-c
Craxi staat
voortvarend
beleid voor
Veel verzet in
West-Duitsland
tegen 'Ausweis'
Leider Guatemala prijst
VS en beticht Nicaragua
Meesterkok
overleden
Pinochet
wijzigt
kabinet
VS-plan om olievelden
aan Golf te verdedigen
Lot ontvoerde Emanuela houdt Italië in ban
Buitenland
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1983
De Britse premier Thatcher keert,
met bril, terug in haar ambtswo
ning. De eerste minister onderging
enkele dagen geleden een operatie
aan haar oog.
(Foto AP
LONDEN (DPA) - Zestien Turkse
politici hebben het Westen be
ticht van steun aan de militaire
regering van generaal Kenan Ev-
ren.
In een memorandum zeggen deze
politici, onder wie de conserva
tieve oud-premier Suleiman De-
mirel, dat Europa en de Verenig
de Staten niet neutraal mogen
blijven in de Turkse "strijd tus
sen militarisme en democratie".
Het document is uit een Turks
interneringskamp gesmokkeld
en gisteren door het Britse blad
"Times" gepubliceerd.
De opstellers van het
Turkse politici
beschuldigen
NAVO-partners
dum, van wie er negen tot de
rechter vleugel van het Turkse
politieke spectrum worden gere
kend, stellen de vraag of het naar
hun mening dictatoriaal gere
geerde NAVO-land Turkije wel
een partner van het Westen kan
blijven. Het land staat, zeggen
zij, op een tweesprong naar fas
cisme of naar communisme.
De aangekondigde verkiezingen
zijn vanwege hun talrijke beper
kingen "bedrog" en "een beledi
ging voor land, volk en leger", al
dus het memorandum.
De opstellers zitten vast in een oud
radarstation aan de Dardanellen.
Volgens de Turkse autoriteiten
worden zij als "gasten" van de re
gering beschouwd. Zij mogen
echter alleen bezoek van hun fa
milie ontvangen.
China: vliegtuig
en piloot terug
PEKING (Reuter) - China wil de
naar Zuid-Korea gevluchte pi
loot met zijn gevechtsvliegtuig
terug. Een woordvoerster van
het ministerie van buitenlandse
zaken in Peking zei gisteren: "De
Zuidkoreaanse autoriteiten die
nen niet alleen het vliegtuig,
maar ook de piloot naar China te
rug te sturen".
Het toestel, een Mig, bestuurd door
een 46-jarige testpiloot, veroor
zaakte zondag grote paniek toen
hij het Zuidkoreaanse luchtruim
binnenvloog. De Zuidkoreanen
dachten aan een Noordkoreaan-
se aanval en sloegen groot alarm.
Regeringsverklaring Italië
ROME - „Geen woorden maar daden" was ongeveer de
teneur van de redevoering waarmee Bettino Craxi zijn
regering gisteren aan het pas gekozen Italiaanse parle
ment presenteerde. Demagogie en academische discus
sies wees hij af voor concrete oplossingen van een aantal
urgente problemen. Op het gebied van de buitenlandse
politiek blijft het Atlantisch Bondgenootschap en de so
lidariteit tussen de Europese lidstaten en de Verenigde
Staten het kernpunt van het Italiaanse regeringsbeleid.
Craxi wees op de noodzaak van on
derhandelingen over het kern-
wapenevenwicht in Europa en
van onderling overleg tussen de
betrokken Europese landen en
de VS met betrekking tot de on
derhandelingen in Genève, maar
hij herinnerde ook aan de aan
vaarding van het NAVO-dubbel-
besluit door het Italiaanse parle
ment in 1979.
Verder „blijft Europa voor ons het
hart van onze betrekkingen, onze
door
Hein ten Kortenaar
banden, onze vriendschappen en
belangen en ook onze zorg van
wege de ontoereikendheid van
de gemeenschappelijke instellin
gen, de bestaande en gevreesde
onevenwichtigheden in de ge
meenschappelijke politiek, de
crisistoestand die een Europees
antwoord bemoeilijkt op die ge
bieden waar solidariteit en sa
menwerking het hardst nodig
zijn. Te beginnen met het Inter
nationale Monetaire Fonds, dat
wordt aangevallen door de over
macht van de dollar".
