Volker legt project stil
c
Gulden slachtoffer
van valutamarkten
w
Brief Aardenne valt goed
II
marktberichten
Sneller herstel van
economie Duitsland
Nigeria fors achter met betalingen
(IJ
ACH!
ui
Minimum aanpassen aan
arbeidstij dverkorting
Beurs Amsterdam
DINSDAG 3 MEI 1983
Economie
Scheepshypotheek-
bank
De Nederlandse Scheepshypo-
theekbank, die hypotheken ver
zorgt voor rederijen tegen sche
pen als onderpand, verwacht ook
het komende jaar weer een groot
aantal probleemgevallen in de le
ningenportefeuille te moeten op
lossen. Dit omdat steeds meer re
ders door de duur van de reces
sie in een uiterst moeilijke posi
tie komen, zo schrijft de directie
in haar jaarverslag.
In verband hiermee verhoogde de
bank in 1982 de toevoeging aan
de Voorziening voor Algemene
Risico's (de stroppenpot) van
4,1 min. naar 6,9 min. Mede
door deze toevoeging bedroeg de
winst vorig jaar nagenoeg onver
anderd 10,2 ondanks de groei
van de leningenportefeuille met
8 pet. tot 1,2 miljard.
Olielanden
De Arabische olieproducerende
landen zullen over de jaren 1982
en 1983 in totaal 118 miljard dol
lar (ongeveer 325 miljard dollar)
aan olie-inkomsten derven als
gevolg van de vermindering van
de export en de daling van de
prijzen. Dit staat in het jongste
maandelijkse bulletin van de Or
ganisatie van Arabische Olie-Ex
porterende Landen (OPEC).
De olié-inkomsten van de tien le
den van de OPEC zijn vorig jaar
als gevolg van de vermindering
van de export 47 miljard dollar
lager uitgevallen dan in 1981. Dit
jaar zal eenzelfde bedrag worden
gederfd aangezien de export
naar verwachting op het niveau
van 1982 zal blijven. De verlaging
van de olieprijzen met vijf dollar
per vat eerder dit jaar zal daar
nog eens 24 miljard dollar aan
toevoegen, waardoor het totale
verlies aan inkomsten op 118
miljard dollar komt. De leden
van de OPEC zijn Saoedi-Arabië,
Koeweit, Qatar, de Verenigde
Arabische Emiraten, Algerije, Li
bië, Irak, Bahrein, Syrië en Tune-
Philips
In Hongkong is een contract gete
kend voor de levering van een tv-
zender door Philips aan de pro
vinciale importorganisatie Hu-
bei- Het is het eerste contract
(waarde 1,6 min.) voor de leVë-
ring van een Philips UHF-zender
voor de Volksrepubliek China,
zo blijkt uit de Philips Koerier.
De zender van 25 Kw zal worden
gebruikt voor het uitzenden van
kleurenprogramma's.
VEEMARKT
Weekaanvoer: 6128. Op de markt van
dinsdag 3 mei werden 4957 dieren
aangevoerd. Gespecificeerd als volgt:
slachtrunderen: 183, gebruiksvee:
363, graskalveren: 89, nuchtere kalve
ren: 2864, varkens: 845, biggen: 41,
schapen/lammeren: 497, bokken/gei
ten: 470.
Prijsnoteringen slachtvee als maandag,
nuchtere slachtkalveren van 1.20 tot
1.95 per kg. levend gewicht en slacht-
zeugen van 2.80 tot 2.90 per kg. levend
gewicht.
Prijsnoteringen gebruiksvee:
Melk- en kalfkoeien van 2000 tot 3050
per stuk, varekoeien van 1800 tot
2650, pinken van 1250 tot 1950, gras
kalveren van 750 tot 1250, nuchtere
kalveren rood van 375 tot 525 en zwart
van 100 tot 375, biggen van 110 tot
120, schapen van 180 tot 220, lamme
ren van 230 tot 340, weidelammeren
van 140 tot 170, zuiglammeren van
160 tot 190 en geiten van 20 tot 105.
Toelichtingen (achtereenvolgens aan
voer, handel en prijzen):
Slachtrunderen: minder, rustig, stabiel.
