Van Aardenne houdt
pleidooi voor Kalkar
„Hobby en techniek":
alleen Rolls Royce-
clnb ontbreekt
Deze radiografisch bestuurbare helikopter-modellen staan niet alleen te pronk, er worden fin een speciale kooi)
ook demonstratievluchten mee gehouden.
voor enkele honderden passa
giers, maar op kaartjes voor
zo'n nostalgische reis ontstaat
weken tevoren al een ware
stormloop, zodat het bordje
'uitverkocht' als snel moet
worden getoond.
Er stoomt nog meer buiten de
Jaarbeurshallen ter ere van de
tentoonstelling. Stoomwalsen
zullen sissend en fluitend de
slijtlaag op de wegen rond het
complex beproeven en voor
het eerst zullen ook stoombo
ten kunnen worden bekeken.
De vereniging Stoomvaart
heeft het oog laten vallen op
een klein haventje net achter
de Jaarbeurs, waar in vroeger
dagen, toen de veiling nog in
het centrum van Utrecht was,
groente en fruit werden aange
voerd.
De laatste jaren lagen slechts
vuilnisschepen in het haventje
die in de stoomboten veel
fraaiere maar slechts tijdelijke
opvolgers krijgen. De stomers
zullen niet aan de kade ge
kluisterd blijven* maar op ge
zette tijden puffend baantjes
trekken door het Merwedeka-
naal aan de achterkant van de
Jaarbeurs.
Zenderuitgifte
Het organiseren van een hobby
tentoonstelling waar van alles
op schaal vaart, vliegt en rijdt
via radiografische besturing,
heeft wel wat organisatie no
dig. Er zouden kleine helikop
ter-neerstortingen en auto-bot
singen kunnen plaatsvinden
als diverse hobbyisten met
hun radiografische besturing
tegelijk op dezelfde frequentie
opereren. Daarom moet ieder
een bij aanvang van 'Techniek
in vrije tijd' zijn zendkristallen
inleveren bij de stand 'Zende
ruitgifte'. Ze kunnen daar pas
worden opgehaald als er een
demonstratie voor een bepaald
onderdeel aan de beurt is.
Rond de tentoonstelling zijn
naar goed Nederlands gebruik
enkele amateuristische haat-
en-nijd-trekjes te bespeuren.
De Nederlandse Trekker Trek
organisatie en de 'concurreren
de' Stichting Country Track
tors bleken tot hun grote
schrik een stand tegenover el
kaar toegewezen te hebben ge
kregen. Ze dienden bij de Jaar
beurs-organisatie het verzoek
in of de stands aan de 'gemeen
schappelijke zijde' niet konden
worden dichtgetimmerd. Dan
hoefden ze elkaar tenminste
niet vier dagen achter elkaar te
zien...
Een andere opmerkelijke noot
werd verzorgd door de Rolls
Royce-club. Die besloot uitein
delijk maar niet te komen naar
de tentoonstelling. Waarschijn
lijk te deftig om tussen alle
simpele auto-hobbyclubs te
moeten staan. Maar dat was
ook een beetje te verwachten
van een club die op zijn brief
papier heeft staan: 'Vermeld
bij correspondentie Uw chas-
sis-nummer'.
WOENSDAG 4 MEI 1983
Varia
Zwei Seelen wohnen, achin mei-
ner Brust! Dat schreef Goethe, en
hij zal met die twee zielen die in
zijn borst woonden Johann en
Wolfgang hebben bedoeld. Ook
The Sunday Times koestert op het
ogenblik twee zielen, ach, in zijn
borst, want enerzijcLs heeft de di
rectie voor heel erg veel geld de
rechten gekocht van de dagboe
ken van Hitier, en anderzijds
kan het weekblad al vele jaren
bogen op een 'Insight'-team dat
door middel van doorwrocht
speurwerk allerlei misstanden,
op welk gebied dan ook, opspoort
en ontrafelt. Het blad is er dus
enerzijds, financieel zowel als
■moreel, bij gebaat dat de dagboe
ken niet vervalst zijn, en voelt
zich anderzijds aan zijn reputa
tie verplicht met alle mogelijke
middelen aan te tonen dat er van
een vervalsing sprake is, of niet,
natuurlijk, maar in ieder geval:
zonder aanziens des persoons.
