Rotterdam krijgt
een "ponskaart
KNAPPE
Vakmanschap
herken je zo.
GESLAAGDEN
11
,1
WOENSDAG 6 JULI 1983
Naar aanleiding van mijn Trijfel
over roken kreeg ik als nooit-ge-
rookt-hebber) de volgende brief
van mevrouw F. uit O.:
Enkele weken geleden bracht ik
met m'n gezin (man en twee kin
deren) een eerste bezoek aan 't
nieuwe huis van m'n jongste zus
en haar man. Zij zijn onlangs ge
trouwd en wonen ruim 100 km
bij ons vandaan.
Het was een aardige visite. Wij wa
ren van plan ongeveer anderhalf
uur te blijven. Na circa drie
kwartier greep mijn man zijn si
garetten en wilde er een opste
ken. Onze (nieuwe) zwager keek
met ontzetting toe en zei gedeci
deerd: „Ik wil niet dat er in mijn
huis gerookt wordt. Je ziet, we
hebben zelfs geen asbakken
staan!!".
Mijn man een vriendelijk, sociaal
voelend type) aarzelde een secon
de en keek lichtelijk ontredderd
naar buiten...
Wat nu te doen? In z'n eentje buiten
in de tuin gaan zitten? Toch ro
ken, dat zou ruzie geven; weglo
pen, dat is ook zo abrupt de eerste
keer.
Mijn zus keek ongemakkelijk maar
koos partij voor haar nieuwbak
ken echtgenoot (van haar had 't
gemogen), en ikzelf wilde de lieve
vrede bewaren dus stelde me
'neutraal' op!
Mijn man liet de sigaretten op tafel
liggen en hulde zich in stilzwij
gen.
Na een uur moesten we 'eerder' weg
en buiten in de auto werd de ken
nismakingsvisite geëvalueerd
door man en kinderen.
Slotconclusie van mijn echtgenoot:
ik voelde me als een kleine jongen
in een hoekje gedruktik zal er
geen woord meer aan vuil ma
ken, maar 't is de eerste en met
een laatste visite aan dat ongast
vrije huis geweest".
„Mijn zwager kan natuurlijk zelf
bepalen wat er in z'n huis ge
beurt; hoe staat u als niet-roker)
tegenover rokende gasten in uw
huis?", vraagt
Om te beginnen met de laatste
vraag: zeer lankmoedig! Het we
melt bij ons thuis van de asbak
ken, hoewel ik dus nooit rook, en
mijn vrouw hooguit drie of vier
Gauloises per week rookt. Geen
pakjes, maar sigaretten in huis,
zoals we ook allerlei dranken in
huis hebben die we zelf nooit
drinken.
De kwestie is: hoe richt je je leven
in? Naar buiten toe gericht, of
naar binnen toe gericht. In het
eerste geval vind je het altijd
leuk (nou ja, altijd...) als vrien
den onverwacht even aanwip
pen, meeëten, en zich op hun ge
mak voelen in je huis. Ze mogen
roken, de krant gaan zitten lezen,
zich bij de televisie terugtrekken,
enzovoort. Alles is best, zolang er
maar geen visitesfeer ontstaat.
De grootste bezoeking is het be
zoek dat je moet entertainen, en
waarbij je voortdurend zit te be
denken: welk onderwerp zal ik
nu eens aansnijden, zal ik nog
eens iets inschenken, ben ik nu al
weer aan de beurt om iets te zeg
gen?
In het tweede geval, als een gezin
naar binnen toe gericht is, kun je
beter niet onaangediend langs
komen. Men voelt zich dan over
vallen, om niet te zeggen be
dreigd, bijvoorbeeld omdat men
bang is bij gebrek aan voldoende
drank, zoutjes en rookgerei in
huis voor een slechte gastheer te
worden aangezien:„Als ze nu
eerst even hadden opgebeld, had
den we het nog even kunnen op
ruimen en andere kleren kunnen
aantrekken!". In dat soort gezin
nen zal men ook geneigd zijn vol
gens 'huisregels' te leven: „er
wordt hier niet gerookt", de kin
deren krijgen alleen op zaterdag
snoep, de televisie gaat alleen
maar aan als er echt iets bijzon
der te zien is, etcetera.
