Geweld Sri Lanka
blijft aanhouden
-C
Sri Lanka: zeven
eeuwen strijd
om het paradijs
Uur van de waarheid in
bemiddeling M .-Amerika
VS oneens metEuropa
over wapenbeheersing
Minder groei zuivelproduktie bepleit
Gifschip weg uit Antwerpen
Natuurramp
in Colombia
Weer tientallen doden na dag van twisten
Buitenland
ANTWERPEN (ANP) - Het vuil-
verbrandingschip Vulcanus II is
gisteren uit de haven van Ant
werpen vertrokken met aan
boord 25 ton chemisch afval,
waarin 250 gram dioxine zit. Dit
heeft het Belgische persbureau
Belga gemeld.
Het schip kwam donderdagavond
de haven binnen en nog dezelfde
avond werd het afval ingeladen.
De stoffen lagen opgeslagen in
een tank van het bedrijf Antwerp
Cleaning and Storage. De opera
tie verliep vlekkeloos. Schepen
(wethouder) van milieuzaken
John Mangelschots zei in een
reactie dat Antwerpen snel van
het gif is verlost, "dankzij de
prompte en vastberaden actie
van het stadsbestuur".
Hij zei te hopen dat er geen dioxine
meer naar de Antwerpse haven
zal worden vervoerd, ook omdat
de gespeciaüseerde bedrijven
weigeren het spul te behandelen.
Tenslotte vond hij het verheu
gend dat de Vlaamse minister
van milieu het Antwerpse stads
bestuur is bijgevallen om de in
voer van afvalstoffen die dioxine
bevatten te verbieden.
BOGOTA (AP) - Bij een aardver
schuiving bij een dam in aan
bouw in Colombia zijn ongeveer
150 mensen bedolven onder ton
nen modder en stenen, aldus de
autoriteiten gisteren.
De ramp had plaats tijdens een
dienstwisseling op de bouw
plaats, aldus de goeverneur van
de provincie Cundinamarca. Vol
gens de eerste berichten zijn er
drie buitenlanders onder de
slachtoffers, twee Italiaanse in
genieurs en een Joegoslaaf. De
meeste slachtoffers waren arbei
ders.
Het Rode Kruis berichtte dat rond
het middaguur 16 lijken waren
geborgen. Goeverneur Sanchez
zei dat een eerste verschuiving
plaats had toen een ploeg arbei
ders van 80 man zijn dienst
beëindigde en de nieuwe ploeg
van 80 met drie bussen op het
bouwterrein arriveerde. Veertien
arbeiders overleefden de aard
verschuivingen.
"Bij de eerste aardverschuiving
werden 19 mensen gedood die
ZATERDAG 30 JULI 191
uit de tunnel kwamen waardoor
rivierwater naar de in aanbouw
zijnde waterkrachtcentrale zal
worden geleid. Ook arbeiders die
trachtten hulp te bieden werden
gedood", aldus Sanchez.
"Terwijl in de duisternis reddings
pogingen werden uitgevoerd
verraste een tweede, grotere
aardverschuiving vrijwel ieder
een ter plaatse", zo voegde San
chez eraan toe. Tussen beide
aardverschuivingen lag een pe
riode van ongeveer 70 minuten.
Onder de doden bevonden zich
ook tien politie-agenten die toe
vallig een routine-patrouille in
de omgeving uitvoerden, aldus
het hoofd van de politie.
COLOMBO (Reuter/DPA) - Tenminste 33 mensen zijn gisteren in de Srilankaanse
hoofdstad Colombo om het leven gekomen als gevolg van aanhoudende etnische twis
ten tussen Tamils en Singhalezen. Dit heeft een regeringswoordvoerder bekendge
maakt.
Volgens de woordvoerder Douglas
Liyanage hebben veiligheids
troepen 15 plunderaars doodge
schoten en 300 van plundering
en brandstichting verdachte per
sonen gearresteerd. Bij gewelda-
digheden tussen Tamils en Sing
halezen kwamen nog eens 15
mensen om het leven.
De woordvoerder meldde tevens
dat er een bom is gegooid naar
een legerpatrouille. Een militair
kwam daarbij om. Twee van de
aanvallers zijn door de soldaten
gedood.
