c EG vraag t grote offers Kerkje, kerkje wat gebeurt er? Turkse junta beperkt politieke speelruimte ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1983 Meningen De persconferentie, waarop vorige week vrijdag de bezuinigingen op de landbouwuitgaven werden aangekondigd, werd door Paul Dalsager, laten wij maar zeggen de 'minister van landbouw van de EG', besloten met de oproep: ..Pleeg geen verzet, wij zijn van plan het landbouwbeleid te ver- sterken en te verbeteren". door Rinse Zijlstra Ik heb enige twijfel of degenen die de voorgestelde bezuinigingen moeten verwerken deze plannen met vlaggen en applaus zullen begroeten. Inmiddels zijn echter, zoals gebruikelijk, de burelen van de EG in Brussel gedurende de maand augustus gesloten en zullen de reacties derhalve vier weken kunnen rijpen. Laat ik, al vorens mijn commentaar te ge ven, nog even de hoofdzaken in uw herinnering terugroepen: De ontwerp-begroting van de EG vertoont een totaal aan uitgaven van 62 miljard gulden. Ongeveer twee derde van dit bedrag is, zo als bekend, nodig om de land bouwuitgaven te dekken. Deze landbouwuitgaven stijgen naar de mening van de commissie te sterk, nl. ca. 30 procent in 1 jaar. Deze stijging wordt vooral ver oorzaakt door het feit dat de pro- duktie van melk, vlees, granen en olijfolie - om maar een paar van de belangrijkste produkten te noemen - sneller toeneemt dan de vraag. Het gevolg hiervan is dat de voor raden zeer snel aangroeien en de financiering van opslag en afzet uit de hand dreigt te lopen. Wel nu, de voorstellen die vrijdag ge presenteerd werden, hebben der halve ten doel de produktie-uit- breiding te beteugelen en daar door de uitgaven met 15 a 20 pro cent te beperken. Als de door de Europese Commissie aangege ven wegen ook door de raden van ministers bewandeld zullen worden, zullen de gevolgen diep insnijden. Het zware weer, waar op ik in mijn vorige rubriek doel de, is dan wel volledig losgebar sten. Laat ik opnieuw ter illustratie de hoofdlijnen van de voorstellen voor u formuleren: 1. Het prijsbeleid zal in de komen de jaren zeer restrictief zijn. In rond Nederlands gezegd: op prijsverhogingen mag in deze si tuatie niet worden gerekend. 2. De monetaire compenserende bedragen worden zeer beperkt en de bestaande snel afgebroken. Opnieuw uit het jargon vertaald: landen met een sterke valuta, die revaluaties hebben doorgevoerd, moeten met prijsverlagingen re kenen. 3. Er komt een heffing op de pro- duktietoename, waarbij 1981 als basisjaar zal gelden. Voor de Ne derlandse veehouders zal dat bij voorbeeld betekenen dat meer dan 1 miljard kg melk, zijnde de produktie-uitbreiding sindsdien, extra wordt belast. Hoe hoog die belasting zal uitvallen is nog niet bekend. In vroegere stadia is wel eens genoemd 70 procent van de huidige prijs. Welnu, als dit het geval zou zijn, zou afgerond ie dere extra liter met ca. 50 cent worden belast, zodat de Neder landse veehouder in dat geval meer dan 500 miljoen gulden zou moeten opbrengen. Er wordt reeds over alle melk 1,5 cent zgn. medeverantwoordelijkheidshef fing geind, zodat in combinatie deze beide maatregelen een af dracht van 700 miljoen gulden zouden meebrengen. Daarmee acht de commissie echter de vee houders nog niet voldoende aan geslagen. 1. Voor de zgn. intensieve veehou derijbedrijven heeft zij nog een extra belasting in petto, die - met de maatstaf door de Europese Commissie aangelegd - nog eens bijna een kwart van de in totaal 63.000 bedrijven zou omvatten. 5. Vervolgens zullen de interven tiemogelijkheden worden be perkt, d.w.z. dat de mogelijkhe den om overschotten bij over heidsbureaus in te leveren dras tisch worden ingeperkt. 