Op binnenlands terrein beloofde
hij een harde strijd tegen de in
flatie, een inkomenspolitiek die
niet alleen de loontrekkers treft,
bestrijding van de „schandalige
belastingontduiking", een drasti
sche besnoeiing van de over
heidsuitgaven en een totale her
vorming van de „welvaartsstaat
op z'n Italiaans, met zijn vooruit
strevende sociale doelstellingen
en zijn praktische chaos en on
doeltreffendheid". Op al deze ge
bieden „zal de regering er niet
voor terugschrikken zich zo no
dig impopulair te maken".
Craxi deed een beroep op het par
lement om alle maatregelen te
treffen die nodig zijn voor de
strijd tegen de georganiseerde
misdaad, in de eerste plaats te
gen de mafia. Ten slotte vroeg hij
ook de medewerking van de op
positie (en daarmee bedoelde hij
allereerst de communistische
partij) voor een grondige hervor
ming en modernisering van de
staatsinstellingen en van de
grondwet.
De regeringsverklaring van de eer
ste socialistische minister-presi
dent in de Italiaanse geschiede
nis was een historisch moment.
Voorlopig zal zijn oproep tot da
den slechts worden gevolgd door
woorden: het vertrouwensdebat
in de Kamer zal naar verwach
ting twee dagen duren en wor
den gevolgd door dat van de Se
naat, dat vermoedelijk zaterdag
wordt afgesloten. Daarna gaan
regering en parlement op zomer
reces. De voor alle Italianen hei
lige vakantiedag van „Ferragos-
to", 15 augustus, kan op het nip
pertje ook door de politici wor
den gevierd.
Vergissing
Bij een schijnaanval van terro
risten op een kernreactorge
bouw in de Verenigde Staten
is een bewaker gewond om
dat echte munitie per onge
luk was vermengd met losse
flodders.
Allen P. Ellis, bewaker in het
National Laboratory van Oak
Ridge in Tennessee, werd
door metalen brokstukken
uit een geweer met laserap
paraat gewond aan linker
hand, arm en zijde toen de oe
fening op 13 juni uit de hand
liep. Hij moest worden ge
opereerd maar werkt intus
sen weer.
Zweepslagen
In Saoedi-Arabië zijn vier Brit
ten .tot gevangenisstraffen
van anderhalf tot vier jaar en
240 tot 600 zweepslagen ver
oordeeld wegens handel in
whisky.
Volgens het ministerie van bui
tenlandse zaken in Londen
werd het viertal dat voor de
Britse maatschappij Aeros
pace werkte, op 23 april opge
pakt. Verwanten van hen
deelden mee dat de betrokke
nen hadden erkend dat zij
720 kisten met in totaal 8640
flessen Schotse whisky in Sa
oedi-Arabië hadden willen
verkopen. Bij een prijs van,
omgerekend, ongeveer
315,- per fles zou hun dat
het forse bedrag van circa
2,7 miljoen hebben opgele
verd.
Jean Troisgros
ROANNE/PARIJS (AFP) - Jean
Troisgros, een van de bekendste
Franse koks, is tijdens een ten
niswedstrijd op 57-jarige leeftijd
overleden.
Samen met zijn broer had Trois
gros een restaurant in Roanne
waar hij wereldbekendheid ver
wierf met de "nouvelle cuisine
Frangaise". Met deze keuken, die
bestaat uit kort gekookte en zuur
aangemaakte verse produkten,
stonden de gebroeders boven
aan de lijsten van de gastronomi
sche gidsen.
GUATEMALA-STAD (Reuter/
AFP) - De nieuwe militaire
machthebber in Guatemala, ge
neraal Oscar Mejia Victores,
heeft gisteravond op een pers
conferentie gezegd dat het linkse
Sandinistische bewind in Nica
ragua een bedreiging vormt voor
het hele Amerikaanse continent.
De rechtse paracommando die
geen president genoemd wil
worden omdat het volk hem niet
gekozen heeft, noemde president
Reagans sterk gekritiseerde Mid
den-Amerika-beleid "op maat
gesneden".
