Nederlander moet nog wat
wennen aan time-sharing
Vrees voor hoge rente blijft
BHüaÜ^1
Een koele relatie:
Volcker en Reagan
Internationaal
Beursweek
ZATERDAG 4 JUNI 1983
In de 'gouden jaren' verkocht
J.Th. Kempers boten als war
me broodjes. Maar de laatste
tijd is dat aantal drastisch te
ruggelopen. Het was duidelijk
dat er iets moest gebeuren.
Kempers wist dat de behoefte
aan plezierjachten nog steeds
aanwezig was, in de meeste ge
vallen ontbrak het zijn klanten
echter aan geld. De koppen
werden bij elkaar gestoken met
als resultaat het idee om sche
pen op basis van time-sharing
te gaan verkopen. Vorig jaar
liep de eerste 'shared' kruiser
van stapel. Zowel Kempers als
zijn klanten lijken tevreden
Deel
Hoe gaat time-sharing in z'n
werk? Er zijn verschillende
constructies denkbaar voor het
gezamenlijk in eigendom heb
ben van goederen. Kempers
heeft gekozen voor een coöpe
ratie, die als een soort tussen
persoon optreedt en in feite los
staat van de rest van het be
drijf.
Deze coöperatie geeft per schip
een aantal certificaten uit. Elk
certificaat geeft de koper één
week per jaar recht op de boot,
gedurende dertig jaar (dan is
het schip afgeschreven). Men
is dan eigenaar van de boot, zei
het voor een beperkte periode.
Hoe langer men over 'zijn'
schip wil beschikken, hoe
meer certificaten er moeten
worden gekocht.
Het voordeel van time-sharing,
dat zou kunnen worden ver
taald met 'deeltijd-bezit', is ei
genaar zijn zonder de romps
lomp dat het bezit van een boot
met zich meebrengt. Zo wordt
het althans in de folders aange
prezen. Mits alles goed is gere
geld, lijkt het systeem ideaal.
Het principe van time-sharing
wordt ook op huizen toege
past. De Spaanse organisatie
Ramos Marca verkoopt via
haar Amsterdamse vestiging
bungalows aan de Costa Brava.
Voor vaste Spanje-gangers en
overwinteraars wellicht een
uitkomst.
Wat voor de plezieijachten geldt,
geldt 90k voor de vakantie-bu-
galows: het onderhoud en be
heer van het eigendom vereist
de nodige organisatie en kost
veel tijd. Vooral een huisje in
het buitenland kan problemen
opleveren als dat een groot
deel van het jaar leegstaat. Zo
wel Kempers als Ramos Marca
stellen zich garant voor onder
houd, reparatie en bewaking.
De kopers betalen behalve een
eenmalige aankoopsom elk
jaar een bedrag voor deze ser
vice, waarvan tevens verzeke
ringen, belastingen en wat dies
meer zij worden betaald.
Terughoudend
Hoewel time-sharing voor veel
Amerikanen reeds een geac
cepteerd systeem is en ook de
Engelsen steeds enthouiaster
worden, moeten wij Nederlan
ders hieraan nog wennen. Het
idee dat anderen gebruik ma
ken van 'jouw huis', ook al
hebben zij er net zoveel recht
op, is voor sommigen wellicht
moeilijk.
In het geval van de bungalows is
hiervoor een handige oplos
sing bedacht. Elk huis heeft
een aantal boxen waarin per
soonlijke bezittingen, zoals
meubels, matrassen e.d., ach
ter slot en grendel kunnen
worden opgeborgen. De be
heerder zorgt ervoor, dat het
huis schoon is, eventuele de
fecten zijn verholpen en dat de
bezittingen van de betreffende
eigenaar op hun plaats staan.
Voor boten is zoiets moeilijker te
regelen omdat het interieur
niet verwisselbaar is. Kempers
stelt daarom in het contract,
dat na afloop van iedere perio
de de boot door hem aan een
grondige inspectie wordt on
derworpen. Voor eventuele
De kreet 'time-sharing' figureert steeds vaker in de adverten
tiekolommen. Vooral de recreatie- en vakantiemarkt lijkt op
deze manier de interesse voor het publiek te willen wekken.
Time-sharing staat voor het in eigendom hebben van bijvoor
beeld een huis, samen met anderen. Vooral vakantiehuisjes
worden op deze manier te koop aangeboden.
De Spaanse organisatie Ramos Marca verkoopt bungalows aan
de Costa Brava volgens dit systeem en - iets dichter bij huis -
doet jachtbouwer Kempers uit Alphen aan den Rijn hetzelfde
met zijn motorkruisers.