6. Voeg ik hierbij nog het voorne men om ook de invoer van grondstoffen voor de mengvoe derindustrie te belasten dan mag de conclusie worden getrokken dat de realisering van deze voor stellen een geduchte aderlating voor de agrarische sector in het algemeen, maar vooral voor de veehouderij in het bijzonder, zul len betekenen. De voorsprong die wij in Nederland hebben op gebouwd, de vrucht van vak manschap en specialisatie, zal op een aantal terreinen fors worden afgestraft. Als het om beteugeling van de pro- duktie gaat, ligt de kern van de voorstellen bij het om de uitbreiding hiervan z te belasten. Op deze wordt een soort produktiecon- tingentenng per bedrijf inge voerd. die dan door de zuivelfa brieken mag worden toegepast, een opdracht waar besturen en directies nu niet bepaald geluk kig mee zullen zijn en die onge twijfeld veel praktische proble men zal meebrengen. Enfin, de liefhebbers van contin- gentering kunnen hun hart opha len. Ook de aantasting van het in terventiestelsel bergt m.i. grote risico's in zich. Het gaat dan nl. niet alleen om het mager melk poeder of de boter, maar het ge hele stelsel kan inzakken, waar door chaotische toestanden op de markt kunnen ontstaan. Wat de grondstoffenimport voor de mengvoedersector aangaat, ge tuigt het voorstel om de zgn. graanvervangende produkten te belasten niet van veel bereidheid om de handelspolitieke conflict stof met de Verenigde Staten te reduceren, evenmin trouwens als de in het vooruitzicht gestel de heffing op oliën en vetten, die de concurrentiepositie van de olijfolie wat moet opkrikken. Het lijkt mij op dit laatste punt ver standiger dat de Europese Com missie eerst maar eens tracht de miljoenen guldens in de porte monnee te houden, die volgens een rapport aan fraude in de olijf oliesector in Italië verdwijnen. De huidige voorstellen zullen, zo als gezegd, financieel een ge duchte aderlating voor de agrari sche sector betekenen. Naar mijn mening verdienen deze voorstellen dan ook scherpe kri tiek en niet alleen uit een inko mensoogpunt. Het is in de eerste plaats aan de minister van land bouw, na overleg met de land bouworganisaties, om de kritiek in alternatieve voorstellen om te zetten. Hierbij staat vast dat er geen voorstellen denkbaar zijn, die de producenten en hun coö peraties onberoerd zullen laten. Daarvoor zijn de problemen bij de afzet te groot geworden. De gemeenschappelijke land bouwpolitiek begint in plaats van de motor van de EG de mo lensteen om de hals van de Euro pese Gemeenschap te worden. De deuren van de Brusselse bu relen zijn gesloten. De ontwer pers van deze plannen zitten met een cocktail onder de palmen. Aan de georganiseerde land bouw. doordrongen van de ernst van het probleem, de opdracht thans een beter werkstuk dan dit af te leveren. iDe auteur is voorzitter van de Konink lijke Nederlandse Zuivelbond) Meningen op deze pagina zijn voor rekening van de auteurs „Az en oz", weinig en zuiver, moe ten de partijen zijn die deelne men aan de Turkse parlements verkiezingen die voor 6 novem ber zijn uitgeschreven. Dat heeft president Evren duidelijk geëist tijdens een van de vele toespra ken die hij de laatste weken heeft gehouden als hoofd van de junta van vijf generaals die sinds de staatsgreep van 12 september 1980 het land bestuurt onder de naam Nationale Veiligheidsraad (NVR). Met 'zuiver' bedoelde hij dat ze geen smetten uit het verle den moesten vertonen, dat ze niets maar dan ook niets te ma ken mochten hebben met de par tijen van voor 1980. Die zijn alle buiten de wet geplaatst omdat ze, in de ogen van het generaais- bewind, bijdroegen tot het ge vaar van een burgeroorlog. door Frans van Hasselt „Het moet zo worden dat twee Tur ken tot verschillende partijen be horen zonder elkaar naar het le- ven te staan", heeft Evren in een andere speech verklaard. „Zoals de een voorkeur heeft voor blon dines en de ander voor brunettes en die twee toch vredig als buren naast elkaar leven". De president, die onlangs tot de ci viele staat is teruggekeerd, houdt zich strikt aan zijn eigen richtlij nen, met het gevolg dat er nog niet veel schot zit in de oprich ting van levensvatbare nieuwe