Leidsch Dagblad | 1983 | 10 augustus 1983 | pagina 1

LEiDSCH HÜ DAGBLAD

AbvaKabo: harde actie

Staat dagvaardt de
grootste vervuilers

Christenen tegen raketten

GUATEMALA

Als overleg met minister Rietkerk mislukt

Rechter: bond
moet stoppen
met gratis
busvervoer

Lugubere vingerwijzing

Radioreportage atletiek abrupt afgebroken

WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1983 OPGERICHT 1 MAART 1860 No. 37160

Directeur: G. Koopman Postbus 54

Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar 2300ABLeiden

Adj.hoofdredacteur: R.D. Paauw HET GROOTSTE DAGRL.AD VOOR L.E/DEN EN OMSTREKEN Voortel.nrs. zie colofon

Europees verbond in Vancouver getekend

PARIJS (GPD) Honderdtachtig
Franse parachutisten zijn in op
dracht van de Franse minister
van defensie Hernu in de hoofd
stad van Tsjaad, N'Djamena,
aangekomen om er president
Hissene Habré in zijn strijd tegen
de Libische kolonel Gaddafi als
„gespecialiseerde instructeurs"
bij te staan.

Het aantal Franse militairen in
Tsjaad zal de komende dagen tot
300 man worden opgevoerd. Het
zijn allen leden van het derde en
achtste regiment parachutisten
van de marine-infanterie, die ge
legerd zijn in de Centraal-Afri-
kaanse Republiek.

Minister Hernu gaf als commen
taar op het besluit nu wèl Franse
militairen naar Tsjaad te zenden
dat Frankrijk hetzelfde doet als
Libië, met die uitzondering, dat
de Libiërs de burgerbevolking
bombarderen.

Het is voor het eerst in het huidige
conflict dat de Franse regering
openlijk kolonel Gaddafi als de
schuldige aanwijst. De Franse
ochtendbladen laten niet na te
veronderstellen dat de Franse re
gering zijn besluit heeft geno
men onder druk van de Verenig
de Staten. Het Franse initiatief
werd in Washington vrijwel on
middellijk met instemming be
groet. De relaties van president
Mitterrand met het regime van
de Libische kolonel en zijn rijke
oliebronnen zijn achter de scher
men nooit zo slecht geweest als
de relatie tussen de Amerikanen
en Libië. In Washington be
schouwt men Gaddafi als een on
ruststoker die „in zijn hok moet
worden teruggejaagd".

Nu de Fransen zich ten slotte bij
dit standpunt hebben aangeslo
ten, is het voor het eerst sinds
driejaar dat er Franse troepen op
het grondgebied van de oude ko
lonie Tsjaad zijn aangekomen. Af
te wachten is of de Franse rege
ring ertoe zal overgaan Hissene
Habré de steun te geven van de
Jaguar-gevechtstoestellen, waar
om hij heeft gevraagd.

Rondom Tsjaad beschikt Frank
rijk over een arsenaal aan moge
lijkheden. In de Centraal-Afri-
kaanse Republiek zijn 1200 man
gestationeerd, van wie er nu 180
in N'Djamena zijn aangekomen.
In Gabon bevindt zich een een
heid van de kostbare Jaguars, en
in Kameroen zijn Franse troepen
wier taak het is „buitenlanders"
te helpen bij hun evacuatie uit
Tsjaad, als het hen daar te heet
onder de voeten wordt.

De oasestad Faya-Largeau in het
noorden van Tsjaad is vanoch
tend aangevallen door twee co
lonnes gepantserde Libische
voertuigen, zo heeft de ambassa
de van Tsjaad in Parijs meege-
deeld.

Nieuw zonnestelsel
door IRAS ontdekt?

PASADENA (AP) - De IRAS-sa-
telliet, een project waaraan Ne
derland een bijdrage levert, heeft
rond de ster Vega een wolk deel
tjes gesignaleerd, dat mogelijk
deel uitmaakt van een nieuw
zonnestelsel.

Een astronoom van de observatie
instituut in Pasadena verklaarde
dat onderzocht wordt of de kos
mische deeltjes werkelijk plane
ten zijn en het stelsel zich ont
wikkelt op dezelfde manier als
ons zonnestelsel 4.5 miljard jaar
geleden.