Dat geldt ook voor kalf- en melk
koeien, varekoeien, vaarzen en pin
ken en graskalveren, nuchtere kalve
ren: minder, goed, hoger, varkens:
hoger, redelijk, iéts hoger, lopers en
biggen: minder, redelijk, stabiel,
schapen en lammeren: minder, matig,
stabiel en geiten: hoger, rustig, sta
biel.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling van 2 mei 1983.
Waspeen Al-per kist 12,00-17,40, AII-
4,50-12,30, BI-19,70-25,10, BII-8,50, CI-
2,50-9,80, CII-3,60-6,10.
Aanvoer: 202 ton.
Prei A I per kg 0,60, prei B I per kg 0,30,
radijs (bos) 0,33-0,50, sla (natuur) I
0,53-0,58, spinazie 0,65-0,84, bos uien
per kg 0,56, bloemkool 6 per bak I
1,76, 8 I 1,19-1,46, 8 II 0,23, 12 I 0,56.
Aanvoer: 1025 stuks.
BONN (GPD) - De conjuncturele
opleving in de Bondsrepubliek
Duitsland is sneller gekomen
dan verwacht. Volgens het voor
jaarsrapport van de vijf belang
rijkste economische instituten
zal de economische groei dit jaar
gemiddeld 0,5 procent zijn. Vorig
jaar herfst gingen deze instituten
er nog van uit dat er met een
achteruitgang van 0,5 procent re
kening moest worden gehouden.
Ondanks de lichte verbetering van
de conjunctuur, die vooral te
danken is aan de daling van het
renteniveau en de olieprijzen, zal
de situatie op de arbeidsmarkt
zich nog verscherpen. De onder
nemingen zouden volgens het
rapport de produktie opvoeren
zonder het personeelsbestand te
vergroten.
De instituten zijn van mening dat
de gemiddelde werkloosheid in
1983 circa 2,35 miljoen zal bedra
gen. In de winter zou het aantal
werklozen kunnen stijgen tot 2,8
miljoen. De inflatie voor dit jaar
wordt geraamd op 3 procent.
Volgens vier van de vijf econo
mische instituten moet de
Bondsregering nog veel meer de
nadruk leggen op het bevorde
ren van de „bereidheid om iets te
presteren en de eigen verant
woordelijkheid" dan is aange
kondigd.
Met uitzondering van het Duitse
Instituut voor Economisch On
derzoek in West-Berlijn geloven
de onderzoekers dat er over de
hele linie meer gespaard moet
worden teneinde de investerin
gen te bevorderen. Het rapport
houdt een pleidooi voor een ver
mindering van subsidies in de
landbouw en de kolenindustrie.
Extra overheidshulp voor de in
ernstige moeilijkheden verke
rende staal- en scheepsbouwin-
dustrie wordt verworpen. Ook is
de meerderheid van de instituten
van mening dat de sociale uitga
ven omlaag moeten en de „over-
verzorging" in de overheidssec
tor moet verdwijnen, zelfs als dat
met „geschreeuw" gepaard gaat.
De economische deskundigen vin
den dat loon- en salarisverhogin
gen de komende jaren buitenge
woon bescheiden moeten uitval
len. Het rapport acht het twijfel
achtig dat arbeidstijdverkoring
in het algemeen tot een blijvende
vermindering van de werkloos
heid zal leiden. Een vrijwillig
overeengekomen werktijdver
korting zonder toename van de
kosten zou echter tot meer ar
beidsplaatsen kunnen bijdragen.
Het vooij aarsrapport van de eco
nomische instituten is door de
Bondsregering en de werkge
versorganisaties met instem
ming begroet. De vakbonden en
de SPD-oppositie blijven hame
ren op gerichte werkgelegen
heidsprogramma's.
ROTTERDAM (GPD) - Het
bouw- en baggerconcern
Volker Stevin heeft een
groot werk in Nigeria be
gin april stilgelegd. De op
drachtgever, de Nige-
riaanse overheid, voldoet
niet aan zijn betalingsver
plichtingen.
Het Nederlandse personeel, circa
100, is teruggetrokken. Het gaat
om de aanleg van een haven ter
waarde van enkele honderden
miljoenen guldens.
