„We geven
de mensen
weer een
zintuig
terug"
L
Wereldraad kiest zwakke
resolutie Afghanistan
citroen-carburateur
Raad wijst vergaande
kritiek op zending af
Stap op weg naar eenheid
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1983
PAGINA 13
door
Peter Bloemendaal
Enka in Arnhem heeft - in samenwerking met het En-
ka-researchinstituut in het Westduitse Obenburg en
collega's in de Verenigde Staten - een methode ont
wikkeld om kunststoffen te voorzien van een blijvend
geurtje. Die nieuwe methode - Accurel gedoopt, naar
de Engelse aanduiding accurate release, wat zoveel
wil zeggen als 'gedoseerd afgegeven' - stelt producen
ten van kunststoffen in staat om hun produkt een bij
passend geurtje te geven.
De plastic roos, die ook echte bedwelmende rozegeur
verspreidt, of de kunstkerstboom die qua geur niet
van echt is te onderscheiden. Het deksel op de koffie
pot, die de geur van de inhoud weergeeft. Maar ook
behoorlijk krom lijkende toepassingen die al echt
worden gebezigd. Naar koffie of citroen ruikende au
to-onderdelen, of - en ook dat is echt waar - zwaar naar
aardbeien riekende plastic sandalen voor de export
naar Nigeria, waar dit schoeisel veel hoger staat aan
geschreven dan de sandaal van eerlijk leder, want die
maken de Nigerianen zelf wel. O ja, de lucht van tutti
frutti bij sandalen staat in Nigeria ook hoog in de top
tien.
Een van onze verslaggevers sprak met Enka-marke-
tingman C. van Rij over de nieuwe geurtjes van Enka.
„Toen de eerste vliegtuigen er waren, wisten we ook
nog niet wat we er eigenlijk mee moesten doen. Dus
gingen we ermee stunten: op de vleugel staan en meer
van die grappen. In dat stadium bevinden we ons nu
ook met dit produkt". Dat de mogelijkheden voor se
rieuze toepassingen van de geurtjes van Enka legio
zijn, leert het gesprek met Van Rij.
Enka-marketingman Van Rij: „Knap, nietwaar?"
Geen poep meer
In de Friese hoofdstad Leeuwar
den is een straat waar geen
hond zich meer durft te verto
nen. De trouwe viervoeters sle
pen hun baas luid jankend net
zo lang aan de riem voort tot-
Plastic bloemen
met een geurtje
Enka-resear-
chinstituul in hel Westduitse
Obenburg. en collega's in de
Verenigde Staten, een metho
de ontwikkeld om kunststof
fen te voorzien van een blij
vend geurtje.
Op die mam er is het volgens
een woordvoerder van de on
derneming bijvoorbeeld mo
gelijk om kunststof bloemen
en planten te voorzien van
'hun eigen geur en om plastic
vuilniszakken een luchtje te
geven dat honden en katten
op een afstand houdt.
woordvoerder de associatie
met bijvoorbeeld koffie, ta
bak of fruit verhoogd, waar-
0er'
I voc
k eet'
de Enka-woordvoerder
troortaan net zo ruiken als
eefi echte boom.
*Een bericht uit het Leidsch Dag
blad van 2 augustus j.l.
dat ze ver bij de straat vandaan
zijn. Oorzaak: een paar bol
letjes rondgestrooid Accurel
van Enka in Arnhem met daar
in verwerkt de geur van het
aloude plantje wijnruit, waar
honden en katten trouwens
ook verschrikkelijk de
smoor over in krijgen. Een re
cept, dat al is terug te vinden in
geschriften uit 1554 en waarop
de octrooiaanvraag van een
concurrent van Enka struikel
de. Want: eenmaal gepubli
ceerd is een vinding niet meer
octrooibaar. Hilariteit in de va
derlandse octrooiwereld en dik
tevreden bewoners in Leeu
warden. Geen hondepoep
meer in de straat.
De straat in Leeuwarden is het
proefgebied voor het nieuwste
produkt van Enka: Accurel.
