Onderhoudend met
'Haft und Urteil'
;ata maakt naam niet waar
Instituut Houtappel:
Grondlegger van Buto dans
DINSDAG 21 JUNI 1983
Kunst
AMSTERDAM - In het
Amsterdamse Universi
teitstheater, liggen blok-
nootjes en potloden voor
het publiek klaar. De toe
schouwers zullen een
openbare les 'Geoefend
rangschikken' van het In
stituut Houtappel mee
maken. Na een inleidende
film en een lezing, volgt
na de pauze het leerstuk
'Haft und Urteil' van Ar
thur Schnitzler.
De film 'Friese oefeningen' toont
een man en een vrouw die door
een bos wandelen. Herhaalde
malen vindt de man een keu
kenmes, of een pistool. Elk frag
ment eindigt wanneer de man
zijn liefkozend handen op de
schouders van de vrouw legt.
Door de aanwezigheid van het
wapen wordt echter sterk de
suggestie van een moodpoging
gewekt. De camera, die eerst al
leen registreerde, wordt steeds
meer een personage in de film,
dat wegduikt op het moment
dat de man of vrouw omkijken.
'Friese oefeningen' is een eerste
•DEN HAAG De balletdanser Henny Jurriëns van het Nationale Ballet
■met de onderscheiding, die hij gisteravond na een voorstelling in Den
Haag mocht ontvangen. De onderscheiding werd hem op grond van zijn
artistieke prestaties uitgereikt namens de Vrienden van het Nationale
Ballet. (Foto anp).
oefening in verschillende per
spectieven, zowel letterlijk wat
betreft blikveld als figuurlijk
wat betreft interpretatie wat
een scène.
In de lezing legt de cursusleider
ondermeer uit waarom een
stoel niet zo maar een stoel is,
maar een voorwerp dat slechts
tot stand kon komen door de in
spanningen en bemoeienissen
van, voorzichtig geschat, zo'n
half miljoen mensen. Niet voor
niets heet de lezing 'Gedwongen
verbanden'.
'Haft und Urteil' is geen bestaand
stuk van Schnitzler. De spelers
hebben een aantal teksten geno
men en wat door elkaar ge
gooid. Ook is het geen echt leer
stuk, een stuk dat vooral be
doeld is om tijdens het repete
ren discussies bij de spelers op
te roepen. De discussie vindt tij
dens de voorstelling plaats, en
wordt gespeeld. Het grootste ge
deelte van het stuk speelt zich
op video af. Een man en een
vrouw, Karl en Emma, worden
al converserend, ieder op een ei
gen videoscherm, opgereden.
Langzaam gaat hun conversatie
over in een toneelstuk binnen
het toneelstuk, waaraan een
einde komt wanneer de twee re
gisseurs, ook ieder op zijn eigen
tv-scherm, worden opgereden.
Zij bespreken hoe zij het stuk
gestalte zullen geven, laten de
twee spelers stukken voorspe
len, maar moeten telkens de
ideeën verwerpen. Terwijl de
regisseurs al ruzieënd afgaan,
gaan de spelers, nu in het echt,
door met hun stuk, dat onder
tussen de derde of vierde laag
van de voorstelling is gewor
den.
De gedachte achter 'Haft und Ur
teil', de verschillende perspec
tieven, die leiden tot verschil
len in waarneming van waar
heid en onwaarheid is op zich
geslaagd. De uitwerking had
echter puntiger gekund. Vooral
de twee regisseurs van wie de
één om onduidelijke redenen
een vervelende galm had, wa
ren niet sterk. Ook werd het ka
der van de cursus 'Geoefend
rangschikken' niet consequent
doorgevoerd.
'Haft und Urteil' is voornamelijk
door het goede spel van enkele
van de spelers, een onderhou
dende voorstelling. Het wekt
echter de indruk meer dan dat
te willen zijn. 'Haft und Urteil'
wordt gespeeld tot en met 2 juli
in het Universiteitstheater van
Amsterdam (Nieuwe Doelen
straat 16).
