c
ABP zou met bv's
premies rijk innen
CDA onder druk van
'communicerende vaten'
Mede-verdachte 'dwingt' ontvoerders tot zwijgen
>-
Kamer stelt vragen
Acties FNV-bond tegen
aanwijzing trendvolgers
Sterfgeval kost CDA
zetel in Eerste Kamer
Protest werkgevers
tegen beknotten bv
Uslanders jagen op uniek wrak
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1983
Binnenland
DEN BOSCH (GPD) - Wat op de
tweede dag op het proces tegen
de ontvoerders van mevrouw
Van der Valk bij de rechtbank in
Den Bosch een spannende con
frontatie moest worden tussen
de verdachten onderling, draaide
gisteren uit op een matte verto
ning. De Italianen Ravelli (36) en
Tomei (35) wier zaken donderdag
waren afgerond, moesten onder
ede getuigen tegen de laatste ver
dachte in de geruchtmakende
kidnappingsaffaire, Franco Cat-
Berro (33). Maar zij kregen geen
belastend woord tegen Cat-Berro
over de lippen.
Niettemin meende de officier van
justitie mr. R. Peters dat er in het
omvangrijke dossier voldoende
bewijzen zaten wegens mensen
roof en afpersing om een eis van
twaalf jaar gevangenisstraf te bil
lijken. Donderdag had hij ook al
tegen de hoofdverdachte Ravelli
een zelfde straf gevorderd. To
mei kreeg een eis die twee jaar
lager lag en Cestaro moet, als de
rechtbank de officier volgt, voor
zijn ondergeschikte rol in de ont
voering vijf jaar de gevangenis
in. Met deze voor Nederlandse
Rechter irriteert verdediging in zaak Van der Valk
begrippen hoge eisen wilde de
officier de internationale mis
daadorganisaties een voorbeeld
stellen, zodat die erdoor worden
afgeschrikt.
Openhartig
Cat-Berro had volgens de officier
evenals Ravelli, dé in Italië ge
vangen zittende Consoli en de
voortvluchtige bendeleider Ma-
pelli de ontvoering in november
vorig jaar helpen voorbereiden
en aan de mensenroof en afper
sing daadwerkelijk meegedaan.
Hij baseerde zich op processen-
verbaal van de politie waarin met
name Tomei voor zijn doen bij
zonder openhartig was geweest.
Zeer gedetailleerd verklaarde
Tomei aan de politie in het West-
duitse Konstanz (waar hij is gear
resteerd) en de Nederlandse poli
tie hoe een en ander in zijn werk
was gegaan. Daarbij noemde hij
de namen van Cat-Berro, Ravelli,
Consoli en Mapelli als degenen
die mevrouw Van der Valk op 27
november uit haar villa in Nu
land hadden gekidnapt.
Op de zitting van de Bossche recht
bank van gisteren ontkende Cat-
Berro een van de ontvoerders te
zijn geweest. Hij probeerde zijn
aandeel in de ontvoering te baga
telliseren tot een bijrolletje. Naar
zijn zeggen was hij als contact
man opgetreden tussen Ravelli
die mevrouw Van der Valk in
een flat in Brussel bewaakte en
de onderhandelaar van de bende
over het losgeld (12,5 miljoen
gulden) Tomei. Het feit dat hij op
17 december samen met Ravelli
de ontvoerde vrouw in de buurt
van Eindhoven haar vrijheid had
teruggegeven, gaf Cat-Berro ove
rigens wel toe.
Priemende blik
Bij de behandeling van de zaak van
de vierde verdachte wilde de of
ficier toetsen of Ravelli en Tomei
de bij de politie afgelegde belas
tende verklaringen tegen Cat-
Berro onder ede wilden herha
len. Maar wat te verwachten viel
gebeurde ook: onder de prie
mende blik van Cat-Berro trok
ken beide getuigen die verklarin
gen in. Daarbij trad Cat-Berro
zelf op als een uitstekend regis
seur van het verhoor. Door drif
tig ontkennend of instemmend
te knikken gaf hij de getuigen
een voorzetje in welke zin de vra
gen van de officier en strafka
mervoorzitter J. van de Loo
moesten worden beantwoord.
