Barrelhouse: je moet ze zien, je moet ze horen Heaven 17 ter lering m vermaak Robert Palmer: nog genoeg te bieden Schaken -c Bonnie Tyler: alarmfase 3 inweiWng Oplossing - L - ZATERDAG 21 MEI 1983 Extra Onder redactie van Jaap Visser Barrelhouse 'voordame' Tineke Schoemaker. (Foto PR) 'Blue ain't blue' - Barrelhouse (Ariola) Onder de noemer Barrelhouse wordt in eigen land al ruim acht jaar uitstekende blues- rock gefabriceerd. Maar tot nog toe is dat aan de grote mas sa voorbijgegaan. Ik durf haast te wedden dat meer vaderlan ders Barrelhouse als een kroeg in Den Haag kennen dan als een swingend muziekgezel schap. De erkenning mag dan zijn uitge bleven, toch heeft het Noord hollandse Barrelhouse z'n spo ren in de Nederlandse popge schiedenis ruimschoots ver diend. Vorige week presen teerde de groep in het fraaie hoofdstedelijke Odeontheater haar zevende elpee: 'Blue ain't blue'. Een uitermate sfeervolle gebeurtenis waarbij de "achtmensformatie" het nieuwe materiaal op de meest gepaste wijze presenteerde: namelijk door het 'levend' ten gehore te brengen. De lekkere rauwe zang van Tine ke Schoemaker, de opwinden de gitaargevechten van John ny en Guus Laporte, het stu wende toetsenspel van gast muzikant en elpee-producer Rob van Donselaar, het strak ke trommelspel van Bob Dros en de scheurende sax van 'free lance Barrelhouser' Hans Dul- fer vormen een bluesrock- sound die staat als een winkel centrum. En dat is behoorlijk vast. Het nagenieten van dit prima op treden, thuis tussen de spea kerboxen, draaide evenwel uit op een lichte teleurstelling. 'Blue ain't blue' is bij vlagen een hele sterke elpee. De num mers 'Teaching and prea ching', 'Blue ain't Blue', de single 'A love like yours (don't come knocking every day)' en de mogelijke opvolger 'Don't fill me up no more' zijn ijzer- sterk, zonder meer. Maar het meeste overige mate riaal klinkt op de plaat een beetje te cliché-achtig. Tijdens optredens gaan Schoemaker cs. zo gedreven en overdonde rend te werk dat clichés nau welijks opvallen. Maar die ge drevenheid en overdondering heeft Barrelhouse tot op heden niet op de plaat kunnen vast leggen. Ondanks ijzersterke flarden blijft Barrelhouse op de plaat een kwestie van behelpen. Barrelhouse: Je moet ze zien, je moet ze horen. JAAP VISSER 'Faster than the speed of night' - Bonnie Tyler (CBS) De terugkeer van zangeres Bonnie Tyler aan het popfir mament gebeurt aan de hand van producer Jim Steinman. Dan weet je het wel. Bij de eerste tonen treedt alarmfase 3 al in: pathetiek van de eer ste orde. Roep 'Paradise by the dashboardlight' van Meat Loaf in herinnering en besef dan hoe Bonnie Tyler op 'Faster than the speed of the night' klinkt. Met haar oude hit 'It's a hearta che' in gedachten valt dat toch behoorlijk tegen. Te veel moet Tylér alle vocale zeilen bij zetten om boven de 'muur van geluid' uit te komen. De oerschreeuw van Pavlov is daarbij vergeleken niet meer dan een damesgilletje. Ze heeft dat trouwens zelf ge wild, want met de bekende 'Wall of sound' van Phil Spector als lichtend voor beeld was Steinman haar fa- voriete producer. Merkwaar dig trouwens, dat verband dat ze tussen die twee legt. Spector is toch veel meer een man die een tamelijk eenvou dig, direct nummer van een machtig decor voorziet, ter wijl Steinman van elk num mer een bombastische mini- opera maakt. Het titelnum mer bijvoorbeeld is