Het voordeel van hiervan is, dat men verzekerd is van een goed
geoutilleerd vakantieadres voor een relatief lage prijs.
Oorspronkelijk afkomstig uit de Verenigde Staten lijkt het pri-
cipe van time-sharing ook hier vastere grond onder de voeten
te krijgen.
Een "Shared" bungalow c
1 Spaanse Costa Brava.
schade krijgt de eigenaar van
die periode dan vanzelf een re
kening thuisgestuurd.
Nu zullen er altijd nette, en min
der nette mensen zijn. Op de
jaarlijkse vergadering van ei
genaren kunnen eventuele
klachten worden gedeponeerd.
landse wateren toch niet je dat
vindt kan zich wenden tot The
Resort Condominiums Inter
national (RCI), een internatio
nale uitwisselingsorganisatie
van vakantieadressen in de
VS. Hierbij zijn ondernemin
gen aangesloten, die samen ze-
in Nederland nog in de kinder
schoenen. Dientengevolge is
de voorlichting op dit gebied
nog ontoereikend. De Consu
mentenbond is onlangs een on
derzoek begonnen naar de
voor- en nadelen van time-sha
ring, maar beschikt op dit mo-
heer betreft. Over het -in het
geval van huizen- onroerend
goed beslist slechts de organi
satie. Als de eigenaren de gevel
paars willen verven, of een vij
ver in de tuin maken en de be
heerder wil dat niet, dan ge
beurt het ook niet. Het is dus
Degene die zich bij herhaling
heeft misdragen krijgt daar
zijn vet, of wordt eruit gebon
jourd. Zijn deel wordt dan ver
kocht aan een ander.
Uitwisseling
Het mag duidelijk zijn, dat time
sharing slechts voor een be
paalde groep voordeel biedt.
Voor mensen die "es een keer
tje willen varen" is het natuur
lijk voordeliger om gewoon
een boot te huren. Diegenen
die elk jaar naar een ander land
op vakantie willen zijn niet ge
baat bij een eigen onderkomen
in Spanje, of welk land dan
ook.
Maar voor bijvoorbeeld de cate
gorie gepensioneerden die
winters het gure Hollandse kli
maat wil ontvluchten zou dit
een uitkomst kunnen zijn. Fer
vente watersporters, die zich
geen eigen boot kunnen per
mitteren kunnen voor een rela
tief laag bedrag uit de voeten.
Men zit als eigenaar niet vast aan
een bepaalde periode. Onder
linge ruil is mogelijk. Er moet
wel rekening worden gehou
den met prijsverschillen. Het
hoogseizoen is duurder dan
het voor- of naseizoen. Iedere
eigenaar heeft het recht om
zijn periode te verhuren of te
verkopen op het moment dat
hem of haar uitkomt.
Wie elk jaar Spanje of de Hol-
venhonderd time-shareprojec-
ten over de gehele wereld aan
bieden. Dit varieert van win
tersportoorden tot een villa in
Zuid-Amerika. Eén ervan is
Christie International Benelux
(CIB), een bedrijf dat vakantie
huisjes aanbiedt in het Friese
Uitwellinga. Het systeem is
hetzelfde. Maar inplaats van
één adres kan men terecht op
alle vakantieplaatsen die CIB
in het pakket heeft. Voor die
zelfde koopsom kan de eige
naar dus het ene jaar in Fries
land zitten en het volgende jaar
door
Anneloes Timmerije
in Brazilië. Iedere koper is ook
hier mede-eigenaar en lid van
een coöperatie die opdraait
voor de kosten van onderhoud.
CIB verzorgt de service en
staat er borg voor, dat de acco-
modatie op alle adressen het
zelfde is. Het nadeel hierbij is
echter dat niet iedereen van
seizoen kan ruilen. Een 'hoog-
seizoener' kan in iedere perio
de terecht, maar een 'laagsei-
zoener' blijft een laagseizoener
Onbekend
Zoals gezegd, staat time-sharing
ment nog over onvoldoende in
formatie om een afgerond oor
deel te kunnen geven.
In principe juicht de bond dit
soort initiatieven toe, maar te
gelijkertijd waarschuwt zij
voor organiaties met ondoor
zichtige praktijken. Het is wijs,
aldus de Consumentenbond,
een notaris of een advocaat te
raadplegen alvorens men tot
aankoop overgaat. Als blijkt,
dat een contract onvoldoende
waarborgen biedt voor de ko
per is het geldt dat aan de nota
ris of advocaat is uitgegeven
niets vergeleken bij de strop
van een waardeloos certificaat.
