Poolse scholier
bruut verhoord
c
3"
Beraad Deetman
over studiestop
Uitstel dreigt voor ketelbouw
Alibux wil betere relatie met Nederland
Pootgoed moet snel de grond in
anders kunnen we het vergeten"
Tekort van "Waterbos
ton meer dan begroot
Winsemius: "Over twee
weken uitleg over DSM
Stork en KMS nog in ongewisse
Man rijdt in op agent
Aanhoudende regen teistert Rijnstreekse boeren
T>!>
DONDERDAG 26 MEI 1983
WARSCHAU (UPI/AFP) - In Polen is gisteren tien dagen na de dood van een Warschau-
se scholier die door de politie moet zijn doodgeslagen een nieuw geval van bruut ver
hoor gemeld. Ditmaal werd een kameraad van de overleden scholier het slachtoffer.
Zijn vingers werden bij een verhoor omgedraaid en moesten worden gespalkt.
Varia
De 19-jarige jongen werd op 23 mei
voor zijn huis in het centrum van
Warschau door vier onbekende
mannen in een kleine auto ge
duwd, zo verklaarde zijn vader
gisteren.
Zijn zoon bleek te zijn ontvoerd
om elders te worden onder
vraagd over de reacties van de
medescholieren op de dood van
de scholier Grzegorz Przemyk.
DEN HAAG (ANP) - De rege
ringspartijen en de oppositie me
nen dat minister Deetman (on
derwijs) juridisch geen been
heeft om op te staan bij zijn voor
nemen om de opleidingscapaci
teit voor artsen en tandartsen ko
mend studiejaar te beperken. Op
grond van de felle kritiek van de
gehele kamercommissie voor on
derwijs beloofde de minister gis
teren dat hij zich over zijn plan
nen zal beraden. Voor volgende
week woensdag zal hij de Kamer
op de hoogte brengen van de uit
komst van dat beraad.
De kritiek op het besluit van de mi
nister om de opleidingscapaci
teit aan de universiteiten nog
verder te beperken dan de uni
versiteiten zelf hadden voorge
steld betrof tevens de "rechtlij
nigheid" waarmee de minister de
bezuinigingen op de opleidingen
vertaalt in een vermindering van
het aantal opleidingsplaatsen.
Afgewacht moet worden of de op
leidingen door afslanking en
concentratie volgens de voorstel
len van de instellingen zelf doel
matiger en dus goedkoper zullen
worden, waardoor minder oplei
dingsplaatsen behoeven te wor
den afgestoten, zo hield Lansink
(CDA) de bewindsman voor.
De minister méént dat hij de be
perking van de opleidingscapaci
teit kan opleggen op grond van
de machtigingswet.
Die wet is bedoeld om het aantal
studenten te beperken als de be
staande opleidingscapaciteit te
kortschiet, hield de Kamer Deet
man voor. Het gaat niet aan om
die wet te gebruiken om de oplei
dingscapaciteit te beperken uit
financiële overwegingen, aldus
de Kamer.
De minister wist de kamercommis
sie er niet van te overtuigen dat
in beide gevallen financiële over
wegingen aan het afkondigen
van een "numerus fixus" ten
grondslag liggen.
Bij de ondervraging in een kleine
kamer in een onbekend gebouw,
waarvan zijn zoon niet kon zeg
gen of het een politiebureau was,
werden diens vingers omge
draaid.
Na een paar uur was hij bij een eer-
ste-hulppost binnengegooid,
maar uiteindelijk bleek dat de
kootjes van de vingers zo waren
gekneusd, dat de vingers in een
ziekenhuis moesten worden ge-
SDalkt en verbonden.
De Poolse staatstelevisie besteed
de veel aandacht aan het nieuwe
incident met mistig uitgebreid
commentaar. Waarnemers ver
moeden dat de overheid pro
beert al bij voorbaat twijfel te
zaaien aan de na de dood van
Przemyk onvermijdelijk gewor
den speculatie dat de politie erbij
betrokken was.
