c
Pertini wil de
boot afhouden
Plannen Suriname
ambitieus en tot
mislukken gedoemd
3
Argentinië wijst kritiek af
Walesa waarschuwt regering
Een dode bij rellen Poolse 1-meiviering
Italiaanse regeringscrisis:
China zoekt
toenadering
Oost-Europa
Diepgevroren embryo
bij vrouw ingeplant
Actie Honduras in El Salvador
Amnesty: "Verklaring junta onaanvaardbaar"
DINSDAG 3 MEI 1983
Buitenland
KOPENHAGEN Het Japanse prinselijk paar brengt een vijfdaags
bezoek aan Denemarken, waar zij zich met Koningin Margrethe en prins
Henrik lieten vereeuwigen. (Foto ap>
GDANSK (UPI) - De leider van de
ondergrondse vakbond Solidari
teit, Lech Walesa, heeft gisteren
de waarschuwing geuit dat de
Poolse arbeider radicaler wordt.
Hij daagde de regering uit in het
kielzog van de landelijke protes
ten tegen het regime op 1 mei,
onderhandelingen met de buiten
de wet gestelde vakcentrale te
beginnen.
"De arbeiders zijn steeds meer
voor het gebruik van dezelfde
middelen (van geweld) als de
overheid heeft gebruikt. Daarom
moeten wij elkaar aan de confe
rentietafel ontmoeten", aldus
Walesa tegen verslaggevers na
zijn werkdag van 06.00 tot 14.00
uur op de scheepswerf Lenin.
"Wij halen het land niet uit de mi
sère met demonstraties", ver
volgde hij. "Ik geloof dat de rege
ring de boodschap heeft ontvan
gen - zij heeft een lesje gehad, al
doet zij alsof ze niets gezien
heeft".
De officiële nieuwsmedia in Polen
hebben gezegd dat de demon
straties van 1 mei "jammerlijk
faalden", maar Walesa noemde
ze "een grote manifestatie tegen
massaal geweld".
Zondag hebben meer dan 100.000
mensen in 20 steden in heel Po
len gehoor gegeven aan de op
roep van de ondergrondse lei
ding van Solidariteit om op
straat te protesteren. Dat leidde
dikwijls tot gewelddadige bot
singen met de oproerpolitie, die
zich bediende van gasgranaten
en waterkanonnen. Een man
werd daarvan het slachtoffer. In
Nowa Huta, de staalstad bij Kra
kow, werd hij dodelijk gewond
door een traan- of gasgranaat van
de politie die hem in de keel trof.
"Ze zijn niet zo sterk als ze den
ken", zei Walesa over de mach
thebbers. "Deze miljoenen men
sen zouden hen onder hun hoed
kunnen vangen, maar we willen
niet dat dit gebeurt want het zou
een staatsgreep tegen hen zijn.
Wij willen dat de overheid er is
en het volk dient en ons erkent
als bond".
Walesa noemde de nieuwe, door de
regering aanvaarde, vakbonden
ter vervanging van Solidariteit
"een politiek kadaver". Hij was
bereid met de regering aan tafel
te gaan zitten, zei hij, "waarbij ik
het niet heb over mijzelf, maar
over de beweging die ik verte
genwoordig".
ROME - De Italiaanse president Sandro Pertini heeft gistermiddag senaatsvoorzitter
Tommaso Morlino opgedragen "zich nader te informeren over de standpunten van de
partijen ten aanzien van de regeringscrisis". Het was een beslissing die iedereen in de
Italiaanse politieke wereld volslagen verraste.
De algemene verwachting was, dat
Pertini de onvermijdelijke con
clusie zou trekken uit de situatie
die was ontstaan nadat de socia
listen zich hadden teruggetrok
ken uit de regeringscoalitie en
premier Fanfani zijn ontslag had
ingediend: namelijk kameront
binding en vervroegde verkiezin
gen op 26 juni.
Voor de zoveelste keer heeft Perti
ni gedaan wat niemand ver
wachtte en daarmee indirect te
kennen gegeven dat hij het ge
heel oneens is met de socialisti
sche partij, waartoe hijzelf al zijn
hele leven behoort.
De socialisten probeerden vorig
jaar al tweemaal een voortijdige
kamerontbinding te forceren.
