Forse aanslag
op ambtenaren
Record-hoogte
noodzakelijke
bezuinigingen
Poolse zigeuners
nog niet uit land
Jongen (11verzon
uit angst ontvoering
Bonden over bezuinigingen:
Inkomen gaat woning
toewijzing bepalen
Qudt leyaeru
Berkhouwer
slaat terug
DONDERDAG 7 JULI 1983
PAGINA 7
MIDDELBURG (ANP) - Een 11-jarige Middelburgs jongen naar
wie een grote politiemacht, ouders, familie en buurtbewoners
vorige week zo'n 30 uur lang hebben gezocht en die door zijn
"ontvoerders" gezond en wel werd vrijgelaten, blijkt helemaal
niet het slachtoffer van een ontvoering te zijn geweest.
Het ventje had zich, uit vrees voor straf in verband met een slecht
rapport, verstopt bij een vriendje op zolder. Toen het signale
ment van de jongeman via een politiebericht op de televisie lan
delijk werd verspreid, kreeg hij toch de zenuwen. Een dag later
meldde hij zich bij zijn dolgelukkige vader en moeder.
De ouders hadden een dag eerder via een helderziende te horen
gekregen dat hun zoon was ontvoerd. Ze hadden dat verhaal
gekregen dat hun zoon was ontvoerd. Ze hadden dat verhaal
uitvoerig aan het vriendje van de jongen verteld. De beide jon
gens hebben toen samen het ontvoeringsverhaal in elkaar gezet,
waarmee ze ouders en politie nog een paar dagen om de tuin
wisten te leiden.
UTRECHT - (GPD) De ANWB en
de Algemene Verkeers Dienst
van de rijkspolitie in Driebergen
verwachten voor het komend
weekeinde een grote drukte op
de Nederlandse wegen. Tussen
vrijdagmiddag drie en 's avonds
negen uur en zaterdag tussen ne
gen en twee uur zal er in grote
delen van het land rekening
moeten worden gehouden met fi
levorming en vertraging.
In het kader van de vakantiesprei
ding begint morgen de vakantie
voor de bewoners van de provin
cies Groningen, Friesland, Dren
the, Overijssel, Gelderland en
Utrecht. Een belangrijk deel van
de drukte zal worden veroor
zaakt door Duitsers uit het Ruhr-
gebied, waar ook de vakanties
beginnen.
De AVD en de ANWB raden
vakantiegangers aan op andere
tijden dan de genoemde te ver
trekken. Bovendien vinden zij
het raadzaam om vóór het ver
trek de verkeersinformatiedienst
te bellen, die op de hoogte is van
de laatste vertragingen en prog
noses. Voor de Nederlandse we
gen is dat nummer 070-313131 en
voor het buitenland 070-262626.
De grootste verkeersstroom wordt
verwacht op de wegen naar de
Zuidhollandse en de Zeeuwse ei
landen en in het algemeen naar
de overige kustgebieden. Bij de
grensovergangen Bergh, Venlo
en Heerlen zullen zeer waar
schijnlijk files gaan ontstaan.
Voor de veerboot naar Texel
kunnen wachttijden voorkomen
van vijf tot zeven uur.
Ook in Duitsland zal het verkeers
aanbod in de richting Noord-
Zuid erg groot zijn. Aangeraden
wordt om de A-3 Oberhausen-
Keulen te mijden in verband met
de werkzaamheden die over vrij
wel de totale lengte van de weg
plaatsvinden. Files zullen verder
vermoedelijk kunnen ontstaan
op de A-3 Frankfurt-Neurenberg,
de A-5 Karlsruhe-Bazel en de A-8
Stuttgart-Munchen-Salzburg. In
plaats van die laatste weg wordt
de A-9 Neurenberg-Munchen
geadviseerd.
In Frankrijk zal de verkeersdrukte
dit weekeinde naar alle waar
schijnlijkheid meevallen. De
meeste Fransen zijn al op vakan
tie of gaan pas over enkele we
ken. Rond Parijs kunnen zich
echter toch verkeersproblemen
voordoen, evenals op de A-6
Beaune-Lyon en de A7 Lyon-
Orange.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De ambtenarenbonden vrezen voor een "enorme aanslag" op
de salarissen van overheidspersoneel per 1 januari 1984. Voorzitter J. van der Scheur
van de AbvaKabo verwacht een inkomensachteruitgang van zes tot zeven procent
als er inderdaad zo'n 3,5 tot vier miljard op de ambtenarensalarissen moet worden
bezuinigd.
