c Botsingen in Chili bij begrafenissen Twee terroristen gedood in Noord-Ierland Tsjaad in twee delen gesplitst Onenigheid binnen regime Militair akkoord Guatemala- E1 Salvador Vliegveld van Beiroet blijft dicht Verdachte hotelmoord vrijgelaten Betoging voor Solidariteit in Gdansk Fors protest tegen Pakistaanse leider Botsingen in Nigeria: acht doden Tamils willen toch overleg met regering van Sri Lanka Nkomo terug in Zimbabwe Buitenland MAANDAG 15 AUGUSTUS 1983|M LONDEN - Twee terroristen van het verboden Ierse nationale be vrijdingsleger (INLA) zijn zater dag om het leven gekomen bij een schietpartij met politiemen sen in het Noordierse plaatsje Dungannon. Twee agenten raak ten hierbij gewond. De schietpartij had plaats toen een auto met daarin vijf gewapende mannen stopte bij een wacht post. Vier van de mannen stap ten uit, en openden onmiddellijk het vuur op de twee agenten die er op wacht stonden. Een van de politiemensen werd geraakt, maar slaagde erin versterking op te roepen. De andere agent schoot terug, en doodde daarbij een van de terro risten. De vier andere INLA-le- den vluchtten toen meer politie mensen arriveerden. Hun auto raakte even later bij een botsing betrokken; in het voertuig werd het lijk van een tweede terrorist aangetroffen. De Noordierse politie denkt dat de door Henk Dam schietpartij onder leiding heeft gestaan van Dominic McGlin- chey. Deze 29-jarige voorman van de INLA is een van de meest gezochte terroristen. Hij is sinds drie jaar voortvluchtig, en heeft in die tijd, aldus de politie, de hand gehad in vermoedelijk 20 moorden. De schietpartij was de afsluiting van een week, die veel geweld en onrust in Noord-Ierland heeft ge bracht. Zaterdag nog waren er uitgebreide rellen in Londonder ry rond een jaarlijkse mars van protestanten, toen jongeren uit de katholieke wijk Bogside tien tallen brandbommen gooiden naar politiemensen die de wijk hadden afgegrendeld. Meer dan 1000 sympathisanten van het verboden Ierse Republikein se Leger (IRA) hielden gisteren een protestdemonstratie in Bel fast tegen de in hun ogen steeds grotere bereidheid van veilig heidstroepen en politiemensen in Noord-Ierland om het vuur te openen op ongewapende bur gers. Daarbij had men in het bijzonder het oog op Thomas Riley, die, hoewel ongewapend, dinsdag tij dens een relletje door een jeugdi ge militair werd doodgeschoten. De militair is in verzekerde be waring gesteld, en zal moeten te rechtstaan wegens moord. MEXICO-STAD - Bij de protestacties die sedert afgelopen donderdag in Chili worden gehouden tegen het militaire bewind van generaal Pinochet zijn zeker 27 doden geval len. Dit aantal werd genoemd door Radio Cooperativa, een van de belangrijkste radio stations van Chili. De Chileense regering heeft tot nu toe 24 doden bevestigd. Maar het einde van het geweld is nog niet in zicht. Dit weekeinde vonden er tijdens de begrafenissen van de verschil lende slachtoffers botsingen plaats tussen manifestanten die de doden naar hun graf wilden begeleiden en de Chileense op roerpolitie. Op het stedelijk kerkhof, dat zich in een arbei derswijk van de hoofdstad San tiago bevindt, gingen de carabi- neros van Pinochet een kolonne van 600 mensen met traangas te lijf. De mensenmassa antwoord de met het gooien van stenen. door Rob Sprenkels Óp een begraafplaats in het noor den van de hoofdstad kwam de politie tussenbeide, nadat ver schillende mensen leuzen tegen het regime van Pinochet hadden geschreeuwd. En nabij de be graafplaats van Pundahuel, een arbeiderswijk van Santiago, pro beerde de oproerpolitie tever geefs een kolonne van 400 perso nen op te breken die de begrafe nis van