LEIDSCH
DAGBLAD
YS-marine
paraat
bij Tsjaad
Nog meer brandstichting
Philips zet met AT&T
telefoongigant op poten
Busstaking breidt zich uit
Hoofden willen school
op vrijdagmiddag dicht
Bijenkorf-personeel niet
eens met herstelplannen
Hillegom wenst via
Hoge Raad klaarheid
in faillissement bank
LANDBOUW
DINSDAG 2 AUGUSTUS 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37153
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel nrs. zie cotoloo
DEN HAAG (ANP) - Do Protes
tants Christelijke Hoofden
Vereniging (PCHV) wil dat de
nieuwe basisschool (samens
melting van kleuter- en lagere
school) op vrijdagmiddag
dichtgaat. Deze werktijdver
korting levert, in combinatie
met kleinere klassen, nieuwe
banen in het onderwijs op. De
vereniging heeft dit voorstel
op tafel gelegd bij minister
Deetman (onderwijs en weten
schappen).
Volgens een woordvoerder van
de hoofdenvereniging moeten
de nieuwe banen die door dit
voorstel ontstaan, worden op
gevuld door mensen die net
hun diploma hebben behaald.
Zij zouden zo'n baan drie jaar
mogen bezetten, waarna ze het
op de vrije markt verder moe
ten proberen.
De vereniging rekent door haar
voorstel definitief af met de ge
dachte van de vakorganisaties
om van het geld dat vrijkomt
door de tien procents salaris
korting, een tweede leerkracht
voor de klas te zetten. Vooral
in de lagere klassen betekent
dat geen verbetering voor het
klimaat, terwijl het een taak
verzwaring teweeg brengt voor
de schoolleiders, meent de ver
eniging.
Politie in Groningen kon tijdig ingrijpen
GRONINGEN (GPD) - De politic
van Groningen heeft gisteravond
en vannacht op het nippertje
voorkomen dat een benzine
pompstation en een luifel van
een winkelcentrum in vlammen
opgingen. Beide branden waren
aangestoken. Gisteren overdag
was al brand gesticht in vier
schoolgebouwen en een over
dekt zwembad.
De politie is extra oplettend gewor
den na de eerste brandstichtin-
gen, waarbij het zwembad De
Parrel en een schoolgebouw vol
ledig in as werden gelegd. De
drie overige scholen raakten
zwaar beschadigd.
Gisteravond moest de brandweer
alweer in actie komen voor een
brandje in een fietsschuurtje bij
een kleuterschool. De politie kon
dit brandje echter met een poe
derblusser bedwingen. Ernstiger
leek de brand bij het benzinesta
tion, waar een aantal autobanden
in brand was gestoken. De
brandweer had dit vuur juist ge
blust toen er werd gemeld dat
een luifel van een winkelcen
trum in brand stond. Ook deze
brand kon snel worden geblust.
De Groninger politie, die de da
dels) van de brandstichtingen
snel hoopt te vinden, heeft giste
ren een negentienjarige jonge
man vrijgelaten bij gebrek aan
bewijs. Hij was op aanwijzing
van de brandweer aangehouden
omdat hij zich nogal verdacht
zou hebben opgehouden bij twee
branden.
VERGEEFS WACHTEN OP OPENBAAR VERVOER
i de Groene Kruisweg i
Kennelijk nog onwetend van het feit dat er werd gestaakt stonden vanochtend c
Spijkenisse reizigers vergeefs te wachten op een bus van Zuid-West-Nederland.
<f<
SPIJKENISSE (ANP/GPD) - De
staking van buschauffeurs in
Zeeuws-Vlaanderen is ook van
daag voortgezet en breidt zich tot
in Zuid-Holland. Chauffeurs in
Spijkenisse besloten gisteravond
met ruime meerderheid van
stemmen om vandaag en morgen
op Voorne-Putten in het gebied
tot Rotterdam eveneens het
werk neer te leggen uit solidari
teit met hun Zeeuwsvlaamse col
lega's. In Walcheren stelde het
ZWN-personeel zich heel wat
minder eensgezind op, maar
werd uiteindelijk ook besloten
het streekvervoer plat te leggen,
met uitzondering van het groeps-
r fabrieken en bedrij-
De stakers zijn allen in dienst van
de busonderneming ZWN en ma
ken bezwaar tegen het opheffen
van de onrendabele lijn Hulst-
Lamswaarde in Zeeuws-Vlaan
deren. Op deze lijn wordt nu
door een particuliere onderne
ming geëxperimenteerd met een
taxi. De Vervoersbond FNV ver
gadert vandaag met kaderleden
van alle streekvervoersbedrijven
in Nederland over eventuele ver
dere landelijke acties. Deze plan
nen zullen morgen tijdens een
protestbijeenkomst in Zierikzee
aan de leden worden voorgelegd.