JACQUELINE MAHIEU
•Fragment uit 'Haft und Urteil' van Instituut Houtappel.
(Foto Bob vod Dontxlg).
Yoko Ashikawa Hijikata's 'Nip
pon no Cibusa'
AMSTERDAM - In een smoor-
heet BeUevue theater in Amster
dam had gisteravond de voor
stelling plaats die de bekroning
van de Japanse dans in het Hol
land Festival zou moeten wor
den. De dansgroep van Tatsumi
Hijikata trad er op: Ankoku Bu-
to-Ha, letterlijk dans van duister
nis. Hijikata was in de jaren vijf
tig één van de grondleggers van
de dansstijl, die naar zijn groep
nu Buto dans wordt genoemd.
De door hem gemaakte choreo
grafie Nippon no Chibusa werd
uitgevoerd door Yoko Ashikawa
en Saga Kobayashi, in het pro
grammaboekje aangemerkt als
behorend tot de meest fascine
rende danseressen van deze tijd.
De zodoende hooggespannen ver
wachtingen werden wat mij be
treft niet ingelost. Aan de beide
danseressen lag het niet. Ze ga
ven blijk van grote mimische
vaardigheden en hun bewegin
gen waren zeer beheerst en
nauwgezet Ook aan de theatrale
kanten was veel aandacht be
steed: de decors waren fraai uit
gevoerd en fünctioneel en er
werd veel en goed gebruik ge
maakt van verschülende belich
tingen, waarmee uitgekiende ef
fecten werden bereikt.
Toch was de voorstelling als geheel
slechts bij vlagen boeiend. Mis
schien komt dat door het thema;
de voorstelling is een verbeel
ding van de visioenen van een
stervende vrouw. Dat gebeurt in
een serie vrij korte taferelen,
waarin de sfeer van de dans en
die van de muziek nauw op el
kaar aansluiten. De danseressen
contrasteren sterk met elkaar.
Ashikawa danst heel extrovert
Ze springt vaak als een ver
dwaasde gebochelde over het po
dium en rolt met de ogen. Haar
mimische mogelijkheden zijn
verbluffend. De stemmingen en
leeftijden zitten elkaar op haar
gezicht als vlinders achterna.
Het grootste deel van de dans komt
voor haar rekening, soms afge
wisseld door dansfragmenten
van Kobayashi. Zij is keurig in
kimono gestoken en beweegt in
getogen, gracieus en lijdzaam. In
het begin is dat conprast in stijl
en bewegingstempo spannend.
Door een gebrek aan ontwikke
ling vloeit die spanning echter
langzaam weg. De scènes gaan
alle op elkaar lijken. Misschien
komt het omdat we als westerlin
gen het fijne van de nuancerin
gen niet kunnen vatten. In elk
geval hebben de bewegingen van
Hijikata niet de dramatische zeg
gingskracht, die de trage perfec
tie van de andere Butogroepen
kenmerkt.
Door de zware effecten, die Hijika
ta gebruikt, krijgt de voorstelling
dan ook iets drammerigs. Vooral
de extreme muziek, van gerom
mel dat de boxen deed kreunen,
tot gepiep, waarbij mensen ver
twijfeld naar hun oren grepen,
wordt irritant. Maar ook het ex
pressionistische bewegen ver
wijst op een gegeven moment al
leen nog naar zichzelf. De accen
ten worden vaak met zo'n dikke
kwast gezet, dat je als kijker de
neiging krijgt je er op alle moge
lijke manieren aan te onttrekken.
En dat kan nooit de bedoeling
zijn geweest
Ankoku Buto-Ha is ook vanavond
te zien in Theater Bellevue in
Amsterdam.
ARIEJAN KORTEWEG
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "The Excorcist",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15,16.30,19.00 en 21.30 uur, 16 jr.
LIDO 1 (124130): "De lift", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45,16
jaar.
LIDO 2: "48 Hours", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 3: "An officer and a gentle
man", da. 19.00 en 21.15 uur, do. vr.
en di. ook 14.30 uur, 12 jr.
