Dn
"Wees nou alleen maar mijn bode"
Dominee De Jong: GetaUen horen in de showbusiness"
ZATERDAG 9 JULI 1983
Geestelijk leven
LEIDEN - Toen dominee A. J. de Jong na
21 jaar Scheveningen in 1968 naar Lei
den kwam, zei iemand hem: Nou word
je van grossier een kruidenier.
Soms voelde die kruidenier het vermetele
verlangen in zich opkomen om 'groter'
te zijn. Een soort Maarten Luther. Of
een Karl Barth, ook zo'n invloedrijk
theoloog.
Maar dat was een waangedachte.
De heilzame correctie van de Geest
bracht hem gauw terug in het goede
spoor. "Wees jij nou alleen maar mijn
bode".
En daar deed hij het dan maar weer mee.
Rechtop van lijf en ziel.
Volgende week is dat veertig jaar lang.
Met momenten van worsteling. Maar
ook van vreugde.
Daarom is er volgende week zondag een
dankdienst in de Marekerk. En over
morgen maandag om 7 uur) een recep
tie in de Hooglandse kerk.
Op deze pagina een gesprek met dominee
De Jong.
door S.J. de Groot
Twee plaatjes van de kerk, veer
tig jaar geleden en nu. Je ziet
duidelijke verschillen. Wat valt
dan direct op?
De J.: "Toén - het was in de oor
log - nam de hervormde kerk
een grote plaats in in ons
volksbestaan. Een levende
zaak. Allesbehalve naarbinnen
gekeerd. Politieke partijen wa
ren er niet. Maar de kerk sprak
wél.Voluit dan wel schuchter.
In prediking en kanselbood-
schappen. Er was een ideolo
gie over ons gekomen, die de
samenleving op een heidense
manier wilde inrichten. De
geest van satan. De kerk nam
stelling tegen handelingen die
daaruit voortvloeiden. Ook
predikanten persoonlijk laak
ten de overheid. Velen hebben
daarvan de gevolgen aan den
lijve ondervonden".
"Het eerste vers dat ik na de
Duitse bezetting van mei 1940
in de kerk moest zingen was
psalm 79 vers 1. Het was bij
professor M. J. A. de Vrijer in
een stampvolle Jacobikerk in
Utrecht".
Een gebed om wraak over de ver
woesting van Jeruzalem, staat
er in de bijbel van 1951 boven
de psalm.
Dominee De Jong richt zich op
uit een gemakkelijke houding.
In een gedragen declamatie
geeft zijn klankvolle stem
diepte aan de robuuste taal van
dit oude lied.
"Getrouwe Godde heid'nen zijn
gekomen.
Zij hebben stout uw erfland inge-
Jeruzalem, de tempel, uw alta
ren,
't Ligt al verwoest door die gewel
denaren!
Uw knechten zijn geveld
Door hun verwoed geweld.
Hun lijken onbegraven
Verzaden na hun dood
't Gediert' in hongersnood.
En gier en kraai en raven".
En de kerk vandaag?
De J.: "Wij hebben een wettige
overheid. Die heeft haar eigen
verantwoordelijkheid. De kerk
moet haar niet willen voor
schrijven, hoé te handelen. De
koningen van Israel hadden
ook hun eigen verantwoorde
lijkheid, naast de profeten.
Maar als je voor de overheid
bidt, veronderstelt dat wél een
relatie. En dan moet de kerk
kunnen zeggen: zó spreekt het
Woord van God. Dét getuige
nis is toch wel verzwakt. De sa
menleving heeft geen middel
punt meer, vanwaaruit ze
werkt en zich verder ontwik
kelt. De kerk laat te weinig dui
delijk horen, wat dat middel
punt is".
En wat is dat dan?
De J.: "De boodschap van de Ge
kruisigde. De prediking van de
God van Israel. In de dienst
aan deze God ligt het leven
voor enkeling en samenle
ving".
