c
VS: vredesplan
moet worden gered
Soares vecht zich
terug in regering
Aantrekkingskracht
Kreisky vermindert
Weer staaleonflict in EG
Kopstukken oliezwendel gepakt
Italiaanse regering
op sterven na dood?
Verkiezingen in Portugal en Oostenrijk
Inflatie in Engeland daalt
Nieuw treffen Israël en Syrië
Walesa mag
weer aan
het werk
3X PER DAG
SCHEVENINGEN
GREAT YARMOUTH
NORFOLK LINE
Russische
kosmonauten
veilig terug
Lenin-herdenking
zonder rivaal
ZATERDAG 23 APRIL 1983
Buitenland
BRUSSEL (GPD) Tussen de
Europese lidstaten en de Euro
pese commissie dreigt een be
langrijk conflict over de in
krimping van de Europese
staalindustrie. Omdat de vraag
naar staal door de economische
crisis drastisch is afgenomen,
wil de Europese commissie de
150 miljoen ton produktiecapa-
citeit in Europa met zon 30 tot
35 miljoen ton verminderen. De
lidstaten hebben deze doelstel
ling echter nooit officieel aan
vaard. Van Nederlandse zijde
in Brussel werd gisteren opge
merkt: „De commissie kan zo
veel vertellen.
Commissaris Andriessen die
direct verantwoordelijk is voor
de inkrimpingen in de staalin
dustrie, meldde gisteren in
Brussel dat de lidstaten tot nu
toe slechts plannen hebben in
gediend die een totale produk-
tievermindering van slechts de
helft, zon 17 miljoen ton, inhou
den.
Medewerkers van Andriessen
in Brussel onderhandelen zo
ook al weken lang met het Ne
derlandse Hoogovensconcern
over inkrimpingen. Hoogovens
heeft tot nu toe 500.000 ton in
krimping aangeboden, maar dit
vindt Andriessen nog niet ge
noeg.
ROME (GPD) De gigantische petroleumzwendel, waardoor de
Italiaanse staat in de jaren 70 iets van 2000 miljard lire (4 miljard
gulden) aan accijnzen derfde, is dezer dagen een flinke stap
dichter bij de ontknoping gekomen door de arrestatie in Spanje
van twee van de hoofdverdachten. Het zijn de 61-jarige Donato
Lo Prete, generaal van de Guardie di Finanza, de gemilitariseer
de financiële politie, en de 54-jarige industrieel Bruno Musselli,
volgens de onderzoekers het brein achter de hele kolossale ope
ratie.
Tegelijkertijd werd in Italië Sereno Freato gearresteerd, vroeger
administratief directeur van de christen-democratische partij en
rechterhand van partijleider Aldo Moro.
De gearresteerden vertegenwoordigen de drie pijlers waarop de
zwendelconstructie rustte: de petroleumindustrie, de financiële
politie en de politiek.
Voor de valse papieren moesten diegenen zorgen, die met de in
spectie waren belast, dus de financiële politie, en om een gewilli
ge politiefunctionaris op iedere sleutelpositie te krijgen was een
politicus nodig die toegang had tot de juiste personen op het
ministerie.
De zaak liep mis toen in Venetië per ongeluk korte tijd een kolonel
van de Guardie di Finanza gestationeerd was. die de fraude op
het spoor kwam en niet ontvankelijk bleek voor corruptie. Hij
werd hals over kop overgeplaatst, maar niet dan nadat hij een
gedetailleerde aanklacht bij de justitie had ingediend. Daardoor
kwam in heel Italië een diepgaand onderzoek op gang, dat uit-
liep op tientallen arrestatiebevelen.
WASHINGTON De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken
George P. Shultz reist morgen naar het Midden Oosten. Het is een na
drukkelijke poging met inzet van zijn persoonlijk prestige Reagans vre
desplan van de ondergang te redden, op een ogenblik dat het gevaar van
een nieuw treffen tussen Israël en Syrië allerminst denkbeeldig is.