De klacht van de vader van de
scholier en de reactie van de tv
daarop kwamen juist terwijl de
Poolse autoriteiten een onge
bruikelijke campagne in de me
dia zijn begonnen om de woede
van het publiek na de dood van
Przemyk te doen bedaren en de
argwaan over de rol van de poli
tie te doen verminderen.
9?
DEN HAAG (GPD) - Minister Winsemius (milieubeheer) zal de Tweede
Kamer binnen twee weken informeren over de mogelijke overtredin
gen van de milieuwetgeving door het staatsbedrijf DSM in Geleen. Hij
heeft dat gisteravond toegezegd in een gesprek met het PvdA-kamerlid
mevrouw De Boois. Aanleiding voor het verzoek van De Boois zijn de
publikaties in de GPD-bladen en NRC-Handelsblad.
Mevrouw De Boois gelooft niet dat Winsemius in zijn brief zal ingaan op
het justitieel onderzoek naar overtredingen door DSM, dat zojuist is
afgesloten. Het maandenlange onderzoek is weliswaar uitgevoerd door
het ministerie van milieubeheer, maar dat gebeurde in opdracht van de
officier van justitie in Maastricht, mevrouw mr J.Huurman. Zij zal bin
nenkort besluit of het chemische bedrijf wordt gedagvaard in verband
met illegale lozingen van chemisch afval.
Winsemius zal de Tweede Kamer wel uitleg geven over de beroepsproce
dure over gipslozingen die momenteel bij de Raad van State loopt.
Mevrouw De Boois neemt aan dat hij ook een idee geeft van de aard en
de hoeveelheid van het chemisch afval en de mogelijk begane overtre
dingen.
De meest recente beschuldigingen aan het adres van DSM luidden dat
het bedrijf niet alleen illegaal afval zou hebben geloosd, maar eveneens
afvalstoffen zou hebben laten vervoeren naar bedrijven die niet be
schikten over de vereiste vergunningen. DSM zou ook hebben nagela
ten melding te doen van de afgifte van chemisch afval.
"Benzine is in
1990 loodvrij"
DEN HAAG - De benzine zal in
1990 vrij van lood zijn, wan
neer de Europese Milieuraad
in juni een voorstel daartoe
van Groot-Brittannië goed
keurt. Minister Winsemius
(milieubeheer) zei vanmor
gen tijdens de behandeling
van zijn begroting in de Eer
ste Kamer dat Nederland het
Britse voorstel steunt. Ook
West-Duitsland en Denemar
ken zullen vóór stemmen.
De datum 1990 is zó gekozen
dat de Europese auto-indus
trie de motoren kan aanpas
sen aan de loodvrije benzine.
Minister Winsemius wil niet
dat Nederland buiten inter
nationaal verband verdere
maatregelen neemt tegen het
lood in de benzine. Onder het
vorige kabinet is het loodge-
halte in de benzine al be
perkt.
DEN HAAG (GPD) - Het is uiterst
twijfelachtig of nog vóór het zo-
merrecès van de Tweede Kamer
een debat over de problematiek
in de ketelbouwsector zal wor
den gehouden. Een meerderheid
van de Tweede Kamer had die
wens geuit nadat minister Van
Aardenne (economische zaken)
eind vorige maand de Kamer had
geinformeerd over zijn voorne
men om een commissie van onaf
hankelijke deskundigen over de
ketelbouw te laten rapporteren.
De commissie van deskundigen,
die het onderzoek binnen een
maand zou moeten afronden,
moet met haar adviserende
werkzaamheden nog beginnen.
