c
'Landbouwprijzen mogen lager'
Noordierse raad voor
herinvoering doodstraf
Buitenlands beleid
van VS gekenmerkt
door mislukkingen
Arafat naar
Sowjet-Unie
Sandinisten verbieden
enige oppositiepartij
Voorstel Braks: uitgaven EG beperken
Arrestaties bij basis kruisraketten
Celstraf voor
Sowjet-spion
IMF voorspelt
matig herstel
Weer vakbondsleden
is Santiago opgepakt
Britser Lagerhuis stemt woensdag
Grootste VS-oefening
aan olie-aanvoerroute
Ongeregeldheden in Jeruzalem
Buitenland
ZATERDAG 9 JULI 1983
TUNIS/MOSKOU (UPI/Reu-
ter) - De Sowjet-Unie heeft
een delegatie van de Pale
stijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO uitgenodigd voor be
sprekingen "over de situatie
in de Arabische wereld" vol
gende week in Moskou. Dit
heeft het Palestijnse pers
agentschap WAFA gisteren
bekend gemaakt.
Volgens WAFA was de uitnodi
ging vervat in een "dringen
de en belangrijke" bood
schap aan Yasser Arafat, die
hem werd overhandigd door
de Russische zaakgelastigde
in Tunis. De invitatie valt sa
men met een geheim bezoek
van een Palestijnse delegatie
aan de Sowjet-Unie van
Nayef Hawatmeh, leider van
het Democratisch Front voor
de bevrijding van Palestina,
een van de groeperingen bin
nen de PLO.
MEXICO-STAD - De sandinisti-
sche regering van Nicaragua
heeft de oppositionele Conserva
tieve Democratische Partij
(PCD) verboden. De PCD werd
als de enige partij beschouwd die
nog een stuwende kracht tegen
de sandinisten had kunnen zijn
bij de voor 1985 beloofde verkie
zingen. Met het verdwijnen van
de PCD heeft het Sandinistische
Front bij een eventuele stembus
slag eigenlijk niets meer te vre
zen, want de overige partijen, ze
ven in totaal, hebben tot nu toe
hand-in-hand met de sandinisten
gelopen.
door
Rob Sprenkels
De officiële oorzaak voor het ver
bod op de conservatieve partij is
een brief die de partijleiding kort
geleden naar de Venezolaanse
president Luis Herrera Campins
zou hebben gestuurd, waarin hij
wordt opgeroepen zich sterk te
maken, ook binnen de in de Mid-
denamerikaanse conflicten be
middelende Contadora-groep -
waarvan behalve Venezuela ook
Mexico, Colombia en Panama
deel uit maken - voor een dialoog
tussen de Nicaraguaanse rege
ring en de tegen de sandinisti
sche revolutie strijdende Nicara
guaanse Democratische Strijd
macht, de door de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA gespon
sorde FDN.
De FDN riep vorige maand op tot
een dergelijke dialoog in een po
ging de situatie in Nicaragua pa
rallel te stellen aan de situatie in
El Salvador. De regering-Reagan
sprak meteen openlijk zijn steun
uit voor dat idee, hetgeen som
mige Amerikaanse commentato
ren de analyse ontlokte dat Was
hington vredesonderhandelin
gen tussen het verzet en de rege
ring in El Salvador zou toestaan
als soortgelijke gesprekken ook
in Nicaragua zouden plaatsvin
den.
dor is volkomen misplaatst. Het
oppositionele geweld in Nicara
gua komt, in tegenstelling tot in
El Salvador, voor een belangrijk
gedeelte van buitenaf. En terwijl
het verzet in Nicaragua amper
een militaire bedreiging vormt
voor de sandinisten, heeft het
Salvadoriaanse bewind zich
slechts in stand kunnen houden
dankzij de militaire miljoenen
hulp uit Washington.