Een kunststof waarin holle
ruimten zijn uitgespaard. In
die „holle" structuur stopt de
Enka elk gewenst geurstofje, al
naar gelang de wens van de fa
brikant. Accurel staat voor ac
curate release, ofwel „gedo
seerd afgegeven". Door die
methode controleert de Enka
de mate waarin de geur wordt
afgegeven, met als gevolg dat
het geurtje soms jarenlang aan
de kunststof kan blijven han-
gen. Letterlijk een produkt
met een luchtje eraan dus.
De basis voor dit nieuwe pro
dukt werd door een Enka-man
gelegd, die op zoek was naar
een methode om kunststoffen
antistatisch te maken. Hij vond
uit dat - in plaats van een hech
te structuur - ook een structuur
met holle ruimten denkbaar
was voor kunststof. In die
ruimten kon het antistaticum
worden gestopt. De vorig jaar
opgerichte Enka-afdeling
„New Business Group" pikte
de methode op en stopte in die
holle ruimte geen antistati
cum, maar lekkere geurtjes.
Zweet
Enka-marketingman C. van Rij
is de man die het nieuwe pro
dukt ruimere bekendheid
moet gaan geven. Een gesprek
met hem in zijn kantoor in het
Enka-hoofdkwartier aan de
Velperweg in Arnhem is een
belevenis. Het ene smeuige
verhaal na het andere, temid
den van naar alles en nog wat
riekende monsters die de at
mosfeer in zijn kamer - laten
we het voorzichtig uitdrukken
- tamelijk bedwelmend maken.
Bijvoorbeeld: een echt naar
zweet ruikend kammetje (het
eerste proefprodukt dat nu -
anderhalfjaar later - nog steeds
zó naar zweet riekt als een ma
rathonloper die net de eind
streep heeft gehaald), of een
plastic aardbei op een potlood,
waarvan het water je van in de
mond loopt. Een plakje ci
troenplastic. Een blokje kerst-
boomgeur. En een hoela-hoep,
die bij ronddraaien fris naar
pepermunt gaat ruiken.
Van Rij wijst op een halfliterblik
op zijn bureau. „Als ik dit blik
je nu zou opentrekken, ruikt
het in de wijde omgeving bin
nen de kortste keren naar aard
beien. Dit concentraat is zó
sterk, dat ik heel Arnhem van
de aardbeiengeur kan voorzien
indien ik dit blik geopend en
wel op de parkeerplaats voor
het gebouw neerzet. We zullen
het maar dicht laten".
Wat is nu precies de bedoeling
van dit Accurel? Grappige pro-
dukten, of ook serieuze toepas
singen? Van Rij: „We zitten nu
in het stadium die de eerste
vliegtuigbezitters ook hebben
gekend. Men had toen nog
geen flauw benul welke be
langrijke rol het vliegtuig kon
spelen. Dus ging men ermee
stunten. Op de vleugels staan
in volle vlucht en dat soort frat
sen. In dat stadium verkeren
we nu ook met dit produkt. De
plastic koffieboon, de plastic
aardbei op dit potlood. Maar
we onderzoeken nu tal van se
rieuze toepassingen die, naar
ik verwacht, over niet al te lan
ge tijd wijd verbreid zullen
zijn".
Seksdrift
Een paar voorbeelden. Voor de
medische wereld: een kunst
stoftablet in de oksel geplakt,
van waaruit met het Accurel-
systeem, via de huid gedoseerd
medicijnen kunnen worden
opgenomen door het lichaam.
Dat vervangt het aloude tablet
onder de tong. Of een staafje
met een de seksdrift opwek
kend middel, dat correspon-
dendeert met de paringsgeur
van de dennescheerder. Alle
mannelijke dennescheerders
komen op dit in het dennenbos
opgehangen staafje af, maken
elkaar daar uit pure jaloezie af,
en het dennenbos blijft ge
spaard.
Df: een stof, die insekten alleen
maar wegjaagt in plaats van ze
te vernietigen. Dat zou volgens
Van Rij weieens het einde kun
nen betekenen van insectici
den, die - zoals we allemaal we
ten - veel meer kwaad doen
dan het uitroeien van insekten
alleen. Of juist een stof die in
sekten aantrekt. Insekten, die
nodig zijn voor de instandhou
ding van een bepaalde fauna-
structuur.
