c
Rebellen hebben
centrale Bekaa
Extra Europese visserijraad
Griekenland is
morgen 'gretig'
voorzitter EG
België niet gelukkig met
Woensdrecht als raketbasis
Noodtoestand in Guatemala
r»Ö,
contact
lenzen.
Conflict binnen PLO verscherpt
Minister Kenia wegens
"verraad" geschorst
Fretilin: gesprek over
Oost-Timor op handen
DONDERDAG 30 JUNI 1983
Buitenland
BRUSSEL - De aanwijzing van de
vliegbasis Woensdrecht voor de
mogelijke plaatsing van de nieu
we kruisraketten heeft ook in
België soms heftige reacties-op
geroepen. Dat gebeurde met na
me in de 20 km verderop gelegen
Belgische havenstad Antwerpen.
Burgemeester Cools van Ant
werpen noemde het besluit „bij
zonder ongelukkig". Hij vindt
dat de Nederlandse regering met
de Belgische autoriteiten overleg
had moeten plegen en dat er nu
geen rekening is gehouden met
de strategisch belangrijke positie
van Antwerpen.
Ook de fractievoorzitter van de so
cialisten in de Vlaamse Raad,
Van Elewijck, reageerde nega
tief: „Het is ontoelaatbaar dat de
Nederlanders hun raketten in de
achtertuin van Antwerpen ko
men plaatsen". Mede op initiatief
van de socialisten zullen zater
dag in Antwerpen verschillende
groeperingen demonstreren te
gen het Nederlandse besluit.
Inmiddels is op het NAVO-hoofd-
kwartier in Brussel met de offi
ciële aanbieding van de geheime
Nederlandse brief met de plan
nen voor de nucleaire en niet-nu-
cleaire defensie aan secretaris
generaal Luns, de officiële con
sultatie begonnen. Bü deze con
sultatie zijn de NAVO-ambassa-
deurs van de lidstaten betrok
ken, alsmede de hoogste militai-
door
Ferry Mingelen
re commandanten en het Militai
re Comité. De consultatieproce
dures duren doorgaans twee tot
drie maanden.
In NAVO-kring vraagt men zich af
of, ook gezien de komende
vakantietijd, men erin zal slagen
de zaak tijdig af te ronden om mi
nister De Ruiter van defensie in
staat te stellen zijn defensienota
in oktober aanstaande nog uit te
brengen.
Het is overigens nog niet duidelijk
wat de NAVO nu precies aan
moet in de consultatie met de
„overwegingen" van de Neder
landse regering ten aanzien van
de afstoting van bepaalde kern
taken. Men begrijpt in NAVO-
kring best dat deze overwegin
gen om binnenlandse politieke
redenen nog geen besluiten kon
den zijn, maar in de officiële con
sultatie heeft de NAVO tot nu toe
alleen met werkelijke regerings
voornemens en niet met de meer
vage overwegingen te maken ge
had.
Overigens werd in NAVO-kring
positief gereageerd op de aanwij
zing van Woensdrecht. Men reali
seert zich dat Nederland daar
mee nog niet voor de plaatsing
heeft gekozen, maar de verdere
voorbereidingen voor eventuele
plaatsing zullen de positie van
het Westen in de onderhandelin
gen met de Sowjet-Unie over wa
penbeperking versterken, zo
meent men in NAVO-kring.
BEIROET - „Alle wegen naar een vreedzame, democratische regeling van dit conflict zijn
nu door de rebellen afgesneden. Zij hebben duidelijk besloten dat een militaire con
frontatie de enige manier is om zich tegen de meerderheid van het Palestijnse volk te
manifesteren". Dit verklaarde gisteren Aboe Jihad, de militaire commandant van de
PLO, naar aanleiding van de al zeven weken voortdurende gevechten tussen voor- en
tegenstanders van PLO-voorzitter Jasser Arafat.
De gevechten van dinsdag, waarbij
drie posten van loyale aanhan
gers van Arafat door rebellen
werden veroverd, zijn gisteren
voortgezet en naar noordelijker
posities verplaatst. De rebellen
hebben, volgens de laatste be
richten uit de Bekaa-vallei, nu de
gehele centrale strook van de
vallei langs de strategische
hoofdweg tussen Beiroet en Da
mascus in handen. Bij de ge
vechten zijn tot nu toe zeker 28
door
Aernout van Lynden
guerrillastrijders gedood en vie
len, ook onder de burgerbevol
king, tientallen gewonden.
