditionalisti
sche tegenstanders verzette zich
hevig tegen deze ontwikkeling,
en een breuk in de tot dan toe
monolythische eenheid van de
orde dreigde. De in 1965 gekozen
generaal Pedro Arrupe, een Bask
met open mentaliteit, riep in de
jaren 1974-'75 een „generale con
gregatie", of algemene vergade
ring van jezuïeten bijeen, om de
orde aan te passen aan de beslui
ten van het Vaticaans concilie.
Tijdens een maandenlange open
hartige discussie kreeg de pro
gressieve vleugel duidelijk de
overhand. Het ging om afschaf
fing van het onderscheid tussen
professi en niet-professi en zelfs
om de toelating van lekebroe-
voor de klanten. „Waarom heb
ben ze zolang zaken met hem ge
daan en waarom hebben zoveel
medewerkers van die banken zo
veel boter op hun hoofd gehad,
willen de curator en de rechter
commissaris weten. Het overleg
met de banken verloopt volgens
mr. Van Traa redelijk goed.
Slechts één bank werkt niet mee,
aldus Van Traa. Hij wilde overi
gens geen namen van betrokken
banken noemen.
Met de zaak van de Haarlemse hui
zenhandelaar wordt volgens mr.
Van Traa duidelijk „hoe grof er
in het verleden is gehandeld
door banken die snel kredieten
verstrekten, vaak via tussenper
sonen zoals de verdachte direc
teur van Finance Service. De
huizenhandelaar heeft „duidelijk
zijn steentje bijgedragen aan die
praktijken, aldus Van Traa. Vol
gens de curator is het „opvallend
dat je de laatste tijd overal bij
banken nieuwe medewerkers
ders tot verantwoordelijke func
ties, maar vooral werd het accent
gelegd op het hoofdstuk „ge
rechtigheid", waarin de jezuïe
ten, zoals zo vaak in hun geschie
denis, zich voorop stelden in de
katholieke sociale beweging.
Johannes Paulus I, paus voor een
maand, stond op het punt de je
zuïeten een krachtige vermaning
toe te dienen, toen hij onver
wacht stierf. Zijn opvolger was
nog maar nauwelijks gekozen, of
hij stuurde de tekst naar Arrupe,
met de aantekening: „Alsof ik
het zelf geschreven had". Uitge
put door de interne strijd binnen
de orde en door de tegenwerking
in de curie, nam Arrupe in 1980
het ongewone besluit, afstand te
doen van zyn functie (die vol
gens de regel voor het leven
wordt uitgeoefend) en een gene
rale congregatie uit te schrijven
voor de verkiezing van zijn op
volger.
Op 1 september aanstaande komen
206 afgevaardigden uit alle delen
van de wereld naar Rome, om sa
men met de 12 leden van het be
stuur Arrupe's opvolger te kie
zen. Afgezien van degenen, die
uit hoofde van hun functie recht
hebben op deelname, is bijna
twee derde van de vergadering
aantreft op de bewuste afdelin
gen. Er is duidelijk schoon schip
gemaakt.
Slachtoffers van de praktijken er
zijn rond dertig aangiften bij de
politie gedaan blijven hard
doorwerken aan een eigen on
derzoek naar de handel en wan
del van de huizenhandelaar. Drie
vrouwen, die tot nu toe het mees
te werk hebben verricht, noemen
zich zelfs „de terriërs. „We heb
ben nog geen cent terug, maar
we zijn wel veel wijzer gewor
den. We weten nu hoe we opge
licht zijn, vertelt Catharine Clee-
ren, die voor twee ton benadeeld
zou zijn. De andere twee slacht
offers willen van de directeur
van Finance Service een totaal
bedrag van tachtig mille terug.
Bij hun onderzoek in dossiers, die
ze bij enkele banken en andere
geldinstellingen mochten inzien,
ontdekten de vrouwen dat de
huizenhandelaar enkele malen
hun handtekeningen heeft ver
vrij gekozen door de voorberei
dende congregaties in de 86 pro
vincies van de sociëteit. Over
mogelijke kandidaturen wil men
in de Borgo Santo Spirito, vlak
bij het Vaticaan, waar het hoofd
kwartier van de jezuïeten geve^
tigd is, niets kwijt.
Van de vroegere kandidaten- is de
voornaamste indirect door de
paus uitgesloten: Carlo Maria
Martini, als rector van de Gre-
goriana-universiteit een van de
gezaghebbendste jezuïeten in de
wereld, is nu als aartsbisschop
van Milaan een van de gezagheb
bendste kardinalen, maar niet
langer in de running voor het ge
neralaat. Dezza's assistent, Giu
seppe Pittau, geniet de volle
steun van de paus en dat deel
van diens entourage dat de hui
dige jezuïeten weinig welgezind
is. Zijn keuze zou neerkomen op
een volledige capitulatie voor de
critici van buiten de orde, iets
waartoe de meeste jezuïeten niet
gauw geneigd zijn. In het Vati
caan, maar ook in de rest van de
wereld, wordt met grote belang
stelling uitgezien naar het resul
taat van de verkiezing: hoe het
de jezuïeten verder zal vergaan,
is voor de hele wereldkerk van
belang.
valst. Zo zou hij tegenover kre
dietgevers de indruk hebben ge
wekt dat hij namens de vrouwen
mocht optreden voor het opne
men van geld. Betrokken ban
ken hebben tot nu toe slechts in
enkele gevallen, waarin slachtof
fers door betalingsverplichtin
gen in directe nood kwamen, re
gelingen getroffen óf schulden
deels kwijtgescholden. Cathari
ne Cleeren: „Van een advocaat
hoorden we eens: het recht is er
niet voor de dommen en de ar
men. Dat weten we nu echt. We
hebben nog niks, maar we gaan
door.
Stijl
Wat de slachtoffers zeer pijnlijk
treft is de stijl van de brieven die
de huizenhandelaar vanuit zijn
cel naar de drie vrouwen stuurt.
Zo schreef hij eens: „Wat betreft
de gedupeerden zult U hopelijk
begrijpen dat indien er weer be
talingsmogelijkheden komen, er
eerst aandacht zal zijn voor men
sen die trouw bleven en niet di
rect denken in termen van ge
noegdoening. Catharine Cleeren:
„Als hij ooit vrijkomt, zal hij
poeslief komen vragen wat er
toch aan de hand is, of hij soms
kan helpen. Zo brutaal zijn nou
oplichters.
Verbod
Het aantal priesters in Tsjccho-Slo-
wakije, dat van de staat geen toe
stemming heeft gekregen het
priesterambt uit te oefenen, is tot
500 gestegen. Dat bericht het
blad "Cesko Slovo", dat in Mün
chen wordt uitgegeven door
Tsjechische ballingen. Volgens
het statistische jaarboek van de
rk kerk waren er in 1981 in Tsje-
cho-Slowaki|e 3449 priesters.
Beroepen
Nederlandse Hervormde Kerk:
beroepen te Den Dolder: M. de
Heer, Harhngen. Gereformeerde
Kerken: beroepen te Nieuw-Am
sterdam: H. Koetsveld, Slie-
drecht.
De stichting oecumenische hulp
aan kerken en vluchtelingen
(soh) heeft in 1982 een "omzet"
behaald van ruim 13.3 miljoen
gulden. Uit het jaarverslag van
de stichting blijkt, dat 6.5 mil
joen gulden naar de diverse pro-
jekten en programma's is ge
gaan, 5.4 miljoen gulden naar
voedselhulp in natura en 1.4 mil
joen naar de bureaukosten en het
propagandamateriaal.
