Schelde verder
op eigen benen
SS®**
WD uit op politiek tweestromenland
Wao-voordeel verdwijnt weer
Huishuur slokt
meer inkomen op
Klacht tegen Janmaat
wegens racisme op tv
>-
RSV-dochter uit failliete boedel
Kansen RDM
vrijwel nihil
Tanker als
wrak aan
kant gezet
Schrijver
oorlogs
dagboek
leeft nog
ZATERDAG 14 MEI 1983
DEN HAAG (ANP) - Een Haags
echtpaar heeft een klacht we
gens discriminatie en racisme in
gediend tegen het Tweede-Ka
merlid Janmaat van de Centrum
partij na diens uitlatingen in een
televisie-uitzending op 20 april.
De Haagse hoofdofficier van jus
titie, mr. R. van Randwijck, is in
middels een onderzoek begon-
Tijdens de bewuste uitzending
sprak Janmaat over Turken, ter
wijl beelden werden getoond van
een schietpartij in Delft. De ver
dachte daarbij is een Nederlan
der van Turkse afkomst. In de
uitzending werden voorts kleur
lingen en babies uit de derde we
Binnenland
reld bestempeld als "tuig dat
voor galg en rad opgroeit".
Op het ogenblik wordt proces-ver
baal opgemaakt over de kwestie
bij de Haagse politie. Indien de
gewraakte uitlatingen van Jan
maat bewijsbaar kunnen worden
gemaakt, zal hij zich te zijner ti.id
Glimmerveen
De Haagse officier van justitie mr.
Suyver heeft gisteren tien weken
onvoorwaardelijke gevangenis
straf geëist tegen de 54-jarige Ha
genaar Joop Glimmerveen. De
oud-voorzitter van de Neder
landse Volksunie heeft zich vol
gens de officier opzettelijk bele
digend uitgelaten tegenover jo
den in een artikel in het blad "De
storm Amsterdam".
In het artikel, dat de aanzet moest
geven tot de oprichting van een
nieuwe volksnationalistische
partij, haalt Glimmerveen uit
naar de huidige top van de Ne
derlandse Volksunie. Vooral het
feit dat een van de bestuursleden
is getrouwd met een "Duitse jo
din, die blijkbaar niet is vergast",
kan in zijn ogen geen genade vin
den.
ZOETERMEER (GPD) - Het voordeel dat de Centra
le Raad van Beroep gunt aan wao'ers die in hun
arbeidzame tijd regelmatig overwerk verrichtten,
moet weer te niet worden gedaan. Dat blijkt uit een
advies dat de staatssecretaris van sociale zaken aan
de Sociale Verzekeringsraad (SVR) heeft gevraagd.
De Centrale Raad van Beroep heeft onlangs bepaald
dat verdiensten uit regelmatig overwerk moeten
worden meegeteld bij het vaststellen van een wao-
uitkering. Het ministerie heeft de SVR nu verzocht
nieuwe, juridisch sluitende bepalingen op te stellen,
waarmee deze uitspraak weer onderuit kan worden
gehaald.
De uitspraak van de Centrale Raad leidt in een aantal
gevallen vooralsnog tot een verhoging van de wao-
uitkering. De uitspraak heeft terugwerkende kracht
vanaf 1980. „Met de natte vinger geschat" zal het
gaan om 20.000 mensen, aldus de SVR. Daarmee
zou, even ruw geschat, een bedrag van 150 miljoen
gulden gemoeid kunnen.
Om een extra uitgaaf van een dergelijke grootte te be
kostigen zou de wao-premie met 0,2 procent extra
omhoog moeten. Dat zou dan bovenop de verhoging
komen die op 1 juli al ingaat. Die wordt opgelegd
omdat het rijk geen geld meer uit de 'algemene mid
delen' (de belastingopbrengsten) aan het wao-fonds
bijdraagt.
DEN HAAG (GPD) - De Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen zal vol
gende week woensdag uit de surséance van betaling worden gehaald en als zelfstan
dig bedrijf het failliete RSV-huis kunnen verlaten.
