c
Uitgaansverbod
voor Sri Lanka
De wonderen van de Italiaanse politiek
Nederland: Malta
is verwend kind
Crisis in België afgewend
Straks èn socialistische president èn socialistische premier
PRENATAL
RUIMTOP
vo°r yu
Senaat achter MX-raket
Doden door aanhoudend geweld
"Russen schuld aan
vastlopen Genève"
^TJ5 o0NW.^fN^
WASHINGTON (Reuter/UPI) - De Amerikaanse Senaat heeft gister
avond zijn goedkeuring gehecht aan de produktie van de MX-raket.
Met 58 tegen 41 stemmen verwierp de Senaat een voorstel van de demo
craat Gary Hart 2,6 miljard dollar uit de defensiebegroting te schrap
pen, die bestemd zijn voor de produktie van de eerste 27 MX-raketten.
Het Huis van Afgevaardigden had al eerder ingestemd met de produktie
van deze kernraket.
De uitslag van de stemming in de Senaat betekent een overwinning voor
president Reagan. De president vindt dat de MX kansen biedt op voor
uitgang in de Amerikaanse-Russische besprekingen over strategische
wapens in Genève.
Het debat over de MX-raket in het Congres is hiermee overigens nog niet
afgelopen. Het congres moet nog, vermoedelijk in het najaar, officieel
geld beschikbaar stellen voor de produktie.
Aan de stemming in de senaat is een debat van twee weken voorafgegaan.
Hart verklaarde tijdens het debat dat de MX-raket de verkeerde raket
is, die om de verkeerde redenen wordt gemaakt.
Buitenland
WOENSDAG 27 JULI 1983
HARARE (UPI) - Een in Noord-
Korea opgeleide Zimbabwaanse
legerbrigade pleegt nog steeds
gruweldaden tegen de bevolking
in de zuidelijke provincie Mata-
beleland, zo hebben rooms-ka-
tholieke geestelijken gisteren
verklaard.
Eén van de hen, Hebron Wilson, zei
dat hij bewijsmateriaal heeft
over moorden van de militairen
op rebellen die zeggen de opposi
tieleider Joshua Nkomo te steu
nen. Nkomo vluchtte in maart in
het geheim naar Groot-Brittan-
nië. Daar zei hij dat premier Mu
gabe hem wilde vermoorden.
Wilson, die over de toestand in Ma-
tabeleland een dossier samen
stelt met verklaringen van oog-
Gruwelen in
Matabeleland
getuigen die naar de steden zijn
gevlucht, wil een internationaal
onderzoek naar het optreden van
de militairen waardoor sinds ja
nuari duizenden mensen om het
leven zijn gekomen.
Hij had eind juni over de inciden
ten gesproken met minister van
staat Sidney Sekeramayi. Deze
zou een onderzoek instellen,
maar Wilson had niets meer van
hem
De geestelijke toonde zich teleur
gesteld over een recente verkla
ring van premier Mugabe, waar
in deze zei dat de situatie in Ma
tabeleland sinds het begin van
de militaire actie was verbeterd.
„Ik ben het er niet mee eens. De
gruweldaden duren voort", aldus
Wilson.
De bisschop van Matabeleland,
Henry Karlen, zei dat de situatie
verbeterd lijkt te zijn in die ge
bieden waaruit de legerbrigade
is teruggetrokken.
Mugabe heeft de militaire actie
verdedigd, zeggend dat deze de
rebellen moet bestrijden die de
laatste 18 maanden meer dan 150
i hebben gedood.
Blokkade Veiligheidsconferentie
COLOMBO (Reuter/UPI) - De avondklok is gisteren in heel Sri Lanka, het voormalige
Ceylon, van kracht geworden. De regering vaardigde deze maatregel uit, nadat gevech
ten in de Welikadegevangenis in de hoofdstad Colombo aan 37 mensen het leven had
den gekost.