Hij zal mogelijk tot 9 mei in het In kringen van buitenlandse zaken
Midden-Oosten^ blijven, de dag verluidt, dat Shultz zich niet zon
der aarzeling heeft laten overha
len, omdat hij vond dat zon reis
pas moest worden gemaakt wan
neer een redelijke kans op resul
taat tevoren kon worden be
paald. Anderzijds is zijn aanwe
zigheid daar nu nodig, omdat de
Sowjet Unie zich via Syrië weer
ruimer toegang tot het Midden-
Oosten poogt te verschaffen, dan
zij de afgelopen tien jaar hebben
gehad. Naar schatting zijn daar
nu 5000 Russische specialisten
werkzaam aan een nieuw lucht
verdedigingssysteem
Blijkbaar heeft het Kremlin beslo
ten in het Midden Oosten agres
siever te werk te gaan dan voor
heen. De VS hebben niet alleen
geen bruikbare relatie met Syrië
kunnen opbouwen, maar boven-
waarop hij in Parijs een bijeen
komst van de OESO gaat bijwo
nen.
Shultz zal naar verwachting Ma
rokko, Egypte, Israël, Jordanië,
Libanon, Saoedi Arabië en wel
licht nog andere landen aandoen.
Een dergelijke reis werd al enige
tijd voorspeld. Gegeven de
voortdurende vertraging bij het
bereiken van overeenstemming
over terugtrekking van de
vreemde troepen uit Libanon en
het mislukken van de pogingen
om de Jordaanse koning Hoes
sein mede namens de Palestij-
nen bij vredesbesprekingen te
betrekken, vreest het Witte Huis
voor een volledige mislukking,
als Shultz niet zelf ingrijpt.
ADVERTENTIE
Door
Henk Kolb)
dien blijkt vrijwel dagelijks dat
zij ook nauwelijks nog greep
hebben op het Israëlische beleid.
Amerika kortom is minder dan
voorheen in de positie om over
de vredesplannen aarzelende
Arabische landen geloofwaardi
ge garanties te geven.
De Iraëlische regering is gisteren
onder grotere binnenlandse en
internationale druk gekomen in
elk geval de voorste Israëlische
troepen in Libanon terug te trek
ken. Reden voor de druk zijn de
stijgende Iraëlische verliezen in
Libanon en het ontbreken van
werkelijke voouitgang in de on
derhandelingen met de Libanese
regering.
WARSCHAU (AFP/AP) - Lech
Walesa gaat volgende week weer
aan het werk als electricien op de
Lenin-scheepswerf in Gdansk.
De leider van de verboden vak
bond Solidariteit kreeg gisteren
van de dienst personeelszaken te
horen dat hij zich maandag moet
melden voor een medische keu
ring en hervatting van het werk.
Sinds januari heeft Walesa zelf
steeds geëist dat hij zijn baan op
de werf terug zou krijgen. Giste
ren liet Walesa weten dat hij erg
blij is dat hij nu weer aan het
werk kan.
Op de vraag of hij dacht dat de
Poolse regering had besloten
hem terug te laten keren naar de
scheepswerf teneinde zijn con
tacten met ondergedoken vak
bondsleiders te beperken in ver
band met voor de eerste mei ge
plande betogingen van Solidari
teit, antwoordde hij: "Jazeker.
Het heeft tevens te maken met
het bezoek van de paus (van 16
tot 22 juni).
BERN Wat je met een oude
auto zoal niet kunt doen. De 70-
jarige Walter Kneubühler en
zijn Fiat uit 1924 vormen een ij-
zersterk en bij de boeren in en
om Bern gewaardeerd koppel.
Met zijn mobiele houtzagerij
trekt de Zwitser sinds jaar en
dag rond om de kost te verdie
nen met het handzaam maken
van hout.
(Foto: ANP).
(ALS U WILT MAG U MEE V.A. 80.)