„De Conservatieve Democratische
Partij vertegenwoordigt reactio
naire krachten die geen waarde
meer hebben in het politieke
proces", zo stelde Carlos Nunez,
de president van de sandinisti
sche staatsraad, toen hij het ver
bod op de conservatieve partij
bekend maakte. Nunez verklaar
de dat alle partijen die naar het
somozistische verleden proberen
terug te keren, geen toekomst in
Nicaragua hebben, en dat bij de
verkiezingen van 1985 alleen par
tijen zullen worden toegelaten
die het eens zijn met de „nieuwe
politieke waarheid" en die opko
men voor de „belangen van het
volk".
Met die voorwaarde lijkt de demo
cratische pluriformiteit waarop
de sandinisten de afgelopen
maanden zo de nadruk legden,
ernstig in gevaar gekomen. Het
verbod op de PCD is echter be
grijpelijk, niet zozeer vanwege
de bovengenoemde brief aan
Herrera Campins, maar juist van
wege het feit dat verschillende
belangrijke leiders van de con
servatieve partij zich begin dit
jaar hebben opgeworpen als de
politieke gezichten van de anti-
sandinistische FDN, bijvoor
beeld de sinds eind vorig jaar in
Washington wonende Adolfo Ca-
lero.
De andere Nicaraguaanse partij die
voor oppositie had kunnen zor
gen bij de verkiezingen van 1985,
de Democratische Beweging
(MDN) van het ex-juntalid Alfon
so Robelo, werd reeds vorig jaar
verboden toen Robelo zich open
lijk achter de voormalige sandi
nistische held Eden Pastora stel
de nadat die zijn gewapende
strijd tegen de sandinisten had
aangekondigd.
BRUSSEL Nederland is bereid een netto-verlaging van
de landbouwprijzen voor de Nederlandse boeren in de
toekomst te accepteren indien dat nodig is om de steeds
groeiende Europese landbouwuitgaven onder controle te
brengen. Dat blijkt uit een brief die de regering naar
Brussel heeft gestuurd over beperking van de kosten van
het EG-landbouwbeleid.
In Brussel werd gisteren bena
drukt dat de brief door minister
Braks van landbouw zelf is opge
steld en ongewijzigd door het ka
binet is overgenomen. Bij de Ne
derlandse boerenorganisaties be
stond de indruk dat Braks in het
kabinet het onderspit had moe
ten delven tegenover minister
Ruding van financiën, die bezui
nigingen in het beleid moet ver
dedigen.
Verdeeld
Beheersing van de EG-landbou-
wuitgaven staat centraal in een
diepgaande bezinning op de fi-
door
Ferry Mingelen
nanciering van de Gemeen
schap, die de komende maanden
gaat plaatsvinden. De ministers
van buitenlandse zaken van de
lidstaten hebben gisteren in
Brussel een intensief vergader
schema afgesproken dat hen, in
samenwerking met hun collega's
van financiën en van landbouw,
in staat moet stellen definitieve
besluiten over de EG-financiën
voor het eind van het jaar voor te
bereiden. Die besluiten moeten
dan uiteindelijk in december op
de volgende conferentie van re
geringsleiders uit de EG-landen
in Athene genomen worden.
De EG-lidstaten zijn zeer verdeeld
over de Gemeenschappelijke fi
nanciën. De Europese Commis
sie, het dagelijks bestuur van de
EG, heeft om meer geld ge
vraagd omdat met de huidige be
groting het plafond van de be
schikbare middelen is bereikt.
Een aantal lidstaten is bereid
meer geld in de Gemeenschap te
pompen, onder strikte voorwaar
den. Andere landen, zoals Enge
land en West-Duitsland, leggen
DÜSSELDORF (Reuter) - In de
Bondsrepubliek is gisteren een
Sowjet-handelsfunctionaris tot
30 maanden gevangenisstraf ver
oordeeld wegens spionage. De
42-jarige Gennadi Batatsjev ge
bruikte zijn werk bij de Sowjet-
handelsmissie als dekmantel
voor het verzamelen van gehei
me gegevens over Westduitse
communicatiesystemen; vooral
decodeersystemen die worden
gebruikt door leger en politie.