een nau welijks weg te slikken ge luidsbrij van zo'n acht minu ten en bij 'Going through the motions' schroomt hij niet om uit een kinderversje goedkoop succes te slaan. Om de negatieve teneur wat af te zwakken: 'Faster than the speed of night' bevat ook lichtpunten. De begeleiden de muzikanten bijvoorbeeld, waarin vooral pianist Roy Bittan (van Springsteens E Street Band) excelleert. Maar er zijn ook een paar songs die in al hun kitsch superieur klinken. Om er twee te noe men: de single 'Total eclipse of the heart' en 'Tears' dat ze samen componist Frankie Miller in een hartverscheu rend duet zingt. Niettemin zou bij een kalere begeleiding en dito produk- tie de vocale kwaliteiten van Bonnie Tyler beter tot hun recht komen. Net als Joe Cocker zou ze zich eens met Allen Toussaint moeten ver staan. BART JUNGMAN Bonnie Tyler moet alle zeilen bijzetten om zelf door te klin ken. (Foto PR) 'The Luxury Gap' - Heaven 17 (Ariola) Heaven 17, een afsplitsing van The Human League, en even als deze groep ondergebracht in de muzikale werkmaat schappij BEF (British Elec tric Foundation) koppelt ook op zijn tweede elpee 'The Lu xury Gap' een hoge dans- baarheidsfactor aan een zeke re mate van diepgang. Op de ze wijze slaagt de groep er in een groeiend aantal liefheb bers aan zich te binden: zo wel de swinglustigen als de aanhangers van gëengageerd repertoire kunnen zich bij Glenn Gregory, Ian Graig Marsh en Martyn Ware in de zeventiende hemel wanen. Dat neemt niet weg dat de uit gekiende formule van voor noemd drietal, dat zich op 'The Luxury Gap' laat bij staan door een keurkorps van muzikanten, soms bedriege- lijk kan werken. Juist omdat de groep werkt volgens de formule 'ter lering én ver maak' is de neiging om de uitgedragen boodschap, hoe serieus ook bedoeld, met een korreltje zout te nemen. An ders gezegd: Heaven 17 kan nog zulke aanvaardbare of verwerpelijke visies tentoon spreiden, de luisteraar is door het geboden amusement eer der geneigd zich te vermaken dan zich te verdiepen in de ingenomen standpunten. Het probleem dat zo ontstaat is het volgende. 'Crushed by the wheels of industry' bij voorbeeld, de openingszet van de plaat, had reeds na eerste beluistering mijn hart gestolen. Nadere bestudering van de teksten leerde mij echter dat de theorieèn van de drie over het arbeidsethos niet de mijne waren. In te genstelling tot Gregory, Marsh en Ware acht ik de te genwoordig veel gevoerde discussie over de zin en onzin van het arbeiden een zwakte bod van jewelste. Door die discussie aan te gaan wordt het echte vraagstuk, dat van de gigantische werkloosheid, omzeild en naar de achter grond gedrongen. Een ge vaarlijke tekst dus, maar de heerlijke lichtvoetige muziek waarop hij drijft vertroebelt al gauw het zicht op de juist heid van de stellingnames. Zie daar mijn probleem met die 'hemelse' formule. Dat het Heaven 17-principe (dansen op het ritme van de puinhopen van onze bescha ving) ook heel goed kan werken bewijst 'Key to the world'. De lichtvoetigheid van de muziek sluit hier naadloos aan op het behan delde onderwerp: mensen die hun giro blauw hebben afgezworen en zichzelf rijk wanen door een fikse stapel credit-cards in de binnenzak te steken en hiermee wat al te lichtvoetig omspringen. Ver der veel lof voor de spectacu laire blazers-arrangementen, de produktie van de plaat als mede voor de fraaie hoes van tekenaar Ray Smith. WIM KOEVOET 'Pride' - Robert Palmer (Island) Geen muzikant zo genre-gevoe lig als Robert Palmer. De Noordengelse zanger, deze week nog optredend in Utrecht, weet zijn sjieke, af standelijke presentatie in aller lei muziekvormen te gieten. 