PvdA op
bres voor
'aow-plus'
Kans op reageerbuisbaby klein
Basisbeweging strijdt
tegen imperialisme VS
Probleemloze vrijdag de 13e
Evacuatie wegens
gaslek booreiland
-C
Wachtlijst van zeker duizend vrouwen
Bejaarden met pensioentje
Houdt RDM in stand
MAANDAG 16 MEI 1983
Binnenland
ROTTERDAM (GPD/ANP)
kans een vrouw via de reageer
buismethode met succes te be
vruchten, is nog erg klein. Dr A.
Drogendijk, hoogleraar gynaeco
logie en verloskunde aan de me
dische faculteit in Rotterdam
schat de kans van slagen op tien
procent. Hij hoopt echter een
percentage van vijftien a twintig
te bereiken, zoals in Amerika en
Australië het geval is.
Drogendijk zei dit gisteren in een
toelichtig op de geboorte van de
eerste 'reageerbuisbaby' in het
Rotterdamse Dijkzichtzieken-
huis.
De vrouw, die het meisje van bijna
zes pond gistermorgen ter we
reld bracht, had op 16-jarige leef
tijd een complicatie aan de blin
dedarm gehad, waardoor haar ei
leiders ontregeld waren. De 28-
jarige vrouw wist al geruime tijd
dat zij op natuurlijke wijze niet
zwanger kon worden.
Ofschoon in vele gevallen meerde
re pogingen ondernomen moe
ten worden om door middel van
buitenbaarmoederlijke bevruch
ting zwangerschap tot stand te
brengen, gelukte het bij deze
vrouw in één keer. Tot op heden
hebben de betrokken artsen in
Rotterdam 44 keer een eitje bij
vrouwen operatief verwijderd
om het in het laboratorium met
een zaadcel van de man te laten
versmelten. Vijf keer gelukte het
om zwangerschappen tot stand
te brengen, twee daarvan gingen
mis. De vrouwen kregen een
miskraam. Twee andere vrou
wen zijn nog zwanger.
Beperkte capaciteit
Er is een grote wachtlijst van vrou
wen die op een normale manier
geen kinderen kunnen krijgen
en die met de nieuwe methode
willen worden behandeld. De ca
paciteit in het Rotterdamse zie
kenhuis is echter beperkt. Op het
ogenblik kunnen de artsen
slechts vijftig gevallen per jaar
helpen, terwijl er duizend tot
vijftienhonderd vrouwen gehol
pen willen worden. De artsen
willen wel uitbreiding, maar het
wachten is op geld. Er zijn onder
handelingen gaande met zieken
fondsen over het opnemen van
een dergelijke behandeling in
het pakket.
De naam reageerbuisbaby is overi
gens misleidend. Die suggereert
namelijk dat er een baby op
groeit in een reageerbuis, maar
dat is niet het geval. Het eitje dat
buiten het lichaam moet worden
bevrucht, moet tijdelijk ergens
worden bewaard. Daarvoor kan
een reageerbuis worden ge
bruikt. Het zou beter zijn, aldus
de medici, te spreken van een
buiten-baarmoederlijke be
vruchting en terugplaatsing van
het bevruchte eitje in de baar
moeder.
Eileider
De methode zal voorlopig alleen
worden toegepast bij echtparen,
van wie de vrouw geen goed
functionerende eileider (meer)
heeft. Alle andere factoren die
een rol spelen bij de vruchtbaar
heid, vooral de regelmaat van de
menstruatie en de kwaliteit van
het sperma van de man, moeten
ongeveer normaal zijn.
Artsen hebben nu vrijwel alge
meen de aanvankelijk bestaande
medische bezwaren tegen de me
thode laten varen. Toch zijn er
nog wel twijfels. De vraag leeft of
deze bevruchtingen gevaren op
leveren voor de baby's, doordat
het embryo ongewenste afwij
kingen of veranderingen onder
gaat. Beschadiging in de reageer
buis wordt onwaarschijnlijk
geacht. Maar men kan niet voor
spellen of achteraf gebreken aan
het licht zullen komen.
