LEIDSCH
DAGBLAD
Openheid geëist over
chantagepoging ABP
Rechters: kwaliteit
rechtspraak wankelt
Miljoen schade door 'zwart-tanken'
Deel busstaking
ook vandaag
nog voortgezet
Giftige gassen
vrij bij brand
Topman pensioenfonds in opspraak
KOLKENDE VUURZEE IN AMSTERDAM
Gedwongen verkoop
huizen sterk gestegen
Als bezuinigingen doorgaan
In El Salvador
2900 executies
Vrouw (18)
vermoord in
Amsterdam
Schip verliest
gif in R'dam
Dollar en rente
DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37155
Directeur G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor teLnrs. zie colofon
WATERHUIZEN (ANP) - Bij
een brand op de scheepswerf
"Pattje" in Waterhuizen
(vlakbij Groningen) is van
morgen uiterst giftig blauw-
zuurgas vrijgekomen.
De brand richtte flinke schade
aan in het in aanbouw zijn
de koelschip "Normandic".
De giftige stoffen die vrij
kwamen, zaten in het isola
tiemateriaal van het schip,
zoals blauwzuur en een zout-
zuuroplossing. Persoonlijke
ongelukken waren er niet.
De brand ontstond in het ruim
van het schip tijdens slijp-
werkzaamheden. Het blus
sen werd bemoeilijkt door
dat men alleen van boven af
in het diepe ruim kon spui
ten. Na enkele uren was men
de brand meester.
Het is nog niet duidelijk hoe
veel giftige stof is ontsnapt.
De bewoners van de huizen
in de omgeving werden uit
hun woningen gehaald. We
gen werden afgezet maar op
de werf zelf ging het norma
le leven door.
Proef met slagboom moet doorrijders stoppen
UTRECHT (GPD) - De benzine
maatschappij Chevron gaat
maatregelen nemen tegen zoge
naamde 'doorrijders' bij zelf-
tankstations. Het verschijnsel
neemt volgens deze maatschap
pij nog steeds toe. Bij wijze van
experiment is bij een pomphou
der langs Rijksweg 12, ter hoogte
van Zoetermeer, een slagboom
geplaatst. Het apparaat werkt op
muntjes die de klanten na beta
ling van de rekening meekrijgen.
Bij negenduizend verkooppunten
is vorig jaar naar schatting voor
een miljoen gulden aan benzine
niet afgerekend. Gemiddeld drie
keer per week krijgen pomphou
ders met een wanbetaler te ma
ken. Meestal draaien de eigena
ren van de benzinestations zelf
voor de schade op.
Shell, Esso en BP wijzen bescher
mende maatregelen tegen 'door-
rijders' van de hand. Zij menen
dat de derving maar een fractie is
van de totale omzet. Voorts vre
zen deze maatschappijen dat een
slagboom of andere fysieke
maatregelen de klanten zullen af
schrikken bij zo'n station te tan
ken.
Chevron wil met de slagboom een
half jaar experimenteren. Slaagt
de proef dan wil de benzinemaat
schappij bij de voornaamste ver
kooppunten van dit merk het be
veiligingssysteem invoeren.
Volgens pomphouders in Utrecht
en de regio zijn er dagen dat er
gemiddeld tien automobilisten
bij de verschillende zelftanksta-
tions na het tanken wegrijden
zonder te betalen.
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse rechters zijn „ernstig be
zorgd" over de bezuinigings-
plannnen van minister Korthals
Altes (justitie). Zij vrezen dat die
plannen de kwaliteit van de
rechtspraak zullen aantasten.
Een vermindering van het aantal
toegestane rechters per college
leidt tot "niet te verantwoorden
Zonnige perioden
Zonnige perioden en droog. Minimum
temperatuur omstreeks 12 graden,
middagtemperatuur ongeveer 20
gTaden. Matige noordwestelijke
wind, windkracht 4.
Morgen wordt het weer bepaald door
een uitloper van het Azorenhogedruk-
gebied, die zich via de Britse eilanden
uitstrekt lot boven Noorwegen. Met
een matige noordwestelijke wind
wordt lucht aangevoerd, waarin de
middagtemperatuur ongeveer 21 gra
den wordt.
Perioden met zon worden afgewisseld
door enkele wolkenvelden en het is
droog. Op wat langere termijn is een
lagedrukgebieddat vanmorgen bo
ven Polen lag, van belang. Boven
Scandinavië ontstaat een krachtig
hogedrukgebied, dat het lagedrukge
bied van Polen in onze richting
stuurt. In het weekeinde wordt het
weer onbestendig en de neerslagkan
sen nemen dan flink toe. In hel tempe-
ratuurverloop komt er niet zoveel ver-
5 augustus 1983
Zon op 6.06 uur, zon onder 21.24 uur.
