Besluit minister wekt alom woede Getuige om meineed opgepakt C Rechtsstrijd rond 'vierentwintigen' Lied tegen kruisraket Zichtbaar gewapende lijfwacht Herrenberg De Koning wijst trendvolgers aan Acties tegen repressie van Turkse gevangenen Heidegebied verbrand door schietoefeningen Nijpels wil wapenexport naar Taiwan a Proces in koppelbazenaffaire begonnen WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1983 DEN HAAG (GPD) - Tientallen koren en orkesten zullen op 29 oktober in Den Haag mee doen aan de landelijke de monstratie tegen de plaatsing van kruisraketten, zo ver wachten de organisatoren. Een door Gilius van Bergeyk gecomponeerd vredeslied wordt op het ogenblik ver spreid onder alle amateur muziekgezelschappen in Ne derland. Vier Haagse amateur-musici, verenigd in het comité Mu ziek tegen Kernwapens, heb ben het initiatief genomen voor de actie. Van het vredes lied zijn arrangementen ge maakt voor alle soorten en sembles. van symfonie-or kest tot kinderkoor. Teksten zijn geschreven door Jules de Corte. Jaap van de Merwe en Theun de Vries. AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse politie gaat mogelijk onder zoeken of een zichtbaar gewapende man, die zich afgelopen zondag in de buurt van de Surinaamse ambassadeur Herrenberg ophield toen deze een voetbalwedstrijd in de Bijlmermeer bijwoonde, diens lijf wacht is en of hij gemachtigd was een wapen bij zich te hebben. Vol gens een woordvoerder van de Amsterdamse politie heeft een politie man geconstateerd dat de man op een zichtbare manier gewapend was. De korpsleiding heeft het politiebureau Bijlmermeer gevraagd een uit voerig rapport over deze kwestie op te stellen. Op grond van die rappor tage zal worden beslist of een nader onderzoek nodig is, aldus de woordvoerder. Een woordvoerder van de Haagse politie wilde niet zeggen of een wapen vergunning is verstrekt aan een lid van de Surinaamse ambassade om dat over beveiligingszaken die ambassades betreffen, nooit mededelin gen worden gedaan. Volgens deze woordvoerder is het zichtbaar in het openbaar dragen van een wapen, ook al bestaat er een wapenvergun ning, een misdrijf omdat het een overtreding van de vuurwapenwet is. WD-fractieleider Nijpels vindt dat ambassadeur Herrenberg zich "zo langzamerhand onaanvaardbaar" gedraagt. Herrenberg dient zich te houden aan de voor hem geldende regels of hij moet Nederland verla ten, zei hij. Nijpels zal over deze zaak contact opnemen met minister Van den Broek (buitenlandse zaken), zo verklaarde hij gisteren op Schiphol na terugkomst van zijn huwelijksreis naar het Verre Oosten. Binnenland DEN HAAG (GPD) - In kort ge ding hebben twee Brabantse spcelclubs, uit Gilze Rijen en Goirle, gisteren in Den Haag geëist dat politie of justitie geen invallen zal doen of gelas ten in hun speelgclegenheid om het daar gespeelde gok of behendigheidsspel Golden Ten of Vierentwintigen' onmo gelijk te maken. Die acties zijn eind juli aange kondigd door de officier van justitie in Breda mr. F. Bakker Volgens mr. Bakker is er spra ke van een volgens de Wet op de Kansspelen verboden gok spel. De twee clubs echter noe men het geen gok- maar een behendigheidsspel en dat mag wel volgens de wet. De clubs wezen er gisteren in het kort geding op dat elders in Nederland officieren van justi tie hebben besloten voorlopig af te zien van vervolging van clubs die Golden Ten exploite ren. Dit gebeurde nadat in mei dit jaar de rechtbank in Almelo een club in Enschede had vrij gesproken van overtreding van de Wet op de Kansspelen Onrechtmatig De raadslieden van beide clubs noemden het