c
Dit jaar vrijwel
zeker vissen op
Noordzeehaiing
Thatcher heeft
tweede termijn
erg hard nodig
Franse boeren
dreigen grens
dicht te houden
Politie doorzoekt
'nazi-winkeltje'
Oud-SS er
Pattist in
beroep tegen
uitlevering
D-
Alleen tegengas Denen verwacht
Toestand Dali
bergafwaarts
STAAT DER NEDERLANDEN
LENING 1983
PER 1994/1993
Spiljak president Joegoslavië
ZATERDAG 14 MEI 1983
MADRID (ANP) De 62-jarige
voormalige SS'er Hauke Bert
Pattist, van wie de rechtbank
van instructie in Madrid
maandag de uitlevering aan
ons land goedkeurde, heeft
tegen die beslissing hoger be
roep aangetekend.
Via het blad "La Nueva Espa-
na" in zijn woonplaats Ovie-
do liet hij gisteren weten be
roep te hebben aangetekend
bij de hoogste beroepsinstan
tie in Spanje, het constitutio
neel hof in Madrid. Dit
rechtsorgaan toetst de beslis
sing van de rechtbank aan de
Spaanse grondwet.
In het artikel staat dat Pattist
de "verdediger van het volk",
een soort justitieel ombuds
man, voor zijn zaak in de arm
heeft genomen. Hij bevestig
de dat hij tijdens de oorlog
heeft deelgenomen aan de
verhoren van verzetslieden.
Buitenland
Maar "de sporen van mishan
delingen zouden na vier of
vijf dagen alweer zijn ver
dwenen". De voormalige
SS'er, werkzaam geweest als
vertaler bij het Spaanse mi
nisterie van buitenlandse za
ken, zit momenteel nog
steeds in hechtenis in Ovie-
do.
Noch het ministerie van justi
tie, noch dat van buitenland
se zaken kon vrijdag officieel
het beroep van Pattist beves
tigen. Een medewerkster van
de Nederlandse ambassade
in Madrid zei vrijdagmiddag
de berichten over het hoger
beroep ook alleen maar uit de
Spaanse pers te hebben ver
nomen. "We hebben zelfs of
ficieel nog steeds niets verno
men over de uitspraak van de
rechtbank omtrent de uitle
vering. We moeten daarover
nog een officiële nota ontvan
gen". Ze had geen idee hoe
lang een beroepsprocedure
bij het hof kan gaan duren.
De uit 1948 daterende straf
werd Pattist indertijd opge
legd door een rechtbank in
Assen. De rechtbank oordeel
de dat Pattist zich vrijwillig
had aangesloten bij de nazi-
troepen terwijl Nederland en
Duitsland in oorlog waren.
Hij zou de vijand hebben ge
holpen en een groot aantal
Nederlanders, voor het me
rendeel joden, hebben ge
marteld. Enkelen van hen
werden later geëxecuteerd.
PARIJS (GPD) - De Franse boe-
renvakbond FNSEA heeft voor
maandag en dinsdag acties aan
gekondigd langs de grenzen. In
die periode zullen de Franse boe
ren de import van agrarische
produkten tegenhouden langs al
le Franse grenzen met de omrin
gende landen. De boeren protes
teren tegen de verkapte land
bouwsubsidies in andere EG-
landen door middel van de zoge
naamde monetair compenseren
de bedragen (mcb's), en tegen de
ongecontroleerde invoer van
produkten uit landen buiten de
EG.
De acties, die vooral gericht zijn
tegen de invoer van landbouw-
produkten uit Nederland en
West-Duitsland, vallen samen
met de vergadering van de mi
nisters van landbouw van de EG-
landen, maandag en dinsdag in
Brussel. De Franse minister van
landbouw, Michel Rocard, heeft
al eerder verklaard te zullen ei
sen dat de mcb's worden afge
schaft.
Het ministerie van landbouw in
Den Haag heeft inmiddels de Ne
derlandse ambassade in Parijs
verzocht bij de Franse regering
een protest te deponeren tegen
de acties van Franse boeren. Den
Haag verwacht van de Franse re
gering maatregelen om de vrije
handel volgens de EG-regels te
waarborgen. Gewaarschuwd is,
dat wanneer de acties maandag
en dinsdag doorgaan, dit negatie
ve gevolgen kan hebben voor de
landbouwonderhandelingen in
Brussel.
