LEIDSCH
DAGBLAD
Simonis aartsbisschop
<25
Bestuur Hebron weg
na moord op student
Shell mag weer lozen in
bijna gereinigde haven
Parkeergarage Du
Prie komt er niet
Opvolger van kardinaal Willebrands
Kettingbotsing
bij Hoogmade
SIMONIS
(Ml Het Motorhuis
MORRIS before you buy
VRIJDAG 8 JULI 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37132
Directeur: 6. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E.
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
DEN HAAG (GPD) - Minister
Smit-Kroes (verkeer en water
staat) heeft de woede van de ge
meente Rotterdam opgewekt,
omdat zij Shell Chemie vergun
ning heeft verleend sterk ver
vuild slib en afvalwater te lozen
in de Eerste Petroleumhaven.
Rotterdam heeft deze haven voor
veel geld en met de grootste
moeite bijna gereinigd van de
meest verontreinigde bagger,
veroorzaakt door eerdere lozin
gen van het Shell-bedrijf.
De gemeente heeft bij de Raad van
State beroep aangetekend tegen
het verlenen van de nieuwe lo
zingsvergunning en overweegt
nog een kort geding tegen Shell
Chemie. De rechter zou dan moe
ten oordelen of Shell op basis
van het huurcontract onrechtma
tig loost.
Rotterdam woedend op Smit-Kroes
De problemen in de Eerste Petro
leumhaven bestaan al jaren. De
insecticidenfabriek van Shell
loosde hier lange tijd afvalwater
en slib vol pcb, andere gechlo
reerde koolwaterstoffen en
drins. Drins zijn bestrijdings
middelen die Shell, als enige in
Europa, voor de Derde Wereld
landen maakt, omdat ze in de
Westerse landen niet meer mo
gen worden toegepast.
De verontreiniging was zo ernstig
dat Rotterdam de haven niet op
diepte kon houden, omdat de ge
meente geen raad wist met de
verontreinigde bagger. Op een
gegeven moment konden alleen
nog maar half geladen schepen
de haven binnen.
Pas na talloze onderzoeken werd
besloten de bagger op te bergen
in diepe putten. Deze methode,
die slechts eenmaal kan worden
toegepast, kost 21 miljoen gul
den. Daarvan neemt Shell 13 mil
joen voor zijn rekening.
zuiveringsinstallatie gebouwd,
maar de gemeente Rotterdam is
er steeds van uit gegaan dat daar
mee de lozingen zouden stoppen.
Pas onlangs bleek dat de installa
tie pas in 1985 gereed is. Tot die
tijd geldt de nieuwe lozingsver
gunning.
Volgens de wet Verontreiniging
Oppervlaktewateren was het niet
noodzakelijk de gemeente te be
trekken bij de vergunningverle
ning. Informeel zijn er wel con
tacten geweest tussen het minis
terie van verkeer en waterstaat
en Rotterdam. De woordvoerder
van de gemeente Rotterdam stelt
dat daarbij de indruk is gewekt
dat geen vergunning zou worden
verleend. „Dat is ook het meest
logisch. Als je zoiets schoon
maakt, ga je het niet opnieuw
verontreinigen."
JERUZALEM (GPD) - De burge
meester en gemeenteraad van
Hebron, een stad op de door Is
raël bezette Westelijke Jordaan-
oever, zijn vannacht door Israëli
sche militaire autoriteiten afge
zet. De maatregel is genomen na
dat gisteren een gewapende Is
raëlische student in het centrum
van Hebron werd doodgestoken.
