c
Kwaliteit woningen vaak slecht
Werklozenprojecten
nu in groot gevaar?
Hogere omzet bij
bloemenveilingen
Prijsbeleid niet
'soepel' genoeg
Immigratie daalt
sterk in Nederland
Bruidsparen
krijgen nu
eigen vakblad
D
Ook sommige nieuwbouw rijp voor sloop
Volgens VNO en NCW:
Diefstal in kwart van winkels
"Saterdag 30 juli 1983
DEN HAAG (ANP) - Nederland heeft in het afgelopen halfjaar
minder buitenlandse immigranten te verwerken gekregen dan
in dezelfde periode vorig jaar. Ook zijn er minder Nederlanders
naar het buitenland geëmigreerd dan in het eerste halfjaar van
1982. Dat blijkt uit gegevens van het centraal bureau voor de
statistiek, die gisteren door het ministerie van economische za
ken zijn gepubliceerd.
In de eerste 6 maanden van 1983 vestigden zich 16.400 buitenlan
ders in ons land. Dat is 2.500 minder dan in het eerste halfjaar
van 1982. Bovendien hebben in die periode 13.500 buitenlanders
ons land verlaten. Dat zijn er 1.400 meer dan in het eerste half
jaar van 1982. Die twee factoren tezamen zorgen ervoor dat het
vestigingssaldo van vreemdelingen over de hele linie ruim
schoots is gehalveerd (van 6.800 naar 2.900). De verminderde
toestroom komt volgens een woordvoerder van het CBS voor
ruim tweederde deel voor rekening van Marokkanen en Turken.
De emigratie van Nederlanders naar het buitenland verminderde
met 3.200 personen. In de erste helft van 1982 waren het er nog
18.700, in de eerste helft van 1983 15.600, aldus het CBS. De
daling hangt nauw samen met het feit dat Australië en Canada
hun toelatingsnormen het laatste jaar hebben verscherpt.
SOEST - In een beginoplage
van 15.000 exemplaren is bij
uitgeverij Christiaan in Soest
onder de naam 'Bruid en
Bruidegom' een vakblad
voor bruidsparen versche
nen. Het mikt op de vele
bruidsparen (in 1982 ruim
83.000) die naar het ge
meentehuis stappen en die in
hun trouwjaar gemiddeld bij
na f 25.000 besteden aan
trouwkleding, de trouwdag,
de huwelijksreis, woningin
richting e.d. Het blad is ver
krijgbaar in bijna alle kios
ken en boekhandels alsmede
bij filialen van een aantal
grootwinkelbedrijven. Het
verschijnt eens per kwartaal,
zo blijkt uit het reclame- en
marketingblad Adformatie.
Binnenland
Bij deels kleiner aanbod
DEN HAAG (ANP) - De twaalf
veilingen die zijn aangesloten bij
de Vereniging van Bloemenvei
lingen in Nederland (VBN) heb
ben in het eerste halQaar samen
tien procent meer omgezet dan
in de vergelijkbare periode vorig
jaar. De stijging van de omzet in
geld ging gepaard met een kleine
daling van het aanbod, met name
van de snijbloemen. Dit blijkt uit
cijfers die de VBN heeft bekend
gemaakt.
In totaal zetten de veilingen voor
ruim 1,5 miljard gulden aan bloe
men en planten om. De Verenig
de Bloemenveiligen Aalsmeer
bleef met 652 miljoen gulden
(plus 11,2 procent) de grootste
veiling. De bloemenveiling West-
land bleef acht miljoen gulden
van de half miljard gulden omzet
verwijderd (plus 10,1 procent).
Grootste stijging (22,2 procent)
boekte CW in het Limburgse
Grubbenvorst dat bijna 22 mil
joen omzette. De nummer vier
op de ranglijst, Berkel en omstre
ken in Bleiswijk behaalde met
5,1 procent de kleinste stijging
en zette voor bijna 82 miljoen
bloemen en planten om.