Volgens Liyanage braken de onge
regeldheden uit nadat het uit
gaansverbod vrijdagmorgen was
opgeheven. De onrust werd nog
vergroot toen geruchten de ron
de deden dat uit het noorden af
komstige Tamils de stad hadden
geïnfiltreerd en het leger aanvie
len. De woordvoerder ontkende
dat guerrillastrijders in de stad
actief zfin.
De regering heeft tot en met mor
genochtend voor de hoofdstad
een uitgaansverbod ingesteld. In
andere delen van het land zal het
uitgaansverbod vandaag en mor
gen niet de gehele dag van
kracht zijn.
BRUSSEL (Reuter) Een twee
daagse NAVO-vergadering waar
op gesproken is over een beper
king van het aantal nucleaire
slagveldwapens in Europa, is gis
teren geëindigd zonder dat de
Europese en Amerikaanse af
gevaardigden het eens konden
worden. De Europeanen willen
tweemaal zoveel kernwapens
Voor de korte afstand afschaffen
als de Amerikanen.
De NAVO heeft momenteel in Eu
ropa de beschikking over onge
veer 5500 korte-drachtwapens en
atoommij nen. De Amerikaanse
onderminister van defensie Ri
chard Perle stelde voor dit aantal
te verminderen met 1500. Maar
volgens welingelichte bronnen
ging dit voorstel de Europeanen
niet ver genoeg. Zij zouden het
huidige arsenaal willen halveren.
Ondanks dit meningsverschil zou
den de Amerikanen het gevoel
hebben dat de standpunten nu
dichter bij elkaar liggen dan in
het verleden. Het was de zoge
naamde "high level group" die
donderdag en gisteren op het
NAVO-hoofdkwartier in Brussel
vergaderde. Deze groep bestu
deert hoeveel kernwapens voor
de korte afstand kunnen worden1
afgeschaft in Europa. De NAVO
heeft sinds 1979 al 1000 van deze
wapens verwijderd omdat ze ver
ouderd zijn en omdat er veilig
heidsrisico's zijn verbonden aan
het opslaan ervan. Bovendien
komen er vanaf eind 1983 572
moderne middellange-afstands-
raketten in West-Europa als de
Geneefse wapenonderhandelin
gen geen resultaat opleveren.
Het ministerie van gezondheids
zorg meldde op de radio dat zie
kenhuizen in de hoofdstad een
enorm tekort aan bloed hadden
en riep de bevolking op, bloed af
te staan.
Oostenrijkse toeristen verklaarden
gisteren bij hun terugkomst uit
Colombo dat in de wijk rondom
het station van Colombo, waar
veel Tamils wonen, elk tweede
huis is afgebrand. De huizen die
nog overeind staan zijn gebarri
cadeerd om plunderingen tegen
te gaan, aldus de toeristen. De
politie heeft films en foto's, die
de toeristen van de geweldadig-
heden hadden gemaakt, in be
slag genomen.
In Oslo verklaarde een zojuist te
ruggekeerde toeriste voor de
Noorse televisie dat vele honder
den mensen, voornamelijk Ta
mils, in de afgelopen week zijn
vermoord. Het leger stak volgens
haar geen hand uit om de Tamils
te beschermen.
Onder ambtenaren in Colombo
brak gisteren grote paniek uit na
geruchten over infiltratie door
gewapende leden van de Tamil-
bevolkingsgroep. Duizenden
ambtenaren verlieten haastig
hun werk
De gevechten in de straten van Colombo leverden dit beeld van een
vluchtten naar huis. complete ravage op. (Foto ap>.
(Vervolg van pagina 1)
BRUSSEL/DEN HAAG - De Eu
ropese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EG wilde de zui
velproduktie afremmen via de
volgende maatregelen:
- een zeer terughoudende jaarlijkse
of zelfs tweejaarlijkse prijsaan
passing, waarbij de prijzen ook
bevroren of zelfs netto omlaag
kunnen gaan;
door
Ferry Mingelen
- een produktiedrempel in die zin,
dat boeren die meer melk bij de
fabriek afleveren voor de inter
ventie dan in 1981, over het
meerdere een extra korting op de
prijs moeten aanvaarden. De Eu
ropese Commissie gebruikt dat
geld om de kosten van de afzet
en de opslag van de zuivelvoorra-
den te betalen;
- stopzetting van de aankoop door
de Europese interventiebureaus
van het teveel aan magere melk
poeder in de maanden oktober
tot april. Die melkpoeder moet in
deze periode maar als veevoeder
worden gebruikt;
Thorn: geen protectionisme...
