"Dressuur" bij karpers
maar van beperkte duur
Schaken
Filatelie
VISSPORT
-
ZATERDAG 18 JUNI 1983
PAGINA 29
DOOR BRAM VAN LEEUWEN
Deze fraaie spiegelkarper is no
een jaar weer even goed te vangen
als voor zijn kennismaking met de
haak. «Foto GPD/De Boer).
Een paar jaar geleden was men
er in hengelsportkringen alge
meen van overtuigd dat karper
in kleinere afgesloten wateren
op den duur niet meer te van
gen is. Dat zou te wijten aan zo
genaamde "dressuurverschijn-
selen" die by deze vissoort op
treden.
Een eenmaal gevangen karper
zou zich een tweede maal veel
moeilijker laten verleiden tot
het pakken van aas waarin een
haak verborgen is. Wijs gewor
den door de eerste vangerva-
ring zou de karper een soort
zesde zintuig ontwikkelen
voor aas dat door hengelaars
wordt gepresenteerd.
Met als gevolg dat wel aanwezige
karper niet meer aan de haak
wordt geslagen. Een aanwij
zing voor die dressuur werd
gevonden bij afvissingen met
netten van kleinere wateren.
Terwijl hengelaars in die wate
ren meldden dat er nauwelijks
nog karpers te vangen waren
bleek dat in die plasjes en poel
tjes vaak honderden karpers
van respectabel gewicht rond-
Ook uit OVB-onderzoeken in het
verleden kwamen aanwijzin
gen dat de karper een tweede
maal veel moeilijker te vangen
is. De vraag was alleen: gelden
die dressuurverschijnselen
slechts voor korte tijd, of blijft
de karper zijn hele leven lang
Voor het onthaken van een vis
die de haak diep heeft ge
slikt zijn tegenwoordig de
meest ingenieuze appa
raatjes in de handel. Behal
ve de grote variëteit in vorm
lopen ze ook sterk uiteen in
prijs. Er zijn er van een paar
kwartjes, maar voor meer
luxueuze uitvoeringen moet
soms vijftien twintig gul
den worden betaald.
De meest universele ontbaker
is nog altijd de zogenaamde
adertang. Een soort schaar
met een platte bek die zo
klein is dat hij in de bek van
elke maatvis kan. Met deze
tang is het mogelijk de haak
te verwijderen zonder be
schadiging van de vissebek.
Voor een dergelijke adertang
moet u wel op een uitgaaf
van tien tot vijftien gulden
rekenen. Vist u alleen op
witvis dan kunt u- volstaan
met een metalen staafje dat
uitloopt in een soort vorkje.
Ze zijn er al voor een paar
kwartjes.
Hengelaars die alleeh op roof
vis jagen kunnen zich beper
ken tot de aanschaf van een
plastic hakensteker met aan
weerskanten een geribbeld
bolletje met gleuf waarin de
haak na het losduwen ver
dwijnt.
- en dat kan tientallen jaren
zijn - alert op de aanwezigheid
van de hengelaar?
Om daar achter te komen hield
de Organisatie ter Verbetering
van de Binnenvisserij(OVB)
enige tijd geleden in een van
de kweekvijvers in Beesd een
visproef met twee soorten kar
pers. De eerste groep van ruim
honderd karpers was reeds een
jaar tevoren bij hengelproeven
gebruikt en de tweede groep,
ook ruim honderd karpers,
kwam van de kwekerij in Lely
stad en was nog nooit met de
hengel bevist.
Inderdaad werd ook bij deze
proef bevestigd dat een gevan
gen exemplaar zich niet snel
opnieuw laat vangen. Het aan
tal karpers dat tijdens de vis
proef van ruim een maand
twee keer aan de haak werd ge
slagen was beperkt.
Het opmerkelijke was echter dat
er in dat opzicht geen verschil
bestond tussen de "ervaren"
en de "onervaren" karpers.
Waaruit voorzichtig de conclu
sie werd getrokken dat de kar
pers na een jaar de ervaring
met de haak volledig vergeten
zijn en weer even vrolijk als
voorheen de vlok of de aardap
pel van de sportvisser consu-
Omdat de OVB niet over één
nacht ijs gaat wil men de ko
mende jaren dergelijke proef-
visserijen herhalen om te zien
of de eerste conclusies juist
zijn.