Bij de snijbloemen was er gemid
deld sprake van een behoorlijke
stijging van de prijs per eenheid
produkt. Volgens het Produkt-
schap voor Siergewassen was de
aanvoer van 2,9 miljard bloemen
een procent lager dan in de ver
gelijkbare periode vorig jaar.
iDEN HAAG (GPD) - De kwaliteit van naoorlogse wonin
gen is veel slechter dan op grond van de leeftijd mag
worden verwacht. Bij sommige betrekkelijk nieuwe wo
ningprojecten wordt aan sloop gedacht, omdat het op-
knappen te veel geld zou kosten. Dat blijkt uit een nog
niet gepubliceerd onderzoek van de Technische Hoge
school Delft dat is uitgevoerd in opdracht van het minis
terie van volkshuisvesting.
Het ministerie houdt publikatie van het rapport vooralsnog tegen om
dat men daar geschrokken is van de uitkomsten. De deskundigen op
het departement willen de uitkomsten nu eerst doorrekenen op (fi
nanciële) gevolgen voor het rijk voordat ze de onderzoekers willen
toestaan het definitieve verslag te publiceren.
De onderzoekers, ir. R. Lijbers en
C.T.J. Lucassen, wilden hun be
vindingen publiceren tijdens een
studiedag op 26 augustus. Uitno
digingen daarvoor waren al ver
stuurd toen het ministerie in
greep en snelle publikatie ver
hinderde. De studiedag is nu uit
gesteld naar 1 november.
Uit het rapport van de onderzoe
kers kan worden afgeleid dat het
onlangs gepresenteerde Meerja
renplan Stadsvernieuwing van
staatssecretaris Broktf nu al zou
moeten worden herzien op on
derdelen. Vooral de daarin voor
ziene verlaging van subsidies
voor naoorlogse woningen zou
weer gewijzigd moeten worden.
In het meerjarenplan Stadsver
nieuwing gaat staatssecretaris
Brokx ervan uit dat veel geld en
aandacht nodig is voor de oudere
woningen (van voor 1940). Voor
woningen na 1940 werd minder
geld (per woning) gereserveerd).
Uit het onderzoek van de TH in
Delft blijkt dat ook woningen
van na 1940 in veel gevallen zo
slecht zijn, dat hoge renovatie-
kosten moeten worden gemaakt.
De logische gedachte die het rijk
tot nu toe hanteerde - hoe jonger
een woning hoe beter - blijkt in
de Nederlandse bouwpraktijk
van de laatste veertig jaar niet op
te gaan.
Eén algemene oorzaak van de
slechte bouwpraktijk geven de
Delftse onderzoekers niet aan. Er
Gedood meisje
was medewerker
bij boekhandel
TILBURG (ANP) - Het meisje dat
gisteren bij een overval op een
Tilburgse boekhandel werd ge
dood is de 25-jarige medewerk
ster van het filiaal. Het slachtof
fer, J. de Graaff-Schellekens uit
Goirle, werd kort na negen uur
badend in het bloed gevonden
tussen de boekenrekken. Het li
chaam vertoonde steek- en snij-
wonden aan de hals. Waarmee de
verwondingen zijn toegebracht
is onbekend. Naar de dader(s) is
een grote speurtocht in gang ge
zet. De Tilburgse politie, die eer
der op die dag melding maakte
van een overval, zegt nu in het
duister te tasten naar het motief.
Hoewel in het filiaal geld is aange
troffen wordt het motief roof nog
steeds niet uitgesloten.
De politie is een uitgebreid spoor-
onderzoek gestart. Daarbij kreeg
de Tilburgse recherche verster
king van het regionale recher
chebijstandsteam. In totaal
werken 28 rechercheurs aan de
zaak.
kan bijvoorbeeld niet in het alge
meen gesproken worden van
slechte bouwmethoden (hoog
bouw) of van te snel en te ge
haast bouwen zoals dat in de ja
ren zestig gebeurd zou zijn. Er
zijn volgens het onderzoek vier
zeer verschillende factoren die
de kwaliteit van de naoorlogse
woningen slecht hebben bejn-
vloed.
Eerste factor is de gekozen bouw
technische constructie, zoals bij
voorbeeld de gekozen dakcon
structie, de aansluiting van wan
den en vloeren en dergelijke. Het
ontwerp is dan in enkele geval
len onvoldoende gebleken.