Tijdens een toelichting op het gis
teren verschenen jaarverslag ver
telde bestuurslid drs. A. B. A. de
Smit dat de betalingsachterstan
den meer dan zes maanden belo
pen. Het gaat om bedrag van bij
na 280 miljoen gulden. Volker
Stevin heeft naast het havenpro
ject nog twee minderheidsdeel
nemingen (40 procent) in Nigeria
die' zich met wegenaanleg, bag
geren en pijpleidingen bezighou
den. Overigens heeft het bestuur
van Volker Stevin volledig be
grip voor de problemen van Ni
geria en verwacht het dat de si
tuatie binnen een paar maanden
zal verbeteren.
De Smit: „Er komt nog steeds geld
binnen. We werken al 30 jaar in
Nigeria en we zijn nog nooit niet
betaald. We zullen het project
weer oppakken wanneer de fi
nanciering volledig rond is, daar
wordt nu aan gewerkt. Dat geldt
overigens ook voor nieuw werk
in Nigeria, dat doen we niet, ten
zij de financiering is veiligge
steld".
De vorderingen van Volker Stevin
op Nigeria zijn bij de Nederland
se Kredietverzekeringsmaat-
schappy verzekerd met een ei
gen risico van 15 procent. Ten
laste van het resultaat over 1982
is een bedrag van bijna 50 mil
joen gulden ondergebracht bij de
voorziening bijzondere risico's
die daarmee ruim honderd mil
joen gulden omvat. Volgens het
bestuur voldoende om eventuele
calamiteiten op te vangen.
Volker Stevin behaalde vorig jaar
een winst van 9,7 miljoen gulden
tegen een verlies van 24,1 mil
joen in 1981 (in 1980 werd een
verlies van 280 miljoen geleden
ten gevolge van enkele volledig
uit de hand gelopen werken).
Volgens mr. ir. J. K. J. Kokje, voor
zitter van de raad van bestuur,
blijft Volker Steving rekening
houden met het stagneren van de
markt en zullen verdere aanpas
singen in de organisatie nodig
blijven. Of dat tot verdere af
bouw van het personeelsbestand
zal leiden, kon hij niet zeggen.
Vorig jaar daalde het aantal per
soneelsleden met 2388 tot 14.265.
Over de resultaten over het lopen
de boekjaar houdt het bestuur
zich op de vlakte. Gezien de on
derhanden zijnde werken mag
vertrouwd worden op een bevre
digend jaarresultaat.
UTRECHT - De hongerstaking van de Turkse ex-werknemers van het kledingsorleerbedrijf Kaptein uit
Utrecht is de derde dag ingegaan. Zij protesteren hiermee tegen het - naar zij zeggen - ontslag op oneigenlijke
gronden. Eind maart kregen de 115 werknemers van het bedrijf te horen dat er een faillissementsaanvraag was
ingediend bij het arbeidsbureau. De werknemers hebben sterke vermoedens, dat het bedrijf elders wordt opgezet.
De hongerstakers in de Utrechtse Nicolaaskerk eisen nu een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken bij
Kaptein.
<Foto ANP>-
Stork Ketels positief
HENGELO (ANP) - Stork Ketels
in Hengelo heeft gisteravond po
sitief gereageerd op de brief die
minister Van Aardenne (econo
mische zaken) aan het parlement
heeft geschreven over de ketel-
bouw. Hoewel de directie van
het Hengelose bedrijf het jam
mer vindt dat de bewindsman
zich niet heeft uitgesproken voor
de concentratie van de ketel-
bouw in Hengelo, bevat de brief
van de minister volgens de be
drijfsleiding zo veel gunstige ele
menten dat Stork Ketels de toe
komst wat optimistischer tege
moet kan zien. Woordvoerder B.
Noltus noemt het in dit verband
hoopgevend dat Van Aardenne
wil laten onderzoeken of bepaal
de orders voor de ketelbouw eer
der kunnen worden uitgevoerd.
Tevreden is hij ook over het plan
van de minister voor een verde
ling van de orders over de ketel
bouwbedrijven. Het gaat hier
met name om het project dat
voorziet in het geschikt maken
van twee centrale-eenheden op
de Maasvlakte voor het gebruik
van kolen. Eerst zag het er naar
uit dat De Schelde in Vlissingen
dit project alleen zou uitvoeren.
