c
God als dagboek en telefoon
KERKDIENSTEN
Jan Nieuwenhuis in Alphen over jeugd en kerk
Synode: "Poollucht jaagt mensen uiteen99
ZATERDAG 21 MEI 1983
Geestelijk leven
ALPHEN AAN DEN RIJN- Pater dr. Jan Nieu
wenhuis (58) heeft veel te maken met jonge
mensen, zo in de leeftijd van 12 tot 17 jaar.
Aan een grote school in Amstelveen is hij vijf
jaar geleden een soort 'praathuis' begonnen,
waar leerlingen graag binnenlopen om zo
maar wat te praten met elkaar. Over alles en
nog wat. Eindeloos veel gesprekken. Nieu
wenhuis is 'geestelijke' en dus komen ook on
derwerpen als kerk en geloof daar regelma
tig op tafel.
Hij komt er rond voor uit, dat hij in zichzelf'de
nodige conflictstof voelt ten aanzien van het
instituut 'kerk'. Als jongelui hem dan vra
gen, waarom hij er niet uitstapt, is zijn ant
woord: "Ik kan moeilijk loskomen van de be
leving in mijn jeugd, toen ik de kerk als iets
zaligs ervoer. Bovendien moet je er midde
nin blijven als je daar iets wilt onderne
men".
Overigens begrijpt Jan Nieuwenhuis de klacht
van veel jonge mensen dat de kerk niets van
hen begrijpt heel goed. "Je kunt van de kerk
niet verwachten, dat ze zich almaar aanpast
aan de voortdurend wisselende mode, maar
wel dat ze een open oog en oor probeert te
krijgen voor wat er in de wereld van de jon
geren aan de hand is. Wie zijn leven prijs
geeft, staat er in de bijbel, die zal het winnen.
Een kerk die dat niet wil, is eigenlijk geen
kerk".
(Foto Wim Dijkm
Jan Nieuwenhuis vertelde deze
week in 'De Bron' te Alphen aan
den Rijn op uitnodiging van de
plaatselijke werkgroep 'Prakti
sche oecumene' over zijn erva
ringen. Een stampvolle zaal -
met mensen van allerlei kerkelij
ke kleur - luisterde gespannen
naar hem.
Enkele jaren geleden schreef hij
naar aanleiding van een uitge
breide enquete onder jongeren
1450 invulformulieren - een
boek over jeugd-kerk-geloof, en
deze maand is een vervolg daar
op over 'het geloof van de tussen
generatie' uitgekomen. 'Op het
kruispunt tussen jongeren en
hun ouders'. Net als zijn andere
boek gebaseerd op een veelheid
van persoonlijke getuigenissen.
Na zijn priesterwijding was dr.
Nieuwenhuis zestien jaar redac
tiesecretaris van het weekblad
'De Bazuin'. Hij is stafmedewer
ker van het Katholiek Service-in
stituut voor Levensvorming in
Arnhem en maakt deel uit van
het pastorale team van de Domi-
nicuskerk aan de Spuistraat in
Amsterdam.
Lawine
Jan Nieuwenhuis kwam tot de
conclusie, dat de verhouding
kinderen-kerk 'zeer gecompli
ceerd' is. Er steekt een 'lawine
van onlustgevoelens' achter.
"Als zij beweren, niet te geloven,
dan is dat niet het ongeloof van
de atheïst. Ze zijn gewoon ge
stopt met het denken erover. Ze
willen op dit punt.geen sores aan
hun hoofd".
"Het verplichte bidden aan tafel
bijvoorbeeld beschouwen ze als
een soort toneelstuk. Daar willen
ze niet aan meedoen. Dat wil niet
zeggen, dat ze geen ervaring van
God hebben. Een meisje gaf dit
antwoord op een vraag in de en
quete: "God is voor mij een soort
dagboek, waaraan ik alles kan
toevertrouwen. Of een telefoon:
Hij is altijd thuis en neemt altijd
op". En een jongen van 15: "Ik
praat 's avonds in bed met ie
mand van wie ik niet eens weet
of-ie wel bestaat, maar van wie ik
wel weet, dat-ie luistert". Gelo
ven van jonge mensen hangt ten
nauwste samen met de vraag of
ze hun persoonlijke gevoelens en
ervaringen op hun eigen manier
kwijt kunnen".