Hij was in februari in Keulen op
heterdaad betrapt door de West
duitse contraspionage toen hij
documenten in ontvangst nam
van een Westduitse computer
deskundige.
WASHINGTON/GENEVE (AP) -
Het Internationale Monetaire
Fonds heeft vrijdag in zijn perio
diek verslag over de economi
sche vooruitzichten in de wereld
gewezen op de mogelijkheid van
'een gematigd en geleidelijk her
stel dat zich dit en komend jaar
in het geïndustrialiseerde Wes
ten zal doorzetten.
IMF-topman De Larossiere kop
pelde daarvan echter de waar
schuwing, dat het drastische be
perken van de overheidstekorten
"van cruciaal belang is wil er
sprake zijn van een blijvende
economische opleving".
Compromis
Op de afgelopen EG-topconferen-
tie in Stuttgart is daarover een
compromis bereikt, waaraan
echter sommige landen zich nu
weer lijken te onttrekken. Dat
geldt met name voor Groot-Brit-
tannië, dat voorheen altijd de
noodzaak van meer financiële
middelen voor Europa heeft be
streden. Minister Van den Broek
van buitenlandse zaken voor
spelde vrijdag al over de komen
de vergaderrondes: „We zullen
flink tegen elkaar opbotsen".
Nederland legt op de beheersing
van de landbouwuitgaven grote
nadruk, omdat de noodzakelijke
uitbreiding van de EG-financiën
alleen verkoopbaar is nadat de
landbouwproblematiek is gere
geld. Nederland vindt dat de
groe'i van de landbouwuitgaven
in ieder geval moeten achterblij
ven bij de groei van de totale EG-
begroting. Momenteel loopt het
Gemeenschapsbudget uit de
hand omdat de landbouw 30 pro
cent meer eist dan was voorzien.
Nederland meent dat die uitga
ven onder controle gebracht
kunnen worden door lagere
landbouwprijzen af te spreken,
produktiedrempels in te voeren,
boeren mee laten betalen voor
overproduktie en, zo nodig, de
Europese Commissie de be
voegdheid te geven de gegaran
deerde minimumprijzen tijdelijk
op te schorten als die teveel geld
gaan vragen.
LONDEN (AP) De Britse poli
tie heeft gisteren bij de Ame
rikaanse luchtmachtbasis
Greenham Common ten Wes
ten van Londen minstens 65
vrouwen gearresteerd nadat
zij een deel van de omheining
hadden neergehaald en de
hoofdingang hadden geblok
keerd.
Het was het grootste aantal ar
restaties tijdens een week van
demonstraties bij de basis,
waar later dit jaar moet wor
den begonnen met de plaat
sing van 96 Amerikaanse
kruisraketten. Eerder deze
week waren 70 vrouwen aan
gehouden. Sinds twee jaar is
er buiten de basis een vrou-
wenvredeskamp ingericht.
SANTIAGO (AP) - In het kantoor
van een Chileense vakbond in
Santiago, die de laatste tijd felle
oppositie voerde tegen het mili
taire bewind van Pinochet, zijn
vier personen gearresteerd en is
een grote hoeveelheid paperas
sen in beslag genomen.
LONDEN - De Raad van Noord-.
Ierland, een vorig jaar door de
Britse regering ingesteld verte
genwoordigend lichaam dat op
den duur moet uitgroeien naar
een parlement voor Ulster, heeft
zich gisteren met 35 tegen 11
stemmen voor de herinvoering
van de doodstraf uitgesproken.
door
Henk Dam
De uitspraak van de raad geeft
vooral aan hoe het protestantse
volksdeel in Noord-Ierland over
het terugbrengen van de galg
denkt. De katholieke partijen, de
gematigde SDLP en de met de
IRA verbonden groepering Sinn
Fein, willen hun zetels in de raad
niet bezetten en hebben dus ook
niet aan de stemming meege
daan. Van hen is evenwel be-
LIMA (DPA) - Een 28-jarige Ne
derlander is vrijdag op het vlieg
veld van de Peruaanse hoofdstad
Lima wegens bezit van 650 gram
cocaïne aangehouden. De eenar
mige Nederlander had de cocaï
ne verstopt in zijn kunstarm. Hij
gedroeg zich volgens de politie
verdacht. Hij stond op het punt
te vertrekken naar Jamaica. Hij
zou hebben bekend al eerder co
caïne in zijn kunstarm uit Peru te
hebben gesmokkeld.
kend dat zij tegen herinvoering
gekant zijn.