Beide keren wist Pertini dit te
verhinderen, eerst door premier
Spadolini een tweede forma
tieopdracht te geven, en de twee
de keer door de toenmalige se
naatsvoorzitter Amintore Fanfa
ni te verzoeken een regering te
Uitstel
De vage opdracht aan Morlino be
tekent ongetwijfeld slechts uit
stel van executie, maar laat geen
enkele twijfel over Pertini's per-
Vondst
Een Amerikaanse duiker heeft
gisteren meegedeeld dat hij
een Duitse onderzeeër uit de
Tweede Wereldoorlog heeft
ontdekt op de bodem van de
Caribische Zee. Hij vermoedt
dat zich aan boord de stoffe
lijke resten van belangrijke
nazi's bevinden en dat er
goud en gestolen kunstwer
ken iri liggen.
Exocet
Sjeik Khalifa bin Zayed, onder
bevelhebber van de strijd
krachten van de Verenigde
Arabische emiraten, heeft
gisteren gezegd dat zijn land
een aantal Exocet-raketten
van Franse makelij ontvan
gen heeft, het effectiefste wa
pen dat Argentinië in de
Falkland-oorlog tegen Groot-
Brittannië gebruikte.
De sjeik zei in een verklaring
ter gelegenheid van de dag
van de marine dat het bezit
van deze raketten de marine
een speciaal belang en een
grotere verantwoordelijkheid
geeft in het kader van de stra
tegische ligging van de emi
raten.
Luie man
Een Russische krant heeft in
het weekeinde geheel tegen
de redactiepolitiek in, een
brief van een werkende
vrouw geplaatst waarin zij de
Russische man brandmerkt
als een onvolwassen luie
dronkaard die gespeend is
van alle gevoel van verant
woordelijkheid voor huis en
gezin.
De schrijfster, zei dat vrouwen
zware lichamelijke arbeid
moesten doen omdat dé man
nen het vertikten en voor een
deel ook omdat zij het hoger
loon nodig hadden om het ge
zin te voeden dat door een
drinkende echtgenoot in de
steek was gelaten.
soonlijke oordeel over de gang
van zaken. Zijn mening is dat
een gekozen parlement zijn zit
tingsperiode dient vol te maken
en dat de kiezers niet eerder ho-
door
Hein ten Kortenaar
ren te worden lastig gevallen.
Het heeft hem al genoeg verdro-
"ten dat hij al een jaar na zijn ver
kiezing gedwongen werd de Ka
mers te ontbinden en het zint
hem allerminst dat zijn eigen
partij hem voor de tweede keer
PEKING (Reuter) - De Chinese
partijleider, Hu Yaobang, ver
trekt morgen naar Roemenië en
Joegoslavië voor bezoeken die
onderdeel vormen van China's
inspanningen zijn contacten met
de Oosteuropese bondgenoten
van de Sowjet-Unie te vergroten.
Het zal Hu's eerste bezoek buiten
Azië zijn sinds hij in 1981 de nu
in ongenade geraakte Hua Guo-
feng opvolgde aan de top van de
partij.
Het is geen toeval dat Hu Roeme
nië en Joegoslavië heeft uitgeko
zen, juist nu Peking en Moskou
besprekingen houden met het
doel een twintig jaar oude breuk
te helen. Roemenië, dat in zijn
buitenlandse politiek een onaf
hankelijke koers van Moskou
volgt, en het niet-gebonden Joe
goslavië gelden nog steeds als
China's beste vrienden in Oost-
Europa.
Hu's bezoek aan Boekarest volgt
op het staatsbezoek dat de Roe
meense president, Nicolae Ceau-
sescu, ruim een jaar geleden aan
de Volksrepubliek bracht. Diens
neutrale opstelling in het Chi
nees-Russische conflict is door
de Chinese leiders altijd zeer ge
waardeerd. Ceausescu viel toen
ook de zeldzame eer ten deel van
een massabijeenkomst in de
noordoostelijke stad Shenyang.
Hu Yaobang zal na vijf dagen in
Roemenië naar Joegoslavië rei
zen. De Chinese communistische
partij heeft zeer nauwe banden
met haar Joegoslavische zuster
partij. Bovendien geldt het Joe
goslavische economische sys
teem voor China als inspiratie
bron nu het in het tijdperk na
Mao bezig is economische her
vormingen uit te voeren.
tot een dergelijke stap wil dwin
gen.