Blijft over de vraag hoe het komt
dat in bepaalde - meest klei
nere - plassen wel veel kar
pers zitten, maar dat'ze weinig
of helemaal niet aan de hengel
worden gevangen. Misschien
dat de beheerders van deze wa
teren eens aan het fenomeen
"overvoeren" van de vis kun
nen denken. In sommige wate
ren wordt zo intensief gevist -
en dus tegelijkertijd intensief
gevoerd - dat de aanwezige vis
meer dan voldoende voedsel
ter beschikking heeft.
Bovendien is dat aangeboden
voedsel meestal zo eenzijdig
van samenstelling dat de vis
uit lijfsbehoud zijn toevlucht
zoekt tot voedsel dat van natu
re al aanwezig is in het water.
Het zou ook een verklaring zijn
voor het feit dat in veel wate
ren kort na de opening van het
seizoen meer karper dan nor
maal wordt gevangen. De vis
heeft dan een paar maanden
zonder voerbombardement ge
leefd en lust dan wel weer een
piepertje of een stukje brood.
Op dat voeren kom ik de ko
mende weken nog terug.
Ter afsluiting van deze rubriek
nieuws van de visboeken-
markt. Ditmaal afkomstig van
Voorwalt en Van Nikkelen
Kuijper BV. Deze Haarlemse
groothandel in aquariumbeno
digdheden en artikelen voor
huisdieren heeft een zestiental
visgidsen op de markt ge
bracht. Nu eens geen allesom
vattend werk van enkele hon
derden pagina's, maar kleine
praktische boekjes waarin
meestal één bepaalde vissoort
aan bod komt.
De zestien deeltjes tellen steeds
32 pagina's en daarvan is een
deel gereserveerd voor fraaie
kleurenfoto's. Elk deeltje be
gint met een bondige opsom
ming van materiaal en vismo-
gelijkheden en wordt besloten
met een aantal tips, adviezen
en ideeën.
Die raadgevingen werden bijeen
gebracht door een aantal spe
cialisten op hengelsportgebied
onder eindredactie van Nico
de Boer en Kees Ketting. De
eerste is tevens leverancier van
de meeste fraaie foto's die in de
boekjes zijn opgenomen.
In de verschillende deeltjes ko
men onder meer baars, bra
sem, graskarper, gul, karper,
makreel en geep, paling, plat
vis, ruisvoorn, snoek, snoek
baars, voorn, zeebaars en hi
der en zeelt aan bod. Verder
er nog een apart boekje ov
haken en knopen en een deel
tje met allerhande "hengel
trucs".
Het ziet er allemaal goed
zorgd uit en vooral de begin
nende hengelaar kan zich met
deze reeks de nodige basisken
nis verwerven. De prijs is zeei
redelijk: f3.95 per stuk. Voor
alsnog zijn de boekjes alleen te
koop in dierenspeciaalzaken
en hengelsportwinkels.
Verder kondigde ik u onlangs de
verschijning van een nieuwe
paperback aan over vliegvis
sen. Het heet "Een hand vol
vliegen" en werd geschreven
door Kees Ketting. Het bevat
de bindpatronen van meer dan
honderd populaire vliegen.
De auteur geeft terloops talloze
adviezen aan hengelaars die er
genoegen in scheppen zelf hun
vliegen te binden. Het boek dat
112 pagina's telt stimuleert de
vliegvisser bovendien tot het
"ontwerpen" van eigen model
len. De prijs is f24.50.
MATERIAALTIP
Hengelaars zijn geneigd de
spullen in te pakken en te
verkassen wanneer de vis op
een bepaalde plaats geen te
ken van leven geeft. Men
hoopt dan op de nieuwe stek
wel vis aan te treffen. Wat
hengelaars nogal eens verge
ten is de wijze van vissen te
veranderen voordat er een
nieuwe plek wordt opge
zocht.
De een vist over grond en
blijft dat ook doen, de ander
vist tussen water en wind en
houdt dat stug vol. Toch kan
het heel goed zo zijn dat het
zeulen met tassen, koffers en
hengels of het roeien naar
een andere plek helemaal
niet nodig is.
Het is heel goed mogelijk dat
de vis wel degelijk op de eer
ste stek aanwezig is, maar
zich in een andere waterlaag
bevindt dan waar het aas
wordt gepresenteerd. Daar
om is het raadzaam alvorens
te verkassen de pen eens te
verschuiven.
