c
c
c
c
Blom introduceert bewegend schilderij
D
Bezwaar werkvergunning
Russische circusmusici
J
J
iRIJDAG 29 JULI 1983
Kunst
a 9EENENDAAL (GPD) - Een bewegend schilderij. Een nieuw fenomeen in de kunst. Een
lijst, waarbinnen het beeld steeds verandert. Het lijkt geheimzinniger dan het is.
as ifom Blom, een gewiekst programmamaker bij radio en televisie, heeft er iets op
fevonden. Hij maakt dia's, die in snel tempo worden geprojecteerd via projectoren,
~\lie gekoppeld zijn aan een geluidsinstallatie.
1>t effect kan verrassend zijn. Met
zijn eerste project debuteert de
radioman als beeldend kunste
nbaar in het Drents Museum in
^■Assen. Op het thema „Het hune
bed" maakte hij „een bewegend
..schilderij" van vijf minuten, dat
jnhm een speciaal kabinet te bewon-
au^evisiekijkers kennen Tom
9Blom als presentator van het ra
riteitenprogramma „Ter land, ter
door
Joh. M. Pameijer
xers, projectoren en microfoons.
Omgeven door deze technische
apparatuur ontvouwt hij bezield
het ene idee na het andere. Wat
dat betreft is er van hem nog wat
te verwachten.
zee en in de lucht". Nachtbrakers Maar eenvoudig is het niet. Beel
dend schildert hij het gevecht
dat vooraf ging aan het hunebed
project. „Het begint met een
blocnote vol ideetjes, visualisa
ties. Omdat ik naar een land
schapsschilderij toewilde was
het een zoeken naar een geschik
te locatie. Nu liggen die hune
bedden in Drenthe altijd verbor
gen onder bomen. Ik wilde er
één in het open veld. In Havelte
vond ik er een op een heideheu-
vel, wat een macabere, heksach
tige sfeer geeft.
De eerste keer heb ik daar drie uur
"kennen hem van programmase-
.ries als „Er vloog een vogel door
^de wei" en „Pandora".
Sm Blom is de man van het me
lancholieke stemmingsverhaal.
Daarnaast maakt hij dia- en vi
deoprogramma's voor bedrijven.
Een creatief mens, voortdurend
balancerend tussen de ideeën en
steeds maar zoekend naar de
ideale vorm.
§n van de kamers in zijn Veenen-
daalse woning is een complete
geluidsstudio met recorders, pla
tenspelers, toetsenborden, mi-
EN HAAG (GPD) - Het bestuur
van de Nederlandse Toonkunste
naars Bond heeft bij de minister
van sociale zaken bezwaar ge
maakt tegen het verlenen van
werkvergunningen aan vijf Rus
sische musici om op te treden in
het Russische Staatscircus,
ij alle vorige gelegenheden werd
door het cultureel consortium
dat als exploitant van het circus
in Nederland optreedt, een ge
heel Nederlands orkest bestaan
de uit twintig of meer Neder
landse musici gearrangeerd. Ook
dit jaar zouden weer onderhan
delingen met de bond worden
gevoerd over de samenstelling
van een geheel Nederlands or
kest en de arbeidsvoorwaarden
van de musici. Op het laatst mo
ment hield het impressariaat
zich niet aan de gemaakte princi
pe-afspraak. Een en ander als ge
volg van het feit dat het directo
raat-generaal voor de arbeids
voorziening toestemming gaf
voor het arrangeren van vijf Rus
sen.
Het ministerie vindt het arrange
ren van twaalf Nederlandse mu
sici naast de vijf Russische musi
ci zo genereus dat een werkver
gunning voor de Russische mu
sici werd gegeven, althans dit
schreef het ministerie aan de Ne
derlandse Toonkunstenaars
Bond. De NTB heeft de sterke
overtuiging dat de arbeidsvoor
waarden waarvoor de musici Ne
derlandse en Russische bij het
Staatscircus zijn gearrangeerd
ver beneden de vastgestelde mi
nimumsalarissen voor circusmu
sici liggen. Aan de Russische am
bassade is door de Nederlandse
Toonkunstenaars Bond om com
mentaar gevraagd alsmede een
opgave van de arbeidsvoorwaar
den die voor de Russische musi
ci in Nederland gelden. De NTB
kreeg echter geen reactie.
gezeten om het idee te ontwikke
len. Toen het op fotograferen
aankwam speelde het weer mij
parten. Je begrijpt dat het licht
gedurende het vertonen van die
serie niet mag verspringen. Dat
gebeurde juist wel. In mei ben ik
zeven keer naar Havelte geweest.
