C
Syrië blijft
bij afwijzing
Suriname wordt
door Brazilië
scherp gevolgd
Ojotenrijkse ex-SS'er
ziet af van benoeming
Positie in Libanon versterkt
Demonstratie
Europese
top
uitgesteld
Leden actiecomité
praten met Bouterse
Meer Russische troepen in Afghanistan
BOETIEK SMPEESIH Haarlemmerstraat 119 (t/o Hartebrug-kerk)
WOENSDAG 18 MEI 1983
WENEN (GPD) Friedrich Peter, de vroegere officier van de Waffen-SS
en lid van de in Oost-Europa beruchte Moordbrigade, heeft gisteren
verklaard af te zien van zijn op handen zijnde benoeming tot tweede
vice-voorzitter van het Oostenrijkse parlement.
De thans 63-jarige Friedrich Peter is 20 jaar lang voorzitter geweest van
de Oostenrijkse liberale partij (FPO) totdat nazi-jager Simon Wiesen-
thal in 1975 de verzwegen details van de SS-achtergronden van Frie
drich Peter onthulde. Dit weerhield de liberale leider er niet van fractie
voorzitter van de Oostenrijkse liberale partij (FPO) te blijven.
De algemene opluchting over de beslissing van Friedrich Peter werd niet
onder stoelen of banken gestoken. Van de studentenvakbonden tot
academici en talrijke politici viel uitsluitend te horen dat Friedrich
Peter Oostenrijk in de ogen van de hele wereld juist op tijd voor een
blamage heeft bespaard. Demonstraties tegen een eventuele benoe
ming van Friedrich Peter werden afgelast.
Buitenland
DEN HAAG (ANP/GPD) - Een
reünie van voormalige leden van
twee Waffen-SS divisies, die van
20 tot en met 22 mei in het West-
duitse Bad Hersfeld wordt ge
houden, heeft tot felle protesten
in ons land geleid.
De Anti-fascistische Oud-verzets
strijders Nederland en de Bond
van Anti-fascisten (AFVN) heb
ben in antwoord op hun protest
van het Westduitse ministerie
van binnenlandse zaken te horen
gekregen, dat de organisatoren
noch de deelnemers aan de bij
eenkomst een strobreed in de
weg kan worden gelegd.
Het ministerie van binnenlandse
zaken in Bonn staat op het stand
punt, dat de bijeenkomst niet
strafbaar is. De Duitse grondwet
en andere juridische regels ge
ven geen mogelijkheden de
SS'ers in Bad Hersfeld te weren.
De voorgenomen bijeenkomst van
Protest tegen
bijeenkomst
van Waffen-SS
ex-SS'ers heeft ertoe geleid dat
regisseur Imo Moszkowics en to
neelspeler Gunther Mack hun
contract met de Festspielen van
Bad Hersfeld hebben opgezegd.
Ondanks talrijke protesten van
andere zijden heeft burgemees
ter Hartmut Boehmer (CDU) van
dit aan de Oostduitse grens gele
gen kuuroord geweigerd de SS-
reünie. te verbieden.
Vorig jaar is voor het eerst in Bad
Hersfeld gedemonstreerd tegen
het feit dat daar al sinds 1979 elk
jaar ex-Waffen-SS'ers bijeenko
men om herinneringen op te ha
len en een zogenaamde 'zoek
dienst' naar 'verdwenen kamera
den' te organiseren.
De PvdA-kamerleden Van den
Bergh en Kosto hebben minister
Van den Broek verzocht bij de
regering van de Bondsrepubliek
een krachtig protest te laten ho
ren tegen de SS-bijeenkomst.
Verder zou de bewindsman er in
Bonn op moeten aandringen dat
dergelijke bijeenkomsten van
voormalige leden van een misda
dige organistie onmogelijk wor
den gemaakt. Beide socialisten
vragen van de minister een mon
deling antwoord op de vraag of
hij niet ook van mening is dat
een dergelijke bijeenkomst zeer
pijnlijk moet zijn voor slachtof
fers van het nazi-regiem en hun
nabestaanden.