partijen. Met kennelijke instem ming van het regime is meteen zodra de inschrijving was ge opend een Partij van Nationalis tische Democratie opgericht, on der generaal b.d. Turgut Sunalp, maar er zijn nog niet veel aanwij zingen dat deze wortel schiet bij de bevolking. Nog minder is dat het geval met de ietwat linkser ogende Populistische Partij, die wat later ter wereld kwam onder leiding van de eveneens uit het regime voortgekomen Necdet Calp, vroeger secretaris op het kabinet van de eerste minister. Wat meer weerklank was er voor een andere rechtse partij die zich Moederlandpartij noemt en be hoorlijk aan de weg timmert. De leider ervan, Turgut Ozal, heeft, eerst onder de rechtse civiele premier Demirel en daarna on der de junta, als superminister van economische zaken de hoge inflatie succesvol bestreden, waarbij echter van het volk een grote teruggang in koopkracht werd gevergd. Bankschandalen noopten hem vorig jaar tot aftre den, al was hij daar niet recht streeks bij betrokken. Populair is deze man niet bepaald, maar duidelijk is hij wel. En bo vendien mikt hij, meest door zijn eigen levenswijze, op het prakti- zerende islamitische deel van de bevolking. Het is niet ondenk baar dat de onmiskenbare econo mische onlust en malaise - een arbeider moet nu tweemaal lan ger werken voor een kilo vlees dan in 1980 - zich op vage wijze zal uitkristalliseren langs ver sluierde islamitische kanalen, ook al kreeg juist de man die nu deze partij leidt de schuld van de grote verarming die de Turken tussen '80 en '82 trof. Na de oprichting van Ozals partij is het modderen geworden met het registreren van de daaropvolgen de. Een rechtse Partij van het Grote Turkije ging spectaculair en veelbelovend van start, maar mikte zo duidelijk op het nog al tijd actieve kader van Demirels nu verboden Gerechtigheidspar- tij, dat zij al na elf dagen werd verboden; twee van haar oprich ters werden samen met Demirel zelf en nog dertien oud-politici naar een, overigens nogal lu xueus, deportatieoord gestuurd. ^Iu was het de beurt van links het vacuum te vullen dat bleef be staan na de oprichting van de twee reageerbuispartijen van Su nalp en Calp. Een Sociaal-Demo cratische Partij (SODEP) werd gevormd, zonder de instemming van de oude sociaal-democrati sche leider Ecevit, maar met als voorzitter professor Erdal Inonu, zoon van de legendarische twee de president van de republiek. Drie weken later werden 21 van de 37 oprichters, onder wie de snel populair wordende Inonu, getroffen door een zogenaamd 'veto' door de Nationale Veilig heidsraad; een recht dat de junta zich nadrukkelijk had voorbe houden ook al geschiedt het zon der opgave van redenen. partij moet, behalve in 34 van de 67 provincies zijn geor ganiseerd, 31 door het regime er kende oprichters kunnen verto nen. De SODEP toog, onder nieuwe leiding van oud-provin cieprefect Kartay, ijlings aan het werk om nieuwe oprichters op te sporen. Hij vond er twintig, van wie er echter binnen een week weer vijftien door het regime De generaals Evren (rechts) en Ersin: veto werden afgewezen. De SODEP heeft nu 21 erkende oprichters en moet er nog tien bij hebben om legaal te worden, maar men begint zich af te vragen of het re gime niet een pesterig spelletje speelt met deze formatie en tot 24 augustus, de dag dat alle par tijen definitief moeten zijn aan gemeld, zal verhinderen dat er genoeg oprichters zijn erkend. Ook ter rechterzijde kwam men nog tot twee vergeefse pogingen partijen overeind te zetten die te ruggrepen op Turkije's verleden. Van de Wedergeboortepartij, die appelleerde aan de nostalgie van veel Turken naar het regime- Menderes (1950 tot '60) waarvan de leider na een militaire staats greep werd opgehangen, werden alle oprichters 'gevetood'. De Partij van het Rechte Pad, die op haar beurt Demirel's voormalige kader en electoraat trachtte te mobiliseren, zag 30 van haar 34 oprichters ongeschikt