-c
Koot en Bie terug met
vernieuwd programma
r
li'jiïi
Sb
Eindelijk P.C. Hooftprijs voor M. Vasalis
tf| J
VARA-tv brengt
Busby Babes in
de herinnering
Ook Adriaan van Dis verschijnt weer op VPRO-tv
PROFITEER ER VAN
R Groeneveld en Zn. Tei. oio 739755
Dichteres moest bijna dertig jaar wachten...
Radio - tv - kunst
19831 ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1983
HILVERSUM (ANP) - Koot en Bie zullen het komende winter
seizoen bij de VPRO op televisie 'een geheel nieuw' program
ma brengen. Vanaf 19 oktober zal tot april maandelijks gedu
rende 45 minuten te zien zijn wat het populaire duo onder de
kreet 'vernieuwd' verstaat.
Adriaan van Dis.
Naast Koot en Bie keren ook de
praatshow 'Hier is...Adriaan van
Dis', het discussieprogramma
'Tijdverschijnselen' van Ad 's
Gravesande en 'Lotgevallen' van
Cherry Duyns terug. BGTV, 'het
actualiteitenprogramma met het
aparte gezicht' wordt in het nieu
we seizoen opgevolgd door 'Het
landsbelang'. 'Een actueel maga
zine, waarin driftig door het be
hang van de belangrijkste ge
beurtenissen in Nederland wordt
heengeprikt, satirische verbin
dingselementen inbegrepen', zo
meldt de VPRO in het overzicht
van het winterprogramaa '83-'84.
Een fors aantal nieuwe program
ma's, voornamelijk van eigen
makelij, maakt ook zijn opwach
ting bij de VPRO-televisie. Zo
begint op 31 augustus de zesdeli
ge serie 'De lijn'. Een tocht, met
camera en microfoon, langs een
door de computer berekende
kaarsrechte lijn door Amster
dam, aan de hand van Hetty Ro-
senfeld, naar een idee van Harry
Mulisch.
Op 26 oktober wordt de draad van
'Herenleed' weer opgepakt. Ar
mando en Cherry Duyns zijn
door de VPRO bereid gevonden
om wederom hun diepste over
peinzingen over het voetlicht te
brengen, ditmaal in een driedeli
ge serie.
Freek de Jonge levert ook de ko
mende winter weer een bijdrage
aan de VPRO-televisie. Op 21 de
cember zal vanuit het Circus
theater in Scheveningen de laat
ste opvoering van „De mythe"
worden uitgezonden.
Het muziekprogramma 'Hotel
Suburbia' zal in iets gewijzigde
vorm worden voortgezet. De ho
telsfeer wordt vaarwel gezegd en
er zal meer aandacht worden ge
schonken aan uitersten in de
popmuziek, experimentele en
moderne geïmproviseerde klan
ken.
Op 26 oktober begint de VPRO
met het eerste deel van drie do
cumentaires over de besluitvor
ming over de eventuele plaatsing
in Europa van nieuwe kruisra
ketten. In het eerste deel komt
het militair-industriële proces
aan de orde, het tweede geeft een
analyse van het politieke besluit
vormingsproces en het derde
deel gaat over Duitsland als toe
komstig atomair slagveld.
Daarnaast volgen avondvullende
eigen documentaires over de ver
houdingen tussen Oost en West -
'De grens' op 7 december - en
over de Sowjet-Unie, op 29 fe
bruari. Ook bestaan er plannen
om het Oost-Westthema af te
ronden met een tv-debat over de
fr V
Kees van Kooten (links) en Wim de Bie.
fundamentele aspecten van de
kernbewapening.
'Mens, milieu en morgen' is de
naam van een driedelige eigen
serie over de nieuwste ontwikke
lingen op het gebied van energie,
vervuiling en voedsel. Achter
eenvolgens zullen de grondstof
fen, het water en het voedsel on
der de loep worden genomen.