De afgelopen maand hebben Fran
se boeren een serie acties uitge
voerd tegen de invoer van land-
bouwprodukten. Zo werd deze
week een Nederlandse vrachtwa
gen met drie ton diepvriesgroen
te in Bretagne door boeren leeg
gehaald. Toegeschoten gendar
mes werden bekogeld met de
keiharde pakken doperwten en
bonen. In Noord-Frankrijk blok
keren de boeren bij de Belgische
grens al dagenlang vleestrans
porten. Een Nederlandse vracht
wagen met varkens werd tegen
gehouden en de tientallen var
kens werden losgelaten.
De FNSEA is de machtigste boe
renbond van Frankrijk. Ze telt
zo'n 700.000 leden op een totaal
van ruim 850.000 agrariërs. Op
het laatst gehouden congres van
de FNSEA heeft minister van
landbouw Rocard beloofd, dat
hij in Brussel de „ontmanteling"
van de mcb's zou eisen, omdat zij
„te ongunstig voor de Franse uit
voer" zijn.
De mcb's zijn binnen de EG ge
schapen om de prijsverschillen
tussen de EG-landen op agra
risch gebied te neutraliseren die
ontstaan door schommelingen in
de wisselkoersen. Op die manier
moest worden voorkomen dat bij
voorkeur gekocht zou worden in
landen met een zwakke munt.
Nu is Frankrijk zo'n land met een
zwakke munt en de boeren vin
den dat ze in hun uitvoer door de
compenserende bedragen wor
den gehinderd. Hun produkten
worden, als komende uit een
land met een zwakke munt, im
mers bij het overschrijden van
de grens door de EG belast. Deze
belasting vinden de Fransen te
hoog. Nederland en West-Duits
land, met sterke munten, profite
ren van de monetaire compensa
tie.
KOPENHAGEN (ANP) - De adviescommissie voor het beheer van de visstand (AFCM)
heeft gisteren een positief advies uitgebracht over het vissen op haring in de Noordzee.
De AFCM, het hoogste adviesorgaan van de Internationale Raad voor het Onderzoek
van de Zee (ICES), vergadert tot eind volgende week in Kopenhagen over de vraag
hoeveel vis er gevangen mag worden. De Europese Commissie had de commissie ge
vraagd de haringvangst met voorrang te behandelen.
Het advies van de AFCM zal nu
worden voorgelegd aan de Euro
pese Commissie, waarna deze op
korte termijn kontakt zal opne
men met de Noorse regering
over de vraag hoeveel haring er
mag worden opgevist en door
wie. Nederland heeft de Europe
se Commissie al gevraagd om
een voorschot, opdat Nederland
se vissers op 1 juni, voor het eerst
sinds 1977, weer kunnen uitva
ren voor het vangen van maatjes
haring.
Ons land heeft om het voorschot
gevraagd, omdat de visserijmi
nisters van de gemeenschap pas
op 6 juni bijeenkomen om een
uiteindelijke beslissing te nemen
over de haringvangst. Voor de
Nederlandse vissers is het van
groot belang dat zij op 1 juni
kunnen uitvaren, omdat met na
me de Deense vissers op diezelf
de dag uitvaren voor de haring
vangst in het Skagerrak. De Ne
derlanders hebben al gedreigd
toch te zullen uitvaren, ook als er
op 1 juni geen goedkeuring zal
zijn.
Verboden
In het zuidelijk deel van de Noord
zee mochten het afgelopen jaar
enige tienduizenden tonnen ha
ring worden gevist. In het centra
le en noordelijke deel was het
vissen op haring verboden. Ne
derlandse biologen waren twee
jaar geleden al van oordeel dat
het vissen op haring in deze ge
bieden in bescheiden mate zou
kunnen worden toegestaan. Bio
logen uit andere landen deelden
deze mening toen niet.
In maart was de internationale ha
ringwerkgroep van de ICES van
mening dat het vissen op haring
dit jaar kan. Volgens drs. A. Cor-
ten, haring-bioloog van het
Rijksinstituut voor Visserijon-
derzoek, gaat het totale haring
bestand in de Noordzee dit jaar
de achthonderdduizend ton te
boven en zou het vangen van een
hoeveelheid van in totaal onge
veer honderdduizend ton kun
nen worden toegestaan.
BERLIJN (AP) - Een Oostduits
militair tribunaal heeft gisteren
een inwoner van West-Berlijn
veroordeeld tot acht jaar gevan
genisstraf wegens spionage. Dat
is door het staatspersbureau
ADN bekendgemaakt. De recht
bank oordeelde dat Gerhard
Tietz spioneerde voor de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA.
Hij zou de Amerikanen militaire
documenten in handen hebben
gespeeld en voorwerpen uit
Oost-Duitsland hebben gesmok
keld.