De rebellen, die volgens ooggetui
gen in de Bekaa worden ge
steund door eenheden van het
Syrische leger, hebben tot dus
ver zeker zes posten van loyale
guerrillero's onder de voet gelo
pen, maar treffen steeds sterkere
weerstand in hun poging alle
PLO-posities in dé vallei over te
"Zuivering"
De verklaringen van rebellen, die
nu duidelijk het gevoel hebben
aan de winnende hand te zijn,
worden steeds scherper. Slechts
een week geleden verklaarde de
leider van de opstand, kolonel
Bijna af
De restauratie van de Eiffelto-
ren in Parijs zal in oktober
praktisch voltooid zijn, na 33
maanden werk, zeven maan
den meer dan Gustave Eiffel
nodig had om de attractie in
1887-'89 te bouwen. Dit heeft
de directie gisteren bekend
gemaakt.
Het herstel zal als afgerond
worden beschouwd wanneer
een exclusief restaurant op
de tweede vleugel opengaat.
Het volledige herstel zal pas
eind van het jaar zijn beslag
krijgen.
Diefstal
De enige vrouwelijke procu
reur die België rijk is, is giste
ren door het Hof van Beroep
in Brussel veroordeeld tot
een hoge geldboete en drie
maanden voorwaardelijk met
een proeftijd van vijfjaar. De
boete krijgt ze omdat ze vier
vogelkooien gestolen had bij
de griffie in Doornik waar ze
haar functie uitoefent. Het
ging om in beslag genomen
kooien waarvan de procureur
bevolen had dat ze vernietigd
moesten worden. Ze moet de
kooien teruggeven aan de
Belgische staat.
Genesteld
De vriendin van een gedeti
neerde in de strafgevangenis
van Lenzburg in het Zwitser
se kanton Aargau heeft vier
weken lang bij haar man in
de cel gewoond voordat het
liefdesnestje werd ontdekt.
De 39-jarige vrouw had de 44-
jarige gevangene op 25 mei
bezocht. Toen het bezoekuur
was afgelopen smokkelde hij
haar op weg naar de uitgang
naar zijn cel. Pas op 24 juni
werd dat ontdekt, toen een
bewaker een vrouwenstem
hoorde.
De verantwoordelijke man van
het kanton Aargau, Louis
Lang, zei gisteren in het par
lement dat zelfs aan het hu
mane regime in de gevange
nis van Lenzburg grenzen
zijn.
Aboe Moesa, dat hij niet Arafat
ten val wilde brengen, doch
slechts de politieke lijn van de
PLO 'herstellen'. Gisteren ver
klaarden echter twee van zijn
naaste mede-rebellen dat zij door
zouden gaan 'totdat de PLO ge
zuiverd was van alle afvalligen,
zoals Arafat'.
Arafat zelf heeft de afgelopen twee
dagen besprekingen gevoerd
met verschillende Arabische lei
ders en verwacht wordt dat hij
een spoedzitting van het centrale
comité van de PLO in de komen
de dagen zal voorzitten om te
trachten een regeling van het es
calerende conflict te vinden.
Véél hoop heeft men niet dat de
bijeenkomst tot iets zal leiden.
Ondertussen is de speciale Ameri
kaanse gezant voor het Midden-
Oosten, Philip Habib, in Beiroet
aangekomen voor besprekingen
met de Libanese regering. De
twee hoofdpunten van gesprek
zijn de Israëlische plannen voor
een gedeeltelijke, eenzijdige te
rugtrekking van zijn troepen uit
Libanon en de onveranderde
weigering van Syrië het verdrag
tussen Libanon en Israël over de
algehele terugtrekking van alle
buitenlandse militairen uit Liba
non te aanvaarden.