De VPRO komt ook met portretten
van ballingen uit Chili, Zuid-
Afrika en Indonesië met achter
gronden van hun problemati
sche verblijf in Nederland.
In het komende tv-seizoen begint
de VPRO ook met een video-pro
gramma. Een programma met
fragmenten van aparte video-
produkties en aandacht voor
nieuwe ontwikkelingen bij het
creatieve gebruik van video. Er
zijn voorlopig zes afleveringen
voorbereid, onder eindredactie
van Bob Visser.
Visser is ook bezig met een video
film onder de titel "Deltaplan",
een futuristisch, science-fiction-
achtig verhaal dat zich afspeelt
rondom de waterkeringswerken
in de Oosterschelde. Er wordt
voorts gewerkt aan een docu
mentair drama over de netelige
problemen waarin opbouwwer
kers verzeild raken wanneer de
economische recessie doordringt
in leven en werken van mensen
in hun buurt
Wat drama betreft vertoont de
VPRO verder 'Klassenstrijd' van
Nigel Williams in een bewerking
van Jules Deeelder. Deze heeft
het stuk omgewerkt en in Rotter
dam-Zuid gesitueerd. Acteurs
zijn zes werkloze Rotterdamse
jongens van 16 tot 21 jaar.
Toneelgroep Centrum brengt voor
de VPRO-tv een stuk over cor
ruptie in Nederland, waarbij on
der meer de Ogem-affaire model
staat. Verder worden vertoond
'De kus van de spinnevrouw',
een stuk naar het gelijknamige
boek van Manuel Puig, een pro-
duktie van het Werktheater, ge
naamd 'De meeuw' en een vier
delige serie met Hauser Orkater,
waarvan de werktitel luidt 'De
bavianen'. Er bestaan ook nog
plannen om de Nederlandse
stukken 'Het monster van de lief
de' van Edwin de Vries en 'De
entourage van Emma' van Frou-
ke Fokkema voor de televisie te
bewerken.
Vanaf 5 oktober wordt de filmserie
'Cinema primeur' voortgezet met
films die in het grote filmcircuit
niet aan bod komen. Films die
onder meer te zien zullen zijn:
'Ascendancy' van Bennet, 'Le
petit Joseph' van Barjol, 'La ju-
ment va peur" van Bunuel, The
mission' van Sayyad en 'Voice
over* van Monger. In de catego
rie buitenlands werk verschijnt
verder op 31 augustus het eerste
deel van de trilogie 'Bill Douglas'
op het scherm, een gedramati
seerde documentaire over de
jeugd van de gelijknamige regis
seur in het Schotse mijnwerkers-
dorpje Newcraighall.
ADVERTENTIE
kipspecialiteiten rechtstreek
van de groothandel.
Uw voordeel: Uitsluitend kers
vers - De beste kwaliteit
Natuurlijk de laagste pnj.
Iedere dinsdag vanaf 8 uur to tl
13.00 uur indeGroenoordhallenl
Dit zijn onze VASTE LAGE
BODEMPRIJZEN
Kippcpolcn per s kB 25.-
Braad-grill kuikens
(plm. 950 gr.) per sluk 5.50
Kiprollade por kt 13.-
T.V. Hapjes
heerlijk gekruid per kg
Drumsticks per kt 8 .-
Kipkarbonade pw kp 7 .-
Kipsaté heerlijk pi-munni'LTd
per 3 porties 6
"ij
'V"<"
Kuikenlevertjes
Nasi-Bami mei
hotermals -
per 500 gr. Z.5U
el kip en
per 500 gr.
per 500 gr. V «50
1st ukken per kg 10."
per 5(1(1 er. 8."