Vlaggetjesdag
De Nederlandse haringvissers zijn
al geruime tijd bezig met de
voorbereiding van de tot 1977
traditionele haringrace. Zaterdag
28 mei wordt in Scheveningen
ouderwets "Vlaggetjesdag" ge
houden, met als belangrijkste
gast minister Braks van land
bouw en visserij. Enkele dagen
later varen de kotters dan uit. De
eerste wordt drie of vier dagen
later voor de kade verwacht,
waarna de haring omstreeks 6 ju
ni op de markt kan komen.
Het Produktschap voor Vis en Vis-
produkten werkt al aan een re
clamecampagne voor de "Hol
landse nieuwe". Ook het aanbie-
MADRID (DPA) - De beroem
de Spaande kunstschilder
Salvador Dali is er slecht aan
toe. Hij weegt nog maar 34 ki
logram en moet iedere dag
uit bed gedragen worden
voor een wandelingetje, zo is
uit zijn naaste omgeving ver
nomen. Dali moest om ge
zondheidsredenen twee we
ken geleden al afzeggen voor
de opening van een aan zijn
werk gewijde tentoonstelling
in Madrid.
den van de eerste nieuwè aan de
koningin, de zogenaamde "ko-
ninginne-haring", zal weer in ere
worden hersteld. De georgani
seerde visserij heeft het plan om,
als er inderdaad een voorschot
uit de bus komt, vergunningen
uit te geven, zodat alle haringvis
sers een kans krijgen. Alleen
voor de trawlers wordt een uit
zondering gemaakt, omdat het
voor deze schepen niet rendabel
is als zij na enkele dagen alweer
de haven moeten opzoeken. Ove
rigens voeren deze schepen de
haring niet vers, maar ingevro-
Denemarken
Binnen de Europese Gemeen
schap wordt nog wel enig tegen
gas verwacht van Denemarken.
Nadat de Noordzee werd geslo
ten hebben Deense vissers met
Oostzee-haring een geslaagde
aanval op de Nederlandse markt
gedaan. Aanvankelijk zagen zij
veel van hun haring voor minder
geld naar de vismeelfabrieken
gaan. Nu hun haring voor een
deel voor Nederlandse consump
tie is bestemd leeft in visserij-
kringen de verwachting dat de
Denen dit niet zomaar zullen op
geven. Minister Braks is begin
mei al met een van zijn topamb
tenaren op en neer geweest naar
Kopenhagen om dit probleem te
bespreken. Volgende week hou
den Nederlandse vissers een ma
nifestatie in Brussel om hun ei
sen voor toewijzing kracht bij te
zetten.
3olitie-ambtenaren verlaten met bewijsmateriaal de woning van Kon
rad Kujau in Stuttgart. Bij de huiszoeking werden twee koffers met boe
ken en foto's meegenomen.
(Foto ANO)
Van verdachte nep-dagboeken
STUTTGART (AP) - De Westduit-
se politie heeft gisteren huiszoe
king gedaan bij Konrad Kujau
(44), de man die ervan verdacht
wordt de dagboeken van Adolf
Hitler te hebben vervalst en c
Heidemann zegt slachtoffer van
oplichting te zijn geworden. Hij
noemde Kujau als de man die het
geld heeft opgestreken en die de
nep-dagboeken stuk voor stuk
leverde.
het weekblad Stem te hebben Kujau, die in zijn contacten met
verkocht. Ook het winkeltje
waar Kujau artikelen uit de nazi
periode verkocht werd door
zocht. Kujau zelf is spoorloos.
Een woordvoerder van de politie
van Stuttgart zei dat het onder
zoek wordt uitgevoerd op ver
zoek van de officier van justitie
in Hamburg. Hij gaf geen nadere
details.
Het openbaar ministerie van Ham
burg onderzoekt een aanklacht
van Stern tegen de verslaggever
Gerd Heidemann wegens fraude.
Heidemann kwam met de "dag
boeken" aandragen en werd ont
slagen toen de regering ontdekte
dat de dagboeken vals waren.
bedrag open bedrag
koers de koers wordt na de inschrijving op 17 mei vastgesteld
volgens het tendersysteem
rente jaarlijks op 15 juni
aflossing in 10 jaarlijkse termijnen van 15 juni 1984 af
inschrijving 17 mei a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
storting 15 juni 1983
prospectus kosteloos bij banken en commissionairs
Heidemann de schuilnaam Fi
scher gebruikte, is volgens buren
al twee weken niet meer gezien.