"We hebben nog nooit iets derge
lijks gezien", aldus de astro-

Zonnige perioden

Droog met zonnige perioden, mini
mumtemperatuur ongeveer 15 gra
den, middagtemperatuur van 20 gra
den in het Waddengebied tot 25 gra
den in het binnenland. Matige noor
den wind.

Er kunnen morgen wolkenvelden van
zee uit het land binnendrijven. Af en
toe komt ook de zon door. In het Wad
dengebied is de kans op zon het
kleinst. De meeste zonneschijn wordt
in hel oosten en zuidoosten van het
land verwacht.

Samenhangend hiermee zal de tempera
tuur in de middag uiteenlopen van
ongeveer 20 graden op de Waddenei
landen tol ongeveer 25 graden in het
binnenland. De wind waait uit het
noorden en is in hel algemeen matig.

Al geruime tijd bevindt zich boven de
Noordzee een hogedrukgebied. Het
verplaatst zich langzaam naar het
zuiden, maar neemt tegelijkertijd iets
in betekenis af.

11 augustus 1983

Zon op: 06.16 uur, zon onder: 21.13 uur.

Maan op: 09.32 uur, maan onder; 22.55

De Libische colonnes worden ge
steund door jachtbommenwer
pers. observatievliegtuigen en
helikopters. De Tsjadiosche di
plomaat zei dat de strijd rond
Faya-Largau ongekend hevig is.

VANCOUVER (GPD) - Een groot
aantal Europese deelnemers aan
de assemblee van de Wereldraad
van Kerken heeft in Vancouver
een verbond ondertekend waar
in christenen zich verplichten
met hun kerk tegen de plaatsing
van Pershing- en kruisraketten
te strijden.

De ondertekenaars zijn gedele
geerden, waarnemers en advi
seurs uit de vijf Europese landen
waar de NAVO nieuwe raketten
wil plaatsen, te weten Neder
land, België, West-Duitsland,
Groot-Brittannië en Italië.

Met een korte plechtigheid tijdens

de lunchpauze op het voetbal
veld van de universiteit waar de
assemblee vergadert, bekrach
tigden de Europeanen hun ver
zet tegen de nieuwe raketten.
Volgens de verklaring bedreigen
de Pershing- en kruisraketten de
veiligheid van Europa en de hele
wereld.

Geconstateerd wordt dat de wa
penwedloop nu al slachtoffers
maakt door straling die vrijkomt
bij atoomproeven en door ver
hongering ten gevolge van de
verslechtering van economische
bronnen. De ondertekenaars ver
plichten zich om een eind te ma

ken aan de verering van de
„God" die nationale veiligheid
heet, en die in werkelijkheid de
onzekerheid in de wereld ver
hoogt.

Van de Nederlandse delegatie
heeft de overgrote meerderheid
het verbond ondertekend. Vol
gens de initiatiefnemers heeft de
actie onder meer de steun van de
Oostduitse delegatie in Vancou
ver. Van een gezamenlijke Oost
en Westeuropees initiatief was
afgezien omdat plaatsing van
nieuwe raketten wordt gezien als
een volledig nieuwe stap van het
Westen in de escalatie tussen de
grootmachten.

DEN HAAG (GPD) - De Ab
vaKabo, de bij de FNV
aangesloten bond van
overheidspersoneel en
trendvolgers, zal in het na
jaar acties gaan voeren die
"tot langdurige en daad
werkelijke maatschappe
lijke ontwrichtingen lei
den", als het komende
overleg met minister Riet
kerk (binnenlandse za-
kcji) niets oplevert.

In een actieplan van de bond wordt
gesproken van stakingen, stipt
heidsacties, werkonderbrekin
gen, bedrijfsbezettingen en lang-
zaam-aan-acties. Het zal daarbij
niet alleen gaan om reinigings
diensten, maar ook om vitale on
derdelen van departementen, de
nutsbedrijven en de gezond
heidszorg. Het bondsbestuur
noemt in het actieplan ook de
mogelijkheid van "het eigen
machtig verkorten van de werk
week, gelijk aan de voorgestelde
kortingen".

