c y Demonstratiewet Duitsers beperkt Vandaag besluit over staat van beleg in Polen "Objectief onderzoek Suriname nodig" "Kabinetsvoorstel aantasting grondwet" Homo's roepen psychiaters op Chileense actiedag: duizend arrestaties Westeuropese politici laken VS-rol Nicaragua VS bereid tot versoepelen sancties Polen Senaat akkoord met zenuwgas WASHINGTON (UPI/Reuter DPA) - Een voorstel om na 14 jaar weer chemische wa pens te maken in de VS is door de Amerikaanse Senaat gekomen door toedoen van vice-president George Bush. Het gaat om het maken van 18.000 binaire artilleriegrana ten voor zenuwgas. Hij bracht zijn stem uit toen de stemmen staakten op 49-49. De vice-president mag alleen een stem uitbrengen in het geval de stemmen staken. Het was voor het eerst sinds 1977 dat dit gebeurde. Presi dent Nixon had de produktie van chemisch wapens in de VS in 1969 voorlopig stopge zet. Door de stem van Bush werd het besluit met 50-49 aange nomen. Het houdt in dat pas na 1 oktober 1985 kan wor den begonnen met de pro duktie van zenuwgas en al leen dan als president Rea gan het parlement heeft ver zekerd dat het nationale be lang van de Verenigde Staten dit vereist. Doordat het voor stel vorige maand door het Huis van Afgevaardigden werd verworpen zal er even wel eerst een compromis moeten worden uitgewerkt door een gemengde commis sie van Huis en Senaat. PEKING (Reuter/UPI) - China en Groot-Brittannië oordelen beide positief over hun dinsdag hervat te besprekingen inzake de toe komst van Hongkong. In een ge zamenlijk communiqué dat gis teren is gepubliceerd, wordt ge sproken van „nuttige en con structieve besprekingen", zon der dat nader op details wordt in gegaan. Op 25 juli zullen ze in Pe king worden voortgezet. De Chinese delegatieleider, vice- minister van buitenlandse zaken Yao Guang, wilde niets zeggen over de inhoud van de bespre kingen, schermend met het argu ment dat ze „vertrouwelijk" wa ren. Zijn Britse gesprekspart ners, Hongkongs gouverneur Sir Edward Youde en Londens am- Buitenland DONDERDAG 14 JULI 1983 "Nuttig gesprek" over Hongkong bassadeur in Peking sir Percy Craddock, waren niet voor com mentaar beschikbaar. Ze hadden de in groten getale aanwezige pers ontlopen door eerder te ver trekken uit het gebouw van de vroegere Oostenrijks-Hongaarse legatie waar het overleg plaats had. Uit bronnen in Hongkong is verno men dat vooral technische zaken zijn besproken met het oog op het handhaven van de welvaart en de stabiliteit van de Britse Kroonkolonie na 1997, wat vol gens Peking een van zijn hoofd doelen is. De omstreden soeve- reiniteitskwestie is omzeild. Bei de partijen hebben op dit punt water in de wijn gedaan waar door dieper op de zaak kon wor den ingegaan. Aanvankelijk wil de vooral China dat de soeverei niteit over Hongkong, die het op eist, vooraf geregeld zou zijn. Londen zou niet meer aandringen op handhaving van Britse be stuur over de stad Hongkong en Kowloon na 1997, waar het op papier recht op heeft omdat die gebieden de vorige eeuw, „voor eeuwig" aan Engeland zijn afge staan terwijl de in 1898 gesloten „lease" over de new territories (nieuwe gebieden) 99 jaar geldt en dus in 1977 is verlopen. BONN J- Het Westduitse kabinet heeft gisteren een wetsontwerp goedgekeurd waardoor demon streren in de Bondsrepubliek Duitsland in de toekomst moeilijker wordt gemaakt. Dit besluit is zonder tegenspraak genomen. Regeringswoordvoerder Peter Boenisch zei op een persconferentie in Bonn dat de atmosfeer tijdens de kabinetszitting „zeer ontspan nen was. door Hans Amesz Het nieuwe wetsontwerp over 'Landfriedensbruch' (paragraaf 125 van het Wetboek van Straf recht) bepaalt dat in de toekomst ook die demonstranten strafbaar zijn welke niet onmiddellijk hun betoging opbreken als de politie daartoe opdracht heeft