Ook kan accurel worden toege
past in de auto-industrie. Een
extra hulpmiddel om de diver
se auto-onderdelen van elkaar
te kunnen onderscheiden, om
vergissingen te voorkomen.
Een naar koffie riekende zui
ger, of een naar citroen geuren
de carburateur. „Met dit pro
dukt geven we de mensen een
zintuig terug dat in de afgelo
pen jaren steeds meer in on
bruik is geraakt. Juist door de
komst van kunststoffen: de
geur".
Een extra service aan de consu
ment is ook een van de moge
lijkheden. Door de kunststof-
verpakking van de meeste in
de supermarkt te koop zijnde
produkten is het directe geur-
contact tussen consument en
produkt weg. Van Rij: „Geef
dan de deksel van de koffiepot
precies dezelfde koffiegeur als
de inhoud, en de consument
weet weer wat hij koopt. De
spuitbus-luchtverfrisser voor
het toilet. Ook zoiets. Als ieder
een even uitprobeert hoe de in
houd riekt, stinkt binnen de
kortste keren de hele winkel
naar die spray. Dus: geef de
dop van de spuitbus via Accu
rel het geurtje, en de consu
ment weet weer wat hij koopt".
Aardbei-sandalen
Dat het welriekende plastic tot
rare ontwikkelingen kan lei
den, bewees onlangs een fabri
kant van plastic sandalen. Van
Rij: „Die man wilde dat de san
dalen naar aardbeien ruiken.
Voor export naar Nigeria, zei
hij, want daar zijn ze dol op
aardbei-sandalen. Ik geloofde
mijn eigen oren niet, maar het
was echt waar. Tutti-frutti-san-
dalen, zijn ze ook dol op. Om te
gillen, nietwaar? Nou prima,
Enka maakt het wel. In Olden
burg in Zuid-Duitsland wel te
verstaan, waar de produktie-
lijn voor al deze lekkere geur-
stoffen staat".
Enka haalt de geurstgffen bij
parfumiers over de hele wereld
vandaan en stopt ze in de holle
ruimten in de kunststof. Voor
bijvoorbeeld wildrasters op de
Veluwe, opdat de konijnen die
niet direct weer kapot knagen.
De Enka-vinding wordt intussen
druk onderzocht bij bijvoor
beeld de Landbouwhoge
school in Wageningen. De des
betreffende overheidsinstan
ties hebben enthousiast gerea
geerd en sommige gebruiken
het systeem ook al. Het be
drijfsleven ruikt inmiddels ook
geld aan de nieuwe vinding, en
het onderzoek op universiteits
instituten zal zich de komende
tijd met name richten op prak
tische toepassingen van Accu
rel.
„De veelzijdigheid van de toe
passingen hangt nu alleen nog
maar af van de fantasie van on
ze mensen en knappe koppen
elders", zegt Van Rij, spelend
met een nep-koffieboon. De
hoela-hoep staat inmiddels stil
in een hoekje en ruikt niet
meer naar pepermunt. „Een
aardigheidje. Dat ding ruikt al
leen als hij draait. Knap, niet-
VANCOUVER - Na een lang en
emotioneel debat heeft de We
reldraad van Kerken een zeer
voorzichtig geformuleerde re
solutie over Afghanistan aan
genomen. De^ tekst sluit aan bij
het vredesvoorstel van VN-se-
cretaris-generaal Perez de
Cuellar. De assemblee ver
wierp met zeer gering stem-
menverschil een^ voorstel om
de tekst aan te scherpen. Ook
een poging om de commissie
die de resolutie had opgesteld
haar werk over te laten doen,
mislukte.
In de uiteindelijke resolutie, .die
met 497 tegen 142 stemmen
werd aangenomen wordt de te
rugtrekking van Sowjet-troe-
pen uit Afghanistan pas als
vierde voorwaarde genoemd.