een 38-jarige vrouw wil den bijwonen. Arrestaties Ondertussen worden er in verschil lende arbeiderswijken van San tiago nog voortdurend huiszoe kingen gedaan en gewelddadige arrestaties verricht. Juan de Ca stro, de vicaris-generaal van het aartsbisdom van Santiago, be weert dat daar al meer dan 200 klachten zijn binnengekomen in zake agressie, mishandeling, huiszoekingen en gewapende aanvallen waarvoor de autoritei ten verantwoordelijk zouden zijn. De vicaris-generaal gelooft zelfs dat het protest van afgelo pen donderdag niet meer dan een „revolutie van potten en pan nen en vreedzame demonstra ties" zou zijn geweest, als er geen „militaire bezetting van Santia go" had plaatsgevonden. Vol gens de Chileense geestelijke vielen de meeste dodelijke slachtoffers donderdagnacht, omdat sommige militaire pa trouilles schoten op alles wat la waai maakte. Het nationale pro test in Chili, het vierde van dit jaar, werd zoals altijd geken merkt door het lawaai maken met potten en pannen tussen acht en tien uur 's avonds. Sergio Onafre Jarpa, de ultra rechtse politicus die begin vorige week door Pinochet tot minister van binnenlandse zaken werd benoemd, heeft inmiddels de aartsbisschop van Santiago, mgr. Juan Francisco Fresno, verzocht om het volk te kalmeren. En na zijn onderhoud met de aartsbis schop zegde Onafre toe dat alle krachten inzake het onnodig ge weld van politiemannen en mili tairen zullen worden onderzocht. Niettemin gaf de officiële rege ringswoordvoerder, Alfonso Marquez de la Plata, vrijwel tege lijkertijd de schuld voor al het geweld aan „professionele groe pen van gewelddadige oproer kraaiers". Als gevolg van de protesten lijkt de onenigheid in het Chileense regi me toe te nemen. Generaal Fer nando Matthei, het meest libera le lid van de militaire junta ach ter Pinochet, stelde dit weekein de, dat het uur gekomen is om in Chili „een politiek debat" te be ginnen. Matthei zou de man zijn die Pinochet er vorige week van zou hebben overtuigd om meer burgers in zijn kabinet te accep teren, als een eerste stap op weg naar een eventuele verzoening. „Op het ogenblik wordt het plan gepresenteerd dat we ons met de politieke partijen kunnen ver staan", aldus het betoog van Mat thei. Allereerst probeerden Matthei en de door hem gesteunde politici Pinochet te winnen voor parle mentaire verkiezingen in 1986, drie jaar eerder dan de dictator oorspronkelijk van plan was. De protesterende oppositie eist ech ter een burgerbewind binnen achttien maanden en ze heeft al aangekondigd dat er ondanks de toenemende gewelddadige inti midatie volgende maand, op 11 september, een nieuw nationaal protest zal worden gehouden. Het is dan precies tien jaar gele den dat Pinochet op bloedige wijze een einde maakte aan het democratisch gekozen bewind van de socialist Salvador Allen- de. N'DJAMENA - Twee Franse parachutisten houden de wacht aan de oever van de Charirivier die Tsjaad van Kameroen scheidt. Meer dan 5000 Franse parachutisten werden naar Tsjaad gestuurd om president Habré te helpen in zijn strijd tegen de door Libië gesteunde opstandelin gen. (Foto ap) GUATEMALA STAD (Reuter) - Guatemala zal in ruil voor wa pens en munitie leden van het Salvadoriaanse leger opleiden voor het bestrijden van opstan delingen. Dit is gisteren in be trouwbare kringen in de twee hoofdsteden vernomen. Het militaire akkoord zou al enkele dagen na de staatsgreep, die op 8 augustus generaal Oscar Umber- to Mejia Victores in Guatemala aan de macht bracht, zijn geslo ten. Volgens deze overeenkomst zullen Guatemalteekse deskun digen op bases in hun land cur sussen geven voor leden van het 24.000 man tellende Salvado