Onrust Ulster
na moord
op katholiek
BELFAST (AP) - In Noord-Ier-
land is het gisteren voor de derde
achtereenvolgende dag tot on
lusten gekomen nadat een Britse
militair een 22-jarige inwoner
van het katholieke West-Belfast
had doodgeschoten bij rellen
tussen katholieken en veilig
heidstroepen.
De militair is gearresteerd op be
schuldiging van moord. Groep
jes katholieke activisten gingen
uit woede over de moord over tot
wilde onlusten in de straten van
Belfast. Er werden onder meer
enkele bussen en veel personen
auto's in brand gestoken en po
litieagenten kregen het zwaar te
verduren onder een regen van
benzinebommen en stenen.
De politie schoot met rubberko
gels om de rellenschoppers te
verspreiden. De onlusten hiel
den tot diep in de nacht aan. De
legale politieke afdeling van het
verboden IRA, heeft de Britse
troepen scherp veroordeeld voor
wat het een laffe moord noemde.
Volgens ooggetuigen was de
doodgeschoten katholiek onge
wapend.
Het was de tweede maal in tien da
gen tijd, dat een katholiek door
de veiligheidstroepen in Ulster
werd doodgeschoten. Op 30 juli
schoten leden van het Ulster De
fense Regiment in Armagh een
18-jarige katholieke jongen
dood, die eveneens geen wapens
bij zich zou hebben gehad.
Nicaragua, zei hij, bewapent en
traint de linkse guerrilleros die
in Middenamerikaanse landen
vechten. "Het Sandinisme
brengt heel Amerika in groot ge
vaar", voegde hij eraan toe.
Mejia hield gisteren zijn eerste ka
binetsvergadering, ontving hoge
rooms-katholieke kerkleiders en
sprak met de Amerikaanse am
bassadeur, Frederick Chapin.
De generaal sprak de berichten te
gen als zou zijn machtsoverne
ming op kritiek van de jonge gar
de in het leger stuiten.
Een groep Guatemalaanse officie
ren had zich eerder in een door
een plaatselijk radiostation uit
gezonden boodschap verzet te
gen de benoeming van generaal
Oscar Mejia Victores als staats
hoofd na de coup van maandag.
Een woordvoerder, die zich ver
tegenwoordiger van de zgn.
groep van jonge officieren noem
de, onderbrak die uitzendingen
van de radio om een boodschap
voor te lezen waarin de benoe
ming veroordeeld werd en de ge
neraal ervan beschuldigd werd
verantwoordelijk te zijn voor de
massamoorden in het binnen
land.
De Amerikaanse regering heeft
gisteren verklaard de "positieve
doelstellingen" van de nieuwe
machthebber in Guatemala te
steunen. Zij ontkent op enigerlei
wijze betrokken te zijn geweest
bij de staatsgreep van maandag,
die een einde heeft gemaakt aan
het bewind van president Rios
Montt. Een woordvoerder van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken verklaarde
dat de Verenigde Staten niet van
te voren op de hoogte waren van
de staatsgreep.
Generaal Mejia had een dag voor
de staatsgreep nog een bezoek
gebracht aan het Amerikaanse
vliegdekschip "Ranger", dat
AFWIJZING - Koning Fahd van
Saoedi-Arabië heeft een nieuw
Amerikaans voorstel voor een
gedeeltelijke terugtrekking van
de Israëlische troepen in Liba
non verworpen. Fahd zou de
Amerikaanse bemiddelaar Ro
bert McFarlane, met wie hij
maandagavond een onderhoud
had, te verstaan hebben gegeven
dat Saoedi-Arabië vasthoudt aan
volledige terugtrekking van het
Israëlische leger uit Libanon.
voor de Middenamerikaanse
kust kruist. Hij was daar in zijn
hoedanigheid van minister van
defensie, de functie die hij be
kleedde voor de staatsgreep. Hij
was een van de drie Middename
rikaanse ministers die het afgelo
pen weekeinde op het vliegdek
schip zijn geweest, aldus de
woordvoerder van het Witte
Huis, Larry Speakes. Dit bezoek
had niets te maken met de ge
beurtenissen die maandag in
Guatemala plaatshadden, aldus
Speakes. Er was toen geen teken
dat Mejia Victores een staats-
greep voorbereidde.
