7.5
c
Thatcher: vakbond
aan banden leggen
Oude partijen
Turkije in
jasje?
"nieuw"
'Positie NAVO
Missie Habib nu al mislukt
is in gevaar*
Politie in Rome vindt uranium
Amerikaans milieubureau
EPA heeft nieuwe leiding
Doden bij verkiezingen
Verldezingsprogramma
Door weigering Syrië hem te ontvangen
Premier Opper-Volta in arrest
Problemen
bij Stern
opgelost
VROEGE
VOGELS
VOORDEEL
intra tuin
DONDERDAG 19 MEI 1983
Buitenland
Links de 46-jarige Adalberto de Witt, die gisteren werd gearres
teerd, nadat de politie 300 gram uranium in een autosloperij had
aangetroffen. De politieman rechts toont een zak met het uranium
dat in drie loden dozen was verpakt. (Foto ap>
ROME (AP) - De Italiaanse po
litie heeft bij een autosloperij
in Rome driehonderd gram
uranium aangetroffen. Een
man, die zou hebben gepro
beerd het uranium te verko
pen aan een niet nader ge
noemd land in het Midden-
Oosten, is gearresteerd.
De arrestant is de 46-jarige
Adalberto de Witt, die in 1974
ontsnapte uit een Romeinse
gevangenis, waar hij een straf
van 24 jaar uitzat wegens po
ging tot moord en roof. Hij
werd sinds januari ook ge
zocht in verband met de ont
voering van de industrieel
Fabrizio Mariotti, die nog
steeds wordt vermist.
Volgens de politie is de waarde
van het gevonden uranium
voor atoomsplitsing aanzien
lijk. Het uranium, dat was
verpakt in drie loden dozen,
zou sinds de Tweede Wereld
oorlog door ontsnapte krijgs
gevangenen zijn bewaard en
anderhalf jaar geleden in
handen van De Witt zijn ge
vallen.
WASHINGTON (Reuter) - Wil
liam Ruckelshaus is vannacht
beëdigd als nieuwe directeur van
het onlangs in opspraak geraakte
Amerikaanse bureau voor mi
lieubescherming (EPA). Presi
dent Reagan heeft hem opgedra
gen de naleving van de milieu
wetgeving streng te controleren.
Het Congres beschuldigde onlangs
de leiding van het bureau van
wanbeleid en corruptie. Het bu
reau werd verweten dat het met
medeweten van president Rea
gan het bedrijfsleven ontzag
door de milieuwetgeving te ver
soepelen. In de pers was al spra
ke van een nieuwe Watergate-af
faire. De president verklaarde
echter tijdens de beëdigingscere
monie dat lucht en water mo
menteel schoner zijn dan bij zijn
ambtsaanvaarding.
Ruckelshaus. die vanwege zijn in
tegriteit bekend staat als "mr.
Clean", is de opvolger van Anne
Gorsuch. Zij trad af nadat ze de
door Congres-leden geuite be
schuldigingen van de hand had
gewezen.
COLOMBO (UPI) - Tijdens verkiezingen in Sri Lanka hebben schietpar
tijen aan tenminste zes mensen het leven gekost. Circa 500 mensen
raakte dakloos als gevolg van brandstichtingen. Een uur na sluiting van
de stembussen trad de noodtoestand in werking en heeft het leger in
het hele land posities ingenomen.
De provinciehoofdstad Jaffna, in het noorden van het land, is het zwaarst
door de ongeregeldheden getroffen. Gisteren werd er gestemd voor 18
van de 168 parlementszetels. Tegelijkertijd hadden er lokale verkiezin
gen plaats, die ook vandaag voortduren.
LONDEN - Wanneer de regering van premier Thatcher op 9 juni wordt herkozen, dan
zal de Britse Conservatieve Partij nieuwe wetgeving introduceren om de macht van
de vakbonden aan banden te leggen. Uit het gisteren gepubliceerde verkiezingspro
gramma blijkt dat vakbondshervormingen een van de belangrijkste prioriteiten zul
len zijn van een nieuwe conservatieve regering.
Onder een nieuw Thatcher-be-
wind zullen stakingen pas mo
gen worden uitgeroepen nadat
de werknemers daar in een ge
heime stemming over zijn ge
raadpleegd. Het verkiezings
manifest beoogt tevens de vak
bondsleden te verplichtefi hun
leiders via geheime stemmin
gen te kiezen. Om een einde te
door
Lia van Bekhoven
maken aan wat 'de verkwistin
gen van plaatselijke gemeente
raden' genoemd wordt, zal een
tweede Thatcher-regering de
linkse, overkoepelende ge
meenteraad van Londen en die
van zes andere grote steden af
schaffen. Alle worden be
stuurd door de Labourpartij.