In mijn voorgaande Trijfels heb ik
geschreven over eerdere geschied
kundige vervalsingen, gepleegd
door de in Parijs wonende, ge
vluchte Rus Grigori Bessedovski,
die het ene na het andere boek
met memories of inside informa
tion van gestorven of niet be
staande Sovjet-Russen publiceer
de in een mengeling van gekende
feiten, roddel en verzinsels. Zijn
meesterwerk waren de memoires
van Litvinov, de Sovjetrussische
minister van buitenlandse zaken
van 1930 tot 1939. Bessedovski's
produktie was indrukwekkend,
maar hij gaf zich dan ook niet
zoveel moeite als de (eventuele)
vervalser van Hitiers dagboeken,
die voor 60 handgeschreven
schriften plus nog allerlei bijko
mend materiaal zorgde. Besse
dovski fabriceerde geen hand
schriften, hij schreef betrouw
baar klinkende boeken en ver
klaarde hooguit dat hij de schrij
ver hoogstpersoonlijk ontmoet
had (waarvoor hij alleen maar
in de spiegel hoefde te kijken, zo
als zijn ontmaskeraar Boris Sou-
varine een keer opmerkte). In ze
ker opzicht kun je Bessedovski's
manier van werken nog tot het
'eerlijke handwerk' rekenen. Hij.
vroeg geen krankzinnige bedra
gen voor zijn 'ontdekkingen', hij
schreef een boek en inde de royal
ties, dat was alles. Er is maar één
geval bekend waarin hij het an
ders aanpakte, en dat was met
het zogenaamde 'testament van
Stalin', waar een Parijse krant
bijna 500.000 francs voor betaal
de.
Ik heb er al op gewezen dat er op
den duur sprake was van 'de
school Bessedovski', als ware er,
net als blijkbaar in het Oostduit-
se Potsdam, een vervalsingsceu.-
trale in Parijs. Bessedovski's be
kendste tovenaarsleerling is de
begaafde Victor Alexandrov, ge
naturaliseerd Amerikaan maar
Rus van origine, die tussen 1955
en 1964 liefst veertien boeken
over de Sovjet-Unie schreef die
veel lof oogstten en in vele talen
vertaald werden. In 'The Tukha-
chevsky Affair' beschrijft Ale
xandrov zijn methode van
werken als volgt:
,Jn dit verslag in verhaalvorm heb
ik zoveel mogelijk uitsluitend
materiaal verwerkt dat door
mondelinge getuigenis of be
trouwbare documenten wordt
ondersteund. Toevoegingen heb
ik tot het minimum beperkt. De
gesprekken zijn weliswaar niet
in alle gevallen letterlijk opgete
kend, maar zijn wel zoveel moge
lijk gebaseerd op bestaande ver
slagen die overeenstemmen met
de karakters en hun omstandig
heden".
Dat klink alleszins redelijk, schrijft
Paul W. Blackstock in de 'Rus
sian Review' in 1966, totdatje het
soort bronnen raadpleegt dat
Alexandrov gebruikt, en ook de
manier waarop hij ze gebruikt.
Alexandrov citeert uit boeken
waarvan bewezen is dat zij uit
pure verzinsels bestonden, hij ge
bruikt valse getuigenissen zon
der te vermelden dat zij als ver
valsingen ontmaskerd zijn, hij
citeert 'historische' getuigen die
eerder door Bessedovski waren
uitgevonden, en ook maakt hij
een druk gebruik van niet be
staande en in elk geval oncontro
leerbare bronnen als 'een Sovjet-
russisch dagblad', 'de Joegoslavi
sche dagbladpers', 'een Russische
vluchteling die via West-Berlijn
in Rio de Janeiro arriveerde en
alleen met zijn pseudoniem kan
worden aangeduid'. Denk ook
aan de onbekende, die de dagboe
ken van Hitler al die jaren zou
hebben bewaard maar onbekend
wil blijven omdat hij anders al
die journalisten over de vloer
krijgt! Victor Alexandrov citeert
ook graag gestorven persoonlijk
heden, die niets meer recht kun
nen zetten. Zo geeft hij 'vertrou
welijke informatief door die de
Joegoslavische communistische
leider Mosje Pijade een paar da
gen voor zijn plotselinge dood
aan een Franse socialistische
vriend had doorgegeven. Jam
mer genoeg kwam Pijade op 15
maart 1957 vanuit Londen om 2
uur 's middags op het vliegveld
Le Bourget aan, en overleed hij
vier uur later in Parijs zonder ie
mand te hebben kunnen ontmoe
ten. En nu zou dat allemaal nog
tot daaraan toe zijn als Besse
dovski, Alexandrov c.s. alleen op
geldelijk gewin uit waren
(schrijft hun ontmaskeraar Boris
Souvarine), maar volgens hem
concipiëren zij hun boeken over
de Sovjet-Unie onveranderlijk
volgens deze stelregel: „Val nooii
de Sovjet-Unie aan en beeldt de
heerser in het Kremlin altijd uit
op een sympathieke en voordelige
manier".
