■C
Simonis houdt ontwikkeling
van "basiskerk" niet tegen
Kabinet doet
Waddengebied
geweld aan
Woensdrecht: (ook)
een politiek signaal
LEZERS SCHRIJVEN
Dominees
DONDERDAG 14 JULI 1983
Meningen
PAGINA 13
Verbijstering en teleurstelling is
de meest gehoorde ondertoon -
tot in het bisschoppencollege toe
- in de reacties op de benoeming
van mgr. Simonis tot aartsbis
schop - coadjutor van Utrecht.
Dit had nooit ipogen gebeuren,
zeggen de mensen die onze bis
schoppen van naby meemaken.
En toch gaat het door. Een spot
prent in de krant beeldt uit hoe
de bisschoppen worden gedropt
als pauselijke para's "met U,
over U, zonder U" vanuit het
vliegtuig van de paus dat de
spreuk voert "Veni, vidi, vici".
door
C. van Vliet ofm
Het ligt in deze zelfde lijn als mgr.
Simonis in een T.V.-interview
zijn benoeming verduidelijkt
met de vaststelling dat de r.k.
kerk geen democratie zou zijn.
Nu kun je over democratie in de
kerk lange discussies houden,
maar belangrijker is 't om zicht
te krijgen op wat er gebeurt als
de kerk zo on-democratisch van
bovenaf wordt geleid. En waar
schijnlijk is 't nog belangrijker
elkaar eerlijk te vragen, hoe opti
mistisch wij nu nog met "Room
se blijheid" aan de toekomst van
de r.k. kerk in Nederland kun
nen meewerken.
On-democratisch
Toen het tweede Vaticaans Conci
lie eindigde (1965) verwoordde
prof. Tromp de gevoelens van ve
le Gurie-leden toen hij zei: wij
zullen minstens 10 jaar nodig
hebben om de zaak weer in 't ga
reel te krijgen. Niet lang daarna
kwam dr. A. Simonis naar Ne
derland in de overtuiging dat
hier orde op zaken moest worden
gesteld. Hij werd toen niet demo
cratisch maar door toedoen van
de nuntiatuur lid van de Diocesa
ne Pastorale Raad en het Pasto
raal Concilie.
Er werd gebruik gemaakt van de
democratische structuren om ie
mand naar voren te schuiven die
deze democratie eigenlijk niet
zag zitten. Uitgerekend werd hij
op Oudjaar 1970 tegen de demo
cratische procedure in benoemd
tot bisschop van Rotterdam. Het
protest van de priesters, de de
kens, de D.P.R. e.a. kon dit niet
keren. Hij werd door kardinaal
Alfrink gewijd, zij het met een
waardig en onverbloemd protest.
Nu 12Vi jaar later, gebeurt onge
veer hetzelfde en krijgt kardinaal
Willebrands zijn grootste teleur
stelling te verwerken. Het is nu -
en dat is het verschil met Oud
jaar 1970 - voor de meeste katho
lieken wel duidelijk dat hier
sprake is van kerkpolitieke
macht en dat dit niet hetzelfde is
als de machtige werking van de
H. Geest. De Curie en de paus
willen de Ned. kerkprovincie in
het gareel houden, koste wat het
kost. En het gaat uiteraard veel
kosten.
Angstig bezorgd
Soms zou ik wel eens diep in de
harten van deze machthebbers
willen kijken. Maar misschien is
het voldoende om in mijn eigen
hart te kijken als ikzelf macht wil
uitoefenen of een machtige hand
te hulp wil roepen. Ons spraak
gebruik zit vol met uitdrukkin
gen welke dit illustreren: dit
neem ik niet, dat gaat mij te ver,
je kunt toch niet alles tolereren,
waar blijven we anders, er moet
nu opgetreden worden, waarom
grijpen ze niet in? Het komt ooit
wel eens voor dat zo'n oordeel
juist is, maar meestal is het een
angstig bezorgd hart dat zich
hierin uit.
Als dat samengaat met een karak
ter dat de zaken wel graag flink
wil regelen, wordt het beleid tot
een dictatuur en krijgen de men
sen terecht het gevoel dat er over
hen heen wordt gewalst, of dat
nu in het. gezin, in de gemeente
of in de kerk gebeurt.
Het is ook de angst in ons hart, of
ons gekwetste machtsgevoel,
waardoor wij vaak een beroep
willen doen op wat de bisschop
pen en de paus (moeten) zeggen.