—fT
Het uitgaansverbod gold tot dus
ver alleen voor Colombo en drie
districten, waaronder Jaffna in
het noorden van het eiland. Daar
waren zaterdag ongeregeldhe
den begonnen toen extreme le
den van de Tamil-minderheid
een legerpatrouille aanvielen en
dertien soldaten doodden. Als
vergelding werden vervolgens
zeventien Tamils, onder wie zes
kinderen, door militairen en poli
tie gedood. Ook werden winkels
van Tamils in Jaffna, maar ook in
Colombo, geplunderd en in
brand gestoken. Drie plunde
raars werden ter plekke door de
politie doodgeschoten.
Over de gevechten in de Welikade
gevangenis deelde het ministerie
van justitie mee dat enkele hon
derden inwoners van Colombo
gedetineerde guerrillero's van de
Tamil-minderheid hadden aan
gevallen. "In het gevecht dat ont
stond werden 37 gedetineerden
gedood", aldus het ministerie.
De regering maakte gisteren ook
bekend dat zeker 20.000 Tamils
dakloos zijn geworden na de on
lusten die ontstonden tussen de
Singhalese meerderheid en de
Tamils.
Boven de hoofdstad van Sri Lanka
hingen gisteren kolommen zwar
te rook en in de straten patrouil
leerden soldaten die de pasjes
controleerden van degenen die
ontheffing van het uitgaansver
bod hadden.
De regering in Colombo heeft cen
suur op nieuws ingesteld en
daarom is niet met zekerheid te
zeggen hoeveel slachtoffers er
zijn gevallen.
Ongeveer 80 procent van de vijf
tien miljoen burgers van Sri Lan
ka bestaat uit boeddhistische
Singhalezen, de hindoeïstische
Tamils vormen een minderheid
van twintig procent. Zij komen
oorspronkelijk uit het zuiden
van India. Zij werden door de
Engelsen naar het toenmalige
Ceylon gehaald om te werken op
de theeplantages. De Tamils kla
gen van oudsher over discrimi
natie in Sri Lanka. De ambassa
deur van Sri Lanka in India werd
op het Indiase ministerie van
buitenlandse zaken ontboden
om te vernemen hoe bezorgd In
dia over de explosieve situatie is.
Vorige week was er een diploma
tiek incident tussen India en Sri
Lanka, nadat Nieuw Delhi be
zorgdheid had uitgesproken over
maatregelen die Colombo nam
tegen het geweld van de Tamils
in Jaffna. De Srilankese minister
Nederlander gepakt
KOPENHAGEN (AP) - De Deen
se politie heeft gisterochtend in
Kopenhagen een bende heroïne-
smokkelaars opgepakt en beslag
gelegd op 5 kilo zuivere heroïne
van hoge kwaliteit met een han
delswaarde op straat van 12 mil
joen guldè»n. Onder de arrestan
ten bevinden zich tenminste één
Nederlander en enkele Pakista
ni.
De heroïne was verborgen in de
hoofdsteunen van een Opel
Commodore met een Nederlands
kenteken.
van buitenlandse zaken verweet
India inmenging in de binnen
landse aangelegenheden van Sri
Lanka. Later gooide premier
Gandhi van India olie op de gol
ven door te zeggen dat India elke
afscheidingsbewegihg in wat
voor soeverein land ook afwijst
en zich niet wil inlaten met de za
ken van een ander.
BRUSSEL - De speciale overleg
groep van de NAVO geeft de
Sowjet-Unie volledig de schuld
van het vastlopen van de onder
handelingen in Genève over be
perking van de nieuwe kernwa
pens voor de middellange af
stand in Europa.
door
Ferry Mingelen
De groep vergaderde gisteren in
Brussel en constateerde daar
„met spijt" dat de Sowjet-Unie
tot dusver niet bereid is enig
voorstel te aanvaarden of te be
spreken dat op een evenwichtig
resultaat zou uitkomen. De Ver
enigde Staten hebben met name
de bereidheid van de Sowjets na
gegaan om verschillende niveaus
voor een gezamenlijke overen-
stemming te aanvaarden, die lie
pen van 50 tot 450 atoomkoppen
aan iedere kant. „De Sowjets wa
ren niet bereid om serieuze be
sprekingen langs deze lijn te be
ginnen", aldus de verklaring van
de voorzitter van de speciale
overleggroep, de Amerikaanse
onderminister van buitenlandse
zaken Richard Burt.
