ZE BIJTEN WEER
Nieuw leesvoer
voor hengelaar
PETfRS
PETERS SPECIAALZAAK
PETERS
VISSPORT
Het vissen zonder vergunning,
de zogenaamde "zwartvisse-
rij", neemt de laatste jaren
sterk toe. Steeds meer henge
laars nemen het risico om zon
der de vereiste papieren een
hengeltje uit te gooien. Dat
laatste meestal in de overtui
ging dat de kans om een be
keuring te krijgen toch maar
uiterst klein is.
Voorzitter A. Zumker van de Or
ganisatie ter Verbetering van
de Binnenvisserij sprak tijdens
de vorige week gehouden pers
visdag in Lelystad van een
steeds toenemend probleem,
waaraan tal van nadelige ont
wikkelingen verbonden zijn.
Een uitvloeisel van de zwartvis-
serij is bijvoorbeeld dat de
hengelaar die wel een vergun
ning heeft in feite betaalt voor
het steeds groter wordende le
gioen van de zwartvissers. Als
de inkomsten namelijk dalen
zal de prijs van de vergunnin
gen sterker verhoogd moeten
worden. Die tendens is dit jaar
al heel duidelijk merkbaar.
Minder vergunningen betekent
ook minder inkomsten voor de
OVB die tot taak heeft om vis
te kweken voor de hengel
sportverenigingen. die daaraan
behoefte hebben. Nu de OVB
in 1982 al voor het tweede
achtereenvolgende jaar met
een negatief saldo de boeken
afsloot is het niet denkbeeldig
dat de prijzen voor de pootvis
de komende jaren zullen stij
gen. En daarmee wordt de hen
gelaar die ook lid is van een
vereniging voor de tweede
maal gepakt.
Het probleem vindt zijn directe
oorzaak in het ontbreken van
een redelijke controle op en
aan het water. De bezetting
van de rijkspolitie te water is
zo gering dat het aantal contro
les zich tot wat steekproeven
links en rechts beperkt. Zeker
in de zomermaanden wanneer
de "waterpolitie" de handen al
vol heeft om de drukke water
sport in goede banen te leiden.
Maar juist in die maanden zijn er
veel gelegenheidsvissers die
het met de wettelijke voor
schriften niet zo nauw nemen.
Meer dan eens blijkt dat de po
litie in die zomerperiode wel
eens een oogje toeknijpt wan
neer vanaf zeil- en motorjach
ten meer dan één hengel uit
ligt.
Controle aan de oevers vindt ook
slechts sporadisch plaats om
dat rijks- en gemeentepolitie
met onderbezetting kampen.
En controle van de hengelaars
stond bij de meeste korpsen
toch al niet bovenaan het prio
riteitenlijstje. Gevolg is wel dat
de "pakkans" zo gering wordt
dat vooral de gelegenheidsvis
ser het kleine risico om op de
bon te worden geslingerd best
durft te lopen.
En wie hoort dat een collega een
heel seizoen ongestraft kon
zwartvissen zal gemakkelijk in
de verleiding worden gebracht
om een jaartje ook maar geen
viskaart te kopen. Het pro
bleem is vooral in het begin
van de jaren tachtig duidelijk
aan het daglicht getreden.
In de jaren zeventig was er vrij
wel elk jaar sprake van een stij
ging in de verkoop van visdo-
cumenten. In het seizoen 1973-
1974 waren het er ruim 786.000,
terwijl in de twee daaropvol
gende jaren een stijging tot bij
na 900.000 werd geregistreerd.
Dat aantal werd in de seizoe-
i 1976-1977-1978 zelfs ruim
Het hoogtepunt werd in 1978-
1979 bereikt toen in één sei
zoen meer dan een miljoen vis-
kaarten werden verkocht. Dat
was ook in '79-'80 nog het geval
zij het dat er toen al van een
lichte daling sprake was.
Daarna ging het snel bergaf
waarts. In '80-'81 waren het er
nog maar 982.000 en in '81-'82
ruim 971.000. Vorig seizoen
was er sprake van een nieuw
dieptepunt met 956.000 vis-
kaarten. Opmerkelijk is dat
vooral de goedkope viskaart
veel minder wordt verkocht
dan voorheen. In 1975-1976
werden er nog ruim 470.000
verkocht, het afgelopen sei
zoen werd de 370.000 niet eens
meer gehaald.