"Met de dringende bestaansvraag
'mag ik ook zijn wie ik werkelijk
ben?' zijn jonge mensen heel in
tens bezig". Nieuwenhuis aarzel
de niet, dat een 'religieuze vraag
van de eerste orde' te noemen.
Jonge mensen zijn op zoek naar
hun 'ik'. Ze krijgen door, uniek te
zijn. Hun vraag is, of er bij alle
donkerheid van de toekomst en
angst voor de toekomst want
angst hebben ze ook iemand is
die hun bestaan garandeert en
die hen draagt".
Het is vooral die vraag waarop ze
een antwoord willen.
Haaks
"De antwoorden die de kerk langs
de geordende wegen van liturgie
en onderricht daarop geeft slaan
vaak nergens op. Ze staan haaks
op de ervaring. De kerk komt op
jonge mensen af als een super
markt met allerlei dingen uit
voorraad leverbaar, geprogram
meerd en panklaar. Men weet er
alles al van. Maar jonge mensen
weten niet, wat ze ermee aan
moeten. Het is niet eens een cate
chetisch of theologisch maar een
relatieprobleem. Ze zijn op zoek
naar een relatie, die alles wat er
in ze gebeurt de moeite waard
vindt".
"Maar de kerktaal is niet de taal
van hun belevingswereld. Wat
daar gesproken en gedaan wordt,
is vooraf bedacht, ligt min of
meer vast, is niet spontaan. Som
migen - en dat is nog ernstiger -
zeggen zelfs: een schijnheilige
troep, een machtsinstituut, dat
niet kiest voor waarden, waar
voor het evangelie wel kiest. De
kerk huilt mee met de wolven in
het bos".
"Jonge mensen praten over geloof
en dergelijke zaken vanuit hun
eigen beleving. Die staat voorop.
Samenstelling
van deze pagina:
S. J. de Groot
"Wat doe ik ermee in mijn situa
tie?" Ouderen daarentegen wek
ken de indruk, hun beleving te
ontlenen aan theologische rede
neringen. Jongeren zoeken de
binnenkant. Ouderen zijn ge
neigd, terug te vallen op hun ge
loof sreservoir, hun kerkelijke kof
fertje met waarheden en zekerhe
den, nog trouw aan traditie en
dogma en de lessen van vroeger".
Bang
Als je vroeger niet naar de kerk
ging, was dat een erge 'zonde'.
Pater Nieuwenhuis kan zich dat
nog heel duidelijk voor de geest
halen. Daarom zijn vandaag de
dag nog veel ouderen bang om
de kerk los te laten. Angst en tra
ditie spelen daarin een rol.
Nieuwenhuis: "Als kinderen wil
len weten, waarom ouderen de
kerk zo belangrijk vinden, dan
moet het antwoord vooral eerlijk
zijn. We moeten het niet wat wil
len oppoetsen. Niet iets anders
zeggen dan in ons aanwezig is.
En dat is geen schande. Als je te
gen kinderen zegt, dat je ook
vanuit je verleden eigenlijk niet
zonder die kerk kan, heb je de
kans dat ze nog met je meegaan
ook".
Veel ouderen lopen met schuldge
voelens. Hun kinderen gaan een
andere weg, en dus denken ze al
gauw, dat ze tekort geschoten
zijn. Nieuwenhuis beschouwde
dat als 'niet ter zake'. "Maar je
moet wel open ogen hebben en be
reid zijn de werkelijkheid te ana
lyseren. Wij missen eenvoudig
nog het apparaat om het aan jon
ge mensen door te geven".
Pinksteren is een feest van een
heid. Op het eerste Pinksterfeest
(in Jeruzalem) verstonden men
sen uit allerlei volken de bood
schappers en de boodschap van
het Evangelie.
Het tegenovergestelde is twee
dracht. Modern gezegd: polarisa
tie. Onze samenleving ondergaat
grote en scherpe tegenstellingen.
De kerk is daarvan niet gevrij
waard.
In zijn Pinksterboodschap consta-
Humanistisch
Toch is de pater niet pessimistisch.
Hoewel hij als ongehuwde zijn ach
terstand in ervaring ten opzichte
van getrouwden met kinderen
volmondig erkende, zag hij in al
lerlei kringen toch symptomen
dat jonge mensen bezig zijn met
teert het moderamen (dagelijks
bestuur) van de hervormde syno
de, dat sommige kerkelijke ge
meenten het beeld van wantrou
wen, tegenstellingen en conflic
ten vertonen.