Fam. voorstelling: "Als je begrijpt
wat ik bedoel",za., zo. en wo. 14.30
uur, zo. ook 16.45 uur.
LIDO 4: "Sophie's Choice", da. 14.00
en 20.15 uur, 16 jr.
STUDIO (133210): "Gandhi", da.
14.00 en 20.00 uur, al.
TRIANON (123875): "Jacht op Tiroler
slipjes", da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
REX (125414): "Koningin van het lief
desspel", da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Meisjes van de
hptore ctnnH" xrr orv 70 91 9(1
Bioscopen
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "De lift", do., ma., di. en
woe. 20.00 uur, vr. tm. zo. 18.45 en
21.15 uur, za., zo. en woe. ook 13.45
uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Blondjes in hun
blootje", za. 24.00 uur, 18 jaar.
Euro 2: "An officer and a gentleman",
do., ma., di. en woe. 20.00 uur, vr.
tm. zo. 18.30 en 21.00 uur, za., zo. en
woe. ook 13.45 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Proefkonijntjes
voor sexplezier", za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 3: "Tootsie", do., ma. di. en
woe. 20.00 uur, vr. tm. zo. 18.30 en
21.00 uur, al.
Kindermatinee: "Lucky Luck en de
ballade van de Daltons", za., zo. en
woe. 14.00 uur.
Nachtvoorstelling: 'Tootsie", za.
24.00 uur, 16 jr.
EURO 4: "The Excorcist", do., ma.,
di. en woe. 20.00 uur, vr. tm. zo.
18.45 en 21.15 uur, za., zo. en woe.
ook 13.45 uur, za. ook 24.00 uur. 16
jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
I GREENWAY: "Poltergeist", do. 21.00
uur, vr. en za. 19.30 en 21.30 uur, zo.
18.30 uur, woe. 20.15 uur, 16 jr.
"La Passante du Sans Souci", zo.
21.00 uur, ma. en di. 20.15 uur, di.
ook 14.00 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Herbie is de pi
sang", za., zo.en woe., 15.45 uur.
"Billie Turf', za., zo. 14.00
14.30 uur.
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Hot Bubblegum", do. 14.45
en 20.00 uur, vr., za. en zo. 14.45,
19.00 en 21.15 uur, ma. en di. 20.00
uur, woe. 14.45 en 20.00 uur, 12 jr.
CITY 2: "The Excorcist", zelfde tij
den als City 1, aL
CITY 3: "Tiroler slippertjes", zelfde
tijden, 16 jr.
CITY 4: "Bruce Lee fury", do. 14.45
en 20.00 uur, vr. 14.45,19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
CITY 4: "Der Blechtrommel", za., zo.,
i., di. en woe. 20.00 uur, 16 jr.
Expositie»
WARMOND
Het Oude Raadhuis - tekeningen
Erik van Driel en gouaches
Leon Wildenburg, t/m 30/6, di 1!
i, do, zo 14-16 uur i
tentoonstelling van de werkgroep
Leiden e.o. van de Hongerstichting,
tot 5/7, tijdens openingsuren.
Rijksmuseum voor Volkenkunde V
m 17/7, In der Minne Schikken; t/m
21/8, Bhoetan, Land van de Vreed
zame Draak; t/m 17/7, Dans en
Theater in de Japanse Kunst; tot 1/
10, Japan, profiel van een cultuur;
di t/m za van 10-17 uur, zon en feest
dagen van 13-17 uur.
De Bange Duivel - Rijndijkstraat 4,
aquarellen en grafiek van Günther
Wagner, tot 3/7, ma. t/m zo. 13.00 -
Galerie Denise Stephan - Trees
Klijn, tekeningen en etsen t/m 30/6,
vr., za., zo. 13.30 - 17.30 uur.
Pieterskerkchoorsteeg 12 - Diederik
van Kleef, recent werk, t/m 25/6,
wo. t/m za. 12.00 - 18.00 uur, do.
)Leon Wild»
uur, woe, d
11-16 uur.