Tovérwoord
Op economisch gebied blijft par
ticulier ondernemerschap het
toverwoord. De conservatie
ven willen zo veel mogelijk ge
nationaliseerde bedrijven,
waaronder British Leyland en
British Airways verkopen aan
de particuliere industrie. Be
halve deze nieuwe beleidspun
ten bevatte het Tory-manifest
weinig verrassingen. Premier
Thatcher, die het een 'robuust
en verantwoordelijk verkie
zingsprogramma' noemde, be
loofde op het gebied van werk
gelegenheid, defensie en eco
nomisch herstel hetzelfde be
leid voort te zullen zetten.
De premier herhaalde dat de re
gering geen banen kan creëren
en dat 'een geduldige wederop
bouw van de economie' het
enige antwoord is op de werk-
loosheidsproblematiek. De
Conservatieven, die als laatste
politieke partij hun verkie
zingsprogramma publiceer
den, kwamen onmiddellijk on
der vuur van de oppositiepar
tijen. De leider van de Labour
partij, Michael Foot, noemde
het conservatieve verkiezings
programma 'een herhaling van
hetzelfde schandelijke en desa
streuze beleid van de afgelo-
Ook de leiders van de Sociaal-de-
mocratische-Liberale Alliantie
meenden dat het slechts één
belofe inhield: 'meer ellende'.
Premier Thatcher benadrukte
dat de verdediging van haar re
geringsbeleid de kern vormt
van de verkiezingscampagne.
Zij meent dat na vier magere
jaren de vette zijn aangebro
ken en dat het de kiezers dui
delijk is dat zij binnen afzien
bare tijd de vruchten van het
conservatieve Thatcher-beleid
kunnen plukken.
Een la.chende premier Thatcher toont de pers het manifest, waarin het
verkiezingsprogramma van haar partij is opgenomen. (Foto Af
Daling
President Francois Mitterrand
van Frankrijk wordt nog
door maar 35 procent van het
Franse volk gewaardeerd, 3
procent minder dan in april
en onder de 37 procent die hij
in december van het vorig
jaar noteerde. Dit is het resul
taat van een opinieonderzoek
door France Soir en het insti
tuut Ipsos. Het aantal Fran
sen dat de president negatief
beoordeelt is echter gedaald
van 49 tot 48 procent.
Stijging
De wijze waarop Ronald Rea
gan president is geniet mo
menteel de instemming van
53 procent der Amerikaanse
kiezers, een percentage dat
sinds november 1981 zo hoog
niet was, aldus een opiniepei
ling van ABC News en de
Washington Post.
De president was 1983 begon
nen met 42 procent, het laag
ste percentage van zijn presi
dentschap.
Minder
Reagan heeft in 1982 minder
geschenken gekregen dan in
1981, het eerste volle jaar
waarin hij aan de regering
was. Volgens zijn jaarlijkse
verplichte opgave kreeg hij
in 1982 maar voor 18.590 dol
lar cadeaus, tegen voor 31.534
dollar in 1981.
Onder de 22 geschenken die hij
vorig jaar overwegend van
vrienden kreeg, waren een
grasmaaier van 1.112 dollar,
een broekriem van hagedis-
leer van 195 dollar, een mest-
spreider van 672 dollar en
drie schilderijen van samen
12.350 dollar.
BEIROET (Reuter/UPI) - Een
nieuwe poging van Philip Habib,
de speciale Amerikaanse afge
zant voor het Midden-Oosten,
om de terugtrekking tot stand te
brengen van alle buitenlandse
troepen uit Libanon lijkt al bij
voorbaat te zijn mislukt door de
Syrische weigering hem te ont
vangen.
Syrië is gekant tegen het akkoord
dat de Libanese regering met Is
raël heeft gesloten over het ver
trek van de Israëlische troepen
macht uit Libanon. Damescus
weigert dit akkoord te aanvaar
den als basis voor de terugtrek
king van zijn eigen troepen uit
Libanon. Kennelijk wil het Ha
bib daarover niet eens te woord
staan. Als de Syriërs Libanon
niet verlaten komt de Israëlisch-
Libanese overeenkomst en
daarmee de terugtrekking van de
Israëlischè troepen - weer op de
tocht te staan.