gegeven. Volgens het wetsontwerp dienen zij dat te doen omdat ze anders als het ware de eigenlijke ge welddadige demonstranten dek ken en afschermen tegen het op treden van de politie. Die zouden hun „de vrede verstorende acti viteiten dan voort kunnen zet ten". De nieuwe demonstratiewet is om streden in West-Duitsland. De oppositie van SPD en Groenen, de politievakbond, enkele be langrijke liberale politici als Baum (ex-minister van binnen landse zaken) en bijvoorbeeld ook de president van het federale gerechtshof, Pfeiffer, en de vroe gere rechter van het federale constitutionele hof, Hirsch, zijn van mening dat het doel hier geenszins in overeenstemming is met de middelen. In principe bestaat namelijk de mogelijkheid dat een klein aan tal gewelddadige demonstranten ervoor kan zorgen dat duizenden vreedzame demonstranten hun recht om te betogen wordt ont nomen en tot misdadigers wor den gemaakt als ze hun actie niet willen of kunnen stopzetten. In dat geval dreigt een gevangenis straf van maximaal een jaar. De critici geloven dat de bestaande wetgeving voldoende mogelijk heden bood om op rellen belust Nederlander gepakt wegens hasj-bezit NEWHAVEN (AP) - Onder vier mannen die gisteren door func tionarissen van de Britse douane in Newhaven zijn ondervraagd in verband met de vondst van een grote partij hasjies aan boord van een jacht, bevonden zich een Belg en een Nederlander. Dit is bekend gemaakt door een woordvoerder van de douane. Douanefunctionarissen namen 100 kilo hasjies in beslag die werd vervoerd door het in Nederland geregistreerde jacht Skylge. De straatwaarde van de drugs werd geschat op ongeveer 600.000 gul den. Decadent De Moskouse discotheken zijn sjofel en decadent, dat heeft het Sowjet-tijdschrift Ogon- jok (Vlammetje) geschreven. Het wordt tijd dat zij worden opgeruimd en dat de Mos kouse jeugd een ideologisch lesje krijgt, aldus het blad. Het blad ergert zich het met na me aan de Engelstalige uit hangborden. „Het wordt hoog tijd dat de Komsomol, de communistische jonge renorganisatie in de Sowjet- Unie, iets tegen deze zaak on derneemt". Nazi's Het Westduitse constitutionele hof heeft besloten dat twee wegens massamoorden tot le venslange gevangenisstraf veroordeelde nazi's van 78 en 79 jaar met vakantie mogen. In een verklaring maakte het hof bekend dat de twee ge vangenen, veroordeeld we gens moord op respectieve lijk 14.000 en 475 mensen, recht op vakantie hebben omdat zij op een gegeven mo ment vrij kunnen komen. Ie dere gevangene die een le venslange gevangenisstraf uitzit, moet het recht hebben 3ich op zijn vrijlating voor te bereiden, aldus het hof. zijnde betogers te straffen. In hun opvatting past het beeld van stadions vol met demonstranten die bestraft kunnen worden. De Westduitse vredesbeweging verwijt de Bondsregering aantas ting van de Grondwet, omdat in de toekomst alleen al de deelna me aan een demonstratie in de praktijk strafbaar kan worden. Weliswaar moet de rechter na gaan of dat het geval is, maar als er twijfel heerst over het feit of een deelnemer aan een demon stratie wel echt heeft geprobeerd „matigend" op te treden, in de zin dat hij of zij zich tegen het geweld van enkelen heeft ge keerd, moet de beschuldigde zelf het bewijs van zijn onschuld le veren. Dat is volgens velen niet in overeenstemming met de re gel: „in twijfel vóór de beschul digde". De regering heeft deze bezwaren krachtig van de hand gewezen. Volgens woordvoerder Boenisch zal de nieuwe regeling de autori teiten de mogelijkheid bieden om in het bijzonder het „veran deren van een vreedzame de monstratie door gewelddadige minderheden te verhinderen of moeilijker te maken". Het wets ontwerp voorziet in een zoge naamde „afbakening van een de monstratie". Dat houdt in dat de politie bijvoorbeeld