De bondsraad van de AvaKabo zal
het plan dinsdag 16 augustus be
spreken en, naar wordt ver
wacht, goedkeuren. Vervolgens
zal het overleg met minister Riet
kerk worden afgewacht over de
kortingen die het kabinet op de
salarissen van ambtenaren en
trendvolgers wil toepassen. Dat
overleg begint in augustus en
kan voortduren tot in september
en oktober. Gezien de resultaten
van eerder overleg met de minis
ter verwacht het bondsbestuur
overigens geen bevredigende
uitkomsten.

Als het overleg mislukt kan het no
vember of zelfs nog later worden
voordat de acties uitbreken. Vol
gens het bondsbestuur moet het
kabinet hiermee "tot meer ge
zonde opvattingen worden ge
bracht". De bedoeling is dat
plannen voor acties worden ge
meld bij het bondsbestuur, dat
vervolgens bepaalt wanneer en
waar met de acties wordt begon
nen.

De AbvaKabo vindt dat, getuige de
kabinetsplannnen, het perspec
tief zoek is. "Steeds weer worden
ambtenaren en trendvolgers ge
tild. Binnen onze gelederen zijn
de gevoelens van woede en
machteloosheid groot". Tegen
die achtergrond is de term bur
gerlijke ongehoorzaamheid niet
meer weg te denken en is de ac
tiebereidheid bij de leden groot
genoeg, aldus het bondsbestuur.

UTRECHT (ANP) - De Vervoers-
bond FNV moet zijn leden bij de
vervoersmaatschappij Zuid-
West Nederland binnen 24 uur
oproepen te stoppen met het
gratis vervoer van passagiers
op Voorne-Putten en Rozen
burg.

De bond moet zich onthouden van
steun aan chauffeurs die met de
actie zouden willen doorgaan.

Dit heeft de president van de
rechtbank in Utrecht, mr. C. Ba
ron van Harinxma Thoe Sloo-
ten vandaag in kort geding be
paald. Zuid-West Nederland en
het samenwerkingsverband
van streekvervoerders ESO
hadden gisteren om stopzetting
van de actie gevraagd. (Zie ook
pagina 17).

20 PAGINA'S

Druppers behaalt
zilver op 800 m

PAGINA 9

[Ml Het Motorhuis

Vondellaan 80, Leiden Tel [phone]

BURGHSLUIS(GPDIANP) - Wan
neer alles volgens plan verloopt
zal vanavond om elf uur een be
gin worden gemaakt met de
plaatsing van de eerste pijler
van de stormvloedkering in de
Oosterscheldemonding. De plaat
sing van de 14.000 ton zware pij
ler Hammen 16 is een hoogtepunt
in Nederlands grootste water
bouwkundige project.

Met de voorbereidingen werd giste
ren al een begin gemaakt. Zo
werd een koppeling tot stand ge
bracht tussen het hefschip Ostrea
en het afmeerponton Macoma.
Later werden onderwaterinspec
ties uitgevoerd met de Portunus
om de funderingsmatten te con
troleren.

Belangrijkste werkzaamheden tij
dens de laatste voorbereidende
uren vormen het zandvrij maken
van de matten. De weersomstan
digheden waren vanochtend vrij
gunstig voor de uitvoering van
de gigantische operatie. In totaal
moeten 66 pijlers worden ge
plaatst.

(Foto ANPl

DEN HAAG (GPD) - Het rijk zal dit
jaar een groot aantal bedrijven
dagvaarden wegens bodemver
vuiling. Er zal worden gepro
beerd de kosten van het schoon
maken van 1800 bekende stort
plaatsen van voornamelijk che
misch afval te verhalen op de
vervuilers. In totaal gaat het om
honderden miljoenen guldens.

Het eerste bedrijf dat is gedag
vaard, is Shell Nederland die ver
antwoordelijk wordt gesteld

(Van een onzer verslaggevers)

LEIDEN - Twee Leidse agenten
schrokken gistermiddag nogal
van een vingerwijzing die hun
vanuit het raampje van een au
to werd gegeven. Op het Kort
Rapenburg werd hun aandacht
namelijk getrokken door een
automobilist, die zich hevig
toeterend en met een arm
zwaaiend door het verkeer be
woog. De man had duidelijk
hulp nodig.