Damascus maakte gisteren bekend
dat het geen prijs stelt op een be
zoek van Habib. Het officiële Sy
rische nieuwsagentschap Sana
citeerde een regeringsfunctiona
ris die zei dat er niets was te be
spreken met de Amerikaanse af
gezant die werd bestempeld als
„een van de Amerikaanse diplo
maten die het vijandigst staan te
genover de Arabieren".
Habib, die nauw betrokken is ge
weest bij de onderhandelingen
over het dinsdag ondertekende
Israëlische-Libanese akkoord,
arriveerde gisteravond in de Li
banese hoofdstad Beiroet. Daar
voerde hij besprekingen met pre
sident Amin Gemayel en pre
mier Shafiq al-Wazzan. Diploma
ten zeiden dat Gemayel rekent
op Habibs steun bij zijn pogin
gen Syrië over te halen ook zijn
troepen terug te trekken uit Li
banon. Israël heeft aangekon
digd dat zijn troepen niet zullen
vertrekken als Syrië zijn circa
40.000 militairen in Oost-Liba-
non handhaaft.
Spijtig
In Washington bevestigde een
woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken dat Syrië
een bezoek van Habib afwijst. De
woordvoerder noemde dat spij
tig. De Syrische kritiek op Habib
bestempelde hij als onge
rechtvaardigd en ongelukkig.
Een officiële Libanese verklaring
die gisteravond werd uitgegeven
zei dat Gemayel zijn ministers
gezegd heeft dat Libanon "alle
zaken van gemeenschappelijk
belang" met Syrië wil bespre
ken. "Het akkoord is een begin
en geen eindpunt", zo werd Ge
mayel geciteerd.
De wegen tussen Libanon en Syrië
zijn overigens gisteren heropend
nadat ze dinsdag waren gesloten.
Verkeer was weer mogelijk door
de Syrische linies in het centrale
gebergte in Libanon en de Be-
kaa-vallei.
PARIJS (DPA) - De Pro-Libische
premier van Opper-Volta, Tho
mas Sankara, is gisteren op last
van de leider van de sinds no
vember 1982 regerende "raad tot
heil van het volk" Jean Baptiste
Ouedraogo, gearresteerd. Tege
lijkertijd is de internationale
luchthaven van de hoofdstad
Ouagadougou afgesloten en pa-
- trouilleren overal in de stad mili
tairen.
In hoeverre Frankrijk een rol
speelt bij de huidige ontwikke
lingen in het land is niet duide
lijk. Sinds maandag bevindt zich
president Mitterrands adviseur
inzake Afrika, Guy Penne, in Op
per-Volta. Hij zou met Sankara
en Ouedraogo hebben gespro
ken.
BONN (UPI) - Ongeveer dertig krakers uit West-Ber-
lijn hebben zich gisteren provocerend gedragen in
het Westduitse parlement. Ze gooiden met verfbom
metjes en papieren vliegtuigjes, riepen vredesleu-
zen en worstelden met veiligheidsbeambten. Na
vechtpartijtjes werden ze door de bewakers uit de
vergaderzaal gezet.
De dertig bevonden zich onder een groep van onge
veer 500 tieners die in het parlement waren uitgeno
digd vragen te stellen tijdens een speciale zitting
van de Bondsdag. De uit West-Berlijn afkomstige
krakers ontvouwden spandoeken en riepen leuzen
als "geen oorlog meer" en "geen fascisme meer". De
jongeren bestormden het podium van de voorzitter,
wierpen papieren vliegtuigjes naar de ongeveer 500
aanwezige parlementsleden en gooiden verfbom
metjes naar het adelaarsbeeld dat boven het podium
hangt. Er werd geduwd en geslagen en een glazen
deur bezweek toen veiligheidsbeambten hen uit de
zaal joegen. Een bewaker werd licht gewond bij de
drie minuten durende botsing.
De politie arresteerde 20 jongelui, maar ze werden
vrijgelaten nadat hun namen waren genoteerd.
(Foto AP)
BONN (GPD) Het bijna twee
weken durende conflict tus
sen redactie en directie van
het Westduitse geïllustreerde
weekblad Stern is opgelost.
De nieuw benoemde hoofd
redacteur en uitgever Johan
nes Gross heeft zich op ver
zoek van de directie van de
uitgeverij Gruner en Jahr te
ruggetrokken. Gross, die
geldt als een conservatief
journalist, verklaarde dat hij
dat met 'verbittering en te
leurstelling' had gedaan. Hij
wordt wel lid van de directie
van de uitgeverij.