verklaard. Evren en de zijnen maken er geen geheim van twee a drie puur nieuwe partijen genoeg te vin den. „Tweeëneenhalf schertste onlangs veelbetekend Ozal, op dacht valt naarmate de Demirel- en Inonu-aanhangers op dood spoor lijken te worden gema noeuvreerd. Zijn partij zou. vol gens vele waarnemers, bij een enigszins democratische proce dure als grootste uit de bus kun nen komen, zeker als Demirel- aanhangers bij gebrek aan een ei gen idool alsnog hun stem uit brengen op de man die in 1980 door Demirel (en niet door de junta) als 'redder van de Turkse uitverkoren Sommigen houden onder deze om standigheden rekening met de mogelijkheid dat ook de Moeder landpartij, al zijn haar oprichters nu door het regime erkend, als nog zal worden aangepakt in de figuur van Ozal, die men immers net zo goed als Demirel en Ece vit, als een soort figuur uit de ou de politieke wereld kan zien. In 1977 was hij parlementskandi- daat voor de, nu ook verboden, fundamentalistisch islamitische Partij van Nationaal Behoud, waarin zijn broer een der kop stukken was. Er wordt gefluis terd dat er nog zoiets als een 'dossier-Ozal' bestaat waarvan het regime gebruik zou kunnen maken als Ozal op een verkie zingsoverwinning zou lijken af te stevenen. Voor generaal b. d. Sunalp moet het een nachtmerrie zijn op nieuw af te gaan, zoals hij in 1973 afging toen hij vergeefs probeer de zijn superieur, de toenmalige opperbevelhebber Gurler, in het parlement tot president van de republiek gekozen te krijgen. Gurler, een echte krachtpatsers figuur, was met dit vooruitzicht uit het leger getreden en had zich in de Senaat laten benoemen door de aftredende president Su- nay. De verwachting was dat het al twee jaar totaal geinti meerde parlement hem wel zou kiezen, zeker toen de halve legerleiding in gala-uniform op de tribune plaatsnam. Maar voor ëën keer bleken de leiders van de twee grote partijen. Demirel en Ece vit, samen te kunnen werken om- dit te verhinderen. Gurler en in mindere mate Sunalp gingen af en werden 'rezil', bela chelijk, het ergste wat een Turk se topgeneraal kan overkomen. Gurler, die natuurlijk niet meer terug kon keren naar zijn militai re post, heeft daarna niet lang meer geleefd. Op 6 november zal Sunalp in ieder geval wraak wil len nemen voor wat er tien jaar geleden is gebeurd. Demirel en Ecevit, die toen voor één keer te gelijkertijd de legerleiding trot seerden, dienen voor altijd te worden vergeten. (De auteur houdt zich als correspon dent van deze krant bezig met Grie kenland en Turkije!. Velen, zelfs niet-katholieken en "de vreemdeling in Jeruzalem of Rome", hebben al ontdekt dat er in Rome wat loos is. Paus Johan nes Paulus II houdt zich per soonlijk meer dan zijn voorgan gers bezig met het uitkiezen van de bisschoppen. Sinds enige tijd is het ook uit met de Nederland se traditie dat een bisschop uit het eigen diocees voortkomt. Ik heb er begrip voor dat vele Ne derlanders, jammer genoeg, nog moeilijkheden hebben met dit verloren privilige. Hopelijk zet ten ook deze Nederlanders de klok gelijk met Rome en aan vaarden zij dat de betere kandi daat soms in een andere provin cie woont. Tot zover kan ik het persoonlijk benoemingenbeleid van de paus, zijn ingreep in het Curiekerk op dit gebied, best be grijpen en billijken. door F. Mooren Ik heb echter moeite met het vol gende. Deze paus heeft persoon lijk de eenheid en consolidatie verkozen boven de verandering en de oecumene, zelfs ten koste van de gelovigen. Het is uit met het door Johannes XXIII ver kondigde "aggiornamento" (bij de tijd brengen). Rex Brico - El- seviers Magazine stelt dit dui delijk en verwijst daarvoor naar de Vaticanisten en sociologen, die de paus dagelijks volgen en bestuderen en die dit gegeven rijkelijk in kaart hebben ge bracht. Is dit kritiek op het pauselijk be noemingenbeleid? Ja. Ik ver wacht dat er nu onmiddellijk vlijtige briefschrijvers opsprin gen. Mensen die het