■Sporen van oude
blootgelegd
C
Weer bezuinigen
- en het einde is
nog niet in zicht
D-
<3V
Irief minister Rietkerk over
iit-premie gevolg misverstand'
JOUW
ACHTERGROND
Zijlsingel afgesloten;
geen extra pendelbus
DAm W willen vasthouden aan regeling voor ambtenaren
mdsten uit veertiende en vijftiende eeuw op terrein aan Haarlemmerstraat
Bezuiniging
verbijstert
Stichting
Welzijn
Gedeeltelijke
sloop van
oud klooster
Buurtcomité vecht vergunning
voor café aan Hogewoerd aan
-RDAG 23 JULI 1983
Lelden
Eigenlijk zou de gemeente iets
opzienbarends moeten doen
om duidelijk te maken dat de
bezuinigingen, die door het
rijk aan de gemeenten worden
opgelegd, echt onredelijk, on
verstandig en onaanvaardbaar
zijn. De Schouwburg verkopen
en de brandweer opheffen bij
voorbeeld. Of geen huisvuil
meer ophalen en de bevolking
aanraden het afval ongefran-
keerd naar de ministerraad te
zenden.
Overdreven? Wellicht, maar deze
week is wel duidelijk gewor
den wat de gevolgen zijn van
de nieuwe bezuinigingen, die
het stadsbestuur gedwongen
wordt door te voeren. Lasten
verzwaringen voor de burger
alom, verregaande verslechte
ringen van elementaire voor
zieningen en opnieuw een
groot verlies aan arbeidsplaat-
Leiden is al jaren een arme stad,
die onder financiële curatele
van het rijk staat. Dat de stad
de laatste jaren niet zichtbaar
in last was, maar - in tegen
deel in herstel, was voorna
melijk te danken aan de knap
pe manier, waarop het stadsbe
stuur miljoenen wist binnen te
slepen voor de stadsvernieu
wing. Leiden vervulde en ver
vult een voortrekkersrol op het
gebied van de renovatie en de
stadsvernieuwing. De teruglo
pende economie ofwel de oplo
pende woonlasten maken de
animo bij de bevolking voor
woningverbetering steeds ge
ringer, terwijl bovendien de
geldstroom voor de Leidse
stadsvernieuwing stevig wordt
afgeknepen. Op het stadhuis
wordt dat de wet van de rem
mende voorsprong genoemd.
Met andere woorden: Leiden
wordt gestraft voor de voortva
rende aanpak van de stadsver
nieuwing.
Los van de stadsvernieuwing is
de financiële positie van Lei
den al jaren ronduit beroerd.
Alleen dank zij welkome win
sten van het energiebedrijf kon
er nog wel eens een extraatje
af, maar ook die bron lijkt uit
geput. De bezuinigingen op de
aan de gemeen-
i Leiden dan ook
onmiddellijk gevoelig aan. De
stad Leiden is bovendien een
gemeente met naar verhou
ding veel werklozen, veel lager
betaalden en veel regionale
voorzieningen en des te nijpen
der is het geldgebrek.
Aftreden
In drie jaar tijd ziet de gemeente
zich ten derde male geplaatst
voor de noodzaak zeer impo
pulaire maatregelen te nemen.
Als dat zo doorgaat zullen niet
alleen sommige wethouders,
maar ook alle raadsleden ge
heime telefoonnummers moe
ten nemen. Of zal uiteindelijk
de schuilkelder onder het stad
huis nog dienst moeten gaan
doen als dienstwoning voor
het stadsbestuur, zodat het be
scherming kan vinden tegen
een razende en verpauperde
bevolking. Tenzij deze bevol
king beseft, dat niet alleen alle
heil van boven komt, maar ook
alle misère.
Drie keer is scheepsrecht, maar
wat bezuinigen betreft geldt
kennelijk geen enkel recht.
Het einde van de kortingen op
de gemeente-financiën is nog
altijd niet in zicht en zelfs de
deze week door B en W gepre
senteerde harikiri-voorstellen
houden nog geen rekening met
nieuwe kortingen die het kabi-
net-Lubbers de gemeenten in
het vooruitzicht heeft gesteld.