Daarmee wordt de kerk verengd
tot een instituut dat van bovenaf
alles bepaalt en niet democra
tisch kan zijn.
Kerk van bovenaf
Toevallig was ik in de kerk toen
mgr. Simonis voor het laatst in
het bisdom Rotterdam het
Vormsel toediende, op zondag 10
juli. Hier in de praktijk, met na
me naar de kinderen toe, maar
over hun hoofden heen ook naar
de ouders toe, kwam de kerk van
bovenaf -onverbloemd tot uit
drukking. In plaats van inspire
rende woorden over de groei
naar volwassenheid en het dra
gen van eigen verantwoordelijk
heid kregen de kinderen - in een
overigens sympathieke vraag-
en antwoordsfeer - te horen zij de
geboden van God en de kerk
moesten onderhouden.
"Ik heb in het bisdom Rotterdam
duizenden kinderen gevormd,
maar vraag me af: doen ze nog
iets aan hun geloof of knoeien ze
maar wat aan"? Toen ik dat hoor
de dacht ik ineens: zullen er mis
schien toch een aantal angstig
bezorgde ouders in de kerk zit
ten die blij zijn, dat het maar
weer eens wordt gezegd?
De inleiding op de handoplegging
en de zalving onderstreepten een
sacramentenbeleving-van bo
venaf. Ik hoorde zo ongeveer het
volgende: er zijn 85 vormelingen
en daarom doe ik het samen met
de twee paters; paus Paulus VI
heeft dat toegestaan, dus gebeurt
het bij de paters ook echt.
Toch gaat het door
De nieuwe positie van mgr. Simo
nis m de Nederlandse kerkpro
vincie zal wel heel wat ongewen
ste gevolgen hebben. Ik denk
dan aan het stroeve contact met
de pastores, aan de oecumene op
een laag pitje, aan de onderwaar
dering van de vrouw in de kerk,
aan de afkeuring van samenwo
nenden en homofielen, aan het
afhaken van volwassen gewor
den kerkgangers.
Maar misschien heeft het ook een
positief gevolg. De volwassen ge
worden geloofsgemeenschap zal
nu mogelijk in heel Nederland
haar eigen plaats duidelijker in
nemen en kiezen voor een snelle
re ontwikkeling van de basis-
kerk, tegen de verdrukking in.
Overal zie je de laatste jaren
nieuwe initiatieven aan de basis
groeien. We zijn er nog lang niet,
maar toch gaat het door en hope
lijk nu in een versneld tempo!
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
Simonis: ongewenste gevolgen...
De vorige week besloot de rege
ring, dat de Franse maatschappij
Petroland gas mag gaan exploi
teren in de Waddenzee. Om pre
cies te zijn in het Zuid wal veld,
dat grofweg ligt tussen de drie
hoek Harlingen, Terschelling en
Vlieland. Zeker is het allemaal
nog niet, want eerst zal over dit
„beleidsvoornemen" moeten
worden geadviseerd, waarna ook
de Tweede Kamer er nog zijn
zegje over kan doen. Wanneer
het beleidsvoornemen onge
schonden uit die procedure-ron
de komt is voor Petroland na
ruim twaalf jaar (de aanvraag
voor een winningsconcessie da
teert van 12-02-1971) de weg vrij
om het gas boven de grond te ha
len en tegelijkertijd de natuur
wetenschappelijke en land
schappelijke waarden van de
Waddenzee aan te tasten. En
waarom?
door
Karei van der Zwiep
Het Waddengebied, bestaande uit
eilanden, zee, zandplaten, slik-
velden, kwelders en dijken is een
van Europa's laatste en grootste
ongerepte en relatief ongeschon
den natuurgebieden. Vanwege
zijn hoge produktiviteit aan bio
massa, de basis van alle leven op
aarde, behoort het samen met de
tropische regenwouden zelfs tot
de belangrijkste gebieden ter we
reld. Dit gebied wordt van veel
kanten bedreigd, uit zijn (natuur
lijke) evenwicht gebracht. In
steeds intensievere.mate. Door:
militaire activiteiten (het is het
grootste oefengebied voor de
NAVO-luchtmachten); massa-re
creatie; indijkingen; water
verontreiniging (vooral door de
Rijn); delfstofwinning; buislei
dingen. De opsomming is niet
volledig, maar geeft slechts een
indicatie om welke factoren het
gaat.