Tot dusver zijn geen aangeboren
afwijkingen vastgesteld die aan
kunstmatige verwekking te wij
ten zijn. Er moeten eerst duizen
den baby's geboren zijn, voordat
met zekerheid kan worden ge
steld dat er geen enkel verhoogd
risico is. Toepassing van reageer
buisbevruchting bij dieren lever
de geen schade aan de vrucht op.
gynaecoloog dr. A. Th. Alberda onder het toeziend oog
(Foto ANP
DEN HAAG (GPD) - De PvdA wil dat de regering maatre
gelen neemt orri tegemoet te komen aan de benarde posi
tie van bejaarden die van een aow-uitkering en een klein
pensioen moeten leven. Volgens het PvdA-kamerlid Els-
ke ter Veld moet in de wet worden vastgelegd dat deze
bejaarden nooit meer dan 60 procent van hun extra in
komsten hoeven in te leveren aan de belastingen en het
ziekenfonds.
De PvdA zal bij het deze week te
houden debat over de Voorjaars
nota een motie indienen, waarin
dit voorstel wordt verwoord. Ter
Veld zei dit zaterdag in het VA-
RA-programma In de Rooie
Haan.
Op het ogenblik komt het voor dat
ouderen hun gehele extra pen
sioen moeten afdragen aan pre
mies en belastingen. Zij houden
dan nog minder dan een volledi
ge aow-uitkering over, aldus het
kamerlid.
Om daaraan een einde te maken
zou de ziekenfondspremie voor
het bejaardenziekenfonds een
vast percentage moeten worden,
zodat niemand meer dan 60 pro
cent van het extra pensioen aan
belastingen en premies kwijt
raakt, aldus het PvdA-voorstel.
De regeling geldt alleen voor be
jaarden met een inkomen tussen
de 18.000 en 23.000 gulden per
jaar. Daarboven kan geen ge
bruik meer worden gemaakt van
het bejaardenziekenfonds en
moet een particuliere verzeke
ring worden afgesloten.
90 miljoen
Het PvdA-voorstel kost de staat
ongeveer 90 miljoen gulden, zo
hebben de socialisten becijferd.
Dat geld moet gevonden worden
WEERRAPPORTEN
d
c
t
S re
•S
li
Sb
C re
Amsterdam
zwaar bew
17
6
2
De Bilt
zwaar bew.
16
6
06
Deelen
geheel bew.
17
7
4
Eelde
licht bew.
19
5
3
Eindhoven
18
8
01
Den Helder
16
6
3
Rotterdam
16
5
2
Vlissingen
13
10
2
Zd. Limburg geheel bew.
18
8
01
Aberdeen
14
8
06
Athene
onbewolkt
28
20
0
Barcelona
onbewolkt
19
9
0
Berlijn
geheel bew.
21
15
08
19
10
0
Brussel
16
8
1
Frankfort
18
12
11
Genève
regenbui
17
10
55
Helsinki
onbewolkt
17
3
0
Innsbruck
licht bew.
24
14
0
Klagenfurt
27
10
0
Kopenhagen
geheel bew.
16
10
0
Lissabon
17
10
9
Locarno
15
11
117
Londen
15
6
5
Luxemburg
16
10
2
Madrid
geheel bew.
17
9
0
Malaga
half bew. 24
8
0
Mallorca
onbewolkt
23
14
08
München
23
13
0
licht bew.
21
14
13
Oslo
17
9
13
Parijs
17
10
08
Split
29
0
0
Stockholm
licht bew.
18
7
0
Wenen
29
17
0
Zurich
half 'bew.
21
10
03
Casa Blanca
20
9
6
Las Palmas
23
16
0
Beiroet
onbewolkt
22
15
0
Tel-Aviv
23
17
0
Tunis
onbewolkt
27
0
0
GOIRLE (ANP) - De 35-jarige C.