'Secrets' had de nodige reggae- invloeden, 'Clues| had toen nog zeer vooruitstrevende computerklanken en nu voor 'Pride' heeft Palmer ook weer wat eigentijdse invloeden ge vonden die in zijn kraam te pas komen: oosterse klanken in 'The silver gun' en haaks op el kaar staande ritmen, zoals in 'You are in my system'. Zodoende blijft elke elpee van Robert Palmer een verrassen de gebeurtenis. Voortdurend wat anders en zelden wat slechts. Want Palmer is een uit stekend zanger, een bekwaam, componist en altijd in de rug gesteund door een vakbekwa me begeleiding. Toch kan 'Pri de' niet echt tippen aan 'Clues', het hoogtepunt in zijn oeuvre tot nu toe. Met de hulp van Ga ry Numan presenteerde hij toen een afgerond en mooi in elkaar passend geheel; nu staan de nummers veel meer op zich zelf. Zo is het nummer 'You can have it' een merkwaardige eend in de bijt. Palmer voegt behalve het gebruik van andere instru menten weinig nieuws toe aan de disco van Kool and the Gang. Vergelijk dat met 'You can't do that' van The Beatles dat hij op 'Clues' in een heel ander jasje steekt. Maar zelfs een licht teleurstellen de Palmer heeft altijd nog ge- noeg te bieden. 'Pride' bevat een paar ijzersterke nummers en wie de single 'You ^re in my system' kent, krijgt kwalitatief gezien een goede indruk van de achtste solo-elpee van Ro bert Palmer. B.J. Geen muzikant zo genre-gevoe lig als Robert Palmer. (Foto PR) Horizontaal: 1. steenafval; 3. brand; 5. baard; 8. gezet; 11. water in Noord- Brabant; 12. bergweide; 14. jaartelling; 16. muzieknoot; 17. er genoeg van hebbende; 18. los; 19. loflied; 21. pape gaai; 23. vogel; 24. eilandje voor de Franse kust; 25. tel woord; 27. tussentijds; 28. boom; 29. kleur; 31. zachter (muziekafk.); 33. Chinese maat; 34. voorzetsel; 35. bloedgever; 36. militaire rang; 38. loom-traag; 40. ri vier in Italië; 42. drankgele genheid; 43. slot; 44. zand heuvel; 45. groente; 47. kle dingstuk; 50. reeds; 51. hap pen; 53. hetzelfde; 55. Bijbels figuur; 57. muzieknoot; 59. Afrikaanse rivier; 60. heilige; 61. grondtoon; 62. roeipen; 64. familielid; 65. motorraces; 66. houding; 67. hoge berg; 69. rivier in Schotland; 70. platvis; 72. Ver. Staten; 74. grondsoort; 76. schaakterm; 77. rivier in Italië; 78. soort brood; 79. beweging met de tong; 80. groet; 81. lichte klaD. Vertikaal: 1. gebergte in Oost-Europa; 2. dierengeluid; 3. vlug-snel; 4. k" 3 V 3 b" "o r" t w TT R\ 7 TT c" w a a 5 l e ël b r 0 s c 3 r. l Al E N lj k 5- e H 3 e 3 R" 0 Cd l e Lü 3 Hl L-3 d d '21 U U üEQHHaEBaDHïïanö HSaSHHEdHaHEBEQ saEQEMEEiHaaaatga QïïaEEBEGIFJSHEaHH EEQEEaEEiaEaEQna l] d U JJ c !H E w M w T 11 5 e Ti e e ie 5 t g r 0 n j 0 r aj W e 3 e 3 e e pTo p v e_ l N ler herinnering; 6. dat is; 7. vernauwing van het strotten hoofd; 9. titel; 10. bekende; 12. aartsbisschop; 13. kleur; 15. ten bedrage van; 17. uit roep van afkeer; 20. water in Friesland; 22. voedsel; 26. ou de lengtemaat; 28. eike schors; 29. dorre-droge zand vlakte; 30. visnet; 32. stoot 34. korting; 37. nutteloos; 38. stuk stof; 39. sportartikel; 40. zangstem; 41. vrouwelijk dier; 46. telwoord; 48. reis; 49. verhoging-platform; 