Kranenburg weg 271. Scheveningen. Tel.: 070-57.46.01
MEEVAREN MET NORFOLK ÜNÊ
MOETJE BELEEFD HEBBEN
LONDEN De inflatie in Enge
land, in februari nog 5,3 procent,
is de vorige maand opnieuw ge
daald en bedraagt nu nog i
4,6 procent. Dat is het 1
fer dat sinds april 1968
haald.
Het sterk gedaalde tempo van
geldontwaarding betekent een
succes voor de politiek van de re-
gering-Thatcher, die de strijd te
gen de inflatie die aan het be
gin van de regeerperiode van het
huidige kabinet nog meer dan 20
procent bedroeg tot hoeksteen
van het economische beleid
heeft gemaakt.
De verwachting is, dat de inflatie
de komende twee a drie maan
den nog iets zal dalen, om daarna
geleidelijk te stijgen tot ongeveer
6 procent. Dat is een gevolg van
het dalen van de koers van het
pond sterling de afgelopen
maanden, waardoor in dollars
berekende grondstoffen als olie
duurder zijn geworden.
Als het inflatiecijfer over het afge-
lopen jaar verder wordt uitge
splitst, dan blijkt dat vooral
voedsel in het Verenigd Konink
rijk nauwelijks duurder is ge
worden. Over de 12 maanden tot
en met maart gaat het om een ge
middelde prijsverhoging van
minder dan 1 procent.
De lage inflatie is goed nieuws
voor premier Margaret Thatcher
die, naar algemeen wordt ver
wacht, nog dit jaar algemene ver
kiezingen zal uitschrijven. De
rooskleurige cijfers, niet alleen
waar het inflatie betreft maar
ook waar het gaat om andere eco
nomische indicatoren, zullen de
aandrang sterk bij haar verhogen
om al in juni verkiezingen te
houden.
Vrijwel alle deskundigen zijn het
erover eens dat Groot-Brittannië
de afgelopen maanden een perio
de van economisch herstel heeft
doorgemaakt. Voor dit jaar
wordt een economische groei
van 2,5 tot 3 procent verwacht,
en dat is beter dan sinds 1979 is
gerealiseerd.
Oppositieleider Michael Foot heeft
gisteren evenwel gezegd, dat er
sprake is van een door mevrouw
Thatcher, haar minister van fi
nanciën, Geoffrey Howe, en het
werkgeversverbond CBI „voor
gewende economische opleving
met het oog op de naderende ver
kiezingen.
ROME (GPD) De lang verwach
te rede van de Italiaanse socia
listenleider Bettino Craxi voor
het centraal comité van zijn
partij, heeft nog geen definitie
ve opheldering gebracht over
de vraag of er nu wel of niet een
regeringscrisis is ontstaan.
Als hij, zoals vorig jaar augustus,
de terugtrekking van de socialis
tische ministers uit het kabinet
zou hebben aangekondigd, had
er voor premier Fanfani weinig
anders opgezeten dan zijn ont
slag in te dienen. Voor president
Pertini was er dan maar een con
clusie mogelijk geweest: andere
coalitiemogelijkheden zijn er
niet, dus dienen de Kamers ont
bonden te worden en moeten er
nieuwe verkiezingen worden uit
geschreven.
Dit alles is nog niet gebeurd: Craxi
heeft zich ertoe beperkt te con
stateren dat de taak van het kabi-
net-Fanfani is volbracht, aan te
kondigen dat zijn partij hem
voortaan de parlementaire steun
zal onthouden en vervolgens te
eisen dat er vervroegde verkie
zingen worden gehouden op 26
juni, de dag waarop in een deel
van het land al plaatselijke ver
kiezingen zijn uitgeschreven. Als
er al van een crisis sprake is, gaat
deze tot nu toe volkomen buiten
het parlement en zelfs buiten de
regering om.
President Pertini, die altijd heeft
verkondigd dat een crisis uitslui
tend in het parlement kan ont
staan, kan uit de buitenparle
mentaire verklaring van een par
tijleider moeilijk de conclusie
trekken dat het met het huidige
parlement is gedaan. Hij zal min
stens moeten eisen, dat het parle
ment zich uitspreekt over een
motie van wantrouwen.