BEIROET - Syrië heeft gisteren zijn positie in Libanon
versterkt door de weg tussen Damsacus en Beiroet af te
sluiten. De maatregel wordt gezien als een teken van toe
nemend protest tegen het gisteren ondertekende ak
koord over de terugtrekking van vreemde troepen uit
Libanon.
De onderteking door Israël en Li
banon, een zwaarbewaakte cere
monie, had plaats in het Leba
non Beach Hotel, dat nog altijd
de littekens draagt van het oor
logsgeweld van vorige zomer.
Het hotel bevindt zich in het
plaatsje Knalde, net ten zuiden
van Beiroet. De formaliteiten
door
Aernout van Lynden
zijn later op de dag nog eens her
haald in het Noordisraëlische Ki-
riat Shmone.
Het was een dag van lange,-literaire
en zelfs filosofische speeches,
waarin de clichés over hoe histo
risch en hoe fundamenteel be
langrijk het verdrag wel was ette
lijke malen herhaald werden.
Toch gaf zelfs de Israëlische dele
gatieleider David Kimche in zijn
rede toe dat „er velen zijn die de
ondertekening van dit akkoord
tot een niets betekenende ge
beurtenis willen torpederen".
Een duidelijke verwijzing naar
de onbuigzame afkeuring van de
overeenkomst door Syrië en de
Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO.
Geen van de drie sprekers verwees
naar punt 6 van de overeengeko
men veiligheidsmaatregelen,
maar het is juist dit punt dat in
derdaad de ondertekening van
het verdrag tot een „nietszeggen
de gebeurtenis" zou kunnen ma
ken.
In punt 6 staat namelijk beschre
ven dat de Israëlische troepen
macht binnen acht a twaalf we
ken na de ondertekening Liba
non zal verlaten mits „alle ande
re buitenlandse strijdkrachten
zich ook uit Libanon terugtrek
ken".
Zonder Syrische medewerking is
Israël dus niet gedwongen het
verdrag uit te voeren, en in Liba
non wordt gevreesd dat de al ne
gen maanden durende patstel
ling tussen de twee buitenlandse
legers op een andere, wellicht ge
welddadige wijze opgelost zal
worden.
Syrische soldaten houden een Libanese auto tegen op de weg Beiroet-Damascus, die gisteren door Syrië werd
afgesloten.
(Foto AP)
Deze overwegingen voeren de
meeste waarnemers hier tot de
conclusie dat het verdrag, dat
met zoveel pijn en moeite tot
stand is gebracht, uiteindelijk
slechts weer een verwaarloosd
document in de geschiedenis
van het Midden-Oosten zal vor
men.
Dat ook het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken niet
hoopvol is over het doorbreken
van de onbuigzame Syrische po
litiek, werd duidelijk door de
mededeling van een woordvoer
der van het ministerie, dat minis
ter Shultz „niet geneigd is naar
het Midden-Oosten terug te ke
ren".
De Nederlandse regering hoopt, al
dus een zegsman van buiten
landse zaken, dat de overeen
komst een verdere stap zal zijn
tot de voortgang van het vre
desproces in het Midden-Oosten
en zal worden gesteund door alle
betrokken partijen.
Verschillende leden van de Liba
nese regering hebben inmiddels
toegegeven dat zij weinig hoop
zien in verdere Libanees-Syri-
sche onderhandelingen. „Alleen
de Verenigde Staten kunnen Da
mascus overhalen haar positie te
veranderen", liet een functiona-
Een demonstratie tegen het ver
drag van pro-Iraanse Libanezen
is gistermiddag uit de hand gelo
pen. Drie demonstranten werden
gedood toen legereenheden het
vuur openden nadat een hand
granaat zes soldaten, onder wie
één officier, verwondde. De de
monstratie was na een half uur
afgelopen, maar het incident
duidt wel aan hoe verdeeld de Li
banese samenleving nog altijd is,
en dat het gevaar van een nieuwe
burgeroorlog nog steeds aanwe
zig is.
Canada levert
ex-nazi uit
OTTAWA (UPI/AFP) - De Cana-
dese minister van Justitie, Mark
MacGuigan, heeft gisteren de
uitlevering van de ex-nazi Hel
mut Rauca an de Bondsrepu
bliek Duitsland bekrachtigd. De
74-jarige Rauca moet in West-
Duitsland terechtstaan op be
schuldiging van moord op 11.000
Litouwse Joden gedurende de
Tweede Wereldoorlog. De datum
van uitlevering wordt uit veilig
heidsoverwegingen geheim ge
houden.