gisteren tijdens het kort geding onrechtmatig dat justitie in Breda ondanks de vrijspraak optreedt, terwijl overal elders in Nederland het spel voorlopig wel wordt geto lereerd in afwachting van het hoger beroep. De Staat bracht via zijn raadslie den mr. D. den Hertog en E. J. Daalder daartegenin dat elke officier van justitie zelf mag bepalen wat en wie hij wil ver volgen. De rechter bepaalt achteraf in zijn uitspraak of de officier van justitie gelijk had. Bovendien zijn er volgens mr. D den Hertog genoeg aanwijzin gen dat het spel Golden Ten zoals dat in Gilze Rijen en in Goirle wordt gespeeld wel de gelijk strafbaar is. Het lijkt overigens zeker dat Justitie in Breda nog zal afzien van even tuele acties bij de clubs totdat de uitspraak van dit kort ge ding, (over precies veertien da gen) bekend is. Populariteit Golden Ten heeft in korte tijd in Nederland een enorme popula riteit vergaard. Vooral nadat de vrijspraak in Enschede viel, hebben veel nachtclubs, ver enigingen, cafés en dergelijke de apparatuur aangekocht. Ter illustratie; in Rotterdam zijn in drie weken tijd vier clubs be gonnen met het spel. In Arn hem, Groningen, Den Bosch, Amsterdam, Enschede kan het volop worden gespeeld. Gol den Ten of 'vierentwintigen' lijkt erg veel op het Franse rou lette. Dat is, behalve in de er kende casino's, een verboden spel in Nederland. Bij Golden Ten rolt een balletje in een bak met 24 genummerde bakjes. De speler kan op nummers in zetten. Valt het balletje op een gekozen nummer, dan krijgt de speler zijn inzet met winst terug. Het grote verschil met roulette is. dat bij roulette niemand re delijkerwijs kan voorspellen waar het balletje terecht komt terwijl die kans bij Golden Ten veel groter is. Dat komt omdat de bak bij Golden Ten vastzit en de bal steeds met gelijke snelheid rolt. Bovendien zijn in de bak geen obstakels aan gebracht waardoor het balletje plotseling van richting kan veranderen. DEN HAAG (GPD) Het besluit van minister De Koning (sociale zaken) om de 30.000 werknemers van sociale-zekerheidsinstellingen en ziekenfondsen per 1 januari 1983 als zogenoemde trendvolgers aan te wijzen is in deze sectoren als een bom ingeslagen. Van alle kanten kwamen gisteren heftige protesten en werd er gedreigd met juridische stappen. De Koning nam zijn besluit in overleg met minister Brinkman (WVC). De maatregel is afgekon digd omdat zoals eerder dit jaar voor het omroeppersoneel de af gesloten cao's bij de bedrijfsver enigingen en de ziekenfondsen in strijd zijn met de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden, die het kabinet heeft toegestaan voor overheidspersoneel en aan verwante groeperingen, zo liet de bewindsman gisteren weten. Daarom zullen de 9000 werkne mers bij de ziekenfondsen de 21.000 werknemers van de be drijfsverenigingen, de sociale fondsen, het Gemeenschappelijk Administratiekantoor en de Ge meenschappelijke Medische Dienst nu op gelijke wijze wor den behandeld als de ambtena ren van rijk, provincie en ge meenten. Vakantiegeld De Koning heeft bij de afgesloten collectieve arbeidsovereenkom sten vooral in het vakantiegeld grote verschillen geconstateerd. Voor de ambtenaren geldt dit jaar en het volgend jaar 7,5 pro cent, met daarbij aangegeven maximumbedragen. In de afwij kende cao's is voor 1984 acht pro cent afgesproken, terwijl geen maximumbedrag is vastgesteld. De 30.000 werknemers moeten door de ingreep voor 1984 nu te rug naar 7,5 procent. Een ander verschil ligt in de ar beidsduurverkorting. Bij het overheidspersoneel is slechts een beperkt deel van de ingele verde prijscompensatie