kan bevelen om alleen maar een marktplein of een bepaalde straat te ontrui- De hoogste aanklager in de Bonds republiek, procureur-generaal Kurt Tebmann, is „zeer tevre den" over de nieuwe regeling. Hij vindt dat dit „het minste is wat de staat tegen anarchisten en de scheppers van chaos nodig heeft". Rebmann ontkent dat het verscherpte wetsontwerp in strijd met de Grondwet is. Het door het kabinet aanvaarde wetsontwerp zal nu onverwijld worden doorgestuurd naar de parlementaire instanties, die het uiteindelijk moeten goedkeuren. Gegeven de politieke verhoudin gen kan daarover geen twijfel be staan. De vraag is, of het ontwerp nog wet wordt voor de zoge naamde „hete herfst". Dat begrip wordt gebruikt in verband met de mogelijke stationering van Pershing-II- en kruisraketten. In verband hiermee worden grote anti-demonstraties verwacht LOS ANGELES - Uitgever Larry Flynt (zie foto) van het mannenblad Hustler heeft gisteren een eerdere verklaring van zijn woordvoerder te gengesproken dat hij videobanden heeft van het vermoorde model Vicky Morgan waarvan een advocaat zegt dat ze regeringsfunctionarissen to nen die seksuele activiteiten ontplooien. Door een kennelijke fout binnen het bedrijf van Flynt had de pers begre pen dat hij de banden in zijn bezit had. Hij zei later dat dit niet het geval was, maar dat hij er wel over had onderhandeld om ze te krijgen. (Foto AP) WENEN (DPA) - Het bestuur van de Internationale Vereniging van Homoseksuelen (International Gay Association/Iga) heeft op zijn jaarlijkse bijeenkomst, die ditmaal in Wenen plaatsheeft, een oproep gericht tot de Wereld gezondheidsorganisatie (WHO) en het eveneens in de Oostenrijk se hoofdstad congresserende In ternationaal verbond voor Psy chiatrie, te bevorderen dat ho moseksualiteit niet langer als een ziekte wordt gebrandmerkt en de discriminatie van homo seksuelen te bestrijden. DEN HAAG (ANP) - Een onpartij dig onderzoek naar de gebeurte nissen op 8 en 9 december, toen vijftien critici van het bewind Bouterse werden doodgescho ten, is een essentiële voorwaarde voor het herstel van de rechtstaat in Suriname. Zolang zo'n onder zoek niet is ingesteld zullen de genen die voor de gebeurtenis sen verantwoordelijk zijn, wor den gesterkt in hun mening dat zij boven de wet staan en dat zij opnieuw zonder enig risico kun nen overgaan tot de ernstige schendingen van de mensen rechten, waaronder moord en marteling. Dat is één van de conclusies in het gisteravond gepubliceerde rap port „mensenrechten in Surina me", van de Internationale Com missie van Juristen (ICJ). Het rapport volgt na een bezoek dat de juristen prof. J. Griffiths (universiteit Groningen) en prof. M. Bossuyt (Universiteit Antwer pen) van 25 februari tot 4 maart aan Paramaribo brachten na mens de ICJ. Op 21 maart ver scheen al een interim-rapport met voorlopige conclusies. In het interim-rapport werd al vastge steld dat de Surinaamse militai ren zich niet onderwerpen aan de wet. Het interim-rapport had het startpunt moeten vormen voor een volgende missie. De ICJ con stateert echter dat van Suriname niet de beloofde uitnodiging voor een volgende missie is ont vangen. Suriname had een nieuwe uitnodi ging toegezegd omdat de missie die Paramaribo eind februari be zocht niet met de regering kon spreken, omdat deze toen demis- Dode door bom in Baskenland BILBAO/MADRID (DPA/Reuter) In het dorpje Sopelana bij de noord-Spaanse stad Bilbao is een politieman doodgeschoten. Ver scheidene mannen hadden de 23- jarige agent, die in de nacht dienst had gedaan, in het oog ge houden. De politie vermoedt dat de aanslag het werk is van Bas- ken die streven naar een zelfstan dige status voor hun provincie. In Spanje zijn sinds begin dit jaar 20 personen het slachtoffer ge worden van politiek geweld. In de oude