De overleggroep besprak, volgens
Burt gisteren, het bijna-akkoord
dat de hoofdonderhandelaars in
Genève, de Amerikaan Nitze en
de Rus Kvitsinsky, vorig jaar tij
dens een wandeling in het bos
bereikten. Dit bijna-akkoord
ging uit van 75 raketsystemen
aan iedere kant, waarbij het Wes
ten af zou zien van de plaatsing
van de Pershing-raketten, die
door Moskou zeer gevreesd wor
den. De overeenkomst werd zo
wel door Moskou als Washington
indertijd verworpen, maar deze
formule werd de afgelopen we
ken nadrukkelijk weer boven ta
fel gebracht door de Westduite
regering. Volgens Burt heeft ech
ter geen der deelnemende lan
den, en dus ook West-Duitsland
niet, in de overleggroep deze for
mule opnieuw op tafel gelegd.
De NAVO herhaalt echter alles te
zullen doen om een redelijk ak
koord in december te bereiken,
maar evenzo benadrukte Burt
dat de plaatsing van de geplande
572 Cruise- en Pershing II-rake-
ten zal beginnen indien er in de
cember nog geen akkoord is. De
onderhandelingen kunnen na
het begin van de plaatsing overi
gens gewoon doorgaan en de
Verenigde Staten houden de mo
gelijkheid open om eenmaal ge
plaatste raketten in het kader
van een akkoord met de Russen
weer te ontmantelen. De Sowjet-
Unie heeft inmiddels 351 van de
nieuwe SS20-raketten opgesteld.
Juist tegen deze raketten zijn de
NAVO-raketten bedoeld.
De ontsporing van de nachttrein Parijs-Nice leid.de tot een enorme rava.-
ge. Vier jonge Canadezen kwamen om en 24 andere passagiers werden bij
het ongeluk in de nacht van maandag op dinsdag gewond: «Foto: upi»
MADRID - De Europese veilig
heidsconferentie in Madrid
(CVSE) begint steeds meer de
vorm aan te nemen van een tragi
komische operette. Nadat 15 juli
34 van de 35 deelnemende lan
den na anderhalf jaar moeizaam
onderhandelen over een slotdo
cument eindelijk een formeel ak
koord bereikten, blijft Malta nog
door
Gerrit-Jan Hoek
steeds hardnekkig dwarsliggen.
De regering van het Middelland
se Zee-eiland stelt als onverbid
delijke voorwaarde, dat in het
slotdocument ook een paragraaf
wordt opgenomen over een apar-'
te bijeenkomst van experts met
als thema de veiligheid in het
Middellandse-Zeegebied.
Nederland heeft Malta gisteren
scherpe verwijten gemaakt en
vergeleek haar gedrag met dat
van een verwend kind. "Het be
gin te stampvoeten als het zijn
zijn zin niet krijgt", aldus de Ne
derlandse ambassadeur Bob
Croin.
Zolang Malta tegenstribbelt, kan
de conferentie niet op zomerre
ces gaan in afwachting van de
definitieve protocolaire slotzit
ting begin september. Eén van
de basisbeginselen van de CVSE
is namelijk dat er unanimiteit
vereist is voor de beslissing. In
principe een te loven uitgangs
punt, dat echter een onverteerba
re kwestie wordt als een klein
land als Malta zijn been stijf blijft
houden. De Maltese delegatielei
der Evarist Saliba is de laatste
dagen bestookt met een diplo
matiek spervuur om zijn rege
ring zo ver te krijgen toch haar
fiat aan de slotverklaring van
Madrid te geven.