Habib zal ongetwijfeld op grootse
wijze door zijn Libanese gasthe-
ren worden onthaald, maar het is
op zijn zachtst uitgedrukt on
waarschijnlijk dat Syrië hem eni
ge hoop zal bieden. Dinsdag
avond verklaarde president Ha-
fez Assad van Syrië nog dat Syrië
nooit het Israëlisch-Libanese
verdrag zal aanvaarden en dat
zyn land gereed was voor een
nieuwe oorlog met de 'zionisti
sche vijand'.
Habib heeft in onderhandelingen
met premier Begin van Israël
eerder deze week, de verzekering
gekregen dat de Israëli's hun
troepen nog niet uit de Sjoef-ber-
gen, net ten oosten van Beiroet,
zullen terugtrekken tot over drie
of vier weken. De Amerikaanse
en Libanese regeringen hebben
Israël gevraagd niet onmiddel
lijk uit de Sjoef te verdwijnen om
zodoende het Libanese leger de
tijd te gunnen zich voor te berei
den om de Israëlische stellingen
over te nemen.
De Zwitserse kappers Jean-Frangois en Emmanuel Thürler produceer
den samen deze gigantische pruik, een replica van het haarstuk van Ma
rie-Antoinette. Deze 18de eeuwse pruik was echter maar 50 cm hoog, ter
wijl dit gevaarte 284 cm haalt. De broers willen op deze wijze in het
Guiness-recordboek komen. (Foto ANP)
NAIROBI (Reuter/UPI) - President
Daniel Arap Moi van Kenia heeft
gisteren zijn minister voor con
stitutionele zaken Charles Njon-
jo geschorst op beschuldiging
van verraad. Volgens het officië
le Keniase persbureau liet Moi
de schorsing onmiddellijk in
gaan "hangende een gerechtelijk
onderzoek naar de ernstige be
schuldigingen".
In het Keniase parlement werd gis
teren de beschuldiging geuit dat
Njonjo - die in zeer brede krin
gen wordt beschouwd als een
van Kenia's machtigste politieke
figuren - zakelijke belangen had
in Zuid-Afrika. Kenia verbiedt
handel met dit land vanwege de
apartheidspolitiek. De ondermi
nister voor economische plan
ning, Martin Shikuku, bood het
parlement wat hij noemde schrif
telijk bewijs aan dat Njonjo ook
in het geheim geld had gekregen
van mensen in de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannië, die hem
steunden.
De "verradersaffaire" ontstond zes
weken geleden toen Moi op een
vergadering zei dat ongenoemde
vreemde mogendheden een niet
genoemd politicus klaarmaakten
voor overname van het presi
dentschap. Njonjo heeft gisteren
in een persverklaring de be
schuldiging tegengesproken dat
hij deze "verrader" was. De zaak
heeft Kenia in zijn ingrijpendste
politieke crisis gestort sinds de
mislukte greep naar de macht in
augustus van het vorig jaar on
der leiding van de luchtmacht.
Het was voor Moi aanleiding in
september verkiezingen te orga
niseren, een jaar voortijd, om on
trouwe leden van zijn regering te
zuiveren.
BRUSSEL (ANP) - Omdat er gro
te moeilijkheden met de haring
visserij dreigen, zijn de Europese
visserijministers voor een extra
raad in Brussel bijeengekomen.
Nederland behoort bij de landen
die op die speciale bijeenkomst
Afmeren verboden
TOKIO (AFP) - Het gemeentebe
stuur van Yokosuka bij Tokio
heeft gisteren een verzoek afge
wezen van het Amerikaanse oor-
loggschip "New Jersey" om in
augustus te mogen afmeren, om
dat het naar men aanneemt kern
wapens aan boord heeft.
De burgemeester van de stad en de
gouverneur van de provincie
hebben in een boodschap aan de
Japanse minister van buiten
landse zaken, Sjinto Abe, ge
vraagd of de regering haar offi
ciële politiek van afwijzing van
kernwapens op Japans grondge
bied strikt naleeft.
hebben aangedrongen. Maar de
directe aanleiding voor het hou
den van die extra raad is dat
Noorwegen dreigt door te gaan
met de haringvisserij in de
Noordzee, terwijl het "voor
schot" dat dit land daar op zijn
haringvangst had is uitgeput.