De vete tussen de "grand old man"
van de socialistische partij,
Sandro Pertini, en de "young
lion", partijsecretaris Bettino
Craxi, is een publiek geheim. De
wijze waarop Pertini met zijn on
verwachte beslissing Craxi de
voet dwarszet, is daarvan een
openlijke uiting. Een jaar gele
den rekende Craxi bij vervroeg
de verkiezingen op voldoende
stemmenwinst om de komende
regeringsformatie naar zijn hand
te kunnen zetten. Nu, na de vele
onthullingen over corruptie
schandalen waarin zijn partijge
noten verwikkeld zijn (het laat
ste was het schandaal rondom
het linkse gemeentebestuur van
Turijn), moet hij hollen om nog
voor het kerende getij binnen te
komen. Pertini's verrassende zet
kan hem daarbij niet meer tegen
houden, maar geeft hem wel de
volle laag van de presidentiële af
keuring.
De Spaanse priester Juan Fernandez Krohn schreeuwt "Marionetten,
moordenaars, communisten" naar de Portugese rechters die hem gisteren
tot 6l/2jaar gevangenisstraf veroordeelden. Krohn had vorig jaar in Fati-
ma getracht paus Johannes Paulus II te vermoorden.
(Foto AP)
MELBOURNE (Reuter) - Australische artsen hebben een em
bryo, dat vier maanden ingevroren is bewaard, bij een vrouw
ingebracht in de baarmoeder. De vrouw is nu 14 weken zwanger
en alle proeven die tot nu toe zijn genomen hebben uitgewezen
dat de foetus normaal en gezond is.
Dr. Alan Trounson, de leider van het artsenteam, verklaarde dat
de vrouw niet op gewone wijze kinderen kon krijgen, omdat zij
verstopte eileiders heeft. Er werden vier eicellen van haar eier
stok verwijderd. Deze werden in een reageerbuisje bevrucht.
Drie eicellen werden in haar baarmoeder ingebracht en de vierde
werd, nadat er door celdeling een embryo van acht cellen was
ontstaan, ingevroren en bewaard bij een temperatuur van min
196 graden celsius.
De vrouw raakte zwanger, maar kreeg na 8 weken een miskraam.
Het embryo, dat vier maanden ingevroren was geweest, werd
ontdooid en in haar baarmoeder ingeplant. Tijdens de bewaar
periode, drongen ijskristallen twee van de acht cellen binnen.
Volgens de artsen kunnen zes van de acht cellen beschadigd
worden, zonder dat dat dit tot afwijkingen bij het kind leidt.
Bevruchting buiten de baarmoeder is al verscheidene malen met
succes gebeurd. Maar het is voor het eerst dat een vrouw zwan
ger wordt nadat er een ingevroren en vervolgens ontdooid, em
bryo is ingeplant. De eerste twaalf pogingen op deze manier een
zwangerschap te bewerkstelligen, zijn mislukt, aldus Trounson.
Hij zei dat in totaal 20 embryo's zijn ingevroren en dat zijn team
hoopt een slagingspercentage van 80 te bereiken.
SAN SALVADOR (UPI) - Hondu-
rese militairen hebben beschie-
teningen uitgevoerd op burgers
op Saivadoriaans grondgebied
tijdens de guerrilla-aanval op de
brug bij Amatillo afgelopen vrij
dag. Dat heeft de radiozender
van de guerrillastrijders, Vence-
remos gisteren gemeld.
Het Hondurese leger gaf een com
munique uit waarin ook van de
beschieting melding is gemaakt.
Het was voor het eerst sinds het
uitbreken van het conflict in El
Salvador in 1979 dat Honduras
toegeeft dat is geschoten op Sai
vadoriaans grondgebied ter on
dersteuning van Salvadoriaanse
regeringstroepen.
T erugtrekking
troepen Vietnam
uit Cambodja
wekt argwaan
PEKING (Reuter/UPI) - China
heeft de gisteren met enige fanfa
re in Phnom Penh begonnen te
rugtrekking door Vietnam van
een deel van zijn troepen uit
Cambodja een simpele truc ge
noemd om de Asean-landen (In
donesië, Filippijnen, Singapore
en Thailand) tot praten met Indo
china (Vietnam, Laos en Cam
bodja) te bewegen.