Bovendien moet de terugtrek
king plaatsvinden binnen het
kader van een algehele politie
ke regeling, waarmee afghanis-.
tan en de Sowjet-Unie instem
men. In het verworpen aman-
dement was de terugtrekking
als eerste voorwaarde ge
noemd en was de bepaling
„onmiddellijk" toegevoegd.
In de tekst van het VN-vredes-
voorstel wordt als eerste voor
waarde voor een oplossing in
de kwestie-Afghanistan ge
noemd „de beëindiging van
wapenleveranties aan opposi
tionele groepen van buitenaf'.
De voorwaarden drie en vier
hebben betrekking op het
scheppen van een gunstig kli
maat voor de terugkeer van
vluchtelingen en garanties dat
de Sowjet-Unie, de Verenigde
Staten, de volksrepubliek Chi
na en Pakistan met een oplos
sing voor Afghanistan instem-
De kritiek op de naar hun me
ning veel te zwakke resolutie
werd verwoord door onder an
deren de Noorse lutherse bis
schop Lislerud en bisschop
Malik van de kerk van Pakis
tan. Beiden legden er de na
druk op dat de Wereldraad zich
ongeloofwaardig maakt. Ze
vergeleken de resolutie met de
zeer omstandige en aan duide
lijkheid niets te wensen overla
tende verklaringen over Cen-
traal-Amerika en Zuidelijk
Afrika. Bisschop Malik sprak
van een slecht staaltje van oe
cumene.
De Amerikaanse presbyteriaan
mr. William Thompson, voor
zitter van de commissie die de
resolutie opstelde, wilde van
veranderingen in de tekst niet
weten. Hij liet blijken dat er
achter de schermen op het
scherp van de snede om de re
solutie is gestreden en dat het
bereikte resultaat voor de ene
zijde het uiterste is waartoe
men bereid is en voor de ande
re zijde het minste dat nog ac
ceptabel is. De waarheid van
die woorden bleek toen ver
scheidene Russische gedele
geerden zich met hun volle ge
wicht in het debat mengden
om een scherpere veroordeling
van de Sowjet-Unie te voorko-
Aartsbisschop Kirill van Lenin
grad sprak van een kritiek i
ment in de oecumene. Hij
begrip te hebben voor de ei
ties. Een afwijzing van de r«
lutie zou echter politiek uitge
buit worden. Kirill zei d;
dere andere tekst gedoemd
was zonder invloed te blijven
en schade zou doen aan de
geest van de oecumene. De as
semblee bleek gevoelig voor
de teerheid van de relaties met
de Oosteuropese kerken en
stemde uiteindelijk in met de
resolutie.
Bezoek paus
In een brief naar aanleiding van
het eventuele bezoek van paus
Johannes Paulus II aan Neder
land verklaart het Algemeen
Bestuur van de Konferentie Ne
derlandse Religieuzen (KNR)
met nadruk, dat het niet bij
voorbaat afwijzend staat tegen
over dit bezoek. "We willen er
van uitgaan, dat het, mits goed
voorbereid en zorgvuldig geor
ganiseerd, een positieve uitwer
king kan hebben. Onvoorwaar
delijk enthousiasme ervoor kan
echter niet verplicht worden ge
steld", aldus het bestuur van de
KNR.
VANCOUVER - De eenheid van de kerken zal vooral tot uitdrukking
moeten komen in de viering van het avondmaal, omdat daarin het
christelijke geloven en getuigen tot uitdrukking wordt gebracht. Die
overtuiging is neergelegd in het rapport over „stappen op weg naar
eenheid" dat de assemblee van de Wereldraad van Kerken gisteren met
instemming heeft begroet. Het rapport is het werk van een van de acht
werkgroepen waarin de assemblee vorige week uiteenging om de agen
da voor de komende jaren te schrijven.
Hoewel de avondmaalsviering het symbool van eenheid is, is aan de
avondmaalstafel ook de verdeeldheid van de kerken af te meten. Na
meer dan vijftig jaar van oecumenische dialoog zijn kerken als de
rooms-kahtolieke en de oosters-orthodoxe namelijk nog altijd niet be
reid tot volledige intercommunie.