riaanse leger, dat door de Ver enigde Staten wordt gesteund. Een van de bases ligt bij Jutiapa, op 40 km ten noorden van de grens met El Salvador. In ruil voor de trainingen zal El Salvador Guatemala lichte wa pens en munitie leveren uit de door de VS geleverde voorraden, aldus westelijke diplomatieke kringen. Zij gaven geen bijzon derheden over het soort of de hoeveelheid wapens die zullen v/orden verstrekt. Politieke waarnemers beschouwen het akkoord als een verdere aan wijzing dat de rechtse staats greep in Guatemala weHicht zal leiden tot de vorming van een driehoek van pro-Amerikaanse staten ten noorden van het linkse Nicaragua, bestaande uit Guate mala, EI Salvador en Honduras. Volgens een hooggeplaatste rege ringsfunctionaris in San Salva dor bestond er al eerder militaire samenwerking met Guatemala. Deze beperkte zich echter tot het niveau van de plaatselijke bevel hebbers in het grensgebied. In beide landen wordt tegen linkse opstandelingen gevochten. On danks ruime militaire steun van de VS hebben de autoriteiten in El Salvador daarbij minder suc ces dan de Guatemalteken. Het 20.000 man tellende leger van Guatemala wordt in westelijke militaire kringen beschouwd als de doeltreffendste strijdmacht in Midden-Amerika. N'DJAMENA (AFP/Reuter) - Met de terugtrekking van de rege ringstroepen tot buiten het be reik van de Libische jachtbom menwerpers en de stationering van Franse eenheden in het oos ten en het westen is Tsjaad in twee ongeveer evengrote delen opgesplitst. De Oost-Westlijn van Abeche naar Salal moet de opmars van de opstandelingen onder leiding van Goukouni Weddeye naar de hoofdstad N'Djamena verhinderen. Een contingent van 150 Franse pa rachutisten werd zaterdag naar Abeche gestuurd, de voornaam ste plaats in Oost-Tsjaad en een van president Hissene Habré's bolwerken van waaruit hij in juni 1982 zijn succesvolle aanval op N'Djamena lanceerde en presi dent Weddeye verdreef. Gisteren kregen de Franse para's op dracht in Salal, 350 km ten noor den van de hoofdstad, de rege ringstroepen op te leiden in het gebruik van luchtdoelgeschut en anti-tankwapens. De Franse sol daten kregen het consigne zich buiten de gevechten te houden. In regeringskringen werd gezegd dat de regering-Habré er nu alles aan gelegen is om na het verlies van de noordelijke oaseplaats Faya-Largeau in elk geval de zuidelijke helft van het land te behouden. Na de terugtrekking van de regeringstroepen uit het noorden was het dit weekeinde relatief rustig aan het front. Wel beschuldigde N'Djamena Libië ervan dat het de afgelopen week de noordoostelijke dorpen Oum Chalouba en Kailat aanviel, die de regering zegt nog steeds in handen te hebben. Ook werd Sa- lat volgens de regering bestookt, maar waarnemers betwijfelen dit. De enige Libische toestellen die Salat kunnen aanvallen zijn volgens hen de zware Toepolev- 22's, die op grote hoogte vliegen en slechts enkele minuten bij Sa- lat zouden kunnen blijven. Guy Penne, adviseur van president ïYangois Mitterrand voor Afri kaanse zaken, voerde gisteren overleg met president Habré. De ze beschuldigde Penne er vorige week nog van tot de pro-Libi sche vleugel te behoren en daar om gekant te zijn tegen ingrijpen van Frankrijk in de Tsjadische burgeroorlog. AVIGNON (Reuter) - De Franse politie heeft zaterdag zonder aan klacht in te dienen een man vrij gelaten die vrijdag was gearres teerd in verband met de moord op zeven mensen in een hotel in de Zuidfranse stad Avignon, acht dagen geleden. De 35-jarige Christian Paris werd op vrije voeten gesteld na inten sief verhoor over de zaak, aldus de politie. Verdere bijzonderhe den werden niet gemeld. Een