Maan op 1.54 uur, maan onder 18.59
achterstanden" in het werk, al
dus de rechters in een brief aan
de minister.
De Vergadering van Rechtbank
Presidenten wijst er in de brief
op dat nu al grote achterstanden
zijn ontstaan, vooral bij civiele
procedures. In sommige delen
van het land zijn de wachttijden
al tot minstens een jaar opgelo
pen. Verder liggen nog duizen
den zaken op afhandeling wach
ten.
De rechters zijn tegen elke vermin
dering van het aantal rechters.
Zij vinden daarentegen dat de
rechtbanken volledig bezet zou
den moeten worden. Op het
ogenblik is er geen enkele recht
bank met een bezetting waarop
zij volgens de normen recht
•heeft.
De minister heeft de rechtbankpre
sidenten vorige maand laten we-
DEN HAAG (GPD) - Het aantal malen dat een huis wegens hypo
theekschuld gedwongen is geveild, is in 1982 met de helft toege
nomen. Volgens gegevens van het kadaster, gepubliceerd in het
deze week verschenen jaarverslag, zijn vorig jaar 5517 woningen
gedwongen verkocht, tegen 3630 in het jaar daarvoor. Dat is een
toename van 52 procent.
In bepaalde regio's in Nederland is de groei van het aantal ge
dwongen huizenveilingen erg groot. In Zwolle bijvoorbeeld is
het aantal gedwongen verkopen verdubbeld (189 woningen in
1981 en 376 gedwongen verkopen in 9182). Rotterdam springt er
met een toename van 88 procent ook uit.
DEN HAAG - De ambtenarenbonden en de PvdA-fractie
in de Tweede Kamer willen dat minister Rietkerk (bin
nenlandse zaken) opheldering verschaft over een po
ging die de zakenman W. Meijer zou hebben gedaan om
een van de directieleden van het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds te chanteren.
Volgens het ministerie van binnenlandse zaken was deze chantagepo
ging aanleiding voor de minister om een onderzoek te laten instellen
naar eventuele onregelmatigheden binnen het ABP.
AMSTERDAM - Een kolkende vuurzee steeg vannacht aan het Zeeburgerpad in Amsterdam op uit houthandel
Jongevos. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor, maar het bedrijf ging geheel in vlammen op. De aan
grenzende spoorlijn (links) liep dusdanige schade op, dat het treinverkeer Amsterdam- Utrecht van naastliggen
de spoorbanen gebruik moest maken.
Volgens de politie is de brand vermoedelijk aangestoken. Er zijn op diverse plaatsen brandhaarden gevonden.
ten dat het aantal rechters met
vijftien procent zal worden ver
minderd. „Bij het doorgaan van
de maatregel kunnen de achter
standen zo groot worden dat het
niet meer te veantwoorden is",
aldus mr. M. P. J. A. Cremers,
president van de rechtbank te 's -
Hertogenbosch en voorzitter van
de Vergadering. Rechters nemen
niet zo graag het woord 'protest
brief in de mond, aldus Cremers,
die daarom liever spreekt van
een brief aan de minister „waarin
uiting wordt gegeven aan onze
uiterste bezorgdheid".
Volgens een woordvoerder van
justitie leiden de plannen van de
minister er niet toe dat er een
aantal rechters moet verdwijnen.
De bedoeling van de minister is
door een verlaging van de norm-
sterkte een betere verdeling van
het aantal rechters over het land
te krijgen, zei hij.
Meijer verklaarde eerder deze
week tegenover NRC/Handels-
blad dat hij het ABP een brief
had gestuurd waarin hij de direc
teur beleggingen, mr.drs. A. Mas-
son, beschuldigt van onrechtma
tig handelen. Masson zou, in
strijd met de wet, hebben gepro
beerd goederen buiten een fail
lissement te houden. Meijer
dreigde dit openbaar te zullen
maken en Justitie in te schake
len. Hij wilde daarvan afzien als
het ABP bereid zou zijn winkel
centra van hem te kopen in
Oegstgeest en Spijkenisse. Het
ministerie van binnenlandse za
ken heeft het bestaan van deze
brief inmiddels bevestigd.
Mensen over mensen
De brief van de in Engeland wo
nende Meijer leidde tot een on
derzoek onder leiding van burge
meester Gruijters van Lelystad,
die tevens lid is van de centrale
beleggingsraad van het ABP. Tot
nu toe heeft minister Rietkerk
geweigerd de resultaten van dit
onderzoek openbaar te maken
omdat in het rapport "alleen
maar wordt gepraat door mensen
over mensen".
Wel heeft hij vanochtend aan de
ambtenarencentrales laten we
ten dat hij met hen op 11 augus
tus over de ABP-affaire wil pra
ten. Niet bekend is of hij dan wel
het rapport openbaar zal maken.
