Hoge ambtenaar
houdt extraatje
C
Gaat het CDA weer studeren op Zuid-Afrika?
Oude Delft ziet winst verdubbelen
Den Haag vreest 'lessen'
Centrumpartij op scholen
CDA krijgt zijn zin niet
De Vries aanvaardt
uitnodiging Den Uyl
Minder geld
voor ouderen
Voor Turken
werkloosheid
grootste zorg
Stoop blijft voorlopig
achter slot en grendel
Fabriek Fuji
biedt 300
mensen werk
Homofielen
bezetten
evangelisch
hulpbureau
Voorzitter
dommelt weg
ZATERDAG 18 JUNI 1983
Binnenland
DEN HAAG (ANP) - De Haagse
wethouder voor onderwijs, G.
Halleen, heeft alle schoolbestu
ren in Den Haag per brief ernstig
gewaarschuwd voor acties van
de Centrumpartij op scholen.
Aanleiding voor zijn brief is een
voorval, dat zich eerder deze
week voordeed op een lagere
school in Den Haag. Daar meld
de zich een man bij het school
hoofd met het verzoek of hij de
leerlingen iets mocht vertellen
over racisme en fascisme. Tij»-
dens het gesprek ontpopte de
man zich als een aanhanger van
de Centrumpartij. De man, die
onbekend is gebleven, werd ver
volgens de deur gewezen.
Volgens Halleen is het niet uitge
sloten, dat dit soort acties van
aanhangers van de Centrumpar
tij zich zullen herhalen of zich
wellicht al vaker hebben voorge
daan. Hij zegt in zijn brief ernstig
verontrust te zijn over de "toene
ming yan uitingen van fascisme
en racisme in de Haagse samen
leving".
Het voorkomen en bestrijden hier
van via het onderwijs is een eer
ste prioriteit, aldus de wethou
der. Hij wil daarom een discussie
binnen het onderwijs bevorde
ren, die uiteindelijk moet resul
teren in concrete maatregelen.
DEN HAAG (ANP) - De Turken
in ons land ervaren de werk
loosheid als hun belangrijkste
probleem, op de voet gevolgd
door onderwijs. Eerst op de
tiende plaats komt discrimina
tie. Dit blijkt uit een enquete
van het Turkse dagblad Hur-
riyet, waarvan de resultaten
gisteren aan minister Rietkerk
van binnenlandse zaken, waar
minderhedenbeleid onder valt,
zijn aangeboden. De krant
heeft in ons land een oplage
van 9.000 exemplaren. Volgens
de binnengekomen reacties
komen bij gedwongen ontslag
buitenlanders eerder op straat
te staan dan hun Nederlandse
collega's, naar wie bij sollicita
ties voorts weer voorkeur uit
gaat.
Uit de verkregen gegevens blijkt
dat er voor bi-cultureel onder
wijs onvoldoende leerkrachten
zijn en dat het lesmateriaal er-
DEN HAAG (GPD) Het kabinet is niet van plan de verhoging van het maximum
vakantiegeld voor hoge ambtenaren ongedaan te maken. CDA-fractieleider Bert de
Vries heeft dat deze week geëist, nadat bekend was geworden dat ambtenaren maxi
maal f 400,- meer vakantiegeld kunnen krijgen.
Vice-premier Van Aardenne zei
gisteren na afloop van de minis
terraad dat deze maatregel niet
meer valt terug te draaien. Daar
toe zou eerst de Wet op het Mini
mumloon veranderd moeten
worden, en vervolgens zou de
maximaal f 400,- extra terug
gevorderd moeten worden van
trendvolgers en ambteren.
De trendvolgers hebben in mei al
hun verhoogde vakantiegeld ont
vangen, de ambtenaren kregen
toen het lagere maximale vakan
tiegeld. De nabetaling voor de
hoge ambtenaren zit echter vol-
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet
heeft gisteren besloten dat er
minder overheidsgeld voor het
ouderenbeleid beschikbaar
komt. Het ging daartoe akkoord
met het standpunt zoals dat was
geformuleerd door minister
Brinkman van Welzijn, Volksge
zondheid en cultuur, staatssecre
taris Van der Reijden van WVC,
staatssecretaris De Graaf van so
ciale zaken en staatssecretaris
Brokx van volkshuisvesting.