De een is zo gebouwd, de ander zus.
De vraag is, wie zich aanpast
aan wie: de gast aan de gastheer,
of de gastheer aan de gast? Na
Nederland ken ik Joegoslavië het
beste, en mij is het dikwijls opge
vallen dat de verhouding Joego
slavische gastheer-Nederlandse
gast veel beter is dan Nederland
se gastheer-Joegoslavische gast.
De Joegoslaaf is de volmaakte
gastheer, zijn gast is heilig, alles
wordt opzij gezet voor zijn gast.
Maar de Nederlander is ook een
volmaakte gast, hij past zich
aan, eet en drinkt wat hem wordt
voorgezet, is in alles geïnteres
seerd wat hem vreemd is, stelt
geen eisen.
Omgekeerd klikt het lang zo goed
niet. Als gastheer is de Nederlan
der nonchalant, hij vindt overbo
dige drukte overdreven, men
moet hem en zijn huis (en bed)
maar nemen zoals ze zijn. Maar
ook de Joegoslaaf is als gast niet
veel zaaks. Wat hij niet kent dat
lust en eet!) hij niet, hij is veelei
send en lastig, zonder veel begrip
voor de beperkingen van zijn
gastheer.
De ideale visite-verhouding is dus
de eerste: Joegoslavische gast
heer-Nederlandse gast. De makke
van het hiervoor beschreven pro
bleem van mevrouw F. uit O. is,
dat hier de omgekeerde situatie
ontstond: Nederlandse gastheer-
Joegoslavische gast. De foute
combinatie!
Wie wil er wonen op de vijftigste verdieping? Wie
durft op 130 meter boven de grond op een balkon te
staan?
Wie zich zeker genoeg voelt op zulke hoogten, kan in
twee tot drie jaar in een unieke woontoren in Rot
terdam terecht.
Aan het Weena, middenin het Rotterdamse uitgaans-
en winkelcentrum, komt de hoogste woonwolken-
krabber van Europa, 50 verdiepingen hoog (125 tot
130 meter), die neerkijkt op alle andere gebouwen
in de moderne havenstad.
De woontoren boezemt vanaf de tekentafels ontzag in. Niet zo
zeer vanuit het besef dat het hier gaat om een gebouw dat het
Europese hoogterecord breekt.
Wat de toren nu al, voordat het eerste beton is gemengd en ge
stort, beroemd maakt is het uiterlijk. Het gebouw is niet al
leen zeer hoog, maar ook zeer mooi. Het ontwerp is rank, sier
lijk, zwarte raamopeningen willekeurig uitgestrooid over wit
te gevels.
Het effect is verrassend en heeft het gebouw al een bijnaam
bezorgd: de ponskaart. „Een prima naam, zegt de architect H.
Klunder er zelf van.
Ti-tak-tor
Het vereist durf om hoog te bou
wen. De naam van de ontwer
per zal aan zon letterlijk hoog
tepunt verbonden blijven, wat
hij verder nog voor moois of le
lijks zal maken. Klunaer: „Met
zon gebouw word je inderdaad
beroemd ja. Het staat er. Nie
mand kan er omheen. Ik ben er
trots op dat ik zoiets kan ma
ken in mijn geboortestad".
Bang voor een towering inferno?
Met vier liften is de bewoner in
een mum van tijd beneden. Via
de trappen lukt het volgens
Klunder in vijf minuten. „Maar
dan moet je naar beneden lo
pen zoals ik zelf altijd doe. Met
grote sprongen, anders wordt
het zo saai".
Architect Klunder is vriendelijk
- tegenover de leek. Hij pakt een
papiertje en tekent een vier
kant. Daarin twee horizontale
lijnen, twee vertikaal en hij
zegt: „Wat we gedaan hebben
is eigenlijk het bekende tik
tak-tor spelletje. Zo verdeel je
het grondoppervlak, de verdie
ping, in negen vierkanten. Elk
vierkant is een woning, behal
ve die in het midden en een
aan de rand. Die twee vierkan
ten heb ik gebruikt om de trap
penhuizen, leidingen en liften
te plaatsen".