Verharen uit Goirle (NB) is gis
teravond bij een schietpartij in
Goirle om het leven gekomen.
De politie heeft de vermoedelij
ke dader, een 25-jarige man uit
Goirle, aangehouden. Volgens
de politie hadden de twee man
nen ruzie gekregen.
VINKEVEEN (ANP) - De 31-ja-
rige Harmen Riemersma uit
Rijperkerk en de 31-jarige Geert
Bron uit Alkmaar zijn vannacht
op de Rijksweg 2 bij Vinkeveen
in het verkeer verongelukt, zo
heeft de politie meegedeeld. De
auto's van beide bestuurders
stonden op de vluchtstrook om
dat een van hen panne had. De
slachtoffers hebben zich ver
moedelijk te ver op de snelweg
begeven, waarop zij door een
achteroprijdende auto zijn aan
gereden.
door het optrekken van de inko
mensgrens voor het ziekenfonds,
waardoor de hogere inkomens
meer premie gaan betalen.
Premier Lubbers en minister Van
Aardenne (economische zaken
en vice-premier) hebben twee
weken geleden al laten weten het
probleem van de zogenaamde
aow-plussers te onderkennen.
Zij lieten weten bereid te zijn
over maatregelen na te denken.
Hoe en wanneer hebben de be
windslieden niet gezegd. Zij rea
geerden op een oproep van VVD-
leider Ed Nijpels om de aow-uit
kering te ontzien bij de korting
van de sociale uitkeringen met
twee procent per 1 oktober.
Volgens Ter Veld blijft de PvdA te
gen die algehele korting van de
uitkeringen en kan het voorstel
van de PvdA er niet los van wor
den gezien. „Wij zouden de be
jaarden er met de ene hand iets
bijgeven en dat over een paar
maanden met de andere hand
weer afpakken", aldus het ka
merlid.
BIERVLIET (ANP) - Ter gelegenheid van het 800-jarig bestaan van het
Zeeuws-Vlaamse stadje Biervliet, de geboorteplaats van Willem Beukels-
zoon, de uitvinder van het haringkaken, zijn daar zaterdag wedstrijden
haringkaken gehouden.
(Foto ANP)
ROTTERDAM (ANP) - Het actiecomité "Redt RDM" en de wijkraad
Heijplaat hebben zaterdag een beroep gedaan op het college van B en
W van Rotterdam vandaag alsnog met de bewindslieden Van Aardenne
(economische zaken) en De Koning (sociale zaken) te gaan praten over
de resterende mogelijkheden voor de oprichting van een nieuwe RDM-
reparatiewerf. Zij vinden dat er wel degelijk openingen zijn om de tot
standkoming van een nieuwe werf alsnog mogelijk te maken.
De Rotterdamse wethouder Van de Pols, liet zaterdagavond desgevraagd
weten op korte termijn alsnog een gesprek te willen hebben met de
twee bewindslieden. Van de Pols verwacht echter weinig van een der
gelijk gesprek. Bovendien vindt hij dat bij de ontslagen RDM-werkne-
mers geen valse hoop meer mag worden gewekt.
Het meest recente overleg met het departement van economische zaken
is afgelopen vrijdag gevoerd met drs. Lelieveld, directeur-generaal voor
de industrie. Daaruit is Rotterdam gebleken dat het rijk niet bereid is
"zachte" voorwaarden te verbinden aan een hypothecaire lening van elf
a twaalf miljoen die nodig is voor de verwerving van de dokken van de
RDM.
AMSTERDAM (ANP) - De Euro
pese Basisbeweging heeft zater
dag de Amerikaanse interventie
in Midden-Europa scherp ver
oordeeld. Met steun van de Ver
enigde Staten maken de regerin
gen van El Salvador en Guate
mala zich schuldig aan martelin
gen én volkerenmoord en trach
ten contrarevolutionaire benden
de Sandinistische regering in Ni
caragua omver te werpen, aldus
de basisbeweging.