Om de negatieve spiraal weer om
te buigen wordt op het ogen
blik naar wegen gezocht om de
controle op zwartvissers te ver
scherpen. De Adviesraad voor
de Binnenvisserij heeft al de
suggestie gedaan om onbezol
digde bijzondere controleurs
aan te stellen. Die zouden dan
speciaal met de handhaving
van de Visserijwet worden be
last.
Dergelijke controleurs zouden
een ongeveer gelijke taak moe
ten krijgen als het Korps Con
troleurs Vogel wet. Het advies
is inmiddels overgenomen
Het controleren i
door staatssecretaris Ploeg van
landbouw en visserij, maar
voor tot uitvoering kan worden
overgegaan is eerst nog de
goedkeuring van het ministe
rie van justitie vereist.
Duidelijk is in elk geval wel ge
worden dat alleen het uitzen
den van een paar televisiei-
spotjes aan de vooravond van
een nieuw visseizoen niet veel
effect sorteert.
Wanneer volgende week zaterdag het overgrote deel van
het Nederlandse hengelaarslegioen weer naar de "vis
gronden" trekt is dat een historische dag. Het zal dan de
laatste maal zijn dat de sportvissers het "hengelaars-
nieuwjaar" op de traditionele manier inluiden. Namelijk
na een visverbod van rond tweeënhalve maand.
Volgend jaar wordt het allemaal
anders. Dan bestaat er voor de
witvis (brasem, blei, karper) geen
gesloten tijd meer. Wie in henge
laarskringen vertoeft, hoort dat
er nogal verschillend wordt ge
dacht over de opheffing van de
verboden vistijd.
Sinds jaar en dag bestaan er
minimummaten voor be
paalde vissoorten. Vangt u
een ondermaats visje dan
bent u wettelijk verplicht
om dat visje direct weer te
rug te zetten. Wordt u door
de politie gecontroleerd en
blijkt u in uw leefnet onder
maatse visjes te hebben dan
kan er proces-verbaal wor
den opgemaakt.
Een uitzondering op deze regel
geldt slechts voor de periode
waarin op roofvis mag wor
den gevist. Wanneer u over
de vereiste papieren be
schikt (kleine visakte en
vergunning van diegene die
het visrecht op het water be
zit) dan mag u een beperkt
aantal aasvisjes bij u heb
ben.
Op het lijstje met minimum-
maten zult u brasem en blei
tevergeefs zoeken. Deze
soorten zijn namelijk door
de wetgever vogelvrij ver
klaard. In tegenstelling tot
bijvoorbeeld baars die mini
maal 22 centimeter moet
zijn of een snoek die op de
maatlat 50 centimeter moet
halen. Voor de goede sport
visser zijn minimummaten
van geen betekenis meer: hij
of zij zet gewoon alle gevan
gen vis terug.
De maatregel wordt vooral toege
juicht door die categorie henge
laars voor wie het vissen een be
langrijke tijdspassering is. Dat
geldt bijvoorbeeld voor een grote
groep 65-plussers die je vrijwel
dagelijks aan het werk kunt zien
langs grachten, kanalen en vij
vers. In Leiden zijn er bijvoor
beeld specifieke "verzamelplaat
sen" waar ouderen dagelijks een
hengeltje uitgooien.
De hengelsport is dan niet alleen
zo nu en dan een visje aan de
haak slaan, maar meer nog de ba
sis voor een belangrijk sociaal
contact tussen leeftijdsgenoten.
Rondom de vissers die vaak
langs de singels te vinden zijn
komen "vaste gasten" samen die
- met af en toe een blik op de
pen - de laatste nieuwtjes uit
wisselen.
Tot dusver werd dat "sociale vis
sen" halverwege maart ruw afge
kapt door de wetgever. Juist op
een tijdstip dat het weer zich
vaak van een wat betere kant laat
zien moest er gestopt worden tot
eind mei. Dat contact kan nu
voortaan het hele jaar worden
voortgezet.
Verder zal het ook positief beoor
deeld worden door door de ge
dwongen "inactieven", zoals
werklozen en minder-validen.
Wie in de hengelsport zijn hobby
heeft zal die voortaan twaalf
maanden van het jaar kunnen
uitoefenen.