52. roof dier; 54. reep; 56. Japans spel; 58. vrucht; 60. gespannen; 61. bolgewas; 63. muzieknoot; 66. Duitse N.V.; 68. soort on derwijs; 71. deel van de Bij bel; 73. muzieknoot; 75. het Romeinse Rijk; 76. muziek noot; 77. onmeetbaar getal. De prijs van ƒ25,- werd toege kend aan F. Verhoef, St. Anto- niuslaan 30, 2171 EM Sassen- heim. De prijs wordt de win naar toegezonden. Oplossin gen met vermelding van "Puz zel" voor donderdag op brief kaart of in enveloppe zenden aan Redactie Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. In het kampioenschap van Ne derland moest John van der Wiel tot twee maal toe met wit een obscure variant van het Spaans bestrijden. Dat is on aangenaam omdat de zwart- spelers het verrassingselement mee hebben en de theorie in de regel goed beheersen. De zwartspelers kregen dan ook in zoverre hun zin dat ze goed uit de opening kwamen. Maar in beide gevallen wist Van der Wiel in een combinatierijk middenspel de partij alsnog in zijn voordeel te beslissen. Wit: John van der Wiel; zwart: Hans Ree. I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3. Lb5 g6 4.d4 (Een goed alterna tief is c3) ed4: 5.Lg5 f6 6.Lh4 (gebruikelijk is Lf4) Lg7 7.0-0 Pge7 8.Lc4 Pa5 9.Dd4: Pec6 10.Dd5 Pc4: ll.Dc4: d6 12.Pc3 Lg4 13.Pd5 Lf3: 14.gf3: Pe5 15- .De2 c6 16.Pe3 Lh6 17.Pg2 De7 18.f4 Pd7 19.Tfel 0-0-0 20.Ta- dl The8 21.De3 Kb8 22.Da3 Lf8 23.f3 Pb6 24.Db3 h5 25.a4 Pc8 26.Khl g5? DIAGRAM. I (Zwart staat niet zo goed dat hij als een wilde kan gaan aanvallen) 27.Lf2 Dh7 28- .Pe3 (Dit paard krijgt nu prach tige velden) g4 29.Pf5 gf3: 30.P- door Dirk Sikkel gaat verder met Lc6: gevolgd door e6 en 0-0) Te8 ll.Le3 Le6: 12.0-0-0 a6 13.Lc6: bc6: 14.Dd3 Dd6 15.Dc3 Lg4 16.h3 Lh5 17.Kbl Tb8 18.g4 Lg6 19.Lc5 f5 20.Pd4 Df6 21.gf5: Df5: 22.Dd2 Dh5 23.f3 Dc5 24- ,h4 Tb5 25.Dc3 Df4? (Beter is Dh5) 26.h5! DIAGRAM II Te3 27.Pb5:! (Ruilt de dame voor twee torens en neemt de aanval over) Tc3:28.Pc3: Lf5 29.Tdel h6 30.Thgl Df3: 31.Te8+ Kh7 32- .Te7 Lg4 33.Ld4 en zwart geeft op. bcdefgh d4 Dd7 31.f5 Te7 32.Df3: Tde8 33.Lh4 d5 34.Pe6 Pb6 35.ed5: cd5: 36.Lf6: Te6: 37.fe6: Da4: 38.e7 Lh6 39.Dh5: Lf4 40.Td4 en zwart geeft op. Wit: John v.d. Wiel; zwart: Gert Timmerman. I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 f5 4.Pc3 fe4: 5.Pe4: Pf6 6.De2 d5 7.Pf6:+ gf6: 8.d4 Lg7 (e4 9.Ph4 is goed voor wit) 9.de5: 0-0 10.e6!? (De theorie Evenals "leerling" Jannes van der Wal speelde Evert Bron- string een ongelukkig toer nooi. Dat blijkt niet alleen uit zijn laatste plaats in de eind rangschikking, maar ook en vooral door de manier waarop de verliespartijen tot stand kwamen. Voor de volledigheid geef ik nog even de eindstand van het jongste kampioen schap: 1. Rob Clerc, Jos Stokkel 11-16; 3. Au- ke Scholma 11-14; 4, Johan Bas- tiaannet, Ruud Palmer 11-13; 6. Bauke Bies, Toine Brouwers 11- 10; 8. Ben Smeenk 11-9; 9. Frits Lu- teyn, Hans Vermin, Jannes van der Wal 11-8; 12. Evert Bronstring 11- 7. We zien dan een driemanschap dat de titelstrijd volledig be heerste, gevolgd door de twee ling Bastiaannet-Palmer (waar van eerstgenoemde zich in de herkamp met 4-2 de sterkste toonde) en tenslotte een zeven dammers, van wie Bies de on betwiste aanvoerder bleek. Maar terug naar Bronstring. Een fraai stukje kunst- en vlieg werk leverde hij af in zijn partij met Brouwers. De Brabander heeft zwart. 