Rauca arriveerde in 1950 in Canada
en werd in 1956 tot Canadees
staatsburger genaturaliseerd. In
juni van het vorig jaar werd hij in
zijn woonplaats Toronto gearres
teerd. Het Hooggerechtshof van
de provincie Ontario heeft in no
vember 1982 het Westduitse uit
leveringsverzoek ingewilligd.
Het Hof van Appèl bekrachtigde
deze uitspraak. Rauca zag enkele
dagen geleden af van de moge
lijkheid beroep aan te tekenen
tegen de uitlevering.
Belachelijk
Rode Ster, het blad van het
Russische leger, heeft de
Zweedse marine belachelijk
gemaakt vanwege haar jacht
op vermeende buitenlandse
onderzeeërs in de territoriale
wateren van Zweden.
Rode Ster vergeleek de autori
teiten van het Zweedse mi
nisterie van defensie met de
achttiende eeuwse verteller
van sterke verhalen Baron
van Münchhausen.
Afgeschaft
Liverpool heeft als eerste stad
in Groot-Brittannië het aan
tradities rijke ambt van Lord
Mayor (ereburgemeester) af
geschaft. De gemeenteraad,
waarin sedert begin mei de
socialisten de meerderheid
hebben, nam gisteren het be
sluit daartoe.
Het veelal begeerde ambt be
staat in Groot-Brittannië al
meer dan 800 jaar. Vooral de
praal rond de Lord Mayor
was de Labour-meerderheid
in Liverpool een doorn in het
oog.
Weddenschap
Prins Charles van Groot-Brit
tannië heeft een wedden
schap gesloten met de leider
van de socialistische opposi
tie in Engeland, Michael
Foot, over de uitslag van de
verkiezingen van volgende
maand.
Foot zegt dat Labour een dui
delijk omlijnde overwinning
behaalt en Charles houdt het
erop dat geen der grote partij
en een meerderheid krijgt.
De weddenschap gaat om een
fles rode wijn.
Zaterdag 21 mei a.s.:
Gezellige barbecue-
bij Intratuin GrUfloen
Kom de WEBER
barbecue be-
kijkea proberen]
en van de
barbecue-
resultaten proeven.'
Een GRATIS hapje,
en een drankje
houden wij voor u
griffioen
Leidseweg 518, 2253 JP V
W', yi-7^748
Rome: gijzeling
ROME (DPA) - Een lid van de Ita
liaanse linkse terroristenbewe
ging Rode Brigades heeft gister
avond bij een overval op een
postkantoor in Rome twee amb
tenaren gegijzeld. De 23-jarige
Francesco Donati wilde samen
met twee medeplichtigen het
postkantoor beroven maar werd
daarbij verrast door een politie
patrouille.
Donati barricadeerde zich met de
directeur van het kantoor en een
beambte in een achterkamer.
Een der overvallers, waarschijn
lijk een jonge vrouw, wist te ont
komen en de andere werd ge
pakt. Donati heeft zich later aan
de politie overgegeven.
Teleurstelling
WASHINGTON (Reuter) - Het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft gisteren
zijn teleurstelling uitgesproken
over het feit dat de Argentijnse
regering onlangs geen bijzonder
heden heeft verschaft over het
lot van de duizenden mensen die
in de jaren zeventig verdwenen
tijdens een campagne tegen
linkse guerrillastrijders.
In een verlate reactie op het eind
april gepubliceerde Argentijnse
regeringsrapport over de vermis
ten zei woordvoerder John Hug
hes dat men "een gelegenheid
voorbij heeft laten gaan om een
begin te maken met de oplossing
van dit vraagstuk".
BONN (AFP) De Europese
top wordt van 17 tot 19 juni in
Stuttgart gehouden en niet
op 6 en 7 juni, zoals aanvan
kelijk in de bedoeling lag.
Het tijdstip is verschoven
met het oog op de algemene
verkiezingen in Groot-Brit
tannië, die op 9 juni worden
gehouden.