DEN HAAG (GPD) - Nederland moet zich met terugtrekken uit het zeer omstreden en
zeer dure snelle-kweekreactorproject „Kalkar" in West-Duitsland. De kosten van uittre
ding zullen groter zijn dan de, bijdrage van de staat voor deze kerncentrale. Maar ook de
Nederlands-Duitse betrekkingen en de verbondenheid van onze economie met die van
de Bondsrepubliek spelen hierbij een rol.
Dit schrijft minister Van Aardenne
(economische zaken) in een noti
tie, die gisteren aan de Tweede
Kamer is gezonden. Zijn voor
ganger, Terlouw, had deze uit
eenzetting al beloofd, mede naar
aanleiding van parlementaire de
batten. Het kabinet wil zich aan
de nadere afspraken houden met
West-Duitsland en België, die in
1981 zijn aangegaan. Dit houdt
onder andere in dat meer subsi
die in de bouwkosten zal moeten
worden gegeven.
De notitie komt enkele weken na
dat de Westduitse regering be
sloot dat het project voltooid
moet worden. Inmiddels zijn de
geraamde kosten tot 6,5 miljard
mark gestegen. Er wordt al 10
jaar gebouwd in Kalkar. De kos
ten van het project werden in het
begin van de jaren '70 op onge
veer anderhalf miljard mark ge
schat. De Westduitse overheid en
de elektriciteitsbedrijven samen
zullen het „gat" in de financie
ring van ongeveer tweeënhalf
miljard mark moeten overbrug
gen.
Als Kalkar midden 1987 officieel
wordt overgedragen, zal dat acht
jaar na de geplande datum zijn,
zegt Van Aardenne. De oorzaken
zijn onder meer het gecompli
ceerde Duitse proces van ver
gunningverlening, het niet altijd
even sterke management van het
project en de omstandigheid dat
bij de start geen afgerond ont
werp bestond, zodat reeds ont
worpen onderdelen vaak moes
ten worden herzien.
Smit-Kroes wil
tweesporige
Maasbrug
DEN HAAG (GPD) Minister
Smit-Kroes wil een tweesporige
brug over de Nieuwe Maas in
Rotterdam, en geen viersporige
tunnel of brug. Bouwkosten en
de omvang van het treinverkeer
geven voor haar de doorslag. Al
dus heeft zij gisteren meege
deeld aan de Tweede Kamer.
De minister verwerpt de vierspori
ge tunnel in de eerste plaats we
gens de bouwkosten, die op 760
miljoen gulden waren geschat.
Een tweesporige brug komt vol
gens haar op 330 miljoen. Ook
vindt de minister een viersporige
kruising meer dan nodig is, ge
zien de geraamde ontwikkelin
gen van het treinvervoer.
Senaat morrend akkoord met onderwij sbezuinigingen
DEN HAAG (GPD)- Een meerderheid in de Eerste Kamer gaat onaanks
soms scherpe kritiek akkoord met het onderwijsbeleid van minister
Deetman. Vooral de maatregel om gezakte eindexamenkandidaten
slechts voor een deel in het schoolbudget te laten meetellen, stuitte bij
de senatoren op bezwaren. Dit bleek gisteren bij de behandeling van
deze begroting.