Wat kan het stadsbestuur nog
doen, zonder louter te funge
ren als doorgeefluik (en stoot
kussen) van het rijksbeleid?
Aftreden? In de bezuinigings
nota geven B en W zelf het ant
woord. Aftreden is geen alter
natief. Aftreden van wethou
ders komt slechts aan de orde,
wanneer zij het vertrouwen
verliezen van de gemeente
raad, of wanneer er persoonlij
ke redenen zijn. Aftreden van
een enkele wethouder is
slechts een symbolische daad
zonder enig gevolg, zolang de
gemeenteraad blijft functione
ren en een nieuwe wethouder
aanwijst. De bezuinigingen
van het rijk worden er niet mee
ongedaan gemaakt. Het zou
niet consequent en in strijd
met de wet zijn, als de raad in
functie zou blijven, maar geen
door
Leo Maat
dagelijks bestuur aanwijst. Af
treden van de raad als geheel
zou een symbolische daad zijn,
die tot gevolg zou hebben dat
de besteding van de gemeente
lijke financiën niet meer ge
controleerd wordt door een de
mocratisch gekozen orgaan,
maar door een regeringscom
missaris. Dat vinden B en W
niet in het belang van de ge
meente. Kortom, er zit niets
anders op dan de ellende zo
veel mogelijk te beperken.
Ontslagen
Zo tracht het stadsbestuur de te
ruggang in de werkgelegen
heid zoveel mogelijk op te van
gen door het herschikken van
personeel. Gedwongen ontsla
gen zijn tot nu toe steeds voor
komen en zullen ook in de toe
komst vermoedelijk voorko
men kunnen worden. Met het
oog hierop is de gemeente van
plan meer geld uit te geven aan
voortgezette scholing en vor
ming van het personeel. Met de
om- en bijscholing hopen B en
W het personeel gemakkelijker
te kunnen herplaatsen en de
inkrimping van de organisatie
op te vangen. Tussen legio be
zuinigingsvoorstellen treft de
gemeenteraad dan ook een
voorstel aan om hiervoor
78.000 gulden extra uit te ge-
Verder heeft het gemeentebe
stuur een arbeidsplaatsenover
eenkomst gesloten met de bon
den, waardoor tegen inlevering
van inkomen 21 banen behou
den konden blijven. Een voor
beeldige houding van gemeen
te en personeel, die echter ge
dwarsboomd dreigt te gaan
worden door de minister van
binnenlandse zaken, die in de
ogen van het stadsbestuur als
een olifant door de porcelein-
kast wenst te banjeren.
Verder tracht het stadsbestuur
de pijn zoveel mogelijk te be
perken door niet alle bezuini
gingen in de vorm van lasten
verzwaringen aan de burgers
door te berekenen. Er is be
wust gezocht het midden te
vinden tussen minder uitgeven
en meer inkomsten verkrijgen.
Desalniettemin wordt de Leid
se bevolking als geheel de ko
mende jaren geconfronteerd
met een lastenverzwaring van
3.9 miljoen gulden. De toepas
sing van het profijtbeginsel zal
onder meer tot uitdrukking
(kunnen) komen in de heffing
van een lozingsrecht, in voor-
rijkosten voor de brandweer,
de hondenbelasting, hogere
reinigingsrechten, en duurder
worden van het verkrijgen van
een bouwvergunning en ge
meentegarantie en ook de ko
pers van premiekoop en vrije
sectorwoningen kunnen be-
middelingskosten in rekening
gebracht worden.
Maar ook het terugbrengen van
het voorzieningenniveau zal
pijnlijke gevolgen hebben voor
het welzijn van de bevolking.
Ook al is minder aantoonbaar
welke schade de bevolking er
van ondervindt als - zoals
wordt verwacht bijvoor
beeld het filiaal Houtkwartier
van de Openbare Bibliotheek
wegens bezuinigingen moei
sluiten, wanneer het huisvuil
minder vaak wordt opgehaald,
wanneer de gezondheidsvoor
lichting wordt beperkt, wel-
rijnsinstellingen worden ge
kortwiekt en onkruid weer mei
gif te lijf wordt gegaan. Leiden
is weer in last, daartegen is
geen kruid gewassen.