In de beleidsbrief ouderenbeleid
schrijven deze bewindslieden
dat het aantal ouderen sterker
toeneemt, zowel absoluut als re
latief, dan in de in april 1982 aan
de Tweede Kamer aangeboden
nota "bouwstenen voor een ou
derenbeleid" werd berekend. De
vergrijzing leidt tot een toene
mend beslag op de collectieve
uitgaven.
Ondanks de vergrijzing zal tot ver
mindering van de collectieve uit
gaven op dit gebied moeten wor
den besloten, luidt het stand
punt.
uitnodiging van PvdA-voorman
Joop den Uyl om een openbaar
debat te houden over het te voe
ren sociale en financiële beleid.
De discussie zal op 7 juli voor de
NCRV-radio worden gehouden.
Den Uyl daagde de christen-demo
craat uit tijdens de presentatie
van de resultaten van een onder
zoek naar de gevolgen van het
kabinetsbeleid. Dit onderzoek
was een onderdeel van de 'per
manente campagne' van de so
cialistische partij.
De Vries had zich in februari bij de
start van die campagne nogal kri
tisch uitgelaten over dit onder
zoek naar armoede als gevolg
van kabinetsbeslissingen. Den
Uyl meende dat het na het ver
schijnen van de PvdA-brochure
tijd werd met De Vries te debat
teren over de campagne van de
socialisten.
De Vries heeft gisteren in een brief
aan de socialistische voorman la
ten weten de uitdaging te aan
vaarden, maar dan moet wel het
hele sociaal-economische en fi
nanciële terrein aan de orde ko
men. Hij wil niet alleen over de
PvdA-brochure spreken. De
CDA-fractievoorzitter had eerder
deze week tijdens een spreek
beurt in Sittard gezegd niet veel
voor de uitdaging van Den Uyl te
voelen.
voor niet toereikend is. Uit de
enquete blijkt dat het absolute
noodzaak is Turkse leerkrach
ten aan te trekken. De moge
lijkheid om op sommige mid
delbare scholen Turkse taal en
cultuur te onderwijzen is mini
maal en het onderwijs aan vol
wassenen laat ook te wensen
Discriminatie is lang niet het be
langrijkste probleem, maar de
Turken, jong en oud, zeggen er
elke dag mee te maken te krij
gen op straat, in de winkel, op
school en op het werk.
Op het lijstje van de tien belang
rijkste problemen komen de
kosten van levensonderhoud
op de derde plaats.
Er zijn voorts belangrijke proble
men in geval van ziekte. Dat
komt doordat veel buitenland
se werknemers aan spannin
gen bloot staan die worden
veroorzaakt door veel lichame
lijke klachten.
Deze op hun beurt worden niet
als zodanig behandeld.
Officieel is er geen dwang voor
buitenlanders naar het land
van herkomst terug te keren.
Toch voelen turken zo'n
dwang in voorstellen van amb
tenaren en politici, bijvoor
beeld om terugkeer-premies
beschikbaar te stellen.
De houding van de politie komt
op de zesde plaats in het rijtje
problemen.
AMSTERDAM (ANP) - De ex-voorzitter van de FC Amsterdam, de 63-
jarige D. Stoop uit Amsterdam, blijft in voorlopige hechtenis. Een bij
zondere voorwaarde is dat Stoop geen contact mag hebben met de
buitenwereld. Dit heeft de persofficier van justitie, mr. H.P. Wooldrik
meegedeeld.
De directeur van de Voorburgse liftenfabriek Starüft en voormalig lid
van het sectiebestuur van de KNVB werd begin deze week door de
FIOD aangehouden op verdenking van valsheid in geschrifte en uitlok
king van valsheid in geschrifte. Hij zou het in 1979 als voorzitter van de
toenmalige voetbalclub met tien spelers op een akkoordje gegooid heb
ben en salarissen onder het mom van een lening hebben uitbetaald.
Een lening hoeft niet opgegeven te worden aan de belasting en salaris
sen wel. Op die manier ontdoken de spelers samen voor ruim twee ton
de fiscus, aldus Wooldrik.