Uit de brief van de bewindsman
maakt Stork Ketels onder meer
op dat een niet onbelangrijk ge
deelte van de order naar de Hen
gelose onderneming gaat.
Tijdens de toelichting die het
VMF—Stork-bestuur gaf op het
gisteren verschenen jaarverslag
bleek, dat de eerste drie maan
den van het lopend jaar voor
VMF-Stork niet slecht zijn ge
weest. De winst ontwikkelt zich
volgens verwachting. De order
ontvangst vertoonde in eerste in
stantie een achterstand vergele
ken met de eerste drie maanden
van vorig jaar, maar die waren
dan ook uitzonderlijk. De laatste
weken trekt de orderontvangst
duidelijk aan.
VMF heelt het afgelopen jaar een
winst behaald van ruim f7 mil
joen vergeleken met f 1,8 min in
1981. Topman jhr. mr. F. O. J.
Sickinghe toonde zich met die
ontwikkeling tevreden.
Over de MESK, de Maatschappij
voor Exploitatie van Stork Ke
tels, waarin VMF een aandeel
heeft van 33 procent en waarin
de activiteiten van Stork Ketel
en Apparatenbouw in Hengelo
zijn ingebracht, zei Sickinghe
dat er in Nederland maar weinig
bedrijven zijn die over zo'n goed
gevulde orderportefeuille kun
nen spreken. „Dit jaar is het be
drijf volbezet. Dat geldt ook voor
1984 en zelfs voor een deel van
1985. Wie zich dan nu afvraagt of
de MESK bestaansrecht heeft,
zou zich dat dan voor 80 procent
van het Nederlandse bedrijfsle
ven kunnen afvragen. Er zijn
maar weinig bedrijven die onder
de huidige omstandigheden ver
der dan drie jaar vooruit kunnen
zien".
Tijdens de toelichting die dr.
Duisenberg vorige week gaf bij
het verschijnen van het
jaarverslag van de Nederland-
sche Bank, noemde hij de reële
rente in Nederland nog altijd
ongezond hoog. De reële rente
is het gangbare rentepercenta
ge vermindert met de inflatie.
Een van de redenen dat die
rente nog zo hoog is, wordt ver
oorzaakt door de geldhonger
van de overheid, die rond tach
tig procent van het binnen
landse kapitaalaanbod uit de
markt neemt.
Toch noemde hij de lagere rente
als een van de positieve ele
menten die het mogelijk zou
den kunnen maken dat Neder
land van een economisch her
stel zou kunnen profiteren, zij
het in mindere mate dan ande
re landen, omdat het bedrijfs
leven er eerst alles aan zal doen
om de aangetaste vermogens
weer op peil te brengen.
Daar kan een lage rente duidelijk
aan meewerken. Niet onwaar
schijnlijk is dat de serie rente
verlagingen van de afgelopen
anderhalf jaar een van de be
langrijkste kostenverlagende
factoren voor het bedrijfsleven
is geweest. Volgens de Neder-
landsche Bank heeft die rente
verlaging het bedrijfsleven op
jaarbasis zo'n 5,6 miljard gul
den opgeleverd.
door
Dick Fijlstra
Een ander gunstig aspect is dat
de renteverlaging ervoor ge
zorgd heeft dat andere beleg
gingsmogelijkheden dan
staatsobligaties aantrekkelijk
geworden zijn. Dat heeft geleid
tot het breken van records op
de aandelenmarkten en het
maakt het voor het bedrijfsle
ven mogelijk voor het eerst
sinds jaren weer risicodragend
kapitaal aan te trekken via aan
delenemissies.
Het lijkt er nu op dat Duisenberg
zelf een van de factoren die een
herstel in de hand kan werken,
verstoort door alle officiële
rentetarieven met een vol pro
cent te verhogen. Voor het
eerst sinds ruim twee jaar. De
verhoging- is nodig, aldus de
Bank, wegens het gestegen
renteniveau op de geldmarkt.