Kip-Shoarma
Tam Konijn hm
Kalkoenhaasje
HILVERSUM (GPD) - „Hij was de
beste voetballer die ik ooit heb
gekend. Het was een verrukking
om met hem in een elftal te spe
len. Hij kon alles". Superlatieven
schoten de befaamde Britse ex-
international Bobby Charlton te
kort toen hij ten behoeve van een
televisiedocumentaire de kwali
teiten van zijn in 1958 omgeko
men collega Duncan Edwards
moest beschrijven. De documen
taire van Engelse makelij, die
vanavond door de VARA wort
uitgezonden, vond zijn oor
sprong in het feit dat 25 jaar gele
den bij een vliegtuigramp in de
buurt van het Duitse München
acht spelers van het toenmalige
eerste elftal van Manchestër Uni
ted samen met een aantal journa
listen en officials de dood von
den.
In het programma wordt terugge
blikt naar het fenomeen Man
chester United. Het programma
heeft de titel de Busby Babes
meegekregen, de noemer waar
onder de talentrijke spelers van
manager Matt Busby opereer
den. Deze legendarische figuur
overleefde de ramp van 1958 en
haalt in de documentaire uitge
breide herinneringen op.
Overigens had het programma net
zo goed Busby Babe Duncan Ed
wards kunnen heten, want bij de
sprong terug in de tijd duikt hij
bij elk interview onmiskenbaar
op. Toen hij twee weken na de
ramp bezweek aan zijn verwon
dingen was Edwards 21 jaar,
maar niettemin had hij al een po
pulariteit opgebouwd die zich tot
in de kleinste uithoeken van het
Britse koninkrijk uitstrekt.
Een kwart eeuw na zijn dood
wordt de nagedachtenis aan Ed
wards nog altijd door velen
geeërd. In de documentaire ko
men zijn beide ouders aan het
woord. Ook een official die het
ongeluk bij München overleefde
behoort tot de geinterviewden.
(Ned. 2 - 22.55-23.20 uur).
De dichteres M. Vasalis
Als de telex het bericht uit
hoest dat de dichteres M.
Vasalis is onderscheiden
met de P.C. Hooftprijs, is
je eerste reactie: Had zij
die dan nog niet?". Want
van de drie dichtbundels
die er van haar zijn ver
schenen, dateert de laatste
uit 1954. Het heeft dus bij
na dertig jaar geduurd
voordat een jury op het
idee kwam haar met deze
prijs, waarmee „een heel
oeuvre" wordt bekroond,
te vereren.
Als je even nadenkt is het mis
schien toch niet zo gek. Die drie
bundels van weleer vormen sa
men immers maar een heel klein
oeuvre. Het ligt dus voor de hand
dat de aarzeling van die jury's in
het verleden is ingegeven door
de gedachte, dat het met die drie
boekjes nog niet afgelopen zou
zijn. Men heeft haar dus de kans
willen geven nog wat meer te pu
bliceren, en wellicht is ook hier
de wens de vader geweest van de
onuitgesproken gedachte. Hoe
dan ook, er zijn geen nieuwe
bundels gekomen en nu was de
jury dan kennelijk het wachten
beu.
Onbekende
Vasalis - die pseudoniem is een
verlatijnsing van haar meisjes
naam Leenmans - is voor het te
genwoordige geslacht waar
schijnlijk een volslagen onbe- Gevaarlijk
kende. Nooit heb ik ergens een
interview met haar gelezen. Zij
heeft geen zitting in een tv-panel
of in literaire commissies. Nooit
heeft zij deel uitgemaakt van het
bestuur van de Vereniging van
Letterkundigen. De feestavon
den bij de opening van de Boe
kenweek heeft zij zover ik weet
maar één keer bezocht en dat
was in 1953, toen er met het oog
op de watersnoodramp geen
feest was, alleen een toneelvoor
stelling.
in een periode toen dit dreigde te
verkommeren. Zij heeft de kin
deren eens meegenomen om
schoentjes te kopen.
Daarmee begeef ik mij in de sfeer
van de literaire kletspraat en dat
door
Hans van Straten
Nee, het leven van Vasalis heeft
zich niet in literaire kringen afge
speeld. Over dat leven is trou
wens maar heel weinig bekend.