Stoop werd gisteren voorgeleid voor de officier van justitie, mr. J. de
Bruin en de rechter-commissaris. In het belang van het onderzoek en
omdat Stoop nog geen bekentenis heeft afgelegd, besloot deze hem nog
vast te houden.
Of de tien voetballers ook vervolgd zullen worden, kon Wooldrik nog niet
meedelen.
gens Van Aardenne „al in de mo
len.
De voor het maximale vakantie
geld in aanmerking komende
ambtenaren (zij die meer dan
f70.000,- verdienen) houden aan
de maximum-verhoging van
f 400,- bruto nooit meer dan
f 166,67 over. Terugvordering
zou daarom volgens Van Aarden
ne schieten met „een kanon op
een mug zijn. Bovendien zijn de
ambtenarenbonden in overleg
met minister Rietkerk (binnen
landse zaken) al met het nieuwe
vakantiegeld akkoord gegaan.
Het probleem zit hem in de aan
passing van het maximum
vakantiegeld, die dit jaar is toe
gepast. De afgelopen driejaren is
het vakantiegeld voor ambtena
ren en trendvolgers verlaagd tot
7,5 procent met een maximum
van f 5200,-. Dat bedrag is het ge
volg van de bepaling in de Wet
op het Minimumloon dat het ma
ximale vakantiegeld voor ambte
naren niet meer dan het vakan
tiegeld over drie maal het mini
mumloon mag zijn.
Toen in 1981 die bepaling voor
het eerst werd toegepast, kwam
dit overeen met f 5200,-. In 1982
is dat bedrag niet aangepast. Dit
jaar was echter verhoging nodig,
op grond van het hogere mini
mumloon van begin vorig jaar,
dat de basis voor deze bereke
ning vormde. Het vakantiegeld
over drie maal het minimumloon
is nu f 5600,-.
VOLENDAM - Het vissers-, voetbal- en popmuzikantendorp Volendam viert in de komende weken het 200-
jarig bestaan. Burgemeester Knoop poseerde voor de gelegenheid voor de fotograaf, samen met in kleder
dracht gestoken dorpsgenoten. De feestelijkheden duren tot en met 26 juni. (Foto anp>
AMSTERDAM (GPD) - Driehon
derd mensen zullen werk vinden
in de fabriek die het Japanse
concern Fuji Photo sinds enige
maanden in Tilburg aan het bou
wen is. In het bedrijf zal fotogra
fisch materiaal (voornamelijk fo
torolletjes) worden geprodu
ceerd.
De fabriek vergt een investering
van om en nabij een kwart mil
jard gulden. Voor een deel zal
daarin, zoals deze week werd
aangekondigd, worden voorzien
met een obligatielening van 100
miljoen gulden. De obligaties
zullen te zijner tijd om te wisse
len zijn voor aandelen in Fuji
Photo.
Fuji krijgt met zijn produktiefa-
briek een vaste voet binnen de
Europese Gemeenschap. Dat
voorkomt in elk geval importbe
perkingen zo het daar in deze
sector van mocht komen. Er is
overigens thans geen sprake van
dergelijke maatregelen en het
wordt door de leiding van het
ook ontkend als motief
om zich in Nederland te vesti
gen.
Fuji verwacht met haar fabriek in
Tilburg, die in de zomer van vol
gend jaar in bedrijf moet komen,
de Europese markt beter en effi
ciënter te kunnen bedienen.
Voor Nederland werd gekozen we
gens de politieke en sociale sta
biliteit van ons land, de oplei
dingsgraad van de bevolking en
de faciliteiten die de overheid
voor de investeringen geeft.
Voor Fuji komt er nog bij dat
men in Tilburg kan beschikken
over een kwaliteit water die bui
tengewoon belangrijk is voor de
produktie van het fotografisch
materiaal.
DELFT (ANP) - De nettowinst van Optische
Industrie Oude Delft (Oldelft) is vorig jaar
opnieuw meer dan verdubbeld van f 4,7 min
tot f 10,9 min. Op grond van de orderpositie
en een realistische beoordeling van de kan
sen voor een reeks aangepakte projecten,
meent de directie, dat ook in 1983 een ver
dergaande stijging in omzet, bedrijfsresul
taat en nettowinst zal kunnen worden ge
boekt, zo wordt in het jaarverslag gezegd.
