Streep door
uitgaven
raketbases
Pinochet wil de
onvrede met
buskruit smoren
Niemand wil Seveso-gif
Syrië zoekt nu
Arabische steun
Drie nieuwe partijen
opgericht in Turkije
NAVO steunt Amerika
Felle aanval
Reagan op
communisme
Sacharovs willen naar ziekenhuis
DE RENTE-RUST HYPOTHEEK VAN HET BOUWFONDS.
Moord op nonnen "walgelijk
ZATERDAG 21 MEI 1983
PAGINA
PARIJS (AFP/Reuter) - Italië
wil het Seveso-gif niet, Zwit
serland eventueel, maar dan
slechts tijdelijk, Frankrijk
zegt dat het Zwitserse bedrijf
Hofmann-Laroche verant
woordelijk is voor het uit zijn
fabriek afkomstige gif en de
Bondsrepubliek, die er lange
tijd van "verdacht" werd het
land te zijn waar het verbor
gen lag, is opgelucht.
De ontdekking donderdag in
Noord-Frankrijk van de 41
spoorloos verdwenen vaten
met het zeer giftige dioxine
dat vrijkwam na een explosie
in de fabriek Icmesa van
Hoffmann-Laroche in Seve-
so, heeft nog geen einde ge
maakt aan een politie-chemi-
sche geschiedenis die dat de
publieke opinie in verschei
dene Europese landen maan
denlang de adem deed inhou
den.
Rome liet gisteren officieel via
zijn minister voor burgerbe
scherming, Loris Fortuna,
weten dat Italië de vaten zou
weigeren. Italië zou hoog
stens Frankrijk kunnen hel
pen als Parijs zou vragen het
gif te vervoeren tot Britse be
drijven in staat zouden zijn
dit te vernietigen. Het afval
had volledig legaal Italië ver
laten en het is aan Frankrijk
de kwestie van de uiteindelij
ke bestemming op te lossen.
Italië is echter nog niet klaar
met het dioxine: het moet
nog een oplossing vinden
voor 150 ton afval uit de fa
briek Icmesa in Seveso. Se
nator Luigi Noe, die verant
woordelijk is voor de proble
men van Seveso voor het gé-
bied van Lombardije, heeft te
kennen gegeven dat men in
het Euratom-centrum van
Ispra in Lombardije experi
menteert met nieuwe syste
men voor ontsmetting die
mogelijk een oplossing voor
het materiaal zou kunnen
bieden.
Zwitserland zou kunnen over
wegen het afval voorlopig op
te slaan als Frankrijk en Italië
dat niet zouden willen. Die
opslag zou slechts tijdelijk
kunnen zijn, daar het land
geen enkel depot heeft dat af
val van het soort dioxine van
Seveso zou kunnen ontvan
gen.
ANKARA (AP) - In Turkije zijn gisteren drie nieuwe partijen
opgericht. Twee ervan zijn conservatief en de derde is sociaalde
mocratisch. De nieuwe partijen hebben officiële goedkeuring
nodig van de militaire junta om aan de verkiezingen te kunnen
deelnemen.
In totaal hebben zich nu vier partijen bi> het ministerie van bin
nenlandse zaken aangemeld. Een vijfde, en waarschijnlijk laat
ste partij is nog in oprichting.
Turgut Ozal, minister van economiche zaken van de staatsgreep in
september 1980 tot juli vorig jaar, leidt een groep economen,
ingenieurs, bankiers en zakenmensen met de "Moederlandpar
tij".
De 68-jarige generaal B.D. Ali Fethi Esener meldde enige uren na
Ozal zijn "Groot Turkije Partij" aan bij het ministerie.
De voormalige bureaucraat Necdet Calp heeft zich opgeworpen
ais voorzitter van de sociaaldemocratische volkspartij.
De eerste nieuwe partij die deze week werd aangemeld staat onder
voorzitterschap van generaal B.D. Turgut Sunalp.
Volgens waarnemers zullen de regerende generaals binnen twee
weken bekendmaken welke van de nieuwe partijen aan de ver
kiezingen mogen deelnemen. Die verkiezingen worden op 6 no
vember gehouden.