In de raad stemden de vertegen
woordigers van de Alliantie-par
tij en drie Unionisten (protestan
ten), die zich daarmee tegen de
officiële lijn van hun partij op
stelden, tegen herinvoering.
Vooral de extremistische domi
nee Ian Paisley toonde zich in de
debatten die aan de stemming
vooraf gingen een warm voor
stander van het in zijn oude glo
rie herstellen van de galg.
Hoewel de raad nauwelijks echte
macht heeft en zeker (nog) geen
wetgevende bevoegdheden be
zit, gaat van het resultaat van de
stemming wél een belangrijke
signaalwerking uit naar de leden
van het Britse Lagerhuis, die
woensdag over herinvoering van
de doodstraf zullen stemmen.
De laatste peilingen onder deze
parlementariërs tonen aan, dat
het een spannende stemming zal
worden. Voor- en tegenstanders
houden elkaar vrijwel in even
wicht, waarbij de laatste enquê
tes een heel Ideine meerderheid
voor de tegenstanders van herin
voering aangeven.
Voor- en tegenstanders hebben de
afgelopen week van verschillen
de kanten ieder steun voor hun
standpunt gekregen. Zo heeft de
Politie Federatie, waarbij de
meeste Britse politiemensen zijn
aangesloten, in een brief aan alle
Lagerhuisleden vóór herinvoe
ring gepleit.
De kerken, belangrijke vertegen
woordigers van de juridische
macht en het personeel in gevan
genissen hebben zich als tegen
stander van herinvoering doen
gelden. Binnen de regering-That-
cher heerst verdeeldheid. Alle
parlementariërs en alle rege
ringsvertegenwoordigers zullen
woensdag naar eigen geweten
kunnen stemmen: de partijen en
de regering hebben ervan afge
zien stemadviezen op te stellen.
De actie werd uitgevoerd door 15
mannen, waarschijnlijk leden
van een speciale politie-eenheid,
die arriveerden in burgervoertui
gen. Bij de inval in het gebouw
weigerden zij zich bekend te ma
ken als politie-agenten.
Uit het kantoor werden een schrijf
machine, een fotokopieerappa
raat, twee vlaggen en een groot
deel van het archief van de natio
nale arbeidscoördinatie meege
nomen. Maria Rozas, leidster van
de vrouwenafdeling van de
bond, en drie niet nader aange
duide mannen werden in hechte
nis genomen.
De regering heeft geen commen
taar gegeven op de inval. De na
tionale arbeidscoördinatie is een
groep van vakbondsactivisten di
na de militaire coup van 1973
hun functies bij de bond kwij
traakten. De organisatie staat on
der leiding van christen-demo
craten, maar op het tweede plan
fungeren veel communisten.
In het centrum van Santiago ver
spreidde de politie donderdag
ook een betoging van verwanten
van vermiste politieke gevange
nen. Zeker vijf van de demon
stranten werden gearresteerd.
MANAMA (DPA) - Oman aan de
Straat van Hormoez wordt het
toneel van de grootste legeroefe-
ningen die de Amerikanen ooit
in het Midden-Oosten hielden.
Door de straat gaat tweederde
van de olie-invoer van de weste
lijke industrielanden.
Dat Oman deelneemt aan 'Bright
Star '83, zoals de oefening zal he
ten, wordt echter niet officieel
bekendgemaakt om Arabische
gevoeligheden te ontzien, zo
werd vrijdag uit betrouwbare
bronnen
Oman behoort tot een groep van in
een raad van zes Arabische golf
staten samenwerkende landen
die in geval van nood de oliege-
bieden samen willen verdedigen.