LEIDEN - In verband met onder
houdswerkzaamheden aan de
Schrijversbrug en de Singelbrug
zal de Zijlsingel de komende
veertien dagen voor het verkeer
zijn afgesloten.
De gemeente en de NZH wilden
aanvankelijk de Zeeheldenbuurt
ontlasten door het inzetten van
een pendelbus naar de Hooi
gracht. Maar praktijk-oefeningen
hebben inmiddels uitgewezen
dat de bus niet in de smalle
straatjes van de Zeeheldenbuurt
kan i
Bewoners van de wijk die van het
openbaar vervoer gebruik willen
maken moeten nu op eigen
kracht naar de Hooigracht.
PleinfestüÉ
30, 14.3<T
mo, 14.15,
i, Meren
Crul, Nf
18, spref™
'olkenkur
over BhEN De brief van minister
tkerk over de Leidse vut-pre-
zentrum, berust volgens het gemeen-
vanaf 2?stuur Gp misverstand.
;t is jammer dat de minister
vooraf overleg heeft gevoerd
r deze zaak. zodat dit voorko-
n had kunnen worden", aldus
t zaterdagn W. Het college voegt eraan
om 24 uu graag bereid te zijn om met
Binncrtkerk te overleggen teneinde
ander toe te lichten.
(;ter Rietkerk van binnenland
zaken liet gisteren per brief
Tuinstaden de Leidse vut-regeling
iard: >r gemeente-anibtenaren af te
Lahr. Z<zen. De regeling voorziet in
20347, premie van 7200 gulden voor
Bruvne jarieen» 4800 gulden voor 62-
reekuur 'Sen en 2400 gulden voor 63-
igen. De minister vindt het on-
wartier, St dat de rechtspositie van
idse (en Arnhemse) ambtena-
er, v.d. hi beter is dan die in andere ge-
ïkuur vl^nten. Ten tweede kost het
Eeuwen3 het ABP) het "jk geld als er
plein van de vut regeling gebruik
17 uur.
sneveld,
iers, Ta-
iburg:
sggekret
preekuu
centru
30 i
wordt gemaakt. En ten slotte
vindt de minister het ongepast,
dat gemeenten hun sociale ze
kerheid verbeteren, terwijl de re
gering juist "gedachten op tafel
heeft gelegd inzake ingrijpende
wijzigingen in het sociale zeker
heidsstelsel", aldus de WD-mi-
nister van binnenlandse zaken in
zijn brief. Een brief die overigens
namens de minister - onderte
kend is door zijn partijgenoot en
secretaris-generaal van het mi
nisterie, dr. A.J. Vis, de oud-bur
gemeester van Leiden.
Overeenkomst
B en W wijzen er daarentegen op
dat de maatregel deel uitmaakt
van een pakket maatregelen,
overeengekomen met de vakor
ganisaties en neergelegd in een
arbeidsplaatsen-overeenkomst
(apo). Het personeel heeft een
aantal arbeidsvoorwaarden inge
leverd voor het behoud van
werk. Onder meer de vergoedin
gen van reiskosten, waarnemen
van zwaardere functies en ziekte
werden verlaagd, terwijl het sala
ris later wordt uitbetaald. Intrek
ken van de vut-premie zou de he
le overeenkomst op losse schroe
ven zetten. De gemeente zou
hierdoor aanzienlijke financiële
schade leiden en er zouden ar
beidsplaatsen door verloren
gaan, aldus B en W. Met de in de
cember gesloten apo werd een
verlies van 21 banen bij met na
me de reinigingsdienst voorko-
"De vut-premie is in de plaats ge
komen van een bestaande uitke
ring ineens, waarop Leidse amb
tenaren bij pensionering recht
hadden. Er is dus geen sprake
van extra lasten of nieuwe voor
delen voor ambtenaren. Eerder
van een aanpassen van een be
staand recht aan de nieuwe vut-
mogelijkheden. Het personeel
heeft zelf het geld ingeleverd, dat
met deze uitkering is gemoeid",
aldus het college.