Twijfel
Er zijn andere hengelaars die hun
twijfel hebben over de nieuw
verworven rechten. De eerste ju
ni was steeds zo'n gemarkeerd
punt waarop een nieuw vissei
zoen begon. Die tweeënhalve
maand "geheelonthouding" be
tekende even afstand nemen van
het oude en je weer helemaal op
laden voor een nieuw seizoen
met nieuwe kansen. Bovendien
werd een deel van die periode
benut om de uitrusting weer he
lemaal in orde te brengen.
Zoals het voor vele hengelaars ook
altijd traditie was om het "oude"
seizoen uit te luiden met een vis
dag op de 15de maart. Wat de vis
vangst betreft, wordt er nogal
verschillend gedacht over de mo
gelijkheden. Er zijn hengelaars
die nieuwe kansen zien. Vooral
wanneer de meimaand een
beetje aangenaam van tempera
tuur is, zal het nieuwe perspec
tieven openen voor de vangst
van voorn, brasem en karper.
Maar niet vergeten mag worden
dat de vis in deze periode over
het algemeen paait. En één ding
staat vast: paaiende vis heeft
geen enkele belangstelling voor
welk aas dan ook.
DOOR BRAM VAN LEEUWEN
Sommige hengelaars zijn zelfs pes
simistisch gestemd. In de verbo
den tijd zagen ze het voordeel dat
het water tot rust kon komen, dat
er door de hengelaars niet over
dadig werd gevoerd. Vooral dat
laatste zou er volgens deze hen
gelaars toe bijdragen dat er die
eerste weken van een nieuwe sei
zoen dikwijls volop vis te vangen
is. Wanneer nu het hele jaar door
wordt gevist zal ook dit effect
verdwijnen.
Viswater
Zo zijn er meer bespiegelingen mo
gelijk rond het nieuwe vissei
zoen. Neem bijvoorbeeld het vis
water. Dankzij de aanleg van een
geheel nieuw fietspad langs de
Dwarswetering in Leiderdorp is
een groot deel van dit fraaie vis
water beter bereikbaar gewor
den. En voor de gehandicapten is
er een speciale vissteiger aange
legd.
Hetzelfde effect heeft het al eerder
gereedgekomen fietspad langs
het Rijn-Schiekanaal tussen Ho
ge Rijndijk en Vrouwenweg-
Lammenschansplein. En ten
slotte is in Leiden zelf de Rijns-
burgersingel beter bevisbaar ge
worden door de reconstructie
rondom molen De Valk. Onge
wisse factor voor die visplaats
blijven de lozingen van het ener
giebedrijf Rijnland.
Er is ook nog het een en ander te
melden over de polderwateren in
onze omgeving. Sinds 1977 heeft
de 's-Gravenhaagse Hengelsport-
vereniging proeven genomen
met het uitzetten van graskarper.
Dat gebeurde onder meer in
Hoogmade. Vooral in het begin
stadium werden er nogal wat
fouten gemaakt. Daardoor kon
het gebeuren dat sloten volledig
van waterplanten werden ont
daan door de graskarpers. Ge
volg van een te zware bezetting.
Maar al doende leert men en vol
gens drs. A. van der Spiegel die
vorige week tijdens de persvis
dag in Lelystad verslag deed van
de ervaringen bij de projecten is
er nu een gulden middenweg ge
vonden. Sloten die vroeger hele
maal dichtgroeiden en waar vis
sen in de zomermaanden niet
meer mogelijk was, worden nu
voor een deel van de waterplan
ten ontdaan. Maar lang niet alles
is verdwenen, zodat de natuurlij
ke aanblik van de sloten gehand
haafd blijft.
Volgens Van der Spiegel is op som
mige plaatsen zelfs sprake van
een grotere soortenrijkdom. Ove
rigens moeten we - afgaand op
de "Haagse" ervaringen - niet al
te hoge verwachtingen koesteren
van de graskarper als sportvis.
Hoewel er bij tijd en wijle wel
eens eentje wordt gevangen, zijn
de vangsten over het algemeen
niet denderend en vertonen ze
ook een dalende lijn.