'Steeds meer zien wij ook partij
schappen, die door de situatie in
de wereld en in onze samenle
ving worden opgeroepen. De
verdeeldheid heeft te maken met
verschil van geloofsinzicht en
een nieuwe manier van geloven
en onderlinge gemeenschap en
van kerk-zijn. "Dat heeft te ma
ken met het willen van een ande
re wereld en van andere verhou
dingen. En Jezus van Nazareth
wil ook niet anders dan dat. De
kerk moet dan maar eens gaan
kijken bij jongeren wat er gaan
de is".
zelfs met verschillende interpre
taties van de bijbel. De warmte
die het leven van Christus' ge
meente zou moeten kenmerken,
wordt soms verkild. Deze pool-
lucht kan mensen doen wegdrij
ven en uiteenjagen".
Het synodebestuur stelt daartegen
over een geest van liefde, blijd
schap, vrede, zachtmoedigheid
en zelfbeheersing. "Pinksteren is
de Geest van God op alle vlees.
"De conclusie kan niet zijn, dat de
kerk maar beter gesloten kan
worden. Ik wil graag proberen,
de kerk van binnenuit een nieuw
gezicht te geven. Geloven bij jon
ge mensen kan alleen maar ont
staan en groeien, als er mensen
zijn die onvoorwaardelijk in hen
geloven. Het verhaal van de bij
bel werkt alleen als het hun ver
haal is. Wij ouderen hanteren het
verkeerd; we brengen het veel te
vierkant en te eentonig naar ze
toe".
"In die zin wordt het hoog tijd, dat
het christendom humanistisch
wordt. Het evangelie is het meest
humanistische document, dat
ooit is geschreven. Het gaat daar
in om de mens. De mens is de
moeite waard. Zelfs de sabbath
komt daar achteraan. Geloven is
niets, als we het ook niet doen".
Haven
Logisch dat Jan Nieuwenhuis na
de pauze bestormd werd met
vragen, zowel mondeling als
schriftelijk. De meesten beves
tigden zijn ervaringen, en het
maakte maar weinig uit, van wel
ke kerkelijke kant ze kwamen.
Geen kerk kan eraan voorbij
gaan, ook kerken en kerkelijke
stromingen niet die altijd als een
vaste burcht van eenheid hebben
gegolden.
Een moeder van vier kinderen -
zelf groot gebracht met het 'kof
fertje van gereformeerde zeker
heden' - vertelde op zeer sug
gestieve wijze Nieuwenhuis:
"Ik had hier vanavond niet eens
hoeven komen" dat de ervarin
gen in haar gezin haar vooral 'be
scheidenheid' hadden geleerd.
Met haar man had ze ook zelf de
nodige veranderingen doorge
maakt.
"Als kinderen niet naar de kerk
gaan, moet je oppassen voor
overdreven bezorgdheid. Het
heeft wel even tijd gekost, maar
we kunnen er nu ontspannen
over praten. Blijf liever een ha
ven voor ze. Zeg ze, dat het huis
altijd voor hen open staat. En
vooral het hart. Dat is nu onze
opdracht".
De moeder van vier kinderen
oogstte met dit spontane getui
genis een warm applaus.
Pater Jan Nieuwenhuis kon er al
leen maar 'amen' en 'halleluja' op
zeggen.
Het feest van de eenheid van alle
gelovigen, rustend in het ene
werk van de Messias, die is ge
zonden door de ene God om ver
deeldheid en verwarring, tegen
spraak en conflict, partijschap,
zonde en hoogmoed te genezen.
Zonder de ene herscheppende
Geest kan het werk van Christus
noch in de gemeente, noch in de
wereld tot uiting en tot gelding
komen".
PAGINA 11
Boek. Tijdens zijn ambtsbedie
ning in Londen kwam de gere
formeerde predikant dr. K. J.
Kraan in contact met de praktijk
van de 'dienst der genezing' bin
nen de Anglicaanse Kerk. Hij
bracht dat werk via de stichting
'Oase' te Rotterdam naar ons
land over en verrichtte vooral in
gereformeerde kring vele jaren
pioniersarbeid op dit terrein, on
der meer door cursussen voor
predikanten en de oprichting
van de Charismatische Werkge
meenschap Nederland.