Geheel volgens verwachting boekte Oldelft in
1982 een sterke omzetstijging. De geconsoli-
De produktiecentra in Delft, Leeuwarden, Ro
den en het Duitse Giessen waren vorig jaar
volledig bezet. Daarnaast is veel werk uitbe
steed. Bij steeds meer toeleveranciers neemt
Oldelft een steeds belangrijkere positie in.
Daarbij wordt zorgvuldig vermeden, dat on
gewenste afhankelijkheden ontstaan. Het
stemt de directie tot voldoening, dat de aan
zienlijke omzetgroei in 1982 gepaard is ge
gaan met een verdere lichte groei van het
orderbestand.
De uitgaven aan speurwerk en ontwikkeling
werden aanzienlijk verhoogd en bedroegen
8,4 pet van de omzet. Het gemiddelde aantal
werknemers van Oldelft steeg vorig jaar van
1270 tot 1377. Eind 1982 waren er 1435 men
sen in dienst.
De Oude Delft werd onlangs schuldig bevon
den aan illegale wapenleveranties. Het ging
daarbij om de levering van nachtkijkers aan
Irak.
AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer
vijftig leden van de vereniging
tot integratie van homosexuali-
teit COC hebben gistermiddag
het bureau van de evangelische
hulp aan homofielen in de Wil
lemstraat in Amsterdam bezet.
Volgens een woordvoerder wil
het COC met de actie aan de
kaak stellen, dat de hulpdienst
homoseksualiteit als een ziekte
en een zonde beschouwt en
meent homoseksuelen op evan
gelisch grondslag te moeten ge
nezen.
De bezetting werd in de loop van
de middag weer beëindigd. De
actie wordt gehouden in het ka
der van de roze week, die volgen
de week zaterdag wordt afgeslo
ten met een demonstratie in Lei
den, aldus de COC-woordvoer-
der.
Volgens het bureau Evangelische
hulp aan homofielen van de ver
eniging Heil des Volks hebben
de bezetters vele dossiers met ui
terst vertrouwelijke gegevens,
mappen, adresboeken en derge
lijke meegenomen. Vijf maal, al
dus de vereniging, hebben we
een beroep gedaan op de politie,
die toen ze arriveerde niet in
greep.
Het bureau zegt vooral het grove
karakter van de actie te betreu
ren, "waarbij de belangen van
degenen die de actievoerders
zeggen te willen verdedigen ern
stig worden geschaad".
ROTTERDAM (GPD) - Op een stu
diedag in Rotterdam over de zo
geheten sterfhuis-constructie is
de voorzitter van die bijeen
komst, de in juridische kringen
bekende mr. N. J. Polak, in slaap
gevallen.
De 79-jarige Polak, oud-raadsheer
in de Hoge Raad der Nederlan
den, dommelde in vlak na de
lunch, toen een van de inleiders
zijn rede hield. Het middagdutje
zorgde voor enige hilariteit in de
zaal. Een van de andere inleiders
aan de tafel wekte Polak door
hem wat in het oor te fluisteren.
Enige ogenblikken later zat mr.
Polak er op het puntje van zijn
stoel weer als een jong hondje
bij.
Jan Nico Scholteri zei het dins
dag al en een dag later kwamen
zijn collega's na drie uur be
raad tot dezelfde slotsom.
"Dinsdag begint in de Tweede
Kamer het debat over de be
leidsnota van de regering inza
ke Zuid-Afrika. Ik verwacht
dat de CDA-fractie zich nog die
ochtend over een finaal stand
punt zal beraden".
Bijna traditiegetrouw zal het dus
in elk geval tot de aanvang van
het debat, maar vermoedelijk
zelfs tot het moment van stem
ming, onduidelijk zijn hoe de
christen-democraten het rege
ringsstandpunt beoordelen.