Minister Van Aardenne zal definitief kiezen voor een „aandelentransactie" om de surséance van betaling te
beëindigen, tot groot genoegen van de provincie Zeeland, van de KMS zelf én van de Tweede Kamer, die er
diverse malen op heeft aangedrongen deze weg te bewandelen.
De Schelde zal de eerste grote
RSV-dochter zijn die in zijn tota
liteit uit de RSV-boedel wordt
gehaald, inclusief die delen
waarmee minister Van Aarden
ne, toen de RSV-deconfiture zich
begon te ontwikkelen, andere
plannen hadden: de RSV-gieterij
in Middelburg, in afgeslankte
vorm, en RSV-Montage blijven
integraal onderdeel van de KMS-
groep uitmaken.
Omdat formeel nog niet alle stap
pen zijn gezet, vindt KMS-
groepsdirecteur ir B.C.G. Prop-
per het nog „te vroeg om elkaar
te feliciteren, maar wij zijn dit
weekend een stuk rustiger inge
gaan".
Maandag zal, zoals het er nu naar
uit ziet, het nieuwe werkkapitaal
voor de KMS worden geregeld.
Ir Propper heeft eerder gezegd
dat zijn bedrijf ongeveer 100 mil
joen nodig heeft; hij kon nu geen
concreet getal vermelden, aange
zien dit één van de punten is
waarover maandag nog gespro
ken moet worden.
De provincie Zeeland brengt via de
daartoe opgerichte stichting 50
miljoen in; Van Aardenne heeft
75 miljoen beschikbaar, te verde
len over Schelde en RDM.
ROTTERDAM (ANP) - Rotter
dam ziet geen nieuwe mogelijk
heden voor de oprichting van
een nieuwe RDM-reparatiewerf
op de Heyplaat in Rotterdam.
Tot deze conclusie komt de Rot
terdamse waarnemend-wethou
der voor haven en economische
zaken, H. van der Pol, na ambte
lijk overleg dat gisteren is ge
voerd tussen de gemeente Rot
terdam en het ministerie van
economische zaken.
In het overleg bleek volgens Rot
terdam dat het ministerie vast
houdt aan de overname van de
dokken en opstallen van de Rot
terdamse droogdok maatschap
pij (RDM) tegen de executie-
waarde van elf tot twaalf miljoen
gulden.
Op economische zaken is uitgere
kend dat de nu gekozen oplos
sing de aandelentransactie 38
miljoen duurder is dan het alter
natief, de activa-transactie. Die
laatste vorm heeft echter zoveel
nare consequenties, dat voor de
duurdere oplossing is gekozen,
na sterk aandringen van de pro
vincie en de KMS.
Bij een activa-transactie zou de
huidige KMS-groep failliet gaan -
via een overheveling van het on
roerend goed zou een nieuwe
Schelde van de grond komen.
Dat zou echter betekenen dat ve
le kleinere bedrijven met vorde
ringen op de KMS naar hun geld
zouden kunnen fluiten.
Een activa-transactie zou nog meer
problemen opleveren, aangezien
dan de huidige Schelde op zou
houden te bestaan. Dat zou kun
nen betekenen dat over ieder al
gesloten contract opnieuw on
derhandeld zou moeten worden,
met alle mogelijke financiële
consequenties van dien. De KMS
zou in die optie ook een aantal
licenties kunnen verliezen, ter
wijl het personeel van de groep
een aantal zekerheden zou kun
nen kwijtraken.
De bemoeienissen van de provin
cie hebben er ook toe geleid dat
de gieterij Middelburg door Van
Aardenne opgegeven en RSV-
Montage onderdeel van de KMS
blijven. De bewindsman wilde
aanvankelijk dat RSV-M zou
gaan fuseren met Verolme-IJs-
selmonde, maar hij liet dat plan
varen nadat de provincie haar ei
gen eisen op tafel had gelegd. Er
wordt aan een oplossing gewerkt
die het 'overleven' van deze twee
Schelde-dochters op basis van
de 50-miljoenoperatie van de
provincie definitief regelt.