Mr. E. Rijnvaan van notariskan
toor Karstens uit Leiden wijst
op de noodzaak, dat kopers
"inspraak moeten hebben in
de rechtspersoon". In gewoon
Nederlands betekent dat me
dezeggenschap in de organisa
tie die de huizen, boten of wat
dan ook verkoopt.
Een voorbeeld: organisatie X
laat de door haar beheerde hui
zen verzekeren bij firma Y. De
eigenaren zijn het hier niet
mee eens. Een andere firma is
goedkoper, of biedt betere
garanties. Als het goed is moet
een meerderheidsbesluit van
de eigenaren worden geaccep
teerd door de organisatie.
Sommige organisaties bieden
deze mogelijkheid alleen voor
zover het de service en het be-
van belang om van te voren te
weten wat wel en wat niet mo
gelijk is.
Faillissement
Een twee punt van belang is de
financiële positie van de orga
nisatie. Een onderneming kan
er aan de buitenkant heel soli
de uitzien, maar tegelijkertijd
niets meer zijn een lege huls.
Bij een eventueel faillisement is
de organisatie niet meer in
staat zijn plichten als beheer
der uit te voeren. Het grote
voordeel van time-sharing valt
dan weg. De certificaten zijn
tevens onverkoopbaar gewor
den en de eigenaren zitten in
het schip. Tenzij hiervoor in
het contract iets is geregeld
blijft dit te allen tijde een groot
risico.
Misverstanden kunnen onstaan
doordat men zaken moet doen
met een buitenlandse organi
satie. Maar ook hier geldt, dat
door goede informatie vooraf
vervelende situaties kunnen
worden vermeden.
Zoals het er nu uitziet heeft time
sharing een goede kans ook in
Nederland populair te worden.
De organisaties die zich hier
mee bezig houden wijten het
voornamelijk aan de 'bezitte
righeid' van de mens, dat het
betrekkelijk lang duurt voor
dat mensen zich aan time-sha
ring wagen.
Geheel tegen de bedoeling in
heeft de economische topcon
ferentie in Williamsburg afge
lopen week toch weer een zon
debok opgeleverd. Niet Frank
rijk of Japan, maar notabene
de ontvangende partij, de Ver
enigde Staten, stond in de be
klaagdenbank. Tot ieders ver
bazing en niet in het minst tot
die van Canada, Japan en de
Europese deelnemers eindige
de conferentie zelfs in een con
crete eis aan de regering Rea
gan: het begrotingstekort
(voorzichtige raming dit jaar
$210 miljard dollar) moet om
laag, om de voorwaarden te
scheppen voor een renteda
ling.
De slotverklaring van Williams
burg heeft een extra impuls ge
geven aan het rente-debat dat
dezer dagen weer vele krante
kolommen vult. Andere aanlei
ding daartoe is de herbenoe-
ming(?) van Paul Volcker aan
de top van de Federal Reserve
Board, het Amerikaanse stelsel
van centrale banken, dat net
als de Nederlandsche Bank
hier, in de monetaire politiek
een spilfunctie vervult. De ter
mijn van Volcker, de flegma
tieke democratische Ameri
kaanse Duisenberg, loopt in
augustus af en dat stelt presi
dent Reagan voor de keus:
houden of lozen.
Een jaar of wat geleden kon die
vraag eenvoudig met "lozen"
worden beantwoord, maar in-
Volcker vooral zweeg en vol
hardde en Reagan openlijk zijn
frustraties ventileerde over
"krachten in eigen land die
herstel in de weg staan". Ont
slag van Volcker, een zware
man naast Volcker; het zijn
maar twee van de vele varian
ten die in het Witte Huis de
ronde hebben gedaan om de
zaak in Reagans voordeel te
beslechten, maar het is er nooit
van gekomen, beducht als Rea
gan was voor de storm van kri
tiek die maatregelen als deze
ongetwijfeld in financiële
kring zouden losmaken.
Want hoezeer de Amerikanen
ook aan de lijve de bijwerkin
gen van Volckers remedie on
dervonden, was het niet Rea
gan zelf geweest die voor zijn
verkiezingen de toen veelbe
sproken inflatie "tot het groot
ste economische kwaad" had
uitgeroepen en was Volcker
niet de man die daartegen met
succes was opgetreden?