Slordig
Tweede factor ii
voering. In projecten waar te
snel en te slordig is gebouwd
ontstaan later grote onderhouds-
problemen. Derde factor is het
dagelijks gebruik van de wonin
gen door bewoners. Vierde fac
tor is de exploitatie. Verhuurders
hebben niet altijd even zorgvul
dig het dagelijkse kleine onder
houd uitgevoerd, waardoor ern
stiger gebreken zijn ontstaan.
Vooral als twee of meer van deze
factoren gecombineerd zijn, ont
staan de grootste problemen. Als
bijvoorbeeld bij de bouw het be
ton te haastig is gemengd, dan is
er een grotere kans dat weersin
vloeden vat krijgen op het mate
riaal, de wapening gaat roesten
en het beton scheurt. Als echter
de verhuurder in zo'n geval het
beton zorgvuldig en regelmatig
had bijgehouden (vervén van het
beton is al voldoende om de
weersinvloeden af te zwakken)
dan zouden de problemen veel
geringer zijn geweest.
AMSTERDAM Bij het bezinningsmonument in Amsterdam heeft een delegatie oud-Spanjestrijders gisteren
de gevallenen tijdens de Spaanse Burgeroorlog herdacht. Een aantal Nederlanders vocht tussen '36 en '39 in de
Internationale Brigades tegen de Franco-troepen. Op de foto de oud-Spanjestrijders, die een groet van de
Internationale Brigades brengen.
Prins Claus Export zuivel stagneert
ook in Italië
DEN HAAG (ANP) - Prins
Claus is dit weekeinde gearri
veerd in de Italiaanse plaats
Tavernelle, waar koningin
Beatrix en haar zoons Friso
en Constantijn sinds 19 juli
met vakantie zijn.
Of Claus na de vakantie, die tot
in de tweede helft van augus
tus duurt, met zijn gezin naar
Nederland zal komen, is nog
niet bekend. Prins Claus is
nog steeds onder behande
ling van professor Nijdam.
Over de gezondheidstoe
stand van prins Claus wilde
de RVD-woordvoerder alleen
zeggen dat er geen nieuwe
ontwikkelingen zijn.
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse zuivelexporteurs zijn
somber gestemd over de dalende
exporten. Het Landbouw Econo
misch Instituut deelde welis
waar mee, dat in de eerste zes
maanden van dit jaar de zuivel-
export met name naar landen in
het Midden-Oosten was toegeno
men, maar volgens de Koninklij
ke Nederlandse Zuivelbond
FNZ was dat nog een uitvloeisel
van de vorig jaar afgesloten ex
portcontracten, die in de eerste
maanden van dit jaar werden uit
gevoerd. Sinds het begin van dit
jaar wordt het steeds moeilijker
voor onze zuivelexporteurs om
leveringscontracten af te sluiten.
Volgens de FNZ komt dit voorna
melijk doordat afnemers in Afri
ka, Zuid-Amerika en Azië van
hun regeringen niet zelfstandig
meer opereren. „Steeds meer
landen worden door het Interna
tionale Monetaire Fonds onder
curatele gezet, waardoor vrijwel
alleen met toestemming van het
IMF geimporteerd mag worden.
Dit betekent dat de particuliere
handel in de landen is overge
gaan in staatshanden", aldus de
FNZ.
De export van zuivel en zuivelpro-
dukten naar een aantal vroegere
grote afnemers van ons land, zo
als Nigeria en Venzuela, ligt bij
na geheel stil. „Dit zal pas goed
tot uitdrukking komen in de ex
portcijfers van het tweede half
jaar van 1983".
AMSTERDAM - De auto aan banden: in een deel van het Amsterdamse
centrum gaat maandag het gebruik van de wielklem van start bij fout-
parkeerders. Na zich gemeld te hebben op een politiepost aan het Rem-
brandtplein en de boete betaald te hebben worden zij ontketend.
(Foto: Anefo)
DEN HAAG (ANP) - Bij 27 procent van het aantal
vestigingen in de detailhandel is in 1982 een of meer
keren winkeldiefstal geconstateerd. Binnen de de
tailhandel als geheel bestaan grote verschillen in de
mate waarin vorig jaar winkeldiefstal werd gecon
stateerd. Zo werden vrijwel alle warenhuizen (94
procent) geconfronteerd met deze vorm van crimi
naliteit. Dit blijkt uit de voorlopige resultaten van
een steekproefonderzoek van het Centraal Bureau
voor de Statistiek naar winkeldiefstal in de detail
handel.