In Guatemala heeft het nieuwe be
wind de staat van alarm, die eind
juni door. president Rios Montt
was uitgeroepen, opgeheven. De
woordvoerder van Mejia maakte
dit gisteren bekend. Met dit be
sluit wil de nieuwe regering de
bewoners van het land toestaan
zich ongehinderd bezig te hou
den met allerlei activiteit, politie
ke activiteit incluis, aldus de
woordvoerder.
SANTIAGO (DPA) - Naar van
daag in Santiago is meegedeeld
heeft president Augusto Pino
chet van Chili de Chileense am
bassadeur in Argentinië, Sergio
Onofre Jarpa, benoemd tot
nieuw minister van binnenland
se zaken.
Jarpa, die generaal Enrique Monte-
ro opvolgt, is voorzitter van de
rechtse nationale partij.
Het nieuw samengestelde Chileen
se kabinet - over andere veran
deringen is tot dusver niets be
kend - zou vandaag nog worden
beëdigd.
De achtste ministers wijziging
sinds de machtsoverneming
door Pinochet in september 1973
heeft plaatsgehad vlak voor de
vierde landelijke dag van protest
tegen het bewind en zijn beleid.
Deze wordt morgen gehouden.
Loopt de Bondsrepubliek Duits
land gevaar vanaf 1984 een po-
litierechtsstaat te worden?
Daarover wordt tegenwoordig
heftig gediscussieerd. Aanlei
ding daartoe is het feit dat de
regering een nieuw identiteits
bewijs wil invoeren, dat niet of
nauwelijks te vervalsen zou
zijn.
Op zich heeft vrijwel niemand er
bezwaar tegen dat zo'n bewijs
'zeker' moet zijn, dat wil zeg
gen uiterst moeilijk na te ma
ken. Maar de tegenstanders
van de door de regering en het
voltallige parlement besloten
plastic Ausweis vrezen mis
bruik. Het nieuwe, 10,5 bij 7,4
centimeter grote, geplastifi
ceerde identiteitsbewijs kan
namelijk heel gemakkelijk
dóór een computer worden af
gelezen. Daardoor zal een tot
nu toe ongekend controlesys
teem ontstaan, waarbij de gro-
door
Hans Amesz
te onzekerheid is wat de ver
schillende autoriteiten met alle
gegevens van gecontroleerde
burgers doen. Het schrikbeeld
van de eventuele verwerkelij
king van George Orwell's be
roemde roman '1984' is ont
staan.
Een voorbeeld kan dit verduide
lijken. Tegenwoordig wordt
één van de zoveel reizigers aan
de grens gecontroleerd. De
beambte kijkt in een opspo-
ringsboek na of de reiziger
daarin voorkomt. Is dat het ge
val, dan moet zo iemand mee
naar het bureau. Anders krijgt
hij zijn paspoort of identiteits
bewijs terug en kan verder
gaan. Er wordt niet opgeschre
ven wie precies gecontroleerd
is.
Dat laatste, zo wordt gevreesd,
verandert als de nieuwe identi
teitsbewijzen worden inge
voerd. De plastic kaart wordt
in een computer geschoven en
die houdt precies bij wie er al
lemaal zijn nagekeken en om
dat dit technisch zo makkelijk
en snel gaat, ligt het voor de
hand dat het aantal controles
duidelijk toeneemt. Dat hoeft
niet alleen aan de grenzen het
geval te zijn, maar kan ook
door surveillancewagens in het
binnenland worden gedaan die
beschikken over de betreffen
de 'afleesmachine' van identi
teitspapieren.
Op die manier ontstaat een gi
gantisch netwerk van gege
vens. In de toekomst weet men
bijvoorbeeld van talloze men
sen hoe vaak zij de grens heb
ben gepasseerd, of zij in een ei
gen of een gehuurde auto rij
den, of zij via de transitwegen
door de DDR naar West-Ber-
lijn zijn gereisd, hoe vaak zij in
hotels overnachten enz. enz.