Ook de strafkamervoorzitter lever
de tijdens het tweedaagse proces
nauwelijks een bijdrage om te
proberen de waarheid op tafel te
krijgen. Mr. Van de Loo gaf zeer
zwak leiding bij de ^erhoren. Hij
beperkte zich tot het vaak on
hoorbaar voorlezen van stukken
uit het dossier waarbij hij soms
na een alinea aan de verdachten
vroeg of het allemaal wel waar
was wat er in het proces-verbaal
stond. Daarbij wekte hij nogal
eens de indruk dat de schuld van
de Italianen aan de ontvoering al
bij voorbaat vaststond.
Niet bewezen
De verdediger van Cat-Berro, mr.
B. Moszcowicz jr., ergerde zich
soms zichtbaar aan het optreden
van de president. Hij onderbrak
mr. Van de Loo tijdens een ver
hoor toen hij strikvragen aan zijn
cliënt had gesteld. In het plei
dooi vroeg de raadsman om vrij
spraak. Hij kwam tot die conclu
sie op grond van talrijke juridi
sche foute formuleringen in de
dagvaarding. Die zouden tot nie
tigheid van de dagvaarding moe
ten leiden, aldus mr. Moszco
wicz. Ook de andere verdedigers
hadden een dag ervoor vrij
spraak voor hun cliënten ge
vraagd. Zij menen dat het juri
disch begrip 'mensenroof (ie
mand van zijn vryheid beroven
en hem over de landsgrenzen
brengen) op grond van de be
staande jurisprudentie niet is be-
Uitspraak in alle zaken over veer
tien dagen.
DEN HAAG (GPD) De linkse fracties in de Tweede Kamer hebben het kabinet om
opheldering gevraagd over de rol van enkele besloten vennootschappen in eigendom
van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Het ABP zou heimelijk gebruik maken
van zeker zes bv's om WIR-premies op onroerend goed-transacties te incasseren. Hoge
ambtenaren van het fonds bezetten directieposten in deze vennootschappen. De Kamer
is pas gisteren op de hoogte gebracht van het bestaan van de bv's.
PvdA-kamerlid Thijs Woltgens zei
desgevraagd dat het ABP met
deze bv-constructies wel binnen
de letter van de wet blijft, maar
beslist niet handelt volgens de
geest van de WIR-regeling. CDA-
kamerlid René van der Linden
zei het een vreemde zaak te vin
den dat een (semi)-overheids-
dienst WIR-premies incasseert,
die uit andere overheidsmidde
len betaald moeten worden. "Het
stelsel van WIR-premies is niet
bedoeld om er pensioenkassen
mee te spekken, maar dient ter
stimulering van werkgelegen-
UTRECHT (ANP) - De leden van
de Dienstenbond FNV bij zie
kenfondsen en bedrijfsvereni
gingen (sociale verzekeringen)
gaan acties voeren uit protest te
gen hun aanwijzing tot trendvol
gers door minister De Koning
van sociale zaken en werkgele
genheid. Daartoe hebben de
twee landelijke groepsbesturen
van de bond bij de ziekenfond
sen en bedrijfsverenigingen gis
teren besloten.
Volgens een woordvoerder van de
Dienstenbond zal er begin sep
tember een actiedag de juiste
datum is nog niet vastgesteld -
zijn met een staking. Voorts ko
men er in de afzonderlijke bedrij
ven comités die stiptheidsacties
moeten voorbereiden in novem
ber en december. "Het gehele na
jaar zal het waarschijnlijk gaan
duvelen, maar die acties mogen
niet ten koste gaan van zieken
fondsverzekerden en mensen die
geld ontvangen van de bedrijfs
verenigingen", zei de woordvoer
der.