De maatregel is bedoeld om het ge
bruik van de vut regeling ook
voor de laagst betaalden moge
lijk te maken (De premie is een
voor ieder gelijk bedrag, afhan
kelijk van de leeftijd van uittre
ding en niet meer afhankelijk
van het inkomen. Bij de oude uit
kering, kreeg men een achtste
van het jaarsalaris). De gemeente
wil met de premie het gebruik
van de vut-regeling en daarmee
de doorstroming binnen de orga
nisatie bevorderen. "Dat de mi
nister bezwaar heeft tegen het
bevorderen van het gebruik van
de vut is voor ons onbegrijpelijk.
De gemeente probeert zo veel
mogelijk de afbraak van werkge
legenheid en gedwongen ontsla
gen tegen te gaan, die het gevolg
zijn van de door het rijk opgeleg
de bezuinigingen", aldus B en W.
e, Vlask
;lzen, Dr"
:o spreel
laskamj
sdienst[DEN Bij een archeologisch bodemonderzoek aan de Haarlemmerstraat zijn voor-
;io 1*»erpen en bewoningssporen gevonden die uit de veertiende en vijftiende eeuw moeten
ammen. Op het afgegraven terrein waar de voormalige Hartebrugschool heeft ge-
teApoftaan, ligt nu een bouwlaag uit de vijftiende eeuw bloot. Daarop zijn duidelijk de sporen
53439; a zien van een boerderij, putten en kuilen waarin zich bewoningsafval en mest bevin-
weg 66en
H .opgegraven voorwerpen beho-
!n zich onder meer een nog ga-
ier 36. - benen kam, een kinder-
-'hoentje, drinknap, olielamp en
zerlaaiërschillende kookpotten. Op-
allende vondst is de helft van
vuurstolp, waarmee de veer-
y an <^nde eeuwers hun vuurtje 's
achts plachten af te dekken. Op
14, Lte^ moment zijn de onderzoe-
ers, onder leiding van J. Kiste-
laker, nog bezig de resten van
n, Leitën koe uit te graven,
nd, wo
inweg bodemonderzoek aan de Haar-
>PreekVmmerstraat, dat in opdracht
an de Leidse archeologische
ïg 38, ommissie gebeurt, neemt in to-
54604'; lal zes weken in beslag. In de
f53. omende weken zal worden ge-
- Knrobeerd resten te vinden van
I. 4101en verdwenen gracht die eens
-"Evenwijdig aan de Haarlemmer-
rc-van at heeft gelopen. Hiertoe
/ordt een lange sleuf gegraven
eg 7, tan de Haarlemmerstraat tot de
ïaeciliastraat.
centru
Houten huisjes
Na vooronderzoek op de plaats van
de Hartebrugschool werd al ver
wacht dat er op die plaats veer
tiende eeuwse houten huisjes
konden worden aangetroffen. Na
het machinaal verwijderen van
de bovengrond kwamen echter
eerst wat zestiende- en zeven
tiende eeuwse funderingen te
voorschijn van vier stenen hui
zen. Bij deze huizen behoren een
aantal waterputten en beerput
ten waarin gereedschappen en
vaatwerk van hout werden aan
getroffen.
Op een dieper niveau werden in
derdaad terpjes gevonden die
destijds vanaf de Haarlemmer
straat, die toen nog een dijk was,
zijn opgeworpen. Op die terpen
stonden kleine houten gebouw
tjes. Waarschijnlijk in de vijftien
de eeuw zijn de terpen aan elkaar
gegroeid en is ook de boerderij
gebouwd waarvan nu de sporen
zichtbaar zijn.
De opgravingen aan de Haarlem
merstraat zijn in meer opzichten
uniek te noemen. Het komt na
melijk niet vaak voor dat een
dergelijk groot oppervlak aan
een onderzoek kan worden on
derworpen. Zeker in de volge
bouwde oude binnensteden ge
beurt dat zeer zelden. De archeo
logische onderzoekers hebben
aan de Haarlemmerstraat overi
gens hun laatste kans gegrepen:
de geplande bouwactiviteiten
zullen daar namelijk alle histori
sche gegevens in de grond ver
nietigen.
De kosten van het archeologisch
onderzoek bedragen enkele tien
duizenden guldens. In vergelij
king met de opgravingen aan de
Breestraat, in 1981, konden de
kosten worden beperkt. Er wa
ren namelijk geen speciale voor
zieningen, zoals een stalen dam-
wand, nodig om de grond te stut
ten. Het plan is om de opgegra
ven voorwerpen bij een geschik
te gelegenheid te exposeren.