Zoals bekend wijst het kabinet
een louter door Nederland uit
gevaardigde boycot tegen
Zuid-Afrika af. De oppositie is
het met dat standpunt niet
eens, de WD kan zich er ge
heel in vinden, het CDA twij
felt.
De regeringsnota heeft bijzonder
lang op zich laten wachten. De
uiteenlopende opvattingen in
de regeringsfracties zijn daar
de oorzaak van. In de ontwerp
voorstellen van het ministerie
van buitenlandse zaken die
aan de nota ten grondslag lig
gen, bleek de afwijzing in der
mate scherpe termen te zijn
vervat, dat betrokken be
windslieden uitvoerig overleg
zochten met CDA-kamerleden
alvorens een naar redactie mil
der gestemd stuk werd uitge
bracht. Naar de inhoud veran
derde dit overleg niets.
Juridische bezwaren staan een
boycot in de weg, de praktijk
biedt te veel mogelijkheden
voor ontduiking, de schade
voor het bedrijfsleven is groot.
Daaruit trok minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
niet direct de conclusie dat het
nimmer tot een boycot van
Zuid-Afrika zou kunnen ko
men. Zonder uit te spreken dat
een eenzijdige boycot geen ef-
door
Ton van Brussel
fect heeft, bevestigde hij wel
zijn opvatting dat als stappen
ondernomen moeten worden,
een gezamenlijk optreden
(bijv. in EG-verband) de voor
keur verdient. Ingewijden wij
zen er op dat Van den Broek
een nadrukkelijk tegenstander
is van een confrontatie met het
Zuidafrikaanse apartheidsregi
me. Hij wijst het weliswaar af,
maar is niet bereid die afkeer
in klinkende munt om te zet
ten. Als ex-ondernemer is hij
zeer gevoelig voor het stand
punt van het bedrijfsleven, dat
bij monde van VNO-voorzitter
Van Veen heeft laten weten dat
de schade voor Nederland in
de honderden miljoen guldens
loopt. Als politicus is hij wars
van "symbolische gebaren".'
Hij wil, zo bleek ook al uit zijn
visie op de ontwikkelingen in
Midden-Amerika, geen geïso
leerd Nederlands buitenlands
beleid, maar een richting die
aansluit bij meerderheidsop
vattingen in de Europese Ge
meenschap en het NAVO-
bondgenootschap. Die visie
spreekt hij nimmer hard uit.
maar poogt hij waar mogelijk
door een veelheid aan prakti
sche overwegingen te verhul
len.
Politieke realiteit is evenwel dat
zijn partij, het CDA, er soms
blijk van geeft wel behoefte
aan "gebaren" te hebben. In
het geval van Zuid-Afrika, is
de niet aflatende Ijver van Jan
Nico Scholten symbolisch
voor de scheiding der geesten.
Scholten is tot nu toe steeds de
woordvoerder in deze kwestie
geweest, maar of hij dinsdag
ook in die rol kan optreden is
nog onzeker. De recente affaire
rond de dissident Dijkman
heeft duidelijk gemaakt dat de
CDA-fractie van woordvoer
ders in het parlement geen uit
eenzetting van minderheids
standpunten verwacht, maar
een betoog eist, waarin het ge
heel van de fractie zich kan
vinden. Een niet ongebruikelij
ke eis, maar voor de tweede
keer in korte tijd kan volgende
week blijken dat daaraan door
de officiële woordvoerder niet
kan worden voldaan.
Dijkman en Scholten zijn even
wel verschillende naturen. Bei
den is een neiging tot getuigen
niet vreemd, maar Scholten, al
zolang met het Zuid-Afrika
bijltje hakkend, gelooft in klei
ne stapjes die uiteindelijk het
grote doel binnen bereik moe
ten brengen. Hij beseft heel
wel dat behoedzaam manoeu
vreren geboden is en is zeker
niet uit op nieuwe ruzies in de
fractie. Dat hoeft er niet op te
duiden dat hij zijn huid tegen
een voordeelprijs verkoopt,
het betekent slechts dat hij
meer dan Dijkman geneigd is
goed om zich heen te kijken.