Niet dat er over de uitslag van zon
motie veel twijfpl kan bestaan.
Bij hun vorige pogingen
vroegde verkiezingen af te dwin
gen, bleken de socialisten volsla
gen alleen te slaan. Nu hebben zij
ook de communisten aan hun
kant: ook PCI-leider Enrico Ber-
linguer is van mening dat de coa
litie van christen-democraten en
socialisten zijn tijd heeft gehad
en dat het tijd is voor verande
ring. Maar in ruil voor hun steun
eisen de communisten een socia
listische verzekering dat ze sa
men zullen werken voor een
links alternatief, waarbij de
christen-democraten eindelijk in
de oppositie worden gedrongen.
Dat is een verzekering die de so
cialisten niet bereid zijn te ge-
De christen-democraten hebben al
laten weten, dat ze tegen ver
vroegde verkiezingen zijn, en dat
de socialisten de volle verant
woordelijkheid op zich laden
voor een eventuele kamerontbin
ding en vervroegde verkiezin
gen.
Intussen heeft een opiniepeiling
uitgewezen dat 81 procent van de
kiezers tegen vervroegde verkie
zingen is en wijzen andere onder
zoeken op een enorme toename
van onthoudingen en blanco
stemmen.
MOSKOU (UPI) - De drie
Sowjetrussische kosmonau
ten zijn gisteren in het woes
tijngebied van Kazakstan,
200 kilometer ten noorden
van de gebruikelijke lan
dingsplaats voor bemande
ruimtevluchten voortijdig
met een lichte smak terugge
keerd op aarde.
Sojoez had donderdagmiddag
een koppeling tot stand moe
ten brengen met het om de
aarde draaiende ruimtelabo
ratorium Saljoet, maar de
drie speelden het niet klaar
en zetten zo als het ware een
traditie van koppelingsmis
lukkingen voort.
Volgens Tass bleken de drie
kosmonauten het avontuur
goed doorstaan te hebben,
wat de leden van het Politbu
ro van de Sowjetrussische
communistische partij die in
Moskou de 113de verjaardag
van de geboorte van Lenin
aan het herdenken waren,
naar het persbureau mee
deelde een zucht van verlich
ting deed slaken dat althans
de landing een goed verloop
had gehad.
MOSKOU (AP) Konstantin
Tsjernenko, die wordt be
schouwd als de grootste politie
ke rivaal van de Russische leidei
Andropov is gisteren voor de
tweede maal deze week niet ver
schenen op een bijeenkomst van
de top van het Kremlin. Westerse
waarnemers speculeren over
ziekte of politieke ongenade.
De 71-jarige Tsjernenko was een
protege van de vorig jaar overle
den president Leonid Brezjnev.
Hij verscheen gisteren niet op
het Rode Plein waar de Politbu
reauleden de 113de geboortedag
van Lenin vierden.
Na drie jaar bestuurd te zijn ge
weest door een rechtse coalitie
lijkt Portugal na de verkiezin
gen van morgen af te stevenen
op een regering waar in ieder
geval de socialisten aan deel
nemen. Uit alle opiniepeilin
gen komt de partij van Mario
Soares als de sterkste naar vo
ren. Maar ondanks zijn ver
moedelijke verkiezingsover
winning belooft Soares de kie
zers geen populaire maatrege
len. Het centrale thema in de
verkiezingscampagne is de
economische crisis die ook in
Portugal een hoge tol eist. Bij
na alle grote politieke partijen
benadrukken dat een streng
bezuinigingsprogramma na de
stemuitslag onvermijdelijk zal
zijn.
De dolenthousiaste verkiezings
campagnes kort na de Anjerre
volutie van 25 april 1974, die de
oudste Westeuropese dictatuur
ten val bracht, lijken al tot een
ver verleden te behoren. Ne
gen jaar en tien verkiezingen
later zijn vele Portugezen moe
van de zoveelste campagne
met propaganda, nieuwe belof
ten en popsterren, die hen
moeten verleiden de gang naar
de stembus te maken.