(Foto ap).
- snellere afbraak van de zgn. mo
netaire compenserend bedragen,
de exportheffingen en subsidies
de verschillen tussen
de Europese munten worden ge
compenseerd.
Volgens zijn woordvoerder in Den
Haag blijkt minister Braks wel
tevreden over het pakket in het
algemeen, omdat deze voorstel
len in de richting gaan van de
suggesties die Braks zelf al eer
der in Brussel op tafel heeft ge
legd voor de landbouwbezuini-
gingen. Geheel oneens is hij het
echter met de heffing voor de in
tensieve veeteelt. Nederland
heeft dit idee al in het verleden
fel bestreden. Veel Nederlandse
veehouders zouden met hun mo-
derne bedrijven namelijk onder
deze extra nieuwe heffing ko
men te vallen.
Voor de graansector, die ook in Ne
derland belangrijk is, wil de
Commissie ook zeer terughou
dende prijsaanpassingen door
voeren om de Europese graan
prijzen sneller gelijk te schake
len met de lagere wereldgraan
prijzen. Door het graan goedko
per te maken, kan het ook ge
makkelijker door de veevoeder
industrie gebruikt worden. Daar
is het momenteel nog te duur
voor. De veevoederindustrie, die
ook in Nederland belangrijk is,
werkt momenteel veel met de
zgn. graanvervangers, zoals
maisgluten, die uit landen buiten
de Europese Gemeenschap wor
den geimporteerd. De Commis
sie wil de import daarvan beper
ken. Commissie-voorzitter
Thorn bestreed dat dit protectio
nisme zou zijn. Als we van ons
eigen boeren offers vragen, kun
nen we landbouwprodukten uit
andere landen niet vrij binnenla
ten, redeneerde hij.
De Commissie wil voorts een be
lasting heffen op plantaardige
oliën en vetten om de concurren
tiepositie van boter te verster
ken. Die belasting, die zo'n 1,5
miljard gulden per jaar moet op
brengen, zal in Nederland ook
niet met gejuich ontvangen wor
den, omdat dit de belangen van
de consumenten van de grote
Nederlandse multinational Uni
lever (margarines) kan schaden.
De Europese Commissie heeft
ook voor rundvlees, schapen
vlees, groenten, fruit, olijfolie en
wijn bescheiden maatregelen in
het pakket opgenomen, voor de
suikersector in het geheel niet.
MEXICO-STAD - Het uur van de
waarheid is aangebroken voor de
Contadora-bemiddeling in Mid-
den-Amerika. Op het ogenblik
zijn in Panama de vier ministers
van buitenlandse zaken van de
Contadora-landen (Mexico, Ve
nezuela, Colombia en Panama)
bijeen met hun collega's uit Mid-
den-Amerika (Nicaragua, Hon
duras, El Salvador, Guatemala
en Costa Rica). Onderwijl bevin
den zich nabij de Middenameri-
kaanse kustwateren 19 Noorda-
merikaanse oorlogsbodems en
ziet Ronald Reagan de sandinis
ten van Nicaragua het liefst ver
dwijnen.
door
Rob Sprenkels
De huidige ontmoeting in Panama
lijkt dan ook van vitaal belang.
Sommige Latijnsamerikaanse
intellectuelen geloven zelfs dat
het de laatste mogelijkheid is om
te voorkomen dat het Middena-
merikaanse kruitvat ontploft.
Als de Contadora-bemiddeling
nog enige zin wil hebben, dan
zullen er nu toch minstens enke
le akkoorden uit de bus moeten
komen rollen, zo vinden zij. Veel
zal daarbij afhangen van de fle-
xabiliteit van Nicaragua. Maar
ook de volgens afspraak geza
menlijk optredende overige vier
Middenamerikaanse landen zul
len bereid moeten zijn tot het
sluiten van akkoorden. En die
bereidheid hangt volgens veel
waarnemers in belangrijke mate
af van de werkelijke bedoelingen
van Washington.