De militaire commandant, gene
raal Ori, beschuldigde burge-
Aanhoudend warm
In de nactu en vroege ochtend mis
tbanken en minimumtemperatuur
omstreeks 16 graden. Overdag zon
nig met middagtemperatuur
De warmte neemt dit weekend nog iets
toe. Op de flank van een hogedrukge-
bied boven Scandinavië stroomt via
Polen en Duitsland wat drogere lucht
naar ons land. Dat betekent dat er de
komende dagen weinig bewolking en
flink wat zonneschijn te venvachten
De temperatuur kan dan ook hoog oplo
pen. In het binnenland zal op ver
scheidene plaatsen de dertig graden
worden bereikt. Alleen waar de lucht
over grote watervlakten stroomt blijft
de temperatuur een paar graden la
ger. In die gebieden wordt het in elk
geval toch wel 25 graden.
De onweersstoring, die de afgelopen da
gen plaatselijk voor een bui heeft ge
zorgd, neemt nu snel in betekenis af.
Het is daarom te verwachten dat het
in het weekeinde droog blijft. De wind
draait geleidelijk naar het oosten en
wordt overwegend matig. Momenteel
is het in heel Europa warm tot zeer
warm, met uitzondering van het ui
terste Noorden van Scandinavië en
Rusland.
9 JULI 1983
Zon op: 05.30 uur, zon onder: 21.59 uur.
Maan op: 04.04 uur, maan onder: 21.23
meester Moestafa Natshe van
medeverantwoordelijkheid aan
een reeks van incidenten die de
afgelopen weken in Hebron heb
ben plaats gehad en waarvan de
moord van gisteren het hoogte
punt was.
De begrafenis van het slachtoffer
liep gisteravond uit op een emo
tionele demonstratie van 4000
kolonisten, die de regering ervan
beschuldigden onvoldoende te
gen Arabische ordeverstoorders
op te treden. Voor de begrafenis
richtten enige honderden kolo
nisten uit Kriat Arba, de joodse
wijk van Hebron, vernielingen
aan op het Arabische markt
plein. Ondanks de aanwezige mi
litaire versterking werden daar
stalletjes en huizen in brand ge
stoken. De Arabische bewoners
van Hebron konden dat slechts
vanuit hun huizen gadeslaan
Gemeenten moeten
extra bezuinigen
DEN HAAG (ANP) - Op de uitke-
ringen voor de gemeenten uit het
Gemeentefonds zal de komende
vier jaar jaarlijks 60 miljoen gul
den worden bezuinigd. Staatsse
cretaris Van Amelsvoort (bin
nenlandse zaken) heeft de ge
meenten in een circulaire laten
v/eten dat "de ombuigingen aan
vulling behoeven" vanwege "de
verslechterde economie".
In de Voorjaarsnota 1982 waren al
beslissingen genomen ovef de
bezuinigingen voor de komende
jaren; daarna zijn daarover in het
regeerakkoord afspraken ge
maakt. De nu aangekondigde be
zuinigingen komen daar boven
op.
Voor de komende vier jaar zullen
de bezuinigingen op het Ge
meentefonds in totaal meer dan
een miljard bedragen.
vanwege een uitgaansverbod dat
van kracht is.
Er wordt door de kolonisten om
krachtige maatregelen gevraagd.
In hun woede over de moord in
Hebron beschuldigden de kolo
nisten en bewoners van Kiriat
Arba niet alleen de PLO, burge
meester Natshe en zijn gemeen
teraad, maar ook minister van
defensie Arens. Toen deze ter
plaatse de situatie kwam opne
men, werd hij voor 'moordenaar'
uitgescholden omdat hij joodse
kolonisten bij het gebruik van
vuurwapens niet geheel de vrije
hand laat.
Burgemeester Natshe is de tweede
burgemeester van Hebron in drie
jaar die om gelijksoortige rede
nen wordt afgezet. Zijn gekozen
voorganger Kauwasme werd in
1980 verbannen na een aanslag
op Israëlische kolonisten waarbij
6 doden vielen. Natshe wees de
beschuldigingen door de militai
re autoriteiten als zou hij een op
hitsende rol spelen van de hand.