De Cambodjaanse regering noem
de de gedeeltelijke terugtrek
king gisteren juist een bijdrage
voor het totstandkomen van zo'n
dialoog en zei daartoe ook te wil
len afzien van het vraagstuk van
haar erkenning. "Zij zal evenwel
nooit praten met prins Norodom
Sihanouk of Son Sann", zo had
de Cambodjaanse minister van
buitenlandse zaken, Hun Sen,
zondag verklaard. Sihanouk en
Son Sann leiden de grote coalitie
tegen het huidige, door Vietnam
gesteunde, bewind van Heng
Samrin in Cambodja.
Het Chinese persbureau Nieuw
China merkte op dat Vietnam,
als de Asean het voorstel voor
zo'n dialoog zou afwijzen, de or
ganisatie van Zuidoostaziatische
landen al snel zal gaan beschul
digen van saboteren van een dia
loog en het "opzettelijk veroorza
ken van spanning".
ADVERTENTIE
BUENOS AIRES (UPI/Reuter) -
Het militaire bewind van Argen
tinië heeft gisteren de kritiek van
de Italiaanse president, Sandro
Pertini, over het rapport van de
duizenden vermisten in het land,
van de hand gewezen. Een presi
dentiële woordvoerder noemde
de verklaring van Pertinti een
"onaanvaardbare inmenging in
de binnenlandse aangelegenhe
den van het land".
De woordvoerder zei nog dat de
militaire leiders de verklaring al
leen kennen uit nieuwsberich
ten, daarmee ontkennend dat zij
het telegram van Pertini hebben
ontvangen. De Italiaanse presi
dent noemde de verklaring van
de junta dat alle vermiste men
sen als dood moeten worden be
schouwd. "Bloedstollend" en
"buiten alle menselijke bescha
ving".
"De verklaring van de Argentijnse
militaire junta dat de verdwenen
personen als dood moeten wor
den beschouwd is volkomen on-
aanvaarbaar", zo verklaarde gis
teren het internationaal secreta
riaat van Amnesty Internatio
naal.
Volgens Amnesty moet de junta
verantwoording afleggen voor
elk van de duizenden verdwij
ningen in de zogenoemde "vuile
oorlog" van de jaren zeventig. De
organisatie voor de mensenrech
ten vindt verder dat er een scha
deloosstelling moet komen voor
de slachtoffers of hun families.
Functionarissen of hun agenten
die zich hebben schuldig ge
maakt aan schending van men
senrechten jegens verdwenen
personen moeten voor de rechter
worden gebracht, aldus Amnes
ty.
Amnesty verwerpt de verklaring
van de autoriteiten dat zij niet in
staat zijn geweest veel van de
slachtoffers te identificeren.
Volgens Amnesty zijn veel van de
slachtoffers uit hun eigen huizen
ontvoerd en moet hun identiteit
bekend zijn bij degenen die de
acties hebben uitgevoerd. Ook
bestaat er gedetailleerd bewijs
dat veel van de ontvoerde perso
nen naar geheime detentiecentra
zijn gebracht, waar uitgebreide
lijsten zouden zijn bijgehouden
van de persoonsgegevens van de
gevangenen, aldus Amnesty. De
lijsten zouden bovendien in han
den zijn geweest van regionale
en nationale militaire autoritei
ten.
Volgens Amnesty zijn 3800 perso
nen geregistreerd als verdwenen.
Andere organisaties voor men
senrechten spreken van meer
dan 6000 gevallen. Dit zijn mini-
mumcijfers.
Mensenrechtenorganisaties in Ar
gentinië hebben een schatting
gemaakt van 15.000.
Een herformulering van het Su
rinaamse sociaal-economisch
ontwikkelingsprogramma dat
tot 1990 2500 miljoen Suri
naamse guldens zal kosten;
een groei van 3 procent van het
bruto nationaal produkt per
jaar; het creëren van 25.000 ar
beidsplaatsen en het terug
dringen van de huidige werk
loosheid van 15.000 naar 5000.
Dat zijn de voornaamste pun
ten van het sociaal-econo
misch gedeelte van de rege
ringsverklaring, zoals die zon
dagavond, 1 mei, door de Suri
naamse minister-president drs.