daarvoor beschikbaar. Bij ziekenfondsen en sociale uitvoeringsorganen DEN HAAG-UTRECHT (GPD/ ANP) - FNV, CNV en een meer derheid van de Tweede Kamer hebben gisteren actie onderno men uit protest tegen wantoe standen die zich zouden voor doen in een aantal Turkse mili taire gevangenissen. In Amster dam gingen zo'n zestig leden van Turkse en Koerdische organisa ties in ons land in hongerstaking uit solidariteit met de ruim twee duizend, meest politieke, gevan genen in de gevangenissen te Is- tanboel en Erzurum. Deze gevan genen zijn eerder in hongersta king gegaan uit protest tegen de lichamelijke en geestelijke on derdrukking waaraan zij zouden worden blootgesteld. Kamerleden van PvdA, CDA, WD, D'66, PPR. PSP en CPN hebben in schriftelijke vragen aan minister Van den Broek (bui tenlandse zaken) erop aange drongen een officieel protest in te dienen bij de Turkse regering WEERRAPPORTEN tegen de situatie in de Metris-ge- vangenis te Instanboel. Daar gin gen de gevangenen van 4 juli tot 4 augustus in hongerstaking, waaraan door tweeduizend ge- vangennen werd deelgenomen. Als reactie daarop hebben de Turkse autoriteiten hun repres sie versterkt, aldus de kamerle den. Volgens de Turkse en Koerdische organisaties verslechtert de posi tie van de gevangenen met de dag. Tweeënveertig van hen zou den in slechte gezondheid verke ren. Volgens de vakcentrales zijn er al negen in coma geraakt. Vol gens de organisaties worden zie ke gevangenen voor de ogen van anderen door de cellen gesleurd en krijgen ze geen medische ver zorging. FNV en CNV hebben in een tele gram aan de Turkse president Evren hun solidariteit uitgespro ken met de gevangenen. wordt de gehele prijscompensa tie omgezet in een evenredige verkorting per 1 april 1984, achtereenvolgens 1 januari 1985. "Overvallen" De Dienstenbond FNV toonde zich gisteren „overvallen" en ontsteld door deze ingreep, die naar zijn mening „te laat komt". Al meer dan twee maanden geleden zijn de contracten afgesloten, ander halve maand geleden zijn die door het ministerie van sociale zaken geregistreerd. Om princi piële redenen is de bond het niet met de minister eens. Ook heeft de overheid niets te zoe ken bij ziekenfondsen en sociale- verzekeringsorganen. Die vallen volledig onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van werk gevers en werknemers, zo wordt aangevoerd. De bond zal zijn leden over enkele weken bijeenroepen. Gedacht xr^.XTOmA.T„ /AXT„, wordt aan een zogenoemde arob- KONSTANZ (ANP) procedure (klacht tegen over- heidbeslissingen bij de Raad van State) om de aanwijzing nietig te verklaren. Bijzonder boos De Dienstenbond CNV is bijzon der boos „omdat we deze aanwij- zing in de Staatscourant van 8 De Italiaanse augustus hebben moeten lezen". De Unie BLHP zegt dat dit besluit niet kan worden aanvaard. Eerst wordt de cao goedgekeurd door het ministerie en als dan ieder een met vakantie vertrokken is draait de minister alsnog de zaak terug. Daarmee doet hij de rechtszekerheid geweld aan, tast de geloofwaardigheid van de overheid verder aan en minacht de meest eenvoudige regels van behoorlijk bestuur, aldus de Unie. Een groot aantal Veluwse brand weerkorpsen was in het geweer ge komen om de heidebrand in de buurt van de schietbaan bij de le gerplaats Oldebroek te bestrijden. Daarbij werden geregeld ontplof fingen gehoord van niet tot explo sie gekomen oefengranaten. (Foto ANP» Vrouwen voor ontvoering aangeklaagd In de zaak van de ontvoering van mevrouw A. van der Valk-van der Capelle zijn in Konstanz, in de Westduit- se deelstaat Baden-Württem- berg, twee