Waarschijnlijk wreekt zich nu
het feit dat de gulden in maart
niet in een gelijk percentage
met de Duitse mark is opge
waardeerd. Duisenberg had in
die zin aan minister Ruding
geadviseerd, maar Ruding ne
geerde dat advies als zijnde uit
sluitend gebaseerd op mone
taire overwegingen, terwijl hij
ook rekening diende te houden
met de export ten opzichte van
West-Duitsland, de concurren
tiepositie van het bedrijfsleven
en de werkgelegenheid. Dat
zelfde bedrijfsleven reageerde
overwegend negatief op de re
valuatie van de gulden, maar
blijkt er bij navraag bij ver
schillende individuele bedrij
ven niet of nauwelijks last van
te hebben.
De gulden is sedertdien regelma
tig in de onderste regionen van
het Europese Monetaire Stel
sel terechtgekomen. De Neder-
landsche Bank moest zelfs re
gelmatig guldens aankopen
om de koers op peil te houden.
De gulden is minder aantrek
kelijk geworden als belegging
ten opzichte van andere geld
soorten.
De dollar bijvoorbeeld, of zelfs
het Engelse pond. Zowel in de
Verenigde Staten als in Enge
land is de inflatie sterk terug
gedrongen, maar de rente is
nog steeds erg hoog. Ook de
Franse frank zit sedert de her
schikking binnen het EMS bo
venin en dat heeft alles te ma
ken met de bewuste politiek de
rente in Frankrijk hoog te hou
den om de frank niet te veel
ten opzichte van de dollar in
koers te laten dalen. Frankrijk
is sterk afhankelijk van in dol
lars te betalen grondstoffen.
Een van de eerste effecten van de
druk op de gulden was dat mi
nister Ruding op zyn laatste
staatslening een rente van 8
procent moest bieden. En dat
was nauwelijks genoeg, gezien
het feit dat er maar voor f 1,2
miljard werd ingeschreven.
Zijn vorige lening, met een
rente van 7,5 procent, bracht
het recordbedrag van f5 mil
jard op. Het buitenland was
duidelijk minder geïnteres
seerd in de Nederlandse gul
dens.
Dat alles leidde tot een opwaart
se druk op de geldmarkt, waar
de rente duidelijk steeg. Zo
zeer zelfs dat de Nederland-
sche Bank het gisteren nodig
vond de officiële tarieven met
1 procent te verhogen, om
daarmee een einde aan die
druk te maken.
Of daarmee nu ook een eind is
gekomen aan de dalende ten
dens van de afgelopen twee
jaar, moet worden afgewacht.
Wellicht worden nu weer bui
tenlandse beleggers aange
trokken, wat een omgekeerd
effect op de geldmarkt kan
hebben en wat tot nieuwe ren
tedalingen aanleiding kan ge
ven. Veel hangt ook af van wat
er met de andere valuta's gaat
gebeuren. Vooralsnog lijkt het
erop dat de gulden het tijdelijk
slachtoffer is geworden van de
ontwikkelingen op de valuta
markten.
Kok:
Jubileumgeld voor werldozen
WADDINXVEEN (ANP) Het Waddinxveense bouwbedrijf Rehorst
b.v. (230 medewerkers en een omzet van 70 miljoen gulden in 1982) gaat
het geld voor de viering van het zeventig jarig bestaan van dit bedrijf
steken in een project om 25 werkloze schoolverlaters aan het werk te
helpen. Dit werd gisteren in Waddinxveen door directeur G. Rehorst
meegedeeld bij de start van de woningbouw in de nieuwe woonwijk
Zuidpias.
De bouwactiviteiten (2350 woningen in negentien jaar tijd) werden ge
start met het slaan van een eerste paal door staatssecretaris Brokx van
volkshuisvesting, ruimelijke ordening en mileubeheer. De staatssecre
taris zei het een zeer lofwaardig initiatief van Rehorst te vinden om 25
werkloze schoolverlaters aan een baan te helpen in plaats van recepties
te organiseren.
AMSTERDAM (ANP) - De voor
zitter van de FNV, Wim Kok, ziet
mogelijkheden voor het koppe
len van het minimum loon aan
de loonontwikkeling in bedrij
ven die de arbeidstijd het meest
verkorten. Volgens Kok is er re
den genoeg om de koppeling tus
sen de minima en de lonen aan te
passen aan de recente ontwikke
lingen op het gebied van de ar
beidstijdverkorting. Dit heeft de
FNV-voorzitter gisteren desge
vraagd meegedeeld naar aanlei
ding van uitspraken in het week
blad "Vrij Nederland".