Want volgens een geheim be
sluit van de conferentie van
ministers van binnenlandse za
ken van de Westduitse deelsta
ten, kunnen de persoonlijke
gegevens van burgers, die ooit
met de politie in aanraking zijn
geweest - onverschillig of het
om getuigen of verdachten
gaat - via de computer onder
zocht worden.
worden als er verdenking be
staat, maar vooral ook om te
kijken of er verdenking kan
zijn. Dat is een wezenlijk ande
re benadering dan tot nu toe,
die mogelijk wordt gemaakt
doordat de controle van het
nieuwe identiteitsbewijs zowel
technisch als wat de tijd be
treft, geen probleem meer is.
De* bondsregering wijst de kri
tiek op het nieuwe identiteits
bewijs af. Er wordt aan herin
nerd dat zo'n bewijs noodzake
lijk is om vooral terroristen te
bestrijden. In het verleden,
vooral tijdens het treurige
hoogtepunt van de aanslagen
van de' Rote Armee Fraktion
(RAF) in de herfst van 1977,
toen veel mensen koelbloedig
werden vermoord, was geble
ken dat terroristen vaak over
vervalste papieren beschikten.
Verder meent de regering dat
er sprake is van hysterie. Zij
verzekert dat de nieuwe bewij
zen geenszins misbruikt zullen
worden. Maar dat riepen de
verantwoordelijke ministers
ook toen er zoveel kritiek op de
voorgenomen volkstelling
was. Het federale constitutio
nele hof in Karlsruhe besliste
later dat die telling op zijn
minst moest worden uitge
steld, omdat het gevaar van
misbruik van persoonlijke ge
gevens niet was uit te sluiten.
Net als bij de volkstelling wordt
de regering nu geconfronteerd
met kritiek van onverdachte
deskundigen op de plastic
Ausweisen. De sociaal-demo
cratische hoogleraar in de
rechten, Hans-Peter Bull, die
jarenlang als regeringscom
missaris was belast met de be
scherming van computergege
vens voordat hij door de huidi
ge CSU-minister van binnen
landse zaken Zimmermann
werd ontslagen, gelooft dat de
nieuwe identiteitsbewijzen de
grondwettelijke rechten aan
kunnen tasten. En de christen
democratische chef van de bin
nenlandse veiligheidsdienst in
Hamburg, Christian Lochte,
vindt dat de regering alle pro
porties uit het oog verliest als
zij „dertig miljoen burgers
voorziet van een nieuwe Aus
weis teneinde slechts maxi-
maèl dertig terroristen te zoe
ken". Lochte meent ook nog
dat die Ausweisen helemaal
niet zo goed zijn dat ze niet ver
valst kunnen worden.
Inmiddels wordt het verzet tegen
de geplastificeerde identiteits
bewijzen grot'er. De liberale de
mocraten, een afgescheiden
groepering van de huidige coa
litiepartij FDP, hebben al een
klacht bij het federale constitu
tionele hof ingediend.
V)
WASHINGTON (AFP) - Het Amerikaanse ministerie van defensie heeft
een "geheim plan" in studie om vijf divisies lichte infanterie te forme
ren die tot taak krijgen de olievelden rond de Perzische Golf te verdedi
gen als deze bedreigd zouden worden door het Russische leger. Dit
heeft de "Washington Post" gisteren geschreven.
Deze divisies zouden moeten kunnen optreden in "welk bedreigd gebied
dan ook" en zouden met name gestuurd worden naar bergachtig gebied
langs de grens tussen de Sowjet-Unie en Iran, aldus het Amerikaanse
Het Pentagon wil "beschikken over beweegbare divisies, die voldoende
geoefend zijn om de Russen het hoofd te bieden in de Zagros-bergen in
Iran en op elk ander terrein".
Onderminister van defensie Paul Thayer bevestigde eerder deze week
tegenover de Post dat het Pentagon van plan is vijf divisies te formeren
met de regelmaat van één per jaar, maar hij wilde geen nadere medede
lingen doen, aldus de krant.