vrouwen, een 31-jari- ge Italiaanse en een 32-jarige Westduitse, in staat van beschul diging gesteld. Dit is gisteren in Konstanz bekendgemaakt, e Italiaanse zou aan de ontvoe ring van mevrouw A. van der Valk op 27 november 1982 in Nu land hebben deelgenomen en de Westduitse verdachte zou haar daarbij hebben geholpen. Morgen begint voor de rechtbank in Den Bosch het proces tegen vier verdachten in de ontvoe ringszaak. Voor de zaak is ander halve dag uitgetrokken. HARDERWIJK/HEEZE (ANP) - Door schietoefeningen en het op ruimen van munitie uit de Twee de Wereldoorlog zijn gisteren heidebranden uitgebroken in het noordwestelijk deel van de Velu- we en op de Strabrechtse heide tussen Heeze en Someren (N-B). Daarbij ging op de Veluwe twee vierkante kilometer heide verlo ren, terwijl in Noord-Brabant zo'n tien tot twaalf hectare na tuurgebied werd aangetast. De brand op de Veluwe ontstond op het terrein van het artillerie- schietkamp Oldebroek vlakbij 't Harde. Brandweerkorpsen uit Elburg, Nunspeet, Harderwijk en andere omliggende gemeen ten rukten uit om het hevige vuur te bestrijden. Volgens een woordvoerder van het schiet kamp was de brand vermoede lijk ontstaan door schietoefe- ninngen, waarbij de artillerie met brisantgrannaten schoot. Volgens een legervoorlichter wordt altijd ter plekke bekeken of schietoefeningen veilig gehou den kunnen worden. De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen zegt „ernstig te leurgesteld" te zijn. „Deze beslis sing is ons rauwelings op het dak gevallen en het is onbegrijpelijk dat er geen overleg werd ge voerd", aldus een woordvoerder. TYNAARLO (ANP) De rijkspolitie heeft een 32-jarige inwoonster van Tynaarlo (gemeente Vries, Dr.) aangehouden en ingesloten op verdenking van poging tot moord op haar 37-jarige echtgenoot. De vrouw heeft bekend, aldus de politie. Haar man werd in een ziekenhuis in Assen opgenomen enige dagen nadat zijn vrouw hem via zijn koffie vergif had toegediend. Omdat zijn haar begon uit te vallen, rees het vermoeden bij de doktoren dat het om een vergiftiging ging. Een medisch onderzoek wees uit dat de man aan een thallium-vergiftiging leed. Het echtpaar had veel echte lijke problemen. Om een uur of vier stond het vrij wel vast dat de brand op de Olde- broekse heide beperkt zou blij ven tot een gebied van vier vier kante kilometer. Met het oog op mogelijke ontploffingen van niet afgegane projectielen in het veld, waren twee ambulances en een aantal artsen ingezet om eventu eel hulp te verleijen aan brand weerlieden. Ruim dertig brand weerauto's waren ter plekke. Om half zeven was de brand be dwongen. Twee vierkante kilo meter heidegebied bleek toen ge heel afgebrand, enkele vierkante kilometers terrein was door het vuur aangetast. De brand op de Strabrechtse heide leidde onmiddellijk tot veilig heidsmaatregelen. De omgeving van de brand werd afgezet in ver band met explosiegevaar. Op het terrein liggen grote hoeveelhe den wapens en munitie, afkom stig uit de Tweede Wereldoorlog. Daar lag vermoedelijk ook de oorzaak van de brand, want de Explosieven Opruimings Dienst (EOD) is in dit gebied bezig oor logstuig op te ruimen door mid del van explosies. Aangenomen wordt dat restanten van explode rende munitie terecht zijn geko men in de droge hei. Bij de brand deden zich, evenmin als op de Veluwe, geen persoonlijke onge lukken DEN HAAG (ANP) - WD-fractie leider Nijpels vindt dat Neder land moet ingaan op te verwach ten orders uit Taiwan, dat be langstelling heeft voor militair en civiel materiaal. Het gaat vooral om „één of meer" onder zeeërs en ander