Zijn publikatie uit 1977 onder de
titel 'Opdat u genezing ontvangt'
werd meermalen herdrukt. In
1981 maakte dr. Kraan een ge
heel nieuwe opzet voor een
handboek over 'genezing en be
vrijding', waarvan nu het eerste
deel is verschenen bij Kok in
Kampen (f. 27,50).
In dit boek - 'De dienst der gene
zing' - gaat de schrijver de bron
nen na - de beide Testamenten
en de vroege kerkgeschiedenis
en wordt de praktijk van de
dienst der genezing uiteengezet,
met onderwerpen als: gaven van
genezing, gebedsvormen, demo
nie, zalving, handoplegging, de
taken van gelovigen en ambts
dragers en de liturgie.
In een volgend deel ligt het accent
op de dienst van de kerk bij het
losmaken van bindingen aan
trauma's, psychische deforma
ties, occultisme, magnetisme en
zovoort. Het derde deel zal voor
al de 'innerlijke genezing' tot the
ma hebben.
Aan het baanbrekende werk van
Kraan hebben velen een stimu
lans in hun geloofsleven te dan
ken. Het levert ook een belangrij
ke bijdrage aan de theologie van
onze dagen.
Kerkgebouwen. Het Museum
voor Noord- en Zuid-Beveland in
Goes (Singelstraat 13) houdt tot
30 oktober een tentoonstelling
over middeleeuwse dorpskerken
in dit deel van Zeeland. Meer dan
100 fotopanelen - er werden 800
foto's gemaakt - geven een inte
ressant beeld van de bouwge
schiedenis, de overeenkomsten
tussen de verschillende kerkty
pen en de details van de bouw
kundige versieringen. Vijf pane
len zijn gewijd aan verdwenen
kerkgebouwen. Een rijk geïllu
streerd boekje kan dienen als
handleiding bij de tentoonstel
ling, maar ook als gids bij een ei
gen kerkepad-tocht.
In het gebouw 'De Ark' (Prins
Hendrikstraat 54) van de Volle-
Evangeliegemeente te Alphen
aan den Rijn wordt morgen
avond om 8 uur een 'bijzondere
avond' gehouden (met koffie en
gelegenheid tot gesprek) in aan
sluiting op het werk van de
Goed-Nieuws-telefoon (01720-
76148).
Vrouwelijke religieuzen verzor
gen met Pinksteren gebedsdien
sten in het Amerikaanse minis
terie van defensie (Pentagon).
Ze willen daarmee uiting geven
aan hun zorg over de groeiende
ongelijkheid in de wereld en de
wapenwedloop.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. Harte-
man, Moerkapelle, ma. 10 ds. De
Jong;
Maranathak. (L. Mors) 10 ds. Kramer;
Regenboog (Merenw.) 9.30 dr. Verstrae-
len en ds. v. Leeuwen, 11.15 dr. Ver-
straelen en pastoor v. Well;
Bethlehemk.(Driftstr.) 10 ds. Dronkers;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) 9 en
10.30 ds. Rietveld;
Vredesk.(Burggravenl.) 10 ds. De Mey;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Hemmes, zat.
28 mei 10.30 H. Delemarre.
Endegeest: zie Oegstgeest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 dr. v.d. Zwaan;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Veenstra;
Oude Vest 10 en 5 ds. Koolstra;
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Bou-
ma, Noordwijk.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 kand.
Jonkman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 9.30 en 5
ds. Den Hertog, ma. 9 zangdienst.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 en ma.
10 ds. Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 mevr. Koopmans, R.dam.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.): 10 prof. Leertouwer.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, wo. en do. 8 bijbelschool.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 evang. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 nam. hr. Roos.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2): zo. 10
en di. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang. v.
Wieringen.
Leger des Heils (Hooigr.): 10 heiligings-
samenk., 7.30 verlossingssamen
komst.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rynd. 24): 9.30
Zevendedagadventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten): elke zat. 9.45 bij
belstudie, 10.45 predikdienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45. ma. 9;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11 (me-
dew. jongerenkoor The Lords Folks),
ma. 9.30;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
en ma. 8.30. 10 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof), ma. 8.30, 10 en 11.30;
Boshuizerkade zat. 7. zo. 9.30 en 11. ma.