In de verklaring die het Europees
basiscongres zaterdag in Amster
dam aanvaardde, werden even
eens veroordeeld: het gedrag van
de paus tijdens zijn bezoek aan
Nicaragua, de verslaggeving
daarvan door de internationale
persbureaus, de steun van ker
ken uit Europa aan de tegenstan
ders van de bevrijdingstheologie
in Latijns-Amerika en ten slotte
de voorkeur van het Vaticaan
voor christen-democratische
partijen en regeringen in dat ge
bied.
Het basiscongres werd van don
derdag tot gisteren in Nederland
gehouden. Thema was "Bevrij
dend geloven in Europa". De na
druk kwam te liggen op ontmoe
tingen op de plaats waar de Ne
derlandse basisgroepen functio
neren. De 250 buitenlandse gas
ten werden bij 32 basisgemeen
ten in Nederland onder meer ge
confronteerd met woon- en
kraakvraagstukken, energiepro
blemen (de centrale Dodewaard)
en de integratie van buitenland
se kinderen in het onderwijs. Za
terdag had in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam een centrale mani
festatie plaats.
Raketten
De Oostduitse theologe Ilse Gret
Fink benadrukte zaterdag in
Amsterdam het verschil tussen
het kapitalistische West-Europa
en het socialistische Oost-Euro
pa. De westerse regeringen wil
len volgens haar liever raketten
plaatsen dan een conflict met de
VS. Daarentegen hebben de so
cialistische landen een dringen
de behoefte aan vrede. Gebrek
aan historisch inzicht leidt tot
verkeerde vergelijkingen. Daar
om riep zij het congres op weer
stand te bieden aan de illusies
van de derde weg. "We mogen
niet dromen van een overbrug
ging van tegenstellingen". Voor
de vredesbeweging bestaan er
beperkte doeleinden. Het "be
vrijdend geloven van de basisbe
wegingen" ziet en erkent de rea
liteit, zo zei ze.
Ook de Mexicaanse oud-bisschop
Mendes Arceo van Guernavaca
wilde het Oosteuropese imperia
lisme niet op een lijn stellen met
het westerse. Imperialisme is
volgens hem de vrucht van het
kapitalisme. Daarom is er maar
een imperialisme: dat in het wes
ten.
Overigens noemde hij de uitoefe
ning van macht in Oost-Europa
niet in overeenstemming met de
principes van het socialisme.
"Het oosten verdient het niet om
gezegend te worden", aldus de
Mexicaanse bisschop.
DEN HELDER (GPD) - Dertig be
manningsleden vah een boor-
platform in de Noordzee zijn gis
terochtend geëvacueerd nadat
onder de waterspiegel een gaslek
was ontdekt. De opvarenden
werden overgebracht naar een
nabij gelegen platform. Zeven
tien bemanningsleden bleven
achter om het lek te dichten, gis
teravond was dat nog niet gelukt.
Toen het lek in een van de produ
cerende putten door de automa
tische beveiligingsapparatuur
werd geconstateerd, ontstond
grote paniek onder de beman
ningsleden. In ijltempo werden
de meeste opvarenden geëva
cueerd uit angst voor mogelijke
ontploffingen. Het scheepvaart
verkeer werd aangeraden ten
minste 3,5 kilometer uit de buurt
van het platform te blijven.
Aanvankelijk liet de zaak zich ern
stig aanzien. Onder water kwa
men grote hoeveelheden gas vrij.
Dat veroorzaakte een kolom wa
ter van een meter hoogte. De eva
cuatie van de opvarenden naar
het platform Penrod had plaats
met eigen bevoorradingssche
pen. Helikopters van de KLM
waren in de buurt voor eventuele
bijstand.
Het platform L-10-A van de Ameri
kaanse maatschappij Placid Oil
ligt 70 kilometer ten noordwes
ten van Den Helder. Het produ
ceert dagelijks ruim 6 miljoen
kubieke meter gas, dat via een
178 kilometer lange pijpleiding
naar het vasteland wordt
getransporteerd. Sinds de ont
dekking van het lek ligt de pro-
duktie stil.