ADVERTENTIE
Start uw vliegvakantie goed en ga per
trein via de Schiphollijn naar Schiphol. Géén
file- vertragingen, géén parkeer-perikelen,
maar wél kans op een hoofdprijs van f2.500,-
of een van de andere vele geldprijzen in de
VI ieg-Tre i n-Kwi s.
Vraag uw reisbureau of een NS-Reis-
en inlichtingen bureau om het wedstrijd-
formulier.
De S<hipholtrein,uwvakantietiein.
SPAKENBURG - Prinses Margriet en mr Pieter van Vollenhoven woonden gisteren de viering bij van "Bun
schoten 600 jaar Stad". In het naburige Spakenburg bood mevrouw Korlaar-Vedder, petekind van wijlen
koningin Wilhelmina, de prinses een bos bloemen aan.
(Foto ANP)
VLISSINGEN (ANP) - De
rijkspolitie te water in Zee
land heeft gisteren op de
Schelde-Rijn-verbinding een
Belgische binnenvaarttan-
ker, geladen met chemica
liën, van het water gehaald.
Het schip, de "Zephir", ver
toonde volgens districtscom
mandant van de rijkspolitie
in Zeeland, J. Slabbekoorn,
zo'n vijftig gebreken, die va
rieerden van een losse motor
tot lekke dekken. Ook ont
brak een geldig scheepscerti-
ficaat.
De Franse kapitein van het
schip is aangehouden. Het
Schelde-Rijnkanaal vormt de
verbinding tussen Rotterdam
en Antwerpen en het staat
nog in open verbinding met
de Oosterschelde. Ongeval
len of lekkages met schepen
daar hebben direct gevolgen
voor de oestercultuur op de
Oosterschelde.
Bij laagstbetaalde 22 procent
Dominee Zelle
(76) overleden
LEEUWARDEN (ANP) - Op de
leeftijd van 76 jaar is overleden
ds. J.H. Zelle, emeritus-predi
kant te Leeuwarden. Ds Zelle
heeft grote bekendheid gekregen
door zijn vele lezingen overal in
het land. Bovendien dreigde hij
stappen te ondernemen tegen de
schrijver Maarten 't Hart, omdat
die in het boek 'Het vrome volk'
over een familielid van ds. Zelle
had geschreven. Hij kreeg ook
bekendheid naar aanleiding van
zijn proteten tegen de KRO-tele-
visieserie over Mata Hari (Mar-
greet Zelle), die familie van hem
DEN HAAG - Het deel van het in
komen dat aan huur wordt be
steed is tussen 1977 en 1981 ge
stegen. Eind 1977 bedroeg dit
percentage nog 12,5, waarna het
eind 1981 was gestegen tot veer
tien. Dit blijkt uit de resultaten
van het woningbehoeftenonder-
zoek van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS), waarbij
53.000 hoofdbewoners werden
ondervraagd, en dat gisteren is
gepubliceerd.
Naarmate net inkomen hoger is
blijken de gemiddelde huurlas
ten af te nemen. In de laagste on
derscheiden inkomensklasse
(minder dan 14.000 gulden per
jaar), die vijftien procent van de
huurders bevat, bedroegen de
huurlasten gemiddeld 21,8 pro
cent, terwijl in de hoogste inko
mensklasse (42.000 gulden of
meer per jaar), met tien procent
van de huurders, gemiddeld 9,5
procent van het inkomen aan
huur werd besteed.