Weinig politieke
twijfelen eraan dat de
lige premier Mario Soares en
zijn Socialistische Partij (PS)
na drie jaar de macht zullen
overnemen van de democrati-
sche alliantie (AD), een rechtse
coalitie van sociaal-democra
ten (PSD), christen-democra
ten (CDS) en monarchisten
(PPM). De enige vraag is of de
Soares hoopt dat Portugal het
voorbeeld van Spanje zal vol
gen, waar de socialisten achter
de regeringstafel konden
plaatsnemen doordat de rege
rende centrum-rechtse partij
door onderling geruzie hun
aantrekkingskracht op de kie
zers hadden verloren. In Portu
gal viel de regerende Democra
tische Alliantie in december
vorig jaar uiteen.
De drie voormalige coalitiepart
ners voeren nu elk hun eigen
campagne en zij hebben allen
nieuwe leiders gekregen in de
afgelopen drie maanden. Des
ondanks hebben de nieuwe ge
zichten niet het enthousiasme
voor hun politiek kunnen op
wekken waarop men had ge
hoopt. Het rechtse coalitieka
binet was zelf verantwoorde
lijk voor de crisis die in de re
gering ontstond en die leidde
tot het aftreden van premier
Francisco Pinto Balsemao vo
rig jaar december. President
generaal Ramalho Eanes be
sloot op 23 januari vervroegde
verkiezingen uit te schrijven,
anderhalf jaar voor de ver
wachte datum.
De enige andere partij, buiten de
voormalige AD-partners en de
PS, die van belang is in het po
litieke krachtenveld is de com
munistische partij (PCP) onder
leiding van Alvaro Cunhal, die
bij vorige verkiezingen kon re
kenen op een aanhang van
meer dan 15 procent. De partij
is zeer Moskou-gezind en heeft
haar machtsbasis in de vak
bonden. De PCP bevindt zich
echter in een zeer geïsoleerde
positie. Het bondgenootschap
dat de PCP is aangegaan met
uiterst linkse splinterpartijen
in de Verenigde Volksalliantie
APU) zal volgens opiniepeilin
gen tot 18 procent stijgen.
Cunhal heeft herhaaldelijk aan
gedrongen op een volksfront
naar Franse snit, maar dit
maakt geen enkele kans omdat
Soares een "rode coalitie" cate
gorisch afwijst met het argu
ment dat de communistische
partij niet democratisch is. De
traditionele vijandschap tusen
beide linkse partijen is er niet
minder op geworden nadat de
socialisten hun voornemen be
kendmaakten de na 1974 gena
tionaliseerde industriële on
dernemingen en banken weer
aan particulieren over te doen.
Voor een-absolute meerderheid
in het parlement hebben de so
cialisten slechts 43 procent van
de stemmen nodig. Het hoog
ste percentage dat zij ooit haal
den was 38 procent in 1976. De
strategie van de socialisten
mikt duidelijk op het aantrek
ken van stemmen uit het
rechtse deel van het electoraat.
Met dat doel voor ogen zijn alle
verwijzingen naar de marxisti
sche beginselen uit de partij
statuten geschrapt. Het sym
bool van de partij is nog steeds
de gebalde vuist en de partij-
vlag is nog steeds vuurrood,
maar de campagneleiders van
de PS doen hun uiterste best
een zo gematigd mogelijk ima
go te tonen.
De regerende Oostenrijkse socia
listische partij (Spoe) gaat
moeilijke verkiezingen tege
moet. Morgen zullen de kiezers
uitmaken of zij weer een abso
lute meerderheid behaalt en
bondskanselier dr. Bruno
Kreisky voor de vijfde achter
eenvolgende maal regerings
leider wordt.