Tot nu toe wordt de hoogte van het
minimum-loon bepaald door de
loonontwikkeling in 26 belang
rijke collectieve arbeidsovereen
komsten. "Persoonlijk vindt ik
het niet onverstandig om aan
sluiting te zoeken bij contracten
waar de prijscompensatie is in
gezet voor arbeidstijdverkor
ting", aldus Kok.
Het is volgens de FNV-voorzitter-
van belang dat de minima zoda
nig aan de lonen in het bedrijfsle
ven worden aangepast, dat er
goed rekening wordt gehouden
met afspraken over de arbeids
tijdverkorting. Het probleem is
echter dat in de laatste cao-on
derhandelingen voor minder dan
de helft van de werknemers die
onder een cao vallen, afspraken
over arbeidstijdverkorting zijn
gemaakt. Als je dan de gemiddel
de loonontwikkeling van 1 pro
cent op bijvoorbeeld de werkne
mers in de metaal zou loslaten,
dan zouden de minima in de hui
dige berekening er met 1 procent
op vooruit gaan en de rest met 1
procent minder", aldus Kok.
AANDELEN binnenland doorlopend
375 00 373.00+
11870 115.10
58 200 55.80+
Noteringen van
dinsdag 3 mei 1983 (tot 12:33 uur)
123 00 120 90
156.00 15300
txaal bouw
breevast c
47500
6100.00
6740 00
450.00 L
132 00
78 00
135 00
21 10
320.00
slavenburg
'5.00 200.006
buitenland
asas
boeing
citlcorp
beleggingsinst.
leveraged 154 50 15
nwyorkind 1230 00
obam 10330
OBLIGATIES
staatsleningen
bng
amro 11 80-89 10820
amro 10*4 82a 106 50
amro 10 82-89 103.50
amro 8*4 83 97 30
ar slO'/S 82-87 118 00
nmb 10'/4 82 107 50
nmb S 8*4 78 147 30
nmb s Vfo 78 143.20
pandbrieven
Igh 11 81-88 103.50
Igh 9 78-86 100.00
Igh 7*4 77-85 99 00+
parallelmarkt
officieel toegelaten
alanhen 10.70 L 1
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.lndex/eff.rend.(c.b.s.)
Noteringen dinsdag 3 it
buitenlands geld
Zweedse kroon (100) 35.5i
Spaanse peseta (100 1,91
Gnekse drachme (IOC 3.00
VERKLARING DER TEKENS
NG oftaéle nol geschorst
a achtergestelde lemng
c - certificaten van aandelen
Beursoverzicht
FORS LAGERE KOERSEN
Damrak vertoonde vandaag een
groot aantal fors lagere aandelen
koersen De ongeanimeerde stem
ming van de laatste weken werd
versterkt door de uiterst zwakke
stemming op de Amerikaanse
markt en de verhoging van het Ne
derlandse disconto
De discontoverhoging geeft duide
lijk aan in welke richting de rente
zich beweegt, zo werd op de beurs
gezegd
Het rendement op de staatslenin
gen is inmiddels opgelopen tot
ruim 8.3%
In de financiële sector werden
eveneens aanzienlijke verliezen
geleden. Nat Nederlanden, NMB
en AMEV gingen ca. f 3.50 achter-
De hypotheekbanken waren even
eens zwak en Gist-Brocades ging
scherp omlaag met f 5. Ahold ver
loor f 4 terwijl KLM en Heineken
met f 2 naar beneden gingen De
prijs van de warrants-B van KLM
gingen met f 15 omlaag
De bouw stond ook onder druk.
waarbij de HBG met ca f 2 daalde
en de scheepvaart ging met om
streeks f 0,50 omlaag.
De eerste noteringen voor de obli
gaties waren onveranderd tot een
fractie lager, waarmee de tendens
van de laatste dagen werd voortge-
Op de locale markt mocht vai
daag met worden gehandeld
BOG en Alvamij.