Elk op zich, autonoom beoordeeld,
zou dit soort activiteiten wellicht
minder reden geven tot grote be
zorgdheid. Het Waddengebied is
groot en beslaat tussen Den Hel
der en Esbjerg in Denemarken
10.000 vierkante kilometer. Al
die bedreigingen samen beteke
nen echter een. gigantische aan
slag op het voortbestaan van het
gebied. De verwevenheid van de
verschillende onderdelen van
het gebied, de subtiele ecologi
sche samenhangen en de natuur
lijke dynamiek zijn zo sterk, dat
een aantasting van een onder-
deel aantasting van het geheel
betekent.
In de Nederlandse Waddenzee
wordt de zeehond (het enige zee-
zoogdier dat wij nog kennen)
xangzaam maar zexer uitgeroeid
door waterverontreiniging; voor
namelijk met uit de Rijn afkom
stige vervuiling.
De afsluiting van de Zuiderzee, nu
al weer vele tientallen jaren gele
den, en van de Lauwersmeer, la
ten nog steeds hun invloeden
gelden. Een in het verleden aan
gelegde gastransportleiding
rondom Rottumeroog, destijds
zeer diep ingegraven, kleppert
nu bij zwaar weer los over het
Wad als gevolg van de zeer sterke
dynamiek van de bodem.
Ook hier; het zijn slechts voorbeel
den welke aantonen hoe moei
lijk, ja vrijwel onmogelijk het is
om diverse menselijke ingrepen
afzonderlijk zonder enige relatie
met andere activiteiten en hun
effecten op het Waddenmilieu te
beoordelen. Desondanks ge-
beurt dat stelselmatig met als be
langrijkste argumenten: de scha
de aan het milieu is miniem en
dat leidt dan ook snel tot het oor
deel dat de maatschappelijke re
levantie (lees: de economische
voordelen) van de activiteit be
langrijker is. In dit „gat" vallen
eigenlijk alle beslissingen, die
ten aanzien van dit gebied wor
den genomen met per saldo een
totale achteruitgang en verloede
ring van dit zeer hoogwaardige
gebied.
Zo ook de voorlopige beslissing
om aan Petroland een cdncessie
te verlenen gas te winnen in de
Waddenzee. Ook die activiteit
heeft vergaande consequenties
voor het Waddenmilieu. Tiendui
zenden vogels, voornamelijk ei-
'dereenden en steltlopers zullen
als gevolg van de winning, die
minimaal twintig jaar zal duren,
van hun „huis en haard" worden
verdreven. Evenzo de in de
westelijke Waddenzee nog voor
komende zeer geminimaliseerde
Lawaai- en
lichthinder zullen dit uitgestrek
te gebied, de enige plek in Ne
derland waar je van alle kanten
de horizon kunt waarnemen, da
nig verstoren en verontrusten.
Een installatie ter hoogte van een
zes verdiepingen hoge flat, dag
en nacht verlicht, zal voortaan
het gezicht van dit deel van het
Waddengebied bepalen om van
mogelijke calamiteiten nog maar
niet te spreken. En wat staat daar
dan allemaal tegenover?
Werkgelegenheid en een stimulans
voor het Noorden, met name
Friesland, en aardgasinkomsten
voor 's lands schatkist. Bij een
nadere analyse blijken die argu
menten heel wat gerelativeerd te
kunnen worden. Zeker; gaswin
ning brengt werk mee. Petroland
schermt in dit geval met honderd
permanente arbeidsplaatsen en
dat viel aardig in het palletje van
de lokale en provinciale bestuur
ders in Friesland. Op de simpele
vraag hoe men aan dit aantal
komt, kwam echter geen ant
woord. De bestuurders stelden
niet eens de vraag. Met enige
moeite is er echter wel een re
kensom te maken, maar met de
meest goede wil komt men dan
nog niet verder dan 20 22 per
manente arbeidsplaatsen.
De aardgasbaten voor 's lands
schatkist dan? Ook dat argument
blijkt nauwelijks stand te hou
den. Integendeel zelfs. De staat
gaat er in inkomsten op achteruit
als Zuidwal wordt gewonnen.
Dat hangt samen met de exploi
tatiekosten van off-shore velden,
die veel hoger zijn dan bij landlo-
katies zoals bijvoorbeeld Sloch-
teren, maar ook met de belas
tingstructuur van de winsten op
kleine en grote velden. Van
Slochteren-opbrengsten, waar
van de kostprijs per m3 een frac
tie van een cent is, gaat globaal
95 procent naar de schatkist. Van
de kleine velden 50 tot 70 pro
cent. Vandaar ook dat de maat-
schappijen veel liever de kleine
velden exploiteren. Daar valt
meer aan te verdienen.