Dichterbij gekomen toonde de
automobilist een plastic zakje
met daarin een afgerukte vin
ger. Die wijsvinger was van
een collega die even tevoren in
de Stevenshofjespolder met

De

zijn hand in een pomp was ge
raakt waarbij zijn vinger was
afgerukt.

een Amsterdammer,
was in allerijl naar het Diaco-
nessenhuis gebracht. Daarna
vonden collega's de afgerukte
vinger. Een van hen, een 39-ja-
rige Badhoevedorper, wilde de
wijsvinger onmiddelijk naar
het ziekenhuis brengen, maar
op het Kort Rapenburg raakte
hij de weg kwijt. Met de de po
litie voorop lukte het alsnog
om het afgerukte lichaamsdeel
snel in het ziekenhuis te krij
gen. Het Diaconessenhuis wil
de vanmorgen geen informatie
geven of de operatie was ge
lukt.

voor het vervuilen van de bodem
onder een woonwijk in het Zuid
hollandse Gouderak. Landsadvo
caat mr. E. Korthals Altes eist,
mede namens de gemeente Gou
derak, dat Shell de volledige kos
ten van het schoonmaken van de
grond betaalt. In Gouderak is al
een schade van anderhalf mil
joen gulden geconstateerd.

Het tweede bedrijf in de serie
wordt Duphar in Amsterdam,
dat onder meer de Volgermeer
polder ernstig zou hebben ver
vuild. In de polder liggen duizen
den vaten chemisch afval, af
komstig van Duphar, met daarin
behalve stoffen als fenol en poly-

cyclische aromaten ook kleine
concentraties van het uiterst gif
tige dioxine. Ook hier gaat het
om miljoenen guldens die het
rijk vordert.

De Staat is van plan om uiteinde
lijk van alle 1800 gifplaatsen die
nu zijn gelokaliseerd en waar
voor saneringsplannen worden
gemaakt, de schuldige vervuilers
aan te spreken via de rechter.
Het ministerie van milieu heeft
gegevens van' al die stortplaatsen
overhandigd aan de landsadvo
caat. Die zal in principe zelf uit
maken of en zo ja welk bedrijf hij
zal dagvaarden.

De gerechtelijke procedures zijn
mogelijk geworden sinds begin
dit jaar de Interimwet Bodemsa
nering van kracht is. Minister
Winsemius heeft van de Tweede

Kamer unanieme steun gekre
gen voor zijn plan op grond van
die wet de vervuilers financieel
aan te spreken.

Shell Chemie in Rotterdam acht
zich niet verantwoordelijk voor
de vervuiling van de woonwijk
in Gouderak. Een woordvoerder:
„Wij hebben nooit zelf gestort
maar dat altijd door afvalbedrij
ven laten doen omdat wij niet
over eigen stortplaatsen beschik
ten met de daarvoor vereiste ver
gunningen".

Ook Duphar heeft tot nu toe stel
selmatig ontkend verantwoorde
lijk te zijn voor het dumpen van
chemisch afval in de Volger-
meerpolder. Het bedrijf beroept
zich er eveneens op dat het niet
zelf heeft gestort, maar heeft la
ten storten.

Aan het zeventien
.A&ySft. maanden oude be-
Wjn(j van (je Guate
malteekse generaal Rios Montt is
gisteren een einde gemaakt door
dezelfde militairen die hem als lei
der naar voren schoven.

Een aantal jonge officieren pleegde
vorig jaar een coup om af te reke
nen met een militaire regering die
zich door grootscheepse fraude na
elke stembusuitslag wist te hand
haven. De staatsgreep van toen
bracht een driemanschap van ge
neraals aan het bewind, waarvan
echter Rios Montt al snel de aan
vankelijk onbetwiste leider werd.

Hij behoort tot een rechtse afschei
ding van de Evangelicals-bewe-
ging, zag zich door God tot het
ambt geroepen en stelde de over
wegend katholieke bevolking voor
de keus van bekering of dood. Vol
gens binnenlandse mensenrech
tenorganisaties is zijn regime ver
antwoordelijk voor meer dan
twaalfduizend doden.