Dan stond mijn camera vast in
de struiken en plotseling ver
dween het licht. Kon ik weer
naar huis gaan".
Toch is het uiteindelijk resultaat
best suggestief. Het beeld veran
dert voortdurend. Uit de achter
grond doemt een dubbelbeeld
op, de muziek zwelt aan, storm
ruist over het veld, een oog komt
uit de violette hemel naar voren
en blijft griezelig hangen boven
het oude hunebed.
Tom zegt: „Ik wil een surrealisti
sche sfeer weergeven. Daar hou
ik van. Als je goed om je heen
kijkt kom je die sfeer dagelijks
tegen. Neem als voorbeeld de
Tour de France. De renner op
kop wordt keurig in de kijkerd
genomen. De rest schiet voorbij.
De gezichten zijn nauwelijks te
herkennen. Ze zien eruit als een
veeg. Toch zijn het gezichten.
Zoiets houdt my bezig. Daar zou
ik iets mee willen doen.
Wat denk je van een dia van een
vuurtoren in de nacht. Een dia
staat stil. Het is een plaatje. Denk
je nu het effect eens in als er een
lichtje in die vuurtoren aan en uit
gaat.
Als je in de nachtelijke uren uit
zendt, zoals wij vele malen heb
ben gedaan, dan werk je met
sfeer. Je roept de verbeelding
van de luisteraars op. Door een
geluid krijgen de mensen allerlei
beelden. Het lijkt me fantastisch
om ze te laten tekenen wat ze ge
zien hebben.
Dat bracht me op het idéé om eens
iets te gaan doen met een echt
donkere, diepzwarte ruimte,
waar je helemaal niets in kan
zien. Er is alleen geluid en dat
schept een bepaalde sfeer. Een
sfeer van angst of verwachting
misschien. Ineens floept er een
beeld aan op een onzichtbaar
scherm. Als je in een stikdonkere
ruimte zit en je hoort ineens een
auto aankomen dan schrik je je
wild. Dat weet ik zeker. Dit soort
effecten houdt mij bezig.
Op 21 februari - ik weet de datum
Tom Blom in zijn studio
nog precies - zag ik in Noordse-
schut bij Hoogeveen een zonson
dergang zoals ik er nog nooit een
gezien had. De hemel stond hele
maal in een purperen gloed.
Maar ik had geen camera bij me.
Verschrikkelijk. Op zo'n mo
ment ga je dood. Gelukkig staat
het beeld me in mijn geheugen
gegrift en ik wil het nog eens ge
bruiken.
In Drenthe heb je bijvoorbeeld het
Mantinger Zand, een echt surrea
listisch landschap met jenever
besstruiken. Daar zit dramatiek
in. Als je dat landschap kunt
combineren met die purperen
zonsondergang... en je illustreert
dat met geluid...".
Likkebaardend laat hij zijn be
weeglijke handen over het toet
senbord van de synthesizer gaan.
Zonder de pretentie muziek te
maken illustreert hij zijn diapro
jecties met eigen geluid: sugges
tieve, de verbeelding prikkelen
de geluiden, die de rap lopende,
veelvuldig geprojecteerde diase
rie een mysterieus sfeertje verle-
Zo kan hij uren doorfantaseren
over wat mogelijk is: de wolken
over de IJssel, de radiotelesco
pen, die als reusachtige spinnen
in de bossen van Westerbork de
hemel afluisteren, de oude
straatjes van het Zeeuwse Zierik-
zee, waar hij zo van onder de in
druk kwam, toen hij onlangs
daar de waterduikende wielrij
ders presenteerde voor de TROS.
„Kijk, voor de radio ben je leuk be
zig. Maar het zijn niet die pro
gramma's die scoren. Ik trok het
land in, maakte opnamen in de
natuur: praten met een schaap
herder, de sfeer van een overdrij
vende onweersbui laten voelen
Dan zegt de omroep „stop" en je
was net zo aardig aan de gang.
Dan val je in een gat. Je bent iets
kwijt en je gaat op zoek naar an
dere dingen. Zo is dat idee gebo
ren om diaseries als „bewegende
schilderijen" of video-program
ma's, die ik dan „levende schil
derijen" wil noemen, te gaan ma
ken voor exposities.