Zodoende wordt het ook duidelijk
waarom de opeenvolgende mi
nisters van financiën met tegen
vallende aardgasbaten hadden
en hebben te kampen. Wanneer
nu Zuidwal in exploitatie wordt
genomen gaat de kraan van
Slochteren nog verder dicht en
krijgt de staat opnieuw minder;
naar schatting 100 miljoen gul
den per jaar. Kortom; er zitten
weinig of geen voordelen voor de
Nederlandse samenleving aan
deze winning. Vanwege de min
der wordende belastingopbreng
sten zelfs nadelen.
Wat blijft er bij dit alles nu nog
over van het beleid dat de Neder
landse regering in 1980 heeft
vastgelegd in de nota „De Wad
denzee" en waarvan de hoofd
doelstelling luidt: behoud, be
scherming en waar mogelijk her
stel van het Waddengebied. Wei
nig, ook al belooft de regering
thans dat er na de Zuidwalwin-
ning niet meer geboord mag wor
den in het Waddengebied en om
dat te garanderen de nota De
Waddenzee zal worden aange
past. Dat is flauwekul. De nota
De Waddenzee, die de procedure
van de planologische kernbeslis
sing doorliep, heeft tot nu toe
geen enkele garantie gegeven dat
de hoofddoelstelling wordt nage
leefd en zou dat dan nu plotse
ling met een voorgestelde wijzi
ging wel gebeuren?
Bovendien laat de Mijnwet, on
danks een gewijzigde nota De
Waddenzee, boringen toe en een
wet is een „harder" instrument
dan een nota met beleidsvoorne
mens. De enige garantie die reëel
is, is dat in ieder geval de rijks
overheid wettelijk wordt gebon
den zich te houden aan het voor
gestelde beleid.
Bescherming, behoud en herstel
van een zo groot natuurgebied
als het Waddenzeegebied kan
slechts dan worden gegaran
deerd, indien de samenleving
zich dat tot doel stelt. Vertaald in
bestuurlijk-juridische termen
betekent dit, dat de nationale
wetgever vast moet leggen wat
die doeleinden zijn en tot welke
offers, afzien van gaswinning bij
voorbeeld, men bereid is.
Dat is een politieke keuze.
(De auteur is als jurist werkzaam bij
de Landelijke Vereniging tot Be
houd van de Waddenzee).
De vliegbasis Woensdrecht wordt,
als het ooit zover komt, de toe
komstige locatie voor de plaat
sing van kruisraketten. Daarmee
hebben regering en (een meer
derheid van de) Tweede Kamer
niet alleen een technische, maar
ook een politieke beslissing ge
nomen. Immers: de NAVO-part-
ners weten nu, na het kamerde
bat van twee weken geleden, dat
Nederland de plaatsing serieus
voorbereidt; en de Sowjet-Unie
hoeft er, althans voorlopig, (dus)
niet op te rekenen dat ons land
een afwijkend standpunt zal in
nemen ten opzichte van de bond
genootschappelijke strategie.
Het wekt enige verbazing dat
CDA-defensiespecialist Joep de
Boer in zijn artikel op deze pagi
na van vorige week volstrekt aan
dit aspect van het kamerdebat
voorbijgaat. Hij legt zelfs niet uit
waarom het besluit is genomen,
maar constateert slechts dat
"veel mensen" er "behoorlijk
van zijn gechrokken" en onder
neemt vervolgens een verwoede
poging aan te tonen dat het alle
maal zo'n vaart niet loopt: het
aanwijzen van Woensdrecht als
toekomstige rakettenbasis is niet
zo fataal (iets minder fataal? ww.)
als de linkse partijen en de WD
wel hebben voorgesteld; er kan
nog geen spa in de grond worden
gestoken om het terrein zelfs
maar bouwrijp te maken. Met an
dere woorden: volk van Neder
land, ga maar rustig slapen, het
CDA waakt over u.
door
Wim Wirtz
Wat De Boer - voor de duidelijk
heid - ook had kunnen doen was
uitleggen dat het "Woensdrecht-
besluit" is genomen a. om een
einde te maken aan de onrust die
was ontstaan naar aanleiding van
verklaringen van het IKV over
allerlei mogelijke locaties, en b.
onder toenemende druk van de
NAVO-partners op de Neder
landse regering. Zoals hierna zal
blijken is vooral het laatste niet
zonder betekenis.