Het was de bedoeling dat de
commissie eind deze maand of
begin juni haar eindoordeel aan
de minister van economische za
ken kenbaar zou maken. Op
grond van de besluiten van Van
Aardenne zou een plenair kamer-
DEN HAAG (ANP) - De Haagse politie heeft deze week een 33-jarige
Hagenaar aangehouden, die ervan wordt verdacht dinsdagavond een
44-jarige wijkagent in de Haagse Schilderswijk te hebben aangereden.
De wijkagent stond met buurtbewoners te praten. Op dat moment kwam
er een auto met grote snelheid aanstormen. De politieman gaf een stop
teken maar de automobilist reed gewoon door.
De politieman slaagde er niet in op tijd opzij te springen. Hij kwam op de
motorkap terecht.
De buurtbewoners konden het kenteken van de auto doorgeven.
BRASILIA (ANP) - De Surinaam
se premier, Errol Alibux, heeft
verklaard dat zijn land graag de
betrekkingen met Nederland wil
verbeteren. Hij zei dit de afgelo
pen nacht tijdens een afscheids
receptie in Brasilia tegen de Ne
derlandse ambassadeur, drs. F.
Kupers.
De Surinaamse uitnodiging aan
Kupers om met de andere leden
van het diplomatieke korps de
afscheidsreceptie van premier
Alibux bij te wonen, had gezien
de slechte relatie tussen beide
landen al enige verwondering ge
wekt op de Nederlandse ambas
sade. Groot werd evenwel de ver
bazing bij de Nederlandse vertc-
genwooridger toen tijdens een
informeel gesprek de Surinaam
se eerste minister verbetering
van de betrekkingen aanbood..
Ambassadeur Kupers liet de
heer Alibux weten zijn aanbod
niet helemaal te begrijpen na alle
felle kritiek op Nederland, die de
Surinaamse regeringsleider eer
der op de dag had geuit tijdens
bijeenkomsten met de Brazi
liaanse autoriteiten en de pers.
In een gezamenlijk Surinaams-
Braziliaans communique dat gis
termiddag aan het slot van het
driedaags bezoek van de Suri
naamse delegatie aan Brasilia
werd uitgegeven, wordt geen en
kele melding gemaakt van de
door Alibux gehekelde interna
tionale campagne die zijns in
ziens tegen het Surinaamse be
wind wordt gevoerd. Wèl worden
de Latijnsamerikaanse landen
opgeroepen tot het respecteren
van de soevereiniteit van elk
land in de regio, terwijl er op
Braziliaans initiatief aan is toege
voegd, dat "beide landen Zuid-
Amerika willen vrijwaren van
confrontaties die hen vreemd
zijn". Volgens waarnemers wil
Brazilië hiermee indirect zeggen,
dat Cuba zijn neus niet te diep in
Surinaamse aangelegenheden
mag steken.
debat worden gehouden.
In zijn brief aan de Kamer had de
minister van economische zaken
overigens al de richting aangege
ven waarin eventuele adviezen
zouden moeten gaan: verdeling
van werkzaamheden tussen
Stork Ketels in Hengelo en De
Schelde in Vlissingen en een ver
schuiving van de orders. Voor
een vollediger inzicht in de pro
blematiek zou de commissie van
deskundigen worden ingescha
keld.
De Vlissingse ketelbouwer De
Schelde zal overigens worden
verplicht mee te werken aan een
eventuele herstructurering in de
ketelbouwsector. Dat blijkt uit
een brief die minister Van Aar
denne aan de Tweede Kamer
heeft gestuurd naar aanleiding
van de overdracht van KMS-aan-
delen van RSV naar de rijksover
heid en het provinciaal bestuur
van Zeeland.
De verplichting tot medewerking
aan een herstructurering van de
ketelbouw is een van de voor
waarden die de minister van eco
nomische zaken stelt voor de ex
tra overheidssteun aan de Ko
ninklijke Maatschappij De
Schelde. Over de hoogte van de
extra rijkssteun worden nog
geen mededelingen gedaan.