Hij verklaarde dit gisteren na af
loop van het overleg tussen de
vier centrales van overheidsper
soneel en minister Rietkerk (bin
nenlandse zaken). Volgens Van
der Scheur heeft de minister dui
delijk gemaakt dat er per 1 janua
ri fors gesneden zal worden in de
ambtenarensalarissen. De be
windsman wilde alleen nog niet
zeggen hoeveel; half juli zal het
kabinet daarover een besluit ne-
Van der Scheur zei de indruk te
hebben dat de eerder aangekon
digde korting van twee procent
op de overheidsalarissen per 1
oktober niet doorgaat. Dat zal nu
allemaal op 1 januari komen,
meende hij.
Geschillenregeling
De ambtenarenbonden hebben
gisteren met minister Rietkerk
overeenstemming bereikt over
een geschillenregeling. Mochten
er tijdens onderhandelingen tus
sen bonden en minister ernstige
meningsverschillen optreden
over de arbeidsvoorwaarden,
dan kan een commissie van "wij
ze mannen" om advies worden
gevraagd. Ook als bonden en mi
nister het met elkaar eens zijn
kan om arbitrage worden ge-
vraagd.
HELLENDOORN (ANP) - De wo
ningstichting Hellendoorn in de
gelijknamige plaats is van plan
een inkomensgrens voor huur
ders in te stellen. Dat betekent
dat mensen met een laag inko
men voorrang krijgen bij de toe
wijzing van woningen, boven
huurders met een hoog inkomen.
Aanleiding daartoe is de grote wo
ningnood in Hellendoorn. Op dit
moment staan bij de woning
stichting 1200 woningzoekenden
ingeschreven. Dit aantal zal nog
toenemen, omdat Hellendoorn
van het rijk minder huizen in de
sociale sector mag bouwen dan
enkele jaren terug. Daar komt
nog bij dat de doorstroming van
goedkopere naar duurdere wo
ningen stagneert, doordat de
huurders in onzekerheid verke
ren over de ontwikkeling van
hun inkomen.
De woningstichting vindt dat ze in
deze situatie moet kiezen voor
diegenen voor wie de sociale wo
ningbouw in de eerste plaats is
bedoeld: mensen met een naar
verhouding laag inkomen.
Welke inkomensgrens de woning
stichting gaat instellen voor hu
ren staat nog niet vast.
Voor beide partijen is de uitspraak
van de arbitragecommissie bin
dend. Zowel de minister als de
afzonderlijke ambtenarencentra-
les hebben een vetorecht; als een
van de partijen de voorgestelde
arbitrage niet wil, gaat het niet
door. Nu de geschillenregeling er
is zijn de bonden bereid met de
bewindsman te praten over de
arbeidsvoorwaarden voor 1984
en eventueel voor de jaren daar-
Van der Scheur noemde het een
stapje vooruit dat er over de ge
schillenregeling overeenstem
ming is bereikt na een tijdperk
waarin de minister geheel eenzij
dig arbeidsvoorwaarden kon op
leggen. Want, aldus de AbvaKa-
bo-voorzitter, geen der partijen
kan zich natuurlijk te allen tijde
aan arbitrage onttrekken.
Stakingsrecht
Overigens hebben de twee grootste
ambtenarencentrales Rietkerk
laten weten geen enkele behoef
te te hebbqn aan de nu voorge
stelde stakingswet voor ambte
naren. Volgens de bonden wor
den volgens het door de minister
gepresenteerde wetsontwerp
300.000 ambtenaren van het
recht op staking uitgesloten. "In
de praktijk hebben we al vanaf
1975 de vrijheid van actievoeren.
Als een overheidsorgaan het met
de te voeren acties niet eens is,
kan een beroep worden gedaan
op de rechter. Dat is in de prak
tijk al een paar maal gebeurd",
aldus Van der Scheur.
Voor de Utrechtse rechtbank diende gisteren en kort geding aangespan
nen door 100 zigeuners die ons land uitgezet dreigen te worden.
(Foto ANP)
UTRECHT (GPD/ANP) - De ruim
honderd in Utrecht bivakkeren
de Poolse zigeuners, van wie de
asielaanvraag door staatssecreta
ris mevrouw Korte van Hemel
(justitie) is afgewezen, zullen
voorlopig niet uit het land wor
den gezet. Toen dit gistermiddag
duidelijk werd tijdens het kort
geding dat tien Utrechtse advo
caten namens de zigeuners had
den aangespannen, besloten de
raadslieden hun eis tot opschor
ting van de uitzetting terug te ne
men. Dit mede op aandringen
van de vice-president van de
Utrechtse rechtbank mr. L.