De krant Stuttgarter Nachrich-
ten berichtte gisteren dat Kujau
meer dan een jaar geleden aan
vrienden vertelde dat hij voor
Stern een biografie van Adolf
Hitler zou maken. Stern-woord
voerder Peter Schönfeld was
niet bereikbaar om te antwoor
den op de vraag of Stern ooit een
dergelijke opdracht heeft gege
ven. Ook Heidemann en zijn ad
vocaat Egon Geiss waren giste
ren niet voor commentaar be
reikbaar.
De politie bracht twee koffers met
foto's en boeken weg. Onder de
boeken bevond zich ook een ex
emplaar van "Mein KampfDe
winkel was vol uniformen, vlag
gen, boeken en foto's, aldus een
politieman. Over de uitslag van
de huiszoeking van de woning
van Kujau in het nabijgelegen
Bisingen was gisteravond nog
niets bekend.
Reageerbuisbaby
mag in Engeland
LONDEN (Reuter) - De medische
stand in Groot-Brittanië, die in
1978 de eerste reageerbuisbaby
ter wereld geboren liet worden,
mag doorgaan met het bevriezen
en bewaren van menselijke em
bryo's. De bewaarperiode moet
beperkt worden tot een jaar.
Het lijkt zeker dat de nieuwe richt
lijnen kritiek zullen ondervin
den. Zo hebben de rooms-katho-
lieke bisschoppen van het Ver
enigd Koninkrijk woensdag al
een negatief oordeel uitgespro
ken er menselijke embryo's en
over het ontwikkelen van "be-
vroren-embryobanken".
Na vier jaar over Engeland te
hebben geregeerd, heeft pre
mier Thatcher gisteren in
Londen het parlement ont
bonden. De kamerleden ver
trokken naar hun kiesdistric
ten om zich in alle ernst voor
te bereiden op de verkiezin
gen van 9 juni. In de verkie
zingscampagne speelt pre
mier Thatcher een dominan
te rol. Het wordt dit jaar geen
wedstrijd tussen links en
rechts, of Conservatieven en
Labour, maar tussen Marga
ret Thatcher en de rest.
„Mogen we eensgezindheid
brengen waar onenigheid is,
hoop waar wanhoop heerst
en de waarheid waar vergis
singen begaan zijn". Met deze
woorden van Sint-Franciscus
van Assisië nam premier
Thatcher vier jaar geleden
door
Lia van Bekhoven
haar intrek in Downing
Street 10. Sindsdien heeft ze
niet alleen de Conservatieve
Partij, maar ook Groot-Brit-
tannië radicaal veranderd.
Van de eensgezindheid, waar
ze in 1979 over sprak, valt
weinig te zien. Engeland
wordt weer, net als vroeger,
het land van de twee naties
genoemd.
Het vervallen, industriële noor
den is een Labour-bolwerk
gebleven, waar Thatcher be
schuldigd wordt van het zaai
en van meer wanhoop en on
enigheid dan waar de heilige
Franciscus op doelde. In het
welvarende Zuid-Engeland,
dat met hart en ziel conserva
tief gebleven is, wordt de pre
mier op handen gedragen. De
verdeeldheid is groot, maar
Thatcher is geen verzoener.
Haar overtuigingen, beleid
en persoon lenen zich niet
voor het bijleggen van ruzies
of het doen van compromis-
Fout
Toen ze in 1975 gekozen werd
tot leider van de Conservatie
ve Partij, meende Labour dat
de Conservatieven een ernsti
ge, tactische fout b.egaan had
den. Ook in eigen gelederen
vroegen de Conservatieven-
oude-stijl zich af, wat zij zich
met „dat mens Thatcher" op
de nek gehaald hadden. That
cher beantwoordde niet aan
het Tory-ideaal van een be
schaafde, intellectuele leider,
met een groot hart en een nog
groter landgoed. Ze werd ge
zien als onnodig strijdlustig,
polariserend en een tikje
platvloers.
Hoewel traditionele Conserva
tieven nog steeds weinig met
haar gemeen hebben, halen
ze niet langer de neus voor
haar op. Zij hebben gezien
hoe Thatcher bereikt heeft
wat zij in geen eeuw hebben
klaargespeeld. Ogenschijn
lijk moeiteloos heeft de pre
mier de politieke landkaart
van Engeland opnieuw inge
deeld. Was de partij vroeger
synoniem aan directeuren en
blauw bloed, nu kan ze bogen
op de steun van een groot
deel van de Britse arbei
dersklasse.
In het naoorlogse industriege
bied de Midlands heeft That
chers boodschap, dat hard
werken de sleutel is tot suc
ces en geluk, de meeste in
druk gemaakt. En het is in de
Midlands, waar de verkiezin-
Margaret Thatcher ontbond
gisteren het parlement. Op 9 ju
ni worden in het Verenigd Ko
ninkrijk verkiezingen gehou
den.