STREEK De aanhouden
de regen heeft er toe ge
leid dat onder andere de
boeren in de Rijnstreek
met de handen in het haar
zitten. De koeien staan op
stal te trappelen van onge
duld om de frisse weide
op te gaan en de aardappe
len liggen vruchteloos te
wachten tot ze de klei in
mogen.
Het tij is voor dit jaar niet meer te
keren. Hoogstens kan de schade
meevallen als het weef zich ein
delijk weer eens van de zonnig
kant laat zien. Gisteren werd
echter al melding gemaakt van
een totaal schade van 250 mil
joen gulden alleen in Friesland.
De consument merkt het huidige
wel en wee nog dit jaar in de win
kel. De prijzen van de aardappe
len bijvoorbeeld zullen volgens
de grote aardappelboer C. Kem
penaar uit Rijnsaterwoude flink
stijgen: "Reken maar op het dub
bele van de huidige prijs".
Het overgrote deel van de Neder
landers zit er momenteel bleek
jes bij. Ook de boeren trekken
wit om de neus weg als zij het
weerbericht van het KNMI ho
ren. Al wekenlang is het "af en
toe een bui". Ook voor de vee
houders in de Rijnstreek houdt
de regen in dat zij de koeien op
stal moeten houden. Want de
koeien zouden immers het mod
derige land vertrappen.
Eén van de direkte problemen van
de veeboer is dan ook het voeren.
Volgens woordvoerders van het
veevoederbedrijf "De Hoop" uit
Hazerswoude en het "Alphense
veevoederbedrijf' valt het echter
op het ogenblik wel mee met de
vraag naar meer veevoeder. "De
meeste boeren hebben nog wel
wat kuilgras en het is zo dat be
drijven die veel koeien hebben
ook wel 's zomers bijvoederen.
Je krijgt thans dat de veeboeren
mondjesmaat gaan voeren om
dat ze verwachten dat "ze mor
gen naar buiten kunnen". Zover
is het echter nog niet gekomen.
Het is schrapen. Uit ieder hoekje
en gaatje halen de boeren het
laatste veevoeder om het bestel
len van nieuw zo lang mogelijk
uit te stellen. Ze maken alles
schoon op", aldus een woord
voerder van De Hoop. Het relaas
door
Huib Hikke
Maar toch: veel vraag dus stijgende
prijzen. Beide woordvoerders
zijn met deze ontwikkeling niet
blij. "Kijk als een boer moet
plukken van z'n reserve en die
reserve is straks op dan hebben
wij volgend jaar een klant min
der. Laat ze maar snel de kans
krijgen om de koeien in het land
te sturen", vertelt "De Hoop". De
college van het Alphense veevoe
derbedrijf hierover: "Als we het
moeten hebben van de armoe
van de boeren, hoeft het voor ons
niet".
Landbouw
Met de landbouw is het al niet veel
beter gesteld. Eén van de voor
beelden is J. Rosenboom uit Ter
Aar. Hij heeft voornamelijk
spruiten en bieten. "Je hebt zeg
maar vrije sector teelt zoals aard
appelen en spruiten waarvan de
prijs tot stand komt door vraag
en aanbod en de teelt op con
tractbasis zoals bij bieten. Wat de
prijs van de spruiten gaat doen is
nog onduidelijk. Het is eerst zaak
dat die er zo snel mogelijk in
gaan. Want anders kun je je
spruiten wel vergeten. Mijn
spruiten bijvoorbeeld heb ik in
december gekocht. Op een hec
tare gaan ongeveer dertigdui
zend planten en zo'n hoeveelheid
planten kost 1500 gulden. Die
planten liggen op het ogenblik in
de cel. Bij een temperatuur van
twee graden kun je deze plantjes
ongeveer vier weken bewaren.