Het uitstel van de Eurotop
heeft in het conferentie-oord
Stuttgart tot een hectische
activiteit geleid: voor ruim
1000 journalisten en ca 40 af
gevaardigden moeten "nieu
we" hotelbedden worden ge
vonden.
Het regionale parlement van de
deelstaat Baden-Württem-
berg zal vermoedelijk zijn op
15 en 16 juni te houden voltal
lige vergadering moeten ver
schuiven. En de regionale so
cialistische partij SPD, die al
geruime tijd geleden in Ba
lingen in dezelfde deelstaat
een partijdag had georgani
seerd voor de 17de tot de 19-
de juni, vreest dat de EG-top
de show in de media zal ste
len.
"Twee zijn overlopers"
DEN HAAG (ANP/GPD) - Twee
leden van het Actiecomité Her
stel Democratie Suriname, een
van de ondersteunende organisa
ties van de Raad voor de Bevrij
ding van Suriname, zijn gisteren
naar Paramaribo vertrokken
voor een gesprek met legerleider
Bouterse. De voorzitter van het
actiecomité, H.I. Nahar, zei des
gevraagd dat de twee, R. Wormer
en Tjon, "overlopers" zijn.
R. Wormer, verklaarde voor ver
trek dat hij is uitgenodigd door
het militair gezag en gaat onder
handelen over "daadwerkelijke
democratische verhoudingen en
garanties voor de mensenrech
ten in Suriname". Wormer zei de
afgelopen week contact te heb
ben gehad met een speciale ge
zant uit Paramaribo. Volgens Na-
har was Wormer al geen lid meer
van het actiecomité. Tjon was
dat nog wel, aldus Nahar. Wor
mer en Tjon waren vorig jaar be
trokken bij een bezetting van de
Surinaamse ambassade in Den
Haag. Zij golden in Surinaamse
kringen lange tijd als militante
tegenstanders van het bewind
Bouterse.
Van de zijde van de Surinaamse
ambassade werd gisteravond ge
zegd dat in de Raad voor de Be
vrijding van Suriname "bewe
ging" is en dat er leden zijn die
met het huidige bewind "tot een
oplossing" willen komen. Bou
terse staat volgens de ambassade
"niet onwelwillend" tegenover
het aangaan van gesprekken. De
voorzitter van de Bevrijdings-
raad, ex-president Chin a Sen,
verklaarde desgevraagd dat zijn
raad hechter is dan ooit en noem
de de uitspraken van de ambas
sade "indianenverhalen" be
doeld om verwarring te stichten
onder de Surinamers in Neder
land.
De inhoud van het boek "De de
cembermoorden in Suriname,
een verslag van een ooggetuige",
dat maandag door Chin a Sen
werd gepresenteerd, doet bij de
Nederlandse regering de behoef
te toenemen aan een onafhanke
lijk onderzoek naar deze gebeur
tenis. Hoewel op het ministerie
van buitenlandse zaken geen be
wijzen voorhanden zijn die de
juistheid van het boek over de
persoonlijke betrokkenheid van
legerleider Bouterse en de huidi
ge premier Alibux bij de vijftien
moorden bevestigen, "is het
boek ook niet in tegenspraak
met onze visie", aldus de woord
voerder van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag.
ISLAMABAD (Reuter) - Westerse
diplomaten in Islamabad ver
moeden dat de Sowjet-Unie haar
troepenmacht in Afghanistan on
langs met een contingent ter
grootte van een divisie heeft uit
gebreid. Het contingent arriveer
de de afgelopen week bij de pro
vinciehoofdstad Herat, in de
buurt van de grens met Iran. Het
gebied was onlangs het toneel
van zware gevechten met guerril
lastrijders.
De Russische strijdmacht kwam
rechtstreeks uit de Sowjet-Unie
naar een Russische luchtmacht
basis in Shindand, vlak ten
zuiden van Herat. Het is echter
niet duidelijk of het contingent
een uitbreiding betekent van de
105.000 zich al in Afghanistan be
vindende Russische troepen of
dat het gaat om een aflossing van
elders in Afghanistan gelegerde
troepen, iets dat de Russen
meestal in de maanden april en
mei doen.