BRUSSEL - De overledenen in België hebben de le
venden geholpen de dreigende regeringscrisis in
Brussel af te wenden. Met behulp van de successie
rechten, de belasting op erfenissen, is de regering-
Mariens erin geslaagd de huidige grote meningsver
schillen tussen Vlamingen en Walen te overbrug-
gen.
door
Ferry Mingelen
Die meningsverschillen betroffen de vraag wie de mil-
jardensteun moet betalen die de noodlijdende Waal
se staalgigant Cockerill-Sambre nodig heeft om te
overleven. De Vlamingen zeiden: „Geen cent meer
voor Cockerill-Sambre, laten de Walen het zelf maar
betalen". De Walen wensen echter niet alleen voor
dit financiële avontuur op te draaien.
Na wekenlang beraad temidden van crisisgeruchten
trof het kabinet-Mariens dinsdag de volgende oplos
sing. De negen miljard francs (500 miljoen gulden)
aan successierechten die tot nu toe in de nationale
kas terecht kwamen, vloeien voortaan direct naar de
gewesten toe. Wallonië kan met dat geld een lening
van 1,5 miljard gulden betalen voor de redding van
de staalindustrie (de afbetaling van de oude schul
den van 2,8 miljard is door de overheid gegaran
deerd) en Vlaanderen kan dit geld steken in
scheepsbouw en kolenmijnen en oude schulden van
het gewest uitwissen.
Met het akkoord is de politieke hemel in Brussel weer
redelijk opgeklaard en men verwacht dat de afron
ding van de begroting '84, waarop zo'n 6 miljard gul
den gesnoeid moet worden, niet al te veel proble
men meer geeft. Alleen de positie van de Vlaamse
minister van economische zaken Eyskens blijft on
zeker. Eyskens heeft op hoge toon geëist dat andere
Vlaamse projecten, zoals de uitbreiding van de ha
ven van Zeebrugge, in het totale arrangement voor
Cockerill-Sambre zou worden opgenomen, maar dat
is dus gewoon niet gebeurd. Eyskens positie in het
kabinet is daardoor aanzienlijk verzwakt.
De halsstarrige Maltese houding
valt echter niet aan Saliba toe te
schrijven, die er publiekelijk
geen geheim van maakt zich wei
nig comfortabel te voelen als kop
van jut en niets liever zou doen
dan tekenen. Volgens welinge
lichte bronnen bij de conferentie
in Madrid ligt de kern van het
conflict bij een interne machts
strijd tussen de Maltese premier
Dom Mintof en zijn ambitieuze
minister van buitenlandse zaken,
Alex Sceberras, die aast op de
post van Mintof. Sceberras is de
geestelijke vader van het Maltese
voorstel om het slotdocument uit
te breiden met de paragraaf over
de veiligheid in het Mediterrane
gebied.
De Maltese minister zou dat idee
gelanceerd hebben in de ver
wachting politieke punten te
scoren met oog op zijn aanstaan
de campagne voor het premier
schap. Maar nu de rest van de
deelnemers van de veiligheids-
conferentie geen aanstalten
maakt het Maltese voorstel te ac
cepteren, dreigt de suggestie
plotseling een averechts effect te
krijgen voor Sceberras, die vori
ge week ijlings probeerde Dom
Mintof te bewerken het Maltese
.st5ndpunt te herzien.
Maar Mintof, die in de affaire waar
schijnlijk een buitenkansje ziet
om de aspiraties van zijn toe
komstige tegenstrever in één
klap te verpulveren, liet vorige
week vanaf zijn schip, waarmee
hij momenteel een cruise door de
Middellandse Zee maakt, weten
dat Sceberras zijn eigen boontjes
maar moest doppen.
In de wandelgangen van de CVSE
rijst steeds meer twijfel of dat
voorstel en de vastberadenheid
waarmee het gehandhaafd blijft,
wel helemaal uit de koker komt
van de Maltese minister van bui
tenlandse zaken. In en rond het
Madrileense congrespaleis wordt
de indruk steeds sterker dat het
rigide Maltese standpunt inge
fluisterd is door de Verenigde
Staten. Een indruk, die beves-
De theorie achter deze weinig
doorzichtige strategie van de
Amerikanen (die tot vlak voor 15
juli de grootste tegenstanders
waren van een akkoord, maar on
der druk van de Europese bond
genoten hun starre onverzoenlij
ke houding herzagen) is dat de
Verenigde Staten op dit moment
niet gebaat zijn met een akkoord.