Volgens onroerend-goedhandelaar
Meijer heeft hij enkele tonnen
verdiend door de verkoop van
zijn winkelcentra aan het ABP.
Het zou gaan om een bedrag van
in totaal 480.000 gulden. De win
kelcentra werden gekocht van de
Haagse Automobielmaatschap
pij, waarvan Meijer directeur is.
Als tussenpersoon trad de West-
land Utrecht Hypotheekbank op.
In Oegstgeest betrof de transac
tie een in 1976 gebouwde uitbrei
ding van het winkelcentrum
Lange Voort, namelijk het uit
veertien winkels bestaande en
overdekte Lange Voortplein.
Meijer kocht dit gedeelte begin
dit jaar van projectontwikkelaar
De Kant voor een bedrag van
ƒ6.675.000 en verkocht het de
zelfde dag (28 januari 1983) voor
ƒ6.795.000 aan het ABP. Een
winst derhalve van 120.000. Iets
dergelijks gebeurde met een
winkelcentrum in Spijkenisse,
waarop hij in één dag 360.000
winst maakte.
De voorzitter van de Raad van Toe
zicht van het ABP, W. Wieringa,
bevestigde gisteravond eveneens
dat de contacten tussen Meijer
en Masson onderdeel waren van
het onderzoek van Gruijters c.s.
Masson bracht de Raad van Toe
zicht eind juli van de chantage
poging op de hoogte. Minister
Rietkerk heeft de zaak innmid-
dels in handen gegeven van Jus
titie. De officier van justitie in
Den Bosch stelt een gerechtelijk
vooronderzoek in.
Al eerder
De zakenman Meijer kwam in Lei
den eerder in opspraak in ver
band met zijn rol bij de woning
bouwvereniging Werkmanswo
ningen. Hij probeerde daar sa
men met zijn vrouw als aandeel
houder zijn aandelen lucratief
van de hand te doen. Aangezien
dit strijdig is met de doelstelling
van de vereniging, besloot het
bestuur van de woningbouwver
eniging Meyer en zijn vrouw als
aandeelhouders/leden te roye
ren. Een poging van het tweetal
dit besluit terug te draaien, mis
lukte: de Haagse rechtbank gaf
het bestuur gelijk.
Het ABP is het grootste pensioen
fonds in ons land, waarbij alle
ambtenaren zijn aangesloten.
Het belegd vermogen van het
fonds bedraagt zo'n honderd mil
jard gulden.
Scheidende Cito-
directeur Solberg:
(foto GPD)
"Toetsvragen vaak
verkeerd gesteld"
PAGINA 13
Tsjaad: militaire
adviseurs uit VS
PAGINA 6
Goudsmokkel met
395.000 mark op zak
PAGINA 7
Prikacties vervolg
van busstakingen
PAGINA 15
SPIJKENISSE (ANP) -
Terwijl in de rest van Zee
land en op Goeree-Over-
flakkee de bussen weer
rijden is de staking van
chauffeurs van de buson
derneming ZWN op Voor-
ne-Putten en Rozenburg
vandaag voortgezet.
Als het aan de chauffeurs ligt blij
ven de tachtig streekbussen in
de remise van Spijkenisse achter
slot en grendel, totdat het taxi-
experiment in Zeeuws-Vlaande
ren wordt stopgezet. De Ver-
voersbond, die dat experiment
plaatst in het bredere licht van
de door het kabinet nagestreefde
privatisering en vreest voor ver
lies van banen, heeft ook elders
in het land plannen voor acties.
Volgens directeur J. Deist van de
ZWN stelt de Vervoersbond
FNV daarmee de werkgelegen
heid meer in de waagschaal dan
bij welk experiment dan ook,
omdat de reizigers naar andere
van vervoer zullen gaan
De taxiproef zal in geen
SAN JOSE (AFP) - Bijna 2900
personen zijn in het eerste
halfjaar van 1983 in El Salva
dor slachtoffer van executies
geworden. Het merendeel
van de moorden werd ge
pleegd door militairen van
het Salvadoraanse leger.
Dit heeft de juridische hulp
dienst van het aartsbisdom
vein San Salvador in de Cos-
taricaanse hoofdstad San Jo
sé bekend gemaakt.
Van de 2823 personen die zijn
geëxecuteerd waren er 175
gemarteld en 32 personen
waren onthoofd, aldus het
aartsbisdom. Het Salvado
raanse leger voerde in de be
trokken periode 575 eigen
machtige arrestaties uit.
De vervoersorganisatie KNVTO
heeft zich in deze impasse opge
worpen als bemiddelaar. Op haar
initiatief zijn de partijen in Den
Haag rond de tafel gaan zitten,
waarbij de Vervoersbond uitgaat
van een nieuw voorstel van
werkgeverszijde waar het gaat
om experimenten met bustaxi's
in plaats van bussen op slecht
bezette routes.