Al die cijfers....-
De J.: "Haar omvang is niet zo
relevant. Het Woord is geble
ven. En dat gaat zijn weg. Niet
altijd zichtbaar voor ons. De
kerk als bedrijf - als ik het zo
zeggen mag - kan prachtig
functioneren en gloriëren, zón
der dat het Woord erin is. Daar
om zegt veel kerkelijkheid niet
ólles".
"Het Woord van God is niet sta
tisch. Hij zendt het uit. Het
lóópt. En dat is niet af te meten
aan onze getallen. Al die cij
fers..... Dat hoort eigenlijk
thuis in de showbusiness. Het
Woord werkt in mensen en in
de samenleving, maar het
hoort bij zijn vrijheid om dóór
te zijn waar het wezen wil".
De J.: "Er zijn mensen die graag
zien, dat de kerk ergens ja of
nee op zegt. Dat geeft ze mis
schien steun. Maar je moet wel
uitkijken, dat je geen regels
aan hele groepen van de sa
menleving gaat voorschrij-
"Je mag de mensen ook niet over
één kam scheren. Daarom kan
ik het niet in het algemeen
hebben over - bijvoorbeeld -
'de' homofielen. Als deze men
sen op mijn weg komen, zal ik
met ze spreken. Pastoraal. Dat
kan individueel heel verschil
lend zijn. Je moet dat niet in
een schema onderbrengen".
"Vroeger ging dat zo met de zon
dag. Precies zeggen wat mocht
en niet mocht. Nu dat niet
meer gaat, zijn er wel weer an
dere onderwerpen waarover de
kerk precies zou moeten zeg
gen hoe het moet. Maar vergeet
niet, dat de reformatorische
kerk er geen bepaalde codex
op nahoudt. De omgang met
de Schrift laat zich niet uit
drukken in algemene regels.
Teksten zijn geen principes. Ze
zijn het levende Woord van
God. Dóór hebben we mee te
doen. Algemeenheden die
daaraan zijn ontleend zijn le
vensgevaarlijk".
nodigd om te preken. En echt
niet omdat een profeet nu een
maal niet geëerd is in zijn va
derstad".
DE JONG na 40 jaar):
"Je wordt op den duur eenvoudiger. Het beschouwende gaat e
wat af'.
Op een rijtje-
De J.: "Er zijn predikanten die
nogal afgeven op hun eerste
preken. Dat doe ik toch maar
niet. Misschien waren ze te
lang en te vol, dat wel. Je wilde
zowat ólles zeggen. Maar je
wordt op den duur eenvoudi
ger. Meer recht op je doel af.
Het beschouwende gaat er wat
af'.
"Ik heb nooit tot een partij of
groep in de kerk behoord. Een
theoloog kent de verzoeking,
filosoof te willen worden. Dat
je alles in een systeem wilt
hebben. Keurig op een rijtje.
Klaar en duidelijk vóór je. Dat
ligt mij niet zo".
"Bij het lezen van de Schriften
laat je je door verschillende
theologen helpen. Luther is er
één van. In mijn Scheveningse
tijd ben ik mij met hem gaan
bezighouden. Door zijn verta
ling en toelichtingen kan ik de
tekst beter verstaan".
"Hij brengt je altijd weer voor
het aangezicht van God. Alles
wat mensen verzinnen valt dan
weg. Ook je vroomheid en ker
kelijkheid verliezen hun zware
gewicht. Het is een doorbraak
van het vanzelfsprekende. Ie
der moet strijden op zijn eigen
schans, heeft Luther gezegd.
Ja, die man blijft levendig en
boeiend, tot op de dag van van
daag".
Maar al bent u geen lid, u zit toch
wel dicht bij de Gereformeerde
Bond.
De J.: "In de brede zin van het
woord hecht ik aan een gere
formeerde prediking, zoals die
met name door de Heidelberg-
se Catechismus is vertolkt. Ik
preek ook regelmatig in niet-
bondsgemeenten. Trouwens,
wat is de Gereformeerde
Bond? Net zo gevarieerd als de
hervormde kerk zelf. Ik kom
uit de Alblasserwaard, maar in
Nieuw-Lekkerland, waar ik ge
boren ben. word ik niet uitge-
Geen bezit
Zou u dit beroep weer kiezen?