In Panama liggen alle kaarten
reeds op tafel. De Contadora-
groep probeert de onderlinge mi
litaire spanningen in de regio te
verlichten en heeft daarvoor een
pakket maatregelen voorgesteld.
Daarbij gaat het onder meer om
niet-aanvalsverdragen, bevrie
zing van de bestaande wapenar
senalen en gezamenlijke of on
der internationale supervisie
staande grenscontroles.
Honduras, El Salvador, Guatemala
en Costa Rica, de zogenoemde
geallieerden van Washington,
hebben een lijst met acht wensen
bij zich waarin niet wordt ge
sproken over het sluiten van
niet-aanvalsverdragen, maar
waarin toch de meeste punten
van de Contadora-groep wel zijn
terug te vinden. Daarnaast willen
de vier landen verregaande de
mocratische garanties en verder
valt uit de tekst te lezen dat van
Nicaragua zal worden geëist een
vredesdialoog te beginnen met
de onder meer door Reagan be
wapende anti-sandinisten die
vanuit Honduras en Costa Rica
opereren.
Nicaragua op zijn beurt dringt aan
op een onmiddellijk te onderte
kenen niet-aanvalsverdrag met
Honduras, het staken van alle
wapenleveranties aan de strij
dende partijen in El Salvador en
een verbod op militaire installa
ties van vreemde mogendheden
op Middenamerikaans grondge
bied. Dat laatste punt is trou
wens ook terug te vinden in de
Contadora-voorstellen, maar het
ligt voor de hand dat met name
Honduras en El Salvador zich er
fel tegen zullen verzetten. Beide
landen hebben veel belang bij
het pas opgerichte Amerikaanse
militaire trainingscentrum in het
Hondurese Puerto Castillo. En
verder staat er ook nog een gi
gantische Amerikaanse radarin
stallatie op nog geen steenworp
afstand van de hoofdstad van
Honduras, Tegucigalpa.
Nicaragua zal aan de andere kant
niet erg blij zijn dat de Middena
merikaanse tegenstanders zich
evenals de Contadora-groep
sterk maken voor een bevriezing
van het bestaande wapenarse
naal en eventuele wederzijdse
verminderingsafspraken. Dat
vanwege de vijandige houding
van de Verenigde Staten ten op
zichte van de sandinisten; een
houding die op het ogenblik zelfs
heeft geleid tot massaal militair
machtsvertoon van de Amerika
nen rond en binnenkort ook in
Midden-Amerika.
De kans is groot dat er achter de
hermetische gesloten deuren van
het Panama Hilton Hotel op het
ogenblik slechts grove beschul
digingen van de ene naar de an
dere kant van de onderhande
lingstafel gaan. Niettemin zijn er
verschillende punten binnen het
huidige Contadora-initiatief die
in principe weinig problemen
zouden hoeven op te leveren.
Bijvoorbeeld niet-aanvalsverdra
gen, de gezamenlijke grenspa-
trouilles onder internationaal
toezicht. Dat laatste is een grote
wens van Washingtons geallieer
den om het beweerde, maar
nooit bewezen, wapenverkeer
tussen de sandinisten en de Sal
vadoraanse en Guatemalteekse
guerrilla tegen te gaan. Interna
tionaal toezicht stuit de sandinis
ten echter tegen de borst, ze zijn
bang op die manier van de bui
tenwereld te worden afgesloten.
Niettemin heeft Managua al een
paar maal gezegd ertoe bereid te
zijn onder voorwaarde dat dan
ook alle Amerikaanse wapenle
veranties aan de Salvadoraanse
regering zullen worden afgesne
den. Dat is natuurlijk een onhaal
bare zaak.
Niettemin gaan er geruchten dat
de Contadora-groep de sandinis
ten wat dat betreft wat flexibeler
heeft gekregen. Wellicht omdat
de sandinisten zelf, gezien de
voortdurende aanvallen van de
zogenaamde contra-revolutionai
ren vanuit Honduras en Costa
Rica, ook partij voor een interna
tionale grensbewaking zullen
trekken. Naar het heet zouden de
sandinisten nu bereid zijn om de
door hen gewenste gezamenlijke
grenspatrouilles om te buigen
voor internationaal toezicht als
daar een niet-aanvalsverdrag
met Honduras tegenover staat.