Wie drijvend vist kan het eens
zinkend proberen, wie over
grond vist kijkt eens tussen
water en wind. Als u toch
aan het uitproberen bent,
wisselen van aassoort wil
ook wel eens helpen. Mocht
het allemaal niet baten dan
kunt u altijd nog verkassen.
Horizontaal
1 vulkaan, 4 loflied, 7 ongegist
druivensap. 11 muzieknoot, 12
strijdperk, 13 deel van de bij
bel, 15 voorstelling in de slaap,
18 Europeaan, 19 volkomen
ontwikkeld insekt, 21 voorzet
sel, 22 militaire rang, 24 met
name, 25 bloeiwijze, 26 broed
machine, 32 toets alleen, 33
persoonlijk voornaamwoord,
35 kledingstuk, 37 bijbels fi
guur, 38 vordering, 39 wig, 41
het aanwezig zijn elders, 42
land in Azië, 43 grap, 44 bittere
vocht, 45 plaaggeest, 46 hoofd
deksel, 47 voegwoord, 48 land
bouwwerktuig, 51 geneesheer,
57 vogeleigenschap, 60 het Ro
meinse Rijk, 61 Japanse gor
del, 63 driekroon, 65 mannelijk
dier, 67 organische verbinding,
69 voertuig, 70 neerslag, 71
soort onderwijs, 72 gast, 73 we
tering, 74 deel.
Verticaal
2 afgeknotte boomstam, 3
nieuw, 4 vreemde munt, 5
zuurdeeg, 6 takje, ,8 familielid.
9 oogziekte, 10 plaats in Noord-
Holland, 14 mand, 16 rond
hout, 17 titel, 19 onbescheiden
heid, 20 bevel, 23 trekdier, 24
persoonlijk voornaamwoord,
27 grondtoon, 28 drievoudig af
schrift (Lat.), 29 militair, 30
maanstand, 31 draf, 34 soort
appel, 35 vruchtengelei, 36 te
leurgesteld - bedrukt, 39 hen,
40 opening, 47 water in Fries
land, 49 persoonlijk voornaam
woord, 51 leemte, 52 Chineese
maat, 53 lofspraak, 54 de oud
ste, 55 rondwentelend lichaam.
56 Ierland, 58 bolgewas, 62 die
rengeluid, 64 vlaktemaat, 65
sportartikel. 66 Indisch-Chi-
nees, 68 groente.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan H. Eshuis-Boten, He
rengracht 69, 2312 LC Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding van
"Puzzel" voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54. 2300 AB Lei
den.
door
Dirk Sikkel
1 A I
i
i
- 1
1 'i
w
- i
vt
w
over. Diagram 1 is afkomstig
uit het boek van Damiano:
"Questo libro e da imparare
giocare et de li partiti" uit 1512.
De opgave is naar huidige
maatstaven eenvoudig, maar
toen zijn tijd vooruit: hoe wint
wit aan zet? Diagram 2 ont
stond in de partij Tempone-
Franco. Buenos Aires 1980.
Hoe wint wit aan zet? In dia
gram 3 is Karpov met wit in
moeilijkheden tegen Czom.
Maar hij heeft geluk want
Czom speelde PfB? Hoe won
de wereldkampioen nu alsnog
en wat had Czom wel moeten
doen? Diagram 4 kwam voor in
de partij Kohier (Caïssa)--
Geertsma (LSG II) uit de pro
motiecompetitie van de
KNSB. Zwart aan zet moet re
kening houden met de drei
ging Tg8 en mat. Toch is er een
winstweg. Onder de druk van
tijdnood en spanning zag
Deze rubriek gaat over "dam
men", en dit moet opgevat
worden als zo'n ding bestaan
de uit twee houtjes op elkaar.
Zie diagram. Een van de groot
ste problemisten op eindspel-
gebied was en is Cees Blanke
naar. Wat deze geweldenaar al
lemaal op het bord toverde, is
bijna onvoorstelbaar, ware het
niet dat zijn bewaard gebleven
composities het levende be
wijs hiervoor zijn. Ook de dia
gramstelling is van hem af
komstig en naar het schijnt
rond 1912 door hem gecompo
neerd.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat wit
ondanks zijn vier dammen.