stad van San Sebastiaan is in de nacht van dinsdag op woensdag het verminkte li chaam van een jongeman aange troffen, die waarschijnlijk een explosieve lading op zich had ge dragen. sionair was. Ofschoon de ICJ geen tweede missie heeft kun nen sturen naar Suriname, is nu toch een eindrapport versche nen. Hierin is ook een overzicht opgenomen van de gebeurtenis sen die sinds de verschijning van het interim-rapport op 21 maart hebben plaatsgehad. Volgens de ICJ blijkt uit de ge beurtenissen in Suriname sinds 1980 dat de militaire autoriteiten in toenemende mate geen acht- slaan op de rechtregels, welke „opzij worden gezet telkens wan neer zij dit nodig achten voor de consolidatie van hun positie". De ICJ doet geen uitspraak over be richten dat de hoogste Suri naamse autoriteiten persoonlijk betrokken zouden zijn geweest bij het doodschieten van de vijf tien Surinamers in december. Zij stelt echter vast dat deze berich ten alleen maar aan geloofwaar digheid winnen, zolang geen on partijdig onderzoek is ingesteld naar deze gebeurtenissen, die volgens de ICJ geen „klein inci dent" zijn geweest. De ICJ is, zo blijkt uit het rapport, niet tevreden over de regerings verklaring die premier Alibux op 1 mei van dit jaar uitsprak. In het interim-rapport had de ICJ de hoop uitgesproken dat in de re geringsverklaring de lijnen zou den worden uitgezet voor een „effectief respect" van de rechts regels in de toekomst. De ICJ stelt nu echter vast dat op 1 mei de kwestie van de mensenrech ten in het geheel niet is ge noemd. „Ook over de gebeurte nissen van 8 en 9 december en de omstandigheden waaronder de ze plaats hadden is niets gezegd en er worden geen maatregelen voorgesteld om de situatie te ver beteren", zo staat-verder in het rapport. In het rapport wordt ook ingegaan op de opschorting door Neder land van de ontwikkelingshulp. Volgens de ICJ hebben verschil lende personen in Suriname die niet sympathiek staan tegenover het regime, in gesprekken te kennen gegeven weliswaar be grip te hebben voor de Neder landse maatregel. Zij vinden ech ter tegelijkertijd dat Nederland te ver gaat, wanneer geen steun meer wordt gegeven aan projec ten die direct ten goede komen aan de bevolking en die niet door de machthebbers kunnen wor den misbruikt. Daarom zou een heroriëntatie van het programma voor ontwikkelingssamenwer king nodig zijn, aldus de Surina mers waarmee de ICJ-waarne- mers gesprekken voerden. WENEN - Het Poolse parle ment zal zo goed als zeker vandaag beslissen over het beëindigen van de staat van oorlog, die vanaf 13 decem ber 1981 het land heeft be heerst. Heel Polen weet in middels dat de beslissing in wezen al is gevallen: ophef fen. Een eerste duidelijk teken in die richting kwam - na de speculaties sinds de paus van zijn reis naar Polen terug was in Rome - van de PRON (de Patriottische Beweging voor Nationale Verzoening). Deze heeft officieel het parlement aanbevolen de staat van oor log op te heffen. Van zeer groot belang is bovendien dat in de aanbeveling is vervat dat de mensen die veroor deeld zijn op grond van over tredingen of misdrijven te gen de verordeningen van de oorlogstoestand, worden vrij gelaten en weer in het norma le Poolse leven integreren. door Anton Koene Wat de „staat van beleg" be treft, zij in dit verband nog- eens opgemerkt dat de Pool se grondwet geen staat van beleg of noodtoestand kent. De Poolse grondwet voorziet alleen in twee staten van oor log, één tegen een vijand van buiten de grenzen en de an der tegen een binnenlandse 'vijand'. De PRON is een organisatie, die vorig jaar is opgericht door de regering en als semi- officieel instituut functio neert onder de vleugels van het parlement. Zij dient om adviezen uit te brengen aan de machthebbers en om het volk en zijn leiders dichter