Errol Alibux op de Surinaamse
televisie werd voorgelezen.
Wie de ruim twee uur durende
redevoering van Alibux naluis
tert, kan niet ontkennen dat
diens regering een op het eer
ste gezicht gedegen staaltje
van financieel-economische
creativiteit aan de dag heeft ge
legd, ook al is er ruim twee
maanden aan gewerkt. Toch
bevat de regeringsverklaring
bij nadere bestudering weinig
nieuws. Voor een groot deel is
zij een uitwerking van het op 1
mei 1980 gepresenteerde Mani
fest van de Revolutie, dat nog
werd uitgesproken door de nu
in ballingschap levende ex-mi
nister-president Henk Chin a
Sen.
In dit manifest zijn de vernieu
wingen van de vier fundamen
ten van de Surinaamse samen
leving aangegeven, namelijk
door
Ruud de Wit
de sociaal-economische orde,
de educatieve orde, de sociaal
maatschappelijke orde en de
politiek-bestuurlijke orde. Dat
gezien de wankele financiële
positie van de Surinaamse
staatskas, vooral na het stop
zetten van de Nederlandse ont
wikkelingsgelden op 8 decem
ber van het vorig jaar, de so
ciaal-economische orde de
meeste aandacht zou krijgen in
de regeringsverklaring, stond
reeds lang van tevoren vast.
Niet in het minst omdat de rege-
ring-Alibux voor een belang
rijk deel steunt op de PALU,
de Progressieve Arbeiders en
Landbouwers Unie, die pas be
reid bleek in de Surinaamse re
gering zitting te nepen wan
neer aan haar eisen voor een
nieuw Surinaams economisch
beleid zou worden voldaan.
Maar als men de regerings
verklaring van 1 mei 1982, ge
schreven door de na 8 decem
ber afgetreden minister-presi
dent Neijhorst naast het breed
sprakige relaas van Alibux
legt, blijken de ombuigingen
in het financieel-economisch
beleid niet zo opzienbarend te
zijn als wel wordt gesugge
reerd.
Ook een jaar geleden kreeg in de
heroriëntatie op de Surinaam
se economie de kleinschalige
investeringen in de sectoren
landbouw, industrie, bosbouw
en visserij prioriteit boven de
grootschalige in de bauxiet en
de hydro-energie, zoals dat tot
1980 het geval was geweest.
Optimisme
Alibux kan geen gebrek aan opti
misme worden ontzegd. In de
ze tijden van internationale re
cessie durft hij met plannen te
komen die zeer veel geld kos
ten, want naast de werkgele-
genheidsvoorstellen staat de
regeringsverklaring bol van
andere geldverslindende pro
jecten, zoals het stichten van
een pensioenfonds, uitbrei
ding van het staatszieken-
fonds, verhoging van uitkerin
gen, uitbreiding van het bui
tenlands beleid, versterking
van het leger, alfabetiserings
programma's en herziening en
uitbreiding van het onderwijs.
Meest curieuze van het verhaal is
evenwel de wijze waarop de re-
gering-Alibux het een en ander
denkt te kunnen realiseren.
Voor een deel moeten de ge
raamde 2500 miljoen gehaald
worden uit bezuinigingen en
betere afwegingen van beste
ding van de gelden van Lanti
('s lands kas). Ook de belastin
gafdracht door de bauxietbe-
drijven aan Suriname zal aan
zienlijk moeten worden ver
hoogd.
Ook zullen importbeperkende,
importvervangende en export
bevorderende maatregelen een
steentje moeten bijdragen ter
wijl ook de inning van loon- en
inkomstenbelasting wordt ver
sneld. Alibux is zo optimis
tisch te stellen dat in 1990 50
procent van alle ontwikke
lingsprojecten door Suriname
zelf gefinancierd zal kunnen
worden. Nog voor het jaar 1986
garandeert Alibux een sluiten
de overheidsbegroting.