10;
Lammenschansweg zat. 7, zo. en ma. 9
en 10.30;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15, ma. 9.30 en 10.45;
H. Rijndyk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 hr. Drijver,
V.schoten.
AARLANDERVEENHerv. Gem. 10
kand. Taselaar, 2 intrede ds. G. van
Driel.
Geref. Kerk: 10 ds. Modderaar, 6.30 ds.
Vree.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 ds. v. Beek, 5 ds.
Den Hartog, beiden Veenendaal, ma.
9 ds. v. Beek.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskark 9.30 ds. De Jonge, 6.30
ds. Baas, Den Dolder; Kruiskerk 9.30
ds. Bogers; Opst.kerk 9.30 ds. v.d.
Heiden; Salv.kerk 6.30 opendeur-
dienst, hr. v.d. Steen, Baarn, mmv
koor-combo, ma. 9 ds. Bogers; G. Her-
derk. 10 ds. Moll, 6.30 ds. Nieuwen
huis; De Bron 9 en 10.30 ds. Oost
hoek, 6.30 ds. Verheul, vesper; Al-
banianae (Diamantstr.) 10 ds. Nieu
wenhuis; Ashram (Marsdiep) 10
mevr. ds. v. Everdingen, Leiden;
Driehoorne 7 ds. Hanemaayer; Ouds-
hoornse kerk 10 ds. Vlasblom; Sions-
kerk (Planetensingel) 9.30 ds. Ouwen-
dijk, 6.30 ds. De Graaf, H.woude, ma.
10 pinksterappèl.
Geref. Kerk: Mar.kerk 9.30 ds. Vree, 6.30
zie Adventsk.; Salv.kerk 9.30 prof. dr.
Ridderbos, Kampen, 6.30 opendeur-
dienst, hr. v.d. Steen, Baarn, ma. 9 ds.
Bogers. Zie ook herv.
Geref. K. Vrijg.(Rijnstroom): 9.30 en 5
ds. Boxman.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.):
9.30 en 4.30 ds. De Jong.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesd., 2.30 ds.
Blom, ma. 9.30 leesdienst.
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54): 10 hr. v.d. Hoorn.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Meijering, O.geest.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30, ma. 9.45;
Piusk. zat. 7, zo. en ma. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11, ma. 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Exalto, 6 ds. Den Dikken, Oldebroek,
ma. 9.30 ds. Colijn, Krimpen, aan de
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. Wieman, 6.30 ds. Rich
ter, ma. 9.30 ds. Trouwborst, Vlaar-
dingen;
Salv.kerk 9.30 ds. Richter, 6.30 ds. v.d.
Hoef:
Bethl.kerk 9.30 ds. v.d. Hoef, 6.30 ds.
Wieman, ma. 9.30 ds. Wieman.
tert.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
dr. Haitsma, 630 ds. Haakman,
Zw.dam, gez. dienst, ma. 9.30 ds.
Vlasblom, zangdienst.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v. 't Hoff. Zie ook
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. Ribbers.
Geref. Gem.: 9.30 en 6 leesd., ma. 11 ds.
Vogelaar.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
111,
10.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 ds. Ouwendijk, ma.
9.30 ds. De Graaf.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Damsma, Rijns
burg, 5 ds. Baas, S.heim.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30,
10;
B.45;
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn, 7 zie geref.
Geref. Kerk: 10 ds. v.d. Wal, 7 ds. Roth-
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Kolk-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8 en 10, ma. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 9.30 ds. Aarents, 6 ds.
Gebraad;
Ontm.kerk iO ds. Gebraad, 6.30 ds.
Bouw.
Ver. ter voorbereiding herv. deelgem.
'De Rank' te Katwijk (aula P. Groen-
college): zie Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Prins, Den Haag, 5
ds. Koster.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15, ma.
9.30.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Visser, 6 ds. Driebergen,
ma. 10 ds. De Jong;
O. Kerk 9.45 zang, 10 ds. Kielder, Via-
nen, 6 ds. De Jong;
Ichthusk. 9.45 zang, 10 ds. v. Roon, 5 ds.
Vroegindewey;
Pniëlk. 9.30 ds. v. Sliedregt, 6 ds.
Schuurman, ma. 9.30 ds. Aarents;
aula Bestevaer-mavo (Rynsoever) 9.45
zang, 10 ds. Driebergen; Hoeksteen 10
dovendienst, hr. Terpstra.
Overduin 2.15 ds. Baas.