Genève
In Genève wordt tussen de Ameri
kanen en de Russen nog steeds
druk onderhandeld, met als inzet
de plaatsing van 572 (of minder)
atoomraketten voor de middel
lange afstand in West-Europa.
De N AVO is bereid daarvan af te
zien indien de Russen besluiten
tot een evenredige ontmanteling
van hun SS-systernen. Uit ver
klaringen over het Genève-over-
leg blijkt dat de Sowjet-Unie
daartoe niet onvoorwaardelijk
bereid is en dat zij bovendien
ernstig rekening houdt met een
zekere verdeeldheid in de NA
VO, waardoor het dubbelbesluit
van 1979 op losse schroeven kan
komen te staan.
Vandaar dat in het bondgenoot
schap voortdurend wordt geha
merd op politieke eenheid in de
NAVO en op politieke signalen
die duidelijk moeten maken dat
het de NAVO, inclusief ons land,
ernst is met de voorgenomen
plaatsing van de Euro-raketten
op de westelijke helft van dit
continent.
"Niet-operationeel"
Het aanwijzen van Woensdrecht
als toekomstige rakettenbasis is
zo'n signaal, maar het is nog te
vroeg om te kunnen beoordelen
of deze fase van "niet-operatio-
nele" voorbereiding automatisch
zal leiden tot de plaatsing van de
kruisraketten. Aan de andere
kant is naïef om, in navolging
van De Boer, de keuze voor
Woensdrecht als een louter tech
nische en weinig betekenende
beslissing af te doen. Het aanwij
zingsbesluit heeft het Ameri
kaanse Congres uitermate gun
stig gestemd en de Nederlandse
regering moet wel erg sterk in
haar schoenen staan wil zij
straks alsnog besluiten van de
plaatsing af te zien.
Maar formeel staat er nog niets
vast. Het wachten is (nog steeds)
op de Defensienota (volgens het
regeerakkoord een "ijkpunt"
voor de beslissing over al of niet
plaatsing) en op het resultaat van
het Genève-overleg, dat in be
langrijke mate bepalend zal zijn
voor het standpunt van de rege
ring. Intussen, aldus nog steeds
het regeerakkoord, treft de rege
ring voorbereidingen (zoals
"Woensdrecht") "om de moge
lijkheid van feitelijke plaatsing
open te houden". Zodra de ope
rationele fase aan de orde is -
voorbereidingen voor de feitelij
ke plaatsing, zoals aanbesteding
e.d. - zal de regering eerst de Ka
mer raadplegen. Als (een meer
derheid van) de Kamer dan tegen
de "echte" voorbereiding be
zwaar maakt, gaat het feest niet
door.
Instemming
CDA en WD hebben overigens al
eerder uitdrukkelijk met deze
strategie ingestemd. Bovendien
heeft minister De Ruiter (defen
sie) bij de aanwijzing van Woens
drecht al direct toegezegd dat er
niet vooruit zou worden gelopen
op de definitieve politieke beslis
sing over het al of niet plaatsen
van de kruisraketten. Met andere
woorden: het regeerakkoord
blijft op dit gebied in tact.
Tegen die achtergrond zijn de uit
spraken van De Boer over "de
enige formule" waarmee het
CDA de dag van het Woens-
drecht-debat wist te redden en
de "keiharde afspraak" die tus
sen Kamer en regering is ge
maakt (over het tijdstip van de
beslissing), nogal overdreven.
Het is bovendien een misvatting te
menen dat het debat over Woens
drecht de duidelijkheid over de
rakettenkwestie heeft vergroot
(De Boer: "We weten nu waar we
aan toe zijn").
Minister De Ruiter kwam in het
zelfde debat met het voorstel om
de NAVO-partners een brief te
schrijven, waarin hun voorzich
tig in overweging wordt gegeven
een aantal van de bestaande
kerntaken in Nederland af te sto
ten. In de Kamer werd prompt
een relatie gelegd met de aanwij
zing van Woensdrecht als toe
komstige locatie voor de kruisra
ketten. De WD voelt niets voor
een afstoting van kerntaken,
maar zou, volgens de uitleg van
de oppositiepartijen, uiteindelijk
met de brief van De Ruiter heb
ben ingestemd in ruil voor de
aanwijzing van Woensdrecht als
toekomstige rakettenbasis.