tweede verdachte, Jean Roussel, werd direct na de massamoord gearresteerd. Zeven mensen, on der wie twee Nederlandse perso neelsleden van het hotel, werden gedood door een bende die blijk baar werd gestoord bij het leeg halen van de kluizen in het hotel. t de priester Emile Benotteau geniet paus Johannes Paulus II Lour des-water. (foto ap>. LOURDES/TOULOUSE (AFP/ DPA) - Enige uren voor de aan komst van de paus in Lourdes is gisteren opnieuw een aanslag ge pleegd op een religieuze instel ling in Zuid-Frankrijk. Onbeken den staken op vijf plaatsen het gebouw van het roomskatholie- ke blad 'La Croix du Midi' in brand in Toulouse. Niemand stelde zich nog verantwoordelijk voor de aanslag. Na de aanslag van vrijdag op een kruiswegstatie in Lourdes kre gen drie van de twintig personen die in verband daarmee waren opgepakt gisteren een arrestatie bevel onder ogen. Twee jonge Franse vrouwen, uit Parijs en Toulouse, alsmede een jonge Corsicaan gingen op grond daar van de gevangenissen van Tar- bes en Pau in. De andere zeven tien verdachten werden vrijgela ten. De verdachten behoren tot een anarchistische beweging. De paus blijft tot vanavond in Lourdes. Hij sprak gisteren met de Franse president Francois Mitterrand en houdt in totaal elf preken en toespraken. GDANSK (UPI/DPA) - Gisteren is in Gdansk een betoging gehouden voor de verboden vrije vakbond Solidariteit. Zij werd zonder ernstige incidenten verspreid door gewone en rellenpolitie. Drie jaar geleden begon de staking op de Leninwerf die had geleid tot het ontstaan van de bond. De politie voorkwam een mars naar het monu ment bij de hoofdingang van de werf ter her denking van de doden die daar in 1970 vie len. Dit gebeurde na een herdenkingsdienst in de Brigitta-kerk. Bij het uitgaan van de mis, die'werd bijgewoond door Lech Walesa, vormde zich een menigte van naar schatting tienduizend mensen. Walesa liep niet mee, maar ging na afloop van de mis naar huis. Toen de stoet naar het oordeel van de politie van de kerk te ver in de richting van het mo nument toog greep zij zonder verdere waar schuwing in. Zij zat betogers na met gum miknuppels en verrichte enige arrestaties. Gelovigen die naar de kerk gingen waren voor af door de politie streng gecontroleerd op hun identiteitspapieren. Walesa werd na afloop van de mis door duizen den naar zijn auto begeleid. Zij schreeuwden 'Solidariteit* en 'Lech Walesa' en maakten het V-teken. KARACHI (AFP/Reuter) - Meer dan 20.000 tegenstan ders van het militaire bewind van generaal Zia ul-Hag heb ben gisteren in de Pakistaan se hoofdstad Karachi gede monstreerd en vrije verkie zingen geëist. De politie ge bruikte traangas ter versprei ding van de betogers toen een grote groep aanhangers van het militaire bewind ste nen begon te gooien naar de demonstranten. De autoritei ten hebben op deze actie geantwoord met arrestatie van een groot aantal opposi tieleiders. Minstens 200 men sen werden aangehouden. De demonstratie op onafhanke lijkheidsdag was georgani seerd door de "beweging voor het herstel van de demo cratie" (MRD), een alliantie van acht partijen, als begin van een campagne van onge hoorzaamheid. De omvang ervan verbaasde de meeste waarnemers. Ook in andere grote steden, waaronder Pes hawar, werd gedemon streerd. In totaal werden volgens be trouwbare bronnen 55 oppo sitieleiders opgepakt onder wie de secretaris-generaal van de MRD, Khw^ja Khai- ruddin en waarnemend voor zitter Abid Zuberi. Vele op positieleiders waren de afge lopen weken ondergedoken om te ontkomen aan een golf van arrestaties die me§r dan 150 mensen in de gevangenis sen bracht. De ongeregeldheden in Kara chi braken uit na