DEN HAAG (ANP) - Het is vrijwel zeker dat het CDA bij de verkiezin
gen van de Eerste Kamer op 31 augustus niet de verwachte 27 zetels in
de senaat in de wacht zal slepen, maar slechts 26. Dat komt doordat de
CDA-fractie in provinciale staten van Noord-Holland op de verkie
zingsdag door het recente overlijden van een lid van de fractie niet op
volle sterkte zal zijn. Voorzitter Rozen van de CDA-fractie in de Noord
hollandse staten toonde zich gisteren somber over de mogelijheid om
nog voor 31 augustus een extra statenvergadering bijeen te krijgen om
de opvolger van het overleden statenlid te benoemen.
De zetel in de Eerste Kamer die nu aan de neus van het CDA voorbijgaat
zal gaan naar de drie kleine linkse partijen die een lijstverbinding zijn
aangegaan. De zetel zal ten goede komen aan de PPR, die als gevolg
daarvan twee leden in de Eerste Kamer zal krijgen, evenals de fracties
van PSP en CPN. De leden van de Eerste Kamer worden in zogenaam
de getrapte verkiezingen gekozen. De kiezers brengen hun stem uit
voor provinciale staten en de leden van deze colleges kiezen de Eerste
Kamer.
DEN HAAG (ANP) - De werkge
versorganisaties die samenwer
ken in de Raad van de Centrale
Ondernemingsorganisaties
(RCO) hebben de Tweede Kamer
gisteren gevraagd af te zien van
twee moties tegen misbruik van
buitenlandse rechtspersonen en
van Nederlandse bv's en nv's.
Aanvulling op bestaande en ko
mende wettelijke bepalingen
zijn volgens de RCO voldo.ende
en voorkomen dat Nederland in
een sterk afwijkende positie te
rechtkomt.
De motie van de WD-er Linscho-
ten, die vraagt om bij overdracht
van een bv een verklaring van
geen bezwaar te eisen, af te ge
ven door het ministerie van justi
tie, betekent volgens de werkge
vers een diep ingrijpen in de ei
gendomsverhoudingen. Over
dracht van aanvaarde vormen
van privé-bezit wordt dan onder
worpen aan overheidstoestem-
ming en afhankelijk is van ante
cedentenonderzoek van betrok
kenen, zo schrijven de werkge
vers de Kamer.
Als oplossing dragen dè RCO-le-
den een civiel-rechtelijke per
soonlijke aansprakelijkheid van
de directeur(en) en personen
achter de bv aan. Echter, alleen
bij faillissement, omdat slechts
heid en bedrijfsleven", aldus
Van der Linden.
Namen van deze bv's zijn onder an
dere Heerlen Onroerend Goed,
Beleggingsmaatschappij Albaka.
World Trade Center II, Geleen-
dal I en Masberg (een samenvoe
ging van de namen van de ABP-
directeuren Masson en Zand
berg).
De bv Geleendal I bijvoorbeeld
heeft tot doel WIR-premies te in
casseren wanneer in Heerlen het
nieuwe hoofdkantoor van het
ABP wordt gebouwd in het ge
bied, dat Geleendal wordt ge
noemd. Opmerkelijk is dat alle
bv's van het ABP opgericht zijn
of overgenomen zijn na 1981.
Volgens ABP-woordvoerder mr. J.
ter Huurne doet het ABP niets
verkeerds. "Deze bv's kunnen
niets doen buiten de vastgestel
de procedures van de Centrale
Beleggingsraad en zonder toe
stemming van de directie", aldus
Ter Huurne, die daar aan toe
voegt dat ook andere pensioen
fondsen zich van deze construc
ties bedienen. Secretaris mr. A.
Brouwer van de Raad van Toe
zicht op het ABP zei desge
vraagd niet op de hoogte te zijn
van het feit, dat het ABP ven
nootschappen heeft opgericht
om transacties af te handelen en
WIR-premies op te strijken.