Het enige wat ik kan vertellen is
dat zij als studente enkele jaren
in Zuid-Afrika heeft gewoond en
later als zenuwarts in Amster
dam een praktijk heeft gehad. In
die tijd bezocht zij wel eens het
artiestencafé Eylders, tenminste
ik heb wel eens een foto uit een
krant geknipt waarop zy in dit
café aan een tafeltje zit met de
dichter Bertus Aafjes. Ik heb ook
eens gehoord dat zy haar zorgen
uitstrekte over het gezin Aafjes,
is gevaarlijk terrein. Er is overi
gens een heel andere manier om
deze dichteres te leren kennen
en dat is door haar gedichten te
lezen. Dat heb ik al vroegtijdig
gedaan, want het grasgroene He
liconbundeltje met de zwaantjes
op het omslag, getiteld „Parken
en woestynen" en verschenen in
het late nzyaar van 1940, heb ik
mij al vroegtijdig aangeschaft.
Daar moest je toen gauw bij zijn,
want er was een run op het boek
je en de 300 exemplaren die uit
gever A. A. M. Stols ervan had
opgelegd, waren gauw weg. Het
is vele malen herdrukt
Waarom was dit bundeltje zo'n
succes? Ik geloof dat de oorlog
somstandigheden daar iets mee
te maken hadden. Het boekenle
zend publiek in het door de Duit
sers bezette Nederland had in die
dagen behoefte aan iets eigens,
alsof men zich zelf wilde verze
keren: zie je wel, Nederland is
nog niet verloren zolang er zulke
echt Nederlandse talenten zyn.
Het succes van de roman „Hol
lands Glorie" door Jan de Hartog
ligt in dezelfde lyn.
Treffend
In „Parken en woestynen" vernam
je de stem van een echt Holland
se vrouw die in eenvoudige,'
maar zeer treffende woorden
heel bijzondere dingen zei. Zy
had het bijvoorbeeld over „de
wind gefronsde sloteh" en dat
was een zeer Hollands beeld dat
je by bleef.
Zy schreef verzen over heel gewo
ne dingen waar toch nog nooit ie
mand over had geschreven, bij
voorbeeld over een nachtelijke
busrit over de Afsluitdijk („De
bus rijdt als een kamer door de
nacht"). Beroemd werd haar ge
dicht „De idioot in het bad", een
navrant moment uit een inrich
ting. Tussen die zeer Hollandse
gedichten in stonden ook enkele
verzen uit Zuid-Afrika, indruk
ken uit de Korroo-vlakte, alles
heel persoonlijk, heel vrouwelijk
gezien.
Volwassen
Na de oorlog verschenen nog twee
bundels, „De vogel Phoenix" en
„Vergezichten en gezichten".
Het was een meer volwassen
poëzie, minder overrompelend
dan die eerst publicatie, maar
toch erg mooi werk. Zy heeft
sporadisch ook proza geschre
ven, een verhaal uit Zuid-Afrika
verscheen in het geschenk voor
de Boekenweek in 1940, dag
boeknotities uit de oorlog ston
den in 1945 in het maandblad
Criterium.
Ook heeft zij wel eens beschouwin
gen gepubliceerd over poëzie en
ik herinner mij dat zij daarin de
dichter Coos Schuur „een door
het prikkeldraad gehaïalde ver
wilderde Rilke" heeft genoemd.
En toen Ab Visser de Hendrik de
Vries prijs kreeg, heeft zij hem
met een schitterende toespraak
gehuldigd.
Dit is allemaal al 25 jaar of langer
geleden. Het lijkt wel alsof de
loopbaan van de dichteres Vasa
lis al lang geleden is afgesloten.
Toch heb ik wel eens horen vertel
len dat zij nog veel ongepubli
ceerd werk heeft liggen, zowel
poëzie als proza, en dat een Am
sterdamse uitgever tot dusver te
vergeefs moeite heeft gedaan om
dit werk te mogen uitgeven. He
laas, zo langzamerhand ga ik
vrezen dat ook dit tot de literaire
kletspraat moet worden gere
kend.