Volgens de diplomaten zijn er
evenwel aanwijzingen in recente
rapporten van inlichtingendien
sten dat er meer Russische troe
pen in Afghanistan arriveren dan
er volgens het aflossingssysteem
vertrekken. Een duidelijk beeld
zal pas gevormd kunnen worden
als deze aflossingen zijn vol
tooid.
De Surinaamse eerste minister
Alibux is van 24 tot 28 mei offi
cieel op bezoek in Brazilië
brengen. Dit bezoek valt bijna
samen met het staatsbezoek
dat premier Ruud Lubbers aan
dit land zal brengen van 28 tot
31 mei. Lubbers zal Alibux
echter niet ontmoeten in de
Braziliaanse hoofdstad. Deze
zal vertrekken zodra de Neder
landse eerste minister aan
komt.
De Braziliaanse regering hoopt
door deze beide bezoeken be
ter zicht te krijgen op de poli
tieke ontwikkelingen bij haar
kleine noorderbuur, zodat Bra
zilië een zo uitgebalanceerd
mogelijk beleid kan voeren in
de toekomst. Beiden zullen
worden ontvangen door de
Braziliaanse president Figuei-
redo.
Lubbers' bezoek heeft in princi
pe niets te maken met de kwes-
tie-Suriname. Het stond al
meer dan een jaar op het pro
gramma. Volgens een woord
voerder van de Nederlandse
ambassade in Brazilië is de
kwestie-Suriname geen offi
cieel agendapunt tijdens de
ontmoeting Lubbers-Figueire-
do. Hoewel het volgens deze
zelfde woordvoerder zeer
waarschijnlijk is dat de kwes
tie ter sprake zal komen.
Alibux' bezoek werd vorige
week bevestigd door generaal
Venturini, algemeen secretaris
van de almachtige Nationale
Veiligheidsraad. De Surinaam
se premier zal worden verge
zeld door een delegatie be
staande uit belangrijke Suri
naamse leiders. Volgens offi
cieuze berichten zal hij ge
sprekken voeren met de minis
ter van buitenlandse zaken en
enkele hooggeplaatste militai
ren. Tijdens dit bezoek zullen
er waarschijnlijk enkele sa
menwerkingsakkoorden wor
den gesloten op technisch ge
bied.
Suriname bevindt zich in een be
voorrechte positie. Sinds kort
bestaat er bij het Braziliaanse
ministerie van buitenlandse
zaken e^n afdeling die zich
speciaal met Suriname bezig
houdt. Was ons voormalig
overzees gebiedsdeel tot voor
kort nog volledig onbekend in
Brazilië, nu staat Suriname in
het middelpunt van de belang
stelling.
Brazilië's Suriname-specialist is
generaal Danino Venturini, mi
nister zonder portefeuille, alge
meen secretaris van de machti
ge Nationale Veiligheidsraad
en een goede vriend van presi
dent Figueiredo. Generaal
Venturini bezocht vorige
maand Paramaribo, waar hij
langdurige gesprekken heeft
gehad met Desi Bouterse. Dit
bezoek resulteerde in een toe
nadering tussen de beide lan
den.
Brazilië bood haar kleine noor
derbuur een uitgebreid pakket
hulp aan waarmee het land wil
voorkomen dat Suriname, di
plomatiek geisoleerd, zich vol
ledig gaat richten op landen als
Nicaragua, Grenada en Cuba.
Met technische en financiële
hulp hoopt Brazilië althans
enige invloed te verkrijgen op
de politieke ontwikkelingen in
Suriname. Zowel het ministe
rie van buitenlandse zaken als
de Nationale Veiligheidsraad
zijn van mening dat een dia
loog met de machthebbers in
Paramaribo veel kwaad kan
voorkomen.
Dit kwaad zou voor Brazilië de
aanwezigheid van grote aantal
len Cubaanse adviseurs in Su
riname zijn. Generaal Venturi
ni zegt dat Brazilië zich niet wil
mengen in de binnenlandse
aangelegeneden van Surina
me, maar waarschuwde tegelij
kertijd dat het land niet passief
zou toekijken als een toenade
ring tussen Paramaribo en
Havana een gevaar gaat inhou
den voor de Braziliaanse 'na
tionale veiligheid', een begrip
dat overal voor kan worden ge
bruikt.