de kransleg- ging bij het graf van Moham med Ali Jinnah, destichter van Pakistan. In Pesjawar voerde de politie charges uit in de bazaar toen 200 mensen hier demonstreerden. In op positiekringen werd de eer ste dag van de ongehoor zaamheidscampagne een succes genoemd. Voor van daag werd een nieuwe de monstratie in Karachi aange kondigd. President Zia kleineerde op een inderhaast bijeengeroe pen persconferentie in Ra walpindi de omvang van het protest en verklaarde dat Pa kistan ondanks zijn militaire regering een vrij land was waar vrijheid van meningsui ting bestond. "Als iemand probeert recht en orde te ver storen en verwarring te zaai en dan hebben we voor hem een geheel andere behande ling. Ik hoop dat we die niet moeten gebruiken". Zia beloofde afgelopen vrijdag vrije verkiezingen in 1985. Maar de oppositie herinnerde eraan dat Zia twee maal eer der op een dergelijke belofte terugkwam en ze beschuldig de de generaal ervan dat hij langs slinkse weg de invloed van de militairen op het landsbestuur wilde vergro ten. Zia kondigde aan dat hij de presidentiële bevoegdhe den wil verruimen. BEIROET (Reuter/UPI) - De luchthaven van Beiroet, het eni ge burgervliegveld van Libanon, is het gehele weekeinde gesloten gebleven. De Libanese regering liet weten dat het vliegveld dat afgelopen woensdag na beschie tingen dicht ging, niet zal wor den heropend zonder "water dichte garanties dat het niet op nieuw zal worden beschoten". De hierdoor ontstane situatie bete kent dat ongeveer anderhalf mil joen inwoners van de hoofdstad bijna een jaar na het einde van de Israëlische belegering van het voornamelijk mohammedaanse West-Beiroet weer gedeeltelijk van de buitenwereld zijn afgeslo ten. De Druzen, onder Walid Joum- blatt, die de luchthaven de afge lopen dagen hebben beschoten, hebben laten weten dat zij een hervatting van het luchtverkeer pas zullen toestaan, als de rege ring hun eisen heeft ingewilligd. Deze verlangens houden onder meer het aftreden van het kabi net van premier Wazzan in. Intussen proberen honderden mensen per boot het land te ver laten, naar Cyprus of een andere bestemming in het Middelland- se-Zeegebied. De regering van de christelijke pre sident Amin Gemayel is van oor deel dat het conflict kan worden opgelost als de Israëlische en Sy rische troepen ophouden de plaatselijke milities te helpen of aan te moedigen. Het bewind van Gemayel hoopt daarom op een "agressievere rol" van Was hington bij het oplossen van de problemen die worden toege schreven aan de aanwezigheid van de buitenlandse troepen op Libanees grondgebied. NIGERIA (Reuter/UPI) - Bij ver kiezingen in Nigeria om gouver neurszetels is het in de stad Iba- dan, West-Nigeria, gekomen tot botsingen. Bij vechtpartijen tus sen kiezers en partijleden die werden verdacht van stemfrau de, zijn in Abidan zeker acht mensen omgekomen. De politie heeft een uitgaansver bod afgekondigd voor Ibadan, de tweede stad van Nigeria en hoofdstad van de staat Oyo. Ze ven gevechten waren ontstaan over vermeende fraude bij de verkiezingen om het gouver neurschap van Oyo. Zeker zes voertuigen werden in brand ge stoken en ook een gebouw waar valse verkiezingspapieren wer den gevonden. In de stad Ilesha in Oyo werden tien huizen in brand gestoken, maar in de federale hoofdstad Lagos verliep het stemmen zon der incidenten. Het was het eer ste grote geweld bij de huidige serie verkiezingen in Nigeria, die vorige week begon met de her verkiezing van de Nigeriaanse president, Shehu Shagari. Voor de Nationale Partij van Nigeria (NPN) van Shagari is het overne men van het gouverneurschap van Oyo van de Verenigde Partij van Nigeria (UPN) een belang rijk doel. De UPN wordt geleid door Shagari's belangrijkste na tionale rivaal, Obafemi Awolo- Getuigen zeiden dat de moeilijkhe den begonnen toen bendes man nen die ze beschreven als "poli- tieke-partijenbandieten", de stembureau in Ibadan afstroop ten en daarbij verkiezingsfunc tionarissen aanvielen, stembus sen wegnamen en trachtten kie zers te verdrijven. Aanhangers van Awolowo gingen daarop in de tegenaanval, verdreven de aanvallers en richtten door de hele stad versperringen op, waar ze voertuigen doorzochten op valse stembiljetten. Onder de in beslag genomen papieren zou den frauduleuze einduitslagen al voltooid uren vóór de stem bussen sloten - zijn en valse stembiljetten. NIEUW DELHI (Reuter/DPA) - Het Tamil Verenigde Bevrij dingsfront (TULF), zal haar be sluit om niet te onderhandelen met de regering van Sri Lanka herzien. Dit heeft de secretaris generaal van deze voornaamste politieke groepering van de Ta- mil-minderheid, gisteren in Nieuw Delhi verklaard na be sprekingen met premier Indira Gandhi. Hij zei dat hij morgen opnieuw overleg zal plegen met de Indiase regeringsleider die probeert te bemiddelen bij het tot stand brengen van een politieke rege ling tussen de Tamils en de rege ring in Colombo. Mevrouw Gandhi bood haar goede dien sten aan, toen afgelopen week een jongere broer van het Srila- kaanse staatshoofd haar had be zocht. LONDEN (GPD) - Oppositieleider Joshua Nkomo uit Zimbabwe heeft besloten een eind te maken aan zijn ballingschap in Londen, die vijf maanden heeft geduurd. Nkomo zal vandaag terugkeren naar zijn vaderland, zo heeft hij gisteren in een verklaring laten weten. Nkomo keert terug, omdat hij woensdag aanwezig wil zijn bij een parlementair debat in Hara re, de hoofdstad van Zimbabwe, dat zal moeten beslissen of hij lid kan blijven van het parlement. De regerende ZANU-partij heeft al twee keer geprobeerd zijn ze tel vacant verklaard te krijgen wegens „permanente afwezig heid van het parlementslid. Door naar Zimbabwe terug te ke ren, en zijn parlementszetel te bezetten, wil Nkomo daar een stokje voor steken. Er bestaat een kans dat hij bij aankomst in Zimbabwe wordt gearresteerd, omdat er nog een aanklacht we gens smokkel tegen hem loopt. Diplomatieke kringen in Londen nemen evenwel aan, dat Nkomo een overeenkomst heeft gesloten met premier Robert Mugabe die hem uit de cel houdt. In de ver klaring die Nkomo gisteren uit gaf, wordt overigens met geen woord over enig contact met de Zimbabweaanse regering gerept. Joshua Nkomo (66) kwam op 13 maart van dit jaar op het Lon- dense vliegveld Heathrow aan. Hij zei toen via Botswana en Zuid-Afrika naar Engeland te zijn gevlucht, omdat hij bang was door de gevreesde „vijfde brigade van Mugabe te zullen worden vermoord. Nkomo zei in maart tijdens een persconferentie in Londen pas te zullen terugkeren als de rege- ring-Mugabe zijn veiligheid kon garanderen. Hij heeft zich tijdens zijn verblijf in Londen zeer rus tig gehouden, en nauwelijks poli tieke activiteiten ondernomen, mede op uitdrukkelijk verzoek van de Britse autoriteiten. Prikkeldraadgrens India-Bangladesj NIEUW-DELHI (Reuter) - India wil de 4000 kilometer lange grens met Bangladesj helemaal met prikkeldraad afsluiten. Op die manier wil het illegale grens overschrijdingen voorkomen, zo hebben Indiase functionarissen zaterdag gezegd. De regering heeft een schema goedgekeurd voor het plaatsen van het prikkeldraad. De grens tussen Bangladesj en de Indiase deelstaat Assam moet binnen twee jaar met prikkeldraad ver sperd zijn. Het afsluiten van de hele grens zal vijf jaar duren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 6