De 72-jarige Kreisky die nu de
steun heeft van 95 van de 183
afgevaardigden in de nationale
raad, heeft al laten weten dat
hij nimmer de leiding op zich
zal nemen van een coalitieka
binet en dat hij zich uit de poli
tiek zal terugtrekken, als de
Spoe niet de absolute meerder
heid krijgt. Wel zou hij een
minderheidsregering willen
leiden, als zijn partij een vol
strekte meerderheid net niet
zou halen en er in de herfst
nieuwe verkiezingen worden
gehouden.
De socialistische leider staat
sinds 1970 aan het hoofd van
de regering. Na minister van
buitenlandse zaken te zijn ge
weest, werd hij in maart van
dat jaar hoofd van een minder
heidskabinet, nadat de Spoe
wel de grootste partij was ge
worden maar niet de absoiute
meerderheid had gekregen. Bij
de verkiezingen van 1971, 1975
en 1979 behaalde zijn partij wel
een dergelijke meerderheid. In
mei 1979 was haar percentage
ruim 51.
Gezien de resultaten van recente
opiniepeilingen is het bepaald
niet zeker dat dit nu weer het
geval zal zijn. Kreisky houdt
zelf de kiezers voor dat "de toe
komst van Oostenrijk op het
spel staat". De christen-demo
cratische oppositie, de Oosten
rijkse volkspartij (Oevp), die
nu - met bijna 42 procent van
de stemmen in 1979 - over 77
zetels beschikt, stelt op haar
beurt dat het hoog tijd is voor
verandering. Zij verwijt de re
gering eigenmachtig optreden,
corruptie, geschipper en wan
beheer.
De oppositie heeft het niet ge
makkelijk: met een werkeloos
heid en een inflatie die ruim
onder de vijf procent liggen, en
een sterke munt is Oostenrijk
in een benijdenswaardig gun
stige economische situatie.
Voorts kan de regering wijzen
op een evenwichtige handels
balans en een relatief hoge
openbare veiligheid. Ook spe
len er geen gevoelige interna
tionale kwesties, zoals de even
tuele plaatsing van raketten.
Een andere handicap voor de
oppositie vormen het charisma
en het internationale aanzien
van Kreisky.
Wel zijn er enige omstreden bin
nenlandse kwesties die de ge
moederen bezig houden. De
belangrijkste betreft de bouw
van een conferentiecentrum
dat ongeveer 12,25 miljoen
moet kosten. Ondanks vage fi
nanciële regelingen en een pe
titie om van de bouw af te zien,
ondertekend door 1.360.000
van de ciruca 7,5 miljoen Oos
tenrijkers, heeft de bondskan-
Een ander strijdpunt betreft de
kerncentrale in Zwentendorf,
op 30 km ten noordwesten van
Wenen, die in 1977 voor 1,45
miljard werd gebouwd maar
nooit in gebruik is genomen,
omdat in een nationaal referen
dum in 1978 een meerderheid
te kennen gaf dat eerst het
vraagstuk van de kernafval zou
moeten worden opgelost. Hoe
wel nog steeds geen oplossing
voor dit probleem is gevonden,
besteedt de regering jaarlijks
miljoenen om dit "nucleair
museum" in stand te houden.
Kreisky wil de centrale tezij-
nertijd in gebruik stellen, hoe
wel in oktober 1980 nog een
motie daartoe in de Nationale
Raad werd verworpen.
De voornaamste troef van de so
cialisten is nog steeds Kreisky
zelf. Hij heeft tot dusver per
soonlijk de steun van naar
schatting vijf procent van de
kiezers gekregen, die zonder
socialist te zijn via hem wilden
stemmen voor continuïteit,
stabiliteit en veiligheid. Het is
echter de vraag of de bonds
kanselier nog zoveel aantrek
kingskracht heeft voor deze
kiezers. De gezondheid van de
bejaarde Kreisky laat veel te
wensen over. Hij heeft ernstige
oogklachten en moet als ge
volg van een nierziekte twee
maal per week zijn bloed door
een dialyse-apparaat laten zui
veren.