Andere soorten
Het heeft er dus veel weg van dat
de graskarper eerder de moge
lijkheid opent om andere aanwe
zige vissoorten te bevissen dan
dat het zelf als een nieuwe sport
vis moet worden gezien. Overi
gens zijn er bij de OVB ook wel
meldingen binnengekomen die
een wat optimistischer kijk ge
ven op de vangbaarheid van de
graskarper.
Van milieuzijde is er nogal fikse
kritiek op de uitzetting van gras-
karper uitgeoefend. Niet alleen
uit een oogpunt van faunaverval
sing, maar bovendien door een
vertroebeling en verdere eutro
fiëring van ons viswater waar
voor de uitwerpselen van de
graskarper verantwoordelijk
zouden zijn.
Volgens drs. Van der Spiegel is
daarvan op de Zuidhollandse
projecten niets gebleken. Inte
gendeel. Bij de meting van het
zuurstofgehalte in die wateren
waar graskarpers huizen bleek
een constanter zuurstofgehalte
aanwezig dan in water zonder die
graskarper. Het water zou boven
dien helder zijn gebleven.
Dat daarmee het laatste woord
over graskarper is gesproken,
durf ik niet te beweren. Het blijft
Vissen langs singels en grachten:
de hengel en de vangst is soms
minder belangrijk dan het socia
le contact.
een vissoort waarover ook de ko
mende jaren door voor- en tegen
standers nog een hartig woordje
gesproken zal worden.
Op de laatste Visma zag ik een
hengelattribuut dat vooral
de hengelaars die vaak op
oneffen kanten of schuine ta
luds vissen uitkomst kan
bieden. Het is een plankier
met vier poten die onderling
instelbaar zijn. Op die ma
nier is het vrijwel altijd mo
gelijk over een horizontale
vlonder te beschikken waar
uw visstoel een plaatsje kan
krijgen.
Omdat het een nogal omvang
rijk geheel is moet u wel
over een auto beschikken
om het ding te vervoeren en
ver zeulen met zo'n vlonder
is ook niet aanbevelens
waardig. Dan kunt u beter
uw toevlucht zoeken in een
stoeltje waarvan de achter
poten instelbaar zijn. Derge
lijke stoeltjes kunnen op
schuine taluds goede dien
sten bewijzen. Op dijken en
havenhoofden waar blokken
beton zijn gestort zijn ze
echter niet te gebruiken.
In dat geval is het handiger
om gewoon een flink dik en
stevig polyester kussen te
kopen en van een paar niet
al te grote blokken een zetel
te maken.
De produktie van nieuw leesvoer
voor de hengelaar stond de laat
ste jaren op een wat laag pitje.
Waarschijnlijk was dat een reac
tie op de overvoering van de
markt in de jaren zeventig waar
door nogal wat werk bij De Sleg-
te belandde.
De vissportboekenmarkt lijkt in
middels weer iets te zijn aange
trokken. Dat zou je tenminste
kunnen afleiden uit het feit dat
kort voor de opening van het
nieuwe seizoen een aantal nieu
we hengelsportboeken op de
markt is verschenen.
Als ik op de titels afga is het boek
"Alles over hengelsport" wel
het meest omvattende. Nu zijn
de mogelijkheden in de sportvis-
serij zo onnoemelijk groot dat de
titel wat al te pretentieus is. Toch
is Kees van der Linden erin ge
slaagd in kort bestek de belang
rijkste vissen in ons binnen- en
zeewater onder de loep te ne-
Hij kiest daarvoor een indeling
naar jaargetijde, met als gevolg
dat zoetwater- en zeevissen el
kaar afwisselen. Wie een zo
breed terrein bestrijkt kan niet al
te diep graven. Het boek is daar
om vooral bestemd voor bëgin-
nende of iets gevorderde henge
laars, al zullen ook tal van door
gewinterde sportvissers de in
houd met plezier consumeren.
De adviezen die worden gegeven
zijn zeker niet allemaal brand
nieuw, anderzijds wordt voort
durend gepoogd platgetreden
paden te vermijden. Daardoor
kunnen ook nieuwe vistechnie
ken als swingtip- en quivertip-
vissen aan bod komen.
Een aparte vermelding verdienen
de zeer fraaie paginagrote kleu
renfoto's die in het ruim 180 pa
gina's dikke boek zijn opgeno
men. Minder geslaagd vind ik
dat bij verschillende vissoorten
soms dezelfde methoden of tips
worden vermeld. Het zijn onno
dige doublures die afbreuk doen
aan het fraai uitgevoerde boek.