Een model van het Wapen van Amsterdamdie nu nog diep onder het zand bedolven ligt bij IJsland. Indien
l geconserveerd betekent het wrak een unieke vondst. (Foto gpdi
'Wapen van Amsterdam'
AMSTERDAM (GPD) Dit weekeind wordt in de
delta van een IJslandse gletscherrivier een dam-
wand afgesloten die schatgravers na twintig jaar
zoeken hebben gebouwd rond het wrak van „Het
wapen van Amsterdam". Vermoedelijk zullen zij
half september het bovendek van dit 17e-eeuwse
Nederlandse schip hebben uitgegraven. Dat is pre
cies 316 jaar nadat dit schip van de Vereenigde Oos-
tindische Compagnie (VOC) op de onherbergzame
kust van IJsland is gestrand. Op dat moment kan de
juridische strijd om het eigendomsrecht van Het
Wapen van Amsterdam pas goed losbarsten.
Jonkheer J. L. R. Huydecoper, de Nederlandse am
bassadeur in Engeland die ook IJsland in zijn porte
feuille heeft, zegt: „De Nederlandse staat is de recht
matige eigenaar van alle gevonden VOC-goederen".
Maar Arni Johnsen, parlementslid en journalist van
de grootste krant op IJsland, verwijst naar een IJs
landse wet uit 1595. „Daarin staat dat alle scheepsw
rakken eigendom zijn van IJsland, dus dat is duide-
liik".
De IJslande,rs die het wrak hebben opgespoord zullen
niet wachten tot de beide regeringen het eens zijn
geworden. Zij willen zo snel mogelijk het zwarte
vulkanische zand afzuigen dat Het Wapen van Am
sterdam tien meter dik bedekt. Proefboringen
brachten stukken metaal en hout naar boven, die in
laboratoria in Zweden en Duitsland op ouderdom
zijn onderzocht.
Ambassadeur Huydecoper zegt: „Als het bovendek er
inderdaad nog opzit, is het een unieke vondst van
grote historische betekenis. Dan zijn we misschien
in staat om het interieur te onderzoeken. Je vraagt je
altijd af hoe op die betrekkelijk kleine schepen 200 a
300 man maandenlang heeft kunnen wonen".
Het Wapen van Amsterdam is volgens de keurig bijge
houden annalen van de VOC in een vloot van negen
schepen op 26 januari 1667 uit Batavia vertrokken.
Het schip is bij Skeidarasandur, bekend als het kerk
hof van scheepswrakken, op de rotsen gelopen.
Slechts één reddingboot kon de wal bereiken.
Orderstop bij
Bronswerk
wekt verzet
UTRECHT (ANP) - De onderne
mingsraad van Bronswerk ketel-
en apparatenbouw in Utrecht
stapt naar de ondernemingska
mer van de rechtbank als de di
rectie en het moederconcern
VMF-Stork de aangekondigde
sluiting doorzetten. Dit heeft de
or gistermiddag aan de directie
van Bronswerk laten weten. Van
de directie wordt geëist dat de
orderstop wordt ingetrokken,
die sinds eind juli van kracht is.
De or is van mening dat de directie
niet zorgvuldig en serieus is in-,
gegaan op de argumenten tegen
sluiting van het bedrijf. De on
dernemingsraad is zelf bezig het
onderzoeken van de mogelijk
heid om delen van het bedrijf
overeind te houden. Bij Brons
werk werken nu nog 240 men
sen.
De directie van Bronswerk heeft
meegedeeld dat volgende week
op de wensen van de onderne
mingsraad zal worden gerea
geerd. Door de orderstop wordt
bij Bronswerk alleen nog maar
gewerkt aan de orders die al in
de portefeuille zaten.
Winst Amrobank
AMSTERDAM (ANP) - De Amro
bank heeft in het eerste halfjaar
van 1983 het brutoresultaat met
ruim 50 pet zien stijgen van f
419,5 tot f 631,6 min. De netto
winst steeg veel minder name
lijk met 21,8 pet tot f 105,6 min
als gevolg van een weer zeer ho
ge toevoeging aan de stroppen-
pot, aldus de bank.