DEN HAAG (GPD) - Vrijdag de
dertiende leverde geen onover
komelijke problemen op voor de
havo- en vwo-eindexamenkandi-
daten van wie de meesten aan
hun laatste examendag toe wa
ren. Aleen de vwo-kandidaten
met wiskunde 2 in het pakket
moeten maandag nog even op
draven en hun exacte collega's
van de mavo zitten in hetzelfde
schuitje. Zij, en dat zijn er 52.623,
moeten de open vragen van wis
kunde nog maken.
Volgende week volgen voor mavo,
havo en vwo verder nog de min
of meer uitzonderlijke vakken:
Spaans, Fries, Russisch en filo
sofie. Het lager beroepsonder
wijs krijgt nog wiskunde, Engels
en machineschrijven.
Makkelijker
Net als het examen handelskennis
1 eerder in deze examenperiode,
viel het examen handelskennis 2
(administratie en handelsreke-
nen) voor het lager beroepson
derwijs (leao, lhno en Ito) erg
mee. „Het waren standaardvra
gen en leerlingen die hun theorie
een beetje hebben bijgehouden,
hadden er geen moeite mee", Economie
vertelde docent Nico van Vliet
dan dikwijls moeilijk zijn, opga
ven maken is dat evenzeer. Dat
bleek vrijdag weer eens tijdens
het examen handelskennis 1 in
het mavo. Menige kandidaat die
had gekozen voor het c-niveau
zal daarvan spijt hebben gehad,
want de moeilijkheidsgraad tus
sen c- en d-niveau verschilde
nauwelijks. Sterker: elf van de
veertig vragen waren inhoude
lijk aan elkaar gelijk.
Leraar G. B. Wieringa van de Gere
formeerde School voor Mavo in
Enschede heeft er helemaal geen
moeite mee dat het systeem van
meerkeuzevragen voor zijn vak
over enkele jaren zal verdwijnen.
Eigenlijk is het volgens hem ook
geen doen om zoveel vragen vol
gens het huidige systeem te be
denken en dan toch enig niveau
te bereiken. Het hele examen
overziende was zijn conclusie:
„De niveaus lagen nagenoeg ge
lijk en de moeilijkheidsgraad
was niet erg hoog. Wie de stof
had bestudeerd kon het heel
goed doen".
i het
Ook de meerderheid van de leerlin
gen van Scholengemeenschap
De Lage Meren in Bergen op
Zoom vond dat het examen erg
was meegevallen. Het examen
bestond uit vier administratie-
opgaven en drie opgaven han-
delsrekenen. „De handelsken
nis-examens waren dit jaar mak
kelijker dan vorig jaar", stelde
een tevreden Van Vliet na afloop
van het examen vast.
Moeilijkheidsgraad
Examenopgaven oplossen mag
„Een vrij traditioneel, maar ook
erg omvangrijk examen". Zo rea
geerde docent Yvon Prince van
de Openbare Scholengemeen
schap Professor Casimir uit
Vlaardingen na afloop van het
vwo-examen economische we
tenschappen 2.
Zijn leerling, Mike van Snek, kon
zich met het eerste verenigen:
„Er zaten zaken in die we al vijf
jaar doen, het was voor mij oude
koek". Aangezien Mike al een
uur voor tijd klaar was, kon hij
het wat betreft de omvang van
niet zijn met zijn do
cent eens.
Hij vond het overigens geen echt
makkelijk examen. „Hetf was
soms nodig op de hoogte te zijn
van zeer specialistische din
getjes, maar als je die wist, was
het echt wel te doen". Andere
leerlingen, die overigens wel de
volle drie uur nodig hadden, wa
ren het eens met die laatste op
merking.
Grammatica
Hadden de kandidaten Duits van
de lbo-afdeling van het Mr. Cals
College in Enschede het afgelo
pen dinsdag tamelijk gemakke
lijk met het beantwoorden van
de meerkeuzevragen, vrijdag lag
het met de open vragen anders.