Noorwegen is geen EG-lidstaat,
maar het behoort wel tot de klei
ne groep van landen waarmee de
EG jaarlijks onderhandelt over
de verdeling van de vangsten in
bepaalde wateren. Tijdens on
derhandelingen die in mei wer
den afgerond is overeengeko
men, dat Noorwegen dit jaar
31.000 ton haring in de Noordzee
mag vangen. Eind mei kreeg het
op die vangsten een voorschot
van 3.500 ton. Het heeft die hoe
veelheid nu gevangen en het
wenst door te gaan met haring
vissen. Oslo zou zelfs al gedreigd
hebben, aldus EG-commissie-
kringen in Brussel, om de over
eenkomst met de EG op te zeg
gen als het geen gelegenheid
krijgt door te gaan met de ha
ringvangst in de Noordzee.
Op hetzelfde moment dat Noorwe
gen een voorschot ontving op
zijn haringvangsten werd ook
een voorschot gegeven aan Ne
derland en het Verenigd Konink
rijk (van elk 3.000 ton) en aan
Duitsland, Frankrijk en Dene
marken (van elk 1.000 ton). Dat
stelde Nederlandse vissers in
staat om voor het eerst na zes
jaar weer maatjesharing aan land
te brengen. Ook het Nederlandse
voorschot is inmiddels uitgeput.
De Nederlandse vissers zijn
"langzaam door blijven vissen"
(zoals minister Braks het tijdens
de laatste visserijraad op 20 juni
in Luxemburg noemde).
Braks zei toen wel dat Nederland
stipt alle vangsten die boven de
3.000 ton uit zouden gaan aan de
EG-commissie in Brussel zou
melden. Dat is ook gebeurd en
de EG-commissie heeft geen be
zwaar tegen die vangsten ge
maakt. Nederlandse vissers heb
ben op het ogenblik zo'n 30(1 tot
450 ton meer haring gevangen
dan het voorschot van 3.000 ton.
Tijdens de jongste visserijraad in
Luxemburg kwam de EG-com-
missie met voorstellen waaruit
bleek dat Nederland dit jaar na
de 3.000 ton voorschot nog 18.600
ton haring in de Noordzee zou
mogen vangen. Dat is ruim 25
procent van de totale haring
vangst. Minister Braks staat op
het standpunt dat de aan Neder
land toegedachte vangsten te ge
ring zijn. In het verleden ving
Nederland zo'n 32 procent van
de Noordzeeharing en we willen
nu minstens 30 procent van het
totaal hebben, zo luidde op 20 ju
ni zijn redenering.
ADVERTENTIE
CAMPING-MARGARINE
y Voor uit en thuis.
GUATEMALASTAD (UPI/Reuter)
- President Efrain Rios Montt
van Guatemala heeft gisteren na
geruchten over een staatsgreep
de noodtoestand voor het hele
land afgekondigd. De noodtoe
stand houdt onder meer een be
perking in van de persvrijheid én
politieke activiteit.
Kolonel Francisco Gordillo Marti
nez, de man die verleden jaar
maart de coup leidde die Rios
Montt aan de macht bracht, had
dinsdagavond voor de televisieo
penlijk het aftreden van Montt
gevraagd en hem ervan beschul
digd dat hij zich vastklampte aan
de macht. Montt zou Gordillo bo
vendien geprobeerd hebben om
te kopen teneinde hem stil te
houden en het land te verlaten,
[n een op de band opgenomen in
terview verklaarde Gordillo dat
Montt zich als een verrader ge
draagt, omdat hjj zijn belofte om
onmiddelijk verkiezingen uit te
schrijven voor een grondwetge
vende vergadering, niet was na
gekomen. Cordillo, die enige tijd
in de gevangenis heeft gezeten
omdat hij in oktober een staats
greep tegen Rios Montt zou heb
ben beraamd, verklaarde verder
te zullen onderduiken.
Het optreden van Gordillo leidde
tot geruchten van een staats
greep, waarop de regering gister
morgen via alle radiostations de
boodschap uitzond dat er geen
staatsgreep aan de gang was en
dat zij de situatie onder controle
had. Enkele uren later werd de
noodtoestand afgekondigd.
Het militaire bewind sprak van een
"uitzonderingstoestand", die van
beperkte duur zal zijn en geen
hinderpaal vormt voor de politie
ke opening, maar wel beperking
van een aantal burgerlijke vrijhe
den inhoudt, zo werd gezegd.