Ver. ter voorbereiding herv. deelgem.
'De Rank' te Katwijk (aula P. Groen-
college): 10 mevr. ds. Westera, Lei
den.
Geref. Kerk: Vr.kerk 9.30 ds. Brouwer,
Den Haag, 5 hr. Vercouteren, Voor
burg;
Triumfatork. 9.30 ds. Koster, 5 ds. Brou-
Geref.' K. Vryg.: 10.15 leesd., 3.30 ds.
Heida.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 ds. De Lange, 7
ds. Janse.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 en ma. 9.30 ds.
Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. ('Tripodia'): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Lapré, 7 ds. Boswijk, Lis-
se, ma. 9 ds. Oort, Groningen.
Geref. Kerk: 10 dr. Bade, 7 zie herv.
ds. Westera;
Hoofdstr. 10 ds. Doesburg;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v.d. Bom;
Leythenrode 10 ds. Lutmers;
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.45 ds.
Brommet, ma. 10 gez. zangdienst, ds.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schalk.
Geref. Kerk: 9.30 hr. Brouwer, Katwyk,
5 ds. Broer.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft, ma. 9 ds. 't Hooft;
Pauluskerk 10 en 7 ds. De Gelder.
Geref. Kerk: 10 ds. Boswijk, 7 dr. Bade,
Koudekerk.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 ds. De Putter, 4.30
leesdienst.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10.45 ds.
Brink, 5 ds. v. Dijken.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 en ma. 9 ds. v.
Geref. Gem.: 10 en 4 en ma. 10 ds. Hak
kenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.30,
ma. 8.30 en 10;
Engelbew. zat. 7, zo. 9,10.30 en 5.45, ma.
10.
phen, ma. 9.30 ds. De Jonge, Alphen.
Geref. Kerk: 7.30 morgengebed met ont
bijt, 9.30 ds. Nooteboom, 6.30 ds. Hoo-
gerwerf, Nieuwerkerk a.d. IJssel.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 leesd., 7 ds. Beek
huis, R.dam, ma. 7 ds. Slagboom.
Remonstr. Gem.: 10 ds. Bosman.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Mo
lenaar, 6.30 ds. v. Roon, Katwyk aan
Zee, ma. 9.30 ds. Molenaar.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Verheul en kand.
De Bruin, 7 ds. Wattel, Hoofddorp.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9 en
10.30 ds. Goverts.
Geref. Kerk: 10.30 ds. Wijngaarden, 7 oe
cumenische dienst, pastor Barendse.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 en ma.
9.30 ds. Visser.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Tals-
ma, Den Haag, 7 ds. Smit, Hilversum,
ma. 9.30 ds. Schrijver, Woerden.
Geref. Kerk (W. Verlaat): 9.30 hr. v. Wal-
linga, L.dorp, 7 hr. v. Duin, Noord-
Rk Kerk: zat. 7.30, zo. en ma. 9 en 10.30.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Voorstr-
.(Binnen) 10 en 7 ds. v.d. Lee, 5 hr.
Visser, ma. 10 ds. D. van Vliet, Papen-
drecht;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning; Buurt
kerk 7 ds. Kuiper, ma. 10 ds. v.d. Lee,
zangdienst; Sole Mio 9 ds. v.d. Lee;
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser.
Geref. Kerk: Hoofdstr. (Zee) 10 en 7 ds.
herv.
Ned. Prot Bond (aula O.Zeew.) 10.30
mevr. ds. Siccama, Rijsenhout.
Rk Kerk: Zee zat 7, zo. 9.30,11 en 7, ma.
10.30;
Binnen zat. 7, zo. en ma. 8,10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10.30
ds. Sierat, O.geest
Rk Kerk: Victork. zat 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat 7, zo. geen opgave, ma. 10.
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 ds.
Sterringa, 7 ds. Vegter.
Geref. Kerk: 10 ds. Heemskerk, 7 zie
Geref Kerk Vryg.: 10.30 en 4.30 ds. De
Putter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum): 8.45
ds. Janse, 4 ds. De Lange.
Van Wijckerslooth: 4 mevr. ds. Visser.
Endegeest: 9.30 pater Boshouwers.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk. Wül.kerk zat 7. zo. 9 en 10.30.
ma. 10.30.
7, zo. en ma.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Jaspers Focks, 6.30
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot 7 zie geref.;
De Ontmoeting (Noordhofland) 9.30 ds.