Hij wees er op dat de Israëlische
autoriteiten het gemeentebe
stuur van Kiriat Arba ook niet
plegen af te zetten na incidenten.
HOOGMADE - Een 22-jarige in
woner van Haarlemmermeer
is vanmorgen rond half zeven
om het leven gekomen bij een
kettingbotsing als gevolg van
zeer dichte mist op de weste
lijke rijbaan van Rijksweg 4
Amsterdam-Rijswijkter
hoogte van Hoogmade. In to
taal waren zeventien auto's
bij het ongeval betrokken en
vielen er bovendien drie
zwaar gewonden.
De identificatie van het dodelij
ke slachtoffer heeft lang ge
duurd omdat deze in een van
de drie auto's zat die bij de
botsing in brand zijn gevlo
gen. Ook de kentekenplaten
van de auto werden hierdoor
onleesbaar. De wagen is sa
men met de stoffelijke resten
van het slachtoffer naar het
terrein van een bergingsbe
drijf in Zoeterwoude overge
bracht.
Als gevolg van het ongeval ont
stond een file van zes kilome
ter. Het spitsuurverkeer is
enige tijd over provinciale
wegen omgeleid. Rond half
tien vanmorgen kon de lin
kerrijstrook van de westelijke
rijbaan weer voor het verkeer
worden vrijgegeven.
(Foto Holv»<
VnÜ minder dan de
1 HALVE PRUS
wmkelpr 59 95 Bristolpr.
Lange Gracht 5 - Leidei
lJR€&ViEj
UTRECHT (GPD) - Bisschop dr.
A.J. Simonis (51) van Rotterdam
zal kardinaal Willebrands op
volgen als aartsbisschop van
Utrecht. Hij wordt daarmee au
tomatisch ook voorzitter van
het Nederlands bisschoppencol
lege. De officiële benoeming
van bisschop Simonis door de
paus werd vanmiddag bekend
gemaakt.
Bisschop Simonis wordt „co-adju-
tor" met recht van opvolging.
Dat wil zeggen dat hij kardinaal
Willebrands pas zal opvolgen als
die zich terugtrekt. Tot voor kort
werd verwacht dat de kardinaal
pas na het bezoek van de paus
aan Nederland in 1985 zou terug
treden.
Hulpbisschoppen
Algemeen wordt verwacht dat bis
schop Bar de opvolger van Simo
nis zal worden. Bar is op het
ogenblik hulpbisschop van Rot
terdam en legerbisschop van de
Nëderlandse krijgsmacht.
De aanstelling van hulpbis
schoppen voor de bisschoppen
Möller van Groningen en Bluys-
sen van Den Bosch zal zaterdag
door het Vaticaan bekend wor
den gemaakt. In beide gevallen
hebben de bisschoppelijke orga
nen zich tegen de aanstelling van
een hulpbisschop verzet.
Kardinaal Willebrands (73) zal zich,
wanneer bisschop Simonis zijn
taken in Nederland heeft overge
nomen, weer volop gaan bezig
houden met zijn werk voor het
Vaticaanse Secretariaat voor de
Eenheid, waarvan hij voorzitter
is. De kardinaal wordt be
schouwd als de architect van het
oecumenebeleid (contact met de
andere godsdiensten) van het
Vaticaan.
Nog deze week was Willebrands in
Rome om de paus te vragen een
bisschop aan te wijzen die hem
zou gaan opvolgen. Volgend jaar
wordt de kardinaal 75 en het is
gebruikelijk in de Rooms-Katho-
heke Kerk dat een bisschop dan
zijn ontslag indient.
Reacties
Dr. A. J. Simonis is op 26 novem
ber 1931 in Lisse geboren. Hij
studeerde aan het grootsemina
rie van het bisdom Haarlem in
Warmond en aan het Gregoriana
in Rome, waar hij in 1966 promo
veerde. Voordat hij tot bisschop
werd gewijd, was Simonis
achtereenvolgens kapelaan in
Waddinxveen, Rotterdam en
Den Haag.