Het meest informatieve deel is dat
waarin de zeevissen worden be
handeld. Daarin worden zowel
de kust- als de bootvissers be
diend. De verdienste van het
boek ligt in het feit dat vooral de
vis en de methode centraal staan
en een oeverloze opsomming van
materialen en merknamen (ge
lukkig) ontbreekt.
De uitgave van Zuidgroep BV in
de serie Hobbyhoek kost in de
winkel f 35.-. voor dezelfde prijs
is ook "Sportvissen in Neder
land" te koop. Dat is een uitgave
van Meulenhoff en werd ge
schreven door Kees Ketting. Het
boek van groot formaat (32 bij
23.5 cm.) bevat talloze foto's van
overigens sterk wisselende kwa
liteit.
Het opmerkelijke van de foto's is
wel dat ze nagenoeg allemaal uit
het buitenland afkomstig zijn,
terwijl de titel toch zegt dat het
om sportvissen in eigen land
gaat.
Bovendien nemen de illustraties
zo'n overheersende plaats in dat
er meer sprake is van een kijk-
dan een leesboek. Gelukig zijn
die teksten puur-Hollands, zodat
in dat opzicht de titel geen ge
weld wordt aangedaan. De infor
matie Ujkt me in hoofdzaak voor
de beginnende hengelaar be
stemd.
De zeer ruime aandacht voor de
districtsindeling van de NWS
doet wat overdreven aan, evenals
de vijf pagina's die zijn gereser
veerd voor het maken van
vangstnotities. Nieuw is het
boek trouwens niet. Een paar
jaar geleden is het werk al eens
uitgegeven door de Hema. Met
dit verschil dat de prijs van de
uitgave inmiddels meer dan ver
dubbeld is.
"Alles over alle soorten hengels"
is het zoveelste boek van de nes
tor onder de Nederlandse hen
gelsportschrijvers Jan Schrei-
ner. De paperback, die wordt uit
gegeven door Interdijk telt ruim
280 pagina's en die zijn van de
eerste tot de laatste bladzijde ge
vuld met informatie over aller
hande hengels.
Van ultralichte spinhengels via
vlok- en brasemhengels tot
snoekbaarshengels, karperstok-
ken en zeehengels. Ook de vaste
hengel komt aan bod. Omdat de
materie soms nogal ingewikkeld
is, is het niet direct kost voor de
beginnende sportvisser.
Schreiner mag gezien worden als
een autoriteit op het gebied van
hengelbouw. Als geen ander is
hij in staat aan te geven waarom
de ene hengel goed en de andere
slecht is. Probleem is echter dat
Schreiner zelf hengels bouwt en
verkoopt. Daardoor laadt hij ge
makkelijk de verdenking op zich
voor eigen parochie te preken.
Aan het dilemma om enerzijds de
in vele jaren praktijk verzamelde
kennis uit te dragen en ander
zijds de "eigen winkel" niet al te
zeer op de voorgrond te plaatsen
is Schreiner in zijn nieuwe boek
niet helemaal ontkomen. Wat
vaak worden eigen hengels ten
tonele gevoerd. En dat is jammer
want Schreiner heeft in zijn boek
zoveel interessants te vertellen
dat hij de commercie niet direct
nodig heeft.
Het boek kan potentiële kopers
van een nieuwe hengel behoeden
voor een miskoop omdat hij dui
delijk aangeeft waarop gelet
moet worden met de aanschaf
van nieuw materiaal. Het hengel-
boek is verluchtigd met tiental
len zwart-wit-foto's en kost f
26.50.
Juist bij het schrijven van dit arti
kel hoorde ik dat er ook voor de
vliegvissers nog een nieuw boek
op de markt is verschenen. De ti
tel luidt "Een handvol vliegen"
en werd geschreven door Kees
Ketting. De paperback is ook een
uitgave van Interdijk.
ADVERTENTIE
<51
Vanaf volgende week zaterdag kunt U weer heerlijk gaan vissen
Wij wensen U goede vangst en veel spannende, ontspannende uren aan plas, sloot of rietkraag toe.
Grote sortering
hengelsportartikelen
en een goed advies bij
Princestr. 24,
Katwijk aan Zee,
01718-13518.
<5?