Omdat voor geheel 1982 op een re
delijke stijging van de netto
winst wordt gerekend is beslo
ten een deel van het halfjaardi
vidend in de vorm van aandelen
ter beschikking te stellen.
dan eventueel sprake is van mis
bruik. Deze vorm staat reeds in
het bestaande derde misbruik-
ontwerp, dat moet worden aan
gepast voor situaties waarin alle
directeuren in het buitenland
wonen, door bij voorbeeld het
bedrijf te verplichten een in Ne
derland wonende persoon aan te
wijzen die met de dagelijkse lei
ding is belast.
Ook de motie-Salomons (PvdA),
die het toenemend gebruik van
buitenlandse rechtspersonen ter
ontwijking van Nederlandse be
schermingsbepalingen wil be
teugelen, vindt in de ogen van de
werkgevers geen genade. Het
gaat hierbij omde bescherming
van minderheidsaandeelhou
ders, werknemers en crediteu-
Voor de minderheidsaandeelhou
ders is er volgens de RCO geen
aanleiding tot het nemen van
maatregelen. Zij weten immers
dat het betreffende bedrijf door
buitenlands recht wordt gere
geerd. In de bescherming van de
werknemers voorziet reeds de
wet op de ondernemingsraden
en wat de crediteuren-bescher
ming betreft zou de regeling van
het derde misbruik-ontwerp uit
komst kunnen bieden, wat dan
tot buitenlandse rechtspersonen
moet worden uitgebreid.
Zomervakanties zijn bij uit
stek geschikt voor het ontwar
ren van knoopjes die in het
achterliggende parlementaire
jaar zijn blijven zitten. Zo heer
ste er in CDA-kring een toene
mende irritatie over het optre
den van coalitiepartner VVD,
het zomerreces trad in, en de
onderhuidse onvrede brak
naar buiten. Diverse promi
nente CDA'ers legden openlijk
belijdenis af en stelden het "ar
rogante, zelfbewuste" gedrag
van de WD aan de kaak. Lub
bers noemde WD-fractielei-
der Nijpels "een risico voor het
kabinet", Weijers stoorde zich
aan het liberale lawaai in de
media, en Eversdijk ging nog
een tikkeltje verder: de WD
speelt handig in op politiek po
pulaire "issues", verbindt
daaraan geen harde conse
quenties, verplicht niet tot kri
tisch nadenken en leeft bij de
waan van de dag.
door
Wim Wirtz
De niet malse aantijgingen aan
het adres van de WD noopten
CDA-voorzitter Bukman vori
ge week zondag tot een sus
send geluid. In de kern was hij
het eens met de kritiek, maar:
"het CDA moet wennen aan de
stijl van de WD" en: "de sa
menwerking tussen christen
democraten en liberalen in het
kabinet is erg goed". De vre
desboodschap van Bukman
bracht het kibbelverkeer
enigszins tot bedaren, maar de
ergernis in het CDA is daarmee
niet verdwenen.
Beledigde onschuld
In WD-kring wordt de onvrede
bij de christen-democraten
steevast beantwoord in teimcn
van beledigde onschuld: span
ningen in een coalitie zijn lo
gisch, waarom zou de WD
zich niet mogen profileren, het
CDA moet er nog een beetje
aan wennen dat de WD is ge
groeid. Die milde reactie heeft
met zozeer te maken met een
liberale "grondhouding", maar
meer met het besef dat het
CDA aan de WD gebakken
zit.
Sinds de grote boem in het kabi
net-Van Agt II, waarbij de
PvdA en het CDA met elkaar
braken, is er voor de christen
democraten geen alternatief.
De tegenstellingen tussen
CDA en PvdA op sociaal-eco
nomisch en financieel gebied
worden in christen-democrati
sche kring voorlopig onover-
komenlijk geacht. Maar be
langrijker is dat de moeizame
samenwerking met de sociaal
democraten het CDA te veel
stemmen heeft gekost om er
naar terug te verlangen. Daar
om had het centrumgerichtè.
(dus) regeerbeluste CDA geen
andere keus dan ja te zeggen
tegen een christen-democra
tisch/liberaal kabinet, waarin
de WD, mede door haar onge
kende verkiezingswinst van
september'82, een niet onbe
langrijke machtsfactor vormt.