Van de geconstateerde winkeldiefstallen werd bijna
één op elke drie gevallen ter kennis van de politie
gebracht. Het aangiftepercentage verschilt per bran
che. In de warenhuizen werd 65 procent van de ge
constateerde winkeldiefstallen ter kennis van de po
litie gebracht. Bij de kleding- en modezaken was dat
36 procent. Dertien procent van de winkeldiefstal
len in zaken voor huishoudelijke artikelen werd
aangegeven.
In de kledingbranche werd bij 53 procent van het aan
tal vestigingen winkeldiefstal geconstateerd. Ook
de detailhandel in huishoudelijke artikelen, ijzerwa
ren, verf, behang en dergelijke werd volgens de CBS
relatief vaak met winkeldiefstal geconfronteerd (45
procent van het aantal vestigingen). Bij de detail
handel in vlees, wild, zuivel en dergelijke kwam
winkeldiefstel relatief het minst voor (3 procent van
het aantal vestigingen).
DEN HAAG (GPD) - De grote on
dernemersorganisaties VNO en
NCW vinden dat minister Van
Aardenne (economische zaken)
met de verdere versoepeling van
zijn prijsbeleid niet ver genoeg
gaat. Zij bepleiten opnieuw op
schorting van alle prijsregels,
ook met het oog op de gewenste
deregulering. Voornaamste re
den van hun wens is dat de ach
terstanden in de toegestane kos-
ten-doorberekening fors zijn op
gelopen.
Van Aardenne liet per 1 juli een
groot deel van de voedings- en
genotmiddelenindustrie vrij van
prijsvoorschriften. De beide
werkgeversbonden beschouwen
dit „als een stap in de goede rich
ting". Maar ze vinden ruimere
vrijstelling gewenst, niet in het
minst omdat de branches die nog
wel onder de voorschriften val
len, als het ware een stempel op
gedrukt krijgen.
VNO en NCW voeren aan dat de
felle concurrentie prijsstijgingen
in de particuliere sector zeer
heeft beperkt. Ze scharen zich in
de rij van consumentenorganisa
ties als daarbij wordt gesteld dat
diverse overheidstaricven zeer
sterk stijgen als gevolg van mo
nopolieposities. Hiermee gaat
een verdere verslechtering van
de rendementen in de particulie
re sector gepaard, die in de goede
richting moet worden omgebo
gen.
Volgens de werkgevers zijn de kos
tenstijgingen hoger dan ge
raamd. Oorzaak is vooral de veel
geringere stijging van de ar-
beidsproduktiviteit (de produk-
tie per werknemer) in 1982 en
1983 dan werd verwacht. In de
industrie is het verschil tussen
de raming en de waarschijnlijke
uitkomst ongeveer 3,75 procent;
in de dienstensector ongeveer
0,75 procent.
Achterstanden ontstonden ook
doordat als gevolg van de afspra
ken tussen werkgevers en werk
nemers de prijscompensatie in
de lonen per 1 januari gemiddeld
een procent was in plaats van
ruim twee. Dat ene procent dien
de als uitgangspunt voor het
prijsbeleid.
De organisaties hadden eind 1982
Van Aardenne al gezegd dat de
arbeidsproduktiviteitsstijging
voor 1983 erg hoog was geraamd.
De bewindsman antwoordde dat
als de cijfers lager zouden zijn
daarmee rekening zou worden
gehouden in de bijstellingen. De
correcties die werden toegepast
voor de kostendoorberekening
zijn echter te gering, menen
VNO en NCW om de achterstan
den voor industrie, handel en
dienstverlening weg te werken.