Schuman.
De advocaten hadden de zaak voor
de vice-president van de recht
bank gebracht, omdat zij na de
aanzegging van de staatssecreta
ris meenden maar twee dagen
tyd te hebben om hun cliënten
juridisch van advies te dienen.
STRAATSBURG (ANP) - De li
berale europarlementariëi
Berkhouwer heeft gisteren ir.
Straatsburg verklaard zijr
collega, de Belg Werner dc
Crombrughe, voor de rechtei
te zullen dagen en een scha
devergoeding te zullen eisen
van ongeveer 5000 gulden.
Volgens Berkhouwer heeft De
Combrughe, op een receptie
van Italiaanse boerenbonden
in het Europees Parlement
op 8 juni, meermalen "houdt
de dief' geroepen, omdat
Berkhouwer de plaats verliet
met een wijnfles in zijn bezit
en enkele andere produkten.
Volgens Berkhouwer moch
ten deze produkten worden
meegenomen door de perso
nen die aanwezig waren op
de receptie. "Derhalve is
geen enkele diefstal ge
pleegd", zegt Berkhouwer.
Maar door hem als dief te be
stempelen heeft De Com
brughe hem "voor een hon
derdtal personen zwaar bele
digd".
Het is mogelijk dat de zaak pas
volgend jaar gaat spelen. Niet
zonder belang in verband
met de kandidaatstelling
voor de Europese Parle
mentsverkiezingen, in juni
volgend jaar.
Restaurant en Zaalaccommodatie
vanaf juli weer in oude luister hersteld
Geopend: di t/m za vanaf 12.00 uur
ma voor besloten partijen
Leiden
Steenstraat 51-53
Tel. (071) 13 3144
Ruime parkeergelegenheid
NS-station op 5 min. gaans
De inzet van het geding was
vooral het winnen van tijd, maar
landsadvocaat mr. J. L. de Wij-
kerslooth wees erop de raadslie
den zich vergisten.
Volgens de raadsman wordt de uit
zettingsprocedure weliswaar
voortgezet, maar betekent dit in
de praktijk dat er enige tijd over
heen gaat, voordat de groep
daadwerkelijk over de grens zal
worden gezet. Er bestaan nogal
wat praktische bezwaren tegen
directe uitzetting. Allereerst
moet worden uitgezocht welk
land, op grond van internationa
le verdragen, bereid is de zigeu
ners op te nemen. "Daar gaat ge
ruime tijd overheen", aldus nu
de Wijkerslooth.
De Utrechtse advocaten overwe
gen nu een herzieningsverzoek
in te dienen. Wanneer de staats
secretaris daaraan geen schor
sende werking verbindt, zullen
ze daar alsnog in kort geding bij
de rechtbank om vragen.
De asielaanvraag van de zigeuners
is naar het oordeel van de advo
caten gerechtvaardigd omdat zij
in Polen „excessief worden ge
discrimineerd". „Er heersen po
grom-toestanden. De bevolking
geeft de zigeuners de zondebok
functie van alle mistoestanden,
terwijl de overheid hen niet vol
doende in bescherming kan ne
men", verklaarde mr. Schynz.
Hij zei voorts te verwachten dat
de zigeuners bij hun terugkeer in
Polen streng zullen worden ge
straft omdat zij illegaal het land
hadden verlaten.
Prof. Querido
(82) overleden
DEN HAAG (ANP) - Prof. dr. Arie
Querido, één van de grondleg
gers van de sociale psychiatrie in
Nederland, is dinsdag in het
Franse La Begude de Mazenc op
82-jarige leeftijd overleden.
Querido studeerde geneeskunde
aan de universiteit van Amster
dam en aan de Harvard Universi
ty in Boston, Amerika.
In 1952 werd hij hoogleraar in de
sociale geneeskunde aan de Ge
meentelijke universiteit van Am
sterdam. Dit bleef hij tot 1968.
Van. zijn hand verscheen boven
dien een groot aantal publika-
ties. Enkele daarvan, zoals "In
leiding tot de integrale genees
kunde" (uit 1955), worden nog
steeds beschouwd als standaard
werken.
Querido nam als een van de eer
sten in Nederland het voor die
tijd vooruitstrevende standpunt
in dat de psychiatrische patiënt
niet geïsoleerd van zijn omge
ving moest worden gezien, maar
als deel uitmakend van een sys
teem. Hij pleitte voor een behan
deling, waarbij het accent meer
ligt op de sociale hulpverlening
dan op een medicinale behande
ling.