1.33-28 19-23; een van de vervelendste antwoor den: 2.28x19 14x23 3.39-33; in aanmerking komt ook 32-28- x28 om na 10-14 met 35-30 via zetverwisseling in een variant uit de 32-28 19-23 te komen; 3...10-14 4.44-39 5-10 5.50-44 14- 19 6.35-30; een gevaarlijke oor logsverklaring; 6...20-25 7.33-28 17-22; er dreigde dam; 8.28x17 11x22 9.39-33 15-20 10.32-28 23- x32 11.37x17 12x21 12.40-35 7- 12 13.44-40 1-7; zwart speelt af wachtend en laat de beslissin gen aan wit over: 14.31-26 7-11 15.26x17 11x22 16.41-37 9-14! 17.37-32 16-21 18.46-41 6-11!; op 32-28 volgt nu 22-27! 42-37of? 11-16! 28-22 (na 37-32 21-26 32- x21 16x27 dreigt onafwend baar 27-31 en 19-24 met schijf winst) 27-32 en zowel na 38x27 21x32 37x28 18x27 als na 37x28 18x27 wint zwart een schijf. Ook in het vervolg moet wit van veld 28 afblijven; 19.41-37 11-16 20.43-39 20-24; wit wordt nu van twee kanten in de tang genomen. Op 32-28 wint 18-23- 29 en op 37-31 kan 22-28 etc.; 21.49-44 22-27; ook 22-28 is mo gelijk. De tekstzet dwingt min of meer de witte reactie af; 22.33-29 24x33 23.38x29 27x38 24.42x33 19-23; postitioneel heeft Brouwers ijzersterk ge speeld en het wachten is nog op het uittikken; 25.30-24 25- 30; zo haalt zwart de kroon- schijf weg en ontstaat er een gat in het centrum, maar sterk in aanmerking komt 14-19 met de bedoeling 37-32 19x30 35x24 21-27x27 47-42 12-17 42-38 17-22 38-32x42 23-28! en veld 27 vero veren. Veel heeft wit dan niet meer; 26.34x25 23x43 27.48x39 3-9 28.40x34 18-23 29.24x20of? 12-18; ook nu pakt zwart het hele middenbord; 30.34-30 18- 22 31.39-34 8-12 32.34-29 23x34 33.30x39 21-26 34.45-40 16-21 35.40-34 21-27 36.34-29 12-18 37.37-32 (gedwongen) 27x38 38.33x42 22-27 39.20-15 18-22; niet 13-19 wegens 36-31 en 39- 34; 40.35-30 13-18 41.30-24 22-28 42.24-20 2-8; lijkt regelrecht op de winst af te gaan; 43.44-40 8- 13 44.40-35 27-32; weer geen 13- 19: 45.47-41 13-19 46.41-37 32- x41 47.36x47 26-31; simpel win nend lijkt 19-24, maar nu pas blijkt hoe fraai Bronstring kan spelen. Na 19-24 volgt 29-23! en zwart is duidelijk in de proble men; als hij verkeerd slaat; 48.42-38 28-33; nu zo op 19-24 of 19-23 een plakker mogelijk zijn en 31-37 verliest direct; 39x28 19-23 50.28x19 14x34 en wit wikkelde met 51.35-30 34-40 52.20-14 10x19 53.30-24 19x30 54.25x45 naar een benauwde remise af. Sommige topbridgers leveren tot op hoge leeftijd grote prestaties. De meest krasse onder hen is ongetwijfeld Waldemar von Zedtwitz. De ze in Duitsland geboren Amerikaan werd op 8 mei 87 jaar en hij speelt nog steeds. In 1970 werd hij op 74-jarige leeftijd nog wereldkampioen in de gemengde paren. Vier jaar later won hij in Amerika nog een belangrijke titel, op 82-jarige leeftijd veroverde hij een Amerikaans back- gammon-kampioenschap en hij is nog steeds een gevreesd tegenstander. Dit spel be zorgde hem in 1970 o.a. de wereldtitel: Noord, niemand. Via noord 1 Ha, oost 2 Ru, zuid 3 KI, west pas, noord 4 KI, oost pas, zuid 4 Sch, oost pas, noord 5 Sch, oost pas, bepaalde zuid (Von Zedtwitz) het eindbod op 6 KI. Een accuraat biedver- loop, dat het kansloze 6 Sch vermeed. Zuid nam de eerste slag met Ru O 9 7 6 2 954 H 10 6 2 <7 A 9 7 4 3 03 HV 6 VB95 N +8 ?B5 wn <?HV1082 OH VB 10 4 1 +10 3 A743 O A 8 5 A B 8 7 2 A, troefde een ruiten op tafel en incasseerde KI H. Hij ver volgde met Ha A, troefde een harten (west Ha B), troefde zijn laatste ruiten met KI V en stak over naar de hand