Is ontwerpen zo eenvoudig? Na
tuurlijk niet. De eenvoud
schuilt in de manier waarop
deze Rotterdamse architect
stap voor stap uitlegt hoe zijn
ontwerp tot stand is gekomen.
Waarom is het zo hoog en niet
nog hoger? Waarom heeft hij
gekozen voor het opvallende
ponskaartuiterlijk?
Wat voor Henk Klunder voorop
stond, was dat het woonge
bouw duidelijk moest ogen als
een woongebouw en geen kan
toor. „Dus wat we niet wilden
was een gesloten gevel of van
die horizontale banden zoals je
bij veel kantoren ziet. De
woonfunctie moest zichtbaar
worden in de gevel door de
aparte eenheden te laten zien
via de raamopeningen.
Techniek
Vervolgens bepaalde de tech
niek de rest. Klunder: „We wis
ten al heel snel dat de raamo
peningen niet recht onder el
kaar mochten zitten. De gevels
hebben een dragende functie
in de constructie. Als je de ra
men dan recht onder elkaar zet.
blijven daartussen smalle kol-
lometjes over en dat is te
zwak".
De gekozen hoogte is ook niet
vrij bepaald. „We dachten aan
vankelijk eerst aan een ge
bouw van tachtig meter hoogte
omdat dat net zo hoog is als het
vlakbijgelegen Shell-kantoor.
Maar het bleek dat als we een
gebouw van die hoogte zouden
funderen op de eerste zand
laag, dan zou de tunnelbuis
van de metro er vlak naast zon
zes tot zeven centimeter kun
nen verzakken. Dus moesten
we funderen op de tweede
zandlaag, op vijftig tot vijfen
vijftig meter diepte. Dieper
funderen is uiteraard veel
duurder. Alleen al omwille van
de bouweconomie moesten we
dus wel hoger. De meerkosten
van de fundering moesten over
meer woningen verdeeld wor
den om het betaalbaar te hou
den".
Als dat besluit eenmaal is geno
men, dan maakt het volgens
Klunder niet veel meer uit hoe
veel verdiepingen er komen.
Niet voor de bewoners zelf die
vanaf de vijftiende verdieping
net zon gevoel voor hoogte zul
len ervaren als op de vijftigste.
En ook niet voor kijkers op
straat. „Als je beneden staat,
zie je niet meer of een gebouw
tachtig, honderd of 140 meter
hoog is..."
Weer terug
Er waren meer eisen vooraf die
het uiterlijk hebben bepaald.
De dragende constructie
moest van beton zijn. Staal
mag in Nederland niet voor
woongebouwen worden toege
past omdat het bij brand zou
De woonwolkenkrabber gezien vanaf het winkelcentrum De Lijnbaan (montage).
smelten en zon gebouw dan in
elkaar zakt. De beschikbare
plek bood ruimte voor een to
ren van minimaal 25 bij 25 me
ter tot maximaal dertig bij der
tig-
Alle technische eisen, veilig
heidseisen en andere voor
waarden beperken in principe
de ontwerpvrijheid. Klunder:
„De constructieve aspecten
van zon gebouw zijn nog het
meest interessant. Je moet pro
beren daar het maximaal mo
gelijke uit te halen en dat te
verwerken in een verschij
ningsvorm die niet alledaags
„De stedebouwkundige voor
waarden lagen natuurlijk vast.
Rotterdam wilde op deze
plaats een woontoren omdat ze
weer meer bewoners middenin
de stad wil. Een aantal jaren te
rug wilde iedereen de stad uit.
Er is zo langzamerhand weer
een omgekeerde trend ont
staan. Jonge mensen zonder
kinderen willen dichtbij de ste
delijke voorzieningen wonen,
bij bioscoop, uitgaan, winkels
en openbaar vervoer".
Hij verklaart daaruit ook de
enorme belangstelling van po
tentiële bewoners voor het ge
bouw. Na een eerste serie ad
vertenties in Rotterdamse dag
bladen hebben zich 1800 moge
lijke bewoners gemeld, waar
van duizend serieuze gegadig
den zijn overgebleven. Wie wil
in de ponskaart wonen?
Volgens Klunder zijn het jonge
alleenstaanden of stellen zon
der kinderen die vlakbij de
binnenstad met al haar voor
zieningen willen wonen. „Het
meest aantrekkelijke van dit
gebouw is natuurlijk het fan
tastische uitzicht. Je kan elk
schip in Hoek van Holland zien
binnenkomen", aldus de Rot
terdammer.