De reacties op de benoeming van
bisschop Simonis tot opvolger
van kardinaal Willebrands zijn
verdeeld. Bisschop Gijsen van
Roermond liet weten met vreug
de kennis te hebben genomen
van de benoeming. De voorzitter
van de Vereniging van Pastoraal
Werkenden in Utrecht, Gerard
Zuidberg, zei het jammer te vin
den dat met een opvolger in het
eigen bisdom is gezocht. „Ik ben
bang dat een aantal kwetsbare
mensen en situaties in kerk en
samenleving opnieuw kwets
baarder worden", aldus Zuid-
berg. Hij doelde daarmee op
vrouwen, pastoraal werkers en
homofielen.
Prof. E. Schillebeeckx sprak de
verwachting uit dat met de be
noeming van bisschop Simonis
het beleid „voor herstel van een
uniforme kerk via een eensge
zind bisschoppencollege" zal
worden voortgezet. „Simonis is
geen sterke man, maar hij heeft
een zekere soepelheid", aldus
prof. Schillebeeckx.
(Zie verder pagina 7)
"De hele ploeg
rekende op me"
PAGINA 13
Alle inkomens
fors achteruit
PAGINA 7
De nieuwe James
Bond: Octopussy
PAGINA 15
Buschauffeur een
vermoeiend beroep
Deelneming
Ennia in
Tilburgsche
(Van één onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Verzekeringsmaat
schappij Ennia en de Nederland-
sche Bank hebben een boedel
krediet van 100 miljoen gulden
ter beschikking gesteld aan de in
uitstel van betaling verkerende
Tilburgsche Hypotheekbank. De
hypotheken van de Tilburgsche
zullen hiervoor als onderpand
dienen. De bewindvoerders van
de Tilburgsche hebben dit van
morgen bekend gemaakt.
De werkgelegenheid bij hypo
theekbank is hiermee voor de
komende twee jaar verzekerd, al
dus de bewindvoerders.
Zonder deze transactie zou faillis
sement voor de Tilburgsche on
vermijdelijk zijn. Vooral de klei
nere debiteuren zouden hierdoor
in grote moeilijkheden komen.
Hoe een geloofsge
meenschap vorm
geeft aan de eigen in
stituties, de organisatie van de ge-
loofsbediening en de hiërarchische
structuur, is een eigen verantwoor
delijkheid van de gelovigen. Dat
neemt niet weg dat een kerk naar
buiten treedt en de hele gemeen
schap waarin zij leeft aanspreekt
met de verkondiging van haar leer
stellingen. De benoeming van bis
schop Simonis van Rotterdam tot
aartsbisschop van Utrecht, en
daarmee tot kerkelijk leider van ka
tholiek Nederland, is danook niet
alleen een zaak die uitsluitend de
katholieken onder ons aangaat.
Zonder enige twijfel is Simonis een
man in de lijn van Rome, maar ook
een man in de lijn van Willebrands,
die tot taak had de eenheid binnen
de kerkprovincie te herstellen. Bij
de uitoefening van zijn bisschop
sambt heeft Simonis bewezen niet
de aartsconservatief te zijn waar
voor hij wel werd gehouden bij zijn
benoeming. Hij is een man die het
gezag in de kerk voluit tot gelding
laat komen, maar hij is ook een
priester die oog heeft voor wat aan
de basis leeft en woelt. Progressie
ve ontwikkelingen als in de Leidse
Merenwijk en in de ekklesia s en
gemeenschappelijke diensten in
ziekenhuizen onthield hij conse
quent zijn zegen. Wel probeerde hij
steeds binnen het kader van de Ro
meinse richtlijnen mogelijkheden te
vinden voor oecumenische samen
werking.