Verontwaardiging bij gemeenten
en vrijwilligerswerk, gematig
de instemming bij werkgevers
organisaties en vakbeweging:
staatssecretaris De Graaf (so
ciale zaken en werkgelegen
heid) heeft besloten de zg.
werklozenprojecten aan ban
den te leggen. Hij vindt de hui
dige regeling voor onbetaald
werkende werklozen te ris
kant. Zij zou te veel ruimte bie
den voor concurrentieverval
sing en voor een verdringing
van betaalde krachten uit het
reguliere arbeidsproces. Daar
om komen er strengere regels:
werklozenprojecten moeten
voortaan in alle gemeenten
worden beoordeeld door een
zg. toetsingscommissie van ten
minste acht instanties. Deze
moet tot een eensluidend ad
vies zien te komen, anders gaat
het project niet door.
door
Wim Wirtz
Hoewel sommige gemeenten al
eerder om nadere richtlijnen
hadden gevraagd voor het op
zetten van werklozenprojec
ten, hadden ze allerminst gere
kend op een strenger regime.
De brief van De Graaf aan de
gemeentebesturen wekte in
sommige gemeentehuizen dan
ook grote verbazing.
Volgens de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten zijn de
door de staatssecretaris gesig
naleerde risico's van de huidi
ge regeling moeilijk meetbaar,
en voor zover ze dat wel zijn,
wordt er op gemeentelijk ni
veau steeds zorgvuldig naar
gekeken. Werkloze bakkers
worden niet achter een oven
gezet als er in de buurt al een
bakkerij is gevestigd. Een me
taalbedrijfje met onbetaalde
werklozen komt niet van de
grond, als er in de nabijheid al
las- en bankwerkersgeluiden
worden waargenomen.
Maar toch. Het kan zo niet langer
doorgaan, vertelde een top
ambtenaar van Sociale Zaken
in het NOS-Journaal. In de
huidige regeling van de werk
lozenprojecten zouden sommi
ge werkgevers met onbetaalde
werknemers (werklozen) hun
diensten en produkten goed
koper leveren (concurrentie
vervalsing), en raakten betaal
de arbeidskrachten (hierdoor)
hun baan kwijt. Bovendien
zouden gemeenten onbetaalde
werklozen in toenemende ma
te innschakelen voor taken
waarop eerder moest worden
bezuinigd; op die manier wor
den de uitkeringsgelden voor
een oneigenlijk doel gebruikt
(budgetvervalsing).
Arbeidsgeschiktheid
Rijk en gemeenten zijn het er in
principe over eens dat werklo
zenprojecten zinvol zijn. De
economische crisis vraagt niet
alleen om bezuinigingsingre-
pen en stimuleringsmaatrege
len. Het is ook van belang dat
de werkloze arbeidsgeschikt
blijft om - zo mogelijk zijn - of
haar (r)entree te kunnen ma
ken in het reguliere ar
beidsproces.
Sinds de eerste theoriën daar
over de ronde deden, zijn er in
wisselende mate initiatieven
van de grond gekomen. Het
opmerkelijkste kwam uit de
koker van de toenmalige mi
nister Andre van der Louw,
PvdA-bewindsman voor CRM
in het kabinet-Van Agt II. Hij
presenteerde een gemeen
schapstakenplan van een wel
zeer curieus gehalte: laat jonge
werklozen verplicht werk doen
op straffe van inhouding van
hun uitkering. Het recht op
een uitkering werd met een
simpele handomdraai een pre
mie op onbetaald werk. Tot in
zijn eigen partijgelederen toe.
werd Van der Louw over de
hekel gehaald. Hij slikte zijn
plan in en beperkte zijn nobele
voornemens tot een dringend
beroep op de gemeenten het
onbetaalde werk voor werklo
zen (op vrijwillige basis) krach
tig te bevorderen.
Inmiddels heeft De Graaf de lijn
van zijn voorganger doorge
trokken en is het aantal werk
lozenprojecten - overigens niet
louter door zijn toedoen - dras
tisch gestegen. Zestig gemeen
ten - een verdubbeling ten op
zichte van 1981 - hadden vorig
jaar een centrum voor bemid
deling ten behoeve van vrijwil
ligerswerk, waardoor intussen
tienduizenden mensen een
baan hebben kunnen vinden
met behoud van hun uitkering.