Veroordeelde
Zuidafrikaan
op borgtocht
knaak vrij
KAAPSTAD (AP) - De zieke,
bejaarde zwarte vakbondslei
der, die dinsdag in Kaapstad
werd veroordeeld tot vijfjaar
gevangenisstraf, is gisteren
op last van de rechter op een
borgtocht van 1 rand (2,50
gulden) vrijgelaten.
Oscar Mpetha (74), die wegens
zijn slechte gezondheid mo
gelijk nog slechts een of twee
jaar te leven heeft, kreeg het
recht van beroep en werd
voor de eerste maal, sinds
zijn arrestatie in 1980, op vrije
voeten gesteld.
Mpetha en negen andere zwar
ten werden dinsdag veroor
deeld wegens het aanzetten
van jongeren tot demonstra
ties die uitliepen op geweld
dadigheden in de zwarte wij
ken van Kaapstad.
De Nederlandse minister van
buitenlandse zaken Hans van
den Broek heeft bij zijn Griek
se collega's behalve grote
openheid en motivatie een
„gretigheid" aangetroffen om
morgen het EG-voorzitter-
schap van West-Duitsland over
te nemen. Daarbij is tevens
duidelijk geworden dat Athene
ervoor waakt de globale EG-
problemen niet te vermengen
met specifiek Griekse vraag
stukken.
Dit verklaarde de Nederlandse
bewindsman aan het slot van
een bliksembezoek van nau
welijks een etmaal aan Athene.
Het niet plaatsvinden van een
ontmoeting met premier And
reas Papandreou, die de Griek
se binnen- en buitenlandse po
litiek totaal beheerst, kon na
tuurlijk aan dit „tijdgebrek"
worden geweten, maar ontnam
aan het bezoek iets van het be
lang dat eraan zou kunnen
worden toegekend juist aan de
vooravond van de eerste juli.
Van den Broek had wel bespre
kingen met zijn collega Chara-
lamvopoulos en de staatssecre
tarissen van buitenlandse za
ken Kapsis en Varphis. Deze
laatste speelde indertijd een
gewichtige, zij het niet afge
ronde, rol bij de onderhande
lingen over Griekenlands EG-
lidmaatschap. De zeer ervaren
Varphis zal de komende zes
maanden het college van
staatssecretarissen voorzitten
dat de lopende zaken behan
delt. Van den Broek voorziet
dat onder Varphis' leiding een
vruchtbare, werkverdeling zal
komen, met inschakeling van
de ministeries van financiën en
landbouw, ter uitvoering van
wat hij noemde „de opdracht
van Stuttgart", de laatste Euro
top.
ten op de EG in de Griekse
voorzittersperiode. Alles moet
worden gedaan om de verschil
len tussen Noord en Zuid (en
Athene steunt van harte, zelfs
tegen de eigen direct materiële
belangen in, de lidmaatschaps-
aanvragen van Portugal en
Spanje) kleiner te maken, zo
heeft hij gezegd. Van den
Broek heeft tijdens zijn optre
den in Athene laten weten dat
een „nivellering" van die ver
schillen een utopie zal blijven
en niet als doel. moet worden
gesteld.
door
Frans van Hasselt
Bij de besprekingen had Van
den Broek er de nadruk op ge
legd dat juist het feit dat Grie
kenland binnen de EG zoveel
eigen aspiraties (afgelegd in
een vorig jaar ingediend me
morandum) en ideeën over de
buitenlandse politiek heeft, de
verplichting oplegt zijn voor
zitterschap „objectief en on
aantastbaar" te houden. Pre
mier Papandreou die zich in
Stuttgart opvallend „Euro
pees" heeft opgesteld (hij te
kende, zij het met enkele voor
behouden, de verklaring voor
Europese eenheid, het plan-
Genscher-Colombo) heeft ook
al aangekondigd dat zijn rege
ring de plichten van het voor
zitterschap zorgvuldig zal
scheiden van het najagen van
de speciale Griekse belangen,
waarvoor aparte delegaties
opereren. De regeringswoord
voerder Maroudas drukt het zo
uit: ,,Het komende half jaar
dragen we twee verschillende
hoeden, de voorzittershoed en
de Griekse hoed, die we goed
uit elkaar zullen houden".