Volgens CDA-woordvoerster Grol-Overling schept het verminderd mee
tellen van de gezakte kandidaten „veel onduidelijkheden in het onder
wijs en in de gezinnen van de kandidaten". De kinderbijslag voor deze
groep leerlingen zou in gevaar kunnen komen, aldus de christen-demo-
crate.
Oskamp (PvdA) merkte op dat de maatregel fnuikend werkt voor leerlin
gen die slechts een aantal vakken overdoen. En als zij het hele pakket
overdoen, dan komen de scholen in de problemen, verwacht de socia
list. Hij had overigens weinig goede woorden over voor de bewindslie
den. Hij vroeg hun nog dit jaar aan het parlement te laten weten wat de
werkelijke gevolgen zullen zijn van de bezuinigingen.
Van Boven (VVD) aanvaardt de noodzaak van bezuinigingen op onder
wijs, omdat nu eenmaal op alle overheidsterreinen wordt omgebogen.
„Op het onderwijsgebied is wildgroei ontstaan, zodat snoeien en kap
pen als normaal onderhoud gezien kan worden", aldus de liberale sena
tor.
De bewindslieden antwoorden volgende week dinsdag.
Eens in de twee jaar zijn enkele hallen van het Utrechtse Jaarbeurs-complex
gehuld in een lichtblauwe nevel. Regelmatige beursgangers weten dan meteen
welke tentoonstelling er aan de gang is; de mist wordt veroorzaakt door dozij
nen stoommachines (groot en klein) en door venijnig snerpende motortjes van
helikopters en auto's op schaal. Allemaal onderdelen van 'Techniek in vrije
tijd', de hobby-beurs bij uitstek.
Stoomrit
PARIJS - Tientallen gekleurde ballonnen werden gisteren opge
laten in Parijs bij de doop van een nieuw type, extra lange stads
bus. (Foto AP).
'Techniek in vrije tijd' is uitge
groeid tot een breed overzicht
van wat mensen bij hun hob
by's allemaal gebruiken aan
technische zaken. Van gereed
schappen via stoom tot elek
tronica. V/aar dat allemaal toe
kan leiden kan van donderdag
5 mei tot en met zondag 8 mei
aanstaande worden bewon
derd in de Marijkehal en de
Bernhardhal van de Jaarbeurs,
dagelijks van 10 tot 18 uur.
Ook dit keer kreeg de hobby-ten
toonstelling een thema mee.
„Het is de luchtvaart gewor
den", vertelt R. Schultink van
de Jaarbeurs. „Een speciale
aanleiding was er eigenlijk
niet, maar toen we ontdekten
dat de eerste mens 200 jaar ge
leden per luchtballon een reis
je maakte, hebben we dat als
kapstok gebruikt".
Het eerste deel van de Bernhard
hal doet het luchtvaart-thema
alle eer aan. De Rijkslucht
vaartdienst, het militair lucht
vaartmuseum, het Aviodome
en de Europese ruimtevaartor
ganisatie Estec zyn een paar
'professionele' exposanten,
omlijst door een groep 'ama
teurs', zoals de stichting De
Koepel (astronomie), de nodi
ge clubs die zich bezighouden
met het bouwen van model
vliegtuigen en -helikopters en
wat exotischer hobby-beoefe
naren als de science fiction-
vereniging Terra (ruimtesche
pen op schaal) en 'Vliegerop',
dat zich specialiseert in het
vliegeren.
Vliegen
Er zal in en rond de Jaarbeurs
hallen tijdens 'Techniek in
vrije tijd' ook werkelijk het no
dige vliegen. Binnen in de
Bernhardhal is tussen twee tri
bunes een groot en uit veilig
heidsoverwegingen ingekooid
oppervlak gereserveerd voor
demonstraties met radiogra
fisch bestuurde helikopters in
miniatuur-uitvoering, die deze
ruimte overigens moeten delen
met hun schaalbroeders uit het
raceauto- en stockcar-wereld
je.
Als het weer het maar even toe
laat zal het publiek buiten de
hallen op het Jaarbeursterrein
kunnen kijken naar vluchten
van met een lijn bestuurde
schaalvliegtuigjes. De NERO
zal kleine raketlanceringen la
ten zien, al gebeurt dat uit kos
tenoverwegingen volgens het
'kop-van-jut-principe'. De ra-
ketjes zitten aan een rail, zodat
ze niet voorgoed in het lucht
ruim boven Utrecht verdwij
nen.