„Er kwam nu wel grammatica en
zinsbouw aan te pas", aldus le
raar G. B. Koekenberg uit Los
ser, die dinsdag op het ontbre
ken daarvan kritiek had.
Heel wat kandidaten hadden, en
dit in tegenstelling tot dinsdag,
nu de volle tijd nodig. Er moes
ten vragen over een stuk tekst
worden beantwoord, in allerlei
zinnen moesten weggelaten
woorden worden ingevuld, op
andere gedeeltelijke zinnen
moest een aanvulling worden ge
geven. „Ze werden met dit exa
men wakker geschud", aldus
t*. Koekenberg. „Hoewel het exa
men echt wel te doen was, viel
het veel leerlingen toch wel te
gen".
Muziek
Het niveau van het landelijke eind
examen muziek, dat op een be
perkt aantal havo's en vwo's in
het land is afgenomen, werd over
het algemeen als „moeilijk" erva
ren. Dat was ook de mening van
docent Aat Broersen van de
Coornhert-scholengemeenschap
in Haarlem.
Het havo-examen bestond dit jaar
uit zes luisteropdrachten waar
over tal van vragen werden ge
steld. Verder moest aan de hand
van een melodie een „melodie
dictee" worden gemaakt. De ont
brekende noten moesten worden
ingevuld. De kandidaten werden
getest op gehoor en algemene
muziekleer.
Dat gold ook voor de vwo'ers, die
slechts drie luisteropdrachten
kregen maar daarover dertien
vragen per opdracht moesten
maken. Broersen: „Die vragen
groeven dan ook iets dieper. Ik
vond het een goed examen".
Kunstgeschiedenis
In de Utrechtse Hendrik van der
Vlist-scholengemeenschap
wordt gesproken over de periode
vóór Deetman en de periode na
Deetman. Dit in verband met de
bezuinigingen die door deze mi
nister zijn doorgevoerd.
Hoewel het nu duidelijk na Deet
man is, blijven de „dure" expres
sievakken in het examenpakket.
Ondanks het feit dat slechts twee
mavo- en twaalf havo-kandida
ten voor handenarbeid of teke
nen hebben gekozen. Zij krijgen
wat betreft het kunstgeschiede
nis-deel van het examen samen
les van dezelfde leraar, handen-
arbeid-leraar Harm Verbeek.
Hij pleit ervoor om bij de kunstge
schiedenis net als bij gewone ge
schiedenis een bepaalde periode
af te bakenen als examenstof:
„De stof is zo omvangrijk dat ik
er soms in één les drie stromin
gen door moet jagen. Ergens een
beetje dieper op ingaan is bijna
Tekenkandidate bij havo Hanke
Jonker vond haar opgave „echt
waardeloos". „Steeds werd er ge
vraagd naar twee redenen of
twee functies en dan was ik al
blij als ik er één kon bedenken"
De mentaliteit van managers, éen
methode om te leren lezen, de
wapenwedloop, een derde vlieg
veld bij Londen en de problemen
waar dikke mensen mee gecon
fronteerd worden. Het was weer
een onvervalste serie havo-tek
sten (meerkeuzevragen) die de
eindexamenkandidaten vrijdag
op hun tafeltjes kregen.
Sjaak Teilekamp en Corry van der
Lem, twee leerlingen van de
Openbare Scholengemeenschap
Professor Casimir uit Vlaardin
gen waren het maar gedeeltelijk
met elkaar eens. De tekst over
het derde Londense vliegveld
(door Sir Colin Buchanan in The
Sunday Times) vonden ze verre
weg de moeilijkste.
Op een goede tweede plaats, wat
moeilijkheidsgraad betreft,
kwam volgens beide leerlingen
de tekst over de wapenwedloop
(een deel uit een lezing van dr Ni
cholas Humphrey voor de BBC-
radio). Het feit dat het onder
werp actueel was, hielp ze echter
door de grootste moeilijkheden
heen.