Mijn plantjes zitten nu vier we
ken in de cel dus het is zaak dat
deze snel de grond in gaan an
ders kan ik mijn spruiten wel
vergeten. De ellende is dat je
geen nieuwe plantjes kunt be
stellen want die zijn al weg", al
dus Rosenboom. Hij verwacht
overigens dat de prijs van de bie
ten ongeveer een twintig procent
zullen stijgen. Wat de gevolgen
hiervan zijn voor de prijs van de
suiker is niet te voorspellen.
Aardappelen
Plassen op het land. Hier heeft de boer het nog aardig op tijd kunnen
redden met de spruiten, voor velen kan de regen echter de nekslag
betekenen. (Foto Wim Dijkman)
De landbouwers zitten momenteel
met de pootaardappelen flink in
hun maag. Laatje namelijk aard
appelen tijden liggen, dan ko
men er van die wanstaltige uitge
zogen gedrochten met lange uit
lopers. Behalve vergeetachtige
consumenten, kunnen ook boe
ren hiermee te maken hebben als
de aardappelen vanwege het
slechte weer niet de grond in
kunnen. Een van de grote aard
appelboeren C. Kempenaar over
dit probleem: "Wat je hier aan
kunt doen is het zogeheten om
gooien. Hiermee hou je de uitlo
pers zo klein mogelijk". In de
grote hal van Kempenaar staan
de mannen dag in dag uit zakken
aardappelen om te gooien. Dui
zenden zakken met aardappels
moeten op deze wijze worden be
handeld. "Het is afwachten wat
de aardappelen gaan doen. Het
staat echter vast dat er minder
aardappelen op de markt komen,
dat deze minder van kwaliteit
zullen zijn en dat de prijs onge
veer zal verdubbelen".
Het reilen en zeilen van de aardap
pel grijpt diep in in Neerlands
economie. Een hausse in de prijs
van volksvoedsel nummer één
merkt de consument immers di-
rekt in de portemonnee. Ook de
patat friet zal niet aan een prijs
stijging kunnen ontkomen, te
meer daar deze afhandelijk zijn
van verse friet. Een van de leve
ranciers van horecaprodukten is
£viko in Ter Aar. Van hamsteren
door cafetariahouders heeft dit
bedrijf nog geen last. "Dat kan
ook niet want cafetaria werken
met vers. Het zijn vooral de res
taurants, plaatsen waar niet zó
veel friet wordt verkocht, die
met diepvries werken", aldus
een woordvoerder van de vesti
ging van Aviko in Ter Aar. Het is
niet ondenkbaar dat met het stij
gen van de aardappelprijs ook
het frietje een stuk duurder zal
worden.
Molens
Het is echter niet alleen de agrari
sche sector die te lijden heeft on
der het slechte weer. Een groep
als de watermolenaars heeft op
zijn manier zorgen over de aan
houdende regen. Voor de mole
naars die "thuis zitten" is het be
malen geen probleem. Maar in
deze streek zijn er vele mole
naars die van het watermalen al
leen niet kunnen leven en er dus
een baan bijhebben. Deze moe
ten vaak heen en weer voor de
bemaling.
En zo zijn er talloze beroepsgroe
pen (ijsverkopers, campinghou
ders enzovoort) die te lijden heb
ben onder de aanhoudende re
gen. Afgaand op het weerbericht
van de KNMI ziet het er voorals
nog niet naar uit dat Nederland
binnenkort in badpak langs de
branding zal flaneren.
De werknemers van Kempenaar zijn dag in dag uit bezig met het "omgooien" van de pootaardappelen.
Duizenden zakken aardappels moeten op deze wijze worden bewerkt tot het aanbreken van betere tijden.
(Foto Wim Dijkman)
Cijfers als bom ingeslagen
RIJNSBURG/VALKENBURG -
Het Rijnsburgse en Valkenburg-
se zwembad Het Waterbos heeft
vorig jaar bijna 100.000 gulden
meer verlies geleden dan was
verwacht. Dit blijkt uit de jaarre
kening van het zwembad. Het
bestuur van Het Waterbos hield
er rekening mee dat vorig jaar
een verlies werd geleden van
650.000 gulden. Dat werd uitein
delijk bijna 750.000 gulden. Het.
tekort wordt aangevuld door de
gemeenten Rijnsburg en Valken
burg.