Maar lang niet alles op de ten
toonstelling vliegt. Er rijden
diverse modeltreinen op de no
dige kleine baantjes en achter
in de Bernhardhal is het voor
'Techniek in vrije tijd' traditio
nele 'grote kleine' railscircuit
uitgelegd. Het publiek kan via
kleine met knipperlichten be
veiligde overwegen door het
ovaal heen wandelen, dat
wordt bereden door met
stoomtractie aangedreven lo
comotieven op een niet al te
peuterige schaal. In het mid
den van de Bernhardhal zijn
weer vele liters water in het de
monstratiebassin voor de ra
diografische bestuurde schaal-
schepen gepompt, waar ook de
periscoop van een model-on
derzeeër nog wel eens wil op
duiken.
Elektronica
De elektronica heeft in de Bern
hardhal een aparte hoek gekre
gen, waarbij de hobby-compu
ter de hoofdrol speelt. Er is ook
een tentoonstellingsonderdeel,
dat een beetje in de verdruk
king is geraakt. „Foto en film is
niet rijk vertegenwoordigd",
vindt de heer Schultink van de
Jaarbeurs. „Er zijn nog wel en
kele amateurclubs op dat ge
bied, maar een echt aanbod
van professionele produkten
kunnen we niet meer laten
zien". De scherpe daling in de
omzetten van foto- en film arti
kelen, veroorzaakt door de op
mars van video, zal daar wel
het nodige toe hebben bijge
dragen.
De balans tussen commerciële
deelnemers en amateur-expo
santen is op deze tentoonstel
ling duidelijk in het voordeel
van de hobbyist. „Twee jaar
geleden kregen de professio
nals 1800 vierkante meter en
nu 2100 vierkante meter, op
een totaal oppervlak van 3,5
hectare overdekt hobbyple-
zier", aldus Schultink.
De Bernhardhal is niet het eerste
gedeelte van 'Techniek in vrije
tijd'. De ingang zit in de Marij
kehal, en daar staat alles opge
steld wat kan rijden en op ware
grootte wil worden bekeken.
Stoomwalsen, bejaarde trams,
inzendingen van de federatie
museum-bussen, maar ook een
stand van liefhebbers van de
machtige Amerikaanse Mack-
truck.
Verder een dozijn vertegenwoor
digers van allerhande auto
clubs: Triumph, TVR, Lotus,
Opel, Talbot, Corvette, Austin,
Singer, Mini Seven, Fiat, NSU
en dwergauto's. In de 'classic
car shop' wordt getoond hoe
met veel geduld en liefde door
pure hobbyisten van een ge
pensioneerd autowrak weer
een glanzende oldtimer wordt
gemaakt.
Aandacht voor een model van een oude sleepboot.
Maak een mooie kans
op één van de
Een duizenden belangstellenden
trekkende traditie wordt ook
deze keer rond 'Techniek in
vrije tijd' hooggehouden. Een
echte stoomtrein van de
Stoomstichting Nederland, ge
vestigd in Rotterdam, rijdt met
toestemming van de NS op za
terdag 7 mei vanuit de Maas
stad naar het centraal station
van Utrecht om daar enkele
uren te pronk te staan en dan
de terugreis te aanvaarden.
In de door de stoomlocomotief
getrokken wagons is plaats
Maak dit zinnetje af en stuur.'t voor 15 juni in
voldoende gefrankeerde enveloppe naar Friskwis,
Postbus 236, 8901 BA Leeuwarden, met twee
platgedrukte doppen van Rivella of E10 flessen.
U mag zo vaak meedoen als u wilt. Vergeet uw
naam en adres niet.
Prijzen: 150 cheques ter waarde van f 50-goed
voor een bezoek aan een schoonheidsspecialiste.
Een deskundige jury beloont de origineelste
inzendingen. Prijswinnaars ontvangen uiterlijk
4 weken na de sluitdatum persoonlijk bericht.
een paar apart met
héél weinig calorietjes