DEN HAAG/GENEVE (AP) Commissies uit het Ameri
kaanse Congres hebben besloten de defensiebegroting
met een bedrag van 36 miljoen dollar, dat minister Cas
par Weinberger wilde bestemmen voor de bouw van ra
ketbases buiten de Verenigde Staten, te verminderen.
De subcommissie voor militaire
bouw en de commissie voor de
strijdkrachten van het Huis van
Afgevaardigden besloten tot het
schrappen van dit bedrag, de
commissie voor de strijdkrach
ten van de Senaat kwam tot de
conclusie dat een beslissing over
deze post diende te worden uit
gesteld. Deze besluiten, aldus
gisteren de Amerikaanse ambas
sade in Den Haag, hadden niet
specifiek betrekking op Neder
land. Evenmin werden ze gemo
tiveerd met verwijzing naar het
uitstellen van een beslissing over
plaatsing of de aanwijzing van
een plaats voor eventuele toe
komstige plaatsing.
In diplomatieke kringen in Den
Haag werd er de nadruk op ge
legd dat deze besluiten niet moe
ten worden uitgelegd als een sig
naal aan de Nederlandse rege
ring, dat verder uitstel van een
beslissing over de plaatsing van
kruisraketten op Nederlands
grondgebied in Washington stij
gend ongenoegen veroorzaakt.
Het gaat om een eerste, voorlopi
ge stap bij een begrotingsbehan
deling. Daarop zou later op vrij
Sowjet-leider Yoeri Andropov
heeft een uitnodiging voor een
bezoek aan Angola aanvaard.
Beide landen hebben dit gisteren
bekendgemaakt aan het slot van
een vijfdaags verblijf van de An
golese president, Jose Eduardo
Dos Santos, aan Moskou.
eenvoudige wijze kunnen wor
den teruggekomen.
In een periode dat alom moet wor
den bezuinigd, hebben de Ame
rikaanse volksvertegenwoordi
gers kennelijk gemeend dat zo-
Jang nog niet meer concrete in
formatie voorhanden is, dit be
drag voorlopig kan worden uit
gespaard, aldus deze kringen.
Steun NAVO
De NAVO-bondgenoten hebben
gisteren hun steun uitgesproken
voor het Amerikaanse standpunt
in de wapenbeheersingsonder-
handelingen met de Sowj et-Unie
in Geneve. Zij riepen de Sowjet-
Unie op constructief te reageren
op de jongste Amerikaanse voor
stellen.
Na door de Amerikaanse onder
handelaar Paul Nitze op de hoog
te te zijn gebracht van de laatste
ontwikkelingen, gaven de 16 NA-
VO-landen een verklaring uit
waarin zij hun "krachtige steun"
uitspraken voor "het flexibele
Amerikaanse voorstel, dat werd
ontwikkeld in overleg met de
bondgenoten", om de kernwape
narsenalen in Europa te vermin
deren.
De NAVO "riep de Sowjet-Unie op
constructief te reageren op dit
belangrijke en eerlijke aanbod.
Als de Sowjet-Unie van zijn kant
een vergelijkbare flexibiliteit
toont, zal dat de weg openen
voor echte vooruitgang in de on
derhandelingen".
GLOUCESTERSHIRE - Het ruimtevaartuig Enterprise staat bovenop een Boeing 747, die speciaal is omge
bouwd om het toestel te vervoeren. Het tweetal is op weg naar verschillende luchtvaartshows in Europa,
waaronder de luchtvaartshow in Parijs.
(Foto AP)
MIAMI (AP) - De Amerikaan
se president Ronald Reagan
heeft gisteren in Miami een
felle aanval gedaan op het
communisme in het alge
meen en de Cubaanse presi
dent Fidel Castro in het bij
zonder. Hij zei dat het Ameri
kaanse congres een "recept
voor een ramp" zou uitschrij
ven door te weigeren wapens
te geven aan de Salvadoraan
se regering.