Dat doende kan het hem ook niet
zijn ontgaan dat het tij hem
niet helemaal tegenzit. De re
geringsnota heeft een zwaar
accent gelegd op de juridische
onmogelijkheid van een boy
cot. Allerhande handelsverdra
gen zouden eenzijdige stappen
in de weg staan. Aan de voor
avond van de hoorzitting die
de Tweede Kamer vorige week
op initiatief van Scholten over
Zuid-Afrika belegde, bleek dat
daarover de lezingen uiteenlo
pen.
De crème de la crème van de Ne
derlandse deskundigen op vol
kenrechtelijk gebied het weten
dat het tegendeel waar is. In
ternationale handelsverdragen
kunnen zonder problemen
worden opgeschort, gezien on
der meer de uitspraak van het
Internationaal Gerechtshof dat
tegen een "zodanig grove
schending van mensenrech
ten, alle staten het recht heb
ben represailles te nemen, on
geacht internationale overeen
komsten".
De juristen hielden zich wijselijk
bij hun leest. Over de wense
lijkheid van een boycot deden
zij geen uitspraak, het ging hen
slechts om de vraag of daartoe
de juridische mogelijkheden
bestonden. Hun opstelling en
vooral de veelkleurigheid van
hun gezelschap, heeft in Haag
se wandelgangen in alle
schamperheid de vraag doen
circuleren, op welke "deskun
digen" de ambtenaren van bui
tenlandse zaken zich in de re
geringsnota baseren.
Een belangrijk wapen is de rege
ring dus aan de vooravond van
het debat ontvallen. Rest de
vraag of de regering voldoende
argumenten tegen een boycot
overhoudt, te meer omdat het
nemen van eenzijdige stappen
in principe door Van den
Broek niet onaanvaardbaar is
genoemd. Wat overblijft als ju
ridische en principiële bezwa
ren geen rol spelen, zijn argu
menten als de mazen van de
maatregelen (ontduiking) en
de schade voor het bedrijfsle
ven. Over de vraag of een Ne
derlandse boycot effect zal
hebben, laat Van den Broek
zich immers niet uit. Hij
spreekt slechts van een "opti
maler effect in geval de Euro
pese Gemeenschap een boycot
uitvaardigt".
Scholten verkeert om nog een
andere reden in een comforta
bele positie. Het CDA heeft
twee jaar geleden in een be
leidsplan nadrukkelijk de in
tentie uitgesproken om tot
sancties tegen de apartheid
over te gaan. Het regeerak
koord heeft die intentie geres
pecteerd, onder het voorbe
houd van juridische en écono
mische bezwaren.
Scholten gaat er vanuit dat het
economische aspect op princi
piële gronden door zijn partij
niet zwaar gewogen mag wor
den. Bij gebrek aan mogelijk
heden om bezwaren uit het be
drijfsleven onder een andere
vlag de doorslag te laten geven,
kan de CDA-fractie op dit punt
moeilijk om een heldere uit
spraak heen. De oppositie zal
zeker pogen zo'n visie op tafel
te krijgen en Scholten kan
daarbij rustig aan de zijlijn af
wachten wat fractie en rege
ring doen. Daarbij zal zeker
meespelen dat CDA-fractielei-
der Bert de Vries geen behoef
te heeft aan een tweede kwes
tie-Dijkman. Scholten geeft
hem daar met zijn gematigde
gedrag geen kans voor. Anders
dan in de problemen rond
Dijkman, kan De Vries zich
ditmaal niet verschuilen achter
"on-solidair" gedrag van een
fractielid en komt het nu ge
heel op de inhoud van het
CDA-standpunt aan.
Dat brengt de juni-dagen van
1980 weer in herinnering toen
het kabinet Van Agt in het
Zuid-Afrika-debat ternauwer
nood een motie van afkeuring
overleefde. Toen bood de toe
zegging van "nadere studie" de
uitweg. Rond het CDA valt die
oplossing nu weer te beluiste
ren. Uitstel van besluiten en
nieuwe studie naar andere dan
boycotmaatregelen zou de
fractie opnieuw voor scheu
ring moeten behoeden. Komt
het tot zo'n compromis dan
heeft Scholten zichzelf inder
daad in de opruiming gegooid.
Zijn fractie deed dat wat Zuid-
Afrika betreft al eerder.