Mevrouw A. de Haas-Kromhout,
de voorzitter van het dagelijks
bestuur van het zwembad, zegt
dat de bekendmaking van de cü-
stuur. De cijfers sloegen in als
een bom". Volgens haar heeft vo
rig jaar voortdurend de indruk
bestaan dat het wel goed zat met
de begroting.
De Rijnsburgse wethouder J.C.J.
van der Meij, tevens lid van het
dagelijks bestuur van het zwem
bad, zegt dat vorig jaar een zoge
noemde kostenbewaking heeft
plaatsgehad. De tegenvallers, bij
voorbeeld het lagere bezoek aan
het binnenbad, vielen echter
voornamelijk in het laatste kwar
taal van het jaar en konden toen
niet worden voorzien. Om de fi
nanciën beter in het oog te hou
den wordt vanaf dit jaar drie keer
per jaar een tussentijds overzicht
gegeven van de inkomsten en
uitgaven van het zwembad.
De voornaamste boosdoener van
het grotere tekort is de veel lage
re opbrengst van het vrijzwem-
men. Het zwembad kreeg hier
voor 60.000 gulden minder in het
laatje dan was voorzien. Verder
leverde ook het leszwemmen
ruim 12.000 minder op. Tegelij
kertijd werden vorig jaar door
verkeerde ramingen en misver
standen de posten electriciteits-
verbruik met 14.000 gulden en
onderhoud aan het parkeerter
rein, sloten en groen met 21.000
gulden overschreden. Meevallers
bleken het gasverbruik en de
rentelasten te zijn. Het zwembad
hoefde daarvoor respektievelijk
33.000 en 30.000 gulden minder
uit te geven dan in de begroting
was voorzien.
Het zwembadbestuur had voor
1982 rekening gehouden met
36.000 bezoekers voor het bin
nenbad en 26.000 voor het bui
tenbad. Er bleken uiteindelijk
maar respectievelijk 25.000 en
21.000 bezoekers te zijn geko
men. Met name de jeugd bleek
veel minder belangstelling voor
het zwemmen te hebben gehad
dan het bestuur had verwacht.
Mevrouw De Haas zegt dat het
een landelijke trend is dat er
minder bezoekers naar binnen
baden komen. "Tot nu toe is het
buitenbad van Het Waterbos al
tijd gezien als een zorgenkindje.
Ik vraag me af of dat wel terecht
is en we niet meer aandacht moe
ten schenken aan het binnen
bad", aldus mevrouw De Haas.
Van der Meij voegt er aan toe dat
ook de cijfers voor het buitenbad
tegenvallen gezien de goede zo
mer van vorig jaar. Het zwem
badbestuur belooft overigens in
de toekomst ook meer het vrij-
zwemmen en het leszwemmen te
bevorderen in Het Waterbos.
Het zwembad werd vorig jaar beter
bezocht door verenigingen en in
stellingen, zo blijkt uit de jaarcij
fers. Het gasverbruik van het
zwembad viel in 1982 mee door
het gebruik van de afdekdeken
en omdat er sprake was van een
zachte winter. Vorig jaar werd
bijna 50.000 kubieke meter gas
minder gestookt dan in 1981.
Aan electriciteit moest echter
meer worden uitgegeven omdat
er een te lage raming was ge
maakt van de brandstoftoeslag
in de electriciteitstarieven.
Een actie van het zwembad om
schoolreizen aan te trekken
bleek vorig jaar geen succes te
zijn. Omdat de actie nogal hoge
advertentiekosten met zich mee
bracht, is besloten deze voortaan
niet meer te voeren.