met Sch A. Hij trok de resterende troeven, hetgeen leidde tot: NEDERLAND Evenals in de vorige rubriek gaan we ook in deze enkele bijzondere stem pels behandelen, die de ko mende tijd zullen worden ge bruikt. De eerstvolgende is op 28 mei aan de orde als bij Zaan dam de Hemspoortunnel offi cieel in gebruik zal worden ge nomen. Op het dan te gebrui ken stempel is een trein te zien die uit een van de drie tun nelkanalen komt denderen. Poststukken kunnen ter stem peling gezonden worden aan: Directeur postkantoor Zaan dam, Postbus 99960, 1500 NA Zaandam. Op de omslag ver melden: "Stempeling met poststempel ingebruikneming Hemspoortunnel". ingebruikneming N - w0 9HV 9 7 OHV 743 - O - 8 Von Zedtwitz speelde vanuit de hand Sch 3, west Sch V en van tafelSch 6! Zuid troef de de teruggespeelde ruiten en maakte de resterende sla gen via de snit op Sch B. In het probleem van de vorige week incasseerde de leider al zijn troeven. Oost moest zich inkorten tot vier kaarten en hij kon niet èn Ru HB bewa ren èn de driekaart klaveren. Hij gooide noodgedwongen een klaveren af en zuid maak te vervolgens in die kleur de resterende slagen. door Hero Wit ZAANDAM 28 ME* Op 3 juni zal er in het kader van de feestelijkheden rond het 750-jarig bestaan van Arnhem een postkoetsrit worden ge houden van Arnhem naar Em merich. Ter gelegenheid daar van zal er op 3 juni een bijzon der poststempel worden ge bruikt. waarin een tweekoppi ge adelaar. Correspondentie richten aan: Directeur postdis- trict Arnhem. Postbus 99600. 6800 PD Arnhem. Op de om slag vermelden: "Postkoetsrit Arnhem-Emmerich". BONDSREPUBLIEK DUITS LAND - De Duitse Bondsre publiek is op 5 mei met zes ze gels gekomen, waaronder twee Europa-CEPT-zegels. Zoals ge meld hebben de Europa-zegels dit jaar als gemeenschappelij ke thema "Grote werken van de menselijke geest". De Duit se posterijen kozen voor hun uitgifte de uitvinding van de boekdrukkunst door Johannes Gutenberg en de ontdekking van de elektromagnetische golven door de natuurkundige Heinrich Hertz. Een zegel van 60 pfennig toont een moderne letter "A" voor historische let ters van Gutenberg (1397- 1468). Op de andere zegel (80 pfennig) zien we een trillings kring en elektrische lijnen. Hertz leefde van 1857 tot 1894. Dan verscheen een 80 pf.-her- denkingszegel ter gelegenheid van de 150ste geboortedag van Johannes Brahms (7 mei 1833- 3 april 1897). Op 3 juli is het 100 jaar geleden dat de dichter Franz Kafka in Praag als zoon van een joodse koopmansfamilie werd gebo ren. Op de 60 pfennig-zegel waarmee Kafka wordt her dacht staan zijn handtekening en het silhouet van de gotische Teynkerk in Praag. Het zgn. Reinheitsgebot voor bier, dat in het jaar 1516 door de hertogen Wilhelm IV en Ludwig X van Beieren werd afgekondigd, is het oudste he den ten dage nog geldig le vensmiddelenvoorschrift ter wereld. Met een zegel van 80 pfennig waarop het titelblad van het oudste commentaar op het bierbrouwrecht, Quedlin- burg 1677, is op 5 mei 450 jaar Duits "Reinheitsgebot für Bier" herdacht. Het feit dat 300 jaar geleden de eerste Duitsers naar Amerika trokken was op 5 mei voor bei de landen aanleiding een zegel uit te geven met identiek mo tief: het zeilschip Concord, waarmee op 6 oktober 1683 35 emigranten uit Krefeld in Phi ladelphia aankwamen. Waarde van de zegel: 80 pfennig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 27