De Vervoersbond wil het taxi-ex
periment niet zover laten komen
als het experiment met de buurt
bus, waarvan er nu al zo'n zestig
in Nederland rondrijden, be
mand door vrijwilligers. De bond
wil "in het belang van de werk
gelegenheid bij het streekver
voer" voorkomen dat het met de
taxibus dezelfde kant opgaat, al
dus districtsbestuurder Van der
Berg.
EINDHOVEN (GPD/ANP) - Phi
lips en het Amerikaanse bedrijf
American Telephone and Tele
graph (AT&T) stichten in Neder
land op fifty-fifty-basis een nieu
we onderneming voor uiterst
moderne telefoon- en transmis
siesystemen.
De hoofdzetel van deze i
Zonnige perioden
Zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Minimumtemperatuur onge
veer 12 graden, middagteraperatuur
rond de 20 graden. Matige noord
westelijke wind, in de avond iets af
nemend.
De warme lucht is nu tot Oost- en Zuid-
Europa teruggedrongen. De depressie
die bij ons het weer deed omslaan ligt
boven Scandinavië en stuurde van
daag koele lucht in onze richting. Op
de Atlantische Oceaan ligt echter een
hogedrukgebied, dat in de loop van
deze week tiaar ons land toekomt.
Morgen zal dit merkbaar zijn aan een
onderdrukking van de buien en wal
meer zon. Daarna draait de wind ech
ter naar zuidwest, wordt zwak en zal
de bewolking verder afnemen. In het
weekeinde kan de temperatuur weer
oplopen tot dus tol ongeveer 23 gra
den.
Evenals bij ons zal echter ook in de rest
van Europa hel zomerweer zich deze
weck herstellen, zij het met minder ex
treme temperaturen.
3 augustus
Zon op 6.03, onder 21.28 uur. Maan op
0.53, onder 16.24 uur.
Hoogwater in Katwijk om 10.33 en
22.58 uur. Laagwater om 6.03 en 18.31
derneming wordt waarschijnlijk
in Hilversum gevestigd, zo is gis
teren bekend gemaakt door. Phi-
lips-directeur dr. W. Dekker. Phi
lips levert in hoofdzaak het per
soneel, AT&T brengt voorname
lijk technologische kennis in. De
joint-venture tussen beide on
dernemingen levert een nieuwe
gigant op, die een leidinggeven
de rol moet gaan spelen in de Eu
ropese en uiteindelijk mondiale
telecommunicatie.
In de nieuwe onderneming zullen
in de aanvangsfase 5000 mensen
werkzaam zijn. Drieduizend
werknemers van Philips Tele
communication Systems in Ne
derland zullen naar de nieuwe
onderneming, die door een Ame
rikaan zal worden geleid, worden
overgeheveld; 2000 in andere Eu
ropese landen. Deze divisie van
Philips telt wereldwijd 19.000
personeelsleden, van wie er 6500
in Nederland werken. Philips-
personeel dat niet naar de nieu
we onderneming overgaat, blijft
in dienst bij Philips Telecommu
nication Systems.
Philips zal, naast een ruime in
breng in de personele sfeer, ook
het grootste deel aan materiële
activa in de nieuwe onderne
ming inbrengen en zal daarvoor
op andere wijze door AT&T wor
den gecompenseerd. Het vermo
gen van de onderneming die
door deze joint-venture ontstaat,
zal in de beginfase 800 miljoen
gulden bedragen.
De samenwerking tussen Philips
en AT&T moet leiden tot een
snelle ontwikkeling van de zoge-
WASHINGTON/PARIJS (GPD/AP/UPI) - Een openlijke
tussenkomst van de Verenigde Staten in de Afrikaanse
staat Tsjaad is niet langer uitgesloten.