bij elkaar te brengen. In de PRON zijn verschillende Poolse partijen in het parle ment vertegenwoordigd. Of schoon die partijen aan het parlementaire beeld een be paalde vorm van pluraliteit- geven, erkennen alle partijen binnen het parlement de macht van de communisti sche partij en haar leidende rol. In de PRON hebben ook vertegenwoordigers van ver schillende sociale organisa ties zitting, waarin de rooms- katholieke kerk een domine rende rol speelt. Als de PRON aanbeveelt de staat van oorlog op 22 juli op te heffen en amnestie te ver lenen, betekent dit dat het al tevoren is goedgekeurd door zowel het kabinet en de top van de communistische par tij. Iedereen weet dat het zal gebeuren, maar niemand kan het zomaar bevestigen. Eerst moet het voorgeschreven ri tueel worden afgewerkt zoals het een communistische staat betaamt. Het Politburo, de hoogste in stantie van de communisti sche partij, heeft gisteren de aanbeveling officieel goedge keurd. Het hoogste partijor gaan gaat derhalve mee met de aanbeveling op 22 juli de staat van oorlog op te heffen SANTIAGO (AFP) - Twee doden, ruim duizend arrestaties en grote materiële schade was de tol van de derde dag van nationaal pro test in Chili, zo blijkt uit een offi ciële balans die gisteren werd ge publiceerd. Eerst was alleen de dood van één studente in Santiago gemeld, de hoofdstad. De tweede dode bleek ook een studente van 19 jaar, maar deze viel in Valparai so, 140 kilometer ten oosten van Santiago. Volgens ooggetuigen werd zij door een kogel getroffen toen studenten een barricade op richtten. Van de arrestaties na het ingaan van de avondklok dinsdagavond vonden er ruim 760 plaats in San tiago en de resterende 290 in Val paraiso, Concepcion, Talcahua- no en Punta Arenas, 2.500 kilo meter ten zuiden van Santiago, zo werd uit officiële bron verno men. Uit andere bronnen zijn gisteren ongeveer zeshonderd arrestaties gemeld. De meeste arrestanten hadden het uitgaansverbod niet in acht genomen. De Chileense oppositie heeft giste ren de derde nationale protest- dag een "totaal succes" ge noemd. "Door een uitgaansver bod van kracht te verklaren heeft de regering erkend dat talrijken gehoor hebben gegeven aan onze oproep", aldus oppositieleiders. Volgens waarnemers is in San tiago nooit zo'n oorverdovend la waai gehoord van pannedeksels, claxons en kerkklokken als dins dagavond om acht uur, toen het uitgaansverbod van kracht werd. "De regering heeft haar zwakte getoond, terwijl het Chileense volk heeft getoond dat het poli tieke aspect van deze derde ma nifestatie wordt gesteund", zo verklaarde de christendemocra tische ex-parlementariër Carlos Dupre. De arrestatie van drie christendemocratische politici, afgelopen zaterdag, heeft vol gens waarnemers een politiek as pect gegeven aan de derde natio nale protestdag sinds mei. "Het is nu tijd dat men het Chileen se volk toestaat zelf zijn lot langs democratische weg te bepalen", aldus Dupre, die leider is van Proden, waarin de brede Chi leense oppositie is verenigd. De oppositie heeft inmiddels een vierde protestdag aangekondigd. Om te voorkomen dat de actiedag uit de hand zou lopen, gelastte het Chileense bewind een avondklok die om acht uur in ging. Het openbaar vervoer in Santiago kon de spits moeilijk verwerken, zo blijkt uit deze foto die in de vooravond werd genomen. (Foto AP) DEN HAAG (ANP) - Meer dan 200 parlementsleden en politici uit West- Europa hebben in een brief aan het Amerikaanse congres hun afkeu ring uitgesproken over het Amerikaanse beleid ten aanzien van Nicara gua. De inhoud van de brief is gisteren tijdens een persconferentie in Den Haag bekendgemaakt. In de brief stellen zij "dat het onaanvaard baar is dat geprobeerd wordt de bevolking van Nicaragua te wurgen door economische isolering en