ROME - De onzekerheid over het
lot van Emanuela Orlandi, de 15-
jarige dochter van een beschei
den Vaticaans functionaris,
groeit met de dag. Het meisje
werd het laatst gezien in de vroe
ge avond van 22 juni, terwijl ze in
hartje Rome op de bus stond te
wachten, die haar van school
naar huis zou brengen.
Is zij, zoals sommige getuigen be
weren, vrijwillig in een auto ge
stapt, en gaat het, zoals een paar
telefoontjes aan de familie, van
de eerste dagen na haar verdwij
ning, suggereerden, om een 'slip
pertje' van het in een misschien
al te strenge omgeving op
groeiende meisje? Was zij, zoals
de carabinieri enkele weken later
met stelligheid verkondigden,
het slachtoffer van een interna
tionale bende die zich bezig
houdt met de handel in blanke
slavinnen? Of is ze, tenslotte, in
handen gevallen van een interna
tionale politieke organisatie, die
het via haar op de paus en op het
Vaticaan heeft gemunt?
Dit laatste wordt gesuggereerd
door een serie geheimzinnige
boodschappen, waarvan enkele
afkomstig uit de Duitse Bondsre
publiek, waarin in ruil voor haar
leven de vrijlating werd geëist
van Mehmet Ali Agca, de jonge
Turk, die op 13 mei 1981 een
moordaanslag pleegde op paus
Johannes Paulus II en daarvoor
door een Italiaanse rechtbank tot
levenslang werd veroordeeld. De
eerste van die boodschappen
kwam overigens pas verscheide
ne weken na Emanuela's ver
dwijning, zodat de verdenking
voor de hand lag dat de afzen
ders waren ingesprongen op de
door
Hein ten Kortenaar
daardoor gewekte sensatie, om
die voor hun eigen doeleinden te
gebruiken.
De verwarring werd de laatste we
ken vergroot door een tweetal
communiqués van een 'Anti
christelijk Turkse Bevrijdings
front', waarvan ook in Turkije
nog nooit iemand heeft gehoord.
In het eerste werd het ultimatum
verlengd tot 30 oktober, in het
tweede wordt gesproken van on
derlinge verdeeldheid binnen de
groep over Emanuela's terecht
stelling. Het communiqué zou af
komstig zijn van hen die haar
vrijlating voorstaan, en de voor
waarde was ditmaal dat de paus
in zijn zondagse toespraakje op 7
augustus de woorden zou uit
spreken: „Agca is een mens als
Emanuela en dient als zodanig
behandeld te worden". De bood
schap werd op zaterdag 6 augus
tus verzonden aan het persbu
reau ANSA in Milaan, en ook in
een land waar de posterijen beter
werken dan in Italië kon men
moeilijk verwachten dat de paus
haar op tijd zou ontvangen.
Beide communiqués zijn gesteld in
een uiterst gebrekkig en gedeel
telijk onverstaanbaar Italiaans
en worden onderbroken door
vreemdsoortige tekens. Zo staat
er midden in het tweede zinnetje
ineens: „17-13-17" en aan het
eind: „Let op de cijfers", maar
niemand weet wat ze te beteke
nen hebben, tenzij ze eenvoudig
beantwoorden aan letters van
het Italiaanse alfabet (waarin j en
k ontbreken) en dan staat er ge
woon „S.O.S.".
De totaal wanhopige ouders zijn
wel gedwongen het wrede spel
mee te spelen en vroegen via de
televisie om bewijzen dat Ema
nuela nog in leven is, b.v. door
een bandje waarop ze zelf enkele
zinnen voorleest uit de Romein
se dagbladen 'II Messaggero' of
'II Tempo' van 9 of 10 augustus,
of een eigenhandige brief met
soortgelijke citaten. Ondanks
wekenlange verhoren van allen
die ooit met Emanuela in aanra
king zijn geweest, schijnt de Ita
liaanse politie nog geen stap
dichter bij de oplossing van het
mysterie dat de publieke opinie
in het land nu al wekenlang be
zighoudt.