Hypotheek
Het worden geen peperdure ap
partementen. Dat is het uit
gangspunt voor zowel de bou
wer, de Hollandsche Beton
Groep en de meest waarschijn
lijke financierder van het pro
ject, het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds. De totale kos
ten worden begroot op 37 mil
joen gulden. Dat is uitgaande
van het maximale aantal van
350 flats bij 50 verdiepingen,
ruim 105.000 gulden per wo
ning. Als het huurwoningen
worden, dan betekent dat een
maandprijs van 650 gulden.
Het ABP wil echter liever geen
huurwoningen, maar koopwo
ningen. Om de maandelijkse
lasten betaalbaar te houden,
onderzoekt het pensioenfonds
nu een speciale hypotheek-
vorm die rekening houdt met
inflatie en groeiende inko
mens. Er wordt gedacht aan
een hypotheekrente van 5,6
procent, al wil het ABP dat cij
fer niet bevestigen.
Het ABP stelt overigens nadruk
kelijk dat ze nog geen enkele
formele besissing over het
ponskaartproject heeft geno
men. Als straks de werkelijke
belangstelling voor huren of
kopen tegenvalt, trekt het ABP
zich alsnog terug. Belangrijk is
ook of de berekende bouwkos
ten van in totaal ongeveer 37
miljoen haalbaar zijn.
Architect Klunder is daarom ook
juist aangezocht als ontwerper
omdat hij veel ervaring heeft
met woningbouw in de sociale
sector. Hij moest ervoor garant
staan dat het ontwerp niet te
luxueus en te duur zou wor
den. Dat hij als architect nog
nooit hoger bouwde dan acht
verdiepingen werd van minder
belang geacht.
blunder is speciaal naar New
York afgereisd, de stad die be
roemd is om zijn wolkenkrab
bers, om uren met het hoofd in
de nek inspiratie op te doen.
„Je hebt er eigenlijk niets
aan", concludeert hij nu. „De
veiligheidseisen bijvoorbeeld
zijn hier in Nederland veel ho
ger. In de VS mag wel met
staal worden gebouwd, hier
niet. Er is daar ook een totaal
andere houding tegenover het
wonen in zulke hoge gebou
wen".
Ramen
Eén belangrijke vraag kon aan
de hand van de ervaringen in
de VS gemakkelijk worden
beantwoord. In het eerste ont
werp van de Weenatoren was
uitgegaan van niet te openen
ramen. „Wij waren bang dat er
op die enorme hoogte windtur-
bulenties zouden kunnen ont
staan die gevaarlijk zouden
zijn als je bijvoorbeeld een
raam zou openen. In de VS
bleek dat het helemaal geen
probleem is. Omdat de poten
tiële bewoners hier in Rotter
dam allemaal lieten blijken dat
ze wel frisse lucht wilden heb
ben en zelfs buitenruimte, heb
ben we de ramen toch zo ge
maakt dat ze open kunnen en
hebben we zelfs bij elke wo
ning een loggia (een klein bal
kon) getekend".
De ramen kunnen niet verder
open dan twintig centimeter.
Niet zozeer om zelfmoordpo
gingen tegen te gaan, maar
meer om ongelukken bij bij
voorbeeld het ramen lappen te
voorkomen, zegt Klundert. En
zelfmoord? „Ach, als je dat per
se wilt, lukt het ook vanaf de
zesde verdieping", aldus de
ontwerper.
Tijdens het doorrekenen van de
constructie is gebleken dat de
toren, ondanks zijn hoogte, ei
genlijk heel traditioneel kan
worden gebouwd. De vloeren
en wanden worden gestort vol
gens de traditionele gietmetho-
de in bekisting. Dat betekent:
eerst vloer en wanden storten,
laten harden, de bekisting los
maken, op de verse vloer plaat
sen en opnieuw beginnen. Het
is een langzame methode maar
wel de goedkoopste en meest
zekere.