de beide zwarte en een
schijf gaat winnen, maar toch
is het zo. Bij nadere inspectie
blijken de zwarte dubbelkop-
jes niet gunstig geposteerd te
zijn. De schijf op 45 staat zijn
grote broer op 50 in de weg,
terwijl die ook nog in bedwang
gehouden wordt door de witte
dam op 6. Combinerend op de
ze zwakke punten beperkt wit
de zwarte speelruimte voor de
dam op 5 en haalt zo de winst
binnen. Kijk maar:
1.24-13 5-46; op losstaan volgt 34-
40 en 13-22 met winst en 50 of
feren is altijd overmacht: 2.34-
1; wit bouwt behoedzaam de
vangstelling op, wegens 1-40
en 13-22 mag zwart nog steeds
niet losstaan; 2...46-5 3.13-35 5-
46; kon op de le zet 5-28 al niet,
nu zou dat afgestraft worden
met 35-44 en 1-6; 4.4-15 46-5; op
46-14 1-40 en 15-33, op 46-41 15-
24 41-5 24-2 5-14 2-11 14-3 1-34
3-25 35-30 25-3 30-25 3-26 25-3
etc., op 46-37 komt 15-24 37-48
24-2 48-37 2-11 37-48 35-49 48-26
1-34 uit, tenslotte op 46-32 15-
24 32-16 24-2X; 5.15-24 5-10
6.24-2 10-15; op 10-4 2-11 4-15
1-34 15-4 34-29 4-36 35-24 36-4
24-15 4-36 15-4, na 10-46 2-11 46-
5 1-34 5-46 11-28, op 10-32 wint
2-11 32-49 11-44 of-16, na 10-37
2-11 37-48 35-49 48-25 49-16 25-
48 1-40 16-43X, op 10-14 2-11 14-
25 35-49, met winst want na (i)
25-48 1-40 en 49-43 25-30 11-
17 50-11 6x25 45-50 25-34, na 10-
5 2-11 5-46 1-29 46-5 29-34 5-46
11-28X; 7.2-1115-47; voor ande
re zetten zie de 6e zet; 8.1-34 47-
15; op 47-36 11-22, op 47-20 34-
40 en 11-17; 9.35-2 15-17 10.2-30
47-15 11.30-35 15-1 12.35-24 4-15
13.34-29 15-4 14.24-15 4-36
15.15-4 37-47 16.4-15. Met de
voorspelde winst. Fraai!
Als laatste oefening voor de EK,
de tweede helft van juli in
Wiesbaden, speelt Nederland
nog een trainingswedstrijd te
gen België. Het aantal bridgers
in België is lang niet zo groot
als in Nederland maar het Bel
gische team is, mits in de sterk
ste samenstelling, altijd een ge-*
vaarlijke tegenstander.
Een Belgische topspeler maakte
een aantal jaren geleden op een
onwaarschijnlijke wijze een
gedoubleerd 4 Ha-contract.
Probeert u dat met open kaart
eerst eens te evenaren alvorens
de oplossing te lezen:
B 10 9 5 3 2
A754
O A V 7
V 8 6 4 N *A
- w n B 9 6 3
O 10 8 6 2 W,U O H B 5
4» V B 8 7 4 2 +AH10 32
H7
V H V 10 8 2
0 9 4 3
965
Oost gever, OW kwetsbaar. Oost
opende 1 KI, zuid 1 Ha, west 2
KI, noord 2 Sch, oost 4 KI, zuid
en west pas, noord 4 Ha, door
oost gedoubleerd en rondge-
past. Het bieden was niet van
topklasse. Noord had er beter
aan gedaan direct 4 Ha te bie
den en oost's doublet is ook
niet om in te lijsten. Hoe dan
ook, zuid speelt 4 Ha, west
start met KI V en aan de lezer
de taak om uit te zoeken op
welke wijze zuid 10 slagen
maakte.
Zuid troefde de klaveruitkomst
op tafel en speelde Sch 2. Toen
oost Sch A speelde, deponeer
de zuid daar de heer onder!
Doet zuid dat niet dan komt hij
entrees op tafel te kort om de
schoppens vrij te krijgen. Nu
lukte dat wel.
Oost speelde klaveren terug, we
derom getroefd, waarna Sch B
volgde voor west's vrouw. De
ze kaarten waren over en u
moet thans nog 8 van de 9 sla
gen maken (west speelt klave
ren of ruiten):
NEDERLAND - Op 1 juli is het
100 jaar geleden dat er voor het
eerst een geregelde recht
streekse verbinding - per
stoomboot - tot stand kwam
tussen Terschelling en Harlin-
gen. Postaal zal dit feit op die
dag worden herdacht door het
gebruik van een bijzonder
poststempel. Poststukken
kunnen ter stempeling worden
gezonden aan: Kantoorhouder
van het postkantoor. Postbus
99250, 8880 NA West-Terschel
ling. In de linkerbovenhoek
van de verzamelenvelop of
-verpakking moet duidelijk
worden, vermeld: Stempeling
met poststempel Eerste recht
streekse postdienst per stoom-
postboot.