signaleren van een dergelijke feitelijkheid verontwaardigd afwijzen, laat staan die kritiek dulden op de heilige vader. Zij staan klaar met het arsenaal van stempels zoals "schande", "schandalig", "weer polarisatie" en dies meer om aan schrijver en stuk (zelfs ongele zen) een der stempels te geven. Helaas hebben teveel goedwil- lenden de interesse en de illusies in de Roomse Kerk, mede dank zij Rome, verloren. Ze zwijgen zelfs. Zo niet een paus kenner bij uitstek. Peter Heb- blethwaite. die stelt: "De gedach te dat de paus weliswaar naar buiten met imponerende over tuigingskracht de mensenrech ten verdedigde als hij de naties toesprak, maar die binnen de kerk niet behartigde, baarde vooruitstrevende kerkelijke lei ders zorgen. "Recent stelde me vrouw Klompé dat zij moeite heeft om dit benoemingenbeleid, van de paus persoonlijk, te be grijpen. Ik wil haar woorden graag tot de mijne maken. Im-' mers, wat is dat voor een beleid? Een 70-jarige hard werkende, in tegere, intelligente, loyale, be gaafde man, met een grote staat van dienst, nota bene een Curie kardinaal. 4 jaar lang in de kou laten staan als deze om hulpbis schoppen vraagt? Is het nog menselijk te noemen iemand in zijn 66ste levensjaar een dubbele taak te geven (in Utrecht en Ro me, het reizen alleen is al een zware opgaven) en hem dan ja ren aan de lijn te houden voordat er hulp komt? Erger, zelfs in Ro me zijn rechterhand weg te pro moveren? Het moet mij van het hart, ik noem dit onbarmhartig, onmenselijk, misbruik maken van iemands hoog bekend staan de loyaliteit. Als mijn definities over barmhartig en menselijk bijgesteld moeten worden, wil ik gaarne de "Room se" opvatting zien over de limiet tussen menselijk en onmense lijk. Ik kan moeilijk veronder stellen dat daarbij de begrippen "volgzame gehoorzaamheid" of "kritiek ongepast" ingevoerd zijn. Velen in Nederland hebben al lang niet meer de illusie te denken dat de paus zich nu nog zal storen aan voordrachten voor bisschopsbenoemingen door de jaar voor aangewezenen zoals nu het Kapittel van Rotterdam en binnenkort van Haarlem. Op zijn zachtst gezegd noem ik het zorgwekkend dat de paus méér gewicht geeft aan andere onbe kende informatiebronnen als aan de officieel aangewezen bron- Hebben deze laatste hun klokjes niet gelijk gezet met Rome? Ik geloof niet dat dat het geval is, wel dat Rome meer te onpas als gepast de klok blijft terugdraai en, gewoon de eigen gang gaat zelfs ten koste van de gelovigen. De geschiedenis der laatste jaren geeft dit duidelijk aan. In 1975 wist "Rome" het ook zo goed. Om Bisschop Simonis uitspraak eens anders te gebruiken, "er werd geen vreemdeling uit IJs land of de Azoren gehaald". Wel werd een uiterst capabele kardi naal uit Rome in Utrecht ge dropt. Na een jaar werken beves tigde deze "Rome" dat gehoor geven aan de andere bronnen, in feite een miskleun was, een on derschatting van de werkzaam heden door Rome. Zeven jaar lang zou het lobbyen gaan duren voordat "Rome" lees de paus persoonlijk wat gevraag de hulp gaf. En bij die gelegen heid kreeg Limburg, zowaar, zelfs ongevraagd, als een ge schenk!?), een hulpbisschop. Wat is dat toch voor een beleid? Ik kan Rex Brico volgen als die vreest dat een voortgaan van dit benoemingenbeleid de sektari sche gettokerk opdringt, waarin talloze goedwillende gelovigen zich niet meer thuis voelen. Ik kan de kerkhistoricus L. Rogier begrijpen als die stelt dat een "overbeklemtoning van de plicht tot volgzaamheid gelijk is aan de dood in de pot voor de gemeen schappen". De apostel Paulus toonde reeds aan dat hij niet als een dwinge land noch in blinde gehoorzaam heid Petrus aanwijzigingen wil de volgen, daar waar Petrus vol gens hem Paulus het aan het ver keerde eind had En Petrus luis terde, Paulus kreeg gelijk, de klok werd bijgezet. Deken Schlatman van Leiden durfde openlijk aan de bel trekken en een appèl richten tot velen om de voordracht van het