Voor de eerste maal zijn door het
CBS voor eigenaar-bewoners de
netto lasten onderzocht. Eind
1981 bedroegen de netto lasten
voor eigenaar-bewoners met een
hypotheek gemiddeld 16,6 pro
cent van hun inkomen. Voor alle
eigenaar-bewoners was dit per
centage 12,5. Naarmate het inko
men hoger is, blijken de netto
lasten van eigenaar-bewoners in
geringe mate toe te nemen. In de
laagste onderscheiden inko
mensklasse, die zeven procent
van de eigenaar-bewoners bevat,
bedroegen de netto lasten ge
middeld 10,2 procent, terwijl in
de hoogste inkomensklasse, met
29 procent van de eigenaar-be
woners, dit percentage 13,8 be
droeg.
De huurlasten zijn bepaald door de
basishuur van de woning te ver
minderen met de eventuele
huursubsidie en uit te drukken
als percentage van het netto-in
komen. Va'n de huurders blijkt
dertig procent een huurlast van
minder dan tien procent te heb
ben, 29 procent heeft een huur
last tussen tien en veertien pro
cent, 27 procent tussen veertien
en twintig en tenslotte betaalt
veertien procent van de huur
ders twintig procent of meer van
hun netto inkomen aan huur.
Ontvangers van uitkeringen beste
den gemiddeld 15,4 procent van
hun inkomen aan huur, terwijl
voor werknemershuishoudens
dit percentage gemiddeld 12,5
bedraagt. De netto lasten van ei
genaar-bewoners zijn verkregen
door de bruto hypotheeklasten,
erfpacht, eigenaarsgedeelte on-
roerendgoedbelasting en kosten
opstalverzekering te verminde
ren met de rijksbijdrage eigen
woning-bezit en de terug te ont
vangen belasting en premie aow
aww. Dit bedrag is uitgedrukt in
een percentage van het netto in
komen. Onderhoud bleef buiten
beschouwing.
AMSTERDAM (GPD) - De schrij
ver van het oorlogsdagboek dat
deze week in Een Amsterdamse
woning is gevonden, is bekend.
Het is de 55-jarige Henry of Henk
Robinski, die zijn naam na de
oorlog heeft veranderd in Lemij.
Als jongen hield hij zich samen
met dertien andere joodse onder
duikers bijna een jaar verborgen
boven het café-theater Alcazare
op het Thorbeckeplein. In april
1943 deden de Duitsers een inval
en hebben op twee na alle aan
wezigen meegenomen.
Het dagboek van de 12-jarige jood
se jongen die schreef dat hij op
30-jarige leeftijd zelfstandig wil
de zijn, is tijdens een verbou
wing toevallig ontdekt door
werknemers van een aannemers
bedrijf uit Westzaan. Zij heb -
ben de papieren aan Het Parool
gegeven omdat het een krant is
die uit het verzet is voortgeko-
Hoofdredacteur Wouter Gortzak
van Het Parool heeft vrijdag
avond gezegd dat hij de identiteit
van de jongen al een paar dagen
kent. „Het is een topfunctionaris
bij Shell die zelf in Wassenaar
woont. Hij is overigens niet uit
zichzelf naar ons toegekomen, en
probeert nu zoveel mogelijk bui
ten de publiciteit te blijven".
Gortzak voegt eraan toe: „Ander
half jaar geleden hebben we een
interview gepubliceerd met hoe
denmaakster Kaethe Robinski.
Als je dat herleest, blijken alle
eindjes te kloppen. Zij moet zijn
moeder zijn en zij weet uiteraard
van zijn bestaan onder een ander
naam af. Op het ogenblik is zij
met vakantie in Zuid-Frankrijk
en wij hebben haar daar niet tele
fonisch willen schokken met het
bericht over het teruggevonden
dagboek".
Tijdens de onderduikperiode is
een film gemaakt die een uniek
beeld geeft van het leven van de
drie opgesloten families aan het
Thorbeckeplein. De eigenaar
Harry Swaab heeft per testament
vastgelegd dat de film pas na zijn
dood zou worden vrijgegeven.