Volgens deze lezing zou een ver
betering van de verstandhou
ding tussen Oost en West na Ma
drid veel van de argumenten van
de Verenigde Staten voor plaat
sing van de middellange af
standsraketten wegnemen, ter
wijl een akkoord, waarin het be
ginsel van non-interventie een
voorname plaats inneemt, de
handen van de Amerikanen te
veel zou binden om militaire ac
ties in Centraal-Amerika op te
voeren.
Bruin beukenhouten spijlen-
bed met verstelbare bodem.
(60 x 120 cm). Voldoet aan
alle veiligheidseisen.
Van 129,00^^^^
7 BESJE VOOR BEIDEN
LEIDEN, Haarlemmerstraat 5-7, tel. 071-122498.
In de Italiaanse politiek volgen de
wonderen elkaar de laatste
maanden in snel tempo op. De
socialistische leider Bettino Cra-
xi hielp dit voorjaar de vijfpartij-
encoalitie waarvan zijn PSI deel
uitmaakte om zeep, maar stuitte
in pogingen om nieuwe verkie
zingen uit te laten schrijven op
fel verzet van zijn partijgenoot,
president Pertini.
Lijmpogingen mislukten, Craxi
kreeg zijn zin en begon de ver
kiezingsstrijd in de vaste overtui
ging tenminste vijftien procent
van de stemmen te kunnen vero
veren en daarmee als eerste so
cialist in het na-oorlogse Italië,
door
Ton van Brussel
de functie van premier. Hij be
haalde tegen de verwachting in
niet vijftien, maar elf procent van
de stemmen. Toch is hij sinds af
gelopen zaterdag kabinetsforma
teur, met uitzicht op het begeer
de ambt. Dat kon doordat de
stembusuitslag de lang uitgeble
ven en daarom al even wonderlij
ke afstraffing bracht van het
sinds jaar en dag rammelende re
geringsbeleid van de Democra-
zia Christiana (DC), de belang
rijkste politieke stroming.
Een socialistische president en een
socialistisch kabinet in een land
waar christen-democraten
(32,9%) en communisten (30,4%)
de grootste aanhang onder de be
volking vertegenwoordigen. Als
het daar werkelijk van komt,
heeft de Romeinse politiek tien
jaar na de geboorte van het voor
spelbaar mislukte gelegenheids-
verbond van christen-democra
ten en communisten een nieuw
wonder tot stand gebracht. Min
der revolutionair dan toen, maar
niettemin een gebeurtenis om bij
stil te staan.
Vijfjaar geleden was de PSI in Ita
lië nauwelijks meer dan een
splintergroepering, ver in de
schaduw van socialistische par
tijen elders in Europa die in het
verband van de Socialistische In
ternationale meer verwantschap
toonden met het Italiaanse c
Pertini: onbesproken gedrag.
(Foto: AP»
munisme. Maar vooral de verkie
zingstriomf van Francois Mitte-
rand inspireerde Bettino Craxi
tot zijn huidige ambitie. Socialis
me is voor hem van jongsaf eten
en drinken, maar ondanks de
snel voltooide race omhoog in de
partijhierachie, werd hij in 1976
een omstreden partijleider. In ze
ker zin is hij dat vandaag nog. De
nauwelijks verhulde provocaties
van president Pertini tijdens de
breuk in het jongste kabinet Fan-
fani en eerder tijdens de formatie
van het kabinet Spadolini, zijn
het bewijs van de slechte ver
standhouding tussen de beide
socialistische prominenten. Pre
sident Pertini, geliefd bij vriend
en vijand, is in de afgelopen ja
ren zo ongeveer de enige binden
de factor gebleken in de tumul
tueuze Italiaanse samenleving.