"Wij kunnen van onze vrienden
niet verwachten dat zij zich
ongewapend opstellen tegen
over opstandelingen die tot
de tanden zijn bewapend
door de Sowjet-Cubaans-Ni-
caraguaanse as", zei Reagan
in een toespraak ter gelegen
heid van de 81ste verjaardag
van de Cubaanse onafhanke
lijkheid van Spanje.
BEIROET (UI/DPA) - Syrië
stuurt dit weekeinde twee ge
zanten op pad, die in de Arabi
sche wereld steun moeten ver
werven voor afwijzing van de
overeenkomst tussen Libanon
en Israël voor terugtrekking
van de Israëlische troepen.
Minister Ahmad Iskander Ahmad
van voorlichting en minister van
staat voor buitenlandse zaken
Farouk Al Shareh zullen het Sy
rische standpunt ten opzichte
van het Libanees/Israëlische ak
koord overbrengen aan Arabi
sche landen", zo meldde radio-
Damascus.
Volgens het persbureu van Koe
weit gaan de Syriërs naar Saoedi-
Arabië, Koeweit en Qatar.
Het Syrische tegenoffensief komt
kort na de pogingen van de Ame
rikaanse bemiddelaar Philips
Habib om de steun van Saöedi-
Arabië te krijgen voor het ak
koord.
Lianon tracht de Sowjet-Unie te
overreden tot druk op Syrië zijn
40.000 man sterke troepen terug
te trekken uit het land en deel te
nemen aan de onderhandelingen
over de buitenlandse troepen.
Dit heeft het officiële Libanese
nationale nieuwsagentschap ge
meld onder aanhaling van "goed
ingelichte kringen" in Beiroet.
Volgens het agentschap heeft de
Libanese regering "aan de Russi
sche ambassadeur, Alexander
Sodatov, een boodschap gege
ven waarin Moskou's hulp werd
gevraagd Syrië te overreden deel
te nemen aan onerhandlingen
met Libanon over terugtrekking
van zijn troepen".
MOSKOU (DPA) - De Sowjet-
voorvechter voor de mensen
rechten en Nobelprijswinnaar
professor Andrej Sacharov en
zijn vrouw Jelena Bonner heb
ben gisteren de Sowjet-autoritei-
ten verzocht gezamenlijk in het
ziekenhuis van de Academie van
Wetenschappen in Moskou te
worden opgenomen. Sacharovs
vrouw zei tegen westerse journa
listen voor haar woning in Mos
kou dat zij enkele dagen geleden
een lichte hartinfarct heeft ge
had.
Sacharov, die als vooraanstaand
kernfysicus een belangrijk aan
deel had in de ontwikkeling van
de Russische waterstofbom en
nog steeds lid is van de Acade
mie van Wetenschappen, heeft
volgens haar ook om opname in
het ziekenhuis gevraagd. "Wij
willen samen sterven of emigre
ren", zo zei mevrouw Bonner.
In de afgelopen dagen is de inter
nationale druk op de Sowjet-au-
toriteiten om Sacharov te laten
emigreren toegenomen. Hij heeft
onder andere aanbiedingen ge
kregen om naar Oostenrijk,
Noorwegen en Zweden te ko
men. De Sowjet-Unie wil Sacha
rov niet laten vertrekken, omdat
"hij kennis heeft van informatie
die gevoelig is voor de staatsvei
ligheid".
ADVERTENTIE
SCHEMATISCH VERLOOP VAN DE DAGRENTE
SCHEMATISCH VERLOOP VAN DE RENTE-RUST JAARRENTE.
Stuurt u mij alle informatie over de Rente-Rust Hypotheek.
Nnnm-I I I I I I I I I I I I I II I I I I I I I I I
Adres:IMM I
j Postcode: L
lllll
11
Plaats: L
llllll Telefoon:! II II
Ik heb wel/geen andere hypotheek.
I In gesloten envelop zonder postzegel naar
I N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten,
I Antwoordnummer 10306, 2300 WB Leiden.