De J.: "Het is zo n«
met heel je leven, dat ik me iets
anders niet goed kan voorstel
len. Het is veel meer een kwes
tie van niet anders kunnen dan
van niet anders willen".
De J.: "Als ik er zelf niet in was
versterkt, niet telkens weer
ontdekkingen mocht doen,
dan had ik het niet uitgehou
den. Je hebt het geloof niet tot
je beschikking. Het is geen be
zit".
De J.: "God wil je toch ook heb
ben zoals je bent. Je worste
ling, je gevecht om het helder
en doordringend te vertolken,
het is alleen vol te houden door
het vertrouwen dat de Geest
zelf het zal doen. Als je denkt,
het goéd gezegd te hebben,
komt er géén reactie. Denk je,
er niks van te hebben gemaakt,
dan krijg je er soms veel. De
meeste krijg ik nog op het be
gin van de preek, dat bruggetje
naar de plek waar je zijn
moet".
"Och, in een vermetele bui zou je
wel eens een Luther of een
Barth willen zijn. Grote gees
ten. En dan die voelbare in
vloed, hè. Maar dan zegt God:
wees nou alleen maar mijn bo
de. En daar doe je het dan maar
weer mee. Met blijdschap".
Hier wordt dominee De Jong
plotseling weggeroepen voor
hulp aan een stervende. Over
drie uur gaan we verder.
Hoe ervaart u zoiets nou zelf?
De J.: "Eigenlijk niet anders dan
ander huis- of ziekenbezoek.
Ook dón gaat het vaak om
troost en uitzicht in grenssitua
ties. En sómen mag je uit Gods
Woord horen, wat wezenlijk is
in het leven. Dan vallen er zo
veel dingen weg. Het is waar,
zélf mag ik nog terug naar het
gewone leven. Maar wat is dat
voor ieder mens niet broos. En
betrekkelijk. En wat is het nu
eigenlijk zónder hoop?"
Wereld apart-
'Kerk der vaderen'.
De J.: "Ik weet niet, of ik dat nog
zo zou zeggen. Wel is de oude
Statenbijbel mij dierbaar.
Thuis en op de kansel. Die
geeft ook veel kanttekeningen.
Dat is een goede greep van. de
vaderen geweest".
'Wereldraad van Kerken'.
De J.: "Soms rake uitspraken,
soms vierkant ernaast. Het
moet geen kerkelijke Verenig
de Naties worden". Over de ko
mende assemblee van de We
reldraad in Vancouver heeft
dominee De Jong geen oor
deel. "Ik heb me er niet zo in
verdiept".
'Samen op weg' met de gerefor
meerden.
De J.: "Niet in de zin van een
dracht maakt macht. Wij zijn
ver uit elkaar gegroeid. Ook
wat het levensgevoel betreft.
Misschien moeten de zaken bij
de gereformeerden eerst maar
eens tot rust komen. Waar het
kón, moeten we dingen samen
doen. Zoals in het verpleeg
huis 'Zuydtwijck' gebeurt. Ik
vraag me wel eens af: staat het
nu werkelijk zoveel mensen in
de weg, dat er tussen deze bei
de kerken nog geen eenheid
'Scheveningen'.
De J.: "Een wereld apart. Hon
derden catechisanten. Veertig
dopelingen per keer. Tachtig
huwelijken in een jaar. Toen ik
in 1968 naar Leiden ging, zei ie
mand tegen me: Nou word je
van grossier een kruidenier.
Als ik er nü preek, vind ik nog
een deel van die gemeente te
rug. Ik heb nog nooit zoveel
Scheveningers in een niet-
Scheveningse kerk gehad en
na afloop gesproken als vorige
zondag in Zoetermeer
'Marekerk'.
De J.: "Een zeer gevarieerde ge
meente, sociologisch gezien.
Uit de wijkgemeente zelf komt
in deze kerk minder dan een
tiende. De rest is uit de stad en
regio. Maar één in het verlan
gen om déze prediking te ho
ren. En eenheid moet je niet
breken".