Toch hoopt de wereldraad de komende jaren een paar belangrijke stap
pen te kunnen zetten naar meer eenheid. De belangrijkste is de ont
vangst door de kerken van het document over doop, avondmaal en
ambt, waarover theologen uit de wereldraad en de rooms-katholieke
kerk het begin 1982 in Lima, Peru eens werden. De groots opgezette
avondmaalsviering die op basis van de Lima-tekst in Vancouver werd
gehouden, heeft diepe indruk gemaakt. De bedoeling is dat de kerken
voor eind 1985 laten weten wat ze van het document vinden, waarna in
1987 of 1988 de vijfde wereldconferentie van Faith and Order, de we
reldraad-afdeling voor theologische zaken, plaats zal vinden.
Wanneer de overeenstemming over doop, avondmaal en ambt binnen
bereik komt, wil de wereldraad zich aan een nieuwe monsteronderne
ming zetten, namelijk de formulering van een geloofsbelijdenis. Niet
om de apostolische geschriften van bijvoorbeeld het concilie in Nicea
af te schaffen, maar veeleer als een poging om de basis van het christe
lijk geloof in woorden en begrippen van deze tijd vast te leggen.
In de nota over „stappen op weg naar eenheid" wordt ondubbelzinnig
gezegd dat de eenheid van de kerken geen doel op zichzelf is, maar
middel om aan de vernieuwing van de menselijke gemeenschap te
werken. De kerk moet een profetische gemeenschap vormen, een teken
van eënheid en vernieuwing.
VANCOUVER - De Wereldraad
van Kerken wil meeir aandacht
besteden aan zending én evange
lisatie. De assemblée stuurde gis
teren een rapport over 'getuigen
in een verdeelde wereld' terug
naar de opstellers omdat het
overwegend m negatieve zin
over de christelijke verkondi
ging sprak. Het is historisch on
houdbaar en theologisch onver
standig om te suggereren dat
zendingswerk alleen maar des
tructief heeft gewerkt op andere
culturen, zei een Westduitse pre
dikant.
In het rapport werd min of meer
gesuggereerd dat het meer on
danks dan dank zij zendelingen
uit het Westen was dat het evan
gelie in vrijwel alle werelddelen
wortel heeft geschoten in niet-
westerse culturen.
Ook de passages over de dialoog
met niet-christelijke godsdien
sten stuitte op kritiek. Respect
voor en samenwerking met an
dere religies mag de christelijke
opdracht tot verkondiging niet
vervangen, zo zei onder meer de
Westduitse ds. Peter Sandner
Volgens de Noorse lutherse bis
schop Per Loenning zou aan
vaarding van het rapport een
slag zijn voor de geloofwaardig
heid van de wereldraad tegen
over zijn critici.
Loenning pleitte ervoor het werk
van de commissie voor zending
en evangelisatie van de wereld
raad als een zeer waardevol ele
ment in de oecumene in de aan
bevelingen op te nemen. Met ver
scheidene andere sprekers
noemde hij met name het docu
ment over evangelisatie dat vorig
jaar uitkwam en dat veel waarde
ring heeft geoogst, ook bij critici
van de wereldraad.
Het rapport over 'participatie' van
vrouwen, leken jongeren, bejaar
den en gehandicapten in kerk en
samenleving, werd met instem
ming begroet Een belangrijke
conclusie is dat kerken zelf vaak
een slecht voorbeeld zijn van
participatie. In een groot aantal
aanbevelingen wordt de kerken
gevraagd er alles aan te doen om
iedereen deel te laten hebben
aan de schepping van God en de
gemeente als lichaam van Chris
tus.
Ds. Ahda in 't Veld van de Remon
strantse Broederschap vroeg de
assemblee om ook een passage
in het rapport te wijden aan de
participatie van homoseksuelen,
maar vond daarvoor geen ge
hoor. Homofilie wordt door de
meeste kerken in Oost-Europa
en de Derde Wereld niet als pro
bleem gezien, of volstrekt van de
hand gewezen als een zonde te
gen de bijbel