I
I
Ik ga liever even langs bij het Bouwfonds Infocentrum in
mijn buurt. Leiden: Botermarkt 2, (071) 134343, Haarlem:
J Anegang 29, (023) 313852, Den Haag-. Nassauplein 13,
I (070)650800.
(\|eem geen risico. Neem de Rente-Rust Hypo
theek van het Bouwfonds. Die volgt niet de gril
len van de dagrente, maar neemt jaarlijks een
gemiddelde over 10 jaar. Zo topt hij de werke
lijke renteschommelingen af. En omzeilt u mooi
een plotselinge renteverzwaring, zoals die bij
verlenging van een andere hypotheek mogelijk
is. Vraag ernaar bij uw ma keiaar of uw verzeke
ringsadviseur. Of bij het Bouwfonds Infocen
trum in uw buurt. Of stuurt u even de bon op.
In twee arbeiderswijken van de
Chileense hoofdstad Santiago
leek zich vorige week zaterdag
de bloedige staatsgreep van
1973 tegen de gekozen socialis
tische president Salvador Al-
lende te herhalen. Om drie uur
's morgens stormden honder
den militairen de zuidelijke
wijken binnen en voerden
meer dan 2000 mannen af naar
dichtbij gelegen voetbalvel
den. In totaal werden uiteinde
lijk meer dan 130 mensen gear
resteerd en zes vuurwapens
buitgemaakt, aldus een offi
cieel rapport.
De razzia's waren het antwoord
van generaal Augusto Pino
chet op de gebeurtenissen van
de week daarvoor. Toen had
een nationale protestdag
plaats, afgekondigd door de
belangrijkste vakbonden, die
in eerste instantie een nationa
le staking hadden willen orga
niseren. Daarvan zagen ze op
het laatste ogenblik af vanwe
ge de gewelddadige dreige
menten van de militaire dicta
tuur. Het nationale protest
bleek niettemin een groot suc
ces. Honderden winkels ble
ven dicht, meer dan de helft
van de kinderen ging niet naar
school, langzaam-aan-acties bij
het openbaar vervoer, in fa
brieken en mijncentra.
door
Rob Sprenkels
Bij demonstraties op straat in de
hoofdstad Santiago kwam het
tot botsingen met de para-mili
taire carabineros die, behalve
naar rubberen knuppels en
traangasgranaten, ook naar
hun pistolen grepen. Twee
mensen kwamen om. Hun be
grafenis, was eigenlijk een
nieuwe protestdag. Duizenden
mensen gingen nabij de be
graafplaats uiteindelijk met
stenen de carabineros te lijf.
En dat deed Pinochet beslui
ten om de volgende ochtend de
twee nabijgelegen arbeiders
wijken uit te kammen „op zoek
naar anti-sociale elementen,
wapens en explosieven", zoals
het officieel heette.
Rampjaar
„De Chileense arbeider is zijn
angst voor Pinochet kwijtge
raakt, want de armoede is zo
extreem geworden, erger dan
ooit tevoren in ons land", aldus
het commentaar van Juan Var
gas, een naar Mexico verban
nen Chileense vakbondsleider.
In elk geval was 1982 een eco
nomisch rampjaar voor Chili
en vooral ook voor Pinochet.
Hij versleet maar liefst drie mi
nisters van economische za
ken. En geen van drieën wist
antwoorden te vinden op de
grauwe crisis.
Het neo-liberale model van No
belprijswinnaar Milton Fried-
mann bleek te hebben gefaald.
De 'wonderlijke' economische
groei van acht procent aan het
eind van de jaren '70 moest vo
rig jaar plaats maken voor een
inkrimping met 13 procent.
Meer dan 600 bedrijven moes
ten hun deuren sluiten. „De
vrije-marktpolitiek heeft het
afgelopen jaar in feite meer be
drijven vernietigd dan de
meest radicale mensen achter
Allende ooit hadden durven
dromen als effect van het na
tionaliseren", zo merkt vak
bondsleider Vargas nogal cy
nisch op.