De verzamelverpakking voor de
enveloppen van 1 juli behoeft
echter niet te worden gefran
keerd. Die kan zonder postze
gels naar het postkantoor van
West-Terschelling worden ge
stuurd
64 M -
V - <7 B 9 6 3
O 108 6 2 w u ,HB5
B87 Z- j. H 10
Als west klaveren vervolgt troeft
zuid (desnoods met het aas) en
speelt troef. Oost mag Ha B
maken, maar vervolgens is de
tafel hoog met Ru A als entree
West speelt dus ruiten, zuid
neemt nu niet het aas en oost
maakt Ru B. Oost speelt ge
dwongen klaveren die zuid op
tafel troeft. Nu volgt Sch 10 die
oost moet troeven. Zuid troeft
over, steekt over naar Ha A en
speelt weer schoppen, waarna
oost machteloos is. Het helpt
ook niet als west Ru 10 na
speelt; op tafel de vrouw, oost
de heer en zuid heeft met Ru A
en Ru 9 opnieuw een dubbele
ruitenopvang, zodat oost ook
in deze situatie geen ruiten kan
terug spelen.
e<
De PIT heeft de verkochte aan
tallen bekend gemaakt van de
Floriadezomerzegels 1982. En
deze cijfers liggen beduidend
lager dan die van de zomerse-
rie 1981, die in het teken staan
van het polderlandschap. Van
de zegel van 50 20 cent wer
den 3.445.690 stuks verkocht,
139.000 minder dan van de 45
20 cent-zegel van 1981. Van de
60 25 cent werden 3.422.026
verkocht, 189.000 minder dan
van de 55 25 centzegel van
'81. Van de 65 25 ct.-zegel
3.404.205 en in 1981 van de 60
25 ct.-zegel 3.592.273, dus in '82
188.000 minder en in 1982 wer
den van de 70 30 ct.-zegel
3.572.583 stuks verkocht.
154.000 minder dan van de 65
30 ct.-zegel in 1981.
Deze lagere verkoop zou wel
eens een gevolg kunnen zijn
van de vorig jaar voorspelde
vlucht van speculanten, "ver
zamelaars" die geen brood
meer in de filatelie zien. Het
gros van de speculanten had
vaak ook nauwelijks enig ver
stand van postzegels. Het ge
volg was dat menigeen met
enorme voorraden bleef zitten
en dat ze zelfs onder de nomi
nale waarde op de markt wer
den gegooid. Gelukkig is er nu
aan deze voor de filatelie onge
zonde situatie zo goed als een
einde gekomen.
We willen nog even terugkomen
op de verkochte aantallen
merzegels 1982. Gemiddeld
werden daarvan 140.000 tot
190.000 minder verkocht dan
in 1981. De gevolgen van de
speculanten-vlucht zouden
echter nog wel eens veel groter
kunnen zijn dan deze cijfers la
ten zien, want de zomerzegels
van vorig jaar hadden twee bij
zonder gunstige factoren mee.
In de eerste plaats zijn ze ver
kocht tijdens de gehele duur
van de Floriade.
De Floriade '82 werd door meer
dan 4,5 miljoen mensen be
zocht
De zomerserie van vorig jaar was
dus niet zoals voorgaande se
ries slechts ongeveer vijf we
ken te koop, maar niet minder
dan zes maanden. Bovendien
had de serie nog een pluspunt
mee. Het vorige jaar werden
namelijk de postzegelmapjes
geïntroduceerd en ook het Flo-
nade-mapje (nr. 3) was tot on
geveer half oktober te koop.
zowel op de Floriade als aan fi
latelieloketten
Nu we de cijfers kennen van de
zomerzegels '82 zijn we bijzon
der benieuwd naar toekomsti
ge aantallen. We vragen ons af
of alle bijzondere zegels nog
wel worden uitverkocht De
oplagen van deze zegels zijn
immers door de PTT met het
oog op speculatie bewust op
gekrikt van 10 a 12 miljoen in
1980 tot 12 a 16 mihoen iri 1982