Hoewel de coalitiepartijen dit in al
le toonaarden ontkennen, komt
De Boer in zijn artikel zeer na
drukkelijk op die relatie terug:
aan de ene kant zouden bestaan
de kerntaken kunnen worden
afgestoten zonder dat dit ge
paard hoeft te gaan met een
besluit tot plaatsing van de
kruisraketten; aan de andere
kant kunnen er geen raketten
worden geplaatst zonder dat er
bestaande kerntaken verdwij
nen.
In die redenering blijft het stand
punt van het CDA vaag. De Boer
zegt namelijk niet dat een aantal,
bestaande kerntaken hoe dan
ook moet worden afgestoten.
Hij legt slechts een koppeling
tussen een vermindering van be
staande kerntaken en de plaat
sing van de kruisraketten, zon
der daarover een waarde-oordeel
uit te spreken. Om daaruit de
conlusie te trekken dat "we nu
weten waar we aan toe zijn", lijkt
nogal misplaatst
Onzekerheid
Het debat over Woensdrecht heeft
slechts geleerd dat de bestaande
onzekerheid over de kruisraket
ten nog wel enige tijd zal voort
duren. De politieke opvattingen
over de plaatsing zijn nog steeds
dezelfde (PvdA tegen, VVD vóór,
CDA verdeeld). En de coalitie
partijen (CDA en WD) gaan een
harde, onderlinge confrontatie
nog steeds zorgvuldig uit de weg,
in het besef dat de rakettenkwes
tie het voortbestaan van het nu
zittende kabinet wel eens ernstig
zou kunnen belemmeren.
In die situatie zal de rol van de
sterk verdeelde CDA-fractie
haast per definitie schimmig blij
ven en kan er geen sprake van
zijn, zoals De Boer beweert, dat
de partij het strijdperk "met
open vizier" betreedt Trouwens:
met welk open vizier?
(De auteur is redacteur bij dese krant)
"Keiharde geldverdieners en ran
cuneuze dominees": wat zouden
die twee met elkaar te maken
hebben? Lezing van dit ingeka
derde artikel (L.D. 9 juli) binnen
een verhaal over belastingfraude
bracht mij dusdanig onzindelijk
journalistiek denken onder het
oog, dat ik als gewoon gemid
deld burger daar op wil reageren.
In het artikel wordt terecht be
treurd dat tengevolge van de eco
nomische omstandigheden niet
alleen het gilde van de belasting
fraudeurs groeit, maar eveneens
de groep "jaloerse buurmannen"
die het niet kunnen laten om als
tipgevers op te treden.
Ook wordt vermeld, dat door ver
schillende auteurs verschillende
oorzaken voor het niet betalen
van belasting worden aangeduid.
De een noemt de toename van de
belastingdruk, de ander de on
vrede met de besteding van de
belastinggelden.
"O", denk je dan, "daar komen nu
zeker die dominees in het vizier.
Bedoeld worden waarschijnlijk
acties tegen defensiegeld of
tegen kern-energie-vervuiling".
Hoewel ik het woord "rancu
neus" dan nog niet zo goed be
grijp, zou ik me wel kunnen
voorstellen dat onder deze groe
pen enkele dominees te vinden
ziin. Maar nee, dat blijkt niet be
doeld. Deze groep met onvrede
over de besteding van de belas
tinggelden wordt niet nader in
gevuld, maar in één laatste pen-
nestreek blijken de rancuneuze
dominees de eerder genoemde
jaloerse buurmannen te zijn.
Niet alleen lijkt het mij onwaar
schijnlijk dat speciaal predikan
ten naast belastingfraudeurs niet
direct predikanten zullen uitzoe
ken om hun praktijken kenbaar
te maken. "Dat ten eerste. Een
tweede ding is echter belangrij
ker. Voor zover ik de hedendaag
se preidikanten ken is bij al de
zorgen, die zij hebben te beharti
gen het aanbrengen van fraudu
leuze buurmannen wel de aller
laatste, zoals niet geheel buiten
hun aandacht vallend. Op zijn
hoogst kan men eens een keer
een aanduiding in een preek ver
wachten over de onrechtvaardig
heid hiervan t.a.v. van anderen.
Mocht het zo zijn, dat de schrijver
rancuneuze gevoelens heeft
t.a.v. predikanten (en ik kan me
heel goed voorstellen dat daar
aanleiding toe is), laat hij zich
dan persoonlijk daarover tot de
ze mensen zelf wenden, en even
tueel over het resultaat daarvan
zindelijk publiceren, inplaats
van deze volkomen onbewezen
kreet te plaatsen.
Theodora C. Jansen
Prins Bernhardlaan 53
Oegstgeest