Met zijn onbesproken grootva
derlijke gedrag is hij voor Craxi
echter toch teveel de belicha
ming van een tijdperk dat zijn
"beste" tijd heeft gehad.
Sinds zijn benoeming tot partijse
cretaris is Craxi vastbesloten,
eenmaal aan de macht als pre
mier, de samenleving, zoals hij
het zelf noemt "dramatisch te
hervormen". Ook dat verklaart
zijn wat moeizame functioneren
aan de top van een partij, die bij
de Italianen ondanks alles meer
neiging tot behoud dan tot ver
nieuwing vermoedt.
Verkiezingen brachten de chisten-
democraten al geruime tijd niet
langer de successen van weleer
en de recente, voor Italiaanse be
grippen vernietigende nederlaag
heeft de partij tot zelfonderzoek
gedwongen. Sinds de uitslagen
avond van 27 juni is het opval
lend rustig rond de voordien
breedsprakige DC-leider De Mi-
ta, die als exponent van de lin
kervleugel nauwelijks tot de par
tijtop doorgedrongen, deemoe
dig de last van het grootste na
oorlogse stembusverlies op zijn
schouders torst.
De retraite van de christen-demo
craten betekent niet dat men in
die kring met een ondergeschik
te positie genoegen wil nemen.
De Democrazia Christiana is en
blijft de grootste partij en de in
middels beklonken ruil rond de
premierzetel kwam pas tot stand,
nadat extra ministersposten wer
den toegezegd. Dat maakt het
twijfelachtig of Craxi straks het
strijdtoneel in volledige
schoonmaakuitrusting kan be
treden. Grote koerswijzigingen,
zoals een stimuleringspolitiek in
samenhang met overheidsbezui
nigingen, zijn in de vijfpartijen-
constructie waar ook Craxi het
mee wil doen, niet te verwach
ten. Ook de afgunstige Republi
keinse ex-premier Spadolini, die
zijn baan door toedoen van Craxi
verloor, staat als deelnemer aan
het nieuwe kabinet al klaar om
wel beseffen dat de christen-de
mocraten meer tot pragmatische
politiek geneigd zijn, dan com
munisten, met wie de samenwer
king daarom moeizamer zal ver
lopen.
Eind van deze week moet Craxi
president Pertini laten weten of
het hem is gelukt met Republi
keinen, christen-democraten, so
ciaal-democraten en liberalen
een nieuwe regering te vormen.
Maar ook bij een positief resul
taat zal de politieke top van Italië
niet lang socialistisch blijven.
Pertini's ambtsperiode loopt af
en een andere grijsaard, de chris-
ten-democraat Amintore Fanfa-
ni, heeft de beste papieren om
hem op te volgen.
ADVERTENTIE
Maak een mooie kans
op één van Hp
Craxi: omstreden.
(Foto: AP»
de rol op de wip van zijn oude
rivaal over te nemen.
In het communistische partijblad
L'Unita heeft dat alles al een in
teressante richtingenstrijd opge
leverd. De ene stroming in de
PCI vindt dat Craxi vriendelijk
tegemoet moet worden getreden,
omdat als de christen-democra
ten een hervormingspolitiek in
de weg staan, wellicht eerder
aansluiting bij de communisten
gezocht zal worden. Anderen,
onder wie partijleider Berlinguer
geloven niet dat Craxi zijn afkeer
van de PCI zomaar op zal geven,
omdat ook de socialisten heel
Maak dit zinnetje af en stuur 't voor 15 september in j
voldoende gefrankeerde enveloppe naar Friskwis,
Postbus 345.8901 BC Leeuwarden, met twee
platgedrukte doppen van Rivella of E10 flessen
U mag zo vaak meedoen als u wilt. Vergeet uw
naam en adres niet.
Prijzen: 25 gratis lange woon weekends in een
luxe bungalow. Een deskundige jury beloont de
origineelste inzendingen. Prijswinnaars
ontvangen uiterlijk 4 weken na de'sluitdatum
persoonlijk bericht.
een paar apart met
héél weinig calorietjes