Er zijn echter ook uitlatingen
van de Griekse eerste minister
die er op wijzen dat hij toch
wel een eigen stempel wil zet-
En in het vliegtuig terug van
Stuttgart heeft Papandreou er
ook nog een ander element bij
gehaald. Hij zei dat de EG er
tot nu toe veel te grote illusies
over de Amerikaanse politiek
op na had gehouden en dat zij
zich meer moest afzetten van
deze supermacht, waarmee het
conflict toch bestaat onder an
dere bij de afzet van agrarische
produkten en staal. Eind sep
tember, aldus Papandreou, zal
Griekenland komen met
„plannen voor een hervorming
binnen de EG waarbij ook de
relatie tot de Verenigde Staten
zal worden betrokken en die
van de EG een gemeenschap
moeten maken verschillend
van die we nu kennen, een ge
meenschap van volkeren".
Een belangrijke voorman van de
Griekse socialistische partij,
prof. Kostas Simitis, moest in
1981, tijdens de toenmalige
verkiezingscampagne, het uit
voerend comité van deze partij
verlaten nadat hij een affiche
had laten vervaardigen met de
leus „Nee tegen de EG van de
monopolies, ja tegen de EG
van de werkenden". De Pasok-
lijn was toen nog geheel tegen
elke vorm van Grieks lidmaat
schap gericht.
Zodra de Pasok regering werd,
veranderde het accent: Athene
moest zich, zo werd gesteld,
„sterk maken binnen de EG".
En wat Papandreou nu stelt,
wijkt niet ver meer af van Si
mitis' leuze. Deze Simitis is
trouwens minister van land
bouw in de huidige Griekse re
gering en naast Varphis de ex
pert die, ook in de ogen van bij
voorbeeld Van den Broek, met
zijn uitvoerige ervaring en ken
nis het Griekse voorzitter
schap tot een succes kan ma
ken. Hij wordt zelfs veelvuldig
getipt als eventueel opvolger,
op buitenlandse zaken, van de
vriendelijke, maar wat stille en
onbestemde Charalamvopou-
los. Het kan verkeren.
LISSABON (UPI) 7 Het bestand op Oost-Timor tussen de guerrillastrij
ders van het Fretilin en de Indonesische bezettingstroepen zal worden
gevolgd door onderhandelingen en een referendum. Vertegenwoordi
gers van de guerrillabeweging zeiden dit gisteren op een persconferen
tie in de Portugese hoofdstad Lissabon.
Abilio Ajauro, een woordvoerder van het front voor een onafhankelijk
Oost-Timor (Fretilin), verklaarde dat het bestand sinds 23 maart van
kracht is en van beide kanten goed wordt nageleefd. Indonesië sprak
aanvankelijk tegen dat er een wapenstilstand was gesloten, maar dins
dag erkende de Indonesische minister van buitenlandse zaken Mochtar
Kusamaatmadja in Bangkok dat er besprekingen gaande waren tussen
de Indonesische autoriteiten en de leiders van het Fretilin.
De minister zei dat deze besprekingen verder reikten dan een wapenstil
stand en hij hoopte dat ze zouden leiden tot een definitieve beëindiging
van de gevechten. Deze zijn al acht jaar aan de gang sinds Indonesië
met zijn troepen Oost-Timor innam na het vertrek van het Portugese
koloniale bestuur. De Portugezen trokken zich terug in 1975 na een
burgeroorlog van drie maanden tussen rivaliserende Oosttimorese
groeperingen. Het links-georiënteerde Fretilin won de strijd maar
moest vervolgens toezien hoe een Indonesische strijdmacht binnen
trok. Onafhankelijke hulpinstanties schatten dat in de afgelopen acht
jaar 150.000 tot 200.000 Timorezen zijn omgekomen door de gevechten
of de honger en ziekten die daar een gevolg van waren.
ADVERTENTIE
lid ANVC Voorstraat 80 - Katwijk
Binnenweg 114 - Heemstede;
Haarlemmerstraat 58 - Leiden;1
Hoofdstraat 253 - Sassenhelm