militaire aanvallen". De briefschrijvers betuigen hun steun aan pogingen die binnen het Amerikaanse congres zijn ondernomen om een einde te maken aan CIA-operaties tegen Nica ragua. Zij dringen erop aan dat "Nicaragua politieke, financiële, econo mische en technische steun wordt verleend". Tot de ondertekenaars van de brief behoren: Hans-Jochem Vogel, leider van de Westduitse sociaal-democratische partij (SPD), Joop den Uyl, leider van de PvdA, Pierre Joxe, voorzitter van de Socialisten in Franse Nationale Assemblee, en David Steel, leider van de Britse Liberale partij. alsmede met het verlenen van amnestie aan mensen die tegen de regels hebben ge zondigd. Verwacht wordt nu dat het par lement, dat de staat van oor log in 1982 met terugwerken de kracht heeft goedgekeurd, ook de opheffing ervan zal goedkeuren. Rest daarna al leen nog de beslissing van de Militaire Raad voor Nationale Redding (WRON), om zich zelf op te heffen. Toch blijven er een paar be langrijke vragen open. Wie gaat onder de verwachte am nestie vallen en wie niet? Ko men daarvoor ook mensen in aanmerking die zich voor So lidariteit hebben ingezet? Zullen de vijf belangrijkste adviseurs van Solidariteit, waaronder Jacek Kuron en Adam Michnik, worden ver oordeeld wegens subversieve activiteiten en pogingen de staat omver te werpen? De Verenigde Staten hebben inmiddels al duidelijk laten blijken dat opheffing van de economische sancties tegen Polen, die na het uitroepen van de staat van oorlog zijn ingevoerd, afhangt van hoe ver de amnestie zich uit strekt. Maar voor de ophef fing van oorlogstoestand werkelijk tot stand komt, valt hierover weinig te zeggen. Als alles volgens plan verloopt, gaat Polen, dat nu nog wordt geregeerd door een Militaire Raad onder leiding van gene raal Jaruzelski - ondanks de opschorting van de oorlogs toestand in december 1982 waardoor schijnbaar werd te ruggekeerd naar „normalise ring" - na 22 juli over naar een situatie waarbij het parle ment met premier Jaruzelski en de Poolse communisti sche partij onder voorzitter schap van generaal Jaruzels ki het land beheersten. In de tussentijd zijn onder het militaire regiem wetten door het parlement gejaagd, die Solidariteit in de illegaliteit hebben gedreven, die de zo genaamde onafhankelijke volksbeweging onder com munistische controle hebben gebracht en die de onpopu laire economische maatrege len, welke vroeger tot bloedi ge rellen en opstand hebben geleid, hebben gesanctio neerd. Polen na 22 juli 1983 zal een heel ander Polen zijn dan het Polen van voor 13 december 1981. WASHINGTON (UPI) - De Ame rikaanse regering heeft herhaald dat zij bereid is haar economi sche strafmaatregelen tegen Po len te verzachten als de militaire regering in Warschau positieve maatregelen neemt voor nationa le verzoening. De woordvoerder van het Witte Huis, Larry Speakes, zei dat Lawrence Eagleburger, onder minister van buitenlandse zaken voor politieke aangelegenheden, vorige week een ontmoeting had gehad met de Poolse zaakgelas tigde, Zdzislaw Ludwiczak. Speakes wilde niet ingaan op een bericht in de New York Times dat Eagleburger tegen de zaakge lastigde had gezegd dat de Ver enigde Staten de sancties zouden verzachten als een aanzienlijk aantal politieke gevangenen werd vrijgelaten. "Zoals alle diplomatieke overleg was ook dit vertrouwelijk", zei de perschef. De Times had geschreven dat Eagleburger tegen Ludwiczak had gezegd dat de Verenigde Staten zich op 29 juli zouden aan sluiten bij andere landen in het Westen ter overweging van het regelen van de buitenlandse schuld van 26 miljard dollar van Polen aan Westerse landen, waardoor Warschau in aanmer king zou komen voor leningen. Polen is Amerikaanse banken 2 miljard dollar schuldig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 6