Door de economische val heeft
Pinochet in feite al zijn volge
lingen verloren. Er is in Chili
geen goed boerend zakenman
meer te vinden. De weinigen
die nog economische mogelijk
heden zagen, hebben inmid
dels hun meeste geld naar vei
liger oorden overgebracht. En
de jongste poging van Pino
chet om de Chileense industrie
nieuw leven in te blazen, is ook
door hen met hoongelach ont
vangen.
De economische crisis in Chili
lijkt daarom nog lang niet het
diepste punt te hebben be
reikt. Dit jaar moet Chili nog
zo'n anderhalf miljard dollar
afbetalen op zijn buitenlandse
schuldenlast van meer dan 20
miljard dollar. Pinochet en zijn
ministers bestuderen koorts
achtig waar zij dat geld van
daan kunnen halen. Verschil
lende groepen zakenlieden
hebben ondertussen gedreigd
dat zij geen belastingen zullen
betalen als de regering niet
snel de nationale industrie
daadwerkelijk gaat bescher
men en betalingen op de bui
tenlandse schuldenlast voor
onbepaalde tijd opschort.
Druk
De druk op Pinochet is onvoor
stelbaar groot en komt van alle
kanten. „De dictatuur verte
genwoordigt niemand meer",
zo meent vakbondsleider Var
gas, „niet eens meer het leger,
in wiens naam men zegt te re
geren". Niettemin hebben de
topmensen van het leger en Pi
nochet zelf tot nu toe nog geen
enkel teken gegeven dat zij be
reid zijn tot een soort nationale
verzoening, zoals bijvoorbeeld
hun Argentijnse collega's te
gen wil en dank tot stand pro
beren te brengen.
De Chileense politici, burgerlijk
rechts en revolutionair links
schouder aan schouder, heb
ben reeds verschillende pogin
gen gedaan om de militaire
junta tot een burgerlijk-mili
tair pact te verleiden. Het idee
waarmee politici, vakbondslei
ders en zakenmensen vooral
spelen, is dat de vierman?-jun-
ta Pinochet afzet en binnen
een half jaar verkiezingen uit
schrijft. Maar zover is het voor
lopig nog niet.
Generaal Fernando Matthei, de
bevelhebber van de lucht
macht die doorgaans wordt ge
zien als het meest liberale jun
ta-lid, verklaarde een paar da
gen geleden opnieuw volledig
achter de in de grondwet vast
gelegde 'langzame' democrati
sering van Pinochet te staan,
ofte wel een machtsoverdracht
in 1989. En ook hij waarschuw
de „oproerkraaiers" ervoor dat
er met harde hand zal worden
opgetreden.
Pinochet en zijn kameraden zul
len de onvrede voorlopig dus
nog met buskruit te lijf gaan.
Hoewel alle militaire machts
vertoon en de gewelddadige
dreigementen van de afgelo
pen tijd in feite weinig hebben
geholpen. Of, zoals een katho
lieke pater in een van de wij
ken die afgelopen weekeinde
het toneel was van de razzia's
opmerkte: „Ik geloof dat het
een heel grote fout is geweest.
In plaats van de mensen te kal
meren, zijn ze nu nog woeden
der".
r De Chileense generaal Pino
chet.
(Archieffoto)
JERUZALEM (AFP/Reuter) - De Israëlische minister van binnenlandse
zaken Yossef Burg heeft gisteren de "walgelijke moord" op twee Rus-
sisch-orthodoxe nonnen in Karem bij Jeruzalem veroordeeld. Hij zei
dat niets onbewogen zou worden gelaten om achter de indidentiteit van
de daders te komen in een boodschap van rouwbeklag aan de Russisch-
orthodoxe kerk in Israël.
De minister, die ook de portefeuille van godsdienstzaken beheert, her
haalde dat de autoriteiten zouden waken over de vrijheid van gods
dienst m het heilig land.
Intussen is bekendgemaakt wie de twee vermoorde nonnen zijn. Het zijn
een moeder en dochter van 68 en 43 jaar. Barbara en Veronika Wassi-
penko. Zij hadden zich 22 jaar geleden in Israël gevestigd. De moord is
waarschijnlijk in de nacht van donderdag op vrijdag gepleegd met een
mes of ander steekwapen.