Alle leidingen en transporten
kunnen zonder tussenstation
worden aangelegd. Er hoeft
bijvoorbeeld niet op de helft
van de hoogte een waterreser
voir te komen om vandaar de
bovenste verdiepingen te voor
zien. Volgens Klunder zit de
bovenste verdieping er, dank
zij de goede isolatie en de aan
sluiting op het stadsverwar
mingssysteem, er net zo
warmpjes bij als de onderste.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Aan het
Ashramcollege zyn de volgende kandi
daten geslaagd:
LTS
J. Brouwer, F. Davidis, A. v. Holstein,
D. Ivakic, I. Janvier, L. v.d. Laan, E. La
gendijk, M. Maurits, R. Plagmeijer, C.
Saamena, P. van Eyk, R. Fransen, Th.
Roes, L. Verschuur, E. Wilvers, P. Blom,
E. de Greef, E. Metselaar, A. de Vogel,
A. Zirkzee.
MAVO
H. Akerboom, A. de Beer, M. Berhitoe,
M. Bogaards, M. Buys, J. Duivenvoor
den, E. van Egmond, G. van Emmerik,
M. Goederaad, J. v.d. Hagen, A. Heems
kerk, E. den Hartog I. de Heij, A. Hij-
man, B., de Jong, K. van Kempen. M.
Kimpel, P. Kleijn, W. Knopperts, P. Ko
men, Y. de Koning, W. Lubbers, M.
Maas, C. Mank, B. Mooijman, -E. Mou
nts, M. Nill, D. Odyk, A. Oudshoom, R.
Pielstroom, A. Reusen, C. Reusen, L.
Rietveld, M. van Rijn, A. Slangen, M.
Springer, M. Sprinkhuizen, M. van Val-
HAVO
R. Baart, E. Bakx, J. v. Beest, A. Boers,
P. Bon, P. Bosland, S. Broos, A. Charoe,
O, van Duimen, G. van Dijk, L. van Eg-
mond, M. Faay, D. Geritz, M. Gerritsn, I.
van Graas, W. de Haas, M. den Hertog,
M. Heijmans, J. Hoogduin, J. Hooge-
veen, C. v.d. Hoorn, H. Huitema, J. Hui-
tema, M. Hijman, L. Isbrucker, E. Jan
sen, P. Janssen, K. de Jong, N. de Jong,
R. Kelters, M. Kömnpier, J. Kool, Y.
Lodder, M. Markman, E. NiemöUer, P
Otten, J Ouwerkerk, G. Overbeek, H.
Overdevest, M. du Pau, P. Plu, R. Rook,
J. de Roos, P. Rozestraten, J. Ruijter K.
Schakenbos, E. Schmidt, H. Schevaars,
M. Sep, P. Sep, J. Stigter, A. van Veen,
F. Verbeij, S. de Vilder, C. Vreeswiwjk,
A. Wierdsma, G. Woerdman, E. van Wol-
n, E. Wortman, E. Zonderop.
Egmond, B. Endlich, S. Engelkes,
M. Fransen, F. de Grijs, E. Heespelink,
R. Hitaijahubessy, J. Hoogeveen, P. Ijs-
brucker, E. v.d. Jagt, G. Jonker, A.
Kemp, F. van Klink, Ch. Koeleman, R.
Koeleman, M. Kroft, F. Lafeber, S.
Lekx, M. Leuring, R. van Maurik, Th.
Melchers, A. van Milaan, A. Nieuwen-
huize, C. Pieterse, P. v.d. Poel, J. v.d.
Pijl. B. Roeloffs, W. Roggeveen, F. Sana-
keij, A. Sannen, D. Snekls, R. Soerdjba-
lie. M. Steegers, I. Straver, H. Stuit. I.
ADVERTENTIE
MODIEUZE BLOUSE
Van 100% katoen met staand boordje. In
diverse streep-
dessins en kleuren,
Bij Xenos nu
EN NOG VEEL MEER
VROLIJKE VRIJETIJDSKLEDING E
ZONNIGE ZOMERSPULLETJES.
I piHpn RrppQt
Luiden l'-rvestraal 1i2-I-h Tel (h-lv^h
19 Vestigingen door geheel Nederland
Tasseron, Y. Tewarie, J. de Venster, A.
Viool, J. Vogelaar, H. Vollebregt, M.