De nieuwe leider, oud-minister van
defensie, generaal Mejia, heeft tij
dens zijn eerste publieke optreden
gezegd de koers van Montt te wil
len voortzetten, maar te willen bre
ken met diens religieus fanatisme.
Ook stelde hij nieuwe verkiezingen
in het vooruitzicht.

Die stonden al eerder op de agenda,
maar werden door Montt steeds uit
gesteld, uiteindelijk tot juli volgend
jaar. Of het daarvan zal komen is
onduidelijk. Gevreesd moet worden
dat als de Guatemalteken weer
naar de stembus gaan, ook de tra
ditie van corruptie en fraude voort
gang vindt.

Zo staat ook nog te bezien of eerlijke
verkiezingen de militairen een
houdbare positie zullen opleveren.
Het verzet in Guatemala heeft wel
iswaar nog niet de vorm aangeno
men zoals bekend uit het buurland
El Salvador, maar is zeker niet zon
der betekenis.

Ook ditmaal zijn er tal van aanwijzin
gen voor actieve steun van de Ver
enigde Staten aan de coup. In het
verleden is overtuigend bewijs ge
leverd voor een bemoeienis van de
inlichtingendienst CIA bij omwente
lingen in Guatemala.

Feit is dat president Reagan en Rios
Montt in goede verstandhouding
leefden, hetgeen na de reis van
president Reagan naar Midden-
Amerika resulteerde in hervatting
van de Amerikaanse hulp. Dit jaar
is daar een bedrag van ten minste
44 miljoen dollar mee gemoeid.

Recentelijk viel in het leger een toe
nemend verzet waar te nemen te
gen de zinloze moordpartijen van
Rios Montt. Ook de Verenigde Sta
ten maakten zich zorgen over de
tweespalt in het leger, waaraan de
ze coup een einde tracht te maken.
Voor de Guatemalteken zal er ver
moedelijk niet veel veranderen
Maar president Reagan is met de
komst van generaal Mejia verze
kerd van een trouwe bondgenoot in
de strijd tegen de vermeende op
rukkende communistische invloed.

"Personalausweis"
in nieuw paspoort

DEN HAAG (GPD) - Het nieuwe
Nederlandse paspoort, dat waar
schijnlijk 1 januari 1985 wordt in
gevoerd, zal een plastic kaart be
vatten naar het model van het
omstreden „Personalausweis" in
West-Duitsland. Volgens minis
ter Van den Broek (buitenlandse
zaken) is dit overeengekomen
tussen de lidstaten Van de Euro
pese Gemeenschap in het kader
van de invoering van een „Euro
pees paspoort". In tegenstelling
tot de Bondsrepubliek, zal de
Nederlandse „persoonskaart"
echter uitsluitend voor buiten
landse reizen dienen en niet voor
binnenlands gebruik.

Hoewel er nog een wijziging van de
Nederlandse paspoortwet nood
zakelijk is voordat tot invoering
van de „Europese pas" kan wor
den overgegaan, staat al wel vast
dat deze de vorm zal krijgen van
een plastic computerkaartje.

(Zie ook pagina 6)

HILVERSUM (GPD -
Luisteraars naar Hil
versum 1 hebben giste
ren gemist hoe Rob
Druppers de zilveren
medaille behaalde bij
de WK in Helsinki. In
de beslissende fase
van de 800-meter-fina-

le brak de AVRO de

NOS-sportreportage

af.

Een woordvoerster van
de AVRO: "We hadden
in onze programme
ring drie minuten ge
reserveerd voor een
kort verslag van die fi

nale. De NOS-verslag-
gever begon echter la-
'ter dan was afgespro
ken".

Bij de NOS bevestigt
men die afspraak.
"Maar als dan blijkt
dat je in die tijd net de
beslissende momenten

van zo'n race niet kan
uitzenden, moet je na
tuurlijk enige souples
se betrachten. Het is
een staaltje van gren
zeloze bureaucratie",
aldus de NOS.

Op Hilversum 2 werd
wel het volledige ver
slag uitgezonden.

LEIDSCH DAGBLAD