Je weet dat je iets gaat maken wat
niet betaalt. Tegelijkertijd ben je
vrij om te maken watje wilt. Nie
mand kan meer zeggen: stop. Op
hetzelfde moment realiseer je je
(Foto: GPD»
dat je wel ruimten moet hebben
om te exposeren. Daarom was ik
zo blij met die kans in het Drents
Museum. Het was mijn debuut.
Het mooiste zou natuurlijk zijn als
je in een expositie verschillende
programma's tegelijk kunt to
nen. Maar daar is een apparatuur
voor nodig, die ik nog niet heb.
Als je met tentoonstellingen gaat
werken heb je een sponsor no
dig. Dat is me op dit moment een
stap te ver. Eerst wil ik naar de
volgende expositiemogelijkheid
toe werken. Misschien, dat As
sen de aanzet is. Wat mij betreft:
ideeën zijn er genoeg om met dit
nieuwe medium in de beeldende
kunst boeiende dingen te ma
ken. De vraag is of de galeries er
ook wat in zien".
(Moseopsn
EURO 4: "Hot bubblegum in het le
ger". da. 13.45, 18.45 en 21.00 uur,
zo. 13.45, 16.15. 19.00 en 21.30 uur
LIDO 1 (124130): "Octopussy", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
16.45, 12 jaar.
STUDIO (133210): "Merry Christmas,
mr. Lawrence", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, zo ook 16.45 uur, 16 jr.
TRIANON (123875): "Bruce Lee ga
me of death", da. 19.00 en 21.15 uur,
16 jr.
Nachtvoorstelling: "Zwoele nachten
op Ibiza", vr. en za. 23.30 uur, 16
jaar.
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Octopussy", da. 13.30,18.30
en 21.15 uur. zo. 13.15, 16.00, 18.30
en 21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Octopussy", za.
24.00 uur, 16 jaar.
EURO 2: "Octopussy", do., vr., ma. en
di. 13.30.18.30 en 21.15 uur. woe. en
za. 18.30 en 21.15 uur, zo. 16.00.
18.30 en 21.15 uur. 12 jr.
Kindermatinee: "Herbie is de pi
sang". za.. zo. en woe. 13.45 uur.
Nachtvoorstelling: "Ring of desire",
za. 24.00 uur. 18 jr.
EURO 3: "Blue Thunder", da. 13.45,
19.00 en 21.30 uur, zo. 14.00, 16.30,
19.00 en 21.30 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Blue Thunder",
za. 24.00 uur. 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Annie", da 14.00
al.
"De Lift", do. 20.00 uur, vr
19.30 en 21.30 uur, zo. 15.45,
21.00 uur. ma., di. en woe. 20.00
16 jr.
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Stripes", do., ma., di. en
woe. 14.45 en 20.00 uur, do., ma. en
di. ook 22.15 uur, vr., za. en zo.
14.45, 19.00 en 21.15 uur. al.
CITY 2: "First Blood", zelfde tijden
als City 1. 12 jr.
CITY 3: "Laat die Tirolers
schuiven", zelfde tijden, 16 jr.
CITY 4: "De Lift", do., ma., di. e
woe. 20.00, vr. en za. 19.00 uur, z<
14.45, 19.00 uur. 16 jr.
CITY 4: "Tootsie", do., ma. en d
22.15 uur, vr., za. en zo. 21.15 uur, a
Kindermatinee: "TekenfilmfestivaT
da. (behalve zondag) 14.45 uur.
LEIDEN
Rijksmuseum voor Volkenkunde -
Steenstraat 1, 'Bhoetan, Land van
de Vreedzame Draak', tlm 21/8;
'Japan, profiel van een cultuur',
tot 1/10; di t/m za van 10-17 uur.
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Museum Boerhaave - Steenstraat
la, 'Potten Kijken Pillen Draai
en in de oude apotheek', t/m 27/2,
di t/m za 10-17 uur; zo 13-17 uur,
na 1/10 van 13-16 uur.
Hortus Botanicus - Rapenburg 73,
(Oranjerie), tentoonstelling 'De
Muskusrat' van Rijksmuseum
voor Natuurlijke Historie, t/m 25/
9; ma t/m za 9-16.30 uur, zo 10-
16.30 uur.
Rijksmuseum van Oudheden -
'Egypte, bereisd, beroofd, be
waard, beschreven'k, t/m 4/9; di XJ
m za 10-17 uur, zo 13-17 uur.
Holiday Inn Haagse Schouwweg
10, droogbloemcomposities van
Janny van Rooyen. t/m 31/8.