De voorzitter van de WD,
Kamminga, gaf vorige week
in "Trouw" een historische
verklaring voor het nogal
agressieve optreden van zijn
partijgenoot en politieke lei
der Nijpels tegenover rege
ringspartner CDA. De vroe
gere verstandhouding tussen
beide partijen in het eerste
kabinet-Van Agt, zei Kam
minga, had daar alles mee te
maken. Nijpels probeerde
slechts een verzuim van de
WD uit die periode goed te
maken, door het CDA af en
door
Wim Wirtz
toe met zware eisen te besto
ken. Want volgens Kammin-
ga waren de liberalen in het
eerste kabinet-Van Agt te
"compromis-bereid" geweest
en daardoor onherkenbaar
voor de achterban.
Bijvoorbeeld: in de zomer van"
1980 lieten de WD-ministers
hun CDA-collega van finan
ciën Andriessen als een bak
steen vallen ondanks zijn
voorstel om evenveel te be
zuinigen als de liberalen al
tijd al hadden gewild. Zij
steunden hun ambtgenoten
van het CDA, die zich tegen
de plannen van Andriessen
verzetten. Andriessen trad af,
de WD bleef zitten.
Het verraad van Wiegel c.s. aan
Andriessen was kenmerkend
voor de toegeeflijke houding
van de liberalen ten opzichte
van het CDA. Volgens Kam
minga viel dat aan de achter
ban niet uit te leggen: "Als
partij werden we geacht er
gens voor te staan, maar in de
praktijk moesten we allerlei
compromissen goedpraten,
waarin we ons nauwelijks
konden herkennen".
Vandaar: "Het zal natuurlijk
duidelijk zijn dat onze partij
zo'n hachelijke situatie niet
nogeens wil meemaken. Wie
enigszins kan peilen wat we
toen hebben meegemaakt,
zal begrijpen dat de huidige
fractievoorzitter Nijpels, die
het als jong kamerlid alle
maal aan den lijve heeft erva
ren, niet nogeens voor zo'n
benarde situatie geplaatst wil
worden". En: "Dat is ook pre
cies de reden waarom we nu
heel duidelijk stelling ne
men. We zeggen gewoon wat
we vinden".
Profilering
Dat klopt: Nijpels heeft de af
gelopen weken alles in het
werk gesteld om zijn partij
scherp te profileren ten op
zichte van het CDA (bescher
ming van de aow'ers, meer
bezuinigingen, weg met de
medianota van de CDA-mi-
nister). Maar die strategie valt
niet alleen te verklaren uit
een soort inhaalmanoeuvre.
Want Nijpels zou het CDA
niet zo makkelijk voor de
voeten hebben kunnen lopen
als aan de volgende voor
waarden niet was voldaan:
een ongekende verkiezings
winst van tien zetels voor de
WD in september, een op
merkelijke verrechtsing
der de jeugd (een gunstig toe
komstperspectief voor de li
beralen), een (door de decon
fessionalisering) verder af
brokkelend CDA, en een ver
stoorde relatie tussen de
christen-democraten en de
PvdA, die een hernieuwde re
geringssamenwerking tussen
deze twee partijen op redelij
ke termijn niet waarschijnlijk
maakt.
Ed Nijpels: voorlopig onbezorgd
(Foto ANP)
De WD heeft zich kortom een
machtspositie verschaft en
verkeert in het luxe besef dat
CDA en PvdA voorlopig geen
coalitie zullen vormen. De
mislukte kabinetsformatie
van 1977 en de conflictueuze
periode van het kabinet-Van
Agt II hebben de christen-de
mocraten kopschuw ge
maakt. In de kring van poli
tieke wetenschappers heerst
bovendien de overtuiging dat
het CDA doorgaans slechts in
het geval van "uiterste nood
zaak" met de PvdA wil sa
menwerken en verder soepe
ler onderhandelt met de VVD
dan met de sociaal-democra
ten, dus eerder thuishoort bij
de liberalen dan bij de PvdA.