Brief van de synode over de kern
bewapening'.
De J.: "Groot respect. Alleen, het
is moeilijk te zeggen, of de sy
node nu gelijk heeft of niet.
Met deze wapens is wel de
grens overschreden. De kerk
moet daar wat over zeggen. Ik
ben alleen bang voor verhar
ding van de standpunten".
"Aan de andere kant zeg ik, dat
we er in de wereld toch niet
zonder kleerscheuren afkomen
als we Jezus willen volgen.
Maar God is met ons mensen.
Als we dót niet meer geloven,
komt alles scheef te liggen".
«LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
De Mey, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 ds. Abma, Ederveen, 5 ds.
Trouwborst, Vlaardingen;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kool-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. v.
Leeuwen, 11.15 ds. v. Leeuwen en
pastoor v. Well;
Bethlehemk.(Driftstr.) 10 ds. Kramer;
Bevrydingsk.(Montgomerystr.) 10 en 5
ds. Rietveld;
Vredesk.(Burggravenl-) 10 dr. Lamping;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 hr. H. J. de
Jonge.
Jeugdkapel Middelweg 28: 11.30; jeugd-
kapel Bevrijdingsk. 10.30.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Terlouw.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Pannekoek,
zat. 16 juli 10.30 H. Delemarre.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 dr. Wiersinga;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
Oude Vest 10 ds. Veenstra;
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 hr. v.
Wallinga, L.dorp.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds.
Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
ds. Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ouderling Trippenzee.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10 hr. v.d. Meer,
Woerden.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, 7 zomeravondzang.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 nam. hr. De Leeuw.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
rev. Russell Olson, di. 8 hr. Zijlstra,
vr. 8 jeugdsamenk.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. Eiker
bout.
Leger des Heils (Hooigr.): 10 heiligings-
samenk., 7.30 verlossingssamen-
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4, wo. 8.
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bij
belstudie, 10.45 predikdienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
U1.3
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Bcshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ds.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 7 ds. v. Waarde, Hoofd
dorp.
Geref. Kerk: 10 ds. Stolk, 6.30 ds.
Schoep, Gouda.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4 ds. Heerma,
Soest.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
Kruiskerk 9.30 ds. Bogers; Opst.kerk
9.30 ds. v.d. Kamp, Rijnsaterwoude,
6.30 ds. De Groot, Apeldoorn; Mar
.kerk 3 afscheid ds. Vree, gez. dienst
G. Herderkerk 10 dr. v. Vliet, 6.30 ds
Moll; De Bron 9 en 10.30 ds. Oost
hoek, 6.30 ds. Verheul; Ashram (Mars
diep) 10 ds. Verheul; Albanianae (Dia-
mantstr.) 10 ds. Moll; Oudsh.kerk 10
ds. Los, R.dam; Sionskerk (Planetan-
singel) 9.30 ds. Klop, Eist, 6.30 ds. Ou-
wendijk.
Geref. Kerk: Mar.kerk 9.30 ds. Brouwer,
Krimpen a.d. IJssel, 3 afscheid ds.
Vree; Salv.kerk 9.30 ds. Vree, 6.30 ds.
Stolk. Zie ook herv. gem.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr):
9.30 ds. Janse, ha, 4.30 br. Fröling.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 2 ds. Beekhuis.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4 leesd., di. 12 juli 7.15 ds. v.d. Meer.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw. Rk Kerk
62): 10 ds. W. Veenstra.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. W. van Putten.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.): 10
BODEGRAVEN: Herv: Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. Richter, 6.30 ds. v.d.
Hoef;
Salv.kerk 9.30 ds. v.d. Hoef, 6.30 ds.
Dekker, Dirksland;
Bethl.kerk 9.30 ds. De Bruyn, Ermelo,
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Ouwendijk, Alphen-Oudshoorn,
6.30 ds. Meijer, Ouderkerk aan de IJs
sel, gez. dienst;
De Stek 9.30 ds. Vlasblom.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Stroes, Nieuwer-
kerk aan de IJssel. Zie ook herv. gem.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Ribbers.