De Nationale Veiligheidsraad is
een orgaan dat vrijwel over al
les in Brazilië kan beslissen.
Op bevel van dit orgaan kun
nen de vakbondsleiders die
stakingen organiseren voor het
gerecht worden gesleept, kun
nen lastige journalisten het
land worden uitgezet en kun
nen grenskwesties al dan niet
worden opgelost.
Suriname is een typische zaak
voor de Nationale Veiligheids
raad. Het ministerie van bui
tenlandse zaken bepaalt in dit
geval niet meer het te voeren
beleid, maar verstrekt alleen
de benodigde informatie. Deze
enigszins vreemde situatie
doet natuurlijk wrijvingen ont
staan en het ministerie voelde
zich dan logischerwijs gepas
seerd toen geen diplomaat
maar een militair naar Parama
ribo werd gestuurd.
De kwestie-Suriname heeft nog
een ander geschil binnen de
Braziliaanse regering aan het
licht gebracht. Een conflict
tussen militaire leiders die
niets willen weten van een dia
loog en die er liever meteen
maar op los willen slaan en ge
matigder militairen en diplo
maten die de wat subtielere po
litiek van financiële hulp ge
koppeld aan een dialoog beter
en op de langere termijn waar
schijnlijk ook nog goedkoper
vinden dan een militaire in
greep. De houwdegens vormen
op dit moment echter een min
derheid waarnaar vrijwel niet
wordt geluisterd. Hierin zal al
leen dan verandering komen
als Bouterse Brazilië's ouver
tures niet honoreert.
In tegenstelling tot wat over het
algemeen wordt gedacht, is
een militaire operatie tegen
Suriname geen eenvoudige
aangelegenheid. Ten opzichte
van Brazilië ligt het land zeer
geisoleerd en een invasie zal
door de luchtmacht of door de
marine moeten worden uitge
voerd. Een en ander zou erg
veel voorbereiding vergen en
kan weken van tevoren wor
den opgemerkt, waardoor het
verrassingseffect eveneens
verloren gaat. Bovendien zou
een militaire ingreep ook Bra
zilië's beleid, dat juist geba
seerd is op het zelfbeschik
kingsrecht van de volkeren, als
een kaartenhuis doen instor
ten.
Andere Zuidamerikaanse lan
den, hoewel bezeten door een
panische angst voor Cuba, zul
len niet enthousiast reageren
op een militaire ingreep en de
ze zien als een nieuw bewijs
van het Braziliaanse expansio
nisme. In Argentinië wordt er
bijvoorbeeld constant gespro
ken over het 'Braziliaanse im
perium'. Daarnaast zal de Bra
ziliaanse bevolking een mili
tair optreden niet goed ontvan
gen. Men kan Suriname nu
eenmaal niet zien als een erg
groot gevaar voor de zoveel be
sproken nationale veiligheid.
Vandaar dat een militaire ope
ratie tegen Suriname voorlopig
is uitgesloten, maar dit wil niet
zeggen dat Brazilië niet op zijn
hoede is.
Als voorzorgsmaatregel werden
er enkele kleine militaire kam
pen opgezet vlak tegen de Su
rinaamse grens, midden in het
Amazone-gebied. Zo'n 60 Bra
ziliaanse mariniers patrouille
ren op dit moment in het
grensgebied. Brazilië vreest
namelijk dat Cubanen via dit
dicht beboste gebied het land
onopgemerkt kunnen binnen
komen en guerrillero's kunnen
opleiden in het Amazone-ge-
bied. Maar totdat dit scénario
inderdaad in werking treedt,
worden de relaties Brasilia-Pa
ramaribo als 'zeer vriendelijk'
omschreven.
ADVERTENTIE
JONGE DAMESMODE VOOR BETAALBARE PRIJZEN NU OOK INLEIDEN!
FILIALEN: AMSTERDAM, ALKMAAR, HAARLEM, ZAANDAM. BEVERWIJK PURMEREND. DEN HELDER, SCHAGEN, LELYSTAD, AMERSFOORT, LEIDEN
3