Rotterdamse Kapittel te steunen. Ik pleit ook hiervoor. Ik waag het zonder meer aan te nemen dat dit Kapit tel de hoge verantwoordelijkheid aan kan. Ook dat dit Kapittel zich niet beperkt tot de groep "eigenheimers". Immers, een provinciaal van een orde of een secretaris-generaal van de Bisschoppenconferentie, mensen met een grote bestuurlij ke ervaring, ook al zijn ze nog niet bekleed met het bisschoppe lijk purper en waardigheid, kun nen soms meer de "aangewezen" kandidaat zijn dan de beste de ken, of uitstekende pastoor of aanwezige hulpbisschop. Bis schop Simonis kan wel stellen dat het lobbyen in Rome niet eenzijdig is en men daar goed geïnformeerd is. Ik stel daar te genover dat Vaticanisten, onder wie zelfs kardinalen, deze me ning niet delen. Bovendien wor den 'helaas' menselijkerwijze be grijpelijk, de informaties van "al leluja-hoe-goed" liever geloofd dan die van hen, die bedenkin gen of kritiek wagen te uiten (waaruit ook weer blijkt dat kri tiek een gave is) Als de nog overgenleven geïnteres seerden (de groep is aardig uitge dund, ik herhaal het, ook door Rome's activiteiten) nu geen de ken Schlatmann serieus durven nemen en niets ondernemen, moeten deze gelovigen straks niet raar staan te kijken wanneer in Rotterdam en Haarlem weg wijzers komen te staan, terwijl deze diocesen woestijnen en on doordringbare bossen zijn ge worden, waar geen gelovige meer in gaat. Hooguit er overheen vliegt en daar eenlingen ziet roepen en... maar wegwijzers plaatsen. Rex Brico wijst op het gehoorzame schaap en de trouwe, doch opstandige, hond, die ervoor waakt dat zijn meester niet inslaapt. In Maas-- tricht gaat in augustus de Nood kist weer rond, d.w.z. de kist van St. Servaas met diens stoffelijke resten wordt rondgedragen, zo als dat vroeger in tijden van nood gebeurde. Is het een coinciden- tie? Ik nodig de dekens van het diocees van Rotterdam noch an deren niet uit om massaal mee te trekken. Men kan thuis bidden om Gods hulp, dat is hard nodig. Maar daarmee is het werk niet gedaan. Symbolisch stuur ik ge noemde dekens gaarne de Nood kist. Wat zou het mooi zijn als ze zich opstellen achter collega Schlatmann. Niet bang zijn voor, of als dooddoe ner gebruiken, "weer polarisa tie". Wel de moed hebben om de kansel op te gaan en de priesters, de kloosterlingen, de gelovigen, uitnodigen om zonder meer de- voordracht van het Kapittel te steunen. Wat zou het mooi zijn als deze dekens de gelovigen ook nog een handje helpen, hen tege moet komen, door lijsten ter on dertekening in de kerken neer te leggen. Ik weet het, het is voor deze de kens niet makkelijk. Het zijn ook mensen. Soms is het heel moei lijk om èn "gehoorzaam schaap" te zijn èn trouwe, waakzame, hond die niet alleen achter de deuren tegen zijn meester blaft opdat deze niet in slaap valt, of zich met het beroemde kluifje, het compromis, laat tevreden stellen. Voor dekens is het soms erg moeilijk een beetje Paulus te zijn met het gevaar gestenigd te worden. Ik hoop dat vele lezers niet wachten op de dekens en simpel stellen: wij steunen de voordracht van het Kapittel, wij verwachten een zeer serieuze aanpak door én de bisschoppen èn "Rome" en geen onderschui ving en dit kenbaar maken aan: 1 Kardinaal Baggio, Perfect van de Heilige Congregatie voor de Bis schoppen, Piazza Pio XII, Nr: 10, 00193 Rome. 2. De Bisschoppenconferentie, Biltstraat 121, 3507 LA Utrecht. Ik heb geen illusies over "de goede afloop. "Daarvoor ging Rome reeds te lang te ver. Hoge Kerke lijke leiders hebben en de Heili ge Congegratie voor de Bis schoppen èn de Heilige Vader ja renlang verteld, dat dit beleid on geloofwaardig is en de interesse van vele gocdwillenden tot nul reduceert. En toch roep ik op om adhesie te geven aan het Kapit tel. (De auteur is particulier secretaris van de Braziliaanse aartsbisschop Dom Helder Camaral IDiscussie gesloten)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 23