De huidige correspondent van
het tweede Duitse televisie
net, Peter Scholl-Latour,
wordt binnenkort wel hoofd
redacteur van Stern. Samen
met de na het schandaal met
de vervalste Hitler-dagboe-
ken als enige hoofdredacteur
aangebleven Rolf Gillhausen,
wordt Scholl-Latour verant
woordelijk voor de redactio
nele inhoud. Ook wordt hij
naast Henri Mannen en Rolf
Gillhausen uitgever. Verder
komt Scholl-Latour even
eens in het bestuur van Gru
ner en Jahr.
De redactie van Stern, die circa
170 man omvat, heeft dit
compromis ter kennis geno
men. Zij blijft echter bij haar
eis dat Henri Mannen en de
president-directeur van de
uitgeverij, Gerd Schulte-Hil-
len, als gevolg van de affaire
met de zogenaamde Hitier-
dagboeken alsnog moeten af
treden.
Op 16 mei mochten in Turkije
weer politieke partijen worden
opgericht, mits ze 'spiksplin
ternieuw' zouden zijn en door
spiksplinternieuwe figuren
zouden worden geleid. Dat had
president Evren, 32 maanden
tevoren door een militaire
staatsgreep aan de macht ge
komen, zo bepaald en in een
recente redevoering nog eens
onderstreept. Inderdaad kwam
afgelopen maandag de eerste
nieuwe partij tot stand, bij een
ceremonie waarin volgens oud
gebruik een ram ritueel werd
geslacht.
De naam bleek niet Centrumpar
tij zoals velen hadden ver
wacht, maar Partij van Natio
nalistische Democratie. Leider
is de 66-jarige generaal bd.,
Turgut Sunalp, eens de supe
rieur van Evren, oprichter van
het Egeische leger bij Izmir en
de laatste jaren ambassadeur
in Canada. De partij zal bij de
parlementsverkiezingen, die
zijn uitgeschreven voor 6 no
vember, de filosofie van het ge-
neraalsregime uitdragen. Tij
dens een al begonnen toernee
door het land zal president Ev
ren echter niet rechtstreeks op
wekken op deze partij te stem
men.
door
Frans van Hasselt
Hij zal daarentegen tot het eind
blijven waarschuwen tegen de
oude politici, die hun 'gevaar
lijke spelletjes' blijven spelen,
ook al zijn 242 van hen door het
regime voor tien jaar uit de po
litiek gebannen. Daaronder be
vinden zich ook de leiders van
de twee grote partijen van
vroeger, Demirel (van de Con
servatieve Gerechtigheidspar-
tij) en Ecevit (van de sociaal
democratische Republikeinse
Volkspartij), indertijd door
Ataturk opgericht.
Voor morgen is de oprichting
aangekondigd van een tweede
nieuwe partij, die zich links wil
opstellen van de PND en zich
vermoedelijk de Populisten zal
noemen, een term ook weer
ontleend aan Ataturk. Deze
partij zal dingen naar de kie
zers die vroeger stemden op de
nu verboden Republikeinse
Volkspartij van Ecevit.
Nednecdet Calp, die de partij zal
leiden, is echter ook weer uit
de gelederen van het regime
voortgekomen. Hij is twee jaar
lang onder-secretaris van pre
mier Ulusu geweest en dat zal
de partij in diskrediet brengen
onder de oprechte vroegere
RVP-aanhangers.
De verwachting is dat aan weers
kanten van deze twee 'officiële'
partijen zal worden gepoogd
de twee oude partijen, die nog
over sterke kaders in het land
beschikken, weer overeind te
zetten onder nieuwe namen en
met nieuwe leiders. Links van
de Populisten zou Ismail Cem,
een journalist die onder de re-
gering-Ecevit directeur van de
radio en televisie is geweest,
willen proberen een 'echte' so
ciaal-democratische partij te
gaan leiden, met het stilzwij
gende fiat van Ecevit, die on
derwijl bezig is aan het schrij
ven van een boek over de de
mocratie in Scandinavië.
Het is echter de vraag of het regi
me geen stokje zal steken voor
zo'n initiatief. De heersende
junta, de Nationale Veilig
heidsraad, heeft het recht de
lijsten van de oprichters van
nieuwe partijen 20 dagen te on
derzoeken en de namen die
haar niet aanstaan te schrap
pen.