Sinds gistermiddag houden de VS een aantal marinesche
pen in de Middellandse Zee paraat voor het geval dat
Libië overgaat tot nieuwe luchtaanvallen.
veel burgers en militairen het le-
naamde „derde generatie" tele
fooncentrales, transmissiesyste
men en telefoonverbindingen.
Na de mechanische en de elek
tronische centrale zal in de loop
van 1984 de computergestuurde,
digitaal werkende telefooncen
trale op de markt komen, die aan
PTT-instellingen en aan gebrui
kers aanzienlijk meer mogelijk
heden moet gaan bieden dan de
huidige systemen. Gekozen is
voor het systeem dat AT&T ont
wikkeld heeft, de SESS-centrale,
boven het door Philips ontwik
kelde PRX-A-systeem.
Philips schat dat de markt aan
openbare telefooncommunicatie
in 1990 wereldwijd een investe
ring zal vergen van 230 miljard
gulden. In 1980 werd deze schat
op 100 miljard gulden. Philips en
AT&T hadden daarvan toen de
helft in handen. De nieuwe on
derneming zal niet actief zijn in
de Verenigde Staten. Daar blijft
AT&T, een onderneming van
Bell Systems, haar monopoliepo
sitie behouden.
Noord-Amerika maakt 40 procent
de totale telecommunicatie
markt uit, Europa 35 procent, Ja
pan ruim 10 procent en de reste
rende 15 procent wordt over de
overige landen uitgesmeerd. Het
zijn vooral de PTT-bedrijven in
Europa en in die resterende 15
procent van de wereldmarkt
waarop de nieuwe onderneming
van Philips en AT&T haar aan
dacht zal gaan richten.
Woordvoerders van het Ameri
kaanse ministerie van defensie
bevestigden dat de schepen,
waaronder de Eisenhower, in
staat zijn "direct tot handelen
over te gaan", maar voegden er
aan toe dat de "alarmtoestand op
de schepen nog niet van kracht
is".
De Franse regering zal luchtafweer
naar Tsjaad sturen in antwoord
op de noodkreet van regerings
leider Hissen Habré. Het afgelo
pen weekeinde hadden Migs-23
van de Libische leider kolonel
Khadaffi aanvallen gedaan op
het pas door Habré terugverover-
de palmbos van Faya-largeau en
het zag er naar uit dat de troepen
van Habré na deze aanvallen in
het palmbos geisoleerd waren
geraakt.
Frankrijk zond sinds juli adviseurs
en 400 ton aan wapens naar Ha
bré, al is president Mitterrand er
op uit geen escalatie te veroorza
ken en wordt het overvliegen
van Franse troepen uitgesloten
geacht. Het Franse ministerie
van buitenlandse zaken gaf gis
termiddag een communiqué uit
waarin te lezen stond dat „de re
gering zijn standpunt ten aan
zien van de aard van de hulp aan
Tsjaad niet had gewijzigd, maar
dat de steun was aangepast aan
de nieuwe toestand in de strijd".
Libië heeft zijn luchtaanvallen op
Faya-Largeau in het noorden van
Tsjaad vandaag in alle hevigheid
hervat. Dit heeft de Tsjadische
minister van buitenlandse zaken,
Idriss Miskine, tegenover ambas
sadeurs in de hoofdstad n'Dja-
mena verklaard.
De bombardementen hebben aan
ven gekost, aldus Miskine.
Libië heeft ontkend dat het Faya-
Largeau heeft gebombardeerd.
Het officiële Libische persbu
reau Jana meldde gisteren dat de
Zairese luchtmacht de stad heeft
bestookt.
14 PAGINA'S
Stone positief na
bemiddelingspoging
Mislukte Sri Lanka-
vakanties vergoed
Westland moe van
wachten op water
PAGINA 9
Lastige getuige
zwijgt voorgoed
Plastic bloemen
met een geurtje
ARNHEM (ANP) - Enka in
Arnhem heeft, in samenwer
king met het Enka-resear-
chinstituut in het Westduitse
Obenburg, en collega's in de
Verenigde Staten, een metho
de ontwikkeld om kunststof
fen te voorzien van een blij
vend geurtje.