marinevaartui gen. Er zijn tal van argumenten om ja" te zeggen, aldus Nijpels, wiens uitspraken erop neerko men dat politieke beletsels on dergeschikt zijn aan de grote economische voordelen die voor Nederland op Taiwan zyn te be halen. Nijpels zei een en ander gisteren op Schiphol na zijn terugkeer van een buitenlandse reis, waar bij hij onder meer Taiwan be zocht. Dat bezoek duurde ruim een week en had plaats op uitno diging van de regering in Taipeh. De WD-voorman sprak met di verse leden van de regering, on der wie premier Sun Yun-Suan, minister van buitenlandse zaken Chu Fu-Sung en minister van de fensie admiraal Soong Chang- Chih. Verder had hij ontmoetin gen met vertegenwoordigers van het Nederlandse zakenleven op Taiwan. Als een van de belangrijkste argu menten om nieuwe militaire le veranties aan Taiwan te zijner tijd goed te keuren, verwees Nij pels naar een recente uitlating van China's sterke man, Deng Xiaoping. Deze zei half juni dat na een hereniging tussen het vasteland en Taiwan, de laatste zijn strijdkrachten mag behou den. Dit is een duidelijk teken dat van spanning tussen de twee China's geen sprake is. terwijl het bestaan van een spannings- haard volgens Nijpels een van de maatstaven voor het ministerie van buitenlandse zaken is bij het al dan niet goedkeuren van wa penleveranties aan het buiten land. Het gaat bovendien om defensieve wapens en het is verder ook zo dat de Verenigde Staten op grote schaal wapens blijven leveren aan Taiwan. Dit terwijl Washing ton in 1978 de volksrepubliek als het enige China erkende en de officiële banden met Taiwan ver brak. Nederland gedraagt zich volgens Nijpels te voorzichtig Volgens Nijpels komt er binnen kort een Taiwanese missie naar Nederland. Behalve voor militair materieel bestaat er belangstel ling voor civiele goederen. Hij denkt daarbij ook aan materiaal voor de aanleg van een onder grondse in Taipeh en ketels voor elektrische centrales. Belangstel ling voor nucleair materiaal acht te Nijpels uitgesloten. CL i' E M t c i I i c Amsterdam geheel bew. 28 16 0 De Bilt 29 15 0 Deelen 29 15 0 Eelde 27 16 0 Eindhoven onbewolkt 29 16 0 Den Helder 22 17 0 Rotterdam 28 16 0 Twente 28 14 0 Vlissingen onbewolkt 27 17 0 Zd.Limburg onbewolkt 28 15 0 Aberdeen 21 11 0 Athene onbewolkt 33 20 0 Barcelona 27 22 3 Berlijn licht bew. 28 15 0 Bordeaux 27 16 9 Brussel onbewolkt 28 17 0 Frankfort onbewolkt' 29 17 0 Helsinki onbewolkt 28 15 0 Innsbruck regenbui 28 14 05 Klagenfurt onbewolkt 27 12 0 Kopenhagen onbewolkt 27 13 0 Lissabon licht bew. 25 16 0 Londen 28 16 0 Luxemburg onbewolkt 28 17 0 Madrid half bew. 29 16 0 Malaga onbewolkt 31 21 0 Mallorca half bew. 30 18 0 Malta onbewolkt 29 24 0 München onbewolkt 25 12 0 licht bew. 29 21 0 Oslo 26 15 0 30 20 i 09 onbewolkt 29 19 0 Split onbewolkt 30 17 0 Stockholm onbewolkt 30 15 0 Wenen onbewolkt 28 15 0 Casa Blanca 26 18 0 Istanbul licht bew. 28 18 2 Las Palmas licht bew. 27 21 0 Tel-Aviv onbewolkt 29 23 0 Tunis zwaar bew. 30 23 0 ARNHEM (GPD) - Op verzoek van officier van justitie mr. E. Gel derman en op last van rechter jhr. mr. P. Feith is een 31-jarige Nijmeegse ijscoman gistermid dag in het Arnhemse paleis van justitie gearresteerd op verden king van meineed. De man kwam, als getuige in een koppel bazen- en bouwfraudezaak, terug op belastende verklaringen die hij tegenover de politie en voor de rechter-commissaris had afge legd. Dat gebeurde tijdens de 's morgens vroeg al begonnen eerste zitting in het proces tegen de twee hoofdverdachten in de grote koppelbazen-affaire, waar een vijftien man sterk fraudeteam twee