Vollebregt, A. v.d. Voort, G. Vreeswijk,
J. van Vulpen, P. van Weeghel, L. de
Wit, H. Witteman, M. Wijsman, J. Zon
neveld.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Aan de Bospark-
Its slaagden de volgende kandidaten:
Diploma Theoretisch Technisch On
derwijs (TTO)
H. Blanken, J.W. Bijleveld, T.V. Du,
E.M. van Dyk, P.P.C. Groen, W. v.d.
Helm, R. Jansen,. B.G. de Koster, R.
Kroone, E. v. Leeuwen, R.F. Rijneveld,
H. Smulders, M. Verschuur, R.B.P. Viel-
voije, J. Vreeken, P.v.d. Wal. N.G. Wijf
je, G. v.d. Sluijs.
Diploma Elektrotechniek
W. Bergshoeff, M.R. Bonte, M.S. Boot,
A.J.W. v.d. Camp, G.J. Corts, R.P. Hage
naar, P.A.J.K. Harmusial, J.H. v.d. Heij
den, L.J. Rienstra, R.W. Roorda, K.C.J.
v.d. Steeg, M. v.d. Urk, A.C.M. Verkleij,
J L. Vrij, W.R. de Wit, W.L. Wolmerstett,
P.M. van Wijk, J.D. Zaal, W.L. Jacobi, P.
v.d. Knijff, N.A. Pieters, P. Tetteroo, W.
v.d. Vendel, J. v.d. Berg, Th. de Boer, A.
Bredewoud, A.L.C. Broekema, P.
Groot, P.A. v.d. Hoek,. P.L.N. Korbee, J.
de Lange, M.C. Lowies, Ch.J.M. Mank,
A.J. Moses, J.J. Renes, A.F. Schouten,
G.J.M. Turnhout, W. Verbokkem, G.J.
Verkade, Th.C. van Zwieten, P.S.A.D.
Evers, A.G. Hattu, M. Laros, J.A. Latu-
manuwij, P. v. Leeuwen, E. Molle, J.
Soekhoe, H.J. Tumurang, R. Verheul.
Diploma Motorvoertuigentechniek
J. Bek, P. de Boer, R.C.L. Bosman,
B.A.H. Broekhoff, W. Domburg, F. v.
Duuren, P.S.L.C. van Es, G.G. Geiten
beek, J.W.S. Hogervorst, M.G.M. Hij
man, S Jainath, G.P. de Jong, C. Kool, J.
Koster, R.R. de Lange, G.P. v.d. Lee, C.
Meeuwis, G.J.J. Obdeijn, J.P. v.d. Poel,
H. Schellingerhout, J. Spierenburg, M.L
van Tol. H.J. Valk, M.C.G Versluis,
P.Th. van VUet, R.C. van Vliet, R. v.d.
Weteringh, C. van 't Wout, A.G. Zaal,
A.v.d. Bosch J.W. de Goey, L. Korevaar,
R.G.J.F. v.d. Linden, J.P. de Rover, G.
de Ruiter, R.D. Turkenburg, M.G. Voor-
douw, Ch. Zwaan, M. v.d. Zijden, E.
Borst, D. Hoogendoorn, A. Korkmaz, E.
Morgenrood S.J.P. v.d. Ploeg, P. Rade
maker, P. Ch. Windhorst, A. Yildiz.
Diploma Mechanische techniek diff.
niet-verspanend.
M. Fennich, R. Hoogendoorn, B. Jan
sen. F. Moumen. W.v, Oosterom. R.A.
Zitter, J.v.d. Zwam, B.A.J. v.d. Berg,
H.G. Bos, F.P. van Dam, E.v. Diggele,
R.C.F. van Kleef, R. Mulder, S.S. Pool.
J.J. Stegeman, W.J. Vreeling, A.P. L'A-
mie, D.J. Duiker, N.A. Dijk, P.J. Jacobi,
J. Maaijen, M.P.F. Truijen.
Diploma Mechanische Techniek diff.
verspanend.
P. v.d. Bovenkamp R. Bruggeman, M.J.
Davelaar, R. de Graaf, A. de Jong, S. Os
kam, R. Verhorst, A.J. Vernes, R.K. v.d.