Geref. Gem.: 9.30 leesd., 3 ds. Bac, 13
juli 7.30 ds. Reinders.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Franken, Zeist, met doven, 6.30 ds.
De Graaf.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Welbedacht, 5 ds.
Versluys, Maassluis.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zat. 7, zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn. Zie ook geref. k.
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Wal, 7 ds. Roth-
fusz. Parkwijk 7 ds. Krispyn.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7ids. Biesma.
i 10.
6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): geen dienst.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
Hoek, Alblasserdam, 6 ds. De Jong,
Middelharnis.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 9.30 dr. Bezemer, Sche
veningen, 6 ds. Vermeulen;
Ontm.kerk 10 dr. v.d. Bank, Ede, 6.30
ds. Juckema, Berkel.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): zie Katwijk
aan Zee.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Kersten, 6.30 ds.
Koster.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Vroegindewey, 6 ds. Kiel-
der, Vianen;
O. Kerk 8.30 ds. Driebergen, 10 ds. Drie
bergen, 6 ds. v. Sliedregt;
Ichthusk. 10 ds. De Groot, Apeldoorn, 5
ds. Vroegindewey;
Pniëlk. 9.30 ds. v. Sliedregt, 6 ds. Drie
bergen;
aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever) 10
prof. dr. v. Leeuwen, Ermelo; herv.
kerkelijk centrum 3 nam. ds. W. Jan-
se, aangepaste gezinsdienst; Hoek
steen 10 Duitse dienst.
Overduin 2.15 ds. Baas.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk
(aula P. Groen-college): 9.30 ds. Nie-
ber, Hilversum.
Geref. Kerk: Vr.kerk 9.30 ds. v. Bree-
voort, 5 ds. Kersten;
Triumfatork. 9.30 ds. Koster, 5 ds. v.
Breevoort.
Geref. K. Vrijg.: 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. De Jong, Al
phen, 3 ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Lapré, 7 zie geref. k.
Geref. Kerk: 10 ds. Gesink, Noordwijk,
7 ds. Lapré.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 ds. Stegeman, 6.30
ds. v. Loenen;
Hoofdstr. 10 mevr. ds. Westera;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v. Loenen.
Elis.ziekenhuis 10 rector Vijfpigschild.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zylkw.): 10 hr.
Schouten.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9,10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk; camping 'De Drecht' 7 nam.
evang. Dikkes, Leiden.
Geref. Kerk: 9.30 hr. Voogd, Holl. Ra
ding, 7 ds. Cziria, Rynsburg. Zie ook
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 9 en 7
ds. 't Hooft;
Pauluskerk 10.30 ds. 't Hooft.
Geref. Kerk: 10 en 7 ds. Boswijk.
Geref. K. Vryg.: 10.30 en 4.30 ds. De Put
ter.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10.45 ds.
De Lange, O.geest, 7 ds. Mul Badhoe
vedorp.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 ds. v. Dijken.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7, zo. 9, 10.30 en 5.45
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Bronsgeest.
Geref. Kerk: 9.30 dr. Maneschijn, Am
stelveen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
Spaans, Scheveningen, 6.30 ds. Bors-
je, Lunteren.
Geref. Kerk: 9.30 hr. Stam, Nieuwkoop,
7 ds. Wattel, Hoofddorp.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Kret, S.heim, 7 ds Goverts.
Geref. Kerk: 8.30,10.30 en 6.30 ds. Rang,
Geref. Kerk (W. Verlaat): 9.30 ds. Hoo-
genraad, Zeist, 7 ds. Schouten, Koc-
kengen, ha.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 en 7 ds. v.d. Lee, 5 hr.
Burger;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning; Buurt
kerk 7 ds. Elgersma;
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser, 8
nam. Duitse dienst.
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Kui
per, 7 ds. Elgersma;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 hr. v. Duin:
Stichtingskerk 11 hr. De Bock, Baarn;
Sole Mjo 9 hr. De Bock.