Aan de rechterzijde gaan de spe
culaties uit naar het vormen
van een 'echte' conservatieve
partij, onder leiding van Hisa-
mettin Cindoruk, die indertijd
het apparaat van Demirels Ge-
rechtigheids Partij in Istanboel
heeft geleid en nu het volledig
vertrouwen en fiat van Demi-
rel schijnt te genieten. De par
tij zou 'Groot-Turkjje'-partij
gaan heten, vroeger een gelief
de uitdrukking van Demirel,
waarmee hij niet zozeer doelde
op geografische dan wel indus
triële ontwikkeling van het
land.
Als embleem zou gaan dienen de
Bosporus-brug die op Demi-
reis initiatief tot stand is geko
men, maar nu ook als symbool
moet worden gezien voor Tur-
kije's banden met het demo
cratische westen, die moeten
worden aangehouden. Op re
cente redevoeringen heeft het
staatshoofd Evren van zijn
kant uitgeroepen dat Turkije
ook zonder dat eeuwig-kriti
sche Westen kan leven.
Ongetwijfeld hoopt men in de
gelederen van Cindoruk en De
mirel dat oud-minister Ozal,
die verantwoordelijk is voor de
spectaculaire indamming van
de inflatie sinds 1980 en die
stellig ook politieke ambities
heeft, zijn gewicht in de schaal
zal werpen ten gunste van hun
partij. Maar niet uitgesloten
wordt dat hij met een eigen
partij zal uitkomen.
Iedereen moet er echter reke
ning mee houden dat de bin
nenkort in te voeren kieswet
voorziet in een kiesdrempel,
volgens welke een partij maar
liefst 10 procent moet behalen
om in het parlement te komen.
Het aantal deelnemende partij
en bij de aanstaande verkie
zingscampagne zal dus op al
leen al rekenkundige gronden
niet groot kunnen zijn.
LONDEN (Reuter)DPA) - De NA
VO zou ineen kunnen storten als
de VS de spanning met West-Eu
ropa over de houding van de
bondgenoten tegenover de Sow-
jet-Unie niet wegnemen. Het is
belangrijk dat spoedig de druk
wordt verminderd, daar deze vol
gend jaar erger zou kunnen wor
den, zo deelde het Internationaal
Instituut voor Strategische Stu
dies (IISS) in Londen mee.
Directeur Robert O'Neill zei van
daag op een persconferentie,
waarop hij het strategisch over
zicht 1982-1983 bekendmaakte,
dat tijdens de Amerikaanse pre
sidentsverkiezingen volgend jaar
de kritiek op Europa zou kunnen
losbarsten. Die kritiek zou eruit
bestaan dat de Westeuropese
bondgenoten niet genoeg bijdra
gen aan de defensielasten. "Als
de Europese opvattingen over de
mate van de Russische dreiging
afnemen, terwijl tegelijkertijd
het Amerikaanse beleid oorlogs
zuchtiger wordt en de economi
sche spanningen toenemen, zou
het bondgenootschap zich voor
een hachelijke situatie geplaatst
zien en zou uit elkaar vallen van
de NAVO niet onmogelijk zijn",
aldus het IISS.
Het Instituut heeft in zijn jaarover
zicht de conclusie getrokken, dat
1982 geen goed jaar voor de su
permachten was. Het onafhanke
lijke instituut constateert aan
zienlijke problemen en gevaren
als gevolg van de enorme bewa
pening. Maar het meent dat de
afschrikking de hoop op het ver
mijden van een grote oorlog
rechtvaardigt.
"De VS en de Sowjet-Unie zouden
potentieel weliswaar in staat zijn
elkaar en het grootste deel van
de mensheid te vernietigen,
maar hun macht heeft weinig in
vloed op de oorlogen van 1982
gehad".
Ook stelt het instituut vast dat de
gematigde krachten sterk blij
ven. "Weliswaar bestaat er geen
gebrek aan haviken aan beide zij
den, maar de logica van de af
schrikking blijft werkzaam: geen
van de partijen wenst het risico
van vernietiging van de eigen
steden en eigen beschaving zo
lang er hoop is op de totstandko
ming van een aanvaardbare ge
meenschappelijke toekomst".
"Per saldo ziet het er niet naar uit
dat de verhouding tussen de su-
permogenheden onvermijdelijk
en snel in een spiraal omlaag
gaat: het lijkt er eerder op dat de
ze zich stationair in een depres
sie bevindt", is de conclusie van
het IISS.
ADVERTENTIE
Vrijdag en zaterdag
ochtend tot ÏO.OO uur.
2 zakken
potgrond
grimoen
leidseweg 518. 2253 JP
lel 071-763748