Zwan, D.W.P. Carree, J.M. Mourits,
A.S.J. v.d. Geest, W.P. van Boven,
L.F.F. Houwers, D. Kinkel, R.J. Ale-
wyn, A.G. Broers, B.J. v. Diggele, F.C.
Erkelens, P.S. Harkema, H.C. Horsman,
G.W.J. Lever, R.J. Kraan, M.J. Lange-
maire, C.M. van Velzen, M.L.J. Vonk,
J.A.Zeilstra, K.J. Roskam.
Diploma Bouwtechniek Schilderen
H.W.J. Bastiaans, R.Ch.F. Lodder,
J.W.M. Schenk, D.J. Sloos, R.v.d. Boch,
H. Hoogenmes, J.W.R. Nieuwenhuijzeh.
Diploma Bouwtechniek Timmeren
R. v.d. Boom, G. Boot, P.A. v. Engelen,
R. v. Groeningen, P. van 't Hart, R. Kin
kel, M.P. Langelaar, R.A. v. Leeuwen,
H. Prins, K.J. de Smits, P.C. v. Velsen,
J.C. van Dockum, W.G. Domburg, R.
Groenevelt, A.M. v.d. Haas, P.L. v.d. Ha
ven, R.A. Keijzer, R. de Lange, R.J.
Prins, R.Ch.W.J. v.d. Sman, C. Smit, J.J.
van Teijlingen, F. Tuinenburg, A.G. van
Veen. E.F. Verwoerd, A. Westmaas,
F.L.C. Aartman, M.S. Bruijnes, J. Bijle
veld, M.M.J, van Dyk, C.J. Houtman, P.
Lowies, P.A. Ouwerkerk, H. Roos, M.
Yildiz, J.F. Zandstra, A. v. Beusekom,
J.D. Davelaar, A.H. Gerth, Th.R.J. v.
Leeuwen, G. v. Oeveren.
Diploma Bouwtechniek Metselen
A.Ch.M.E. Lente, L.H.J. Akerboom,
G.J. Bonte, A.v.d. Hoek, S. Hofland,
E.Th.A. Meijer.
LEIDEN - Aan het christelijk lyceum
Dr. W.A. Visser 't Hooft slaagden de
volgende kandidaten.
VWO:
M. Baak, V. Busono, M. Donkersteeg, P.
Heemskerk, H. Mastenbroek, B. de
Mooy, A. Romein, A. Smits.
Havo:
J. van Amerom, J. van Berkel, A. Bruij
nes, H. Dankbaar, A. Dekker, R. van
Dinter, T. Dirken, A. van Egmond, K.
de Graaf, J. Hoogstraten, L. Iedema,
H. de Kievit, H. de Koning, C. de
Mavo:
D. Aarts, S. Bakker, R. van Berge Hene
gouwen, Z. Bergsma, S. Bharosa, I.
Boot, M. Claproth, R. Crama, J. Devi-
lee, E. Docters van Leeuwen, M. van
Egmond, Shui Chong Fu, H. Geld-
hoff, S. van Groeningen, L. Hogewo-
ning, B. Holierhoek, M. Houttuin, H.
Kanbier, S. Kerpel, L. Kloosterman,
J. Kluivers, W. Koorenneef, W.
Koornstra, L. Kooij, A. Koudijs, E.
Kramer, A. Kruider, H. de Leeuw, B.
van Lingen, E. Loerakker, J. Meskers,
P. Olivier. J. van Overloop. I. Pranger.
E. Scheerders, P. Schoneveld, A.
Schotel. W van der Sluys, C. van Sta
veren, S. Verburg, M. Vervuurt, L.
Vis, M. Vring, J. Wiederhold.
LEIDEN - Aan het Stedelijk Gymna
sium slaagden de volgende kandida
ten: A. Krieger, E. Noach, M. Rood
nat, O. Tichler, A. Vas Dias.
LEIDERDORP Bij de Leidse Onder
wijsinstellingen slaagden voor het
vakdiploma werktekenen: A. Brands,
P. van der Most Van Spijk, J. Ver
does. K. de Vries. C. van der Wal.
Al meer dan
300 jaar brouwt
Grolsch haar
op natuurlijke en
ambachtelijke wijze
En dat proefje.
Vakmanschap is Meester