jaar lang onderzoek naar heeft gedaan. Tevoren had de parketwacht in de rechtbankzaal de ijscoman al weg moeten halen uit een gang naast de perstribu ne. waar hij, hoewel dat verbo den is, stond af te luisteren wat andere getuigen te vertellen had den. In vele pagina's tellende dagvaar dingen werd aan de twee hoofd verdachten, een 36-jarige man uit Bemmel en een 33-jarige inwo ner van Ressen (gemeente Bem mel), valsheid in geschrifte, het opzettelijk gebruikmaken van vervalsingen en het deelnemen aan een rechtspersoon (een ven nootschap) die als oogmerk het plegen van misdrijven had, ten laste gelegd. Zwart werken Bij de vervalsingen ging het om de- viezennota's facturen en zgn. Un- bedenklichkeits-Bescheinigun- gen. Zo'n UB is een door een no taris gewaarmerkte verklaring, dat een (Duitse) werkgever voor zijn werknemers sociale lasten en belastingen betaalt. Doordat enkele Duitse notarissen bereid zouden zijn geweest zelfs wel 50 kopieèn van zo'n UB als echt te waarmerken, zouden koppelba zen in staat zijn gewest een even groot aantal werknemers per keer zwart te laten werken. De officier zou aan de hand van 22.000 procespapieren, opgebor gen in ruim 60 dikke ordners, po gen te bewijzen dat beide ver dachten de topmannen waren van het wijdvertakte koppelba- zennet, dat Nederlandse en Duit se belastingdienst, bedrijfsver enigingen en ook bonafide aan nemers voor in totaal waar schijnlijk tientallen miljoenen guldens heeft benadeeld. Gisteren wees het tweetal, ge steund door de raadslieden mr. P. H. Doedens en mr. G. Szegedi, alle beschuldigingen van de hand. Beiden verklaarden alleen werknemer te zijn geweest van een van de twee in de dagvaar ding genoemde Duitse vennoot schappen, (GmbH). Een van de getuigen noemde een van die twee vennootschappen een schijnbednjf, omdat de man die er in naam de leiding had al tijd onzichtbaar was gebleven en dus kennelijk alleen als stroman of - in het koppelbazenjargon - als katvanger had gediend. In sportbroekje Van de andere GmbH verscheen de op papier als directeur gepre senteerde man, een 31-jarige werkloze inwoner van Enschede, gisteren wel als getuige. Gekleed in een sportbroekje en op slip pers gaf hij voor de rechtbank grif toe dat hij op het gebied van vennootschappen geen enkele kennis of ervaring had en dat hij ook geen andere opleiding had genoten dan de lagere school. Toen „de een of andere Robbie" hem had gevraagd of hij direc teur wilde worden, had hij daar wel geld in gezien. Hij had zo nu en dan inderdaad wat van de Bemmelse verdachte gekregen, zoals hy verklaarde, maar dat was dan ook zo ongeveer zijn eni ge bemoeienis met de venoot- schap geweest. Men had kenne lijk aileen zijn naam nodig ge had. Alle getuigen, van wie een aantal ook zelf nog terecht moet staan, waren opgeroepen door of op verzoek van de beide advocaten. In totaal ging het om 28 man. Daarvan waren er gisteren maar twaalf verschenen. Toen de zit ting tegen half zes uur werd ge schorst. waren vier van hen. die de hele dag al hadden zitten wachten, nog steeds niet aan de beurt geweest. De zitting zou vanmorgen met het horen van hen voortgezet. Omdat de raadslieden erop ston den dat een aantal niet versche nen getuigen, onder wie een offi cier van justitie, toch nog voor de rechtbank wordt gehoord, is naar het zich laat aanzien in elk geval een derde zitting nodig Daarvoor is op voorhand al 6 sep tember genoemd. VVD-fractieleider Nijpels en zijn vrouw, gefotografeerd op Schiphol na tun huwelijksreis naar onder meer Sri Lanka en Taiwan. ANP)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 7