Omdat de projecten - bedrijven
centra, projecten voor jonge
ren - voornamelijk door lokale
instanties worden opgezet,
wordt het werken met behoud
van uitkering per gemeente op
verschillende manieren beoor
deeld. In het ene geval gebeurt
dat door een toetsingscommis
sie, waarin alle betrokkenen
zijn vertegenwoordigd (vakbe
weging, werkgeversorganisa
ties. sociale dienst, arbeidscon-
sulenten e.d.). In andere ge
meenten worden de de projec
ten voorgelegd aan zg. wwv- of
rww-commissies (wwv is wet
werkloosheidsvoorziening;
rww is rijksgroepsregeling
werkloze werknemers). In die
commissies zitten behalve ver
tegenwoordigers van de werk
geversorganisaties en vakbe
weging ook consulenten van
de desbetreffende ministeries,
zodat het rijk voortdurend de
vinger aan de pols kan houden.
Volgens de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten werken
beide constructies uitstekend
en is er geen enkele behoefte
aan een standaardregeling
waaraan alle gemeente worden
onderworpen. "Ons grootste
bezwaar tegen de regeling van
de staatssecretaris", zegt L.
van de Kerkhof, hoofd van de
afdeling maatschappelijke
aangelegenheden en volksge
zondheid bij de VNG, "is dat er
nu een toetsingscommissie
moet komen die een unaniem
advies moet uitbrengen over
de aanvraag voor een project.
Dat betekent dat iedere instan
tie die in deze commissie verte
genwoordigd is, een vetorecht
heeft. Wij vrezen dat het hier
door een stuk moeilijker zal
worden projecten voor werklo
zen op te zetten. Er hoeft maar
één instantie nee te zeggen, en
het gaat niet door".
Landelijke belangen lopen vaak
om lokale belangen heen. Dat
geldt in bijzondere mate voor
de werklozenprojecten. Staats
secretaris De Graaf heeft nu
een aantal "abstracte criteria"
(Van de Kerkhof) uitgevaar
digd, terwijl in de lokale prak
tijk doorgaans zorgvuldig
wordt gekeken naar "met loka
le belangen verbonden gege
venheden" (idem). Zoals: de
mogelijkheid van concurren
tievervalsing en verdringing
van betaalde krachten uit het
reguliere arbeidsproces.
Werkgeversorganisaties en vak
beweging worden daar door
gaans nauw bij betrokken.
Maar ook daar geldt, dat plaat
selijke opvattingen nogal eens
willen afwijken van de lande
lijke koers. Op hun hoofdkan
toren tonen werkgeversorgani
saties en vakbeweging zich ui
terst beducht voor werklozen
projecten uit vrees voor resp.
concurrentvervalsing en ver
vanging van betaald werk.
Maar hun plaatselijke verte
genwoordigers werkten tot
voor kort evengoed mee om
die projecten van de grond te
krijgen.
Het is niet denkbeeldig dat dit
beeld met de komst van de
nieuwe commissies zal ver
dwijnen. Werkgevers en vak
beweging hebben met milde
instemming op de maatregel
van De Graaf gereageerd, in de
vermoedelijke veronderstel
ling dat ze het aantal werklo
zenprojecten via het vetorecht
tot een minimum zullen kun
nen beperken. Hun plaatselij
ke vertegenwoordigers zullen
daartoe ongetwijfeld goed wor
den geïnstrueerd.
De VNG vreest dat dit mede zal
leiden tot een uitholling van
het onbetaalde werk voor
werklozen: bedrijfsmatige pro
jecten worden geweerd, wat
resteert is vrijwilligerswerk in
de sfeer van charitas.
Van de Kerkhof is er niet van
overtuigd dat er nieuwe maat
regelen nodig zouden zijn om
enige lijn te brengen in het pro
jectenbeleid van de gemeen
ten. Hij ontkent dat er sprake
zou zijn van wildgroei in de
ontwikkeling van werklozen
projecten en evenmin wil hij
aannemen dat de werklozen in
de huidige regeling ten prooi
zijn aan een zekere willekeur.
"Projecten voor werklozen
hangen nauw samen met de lo
kale omstandigheden en mo
gelijkheden. Natuurlijk zal de
ene gemeente op dit gebied in
ventiever zijn dan de andere.
Maar dat hou je altijd".