Rijksmuseum van Geologie en Mine
ralogie, Hoogl. Kerkgracht 17 -
'Energie uit eigen bodem', t/m 4 au
gustus, ma. t/m vrij. 10-17 uur. zo
14-17 uur.
Galerie Fenix - Botermarkt 26, expo
sitie Josephine Verbist, schilderij
en, tot 10/7, dag. behalve maandag.
Galerie De Pomp - Trudi Doeleman,
naieve beelden en achter glasschil
deringen, t/m 30/6, di 19-21
10-12 en 14-16 uur, do. za e
14-16 uur.
OEGSTGEEST
Jacques van Bellen - Arabische Ta
pisserieën van Tjitske Ketting-Zijl-
stra, t/m 25/6, di t/m do 9-18
9-21 uur, za 9-17 uur.
Tarenskeen; Nel Breeschoten-De
Haas; Hannie Bal en Veri van Dor-
molen; t/m 2/7, di, woe, do, vr van
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 u
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur;
met uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: da
gelijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
de afdeling intesieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
huis Leiderdorp, 's maandags
19.30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-zieken-
huis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-
Ziekenhuizen
14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse
afd. dagelijks van 11.15-12.00 uur, van
14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en
van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch ziekenhuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinde
renzijn de bezoekuren als volgt:
14.30.-14.45
18.30-18.45
3K
18.30-
Elke dag: 14.15-15.00 i
19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks van
ernstige patiënten
roor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-
19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdelingen:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.00 uur. (Alleen voor ouders -
kinderen kan er
afgesproken worden met de 1
verpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18,30-19.30 uur. Extra
bezoek voor de hartbewaking: 's och
tends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek
voor vaders op de kraamafdeling: 's
avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde
ling 's middags 14.30-15.30 uur, 's
middags alleen voor ouders 14.30-
c^adcYlieuw&
21 juni 1983
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Op de gisteren gehouden
paardenmarkt te Rijnsburg
waren ruim 300 paarden ten
verkoop aangeboden. De han
del was buitengewoon levendig
en de vraag naar goede werk
paarden bijzonder groot. Luxe
paarden ziet men daar zelden,
ook hitten ontbreken meestal;
overigens waren er bijzonder
mooie exemplaren aanwezig en
werden er goede prijzen voor
besteed.
In het bosch van Vineennes
bij Parijs werd zekere P. in
hechtenis genomen als verdacht
van landlooperij. De man ver
klaarde echter een domicilie te
hebben, maar wilde dat niet op
geven. Door strikvragen in het
nauw gebracht, bekende hij zij
ne verloofde vitriool in het ge
laat te hebben geworpen, waar
na hij uit vrees voor een aan
klacht het hazenpad had geko
zen. Bij onderzoek bleek het be
doelde meisje werkelijk door vi
triool verwond te zijn, gelukkig
slechts in lichten graad. Zij ver
klaarde uit liefde voor P. de
zaak te hebben verzwegen. Die
edelmoedige handelwijze was
aan geen ondankbare besteed.
P., die terstond werd ontslagen,
is thans in ondertrouw opgeno
men met zijn vergevingsgezin
de Dulcinea, die echter ais hu-
we l ij ksvoorwaarde heeft ge
steld, dat er nooit eenflesch mei
vitriool in huis mag komen
Vijftig jaar geleden:
- Twee groepen zigeuners, die
naar Bremen waren gekomen
om op de paardenmarkt zaken
te doen, geraakten met elkan
der in twist, waardoor een
groote vechtpartij ontstond, die
voornamelijk met het mes werd
beslecht. Toen de politie arri
veerde lagen bijna alle deelne-
wond aan den kant
weg. Velen hunner moesten
naar het ziekenhuis worden
overgebracht, waar twee in le
vensgevaar verkeeren. Ver
scheidene vechtersbazen zijn
onder arrest geplaatst
- De paarden van de bereden
politie te Praag zullen voor
taan in plaats van met ijzer
met rubber worden beslagen om
het uitglijden op asphaltwegen
te voorkomen. Deskundigen
meenen, dat deze rubber hoeven
ook voor de paarden veel beter
zijn.