Het is bereid om de Amerikanen
in noodgevallen steunpunten te
geven.
Tijdens de oefening zal de Ameri
kaanse luchtmacht boven Oman
oefenen in luchtverdediging en
daarbij ook de AWACS-radar-
vliegtuigen gebruiken.
Deelge
nomen wordt volgens het Ameri
kaanse ministerie van defensie
door 7000 Amerikaanse soldaten
en enige honderden vliegtuigen.
Middelpunt van de oefening is
Egypte, waar 5500 man worden
ingezet. Duizend Amerikaanse
mariniers voeren een landings
oefening uit op de kust van So
malië.
Doel van de oefening is beproeving
van het moreel van de troepen
onder extreme weersomstandig
heden in de heetste tijd van de
zomer. De oefening wordt ge
houden van 10 augustus tot 10
september.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, George
Shultz, heeft wat rond geflad
derd in het Midden-Oosten,
maar hij heeft bij terugkomst
in de Amerikaanse hoofdstad
uit dat stukje wereld geen ba
gage van betekenis meege
bracht. Onveranderlijk vin
dingrijk heeft het ministerie
van buitenlandse zaken in
Washington al een nieuwe
term bedacht die na deze
mislukking het beleid moet
bepalen: de confrontatie. Dit
wil zeggen, dat nieuwe on
derhandelingen op den duur
zullen moeten beginnen als
de huidige spanningen voor
bij zijn.
Onmiskenbaar draagt de Ame
rikaanse politiek ook ten aan
zien van de ingewikkelde
verhoudingen tussen Liba
non, Syrië, Jordanië, Israël
en de PLO nu het kenmerk
van een algemene benade
ring van buitenlandse betrek
kingen die de „good boys"
nadrukkelijk wil scheiden
van de „bad boys". De prijs
die de VS daarvoor moeten
betalen, zo lijkt het, is een be
langrijk verlies aan prestige
bij Arabische landen. (Israël
stond toch al niet bol van eer
bied voor het één-recht-één-
averecht van de Washington-
se bedenksels).
door
Henk Kolb
Tegen het eind van de zomer
willen de .Amerikanen hun
parate expeditionaire strijd
krachten (de zogenaamde Ra
pid Deployment Forces) uit
voerig laten oefenen met
troepen van Egypte, Soedan,
Oman en Somalië, maar van
wege „Arabische gevoelighe
den" zullen de namen van
sommige deelnemers uit de
formele aankondigingen
worden weggelaten. De Ame
rikaanse positie blijft onver
anderlijk kwetsbaar.
Overleg
Shultz en het Witte Huis zullen
ongetwijfeld benadrukken
dat zij voor Syrië de deur niet
hebben gesloten: er zyn
„werkgroepen" gevormd
voor onbestemd overleg. De
voornaamste Amerikaanse
onderhandelaar in het Mid
den-Oosten, Habib, heeft
echter de bewindsman van
buitenlandse zaken tijdens
zijn bezoek aan Damascus
niet vergezeld, omdat- de Sy-
riërs hem in mei niet wilden
ontvangen. Dus Habib is nu
min of meer onbruikbaar ge
worden op dat terrein.
Het grootste falen schuilt in de
Amerikaanse overschatting
van de Saoedische bereid
heid om plannen die in Was
hington worden bekokstoofd
te steunen. Dat heeft ook niet
geholpen tijdens de inspan
ningen om Jordanië bij de
Palestijnse kwestie te betrek
ken. Meer dan gebarentaal en
wat geld willen de Saoedi's
blijkbaar in Damascus niet
opbrengen. Sedert PLO-baas
Arafat uit de Syrische hoofd
stad werd weggejaagd en bin
nen de rangen van zijn strij
ders een „rebellie optrad", is
alleen» fnaar duidelijker ge
worden dat met zo'n organi
satie hoe dan ook geen ak
koorden kunnen worden ge
sloten van enige betrouw
baarheid over op zichzelf le
gitieme Palestijnse verlan
gens.