Rk Kerk: Zee zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
.NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
1 B. J. Roosjen;
De Zilk 10 hr. Bakker, Katwijk.
Rk Kerk: Victork. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 8.30 en 10.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Vegter;
Gemeentecentrum (Lytw.) 10.30 ds. J.
Verdonk, 7 ds. De Zwart. V.schoten.
Geref. Kerk: 10 ds. Kooman. 7 zie herv.
gem.
Geref. Kerk Vryg.: 8.45 ds. De Putter,
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
ds. De Lange, 4 ha.
Van Wijckerslooth: 4 dr. Jansen
Schoonhoven.
Endegeest: 9.30 ds. Friederich.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Jaspers Focks, 6.30
ds. Buikema, Zw.dam.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11;
Petrus-B. zat 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. v.d. Heiden, Alphen, 7 ds. v.d
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG: Harv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Smaling, 5 ds. v. Niel;
Bethelkerk 9.30 ds. v. Niel. Camping
'Koningshof 10 Roel Bles.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 ds. Damsma, 5
ds. Cziria;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Snel, 5 ds.
Damsma;
Mar.kerk 9.30 ds. Cziria, 5 ds. Snel. Zie
ook herv. gem.
Geref. Kerk Vryg.: 10 en 5.15 ds. Grut-
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. v. Sorge
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 br.
Rash, IJmuiden, 7.30 zendingsavond.
Rk Kerk: zat 7. zo. 10.30
Geref. Kerk: 9.30 ds. Baas, 7 zie herv
gem.
Chr. Geref. Kerk: 9 ds. v. Dijken, 5 ds
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Broer, ha.
VALKENBURG: Herv Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 ds. v. Niel.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v.d. WerfT, Voor
hout, 6.30 ds. Damsma.
Geref. K. Vryg.. 9.30 leesd.. 5 ds. Heida
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Jansen, Leiden, 7 ds. Blan
ken;
De Ontmoeting (Noordhofland) 9.30 dr
Rietveld, Z.meer;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Lentz.
Geref. Kerk: 9.30 ds. De Zwart 7 zie
herv. gem.
Geref. K. Vrijg.: 10 en 5 ds. v.d. Hoeven.
Drachten.
Aulagemeenschap Noordhofland: 10.30
woorddienst.
Rk Kerk: Laur.kerk zat 7, zo. 11.30.
M. Godskerk zat 7, zo. 10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem Brugk.
9.30 ds. Noordegraaf, Ede. 5 ds. Maas
land;
Hoeksteen 9.30 ds. Goossen, 6.30 ds
Tigchelaar, Putten;
Bethelk. 9.30 ds. Vergunst, Slikkerveer.
5 ds. Goossen;
Imm.kerk 9.30 ds. Hulst. 7 hr. Yska, Den
Haag.
Geref. Kerk: Kruisk. 9 ds. v.d. Berg, 5
ds. Vliegenthart;
Ontm.kerk 10.15 ds. v.d. Berg
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Muis.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra. 4.30 ds. De Jong, Lei
den;
Kievietk. 10 mevr. Schhmmer. Den
Haag;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. Kerk: Zijllaan 10 prof dr. Kooy-
mans, 7 ds. v.d. Zwaag, Schevenin
gen;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 ds. v.d.
Kamp.
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 10.30 ds. v
Aalst Baarn.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Zonneberg, Willige-Langerak. 6 30 ds.
Koele wijn, gez. jeugddienst
Geref. Kerk: 9.30 ds. Nieuwenhuis,
Alphen, 6.30 zie herv. gem.
Ned. ProtRk Kerk: zat. 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 hr.
Bor, Alphen.
Geref. Kerk: 9.30 en 7 hr. Vermeer
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds
Wolthaus, met ha.
Rk Kerk. St. Jan zo. 9.30 en 11;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10;
H. Rijndijk zat. 7, zo. 9.30 en 11
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 9.30 ds.
Buikema. gez. dienst. 6.30 ds v.d
Heiden, Alphen.
Geref. Kerk: 9.30 zie herv. gem„ 6.30 ds.
Jaspers Focks.