Niet zonder beteke
nis
Hoewel die conclusie nauwe
lijks verrassend kan worden
genoemd, is zij - juist door de
politieke ontwikkelingen van
de laatste jaren - niet zonder
betekenis. Er kan immers uit
worden afgeleid dat een poli
tiek tweestromenland zich
voorzichtig begint af te teke
nen: aan de ene kant de duur
zame coalitie van CDA en
WD, aan de andere kant een
eveneens groeiende PvdA
(volgens de laatste opiniepei
lingen 54 zetels), met om zich
heen nog wat splinters.
Het aanstaande tweestromen
land wordt vrij uitvoerig be
handeld in het onlangs ver
schenen boekje "Het einde
van een tijdperk" (verslag
van de kabinetsformaties
1981 en 1982) van de Maas
trichtse politicologen Karl
Dittrich, Job Cohen en Victor
Rutgers. De auteurs verster
ken daarbij de twee-blokken-
gedachte door erop te wijzen
dat er tussen links en rechts
nauwelijks meer kiezers ver
keer pendelt. Een trend die in
1982 (na het echec van het ka
binet-Van Agt II) aanzienlijk
is versterkt: "Tussen PvdA
enerzijds en CDA en WD an
derzijds vindt thans nauwe
lijks kiezersverkeer plaats.
Tussen PvdA en WD heb
ben zich vrijwel nooit wisse
lingen van enige omvang
voorgedaan, maar het CDA
verloor jarenlang een betrek
kelijk grote stroom kiezers
aan de PvdA. Uit het feit dat
deze stroom thans vrijwel op
gedroogd is, zou men kunnen
opmaken dat het CDA aan de
linkerzijde een afdoende be
scherming heeft opgetrok
ken, of dat links voor CDA-
kiezers geen aantrekkelijkhe
den meer te bieden heeft".
Voorzichtigheid
In het boekje is de politieke
tweedeling met grote voor
zichtigheid uitgetekend.
want er zijn nogal wat beper
kingen. Neem de PvdA: zoals
het er nu uitziet tot een jaren
lange oppositie veroordeeld,
maar straks misschien even
goed weer gedwongen tot sa
menwerking met het CDA
zodra het liberaal/christen
democratische verbond zijn
meerderheid verliest.
Een andere beperking is vol
gens de auteurs dat de WD
het CDA links kan gaan pas
seren en vervolgens de ruim
te schept voor samenwerking
met de PvdA. Om verschil
lende redenen (ideologisch/
praktisch) is een dergelijke
coalitie voorlopig niet aan de
orde - de auteurs erkennen
dat. Maar vreemd genoeg ge
bruiken zij een mogelijke
rood-liberale samenwerking
weer wel als argument om
aan te geven dat de WD ten
opzichte van het CDA een an
dere positie inneemt dan vier
jaar geleden: "Nu lonkt de
WD ook naar andere part
ners en zal zij niet bereid
zijn om zich net zo gladjes als
in de periode 1977-1981 te
voegen naar de wensen van
het CDA"
In grote trekken komt hun ana
lyse echter overeen met wat
al enkele jaren als meest
waarschijnlijke politieke ont
wikkeling wordt gezien: een
grote VVD in amechtige om
arming met een - kleiner wor
dend - CDA versus een rede
lik sterke PvdA, die haar
"strijdpunten" van weleer
heeft verwisseld voor begrip
pen als "redelijkheid" en
"realiteitszin".
Optimisme
In die context heeft de WD
meer dan de overige twee
partijen reden tot optimisme.
Het CDA staat voor een
steeds lastiger partnerkeuze
(aan de WD raakt het stem
men kwijt, met de PvdA kan
het niet regeren) en de PvdA
lijkt tot een langdurig opposi-
tiebestaan gedoemd. Een en
ander verschaft Nijpels een
goede uitgangspuntspositie
om zijn "profileringspoli-
tiek" - ten koste van het CDA
- voorlopig onbezorgd voort
te zetten. Dat heeft weinig te
maken met de rol van de
WD in het eerste kabinet-
Van Agt, maar des temeer
met macht.