Op die manier is het volgens
een woordvoerder van de oii-
derneming bijvoorbeeld mo
gelijk om kunststof bloemen
en planten te voorzien van
hun eigen geur en om plastic
vuilniszakken een luchtje te
geven dat honden en katten
op een afstand houdt.
Door vacuum-verpakkingen
van levensmiddelen licht
naar de inhoud te laten geu
ren wordt volgens de Enka-
woordvoerder de associatie
met bijvoorbeeld koffie, ta
bak of fruit verhoogd, waar
mee de commerciële aantrek
kelijkheid van de produkten
aanzienlijk toeneemt. Een
plastic kerstboompje kan vol
gens de Enka-woordvoerder
voortaan net zo ruiken als
een echte boom.
(Van één onzer verslaggevers)
HILLEGOM/DEN HAAG - De ge
meente Hillegom is naar de Hoge
Raad gestapt om te bewerkstelli
gen dat de Nederlandsche Bank
opening van zaken geeft over de
in 1981 failliet gegane Amster-
dam-Americain Bank. Als gevolg
van dat faillissement raakte een
aantal gemeenten veel geld
kwijt. Urk, Monster, Nieuwegein
en Hillegom leden samen een
verlies van ruim 10 miljoen gul
den.
De failliete bank was klein. Om aan
kapitaal te komen bood de Am-
sterdam-Americain Bank meer
rente dan andere banken. Dat
maakte het voor een aantal ge
meenten aantrekkelijk om over
tollige kasgelden voor korte
duur, bijvoorbeeld voor een half
jaar, bij de bank uit te zetten.
Het faillissement zou te voorspel
len zijn geweest. Maar doordat
de Nederlandsche Bank onvol
doende toezicht heeft gehouden
op het reilen en zeilen van deze
bank heeft een aantal gemeenten
een groot verlies geleden, zo
vindt de gemeente Hillegom. Het
is de taak van de Nederlandsche
Bank toezicht te houden op de
banken. Om helderheid in de rol
van de Nederlandsche Bank te
brengen is Hillegom naar de
rechter gestapt.
De rechter-commissaris heeft daar
op verschillende betrokkenen
gehoord, onder anderen twee
ARNHEM (GPD) Vy f van de ze
ven ondernemingsraden van de
Bijenkorf Werkmaatschappij
(warenhuizen) hebben maandag
avond negatief geadviseerd over
het herstelplan voor het waren
huisconcern. De uitvoering van
het plan, die op 1 augstus had
moeten beginnen, wordt daar
mee minimaal een maand ver
traagd. De Bijenkorf-directie be
raadt zich momenteel over het
advies van de ondernemingsra
den.
Niet akkoord met het herstelplan
gingen de ondernemingsraden
van de vijf Bijenkorf-filialen
Arnhem, Amsterdam, Rotter
dam, Eindhoven en Den Haag.
De raden van de afdelingen cen
trale inkoop en centraal maga
zijn kunnen zich in de voorstel
len vinden.
Het herstelplan, nodig om het ver
der voortbestaan van de Bijen
korf te garanderen, behelst on
der meer een inkrimping van het
personeelsbestand met 400 fullti
me arbeidsplaatsen. Naar de me
ning van de OR's wordt bij de in
vulling van die sanering te veel
nadruk gelegd op de onderlagen
van het bedrijf. Daarentegen zou
het management meer dan wen
selijk ontzien worden.
Een tweede bezwaar betreft dë sa
menstelling en presentatie van
het herstelplan, dat in de ogen
van het personeel te vaag en spe
cialistisch is.
voormalige directeuren van de
failliete bank. Uit dat getuigen
verhoor is duidelijk geworden
dat de Zuidamerikaanse eige
naars van de bank het faillisse
ment hebben bevorderd door
bankgelden over te hevelen naar
het buitenland.
Nadat vrijwel alle betrokkenen wa
ren gehoord was het de beurt aan
de Nederlandsche Bank om zijn
rol in de zaak toe te lichten. De
directie van de bank beriep zich
echter op haar geheimhoudings-
recht. De rechter-commissaris
wilde dat recht in deze kwestie
niet respecteren waarop de Ne
derlandsche Bank in beroep ging
bij het Gerechtshof. Dat hof oor
deelde echter dat de Nederland
sche Bank zich wel mag beroe
pen op dat recht en zich dus niet
hoeft te verantwoorden. Tegen
die beslissing is de gemeente Hil
legom in cassatie gegaan by de
Hoge Raad.