Dat succes leidde er in oktover
van het vorig jaar toe dat Volc
ker zijn beleid matigde en
daardoor inmiddels bij Reagan
wat meer in de gratie is geko
men. Veel wijst er evenwel op
dat de "verzoening" een tijde
lijk karakter draagt. De afgelo
pen maanden is de geldhoe-
veelheid met 16% toegenomen,
terwijl de FED op jaarbasis een
gemiddelde van 4 tot 8% na
streeft. Het begrotingstekort
van de VS is dermate groot, dat
door
Ton van Brussel
middels liggen de kansen van
Volcker wat beter. Zijn aanwe
zigheid dateert van augustus
1979. Hij werd door Reagans
voorganger Carter op zijn post
benoemd, op het moment dat
in de VS de inflatie het niveau
had dat de rente veel later zou
krijgen. Toen Carter eenmaal
had besloten aan het terug
dringen van de geldontwaar
ding zijn politieke voortbe
staan te verbinden, werd Volc
ker binnengehaald omdat kar
wei te klaren.
Hij was toen 52 jaar en had een
carrière achter de rug bij de
centrale bank van New York,
bij Chase Manhattan en als on
der-minister op financiën.
Overtuigd democraat, maar
aan de andere kant weer zo
pragmatisch dat hij zelfs in Ni-
xons kabinet kon dienen.
Vriendelijk, maar wel zo door
tastend dat hij de te verwach
ten golven van kritiek bij een
krachtig geldbeleid moeiteloos
zou kunnen doorstaan.
Paul Volcker legde in zijn
aanpak een directe relatie tus
sen inflatie en geldhoeveel-
heid. Een beperking van de
groei van het aantal dollars in
omloop, zag hij als enige mid
del om inflatie tot aanvaardba
re niveaus terug te brengen.
Hij heeft in die theorie gelijk
gekregen, maar zijn aanpak is
wel een paardemiddel met bij
werkingen gebleken. Dollars
werden schaarser, stegen in
waarde en dat weerspiegelde
zich in een hoge koers (slecht
voor de export) en een hoge
rente (slecht voor investerin
gen).
Reagan, gebrand op een door
hem bewerkstelligd econo
misch herstel, vond in zijn po
gingen het monetaire beleid te
versoepelen, Volcker op zijn
weg. Dat heeft tot een felle, in
de publiciteit uitgevochten
controverse geleid, waarbij
ter financiering allerhande
kunstgrepen niet lang meer
onbenut zullen blijven. Aan
Volckers neiging tot drama
tisch beleid is in het komende
verkiezingsjaar in republikein
se kring natuurlijk aller-
minmst behoefte.
Mocht de zaak in het honderd lo
pen (de rampzalige combinatie
van èn hoge rente, èn hoge in
flatie, èn een hoog begrotings
tekort is het schrikbeeld dat
Wall Street bij voortzetting van
Reagans koers voor ogen
staat), dan zal de rekening
daarvan pas na de verkiezin
gen op tafel komen.
Hoewel niet alleen voortijdig
ontslag, maar ook het uitblij
ven van een herbenoeming van
Volcker prestigeverlies voor
Reagan betekent, is de kans
groot dat hij na augustus het
veld moet ruimen. Twee na
men duiken steeds weer op:
Allen Greenspan, prominent
vrij gevestigd economisch adi-
seur en Beryl Sprinkel, onder
minister voor monetaire zaken.
Beide zijn in de bloei van hun
carrière en gelden als betrouw
bare leden van de republikein
se familie, wat in dit verband
vooral naar hun grote plooi
baarheid verwijst.
Paul Volcker: doortastend.
(Foto AP).
door
C. Wagenaar
AMSTERDAM - Ook deze week
bleef de internationale beurs-
wereld volledig beheerst door
angst voor hogere rentestan
den. De Amsterdamse Effec
tenbeurs begon de nieuwe
week opgewekt, in de hoop dat
de economische top in Wil
liamsburg iets positiefs zou
doen om het dreigende gevaar
van nieuwe rente-explosies te
keren.
Amsterdam kwam ook nu weer
onder de indruk van de schone
voornemens om zowel de infla
tie, de rente als de werkloos
heid terug te dringen. Dinsdag
kwam de Beurs vrijwel over de
gehele linie, één punt op de in
dex vooruit. Maar Wall Street
bleek er geheel anders over te
denken. Daar heeft men zijn
ervaringen met schone belof
tes.