Foto AP)
gen beslist zullen worden,
dat Labour steeds meer
grond moet prijsgeven aan de
'Tories'. Een van de redenen
daarvoor is dat premier That
cher, beter dan welke Con
servatieve partijleider vóór
haar, de taal spreekt van wat
sociologen de „respectabele
arbeiders" noemen. Ze weet
hoe een loonstrookje eruit
ziet. Ze kent de betekenis van
het bezit van een eigen huis,
waar haar voorgangers nooit
huurbazen gehad hebben.
Besluitvaardigheid en door
tastendheid in onzekere eco
nomische tijden zyn verder,
haar belangrijkste handels
merken geworden.
Opiniepeilingen wijzen voort
durend uit, dat de overgrote
meerderheid van de kiezers
de werkloosheid ziet als En-
gelands grootste probleem.
Onder premier Thatcher is
die werkloosheid verdrievou
digd. Opmerkelijk is echter,
dat men premier Thatcher
daar de schuld niet van in de
schoenen schuift. Haar vaak
herhaalde standpunt, dat de
Britten moeten boeten voor
hun onproduktieve verleden
en dat alleen haar pijnlijke
medicijn de economie kan
redden, wordt door velen ge
deeld. Het is niet altijd zo ge
weest.
Impopulair
Voordat de Britse vloot uitvoer
om vorig jaar de Argentijnen
een lesje te leren op de Falk-
lands, was Thatcher de meest
impopulaire Britse premier
sinds men begon dergelijke
peilingen te registreren. De
Falkland-overwinning maak
te haar niet op slag geliefd,
maar wel alom bewonderd.
Sindsdien vertrouwt de pre
mier nog meer op haar eigen
instinct bij het bepalen van
haar binnen- en buitenlands
beleid. Vergeleken bij haar
rotsvaste overtuiging dat al
leen zij het antwoord heeft op
de economische vraagstuk
ken, lijkt de Labourpartij niet
meer dan een samenraapsel
van onervaren twijfelaars.
De oppositiepartijen waren er
snel bü de premier te verwij
ten verkiezingen uit te roe
pen in een periode waar her
verkiezing van de regering-
Thatcher het meest waar
schijnlijk lijkt. De economi
sche indicaties zijn inder
daad gunstig. De inflatie is
beneden de vijf procent en de
werkloosheid zal vóór de ver
kiezingen niet noemenswaar
dig stijgen. Waar de Labour
partij zich zorgen over maakt,
is hóe de kiezers ervan te
overtuigen dat deze economi
sche rustpauze tijdelijk is,
dat alle voorspellingen wij
zen op een sterke stijging van
werkloosheid en inflatie in
het najaar.
Premier Thatcher heeft gere
geld gezegd zeker twee rege
ringstermijnen nodig te heb
ben om Groot-Brittannië
weer recht overeind te krij
gen. Ze is, naar eigen zeggen,
„pas begonnen" met die taak.
Ze zou in een tweede rege
ringstermijn graag zien hoe
het particuliere initiatief zon
der overheidsbemoeienis de
industrie uit het slop haalt.
En niet alleen in de industrie
moet de rol van de staat wor
den teruggedrongen. De pre
mier wil particuliere gezond
heidszorg en privé-scholen
stimuleren. De welzijnszorg
die Engeland sinds de Twee
de Wereldoorlog gekend
heeft, moet worden gekort
wiekt, en het opzetten van
charitatieve instellingen voor
degenen die uit de boot val
len moet worden bevorderd.
Ze wil, in haar eigen woorden,
terug naar de waarden van
het Victoriaanse tijdperk. En
om dat alles te bereiken,
heeft Margaret Thatcher een
tweede regeringstermijn no
dig.
BELGRADO (UPI) - De Joegosla
vische vice-president Mika Spil
jak (66) is gisteren door het col
lectieve leiderschap van het land
tot president benoemd. Het pre
sidentschap in Joegoslavië rou
leert per jaar.
De liberale vakbondsleider Spiljak
is de afgevaardigde van Kroatië
in het negenman tellende staats-
presidium. Hij vervangt Petar
Stambolic (71), de afgevaardigde
van Servië, wiens ambtstermijn
op 16 mei afloopt. Vidoje Zarko-
vic (55) is benoemd tot vice-pre
sident voor de komende twaalf
maanden.
De multi-nationale staat Joegosla
vië wordt sinds de dood van Tito
in mie 1980 bestuurd door een
collectief leiderschap. Tito intro
duceerde dit jaarlijks roulerende
systeem in 1971 om een machts
strijd te voorkomen.