Aanvankelijk beloofde het een
fameuze regeringsploeg te
worden die eendrachtig de
schouders zou zetten onder
een nationaal herstelplan voor
's lands economie. Maar in de
CDA-fractie begon het optre
den van de liberalen te steken
De jonge WD-leider Nijpels
ontpopte zich als een provoca
teur. Via de media deed hij toe
zeggingen waarvan hij tevoren
wist dat hij ze niet kon waar
maken (aow'ers ontzien bij de
bezuinigingen, meer bezuini
gen dan het kabinet wil). De
CDA-fractie ontstak in woede,
maar kon niet meer doen dan
wordt gezien. De christen-de
mocraten hebben te lijden van
een voortgaande deconfessio
nalisering, waardoor het aantal
CDA-kiezers terugloopt en de
WD terrein wint. Het stem
menverlies wordt bovendien
versterkt door de traditionele
verdeeldheid in het CDA over
vraagstukken als de sanering
van de overheidsfinanciën,
vrede en veiligheid en buiten
lands beleid, die het de chris
ten-democraten vrijwel onmo
gelijk maakt een eigen gezicht
te tonen ten opzichte van een
duidelijk opererende WD.
Via
i rol i
Bloedeloos
Van alle criticasters in CDA-
kring toonde het kamerlid
Weijers zich veruit de somber
ste. Hij verklaarde in een inter
view vorige maand dat de coa
litie bloedeloos was en dat eni
ge onderlinge lotsverbonden
heid ontbrak. Als het CDA zo
in zijn schulp blijft zitten, zal
het bij de eerstvolgende ver
kiezing een flink aantal zetels
verliezen en ligt een coalitie
van VVD en PvdA in het ver
schiet, zo voorspelde hij.
Weijers vertolkte daarmee de op
vattingen van een belangrijk
deel van zijn fractie, waar de
toekomst van het CDA mei
enige bezorgdheid tegemoet
de oppositie - een
de parlementaire
geschiedenis - zou het CDA de
voortgaande neergang mis
schien nog enigszins tot staan
kunnen brengen. Maar dan
zouden PvdA en VVD bereid
moeten zijn tot regeringssa
menwerking en dat lijkt, zo
niet onwaarschijnlijk dan toch
wel onmogelijk.
Des Indes
Sinds jaar en dag zijn er toenade
ringspogingen tussen bepaal
de stromingen van WD en
PvdA via het informele Des In-
des-overleg, waarbij naarstig
en serieus wordt gezocht naar
gemeenschappelijke kenmer
ken. Maar veel verder dan het
abortus-, politie- en justitieel
beleid komt men niet. Tussen
beide partijen heersen funda
mentele tegenstellingen op fi-
nancieel-economisch. defen
sie- en buitenlands gebied. Bo
vendien. zo blijkt nog eens uit
een artikel van het WD-ka-
merlid De Korte in NRC/Han-
delsblad van vorige week, zou
de VVD door de kiezers zwaar
worden gestraft voor een libe
raal/rode samenwerking: "Het
inwisselen van het CDA voor
de PvdA in een landelijk coali
tieverband komt de WD dan
ook vrijwel zeker op fors ver
lies van kiezersaanhang te
staan. En dat zou de tot was
dom gekomen liberale positie
stellig schaden".
De WD geeft daarom voorrang
aan een versterking van de "li
berale positie" boven samen
werking met de PvdA (al staat
de deur van de liberalen, be
leefd als zij zijn, natuurlijk
wijd open). In de praktijk bete
kent dit een voortzetting van
de strategie a la Nijpels. Provo
caties en liberale leuzen zullen
ook na Prinsjesdag blijven op
duiken, tot meerdere glorie
van een "nieuw liberaal élan".
Het CDA zal daar inderdaad
aan moeten wennen. Want het
kan niet anders.
De WD'er De Korte definieerde
vorige week de samenwerking
tussen de christen-democraten
en liberalen als een stelsel van
"communicerende vaten".
Maar het moet voor het CDA
een bittere constatering zijn
dat het ene vat steeds groter
dreigt te worden, ten koste van
het andere.