Volgens sommige waarnemers was
de bliksemreis van de presiden
ten van Colombia en Panama
eerder deze week bedoeld om zo
wel Honduras als Guatemala en
El Salvador warm te krijgen voor
zo'n niet-aanvalsverdrag met Ma
nagua.
Van de huidige Contadora-onder-
handelingen in Panama wordt
dan ook op zijn minst een con
crete basis voor dergelijke ak
koorden verwacht. Zo niet, dan
lijkt het nut van de bemiddeling
van Contadora miniem te zijn ge
worden. Als niemand concessies
wil doen, als er over zaken die ei
genlijk geen onoverkoombare
moeilijkheden zouden moeten
opleveren, geen akkoord kan
worden bereikt, dan heeft be
middelen weinig zin. Maar een
dergelijke ontwikkeling zal voor
het sandinistische Nicaragua
met een forse Amerikaanse vloot
voor zijn kusten natuurlijk be
slist geen prettige ervaring zijn.
i
De overlevering wil dat Sri
Lanka, het 'stralende eiland"
dat vroeger Ceylon heette,
ooit het aardse paradijs was.
Toen Adam en Eva uit deze
Hof van Eden werden ver
jaagd, zouden zij over een na
tuurlijke brug naar Zuid-In-
dia zijn gevlucht. De naam
Adamsbrug, een keten ei
landjes die Sri Lanka met het
vasteland van India verbindt,
herinnert daar nog aan.
Maar toen honderdvijftig jaar
geleden duizenden Tamils
door de Engelsen uit India
naar Sri Lanka werden ge
haald, troffen zij daar geen
aards paradijs aan. Als slaven
werden zij tewerkgesteld op
de theeplantages, waar zij tot
op de dag van vandaag in
kommervolle omstandighe
den leven.
door
Annemiek Ruygrok
De huidige strubbelingen in Sri
Lanka worden echter door
.andere Tamils veroorzaakt:
dit zijn de zogenaamde Cey-
lon-Tamils, die hier duizend
jaar geleden eveneens vanuit
India voet aan land zetten.
Het zijn merendeels afstam
melingen van de oude India
se Tamilkoningen. Hoewel
Ceylon-Tamils zich over het
hele eiland hebben verspreid,
bevindt zich de grootste con
centratie in het noordelijke
Jaffna, de plaats waar vorige
week zaterdag de aanzet tot
de opstand werd gegeven.
Extreme Tamils, die streven
naar soevereiniteit over dit
gebied, doodden dertien re
geringssoldaten. Daarop na
men militairen en politie
wraak door Tamils in dit ge
bied neer te schieten.
De Singhalese meerderheid op
Sri Lanka koelde intussen
zijn woede op winkeltjes en
eigendommen van de Tamils
in Jaffna, maar eveneens in
de veel zuidelijker gelegen
hoofdstad Colombo, en ver
volgens in Kandy in centraal
Sri Lanka. In Colombo en
Kandy wonen nu" juist veel
'India-Tamils', de door de
Britten geïmporteerde plan-
tageslaven.
Historie
De rellen, waarbij naar schat
ting zeker 125 doden zijn ge
vallen, zijn de ernstigste
sinds 1948 toen Sri Lanka on
afhankelijk werd. De vijande
lijkheden tussen Singhalezen
en Ceylon-Tamils hebben
een lange historie, die terug
gaat tot de dertiende eeuw.
Het oude Singhalese rijk be
leefde in het begin van die
eeuw een ongekende bloei.
Polonnaruwa was er de schit
terende hoofdstad van, met
prachtige tempels en irriga-
tiewerken. De Singhalese ko
ning Parakramabahu I heer
ste over dit rijk en van hem is
de uitspraak: "In dit land zal
geen enkele druppel regen
water in de oceaan stromen
zonder dat de mens er profijt
van heeft gehad". De vreugde
was echter van korte duur.