Het gemeentebestuur wil bereiken
dat de Nederlandsche Bank als
nog zijn rol in deze kwestie open
baar moet maken. Dat met het
doel een proces aan te spannen
tegen de bank en mogelijk een
schadevergoeding te eisen. Vol
gens de juridische medewerker
van de gemeente Hillegom F.
Brouwer vervult zijn gemeente
een soort voortrekkersrol, hoe
wel Hillegom de kleinste schuld
eiser is. De bollenstreekgemeen
te verloor 400.000 gulden.
De gezamenlijke land
bouwpolitiek vergt van
de Europese Ge
meenschap zowel in tijd als in geld
veruit de grootste inspanning, maar
veel successen heeft dat niet opge
leverd.
Ruziënde Britse en Nederlandse vee
houders en strijdende Italiaanse
en Franse wijnboeren en fruittelers
bewaken nauwlettend hun nationa
le belangen en manen hun politieke
leiders in Brussel hetzelfde te
doen. Boterbergen, melkplassen
en olijfoliemeren zijn de trieste
symbolen geworden van het jaar in
jaar uit geëtaleerde onvermogen
tot een waarachtige gemeen-
schapspolitiek.
De eensgezindheid van de land
bouwministers reikt niet veel verder
dan de conclusie dat het "zo niet
langer kan". In die zin deed de on
langs gehouden Europese topcon
ferentie in Stuttgart ook een duit in
het zakje.
De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de gemeenschap,
heeft zich die machteloosheid ken
nelijk aangetrokken en vaart gezet
achter de ontwikkeling van serieu
ze hervormingsvoorstellen. Eind
vorige week publiceerde voorzitter
Gaston Thorn een ingrijpend sa
neringsplan dat als eerste van een
reeks nog volgende initiatieven,
vooral de zuivelpolitiek betreft. Glo
baal gaat het in het plan-Thorn om
een rem op zowel de (over)produk-
tie als de subsidiëring.
Ministers Braks (landbouw) zei in een
eerste reactie "hoogst onaange
naam te zijn getroffen" door het
voorstel om bijvoorbeeld de inten
sieve veehouderij in Europa extra
te gaan belasten. Dat is niet zo
vreemd, want van Nederland wor
den grote offers gevraagd.
Het Europese landbouwbeleid resul
teert in de praktijk in een gedeelte
lijke uitschakeling van het mecha
nisme van de vrije markt. Niet de
vraag van consumenten binnen en
buiten de gemeenschap bepaalt
het produktieniveau, maar de land
bouwministers die daarmee de
minder geavanceerde landbouw
bedrijven van vooral Frankrijk en
Italië voor ineenstorting willen be
hoeden. Het systeem garandeert
EG-boeren min of meer een basis
inkomen.
Keerzijde is dat doelmatige bedrijven,
waaronder met name Nederlandse,
in vergelijking met hun zwakke col
lega's maar beperkte voordelen
hebben. Vandaar dat Braks be
ducht is voor een verdergaande
verzwakking van de feitelijk sterke
Nederlandse positie.
Hervorming van de Europese land
bouwpolitiek kan echter niet alleen
bestaan bij het kappen van de
zwakste bomen in het bos. Eenheid
en gemeenschappelijkheid vergen
een prijs, ook van de sterksten. Te
gen die achtergrond zijn de voor
stellen van Thorn zeker niet onre
delijk.
Nationalisme van de kant van Braks
is wel begrijpelijk, hij wordt er zelfs
voor betaald, maar ook op zijn
schouders rust de verantwoorde
lijkheid voor een constructieve bij
drage aan bitter noodzakelijke her
vormingen. Budgettaire problemen
dwingen tot voortvarendheid.
Het verdient bovendien veruit de
voorkeur om de bestaande proble
men op te lossen,-voordat zich door
de toetreding van landbouwnaties
als Spanje en Portugal voor de ge
meenschap een nieuw scala van
moeilijkheden aandient.