Leningen
Ondanks deze poging een even
wicht tot stand te brengen tus
sen staats-inkomsten en staats
uitgaven, zal een zeer aanzien
lijk deel van de uitgaven van
wat in de regeringsverklaring
wordt genoemd de herformu
lering van het sociaal-econo
misch ontwikkelingsprogram
ma moeten worden betaald uit
zogenaamde bi- en multilatera
le ontwikkelingsverdragen,
geldleningen op de internatio
nale geldmarkt en schenkin
gen. In dat licht is het niet zo
verwonderlijk dat Alibux nog
al veel woorden besteedt aan
de ontwikkelingsrelatie met
Nederland en andere landen.
Opvallend is dat hij bij de opstel
ling van dit nieuwe ontwikke
lingsbeleid gewoon blijft uit
gaan van de resterende Neder
landse gelden alsof er op 8 de
cember 1982 niets is gebeurd.
Het is wellicht daarom ook dat
de toon van de regerings
verklaring en ook de opmer
king over Nederland in de re
devoering van legerbevelheb
ber Bouterse zaterdagmiddag
in Paramaribo, vergeleken met
eerdere officiële uitlatingen ta
melijk voorzichtig is. Bouterse
beperkte zich met te zeggen
„dat het revolutionair proces
in Suriname doorgaat met of
zonder ontwikkelingshulp".
„En dat Suriname op basis van
wederzijds respect vriend
schappelijke banden moet on
derhouden met alle landen,
ook met Nederland".
Alibux zei zondagavond onder
meer: „Het is niet uitgesloten
dat Nederland en Suriname el
kaar zeer hartige verwijten te
maken hebben. Het is echter
duidelijk dat die verwijten
slechts positieve effecten kun
nen sorteren wanneer die met
realiteitszin en met inachtne
ming van de wezenlijke belan
gen van de volken van beide
landen worden gemaakt. En
dat wezenlijk belang van beide
volkeren is gelegen in een on
verstoorde en succesvolle rea
lisatie van het opgezette revo
lutionair proces in ons land".
Niet positief
Vervolgens voegde hij eraan toe
„dat het te hopen is dat op kor
te termijn de normalisatie van
de verhoudingen tussen beide
landen een aanvang zal kun
nen nemen". Gezien de eerste
reacties van politiek Den Haag
op de regeringsverklaring lijkt
die normalisatie gepaard gaan
de met een hervatting van de
Nederlandse ontwikkelings
gelden er voorlopig in het ge
heel niet in te zitten. De woord
voerders van de grote politieke
partijen en ook de woordvoer
der van het ministerie van bui
tenlandse zaken lieten zich
weinig positief uit over de te
neur van de regeringsverkla
ring.
Het is ook niet zo Verwonderlijk
dat de Nederlandse politiek
bepaald weinig warm loopt
voor de in de regeringsverkla
ring genoemde nieuwe demo
cratische instellingen. Voor
het Nationaal Democratisch
Congres (NDC) en de Centrale
Staats Raad (CSR) zijn geen
concrete plannen. Commissies
moeten nog worden ingesteld.
De aangekondigde verdere de
centralisatie van het staatsbe
stuur middels volkscomités,
plaatselijke regionale en dis
trictsraden geeft niet aan hoe
de besturen zullen worden ge
kozen, terwijl hun rol slechts
adviserend zal zijn.
De legerleiding blijft een aan
zienlijke vinger in de beleids-
pap houden door haar dubbele
positie, namelijk zowel in het
Beleidscentrum als in de Cen
trale Staats Raad. In de rege
ringsverklaring van Alibux
wordt zelfs nadrukkelijk opge
merkt dat de positie van het le
ger zal worden verstevigd.
Daarnaast is er ook geen enke
le garantie dat de persvrijheid
zal worden hersteld.
De reacties van politiek Den
Haag lijken een spoedige her
vatting van de Nederlandse
ontwikkelingsgelden uit te
sluiten. Daardoor dreigt een
aanzienlijk deel van het rege
ringsprogramma van Alibux
op losse schroeven te komen
staan. Tenzij Suriname met
zijn geïntensiveerd buiten
lands beleid erin zal slagen nog
andere landen dan Brazilië
voor hulpprogramma's te inte
resseren, is dit ambitieuze pro
gramma reeds bij het uitspre
ken tot mislukken gedoemd.
AJAX oordllnen
van 29,95WOOf 9,95
en diverse meubelstoffen
Telefoon 02505-1534
02550-33731
IJweg 341, Zwanenburg
Geopend van 11.00-17.00
uur
Vrijdagavond koopavond