Want vanuit het zuiden van
India sloegen de strijdlustige
Tamils toe en verwoestten de
cultuur van het Singhalese
rijk. Het enige dat overbleef
van Polonnaruwa is het beeld
van koning Parakramabahu
en een drietal Boeddha's. De
tempels en irrigatiewerken
werden grotendeels verwoest
en overwoekerd door de
jungle. Voor-de huidige Sing
halezen is dit de historische
grond voor hun vijandige
houding tegenover de Tamils
van nu, hoewel de oorlogen
tussen Singhalezen onder
ling zeker ook tot de onder
gang van Polonnaruwa heb
ben bijgedragen.
Worden de Ceylon-Tamils door
de Singhalese meerderheid
hierom gehaat, de door de
Britten "geïmporteerde" In
dia-Tamils worden als oud
vuil behandeld. De omstan
digheden waaronder deze
mensen op de theeplantages
van centraal Sri Lanka leven
en werken zijn mensonte
rend. De barakken, waarin zij
met veel families tegelijk
moeten wonen, lijken nog het
meest op concentratiekam
pen. Water en hygiënische
voorzieningen zijn er niet of
nauwelijks, voedsel is
schaars. Velen van hen trok
ken naar de grote steden zo
als Kandy en Colombo, waar
zij voor de laagste lonen het
smerigste werk krijgen te
doen. Deze verschoppelingen
van de samenleving zijn sta-
tenloos burger. Dat wil zeg
gen, dat ze totaal geen rech
ten hebben.
Deportatie
Jarenlange besprekingen tus
sen India en Sri Lanka leid
den er uiteindelijk toe clat in
het begin van de jaren zeven
tig een "re-immigratie" van
600.000 India-Tamils op gang
kwam. Een onmenselijke
zaak, want de meesten heb
ben generaties-lang in Sri
Lanka gewoond. En in India
wachtte hun eenzelfde be
staan aan de rand van de af
grond. Deze 'deportatie' zou
dit jaar moeten zijn afgerond.
Maar er leven nog steeds
250.000 India-Tamils als sta-
tenloos burger in Sri Lanka.
India wil hen niet opnemen,
Sri Lanka wil hen zo snel mo
gelijk kwijt. Hoewel de trotse
Ceylon-Tamils aanvankelijk
neerkeken op de India-Ta
mils, heeft de vijandige hou
ding van de Singhalese meer
derheid een zekere solidari
teit tussen de twee groepen
teweeggebracht. Dat de on
lusten nu zijn overgeslagen
naar centraal Sri Lanka duidt
erop dat beide groepen Ta
mils het opnemen tegen de
overmacht van Singhalezen.
Anderzijds is duidelijk dat de
woede en wraakgevoelens
van de Singhalezen zich con
centreren op alles wat Tamil
SINGHALESE MEERDERHEID
EZ3
Dit is onder meer de reden dat
president Jayewardene het
geweld met harde hand de
kop wil indrukken. Want een
burgeroorlog tussen Singha
lezen en Tamils is het laatste
waar Sri Lanka op zit te
wachten.
Het eiland is zeer bij politieke
rust gébaat. De president
werkt sinds zijn verkiezing
(1977) aan een andere econo
mische politiek, gericht op
groei en vooruitgang. Zo te
zien heeft hij succes. De eco
nomische groei is verdub
beld en de werkloosheid te
ruggebracht. Multinationals
staan te trappelen van onge
duld om in Sri Lanka te profi
teren van de fiscale voorde
len die de liberale regering
heeft bedacht. Maar politieke
stabiliteit is een voorwaarde
voor de buitenlandse onder
nemers. Zij willen wel profi
teren van Sri Lanka, maar er
geen risico's lopen.
De vijandelijkheden tussen £e
Singhalezen en Tamils be
dreigen die stabiliteit. Hoe
wel Jayewardene gewend is
aan uitbarstingen tussen de
beide bevolkingsgroepen, is
de omvang en de hevigheid
van de huidige botsingen on
gekend. Nu steden als Co
lombo, Kandy en Trincoma-
lee het toneel zijn van wraak
acties, moet de schrik Jaye
wardene om het hart zijn ge
slagen. Een concentratie van
onlust in het noorden van
zijn land is tot daar aan toe,
maar uitbreiding naar de gro
te steden is rampzalig voor
zijn economische paradijs-in-
wording.
Het liefst zou Jayewardene de
beide Tamil-groeperingen
verjagen uit dit paradijs. Om
ze net als Adam over de
Adamsbrug naar Zuid-India
terug te sturen.