President Reagan strijdt nu al
bijna twee en een half jaar te
gen hoge inflatie, hoge rente en
hoge werkloosheid. Dat eerste
lijkt weliswaar onder controle,
maar de werkloosheid is nog
nooit zo hoog geweest en de
rente lijkt op het punt te staan
weer flink te gaan stijgen. De
eerste reactie op de Ameri
kaanse beurs was dan ook een
daling van 16 punten,'de groot
ste in vier weken, die het
koerspeil weer beneden de
1200 bracht.
Voor de vierde achtereenvolgen
de maal bleek ook in de week
na Pinksteren de geldomloop
in Amerika fors te zijn toege
nomen. De stijging is nu 18
procent op jaarbasis, terwijl
topman Volcker op een con
gresbijeenkomst van begin dit
jaar een grens van 4 tot 8 pro
cent toelaatbaar had genoemd.
Maar hoe vreemd het ook
klinkt, het is nu niet meer de
FED, het bestuur van de geza
menlijke Amerikaanse centra
le banken, die er als de kippen
bij is om maatregelen tegen de
zeer forse geldgroei te nemen,
maar de Amerikaanse regering
zelf.
Liet Paul Volcker nog onlangs
horen dat de forse geldaanwas
eerder aan buitengewone fac
toren toe te schrijven was, mi
nister Regan van financiën
drong er vorige week op aan
deze lankmoedigheid niet te
overdrijven. Hij waarschuwde
voor de inflatoire gevolgen die
een veel ruimere geldomloop
met zich mee kan brengen. De
vrees is reëel, dat de FED niet
langer meer afzijdig kan blij
ven en bij verdere geldaanwas
kredietbeteugelende maatre
gelen zal moeten afkondigen
die de rente omhoog kunnen
jagen.
In ons land leek deze week het
hek van de dam. Zag het er vo
rige week naar uit dat een sta-
bilisatiepunt nagenoeg bereikt
was, nu spraken geldhandela
ren hun verwachting erover uit
dat ons land een nieuwe fase
van snelle rentestijging te
wachten zou zijn. Een nieuwe
staatslening die eventueel in
het midden van deze maand
kan worden verwacht zou, zo
ziet het ernaar uit, op zijn
minst 9,25 procent tot 9,5 pro
cent aan rente moeten dragen,
wil er van enig succes sprake
zijn. Maar dat zou dan pand
brieven van 10 procent op de
markt betekenen en hypothee
krentes van boven de 10 pro
cent.
Hoe het ook zij, dat er vanuit het
rentefront een ernstige bedrei
ging voor het economisch her
stel dreigt op te treden is wel
duidelijk. Daarbij komt, dat
rentestijgingen in de Verenig
de Staten ook de kracht van de
dollar versterken. De Ameri
kaanse munt klom deze week
in Amsterdam steeds verder
naar nieuwe toppen sedert ja
ren en naderde serieus de
f2,90. Voor grote exporteurs
als Heineken naar de Verenig
de Staten moge dat gunstig
zijn, voor bijvoorbeeld de auto
sector, die ook al kampt met
fors hogere rentes op nieuwe
autofinancieringen, is dat zon
der meer ongunstig, want de
hogere dollar drijft ook de ben
zineprijzen hoger op. Daaren
tegen vaart ons land er met de
export van het aardgas weer
wel bij, dat zich als een meeval
ler voor 's lands schatkist kan
ontwikkelen.
Maar onder deze omstandighe
den was het opnieuw moeilijk
voor de aandelenmarkt in Am
sterdam zijn draai te vinden. In
drie dagen tijd was de obliga
tie-index al weer drie punten
gezakt. Daarom ging woens
dag alle winst eerder deze
week op de aandelen behaald
verloren. Alleen de internatio
nals konden zich zo ongeveer
staande houden door enerzijds
de hogere dollar, maar ander
zijds ook de hogere koersen
voor Hoogovens. Buitenlandse
beleggers waren voor het
fonds in de markt en brachten
het van 29 gulden op 31 gul
den.
De rentestijging was echter fu
nest voor de banken. De index
zakte hier van 229 op 212. ABN
en NMB verloren tien gulden,
Amro-Bank moest drie gulden
terug. Een geruststellende ver
klaring van de Centrale Suiker
Maatschappij dat de vertraag
de bieteninzaai geen invloed
zal hebben op het lopende
boekjaar deed het aandeel vijf
gulden herstellen. Vijf gulden
beter was ook Schuitema, ter
wijl Hoek Loos en Océ-Van der
Grinten drie gulden opliepen.
Kiene verloor echter 40 gul
den, Norit vijf gulden en Cete-
co bijna tien gulden.