(zie ook pagina 15)
AMSTERDAM (ANP) - In een wo
ning in de flat Egeldonk in de
Bijlmermeer is gisteravond het
lyk gevonden van de 18-jarige
mevrouw K. Derks. Haar schedel
was ingeslagen. Dit heeft de poli
tie vanochten meegedeeld.
Volgens de politie lag het lijk, dat
al in staat van ontbinding ver
keerde, onder wat kleren in een
zijkamertje van de flat. Het werd
gevonden door een vriendin van
de vrouw. De moord moet al en
kele weken geleden zijn ge
pleegd, aldus de politie.
ROTTERDAM (ANP) - Het Pana
mese schip Cordilleas heeft in de
afgelopen nacht in de Tweede
Petroleumhaven in Rotterdam
2000 liter methyl-ethyl-ketoon
verloren doordat een afsluiter
niet goed dicht zat. De giftige en
licht ontvlambare stof verdamp
te volgens de Rotterdamse poli
tie zeer snel. Een gedeelte van de
Petroleumhaven is uit voorzorg
korte tyd afgesloten geweest
Tot twee keer toe slepen
de Europese leiders
hun messen om op de
jaarlijkse economische topconfe
rentie van de belangrijkste Wester
se industrielanden, de Verenigde
Staten te bewegen tot een strakker
begrotingsbeleid.
Hartstochtelijke pogingen econo
misch herstel te bereiken, bleken in
Europa aan effect in te boeten bij
een aanhoudende hoge stand van
de Amerikaanse rente en een na
venante dollarkoers.
West-Duitsland en Italië klaagden be
schaafd. De Franse president Mit
terrand en de Belgische premier
Marlens uitten zich vorig jaar op de
top in Versailles in scherper be
woordingen. Het gezelschap critici
bleek enkele maanden geleden op
de bijeenkomst in Williamsburg uit
gebreid tot alle lidstaten van de Eu
ropese Gemeenschap.
De oogst van Williamsburg was in zijn
algemeenheid mager en dat maak
te het temeer verrassend dat de VS
zich in het slotcommuniqué hadden
verplicht tot "bijdragen aan een sta
bilisering van de dollarkoers" en
met zoveel woorden de relatie met
het uitblijven van Europees herstel
onderschreven.
Recentelijk blijkt hoe" weinig de VS
nog aan hun verplichtingen hebben
voldaan. Een dollarcrisis, in nega
tieve of positieve zin, is - sinds
president Nixon in '72 met de vaste
koers brak - een hardnekkig terug
kerende zomersuprise. Ook voor
andere muntsoorten vallen in deze
periode van veelal grillige geldhan
del minder getrouwe koersen te no
teren. In het geval van de dollar
echter is de vrees gerechtvaardigd
dat de stijging in de richting van het
oude recordniveau geen inciden
teel karakter draagt.
Paul Volcker is herbenoemd tot direc
teur van de Federal Reserve
Board, het Amerikaanse stelsel van
centrale banken. Voor zijn stok
paard van een beperkte groei van
de geldhoeveelheid valt veel te
zeggen. Bezwaar is wel dat dat uit
gangspunt een stuwende werking
heeft op zowel dollar als rente in
een periode dat de vraag naar kre
diet groot is. En dat is het geval nu
de investeringslust bij Amerikaanse
bedrijven zich herstelt en de rege-
ring-Reagan tegen een recordte
kort aanhikt op de begroting.
Als overheidsbezuinigingen uitblijven
en de geldhoeveelheid niet wordt
verruimd dan blijven zowel dollar
als rente duur. Om de vraag tege
moet te treden en de koers omlaag
te dwingen, kunnen Europese ban
ken dollars dumpen wat ze willen,
veel effect zal het zeker op termijn
niet hebben. Dat maakt dat de dol
lar in beleggerskring, gezien de ho
ge reële rentevergoeding, veruit fa
voriet zal blijven.
Zelfs als de Verenigde Staten zich de
verplichtingen van Williamsburg
meer zouden aantrekken, door bij
voorbeeld Europa in tussenkomst
op de wisselmarkt te volgen, dan
nog ziet de toekomst er weinig
hoopvol uit.
Noodzakelijk zijn bezuinigingen bij de
- overheid. De defensiepost. die
schrikbarend is toegenomen, ligt
het meest voor de hand. Maar voor
het technisch effect op de rente, is
het in principe van minder belang
welke post wordt uitgekozen. Met
een president, die aan de voor
avond van een verkiezingsjaar
vooral plannen uitvoert waarmee
kiezersgunst te oogsten valt, is zo n
ombuigingsoperatie helaas niet te
verwachten.
1T