Blanken;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 dr. Ver-
Geref. Kerk: 9.30 en 7 ds. De Zeeuw
Geref. K. Vryg.: 9.30 leesd., 3 ds. Kamp
huis, Voorburg.
Aulagemeenschap Noordhofland: 10.30
gebeds- en gespreksdienst, thema:
ds. Broer.
Remonstr. Gem.: 10
Bloemendaal.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11,
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. en ma. 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. en ma. 9.30 en 11.30.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Romein, 5 ds. Smaling,
met kerkkoor, ma. 9.30 ds. Romein;
Bethelkerk 9.30 ds. Smaling.
Camping'Koningshof10 Arjan Treure.
Geref. Kerk: Petrak. 9.30 dr. v. Oeveren,
5 ds. Baayen;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen, 5 ds.
Damsma, ma. 9.30 dr. v. Oeveren,
zangdienst;
Mar.kerk 9.30 hr. v. Duin, Noordwijk, 5
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. v. Sorge,
ma. 9 ds. De Graaf, 's Gravenzande.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10 ds.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30
ds. Schaafsma, Oostzaan, 7 zié geref.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Ferwerda, 7 ds.
Germans, gez. dienst.
Chr. Geref. Kerk: 11 ds. v. Mulligen,
A.dam, 7 ds. v. Dam, Woerden.
Ned. Prot Bond (Jul.laan 17): 10.30
mevr. Driessen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11, ma. 10.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 en 6.30 ds.
Klein Kranenburg, ma. 9.30 ds. De
Pater, Haastrecht.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Broer, 6.30 ds. Aal-
ders.
Rk Kerk: Aardam zo. 9 en 12, ma. 9;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ma. 9.30.
VALKENBURG Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 ds. Boer, Katwyk,
ma. 9.30 ds. Vermeulen, gez. dienst.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Hortensius,
Leiden, ma. zie herv.
Geref. K. Vryg.: 9.30 en 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 dr. Dirk-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9,10.30 en 11.45, ma.
9.30 en 10.30.
ds. Went, Godskerk z
10.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.
9.15 ds. Maasland, 5 kand. De Koeyer,
Kruiningen, ma. 9 ds. Maasland;
Hoeksteen 9.15'ds. Roetman, 6.30 ds.
Maasland;
Bethelk. 9.15 ds. Goossen, 5 ds. Roet-
Imm.kerk 9.30 ds. Hulst, 7 ds. F. Bos.
Geref. Kerk: Kruisk. 10 en 5 ds. De
Moor;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Berg.
Rk Kerk: Victork. zat. 7, zo. 9.30;
Ontm.kerk zat 7, zo. 11.45.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar, Geldermalsen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 8.30,10 en 11.30, ma.
8.30 en 10.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 7 ds. Den Boer, Wou
denberg, ma. 10 ds. v.d. Plas, Delft;
Kievietk. 10 dr. v. Bruggen;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. Wolters.
Geref. Kerk: Zyllaan 10 en 5 ds. v.d.
Meulen;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 ds. v.d.
Kamp.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Friederich, O.geest.
Rk Kerk: Will. zat. 7, zo. 9.30 en 11, ma.
8.30;
Jozefk. zat. 7. zo. 9.30 en 11, ma. 9.30;
G. Herderk. zat 5, zo. 9 en 11.30, ma.
10.30.
WOUBRUGGE: Herv. Gem 9.30 ds.
Koelewyn, 6.30 hr. Noordam (zen
dingsmedewerker). Leusden. gez.
dienst, ma. zie geref.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Aalders, 6.30 zie
herv., ma. 9.30 ds. Aalders.
Ned. Prot. Bond (De Wyk): buitendag.
Rk Kerk: zat. 7, zo. en ma. 10.
Geref. Kerk: 9.30 en 7 hr. Vermeer.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaus.
Rk Kerk: St. Jan 9.30 en 11;
Chr. Dienaark. zat. 7, zo. 10.30;
H. Ryndyk zat. 7, zo. 9.30 en 11ma. 9.30.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 9.30 ds.
Haakman, 6.30 ds. De Jonge.
Geref. Kerk: 9.30 ds. Buikema, 6.30 ds.
Jaspers Focks.
Remonstr. Gem.: 10 ds. Schneider, Hil-