Tijdens zijn leven bekleedde Que
rido een aantal bestuurlijke func
ties, was tot twee jaar geleden
wetenschappelijk adviseur van
het Preventiefonds en ridder in
de Orde van de Nederlandsche
Leeuw.
In december vorig jaar joeg het
kersverse kabinet-Lubbers in
recordtijd een bezuinigings
pakket van f 3,2 miljard door
de Tweede Kamer. In mei
stemde de Kamer in met een
Voorjaarsnota waarin op
nieuw voor f2 miljard aan
ombuigingen was opgeno
men.
Maar vergeleken bij de klus
waar het kabinet deze en vol
gende week voor staat, was
dat een peuleschil. Bij het op
stellen van de rijksbegroting
voor 1984 gaat het om bezui
nigingen tussen f10 en 14
miljard, een absoluut record
bedrag.
Het uitgangspunt is bekend: de
overheid ontvangt dit jaar on
geveer f33 miljard minder
dan zij uitgeeft. Het financie
ringstekort bedraagt 12,7 pro
cent van het nationale inko
men. Volgens het regeerak
koord moet dat tekort in 1986
zyn teruggebracht tot 7,4 pro
cent.
Uit de allerlaatste cijfers blijkt
dat het tekort niet meer
groeit. Er worden dit jaar
geen nieuwe tegenvallers
meer verwacht. Maar de om
buigingsoperaties van de
cember en mei hebben daar
aan slechts ten dele bijgedra-
door
Hans de Bruijn
gen. Het betrof immers min
der echte bezuinigingen,
maar meer lastenverzwarin
gen of lastenverschuivingen.
Dat nog heel wat moet gebeu
ren om het tekort ook echt te
laten dalen is duidelijk. Het
regeerakkoord ging daartoe
uit van f7 miljard per jaar.
Maar ook dat is al onvoldoen
de. Zelfs bij een bezuiniging
van f12 miljard is slechts
sprake van stabilisatie.
Om de doelstelling uit het re
geerakkoord te kunnen halen
zou in 1984 zeker f 14,2 mil
jard moeten worden bezui
nigd: de f7 miljard uit het re
geerakkoord, f 3,5 miljard
aan uitgestelde bezuinigin
gen en f3,7 miljard aan te
genvallende aardgasinkom
sten.
Minister Ruding en de WD-
ministers hebben er geen
moeite mee om zo'n pakket -
in één keer het dubbele van
de doelstelling uit het regeer
akkoord - in de Miljoenenno
ta op te nemen. Het is echter
de vraag of dat zal gebeuren.
Om sociale redenen: de Neder
landers (en dan vooral ambte
naren, minimumloners en
uitkeringstrekkers) hebben
het afgelopen jaar al heel wat
ingeleverd. De pijngrens be
gint voor steeds meer men
sen snel te naderen.
Maar ook om economische re
denen: de Centrale Economi
sche Commissie, een clubje
ambtelijke adviseurs van de
regering, vindt een bezuini
ging van 14 miljard gulden in
één jaar teveel van het goede.
De kans dat het economische
herstel op wereldniveau ook
op onze economie gunstig
uitwerkt, zou worden ver
kleind, omdat de negatieve
effecten (minder bestedin
gen, minder belastinginkom
sten) de positieve om zeep
zouden helpen.
Dat versterkt de neerwaartse
spiraal, waarbij elke tegen
valler weer een nieuwe tegen
valler oproept. Het is daarom
beter te wachten op het her
stel. Wanneer de economie
weer groeit, stijgt immers het
nationale inkomen en daalt
het tekort 'vanzelf.
De CEC houdt het daarom op
f 12 miljard, genoeg om het fi
nancieringstekort iets terug
te dringen, terwijl de nadelen
beperkt blijven. De ambtena
ren zitten daarmee dicht bij
premier Lubbers en de CDA-
ministers, die f 10 miljard al
heel aardig vinden.
Het lijkt aannemelijk dat het
kabinet zal uitkomen op f 10
tot 11 miljard, eventueel aan
gevuld met een belasting- of
premie-maatregel. Iedereen
herinnert zich nog hoe Ru-
ding in april, nadat hij eerst
f3,5 miljard had geëist, ak
koord ging met slechts f2
miljard aan ombuigingen.