Expositie*
Pieterskerk - 'Uit het leven v
Louise en Kee....', Leidse vr<
de jaren twintig, t/m
HOOFDDORP
Sheraton Schiphol Inn - Kruisweg
595, pentekeningen en sculptures
van IJf Blokker en Josine Croin,
t/m 15/8.
SCHIPHOL
Expositie in de Zonneruiter
vrijetijdskunstenaars, t/m 4/9;
i t/m vr 13.30-16 i
Rijksmuseum voor Geologie en Mi
neralogie - Hooglandse Kerk-
gracht 17, 'Energie uit eigen bo'-
dem', t/m 14/8; 'De mens als ja
ger', t/m 21/8; ma t/m vr van 10-17
uur, zo 14-17 uur.
Stelling - Lange Mare 65, Ben Over-
devest, schilderyen, tot 30/7; di V
m za van 12-17 uur.
ZOETERWOUDE
Art Galery J.V.C. - Energieweg 41,
mevr. Kistemaker met portret,
olieverf en aquarel; tot 1/8, ma t/m
dag.
t 11.30-22 u
OEGSTGEEST
Kunstcentrum Lange Voort - Lange
Voortplein 1, Tineke Spaan,_beel-
houwen, Reinier van f
olieverven en zeefdrukken, Rob
Claus, kleuretsen en Henriette
Syatauw, gebruikskeramiek,
Jacques van Bellen - Lange Voort
11, Mode grafiek van Lidy
Winsen, t/m 6/8; di t/m do 9-18
LEIDERDORP
Gemeentehuis -
Karnerellen va
30/7, ma t/m v
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
(Diaconessenhuis) en van vrijdag
13.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Elisa-
beth-ziekenhuis).
i Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - Elke dag van
16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur.
de kinder- en jongerenafdeling: da
gelijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
de afdeling intesieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Blessurespreekuur: Elisabethzieken-
huis Leiderdorp, 's maandags van
19.30-20.30 uur
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
huis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-
Zlskenhutzen
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14 15-15.00 uur en 18.30-
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
PraematurenafdeLing dagelijks van
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdelingen.
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur. (Alleen voor ouders
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur Extra
bezoek voor de hartbewaking: 's
tends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek
voor vaders op de kraamafdeling:
avonds 19.30-20.30 uur Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30 uu
middags alleen voor ouders 14.30-
18.30 uur
cdludc ïlieuius
29 juli 1983
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De beroemde zwemmer kapi
tein Webb is bij eene poging om
de Niagara, vlak beneden den
waterval, over te zwemmen,
verdronken. Hij zou 25,000 ge
wonnen hebben, zoo het hem ge
lukt ware. In de meening dat
hij door behendig manoeuvree
ren den draaikolok, die zich
daar vormt, vermijden kon,
had hij zich bereid verklaard
de zaak te ondernemen. Maar
de draaikolk was hem te mach
tig en hij werd medegesleept.
Men verneemt, dat 100,000 men-
schen het zenuwschokkend ge
not hebben gesmaakt den
zwemmer Webb te zien verdrin
ken. De spoorwegmaatschap
pijen hebben met dezen zelf
moord, waarvoor zij Webb ge
noemde som zouden betalen,
goede zaken gemaakt....
- Een zwaluw, zoo leest men in
de "Rappèl", was met een der
pooten vastgeraakt in een
touwtje, dat met opzet of toeval
lig aan de goot van een in aan
bouw zijnd huis te Parijs was
bevestig. Op het geschreeuw
van het aldus gevangen gehou
den diertje kwam een gansche
drom van zwaluwen aanvlie
gen en verzamelde zich op een
naburig dak, waar zij een soort
van raadsvergadering schenen
te houden. Het ging er rumoerig
toe, maar eindelijk scheen men
het toch eens te zijn geworden:
althans één voor één vlogen zij
•naar den gevangen rasgenoot
en pikten ieder op haar beurt
aan het touwtje, maar steeds op
dezelfde plek. Na verloop van
een half uur was het touwtje
van één gereten en de gevange
ne bevrijd.
Vijftig jaar geleden:
In de dessa's Banga-Doewa
en Kertasembaja, in het Ja-
vaansche regentschap Cheri-
bon, heerscht een ontzettende
raltenplaag U verstrekte padi
(rijst, Red.) aanlanlingen en ir-
rigatiedijken zijn beschadigd.
Als resultaat van klopjachten,
door de bevolking georgani
seerd. zijn binnen een week
ruim 200 000 ralten gedood.