Onderzoeker J. Kistemaker bij de opgegraven voorwerpen. Op de i
grond de uit de veertiende eeuw stammende vuurstolp. (foto Hoi
LEIDEN 'Verbijstering' is de
eerste reactie van het bestuur
van de Stichting Welzijn Leiden
op de bezuinigingsplannen van
de gemeente. In de bezuinigings
nota 1984-1987 wordt de SWL
aangeslagen voor een bedrag van
434.604 gulden. Dat betekent
grofweg dat zes medewerkers
van de stichting moeten vertrek
ken.
"In de eerste twee bezuinigings
ronden heeft de Stichting Wel
zijn ook al vijf formatieplaatsen
moeten inleveren", schrijft het
bestuur. "Nu moet de SWL zelfs
negentig procent opbrengen van
het totale bedrag dat bezuinigd
moet worden op samenlevings
opbouw. Andere onderdelen van
die sector, zoals de directie so
ciaal cultureel werk, hebben tot
nu toe nog nauwelijk hoeven in
leveren".
Daarbij merkt het bestuur op dat
de meeste activiteiten van de
Stichting Welzijn ook nog buiten
de sector samenlevingsopbouw
vallen. "Bovendien is de SWL al
tijd al een afgeslankt instituut
geweest. Met schaarse middelen
zijn de LJA, Welzijnsraad, WKL
en Culturele Raad in 1980 onder
gebracht in ëën instituut"
Het bestuur concludeert dat de be
zuiniging onevenwichtig en on
redelijk is neergelegd bij de
Stichting Welzijn. "Kennelijk is
hier het hemd weer eens nader
dan de rok; het eigen gemeente
lijk apparaat is namelijk groten
deels ontzien. Met alle kracht
moeten alle middelen worden
aangegrepen om deze voorstel
len voor redelijker te vervan
gen".
LEIDEN Het achterste gedeel
te van het zg. Cuneracomplex
tussen Hogewoerd en St. Joris-
steeg wordt gesloopt. Maandag
beginnen de werkzaamheden.
De gemeente heeft opdracht
tot de sloop gegeven, onder
meer omdat omwonenden vre
zen dat het leegstaande ge
bouw, dat onlang getroffen
werd door een brand, zal in
storten. De sloopwerkzaamhe
den zullen zeven a acht weken
duren.
Het hoofdgebouw van dit voor
malige klooster, aan de Hoge-
woerdzijde (nr. 55-57) blijft
voorlopig staan. De gemeente
is met een bouwer in onder
handeling, die dit gedeelte wil
herstellen en geschikt wil ma
ken voor bewoning in apparte
menten.
Onduidelijk is nog wat er met de
voormalige Camera-bioscoop
aan de Hogewoerd zal gebeu
ren. De gemeente tracht de
beeldbepalende gevel te hand
haven; mocht dit niet mogelijk
zijn, dan wordt het gebouw te
gelijk met de Barbaraschöol
(St. Jorissteeg/Levendaal) be
gin 1984 gesloopt.
LEIDEN - Het Buurtcomité Hogewoerd bestrijdt de vergunning die café
Odessa heeft gekregen om in de weekends tot twee uur en doorde
weeks tot één uur open te blijven. Het buurtcomité heeft bij de burge-
meester een bezwaarschrift ingediend en de Raad van State gevraagd
de vergunning, vooruitlopend op de behandeling van het bezwaar
schrift, te schorsen.
Sinds Odessa, gevestigd aan de Hogewoerd 18, langer open mag blijven,
ondervinden de bewoners nog meer overlast dan voorheen, zegt het
buurtcomité. Zij worden in hun nachtrust gestoord door het lawaai van
bezoekers die het café verlaten en doordat buiten, achter het café op
een dekschuit in het water, een terras is gevestigd.
Het buurtcomité neemt het burgemeester Goekoop kwalijk dat hij bij het
verlenen van de vergunning geen rekening heeft gehouden met de be
zwaren van de bewoners en hun niet eens de gelegenheid heeft gegeven
hun standpunt nader toe te lichten.