Indien de Syriërs niet weggaan
uit Libanon, vertrekken de
Israëli's ook niet. Zij zullen
zich zuidelijker terugtrekken
vanwege hun veiligheid, en
voor de eerstkomende jaren
heeft het land dan niet alleen
een Jordaanse Westoever
maar ook een Libanese
Noordoever.
Wat Libanon te berde brengt, is
in de praktijk van marginaal
belang - de VS willen blijven
helpen bij de opbouw van
een Libanese strijdmacht
voor het kleine gebied dat
Gemayel dan onder veel toe
zicht nog mag besturen, ter
wijl Syrische soldaten en
PLO-rebellen een eigen stuk
Libanon in handen houden.
Voor Assad, leider van een klei
ne geloofsminderheid in Sy
rië, die nader staat tot de ge
loofsrichting van ajatollah
Chomeini dan tot de domine
rende opvattingen in andere
Arabische landen van minder
radicale allure, is dit een vei
ligheidsklep: zolang die troe
pen maar ver weg blijven,
vermindert de kans dat zij
hem afzetten.
Investering
Israël mag met verkiezingen in
de VS in het vooruitzicht een
welwillende Amerikaanse
benadering verwachten. On
veranderlijk blijft de joodse
staat de belangrijkste inves
tering van de VS in het Mid
den-Oosten. Washington
moet zich er nu om bekom
meren andere steunpunten te
consolideren ondanks
groeiende Arabische onze
kerheid.
Als Assad zo dom is zich in een
oorlog met Israël te begeven,
met Russische adviseurs aan
zijn kant en Amerikaanse
troepen in de buurt, gaat de
wereld misschien spannende
dagen tegemoet. De politieke
sponsors van de betrokkenen
by zo'n conflict, de VS en de
Sowjet-Unie, hebben geen
'belang bij zo'n treffen. Ame
rika hoopt het Kremlin zover
te krijgen dat er in die rich
ting te Damascus- duidelijke
verklaringen worden afge
legd.
Volgens zegslieden in de Ame
rikaanse hoofdstad werd
nimmer verwacht dat Shultz
tijdens deze reis succes zou
boeken. Zijn onderneming
heeft bestaande ontwikkelin
gen op de spits gedreven. De
Syriërs kunnen de schuld
krijgen en dus ook de Rus
sen, want die hebben Assad
de wapens geleverd na de af
straffing die de Israëli's hem
hebben toegediend. Het la
waai van die verklaringen
moet luider klinken dan de
vaststelling dat Reagans bui
tenlands beleid voornamelijk
door mislukkingen wordt ge
kenmerkt.
JERUZALEM (UPI) - Bij de beto
gingen op de Tempelberg in Je
ruzalem, die gisteren uitliepen
op ernstige ongeregeldheden,
zijn acht Israëlische politiemen
sen gewond en zijn 20 jonge Pa-
lestijnen gearresteerd, zo deelde
de Israëlische radio gisteren
mee. De demonstratie bewgon
na de vrijdaggebeden in de Mos
kee als uiting van steun aan de
Palestijnse leider Yasser Arafat.
Volgens de Palestijnse nieuws
dienst uit oost-Jeruzalem hield
de actie geen verband met de ge
beurtenissen in Hebron van don
derdag. Daar staken Israëlische
kolonisten marktstalletjes in
brand uit woede over het dood
steken van een joodse theolo
giestudent door Palestijnen.
Israëls minister van defensie, Mos-
he Arens, veroordeelde gisteren
het geweld van zowel Israëliërs
als Arabieren en zei dat hij "wet
en orde zonder onderscheid" in
beide gemeenschappen zou toe
passen. Arens beschuldigde
evenwel de Arabieren het ge
weld te hebben aangesticht, ver
wijzend naar incidenten met ste
nen gooien en de dood van acht
joden, met als laatste de genoem
de student.
Arens zei dat zou worden onder
zocht hoe de woedende kolonis
ten ondanks militaire maatrege
len de markt in Hebron op kon
den en er vernielingen konden
aanrichten.