Dat heeft zijn onderhande
lingspositie niet versterkt.
Waar komen de bezuinigingen
terecht? Bij het verdelen van
de bezuinigingen wordt grof
weg de volgende 'sleutel' ge
hanteerd: de ambtenarensa
larissen en de sociale zeker
heid 30 tot 35 procent, de af
zonderlijke departementen
20 procent, volksgezondheid
10 procent
Uitgaande van (bijvoorbeeld)
totaal f10 miljard, zouden
ambtenaren en uitkerings
trekkers elk f3,5 miljard
moeten opbrengen, de minis
teries f 2 miljard en de volks
gezondheid één miljard. Tot
zover de objectieve cijfers.
De kernvraag is natuurlijk
hoe die bedragen worden in
gevuld.
Op ambtenaren kan worden be
zuinigd door hun salaris te
verlagen of ze te ontslaan. So
ciale uitkeringen kunnen
voorlopig slechts worden
verlaagd. De aangekondigde
herziening van het sociale ze
kerheidsstelsel (die overi
gens ook tot verlagingen zal
leiden) zal in 1984 nog te wei
nig opleveren.
Op 1 oktober moeten ambtena
ren en uitkeringstrekkers 2
procent inleveren. De eersten
in ruil voor korter werken, de
laatsten - via een nieuwe kop
peling - omdat de eersten
minder krijgen. Dat moet yol-
gend jaar 900 miljoen opleve-
Minister De Koning (sociale za
ken) heeft die ingreep „ver
kocht" met een beroep op het
bedrijfsleven dit voorbeeld
volgend jaar te volgen. Alleen
minister Ruding ziet dat niet
zo zitten, want het betekent
dat de schatkist nog eens
honderden miljoenen gul
dens aan belastingen mis
loopt. Weg bezuiniging. Ru
ding heeft dan ook liever dat
de werknemers in de collec
tieve sector blijvend méér in
leveren dan die in het be
drijfsleven.
Het ziet er naar uit dat dat ook
gaat gebeuren. Het grote pro
bleem is minister Rietkerk
(binnenlandse zaken) die er
weinig voor voelt naar de
ambtenarenbonden te moe
ten gaan met wéér een nieu
we korting, terwijl de huidige
korting voor korter werken
nog vrijwel geen nieuwe ar
beidsplaatsen heeft opgele
verd.
Rietkerk pleit ook nu voor een
herbezetting van de vrijgeko
men arbeidstijd van 80 pro
cent, maar Ruding vindt 50
procent genoeg, omdat de
schatkist er anders niets be
ter van wordt Dat is aan de
ambtenaren echter nauwe
lijks meer te verkopen.
Het kabinet kan dit probleem
alleen vermijden door de pas
bedachte koppeling tussen
ambtenareninkomens en so
ciale uitkeringen los te laten
en de uitkeringen méér te la
ten inleveren. Maar, jammer
voor Rietkerk en de VVD, dat
zit er niet in. Minister De Ko
ning, en met hem het CDA,
wil alleen een korting op de
uitkeringen accepteren als
die voor de héle collectieve
sector geldt.
Als De Koning zijn zin krijgt,
en dat is aannemelijk, zullen
ambtenaren en uitkerings
trekkers dus beiden opnieuw
een flinke veer moeten laten.
Kunnen de ambtenaren daar
bij nog gepaaid worden met
korter werken, voor de uitke
ringstrekkers is er zelfs geen
zalf op de wonde.
De pijn kan hooguit iets wor
den verlicht door sociale pre
mies te gaan heffen over het
ziektegeld, zoals staatssecre
taris De Graaf (sociale zaken)
wil. De kosten van de ziekte
wet dalen dan, en er hoeft
minder op de uitkeringen ge
kort te worden. Omdat de
maatregel ook voor ambtena
ren geldt kan bovendien hun
korting minder worden.
Hoe het kabinet naast dit alles
nog eens f 2 miljard denkt te
kunnen bezuinigen op de al
uitgeknepen ministeries en
fl miljard op de volksge
zondheid (met een dwarslig
gende staatssecretaris Van
der Reijden) is eveneens een
grote vraag. Elke verdere be
zuiniging kost daar immers
werkgelegenheid.
Voor dit soort dilemma's staan
Lubbers en de zijnen nu. Dui
delijk is in elk geval dat het
realiseren van de ambitieuze
doelstellingen uit het regeer
akkoord in toenemende mate
stuit op de grenzen van de fi
nanciële, maatschappelijke
en daarmee politieke reali
teit