Wie de kardinalen Alfrink, Wille
brands en de kardinaal in spe Si
monis op een rijtje zet, kan consta
teren dat de leiding van de Neder
landse kerkprovincie duidelijk ver-
rechtst. Tegelijk vormt de RK kerk
ten onzent op deze wijze in haar
leiding een steeds duidelijker af
spiegeling van de Kerk van Rome
onder deze paus.
Wat de oecumene van deze benoe
ming te duchten heeft, valt moeilijk
te voorspellen. Willebrands heeft
de leiding van het Secretariaat voor
de eenheid maar van hem is in
ons land toch weining inspiratie uit
gegaan om de oecumene verder te
brengen. Zolang de kerken op het
punt van gezag, structuur en ambt
eikaars tegenstelling zijn, blijft de
eenheid ver te zoeken.
Wie de loopbaan van kapelaan Simo
nis tot aartsbisschop overdenkt,
moet in dit verband danook conclu
deren dat de leiding van de RK kerk
bij het benoemen van ambtsdra
gers niet bepaald gevoelig is geble
ken voor enige inspraak van de ge
lovigen. Roma locuta causa finita,
Rome heeft gesproken, de zaak is
gesloten.
Het werken aan de eenheid der ker
ken zal onder Simonis gaan langs
de lijn van samenwerking waar dat
volgens hem mogelijk is, maar ook
beslist niet meer dan dat. De expe
rimenten aan de basis zullen wel
doorgaan, dergelijke ontwikkelin
gen kan ook een aartsbisschop niet
verhinderen. In het bisdom Rotter
dam onder Simonis hebben deze
ontwikkelingen trouwens ook niet
In de veelvormige, katholieke ge
loofsgemeenschap zal Simonis zijn
weg moeten bepalen als sacerdos
et pontifex, als priester en bruggen
bouwer. In de Nederlandse samen
leving als geheel zal de kracht van
zijn woord doorklinken naarmate hij
openstaat voor de zorgen die ook
anderen, katholiek of niet, beklem
men.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN - Het plan van de Leidse
aannemer Du Prie om een par
keergarage aan het Levendaal
te bouwen is voorlopig van de
baan. Het college van B en W
heeft vanochtend besloten om
vondellaan 80. leiden Tel 071-769313
Verse Zeeuwse mosselen
onbeperkt 17,50.
Restaurant La Grand
Herengracht 100 Leiden
tel. 071-140876.
Ook na 10 uur gezellig.
LAMSVACHT-SUEDE EN NAPPA®©
Haarlem: Bartelj orisstraat 20 (bij de Grete Markt) tel. (023) 3126 55
Amsterdam: Leidsestraat 9 (bij Koningsplein) tel. (020) 22 35 96.
de aannemer niet langer uitstel
te verlenen. Hij had om nog
eens drie maanden respijt ge
vraagd om de financiering van
de parkeergarage rond te krij
gen.
Daarmee is de bouw van een par
keergarage op de plek van de
vroegere zeepfabriek Sanders
nog niet definitief afgeketst. Het
gemeentebestuur gaat nu praten
met het Leiderdorpse bouwbe
drijf Noorlander. Dit bedrijf
heeft eveneens een plan ge
maakt, dat echter destijds door
het college als minder aantrekke
lijk werd beschouwd. B en W
verwachten dat de onderhande
lingen daarover op zijn vroegst
pas in september zullen zijn afge
rond.
Binnenstadsschool
De bouw van een openbare bin
nenstadsschool aan de Garen-
markt gaat niet door. De parkeer
gelegenheid op de Garenmarkt
kon alleen worden opgeheven
als er zekerheid zou bestaan over
de komst van de naburige par
keergarage. Nu die duidelijkheid
er niet is, wil het college de bouw
van de nieuwe school niet langer
in het onzekere laten: hij komt
aan de Vliet, op de plaats van een
I deel van het vroegere Sijthoff-
complex. De gemeente heeft de
grond gekocht van het Leidse
aannemersbedrijf De Bolster.